198 Posta ve Telgraf Anonim Şirketi Efektif İşlemleri Usul ve Esasları

Kapsam

(1) Bu Usul ve Esaslar, PTT tarafından yetki verilen PTT İşyerlerince yabancı paraların alınarak, karşılığında Türk Parası ödenmesi ve Türk Parası alınarak, karşılığında yabancı para verilmesi işlemlerinin usul ve şeklini açıklamaktadır.

Tanımlar

(1) Bu Usul ve Esaslarda geçen;

a) Anlaşmalı Banka: PTT İşyerlerince efektif işlemlerinde kuru uygulanan ve bu efektiflerin devredilebileceği bankayı,

b) Başmüdürlük: PTT Başmüdürlüğü’nü,

c) Döviz Alım Belgesi: Efektif alımları sırasında düzenlenen belgeyi,

ç) Döviz Satım Belgesi: Efektif satışları sırasında düzenlenen belgeyi,

d) Efektif: T.C. Merkez Bankasınca konvertibl olarak kabul edilen banknot şeklindeki nakit yabancı ülke paralarını,

e) Efektif Alış Kuru: Efektiflerin alımı işleminde kullanılan yabancı paranın Türk Parası cinsinden değerini,

f) Efektif Satış Kuru: Efektif satışlarında kullanılan yabancı paranın Türk Parası cinsinden değerini,

g) Efektif Spesimen Katalogu: T.C. Merkez Bankasınca kabul edilen konvertibl efektifler için hazırlanan ve sahte efektifleri ayırt etmek amacıyla efektifler hakkında detaylı bilgilerin yer aldığı katalogu,

ğ) Katkı Payı: Efektiflerin Anlaşmalı Bankaya devri sırasında anaparaya ilaveten alman miktarı,

h) PTT: Posta ve Telgraf Teşkilatı Anonim Şirketi’ni,

ı) PTTBank İşlem Belgesi: Havale bedellerinin kabul ve ödenmesinde veya çek hesaplarına ait yatırma, aktarma ve ödeme işlemlerinde ve başka bir hizmetin yerine getirilmesi yönündeki yazılı veya elektronik ortamda yaptıkları taleplerin yerine getirilmesi sonucu PTT tarafından üretilen dokümanı,

i) PTT İşyeri: Efektif işlemlerini yapmaya yetkili merkez müdürlükleri ve şubelerini,

j) Türk Parası: Türkiye Cumhuriyeti kanunlarına göre Türkiye'de tedavülde bulunan veya tedavülden kaldırılmış olsa bile değiştirme süresi dolmamış olan paralan,

k) Yönetim Kurulu: Posta ve Telgraf Teşkilatı Anonim Şirketi Yönetim Kurulu’nu, l) Yabancı uyruklu kişi: Yurt dışında yerleşik olup, herhangi bir sebeple Türkiye sınırları içinde bulunan yabancı pasaport hamili gerçek kişileri,

İKİNCİ BÖLÜM

Efektif Alım İşlemleri

Efektiflerin kimlerden alınacağı

(1) Efektif her getirenden alınır; yabancı veya T.C. uyruklu olması fark etmez. Ayrıca efektiflerin menşei, temin şekli, bozduruluş sebebi araştırılmaz, bu manaya gelebilecek herhangi bir soru sorulmaz.

Alınabilecek efektif miktarı

(1) Efektif alınmasında asgari ve azami bir sınır söz konusu değildir. Madeni yabancı para alınmaz; ödemelerde madeni Türk Parası verilebilir.

(2) Yüksek değerli bir kupürün bir kısmının bozdurulması şartıyla bir kısmının da aynı cinsten ve daha küçük değerde bir kupür olarak verilmesi talepleri de imkan nispetinde yerine getirilir. Örneğin; yüz avro değerindeki bir kupürün altmış avro kadarının Türk Parası, geri kalan kırk avro olarak ilgiliye verilmesi mümkündür.

Alınacak efektiflerin tespiti

(1) Getirilen efektifler ilgili personelce önce tanınır, gerektiğinde Efektif Spesimen Kataloğundan kontrol edilir, PTT İşyerinde sahte para ayırt etme cihazı var ise bu cihazdan geçirilerek, sahte olmadıkları ve ödenebilir oldukları tespit edilir. Bozulan yabancı paraların geçerli olduklarının tespiti önemli olup, en küçük bir şüphenin dahi kalmaması gerekir; bu bakımdan gerektiğinde civar bankaların bilgisine başvurulur.

(2) PTT İşyerlerine ibraz edilen efektifin satın alınabilir cinsten olduğunun tespitini müteakip, efektifin geçerli olup olmadığı araştırılır.

(3) Bunun için, “Efektif Spesimen Kataloğu” kullanılır. Efektif Spesimen Kataloğunda, yabancı paranın fotoğrafıyla birlikte özelliklerini belirten kısa açıklamalar yer aldığından ibraz edilen efektif, Efektif Spesimen Kataloğundaki örnek fotoğrafla karşılaştırılarak kontrol edilir ve geçerli olduğundan emin olunduktan sonra alım yapılır. Böylece, dolaşımdan kalkmış veya sahte bir efektifin alımı engellenmiş olur.

(4) T.C. Merkez Bankasınca tedavüle sunulduğu bildirilen efektiflere ait Spesimenler PTT’nin ilgili birimi tarafından PTT işyerlerine duyurulur. Bu duyurular PTT işyerlerince Efektif Spesimen Kataloğunun ilgili sayfalarına takılır.

(5) Efektif Spesimen Kataloğunda örnekleri bulunan yabancı paraların dolaşımdan kaldırıldıkları PTT İşyerlerine duyurulduğunda, bu yabancı paralara ait föyler Efektif Spesimen Kataloğundan çıkarılır.