Çevre İzin ve Lisans Yönetmeliği Uygulamalarına İlişkin Usul ve Esaslar

Bahsi geçen Yönetmeliklerin uygulamasında birliktelik sağlanması adına gerek İl Müdürlüklerimizin gerekse atık işleme tesislerinin tereddüt ettikleri hususlara ilişkin açıklamalar aşağıda yer almaktadır.

1. İşyeri açma ve çalışma ruhsatı ile ilgili olarak;

İşyeri açma ve çalışma ruhsatlarının verilmesinde uygulanacak usul ve esaslar 10.08.2005 tarihli ve 25902 sayılı Resmî Gazetede yayımlanan İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına İlişkin Yönetmelik ile belirlenmiş olup, bahse konu Yönetmeliğin 10 uncu maddesinde adresi ve işleticisi aynı olan ve birden fazla faaliyet konusu bulunan işyerlerine, ana faaliyet dalı esas alınarak tek ruhsat düzenlenir, talî faaliyet konuları ruhsatta ayrıca belirtilir hükmünden bahisle işletmelerin işyeri açma ve çalışma ruhsatlarının ilgili mevzuatına uygun olacak şekilde ana ve talî faaliyet konuları belirtilerek düzenlenmesi ve çevre lisansı ile ilgili faaliyet konusunun da bu doğrultuda ruhsatta belirtilmesi gerekmektedir.

İşyeri açma ve çalışma ruhsatı geçici faaliyet belgesinden sonra lisans sürecinde talep edilmektedir. Atık Ön İşlem ve Geri Kazanım Tesislerinin Genel Esaslarına İlişkin Yönetmelik kapsamı dışındaki lisans konuları için ilgili mevzuat hükümleri yürürlüğe girdiği zaman uygulanacaktır.

2. Kırma faaliyetinin ön işlem veya geri kazanım prosesi olarak değerlendirilmesi ile ilgili olarak;

Atık Ön İşlem ve Geri Kazanım Tesislerinin Genel Esaslarına İlişkin Yönetmeliğe göre; geri kazanım tesisi "piyasada ya da bir tesiste kullanılan maddelerin yerine ikame edilmek üzere atıkların faydalı bir amaç için kullanıma hazır hale getirilmesi amacıyla faaliyet gösteren tesisleri", ön işlem tesisi ise "ayırma işlemi dâhil olmak üzere atıkların hacmini veya tehlikelilik özelliklerini azaltmak, yönetimini kolaylaştırmak veya geri kazanımını artırmak amacıyla atığa uygulanan fiziksel, ısıl, kimyasal veya biyolojik işlemlerden bir veya birkaçını gerçekleştiren tesisleri" ifade etmektedir. Ayrıca, Yönetmeliğin 9uncu maddesinin birinci fıkrasının (k) bendinde "Ön işlem faaliyeti gerçekleştiren atık işleme tesislerinde işlenen atıkların çevre lisanslı tesislerde geri kazanımı veya bertarafı sağlanır" hükmü yer almaktadır.

Bu çerçevede faaliyet konusu ve prosesi, atıkların geri kazanıma veya bertarafa hazırlanması amacıyla atık yönetiminin kolaylaştırılmasına yönelik işlemler ile sınırlı olan tesisler ön işlem tesisi olarak değerlendirilmekte olup bu tesislerde, atıkların biriktirileceği depolama alanlarından tasarruf edilmesi veya atıkların nakliyesinin kolaylaştırılması amacıyla atıklara hacim küçültmeye yönelik kırma, presleme, balyalama gibi ön işlemler de uygulanabilmektedir. Ön işlem faaliyeti nihai bir geri kazanım veya bertaraf faaliyeti olmadığından bu tesislerden çıkan malzemelerin yine atık olarak yönetilmesi gerekmekte ve çevre lisanslı tesislerde nihai geri kazanımının veya bertarafının sağlanması gerekmektedir. Bu doğrultuda tesislerin kabul ettiği plastik vb. atıklara geri kazanım tesislerine gönderilmek üzere kırma, presleme ve balyalama vb. ön işlem uygulanması halinde tesis atık ön işlem tesisi olarak değerlendirilebilecektir.

Geri kazanım tesisleri ise, Atık Yönetimi Yönetmeliğinin "EK-2/B Geri Kazanım İşlemleri" listesinde yer alan işlemleri gerçekleştirmek suretiyle tesise kabul edilen atıkları ürünlere veya ürün üretiminde doğrudan kullanmak üzere hammadde niteliğindeki malzemelere dönüştürmek amacıyla faaliyet gösteren tesisler olarak değerlendirilmekte olup bu tesislerin geri kazanım prosesi ve teknik yeterliliği Atık Ön İşlem ve Geri Kazanım Tesislerinin Genel Esaslarına İlişkin Yönetmeliğin 13 üncü maddesinin 8 inci fıkrasında tanımlanan geri kazanılmış malzeme/ürün kriterlerini sağlamaya uygun olmalıdır.

Ön işlem ve geri kazanım faaliyetinin birlikte gerçekleştirildiği durumlar için ise Yönetmeliğin 9 uncu maddesinin 1 inci fıkrasının (l) bendinde "Geri kazanım tesislerinde, geri kazanım prosesi uyarınca gerçekleştirilmesi gereken ön işlem faaliyetlerinden sonra elde edilen atıkların aynı tesiste geri kazanılması şartıyla uygulanan ön işlem, geri kazanım faaliyeti kapsamında değerlendirilir" hükmü yer almaktadır.