Bu doküman Resmi Gazete dışında bir kaynakta yayınlanmıştır. Konsolide metin çalışmaları ilgili kaynak güncellendikçe sağlanabilmektedir.
T.C.
TARIM VE ORMAN BAKANLIĞI
Gıda ve Kontrol Genel Müdürlüğü
1. AMAÇ
5996 sayılı Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanunu kapsamında gıda kaynaklı hastalık sonucu oluşan vaka/salgında, il/ilçe müdürlükleri ile il gıda kontrol laboratuvarınca uyulması gereken kurallar ve izlenecek yollar ile ilgili hususları belirlemektir.
2. KAPSAM
Bu prosedür, kâr amaçlı olsun veya olmasın kamu kurum ve kuruluşları ile gerçek veya tüzel kişiler tarafından gıdanın üretimi, işlenmesi ve dağıtımı aşamasında meydana gelebilecek gıda kaynaklı hastalık sonucu oluşan vaka/salgını kapsamaktadır.
3. HUKUKİ DAYANAK
a) 11/6/2010 tarihli ve 5996 sayılı "Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanunu"
b) 6/5/1930 tarihli ve 1489 sayılı Resmi Gazete 'de yayımlanan 24/4/1930 tarihli ve 1593 sayılı "Umumi Hıfzısıhha Kanunu"
c) 28/07/1953 tarihli ve 8469 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 21/07/1953 tarihli ve 6183 sayılı “Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun ”
ç) 17/12/2011 tarihli ve 28145 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan "Gıda ve Yemin Resmi Kontrolüne Dair Yönetmelik", "Gıda İşletmelerinin Kayıt ve Onay İşlemlerine Dair Yönetmelik", "Gıda Hijyeni Yönetmeliği", "Hayvansal Gıdaların Resmi Kontrollerine İlişkin Özel Kuralları Belirleyen Yönetmelik", "Hayvansal Gıdalar İçin Özel Hijyen Kuralları Yönetmeliği" ile 29/12/2011 tarihli ve 28157 sayılı Resmi Gazete' de yayımlanan "Gıda Kontrol Laboratuvarlarının Kuruluş, Görev, Yetki ve Sorumlulukları ile Çalışma Usul ve Esaslarının Belirlenmesine Dair Yönetmelik"
d) 05/07/2013 tarihli ve 28698 sayılı Resmi Gazete 'de yayımlanan “Hijyen Eğitimi Yönetmeliği”
e) 29/12/2011 tarihli ve 28157 3 üncü mükerrer sayılı Resmi Gazete 'de yayımlanan "Türk Gıda Kodeksi Yönetmeliği" ve ilgili yönetmelikleri ile tebliğleri
4. TANIMLAR
Kanun ve yönetmeliklerdeki tanımlara ilave olarak aşağıdaki tanımlar geçerlidir.
4.1. Gıda kaynaklı enfeksiyon: Kontamine olmuş gıdanın tüketimi sonucu patojen bakterinin bağırsakta gelişmesi ile oluşur. Ör: Salmonella, Campylobacter, E. coli O157 vb.
4.2. Gıda kaynaklı zehirlenme (intoksikasyon): Patojen bir mikroorganizmanın gıdada oluşturduğu toksinin vücuda alınmasıyla ortaya çıkar. Ör: Bacillus cereus, Staphylococcus aureus, Clostridium botulinum vb.
4.3. Gıda kaynaklı hastalık: Bakteriler, virüsler ve parazitler gibi patojen mikroorganizmalarla ve/veya bunların toksinleri ile kontamine olmuş gıda veya içme suyunun tüketilmesiyle oluşan hastalıklardır. Bu prosedür kapsamında gıda kaynaklı enfeksiyon ve zehirlenmeler “gıda kaynaklı hastalık” ifadesi altında değerlendirilecektir.
4.4. Gıda kaynaklı vaka: Gıdanın/gıdaların tüketilmesini takiben bir kişide belirli semptomların görülmesiyle ortaya çıkan gıda kaynaklı hastalık durumudur.
4.5. Gıda kaynaklı salgın: Ortak gıdanın/gıdaların tüketilmesini takiben iki veya daha fazla kişide aynı zaman ve yerde benzer semptomların görülmesiyle ortaya çıkan hastalık durumudur.
4.6. İrtibat Noktası: Gıda kaynaklı vaka/salgın durumlarında Genel Müdürlük ve ilgili kuruluş ile bilgi akışını sağlayacak, 5996 sayılı Kanun’un EK-1 sayılı listesinde yer alan meslek unvanlarına sahip İl/İlçe Müdürlüğünde görevli resmi kontrol görevlisi ve yetkili laboratuvar personelini,
4.7 Semptom: İshal, bulantı, kusma, karın ağrısı, kramp, baş dönmesi, göz kararması veya sinir sistemini etkileyen felç, kızarıklık, kaşıntı gibi hastalık belirtilerini,
4.8 Bakanlık: Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığını,
4.9 Genel Müdürlük: Gıda ve Kontrol Genel Müdürlüğünü,
4.10 İl/İlçe Müdürlüğü: İl/İlçe Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğünü,
4.11 İlgili Kuruluş: Sağlık Bakanlığının Merkez/İl/İlçe veya İlgili Birimlerini,
4.12 Kanun: 5996 sayılı Kanunu,
4.13 Laboratuvar: Bakanlık gıda kontrol laboratuvarlarını, ifade eder.
5. GENEL HÜKÜMLER
5.1. Gıdanın tüketilmesini takip eden 72 saat içerisinde;
■ Gıda kaynaklı hastalık semptomlarının tespitine dair resmi bir kurum/sağlık kuruluşundan İl/İlçe Müdürlüğüne bildirim gelmesi,
■ Gıda kaynaklı hastalık tespitinin ön tanı/sağlık raporu ile İl/İlçe Müdürlüğüne fax, dilekçe, Alo 174 Gıda Hattı vb. yollarla ibraz edilmesi, şayet bu belgeler ibraz edilemiyor ise iletişim ve hastane bilgilerinin (hangi hastaneye, hangi tarihte gidildiği, TC kimlik numarası veya sağlık kuruluşu kaydı vb.) paylaşılması,
■ Gıda kaynaklı hastalık şüphesiyle ölüm gerçekleşmesi,
durumlarında gıda kaynaklı vaka/salgına yönelik iş ve işlemler gerçekleştirilir.
5.2. Gıdanın tüketilmesini takip eden 72 saat içerisinde;
■ Alo 174 Gıda Hattına ya da İl/İlçe Müdürlüğüne faks, dilekçe vb. yollarla gelen bildirimin ön tanı/sağlık raporu veya iletişim/hastane bilgileri ile desteklenmemesi,