Talimat (4736 Sayılı Kanun Kapsamındaki Muafiyetler)

08.01.2002 tarihli ve 4736 sayılı Kamu Kurum ve Kuruluşlarının Ürettikleri Mal ve Hizmet Tarifeleri İle Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun'un 1 'inci maddesinin birinci fıkrası "Genel bütçeye dahil daireler ile katma bütçeli idareler, bunlara bağlı döner sermayeli kuruluşlar, ... ve diğer kamu kurum ve kuruluşlarınca üretilen mal ve hizmet bedellerinde işletmecilik gereği yapılması gereken ticarî indirimler hariç herhangi bir kişi veya kuruma ücretsiz veya indirimli tarife uygulanmaz..." hükmüne, altıncı fıkrası ise "Bakanlar Kurulu birinci fıkra hükmünden muaf tutulacak kişi veya kurumlan tespit etmeye yetkilidir." hükmüne amirdir.

4736 sayılı Kanun'un 1'inci maddesinin altıncı fıkrası hükmüne istinaden birinci fıkrası hükmünden muaf tutulan kurum, kuruluş veya kişilerin 6083 sayılı Kanun'un 8'inci maddesi ile düzenlenen döner sermaye hizmet bedelinden muaf tutulup tutulmayacağı hususunda farklı uygulamaların yapıldığı görülmüştür. Konunun hassasiyetine binaen, hem işlemlerin doğru yapılması ve uygulamada birliğin sağlanması, hem de görüş farklılıklarının ortadan kaldırılması amacı ile konu değerlendirilmek üzere 05.12.2016 tarihli Makam Olur'u ile Tapu ve Kadastro Kuruluna sunulmuştur.

Tapu ve Kadastro Kurulunun yapmış olduğu değerlendirmede özetle; 6083 sayılı Kanun'un, konuya ilişkin maddeleri ile 4736 sayılı Kanun'un ilgili maddelerinin benzer içerikte olmadığı, 6083 sayılı Kanun'un 8'inci maddesinin altıncı fıkrasındaki "...Tarife cetvelinde belirlenen döner sermaye hizmet bedeli tutarlarını veya oranlarını yarısına kadar indirmeye veya en fazla üç katına kadar artırmaya Bakanlar Kurulu yetkilidir..." ibaresinde Bakanlar Kuruluna sadece tarife cetvelinde belirlenen döner sermaye hizmet bedeli tutarlarını veya oranlarını yarısına kadar indirme veya en fazla üç katına kadar arttırma yetkisi verildiği, bu yetkinin 4736 sayılı Kanun'un l'inci maddesinin altıncı fıkrasındaki "Bakanlar Kurulu birinci fıkra hükmünden muaf tutulacak kişi veya kurumlan tespit etmeye yetkilidir." hükmünde her hangi bir değişiklik yapmadığı, bu Kanun'un halen yürürlükte olduğu ve Bakanlar Kurulunca da muhtelif tarihlerde bu Kanun'a istinaden kararlar alındığı ve alınmaya da devam edildiği, Bakanlar Kurulu kararlarının bağlayıcı emredici hükümler içerdiği bu itibarla da uyulmasının zorunlu olduğu, 22.11.2013 tarihli ve 28829 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Anayasa Mahkemesi kararının 6083 sayılı Kanun'un birden fazla maddesinin Anayasaya aykırılığı ileri sürülerek iptallerinin ve yürürlüklerinin durdurulması istemli talebin değerlendirilmesi aşamasında, Anayasa Mahkemesince bahsi geçen kararın "esas inceleme" bölümünün (c) kısmında "...vergi, resim, harç veya benzeri mali yükümlülüklerle ilgili düzenleme yapılırken, bu yükümlülüklere ilişkin tüm unsurların aynı kanun, madde veya fıkrada düzenlenmesi zorunlu değildir. Bu çerçevede konuya ilişkin kanunla belirlenmesi zorunlu olan unsurlar aynı kanunun farklı hükümlerinde düzenlenebileceği gibi farklı kanunlarda da düzenlenebilir. Dolayısıyla bir kural sırf kanunla düzenlenmesi gereken unsurların bir kısmını içermediği gerekçesiyle yasallık ilkesine aykırı hale gelmez." örneği ile konuya açıklık getirildiği, somut olayımızda da aynı hususun yer aldığı döner sermaye hizmet bedelinde uygulanacak muafiyetlerin farklı kanunlarda farklı unsurlar dikkate alınarak düzenlendiği ve birbirini yürürlükten kaldıracak veya çatışacak şekilde düzenlenmediği değerlendirmesinde bulunmuştur.

Buna göre; İdaremizce yapılacak hizmetlerin karşılanmasında döner sermaye hizmet bedeli muafiyetine ilişkin gerek 4736 sayılı Kanuna, gerekse 6083 sayılı Kanuna dayalı olarak düzenlenen yürürlükteki muafiyetlerin tabi olduğu işleminde dikkate alınması gerektiği mütalaa edilmiştir. Bilgi edinilmesini ve gereğini rica ederim.