Amaç ve kapsam
(1) Bu Tebliğin amacı, yurt içi yerleşik gerçek ve tüzel kişilerin yetkili kuyumcular ve rafineriler aracılığıyla ya da doğrudan banka şubelerine gelerek bankalardaki altın hesaplarına yatırdıkları fiziki altın varlıklarının Türk lirası cinsinden mevduat ve katılma hesaplarına dönüştürülmesine imkân tanınmasına ve hesap sahiplerine sağlanacak desteğe ilişkin usul ve esasları düzenlemektir.
Dayanak
(1) Bu Tebliğ, 14/1/1970 tarihli ve 1211 sayılı Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Kanununun 4 üncü maddesinin üçüncü fıkrasının (I) numaralı bendinin (e) ve (g) alt bentlerine, 22 nci maddesinin birinci fıkrasının (c) bendine ve 19/10/2005 tarihli ve 5411 sayılı Bankacılık Kanununun 144 üncü maddesine dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar
(1) Bu Tebliğde geçen;
a) Altın kabul sistemi (AKS): Yetkili rafineriler tarafından oluşturulmuş, yetkili kuyumcular ve bankalar tarafından kullanılan tüm bilişim sistemleri ile banka şubelerinde yetkili rafineriler tarafından atanan eksperler aracılığıyla gerçekleştirilen altın toplama sistemlerini,
b) Banka: 5411 sayılı Kanunun 3 üncü maddesinde tanımlanan mevduat ve katılım bankalarını,
c) Dönüşüm fiyatı: Yurt içi yerleşik gerçek ve tüzel kişilerce fiziki olarak bankalardaki altın hesaplarına getirilen altının gram karşılığının Türk lirasına çevrildiği gün Merkez Bankasınca belirlenecek usul ve esaslara göre ilan edilen gram altının Türk lirası karşılığı alış fiyatını,
ç) Fiziki altın: Yetkili kuyumcular veya bankalar tarafından teslim alınan ve 11/8/1989 tarihli ve 20249 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 sayılı Kararda tanımlanan standart işlenmemiş altınlardan 1 kilogram ve altındaki külçe ve bar şeklindeki altınları, standart dışı işlenmemiş altınlardan hurda şeklindeki altınları ve işlenmiş altınları,
d) Merkez Bankası: Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasını,
e) BİST: Borsa İstanbul A.Ş.’yi,
f) Milyem değeri: 22/6/2016 tarihli ve 29750 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Bankaların Kıymetli Maden Alım Satımına İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik ile belirlenen milyem değerleri asgari ölçüt olmak üzere kullanılacak milyem değerlerini,
g) Standart altın: En az 995/1000 saflıkta olan, Londra Altın Piyasasınca (London Bullion Market Association-LBMA) veya BİST nezdindeki Kıymetli Madenler ve Kıymetli Taşlar Piyasasınca tanınan rafinerilerden birinin amblemini ya da damgasını ve seri numarasını taşıyan, bu piyasalarda standart altın olarak işlem gören en az 1 kg ağırlığındaki külçe altınları,
ğ) Vade sonu fiyatı: Türk lirası mevduat veya katılma hesabının vadesinde saat 11:00’de Merkez Bankası tarafından ilan edilen 995/1000 veya 1000/1000 saflıktaki gram altının Türk lirası karşılığı alış fiyatını,
h) Yetkili kuyumcu: 14/4/2021 tarihli ve 31454 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Kuyum Ticareti Hakkında Yönetmelik uyarınca yetki belgesi almış kuyum işletmelerinden yetkili rafineriler ile anlaşması bulunan ve AKS’ye erişimi olan kuyumcuları,
ı) Yetkili rafineri: BİST Rafineriler Listesinde yer alan Türkiye’de kurulu ve bankalar ile altın cinsinden fiziki varlıkların finansal sisteme kazandırılması amacıyla anlaşma yapan AKS’ye erişimi olan rafinerileri,
i) Yurt içi yerleşik gerçek kişi: Yurt dışında işçi, serbest meslek müstakil iş sahibi Türk vatandaşları dahil Türkiye’de kanuni yerleşim yeri bulunan gerçek kişileri,
j) Yurt içi yerleşik tüzel kişi: Bankalar ve Merkez Bankasınca belirlenen diğer mali kuruluşlar hariç olmak üzere Türkiye'de kanuni yerleşim yeri bulunan tüzel kişileri,
ifade eder.
Fiziki altınların kabulü
(1) Uygulamaya katılmak isteyen yurt içi yerleşik gerçek ve tüzel kişilerin işlem anında yetkili rafineriyle anlaşması olan bankalar nezdinde altın hesabının bulunması gerekmektedir.
(2) Yurt içi yerleşik gerçek ve tüzel kişiler fiziki altınlarını, milyem değeri üzerinden hesaplanacak gram cinsinden has altın miktarını tespit etmek üzere yetkili kuyumcuya veya bankaya teslim eder.
(3) AKS ile mutabakatı sağlanan has altın miktarı yurt içi yerleşik gerçek veya tüzel kişinin bankadaki altın hesabına işlem anında yetkili rafineri veya banka aracılığıyla aktarılır.
(4) Yetkili kuyumcu veya banka tarafından fiziki olarak teslim alınan altınlar işlenmek üzere yetkili rafineriye teslim edilir.
(5) Yetkili rafineri tarafından işlenerek standart altına tamamlananlar ilgili bankaya fiziki olarak transfer edilir.
Altın hesaplarının dönüşümü
(1) Hesap sahibinin talep etmesi durumunda hesabındaki has altın bakiyesi dönüşüm fiyatı üzerinden Türk lirasına çevrilerek 3, 6 ay veya 1 yıl vadeli Türk lirası mevduat veya katılma hesabı açılır.
(2) Türk lirası mevduat veya katılma hesabına dönüştürülen altınlar bankalarca dönüşüm fiyatı üzerinden Merkez Bankasına satılır.