BİRİNCİ KISIM
Genel Hükümler
BİRİNCİ BÖLÜM
Başlangıç Hükümleri
Amaç
(1) Bu Yönetmeliğin amacı, resmî ilan ve reklamların yayımlanacağı süreli yayınların vasıf ve ödevlerinin belirlenmesi ile fikir ve içtihat farkı gözetilmeksizin dağıtımının sağlanmasıdır.
Kapsam
(1) Bu Yönetmelik, resmî ilan ve reklamların kapsamını, dağıtımını, yayımını, resmî ilan ve reklam yayımlama hakkını, aracılık görev ve yetkilerini, resmî ilan ve reklamları yayımlayacak süreli yayınların vasıf ve ödevleri ile kontrol usul ve esasları hakkındaki hükümleri kapsar.
(2) Haber ve fotoğraf ajanslarının yayınlarının yanı sıra sanayi tipi dijital makinalar hariç kırtasiye tipi, ofis tipi, masaüstü veya taşınabilir dijital baskı makinesi, bilgisayar yazıcıları, teksir ve fotokopi makinelerinde basılan veya çoğaltılan ya da ansiklopedi, bülten gibi fasiküller halinde yayınlanan ve güncelliği olmayan yayınlar ile tanımı, niteliği ve niceliği ne olursa olsun resmî ilan ve reklam yayımlama hakkı açısından, haber ve fotoğraf ajanslarına ait internet siteleri de dâhil internet haber sitesi özelliği taşımayan hiçbir dijital ortam için bu Yönetmelik hükümleri uygulanmaz.
(3) Merkezî yönetim kapsamındaki idareler, mahallî idareler, sosyal güvenlik kurumları, kamu iktisadi teşebbüsleri, kamu tüzel kişiliğine sahip teşekküller ile sermayesinin yarısından fazlası bu teşekküllere ait iştirakler, kanunla veya Cumhurbaşkanlığı kararnamesiyle kurulan sair müesseselere veya bunların iştiraklerine ait gazete ve internet haber siteleri ile resmî ilan yayımlama hakkına sahip olmayıp basın meslek kuruluşları tarafından Ramazan ve Kurban Bayramları ile millî bayramlara özel olarak çıkarılan süreli yayınlara resmî ilan verilmez.
(4) Bu Yönetmeliğin birinci kısmında yer alan hükümler, resmî ilan veya reklam yayımlama hakkına sahip olanlar ile yayımlama talebinde bulunmuş bütün süreli yayınlara uygulanır.
Dayanak
(1) Bu Yönetmelik, 2/1/1961 tarihli ve 195 sayılı Basın İlan Kurumu Teşkiline Dair Kanunun 34, 35, 36, 45/A, 53 ve geçici 9 uncu maddelerine dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar
(1) Bu Yönetmelikte geçen;
a) Basın kartı: 13/6/1952 tarihli ve 5953 sayılı Basın Mesleğinde Çalışanlarla Çalıştıranlar Arasındaki Münasebetlerin Tanzimi Hakkında Kanuna tabi iş görme neticesinde 9/6/2004 tarihli ve 5187 sayılı Basın Kanununun 2 nci maddesinin birinci fıkrasının (n) bendi uyarınca düzenlenen kimlik kartını,
b) Başbayi: Gazete dağıtımı amacıyla kurulmuş, iş göreni, araç ve teknik ekipmanı ile fiziki şartları taşımak suretiyle, sözleşmeye bağlanmış olarak, gazetelerden aldığı nüshaları varsa kendisine bağlı tali bayi, yoksa doğrudan son nokta bayilere dağıtım işini yapan müesseseyi,
c) Bekleme süresi: Süreli yayınların resmî ilan veya reklamları yayımlama hakkı kazanabilmeleri için bu Yönetmeliğin ilgili maddelerine göre belirlenmiş olan süreleri,
ç) Dergi: Resmî reklam yayımlama talebinde bulunmuş veya bu reklamları yayımlama hakkına sahip, yayın periyodu en az haftalık ile en çok üç aylık arasında olan, bu Yönetmeliğin beşinci kısmında yer alan dergileri,
d) Doğrudan trafik: İnternet haber sitesinin alan adının herhangi bir yönlendirme olmaksızın doğrudan internet tarayıcısına yazılmasıyla oluşan trafiği,
e) Fatura: 4/1/1961 tarihli ve 213 sayılı Vergi Usul Kanununa göre düzenlenen faturayı,
f) Fikir işçisi: Basın ve yayın faaliyetleri ile ilgili iş kollarında fikren çalışan kişiyi,
g) Gazete: Resmî ilan ve reklam yayımlama talebinde bulunmuş veya bu ilan ve reklamları yayımlama hakkına sahip yaygın, bölgesel veya yerel gazeteleri,
ğ) Genel Kurul: Basın İlan Kurumu Genel Kurulunu,
