Bu doküman Resmi Gazete dışında bir kaynakta yayınlanmıştır. Konsolide metin çalışmaları ilgili kaynak güncellendikçe sağlanabilmektedir.
Bu Talimat, bankaların ticari müşterileri ile gerçekleştireceği işlemlerde öngörülebilirliğin ve şeffaflığın artırılması, kavram ve terim birliğinin sağlanması ve aşırı ücretlendirmenin önlenmesi için, sunulan ürün veya hizmetler karşılığı alınabilecek ücretlerin tür ve nitelikleri ile azami miktar ya da oranlarını ve bunlara ilişkin usul ve esasları belirlemek amacıyla yayımlanan Bankalarca Ticari Müşterilerden Alınabilecek Ücretlere İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Tebliğ (Sayı: 2020/4) (Tebliğ) hükümlerinin uygulama ayrıntılarını göstermektedir.
1) Kapsam
a. Tebliğ, 5411 sayılı Bankacılık Kanununun 3 üncü maddesinde banka olarak tanımlanan mevduat ve katılım bankaları ile kalkınma ve yatırım bankalarının;
1. Diğer bankalar,
2. 21/11/2012 tarihli ve 6361 sayılı Finansal Kiralama, Faktoring, Finansman ve Tasarruf Finansman Şirketleri Kanununun 3 üncü maddesinde tanımlanan şirketler,
3. 7/3/2020 tarihli ve 31061 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Finansal Tüketicilerden Alınacak Ücretlere İlişkin Usûl ve Esaslar Hakkında Tebliğ (Sayı: 2020/7)’in dördüncü maddesinin birinci fıkrasının (d) bendinde tanımlanan finansal tüketiciler,
ile gerçekleştirdiği işlemlerden alınanlar hariç olmak üzere Türkiye’de yerleşik kişilerden alabilecekleri ücretleri düzenlemektedir.
b. Bankalar aracılığıyla kullandırılan Merkez Bankası kaynaklı reeskont ve avans kredilerine ilişkin alınabilecek ücretler Tebliğ kapsamı dışındadır.
c. Münhasıran kıyı bankacılığı yapan bankaların, Türkiye İhracat Kredi Bankası A.Ş.’nin ve İstanbul Takas ve Saklama Bankası A.Ş.’nin ve Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonunun çoğunluk hissesine sahip olduğu bankaların sunduğu ürün ve hizmetler karşılığında alabilecekleri ücretler Tebliğ hükümlerine tabi değildir.
d. Bankaların yurt dışında bulunan şubeleri, ATM’leri ve benzeri nitelikteki işlem noktaları bulundukları ülkelerin kurallarına tabi olup, Tebliğ hükümlerine tabi değildir.
e. Yurt dışında kurulu bulunan banka, finansal kiralama şirketleri, faktoring şirketleri ve finansman şirketleri ile benzer nitelikteki kuruluşlar da, mali kuruluş tanımına dâhil olduklarından, bankalar ile aralarındaki sözleşmede Türk hukukunun uygulanacağının öngörülüp öngörülmediğine bakılmaksızın işbu Tebliğ kapsamı dışındadırlar.
f. Bankaların Tebliğ hükümlerine tabi olmayan yurt dışında kurulu bir veya birden fazla banka veya diğer kuruluş ile birlikte sağladıkları kredilerde ise ticari müşteri ile yapılacak sözleşmeye bu banka ve kuruluşlar ile birlikte taraf olunması ve sözleşmede 27/11/2007 tarihli ve 5718 sayılı Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakkında Kanun kapsamında yabancı hukukun uygulanacağının düzenlenmesi şartıyla söz konusu sözleşmeler kapsamında sunulan ürün ve hizmetler karşılığında alınabilecek ücretler Tebliğ kapsamı dışındadır.
2) Bilgilendirmeye ilişkin esaslar
a. Bankalar ticari müşterilerine sundukları ürün ve hizmetler karşılığında alacakları ücretlere ilişkin güncel bilgileri internet sitelerinde ilan etmekle yükümlüdür. Bu kapsamda, ücret kalemlerinin adı, azami tarifesi ve varsa asgari tarifesi Banka ve Sigorta Muameleleri Vergisi (BSMV) hariç haliyle yayımlanır. Tebliğ ile azami sınır getirilmiş ücretler hariç olmak üzere ilan edilen azami ücretlerde değişiklik yapılacağı durumlarda ilgili değişiklik yapılmadan Merkez Bankasına bildirimde bulunulur. Bildirilen azami tarifelerin üzerinde herhangi bir ücret tahsil edilemez.
b. Bankaların ücretlere ilişkin bilgileri, toplu olarak internet sitesinde Birliklerce yayımlanır.
c. Tebliğin ekinde yer alan kategoriler kapsamındaki özel ürün ve hizmetler ile söz konusu kategoriler dışındaki ürün ve hizmetler karşılığında alınabilecek ücretler, niteliği gereği genele ilan edilebilir olmayıp müşteriye/işleme özgü belirlenmesi ve Merkez Bankasının uygun görmesi kaydıyla, Tebliğin 5 inci maddesinin birinci, ikinci ve üçüncü fıkraları çerçevesinde Bankalarca ve Birliklerce ilan edilmek ve bildirilmek zorunda değildir.
d. Ticari müşterilerle yapılacak sözleşmelerde, sözleşme kapsamında sunulacak ürün ve hizmetler karşılığında tahsil edilecek ücret kalemlerinin adı ve tanımı ile azami ve varsa asgari tarifesini içerecek şekilde bilgilendirme formu hazırlanmak zorundadır. Bilgilendirme formu sözleşmenin ayrılmaz bir parçasıdır. Bilgilendirme formu ticari müşteriye, yazılı olarak veya kalıcı veri saklayıcısı yoluyla iletilir.
e. Bankalar Tebliğ yürürlük tarihinden önce sözleşme yaptıkları müşterilerine söz konusu sözleşmeler kapsamında bilgilendirme formu vermek zorunda değildir. Bilgilendirme formu Tebliğ yürürlük tarihinden sonra yapılacak sözleşmeler kapsamında verilir.
f. Bankaca bir ürün veya hizmetin sunulmasından önce ticari müşteriye, tahsil edilecek ücret tutarına ilişkin, işlemin gerçekleştirildiği kanalın yapısına uygun yöntem ve araçlarla bilgi verilmesi şarttır. Bu işlemlerin şubede gerçekleştirilmesi halinde, bilgilendirme yükümlülüğünün yerine getirilmesi için, işlem sonrasında verilen dekont veya işlem fişinin ticari müşterice imzalanmış olması yeterlidir. EFT gibi anlık ürün ve hizmetler karşılığında alınan ücretler için işlem öncesinde yapılacak bilgilendirmeler ile gayri nakdi kredilerden alınan dönemsel ücretler için dönem başında yapılacak bilgilendirmeler de bu kapsamda değerlendirilir.