10501224 Olağanüstü Hal Kapsamında Yerleşim ve Yapılaşma ile Sanayi İşyerlerine İlişkin Düzenleme Hakkında Talimat

6/2/2023 tarihinde vuku bulan depremler dolayısıyla genel hayata etkili afet bölgesi olarak kabul edilen yerlerde 24/2/2023 tarihli ve 32114 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren 126 nolu "Olağanüstü Hal Kapsamında Yerleşme ve Yapılaşmaya İlişkin Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi" ile 12/3/2023 tarihli ve 32130 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 136 nolu "Olağanüstü Hal Kapsamında Sanayi İşyerlerine İlişkin Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi" kapsamında İdaremizce yapılacak iş ve işlemler ilgi Duyuru kapsamında düzenlenerek tapu ve kadastro müdürlüklerine duyurulmuştu.

Daha sonra, 126 nolu "Olağanüstü Hal Kapsamında Yerleşme ve Yapılaşmaya İlişkin Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi", 10/04/2023 tarihli ve 32159 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 7452 sayılı "Olağanüstü Hal Kapsamında Yerleşme Ve Yapılaşmaya İlişkin Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin Kabul Edilmesine Dair Kanun" ile yasalaşmış ; 136 nolu "Olağanüstü Hal Kapsamında Sanayi İşyerlerine İlişkin Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi" ise, Anayasamızın 119'uncu maddesinin yedinci fıkrası uyarınca, yayımlanma tarihinden itibaren üç ay içinde Türkiye Büyük Millet Meclisinde görüşülerek karara bağlanılmadığından kendiliğinden yürürlükten kalkmıştır.

Bu kez, 15/7/2023 tarihli ve 32249 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren 7456 sayılı "6/2/2023 Tarihinde Meydana Gelen Depremlerin Yol Açtığı Ekonomik Kayıpların Telafisi İçin Ek Motorlu Taşıtlar Vergisi İhdası ile Bazı Kanunlarda ve 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun" ile 7452 sayılı Kanun'da bir takım değişlikler yapılmış; yine, 7456 sayılı Kanunun 10'uncu maddesi ile de 6/2/2023 tarihinde vuku bulan depremler dolayısıyla genel hayata etkili afet bölgesi olarak kabul edilen yerlerde sanayi alanları ve işyerlerine ilişkin 4562 sayılı Organize Sanayi Bölgeleri Kanunu'na Geçici Madde 17 eklenerek yeni düzenlemeler getirilmiş olup, söz konusu düzenlemeler 12/6/2023 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere Resmi Gazete'de yayımı tarihinde yürürlüğe girmiştir.

Bunun yanı sıra, 7269 sayılı Umumi Hayata Müessir Afetler Dolayısiyle Alınacak Tedbirlerle Yapılacak Yardımlara Dair Kanuna, 7456 sayılı 6/2/2023 Tarihinde Meydana Gelen Depremlerin Yol Açtığı Ekonomik Kayıpların Telafisi İçin Ek Motorlu Taşıtlar Vergisi İhdası İle Bazı Kanunlarda ve 375 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılması Hakkında Kanunun 3'üncü maddesi ile Geçici 27'nci madde eklenmiş olup, işbu maddenin dördüncü fıkrası ile; "6/2/2023 tarihinde meydana gelen depremler nedeniyle genel hayata etkili afet bölgesi olarak kabul edilen yerlerde depremlerin yol açtığı hasarların giderilmesi amacıyla uluslararası kuruluşlardan sağlanacak dış kredi ve hibelerle finanse edilecek projelerin uygulanması dolayısıyla taşınmaz malların alım, satım, ipotek, tapu-kadastro işlemleri, satın alınacak yahut yeniden inşa edilecek veya onarılacak taşınır ve taşınmaz mallarla ilgili ihale, sözleşme, ruhsatname ve sair işlemler, yapım işleri ve altyapı ile ilgili her türlü belediye işlemleri ve bu uygulamadan faydalanacakların verecekleri beyanname, taahhütname ve yapacakları sözleşmeler her türlü vergi, resim, katılma payı, ücret ve harçtan müstesnadır." şeklinde hüküm getirilmiştir.

Yapılan düzenlemeler karşısında; yeni bir düzenleme yapılması ihtiyacı ortaya çıkmıştır.

Bu kapsamda;

I) 10/04/2023 tarihli ve 32159 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 7452 sayılı "Olağanüstü Hal Kapsamında Yerleşme Ve Yapılaşmaya İlişkin Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin Kabul Edilmesine Dair Kanun'un;

İkinci maddesinin birinci fıkrası; "6/2/2023 tarihinde vuku bulan depremler dolayısıyla genel hayata etkili afet bölgesi olarak kabul edilen yerlerde, afetten etkilenenlerin geçici veya kesin iskân alanları; fay hattına mesafesi, zeminin elverişliliği, yerleşim merkezine yakınlığı gibi kriterler gözetilerek, Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığının yeni yerleşim yerlerinin tespitine ilişkin görev ve yetkileri saklı kalmak kaydıyla, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığınca resen belirlenerek ilgili kurumlara bildirilir. Bu belirleme yapılırken gereklilik bulunması halinde, 25/2/1998 tarihli ve 4342 sayılı Mera Kanunu ile 31/8/1956 tarihli ve 6831 sayılı Orman Kanununun ek 16 ncı maddesinde belirtilen alanlar ile yerleşme ve yapılaşma için zorunluluk bulunan ekli (1) sayılı kroki ve koordinat listesinde yer alan orman vasıflı alanlar, zeytinlik ile zeytinlik sahaları da kullanılabilir. (Ek cümleler: 14/7/2023-7456/25 md.) Bu cümleyi ihdas eden maddenin yürürlük tarihi itibari ile henüz yer seçimi tamamlanmamış köylerde ve kırsal özellik gösteren alanlarda; zorunluluk durumunda ve uygun başka yer bulunamaması halinde hak sahibi başına 1.000 metrekareyi geçmemek üzere ilave orman vasıflı alanlar da kullanılabilir. Geçici veya kesin iskân alanlarında 26/1/1939 tarihli ve 3573 sayılı Zeytinciliğin Islahı ve Yabanilerinin Aşılattırılması Hakkında Kanunun 20 nci maddesi hükümleri uygulanmaz. Bu alanlar içinde kalan taşınmazlar üzerindeki binaların asgarî levazım bedeli ile ağaçların ve sair muhdesatların bedeli; 4/11/1983 tarihli ve 2942 sayılı Kamulaştırma Kanununun 19 uncu maddesinde yer alan sınırlamaya tabi olmaksızın muhdesat sahiplerine ödenir."