h) Gösterge: Resmî ilan yayımlayan gazete ve internet haber sitelerinin aylık resmî ilan kontenjanını belirleyen sayıyı,
ı) İçerik: Süreli yayınlarda yer alan görsel, işitsel ya da yazılı unsurların tümünü,
i) İLANBİS (İlan Bilişim Sistemi): Resmî ilan ve reklamların ilan verenlerden elektronik ortamda alınması, süreli yayınlara dağıtılması ve Genel Kurulca süreli yayınlara yükletilen vasıf ve ödevlere dair işlemlerin yürütüldüğü sistemi,
j) İlan portalı: Basın İlan Kurumuna ait “ilan.gov.tr” alan adından ve buna bağlı alt alan adlarından oluşan ilan ve reklam yayım hizmetlerinin sunulduğu internet sitesini,
k) İmza: Elle atılan veya güvenli elektronik imzayı,
l) İnternet haber sitesi: Yönetim yeri Türkiye sınırları içerisinde bulunan, internet ortamında haber ve yorum niteliğinde içeriklerin sunumunu yapmak üzere kurulan, içeriğini muhtelif çoklu medya kullanarak yayımlayan, vasıf ve ödevleri bu Yönetmelikle belirlenen, resmî ilan ve reklam yayımıyla alakalı internet haber sitelerini,
m) İş günü: 17/3/1981 tarihli ve 2429 sayılı Ulusal Bayram ve Genel Tatiller Hakkında Kanun hükümlerine göre tatil olan günler ile cumartesi ve pazar günleri dışında kalan çalışma günlerini,
n) Kategori: Resmî ilan yayımlama şartları ile dağıtımına esas teşkil eden sınıflandırmayı,
o) Kontrol kurulu: Resmî ilan ve reklam yayımıyla alakalı süreli yayınların bu Yönetmelikte yükletilen ödevleri zamanında ve eksiksiz olarak yerine getirip getirmediğini denetlemek üzere oluşturulan kurulu,
ö) Kurum: Basın İlan Kurumunu,
p) Mahsup: Gazete veya internet haber sitelerinden Genel Kurulca belirlenen şartların ihlal edildiği dönemlere ilişkin resmî ilan kontenjanlarına isabet eden tutardaki resmî ilanın, aynı yayın veya kontenjan yerindeki yayımlama hakkına sahip diğer gazete veya internet haber sitelerine göstergeleri nispetinde yansıtılmasını,
r) Resmî ilan yayımlama hakkının durdurulması: Genel Kurulca belirlenen şartların ihlal edilmesi ve bu durumun devam ettiğinin belirlenmesi üzerine, ihlal giderilinceye kadar resmî ilan verilmemesini,
s) Sayfa görüntüleme sayısı: İnternet haber sitesi ziyaretçilerinin yaptığı sayfa görüntülemelerinin toplamını ifade eden sayıyı,
ş) Son nokta bayi: Başbayi veya tali bayi tarafından teslim edilen gazete nüshalarını, kolaylıkla temin edebileceği şekilde okura sunan, yazılı basın sektöründe tezgâh satışı olarak da bilinen satış noktasını,
t) Süreli yayın: 5187 sayılı Kanuna göre beyanname veren ve bu Yönetmelikte belirlenen vasıfları taşıyan gazete, dergi ve internet haber sitelerini,
u) Tali bayi: Gazete dağıtım amacıyla kurulmuş, iş göreni, araç ve teknik ekipmanı ile fiziki şartları taşımak suretiyle, başbayi tarafından intikal ettirilen gazete nüshalarını son nokta bayilere ulaştıran; il, ilçe veya bölgedeki başbayiye bağlı çalışan müesseseyi,
ü) Tekil ziyaretçi: İnternet haber sitesine gün içerisinde giriş yapan her bir benzersiz ziyaretçiyi,
v) Telafi: Gazete veya internet haber sitelerinin yayımlama hakkı bulunduğu halde yayımlamaktan mahrum kaldıkları dönemlere ilişkin resmî ilan kontenjanlarına isabet eden tutardaki resmî ilanın, aynı yayın veya kontenjan yerindeki yayımlama hakkına sahip diğer gazete veya internet haber sitelerinden göstergeleri nispetinde tenzil edilerek, ilgili gazete veya internet haber sitesine yansıtılmasını,
y) Tüzel kişi temsilcisi: Yayın sahibinin tüzel kişi olması halinde, 5187 sayılı Kanun uyarınca bu tüzel kişinin yetkili kurulu tarafından yöneticiler arasından belirlenen gerçek kişiyi,
z) Yalnız reklam yayımlayan: Yalnız resmî reklam yayımlama talebinde bulunmuş ve beşinci kısımdaki şartları yerine getiren süreli yayınları,
