Seri No: 146 Gelir Vergisi Genel Tebliği

2. Yatırım İndirimi İstisnasından Kimin Yararlanacağı :

Finansal Kiralama Kanununun 9. maddesine göre, "finansal kiralama konusu malın mülkiyeti kiralayan şirkete aittir." Dolayısıyla; teşvik belgesine bağlanmış bulunan yatırımların tamamının veya bir bölümünün finansal kiralama yoluyla gerçekleştirilmesi halinde, yatırım indirimi istisnası uygulamasından, malın mülkiyetine sahip olan kiralayan yararlanacaktır.

Örnek :

(A) kurumunun teşvik belgesine bağlanmış yatırım tutarı 5 milyar liradır. Ancak kurum, bu yatırımının 3 milyar liralık kısmını finansal kiralama yoluyla gerçekleştirmeye karar vermiştir. Bu durumda; 5 milyar liralık yatırımın tamamının (Gelir ve Kurumlar Vergisi Kanunlarında yatırım indirimi istisnasıyla ilgili olarak öngörülen koşullara uygun olarak) gerçekleştirilmesi halinde, toplam yatırımın 2 milyarlık bölümüne isabet eden yatırım indirimi istisnasından (A) kurumu, 3 milyar lirasına isabet eden yatırım indirimi istisnasından ise kiralayan (Finansal kiralama Şirketi) yararlanacaktır.

3. Finansal Kiralama Konusu Mallar Yeni Olmalıdır :

Finansal Kiralama Kanununun 5. maddesine göre; finansal kiralamaya her türlü taşınır ve taşınmaz mallar konu olabilir. Ancak, patent gibi fikri ve sınai haklar finansal kiralamaya konu olamazlar.

Kiralama konusu mallar dolayısıyla kiralayanın yatırım indirimi istisnasından yararlanabilmesi için; yatırımın Teşvik Belgesine bağlanması ve kiralama konusu malın yeni olması zorunludur.

Kiralama konusu malların, yeni olmasından maksat, bunların yurt içinde veya dışında daha önce hiçbir şekilde kullanılmamış olmasıdır.

Ancak, Gelir Vergisi Kanununun yatırım indirimiyle ilgili ek 3. maddesine göre, yurt dışında kullanılmış olsalar dahi Devlet Planlama Teşkilatınca uygun görülen deniz (yüzer havuzlar dahil) ve hava araçlarının finansal kiralama konusu yapılması halinde, bu aktif kıymetler yatırım indirimi uygulaması bakımından yeni addolunurlar,

4. Finansal Kiralama Konusu Olduğu Halde, Yatırım İndirimi İstisnasından Yararlanamayan Yatırım Harcamaları :

Yukarıda da belirtildiği üzere, kullanılmış olsun olmasın, her türlü taşınır veya taşınmaz mallar finansal kiralamaya konu olabilirler. Ancak, finansal kiralamaya konu olmakla beraber, personel lojmanları (inşaatı dahil) ve bu lojmanların tefrişinde kullanılan mallar, arsa ve arazi, yedek parça temini, esas proje dışında münferit tesisat, makine ve araç mübayaası için yapılan harcamalar, bu kıymetler yeni olsalar bile, yatırım indirimi istisnasına konu olamazlar.

Örnek :

(A) Finansal Kiralama Şirketi, sahip olduğu arazisini (B) şirketine Finansal Kiralama Kanunu çerçevesinde 30 yıl süreyle kiralamıştır. (B) şirketi kiraladığı arazi üzerinde teşvik belgesi olan bir yatırımı gerçekleştirecek olmasına rağmen (A) Finansal Kiralama Şirketi kiraladığı arazi için, yatırım indirimi istisnasından yararlanamayacaktır.

5. Finansal Kira Sözleşmelerinde Sürenin, Finansal Kiralama Kanununun 22. maddesi Dışında İhlali :

Finansal kira sözleşmesinin, sözleşme sona ermeden önce Finansal Kiralama Kanununun 22 maddesinde belirtilenler dışındaki nedenlerle feshi halinde, kiralayanın teşvikler nedeniyle ödemediği vergiler cezalı olarak geri alınır. Ancak, Teşvik Belgesine bağlı finansal kiralama konusu malın, sözleşme süresi içinde ve yatırım bitmeden önce yatırımcı kiracıya satılması halinde; yatırım indirimi uygulaması, Gelir Vergisi Kanununun yatırım indirimiyle ilgili ek 5. maddesi çerçevesinde yapılarak ve bakiye yatırım indiriminden, kira konusu malı satınalan kişi yararlanacaktır.

Örnek :

(A) Finansal Kiralama Şirketi Teşvik Belgesine sahip (B) Kurumunun yatırımı için Finansal Kiralama Kanunu çerçevesinde 2 milyar liralık bir makinayı altı yıl süreyle (B) Kurumuna kiralamıştır.

a) (A) Finansal Kiralama Şirketi üçüncü yılın sonunda sözleşmeyi feshederse kendisinden teşvikler nedeniyle daha önce alınmayan vergiler cezalı olarak tahsil edilecektir.

b) (A) Finansal Kiralama Şirketi üçüncü yılın sonunda finansal kiralama konusu makinayı (B) Kurumuna satarsa, bu takdirde ilk üç yıl için yatırım indirimi istisnasından (A) Finansal Kiralama Şirketi yararlanacaktır. Satış nedeniyle, (A) Finansal Kiralama Şirketinin daha sonraki yıllarda yararlanamayacağı bakiye bir yatırım indirimi miktarı kalmışsa; kalan miktardan satınalan yatırımcı kuruluş olan (B) yararlanacaktır.