İş ve Meslek Bakımından Ayırım Hakkında Sözleşme
Milletlerarası Çalışma Bürosu Yönetim Kurulu tarafından toplantıya çağırılarak 4 Haziran 1958 de Cenevre’de kırkikinci toplantısını yapan
Milletlerarası Çalışma Teşkilâtı Genel Konferansı,
Toplantı gündeminin dördüncü maddesini teşkil eden, iş ve meslek ajanında ayırım ile ilgili çeşitli tekliflerin kabulünü ve
Bu tekliflerin bir milletlerarası sözleşme şeklini almasına, karar verecek, ve
Filadelfiya beyannamesinin; ırk, inanç ve cinsiyetleri ne olursa olsun, bütün insanların, hürriyet, şeref, ekonomik, güvenlik ve eşit imkân şartları içinde kendi maddî refah ve mânevi gelişmelerini gözetme haklarını teyit ettiğini, ve
Ayırımın, insan hakları evrensel beyannamesinde belirtilen hakları ihlâl ettiğini,
Göz önünde tutarak,
Bindokuzyüz ellisekiz yılı Haziran ayının yirmibeşinci günü ayırım (İş ve meslek) sözleşmesi, 1958 adını taşıyacak olan aşağıdaki sözleşmeyi kabul eder.
1. Bu sözleşme bakımından «Ayırım» deyimi
(a) Irk, renk, cinsiyet, din, siyasal inanç, ulusal veya sosyal menşe bakımından yapılan ve iş veya meslek edinmede veya, edinilen iş veya meslekte tabi olunacak muamelede eşitliği yok edici veya bozucu etkisi olan her türlü ayrılık gözetme, ayrı tutma veya üstün tutmayı,
(b) İlgili üye memleketin, varsa, temsilci, işçi ve işveren, teşekkülleri ve diğer ilgili makamlarla istişare etmek suretiyle tesbit edeceği, meslek veya iş edinmede veya edinilen iş veya meslekte tabi olunacak muamelede eşitliği yok edici veya bozucu etkisi olan bütün diğer ayrılık gözetme, ayrı tutma veya üstün tutmayı,
İfade eder.
2. Belirli bir iş için, o işin mahiyeti icabı yapılan, herhangi bir ayrılık gözetme, ayrı tutma veya üstün tutma ayırım sayılmaz.
3. Bu sözleşme bakımından «İş» ve «Meslek» terimleri, meslekî eğitime, bir işe, ve çeşitli mesleklere girmeyi ve çalışma şartlarını kapsar.
Bu sözleşmenin yürürlükte bulunduğu üye memleketler, ulusal şartlara ve tatbikata uygun motodlarla; bu sözleşmede ele alman anlamda her türlü ayırım ortadan kaldırmak maksadiyle, iş veya meslek edinmede ve edinilen iş veya meslekte tabi olunacak muamelede eşitliği geliştirmeyi hedef tutan milli bir politika tesbit ve takip etmesi taahhüt eder.
Bu sözleşmenin yürürlükte bulunduğu üye memleketler, ulusal şartlara ve tatbikata uygun metodlarla,
(a) Sözü edilen politikanın kabulünü ve uygulanmasını teşvik için işçi ve işveren teşekkülleri ve diğer ilgili teşekküllerin işbirliğini temine gayret etmeyi,
(b) Bu politikanın kabulünü ve uygulanmasını sağlıyacak kanunları kabul ve eğitim programlarını teşvik etmeyi,
(c) Bu politika ile bağdaşamıyan her türlü kanuni hükümleri kaldırmayı ve İdarî talimat ve tatbikatı değiştirmeyi,
(d) Bu politikayı istihdam konusunda millî bir makamın doğrudan doğruya kontrolü altında takip etmeyi,
(e) Bu politikanın mesleke yöneltme, meslekî eğitim ve iş ve işçi bulma hizmetlerinde, millî bir makamın sevki idaresinde uygulanmasını temin etmeyi;
(f) Sözleşmenin uygulanması ile ilgili yıllık raporlarında, bu politikanın uygulanması konusunda alınan tedbirleri, ve bu tedbirler yoliyle elde edilen sonuçlar belirtmeyi;
Taahhüt eder.
Devletin güvenliğine halel getiren faaliyetlerden ötürü muhik sebeplerle zanlı bulunan veya bu faaliyetlere girişen bir şahıs hakkında alınan tedbirler, ilgili kişinin millî tatbikata uygun olarak kurulmuş olan yetkili bir makama başvurma hakkı saklı kalmak şartıyla, ayırım sayılmaz.
1. Milletlerarası çalışma konferansınca kabul edilmiş olan diğer sözleşme veya tavsiyelerle öngörülmüş bulunan özel koruma ve yardım tedbirleri ayırım sayılmaz.
2. Herhangi bir üye, varsa temsilci, işveren ve işçi teşekkülleriyle yapılacak görüşmeden sonra, cinsiyet, yaş, sakatlık, aile sorumlulukları veya sosyal veya kültürel durumları dolayısiyle, özel şekilde korunma veya yardım ihtiyacında oldukları genel olarak kabul edilmiş bulunan kişilerin özel ihtiyaçlarını karşılamak amacım güden özel tedbirlerin ayırım sayılmayacağına karar verebilir.
Bu sözleşmeyi onayan üye memleketler, sözleşme hükümlerini, Milletlerarası Çalışma Teşkilâtı Anayasası hükümleri uyarınca, anavatan dışı ülkelerine uygulanacağını taahhüt eder.
Bu sözleşmenin kesin onama belgeleri, tescil edilmek üzere, Milletlerarası Çalışma Bürosu Genel Müdürüne gönderilir.
1. Bu sözleşme, ancak onama belgesi Milletlerarası Çalışma Bürosu Genel Müdürü tarafından tescil edilmiş olan Milletlerarası Çalışma Teşkilâtı üyelerini bağlar.
2. Sözleşme, iki üyenin onama belgelerinin Genel Müdür tarafından tescilinden itibaren on iki ay sonra yürürlüğe girer.
3. Bundan sonra, bu sözleşme, her üye hakkında, kendisinin onama belgesinin tescilinden itibaren on iki ay geçince yürürlüğe girer.