aa) Yaygın gazete: Tek bir basın-yayın kuruluşu tarafından aynı isimle basılan ve her coğrafi bölgede en az bir ilde olmak üzere, ülkenin en az %70’inde dağıtılıp satışa sunulan günlük gazeteyi,
bb) Yayımlama hakkı: Resmî ilan veya reklam yayımlama hakkına sahip olmayı,
cc) Yayım günü: Gazetelerin sayfalarında ve künyesinde yazılı olan tarihi, internet haber sitelerinde ise her gün için saat 00.00’dan 23.59’a kadar olan zamanı,
çç) Yayın sahibi: 5187 sayılı Kanun uyarınca verilen beyannamede belirtilen gerçek veya tüzel kişiyi,
dd) Yayın türü: Gazete ve dergilerin 5187 sayılı Kanun uyarınca verilen beyannamede belirtilen yaygın, bölgesel veya yerel yayın türlerinden hangisinin kapsamında olduğunu,
ee) Yayın ve kontenjan yeri: 5187 sayılı Kanun uyarınca verilen beyannameye göre, gazeteler için 31 inci maddedeki yayın yerlerini; internet haber siteleri için 53 üncü maddede belirlenen kontenjan yerlerini,
ff) Yerel gazete: Tek bir yerleşim yerinde basılmak suretiyle dağıtılıp satışa sunulan, günlük olarak veya haftada en az iki gün yayımlanan gazeteyi,
gg) Yönetim Kurulu: Basın İlan Kurumu Yönetim Kurulunu,
ğğ) BİK Analitik: Mülkiyeti ile isim hakkı Kuruma ait olan ve internet haber sitelerinin ziyaretçi trafik bilgilerini toplayan ölçüm aracını,
ifade eder.
İKİNCİ BÖLÜM
İlan ve Reklamlar
Resmî ilanlar
(1) Bu Yönetmelik kapsamında;
a) Kanun, Cumhurbaşkanlığı kararnamesi, tüzük veya yönetmelik gereği yayımlanması zorunlu olan ilanlar,
b) Merkezî yönetim kapsamındaki idareler, mahallî idareler, sosyal güvenlik kurumları, üniversiteler, odalar ve borsalar, birlikler, barolar, kamu iktisadi teşebbüsleri, sermayesinin yarısından fazlası kamu tüzel kişilerine ait teşekküller ve bunların iştiraklerine ait reklam niteliği taşımayan ilanlar,
resmî ilandır.
(2) Özel derneklerin birinci fıkranın (a) bendi kapsamında vermeleri zorunlu olan ilanlar resmî ilan sayılmaz.
Resmî reklamlar
(1) Bir şeye veya bir fikre rağbet sağlamak gibi maddi veya manevi bir menfaat temini için ya da tanıtım maksadıyla süreli yayınlarda görsel, işitsel veya yazılı olarak yayımlatılan içerik reklam sayılır.
(2) Resmî reklamlar, 195 sayılı Kanunun 42 nci maddesi gereğince bu Yönetmeliğin 5 inci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinde sayılan daire ve teşekküllerle, kanunla veya Cumhurbaşkanlığı kararnamesiyle kurulan sair müesseselerin veya bunların iştiraklerinin süreli yayınlara verdiği reklamlardır.
(3) Resmî reklamlar, reklam verenlerin tercihi doğrultusunda resmî reklam yayımlama hakkına sahip süreli yayınlarda Kurum aracılığıyla yayımlatılır.
(4) İlan veya reklam niteliğindeki haber, resim, video, yazı ve benzerlerinin tereddüte yer bırakmayacak şekilde ilan veya reklam olduğu belirtilir.
Resmî ilan ve reklamlara aracılık görevi
(1) Kurum, resmî ilan ve reklamların, yayımlama hakkı bulunan süreli yayınlar ile Kurumun ilan portalında yayımlatılmasına aracılık eder.
(2) Kurum özel ilan ve reklam kabul eder. Özel ilan ve reklamların yayımlanması, yayımlatılması ve bunlara aracılık edilmesi, 195 sayılı Kanun ve bu Yönetmelik hükümleri dairesinde serbesttir.
Süreli yayınlar listesi
(1) Kurum, her ayın son iş günü, takip eden ayda resmî ilan ve reklam verilebilecek süreli yayınların isimleri ile gerekli görülen diğer bilgileri kapsayan listeyi kendisine ait internet siteleri üzerinden duyurur.
(2) Resmî ilan yayımlama hakkının kazanılması, durdurulması, bu hakkın yeniden kazanılması, resmî ilan ve reklam yayımlama hakkının sona erdirilmesi, isim veya alan adı değişikliği gibi bilgilere listede yer verilir.
