6/5176 İhraç Malların Nümunesine ve Satış Anlaşmasına Uygunluğunun Denetlenmesine Dair Tüzük

Standardı mecburi kılınan veya ihracatının denetlenmesi ayrı tüzüğe bağlanmış olan maddelere, bu Tüzük hükümleri uygulanmaz.

Denetleme, ihraç edilecek maddenin nümunesine ve satış anlaşmasına veya satış anlaşmasında beyan edilen vasıf ve şartlara uygunluğunun tesbiti amaciyle yapılır.

Denetlemeye tabi tutulacak maddelerde, nümunesinin ve satış anlaşmasının ihtiva ettiği vasıflar aranır. Nümune bulunmadığı ve satış anlaşmasında da vasıflar gösterilmediği veya eksik gösterildiği hallerde, bu hususlar için, Türkiye Ticaret Odaları, Sanayi Odaları ve Ticaret Borsaları Birliğince kabul edilmiş olan genel kaidelerin o maddeye ait hükümler; genel kaidelerde de hüküm bulunmadığı hallerde gıda maddelerinin ve umumi sağlığı ilgilendiren eşya ve levazımın hususi vasıflarını gösteren tüzüğün o madde ile ilgili hükümleri uygulanır. Genel kaidelerde ve adı geçen Tüzükte de hüküm bulunmaması halinde, o madde için, ilgili Bakanlıklar ve Türkiye Ticaret Odaları, Sanayi Odaları ve Ticaret Borsaları Birliği tarafından müştereken hazırlanıp kararname ile kabul edilerek Resmi Gazete'de yayınlanacak vasıflara göre denetleme yapılır.

Satış anlaşmasında, maddenin vasıflarından başka ambalaj, markalama, nakil ve muhafaza hakkında kayıtlar bulunduğu hallerde, denetleme bunların satış anlaşmasına uygunluğunu tesbit bakımından da yapılır.

Denetleme, Ticaret Bakanlığı Kontrol Teşkilatı tarafından yapılır. Kontrol teşkilatı bulunmayan yerlerden yapılacak ihracatta bu görev, ihracatçının isteği üzerine, en yakın kontrol merkezinden Bakanlıkça gönderilecek yetkililer tarafından yerine getirilir.

İKİNCİ BÖLÜM

Denetlemenin yapılışı

İhraç amaciyle dış piyasaya denetlemeye tabi maddeye ait nümune gönderecek olan ihracatçı, bir beyanname ile kontrol teşkilatına başvurarak nümunesinin vasıflarının tesbitini ister. Kontrol teşkilatı, rutubet, yabancı madde, özür, sınıf, tip ve mahsul yılı gibi malın vasfını belirten hususlar ekspertiz ve analiz suretiyle tesbit eder. İhracatçı bu işlem sırasında hazır bulunabilir.

Tesbit edilen vasıflar bir nümune belgesinde gösterilir ve nümune mühürlenir. Nümune belgesinin iki örneği; biri ihracatçıda kalmak ve diğeri mühürlenen nümune ile birlikte alıcıya gönderilmek üzere ihracatçıya verilir ve aslı kontrol teşkilatında saklanır.

Bu Tüzük gereğince kontrol altına alınmış maddelere ait olup mühürlenmemiş ticari nümunelerin gönderilmesine PTTve Gümrük İdarelerince müsaade olunmaz.

Nümunesinin vasıfları tesbit edilen malı ihraç edecek olan ihracatçı, ihraçtan en az 24 saat önce malının kontrolunu bir beyanname ile kontrol teşkilatından ister. Beyannameye, nümuneye dayanan satış anlaşmasının onaylı bir örneği, anlaşma yabancı dilde yapılmış ise onaylı bir tercümesi eklenir.

Nümune gönderilmeden sadece satış anlaşmasına dayanılarak ihracat yapılacağı hallerde, ihracatçı ihraçtan en az 24 saat önce bir beyanname ile kontrol teşkilatına başvurur. Beyannameye, satış anlaşmasının onaylı bir örneği, anlaşma yabancı dilde yapılmış ise onaylı bir tercümesi eklenir.

Beyannameyi alan kontrol teşkilatı, 8 inci maddedeki hallerde ihraç edilecek malın nümune belgesine ve satış anlaşmasına; 9 uncu maddedeki hallerde, satış anlaşmasına uygun olup olmadığını 6 ncı maddedeki esaslara göre kontrol eder.

Nümune belgesi ile satış anlaşması arasında fark bulunduğu takdirde kontrollarda, ihraç edilecek malın daha sonraki tarihi taşıyan anlaşmaya uygunluğu aranır.

Kontrol sonunda, 3 üncü madde hükümlerinde belirtilen vasıflara uygun olan partiler için ihracatçıya gümrüğe ibraz edilmek üzere, kontrol belgesi verilir; kontrol belgesinin geçerlik süresi 1 inci madde gereğince ilan edilecek kararnamelerinde gösterilir.

Kontrol teşkilatınca, kontrol edilen partiye verilmiş olan parti numarası, bu parti ile ona ait kontrol belgesi arasında irtibatı sağlamak amaciyle; partinin ambalajları, kontrol belgesi ve diğer vesaik üzerine, ambalaj bulunmadığı hallerde partiye ait olup gümrüğe ibraz edilecek olan vesaik üzerine yazılır.

Bir nümune veya satış anlaşmasına ait olarak, bir defada kontrola arzedilen mallar, bir parti sayılır.

Malın ihracı sırasındaki kontrollarda, mal sahibi veya temsilcisi hazır bulunur.

Kontro, parti içinden rast gele ve beş ambalajdan aşağı olmamak üzere % 5 oranına kadar ayrılacak ambalajların her birinden alınacak parça nümunelerin bir araya getirilip karıştırılmasından meydana gelen "temsili nümune" üzerinde yapılır.