Vergi kimlik numarası kullanımının yaygınlaştırılması hakkındaki 4358 sayılı Kanunun1 2 nci maddesinde, "Kamu idare ve müesseleri ile diğer gerçek ve tüzelkişiler, Maliye Bakanlığınca belirlenecek işlemlerin yapılması sırasında, bu işlemlere muhatap veya taraf olan gerçek ve tüzel kişilerin vergi kimlik numarasını tespit etmek ve bu işlemlere ilişkin belge, hesap ve kayıtlarında vergi kimlik numaralarına da yer vermek zorundadırlar. Belirlenecek işlemlere muhatap veya taraf olan kişiler, vergi kimlik numaraları olmadığı takdirde, işlemlerin tamamlanmasından önce vergi kimlik numarasını almak zorundadır.
Bu kanuna göre vergi kimlik numarasını tespit etme, belge, hesap ve kayıtlarında gösterme mecburiyeti kapsamına alınan kurum ve kuruluşların özel mevzuatlarında yer alan vergi kimlik numarasının kullanımını engelleyici veya kısıtlayıcı mahiyette olan hükümler uygulanmaz.
Bu Kanunda geçen "vergi kimlik numarası" tabiri, 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 8 inci maddesi uyarınca gerçek ve tüzel kişilere verilen vergi numarasını ifade eder.
Kendilerine vergi kimlik numarası verilmiş bulunan gerçek ve tüzel kişiler de, vergi kimlik numaralarını tespit, kayıt ve belgelerinde gösterme mecburiyeti kapsamındaki kişi, kurum ve kuruluşlarla yaptıkları veya muhatabı oldukları işlemler sırasında, vergi kimlik numaralarını doğru olarak bildirmek veya gerektiğinde bu numaraları tevşik için kendilerine verilmiş olan belgeyi ibraz etmekle yükümlüdürler.” hükmü yer almaktadır.
4389 sayılı Bankalar Kanununun2 20 nci maddesinin 4 üncü fıkrasında, "Bankaların, kimliklerini ve vergi kimlik numaralarını belgelemeyen müşterileri adına mevduat, kredi ve her ne ad altında olursa olsun hesap açmaları, sözleşme düzenlemeleri, havale ve kambiyo hizmetleri ile diğer bankacılık ve mali hizmetleri vermeleri yasaktır. Bu fıkranın uygulanmasına ilişkin esas ve usuller Kurumun görüşü alınarak Maliye Bakanlığınca düzenlenir..." hükmü bulunmaktadır.
4358 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin Maliye Bakanlığına verdiği yetkiye dayanılarak, vergi kimlik numarası kullanımının yaygınlaştırılmasına ilişkin açıklamalara aşağıda yer verilmiştir.
I- VERGİ KİMLİK NUMARASININ TESPİTİ VE KULLANIMI
Bu Tebliğ kapsamına alınan gerçek ve tüzel kişiler bu Tebliğde belirtilen işlemleri yapan veya bunlara muhatap veya taraf olan her türlü ve tüzel kişi müşterilerinin kimlik, adres ve diğer bilgilerinin yanı sıra;
1. Vergi kimlik numaralarını tespit ederler.
2. Bu numaraları ilgili belge, hesap ve kayıtlarında kullanırlar.
Vergi kimlik numarasının tespiti, ibrazı ve kullanılmasında Tebliğin IV. Bölümüne göre işlem yapılacaktır.
II- BANKACILIK İŞLEMLERİ
1. Bankacılık ve Mali Hizmet İşlemleri
4389 sayılı Bankalar Kanunu’na3 veya özel kanunları göre kurulmuş ve kurulacak, bankalar ile yabancı ülkelerde kurulmuş olup da Türkiye’de şube açmak suretiyle faaliyette bulunan veya bundan sonra Türkiye'de şube açarak faaliyete geçecek olan bankalar (off-shore şubeleri dahil) 1.9.2001 tarihinden itibaren Bankalar Kanununun 20 nci maddesinin 4 üncü fıkrası hükmü uyarınca, aynı fıkrada belirtilen bankacılık ve mali hizmetlerinde, müşterilerinin vergi kimlik numaralarını tespit ederler ve kullanırlar.
Bankaların, bankacılık ve mali hizmetleri vermelerinde müşterilerinin vergi kimlik numaralarını tespit etmeleri ve kullanmaları ile ilgili usul ve esaslar Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumunun görüşü de alınarak, 31.7.2001 tarihine kadar tespit edilecektir.
2. Herr Nev'i Tahvil, Bono ve Borçlanma Senedi İşlemleri
Bankalar (TC. Merkez Bankası dahil) ve aracı kurumlar, 1.9.2001 tarihinden itibaren her nev'i tahvil, bono ve borçlanma senedi sattıkları müşterileri adına açtıkları hesaplarda bunların kupon bedelleri ile vadeleri bitiminde gerek makbuz gerek fiziki olarak bu menkul kıymetleri ibraz eden kişilere itibari değerlerini nakden veya hesaben ödeme veya başka bir hesaba havale işlemlerinden önce vergi kimlik numaralarının tespiti ve kullanımı ile ilgili işlemleri yapacaklardır.
3. Kredi Kartı Okuma Makinesi İşlemleri
Bankalar ve kredi kartı okuma makinesi (pos makinesi ve imprinter cihazı) veren diğer kuruluşlar, bu Tebliğin yayımı tarihinden itibaren üye işyerlerine kredi kartı okuma makinesi vermeden önce müşterilerinin vergi kimlik numaralarının tespiti ve kullanımı ile ilgili işlemleri yapacaklar ve bu müşterileri ile birlikte daha önce kredi kartı okuma makinesi verdikleri üye işyerlerinin bu cihazlarla yaptıkları satış tutarlarını aylık dönemler itibariyle Bakanlığımıza göndermeye devam edeceklerdir.
4. Havale İşlemleri
Bankalar, 1.9.2001 tarihinden itibaren yurt içi ve yurt dışına yapılan beş milyar lira veya muadili yabancı parayı geçen tutardaki Türk lirası ve döviz havalelerini yapmadan önce göndericinin, havalenin yurt içine yapılması halinde (yurtdışından yapılan havaleler dahil) ödeme yapılmadan önce ayrıca alıcının da vergi kimlik numarasının tespiti ve kullanımı ile ilgili işlemleri yapacaklardır. Yabancı para havale miktarının hesaplanmasında T.C. Merkez Bankasının işlem günündeki efektif alış kuru uygulanacaktır.