(3) Resmî ilan yayımlama hakkı kazanabilmek için bekleme süresi içinde bulunan gazete ve internet haber siteleri de listede gösterilir.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Resmî İlan ve Reklam Yayımlama Hakkı
Resmî ilan yayımlama hakkı
(1) Bu Yönetmelikteki kategorilere göre belirlenen usul ve esaslara uygun olarak vasıf ve ödevlerini eksiksiz ve zamanında yerine getiren gazete ve internet haber siteleri, resmî ilan yayımlama hakkı kazanır.
Resmî reklam yayımlama hakkı
(1) Yalnız resmî reklam yayımlama talebinde bulunan süreli yayınlar, bu Yönetmelikte belirlenen usul ve esaslara uygun olarak vasıf ve ödevlerini eksiksiz ve zamanında yerine getirmeleri halinde bu hakkı kazanırlar. Süreli yayınlar resmî reklam yayımlama hakkı bakımından beşinci kısımda yer alan hükümlere tabidir.
(2) Resmî ilan yayımlama hakkına sahip veya bu hakkı kazanabilmek için bekleme süresinde bulunan gazete ve internet haber siteleri, resmî reklam yayımlama hakkına da sahiptir. Resmî ilan yayımlama hakkı sona eren gazete ve internet haber sitelerinin, resmî reklam yayımlama hakları da sona erer.
(3) Bulunduğu ilde en fazla basın kartına sahip üyesi olan gazeteci meslek kuruluşları ile bunların üst kuruluşları tarafından Ramazan ve Kurban Bayramlarına özel olarak çıkarılan yayınlara resmî reklam verilir.
Yayımlama hakkı kazanma şartları
(1) Süreli yayınların yayımlama hakkı kazanabilmeleri için;
a) Yayın veya kontenjan yeri açıkça belirtilmek suretiyle, imzalı olarak, resmî ilan ve reklam ya da yalnız reklam yayımlama talebinde bulunmaları,
b) Talebine göre, bu Yönetmeliğin ilgili hükümleri ile belirlenen şartları ve vasıfları taşımaları, yükletilen ödevleri kabul ederek zamanında yerine getirmeleri,
c) Bu maddede yer alan şartları yerine getirerek kendileri için belirlenen bekleme sürelerini tamamlamaları,
gerekir.
Kuruma gönderilecek belgelerin belirlenmesi
(1) Bu Yönetmelik kapsamında istenecek belgelerin neler olduğunun tespitine Genel Müdürlük yetkilidir.
Kuruma yapılacak bildirimler
(1) Bu Yönetmelik kapsamında Kuruma İLANBİS üzerinden ulaştırılacak bilgi ve belgeler; gerçeğe aykırı veya yanıltıcı olamaz, beyan edilen konularda kazanılmış hak sağlamaz ve içerdiği bilgilere ilişkin doğruluk veya gerçeklik karinesi teşkil etmez.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Bekleme Süresi İşlemleri
Bekleme süresi
(1) Süreli yayınlar, resmî ilan ve/veya reklam yayımlama hakkı kazanabilmek için, bu Yönetmeliğin ilgili kısımlarında belirlenen bekleme sürelerine tabidir.
Bekleme süresi başlangıç tarihinin belirlenmesi
(1) Gazete veya internet haber siteleri, resmî ilan yayımlama taleplerinin Kurum kayıtlarına intikal ettiği tarihten itibaren, en geç 3 ay içerisinde denetleme talebinde bulunurlar. Bekleme süresi başlangıç tarihi, başvuru üzerine Genel Müdürlükçe gerçekleştirilecek denetleme veya inceleme neticesinde, bu Yönetmeliğin yayın veya kontenjan yerine ilişkin hükümlerinde belirtilen şart ve vasıflara sahip olduğunun tespit edildiği tarih olarak belirlenir.
Bekleme süresinde yükümlülükler
(1) Resmî ilan yayımlama hakkı kazanabilmesi için bekleme süresine tabi tutulan bir gazete veya internet haber sitesi, bu süre dolmadan resmî ilan yayımlayamaz. Aksi halde, 195 sayılı Kanunda düzenlenmiş bulunan müeyyideler uygulanır.
(2) Bekleme süresi içindeki gazetelerin, 5187 sayılı Kanun uyarınca verilen beyannamede belirtilen yayım aralığına uygunluk arz edecek şekilde; internet haber sitelerinin ise bu Yönetmelikte belirlenen erişim sağlanmasına ilişkin gereklilikleri yerine getirecek şekilde yayımlanmaları ve gazete ile internet haber sitelerinin aranılan diğer bütün vasıflara sahip olmaları, yükletilen ödevleri yerine getirmeleri gerekir.
(3) Ancak, bekleme süresi içindeki gazeteler veya internet haber siteleri hakkında 113 üncü maddenin birinci fıkrası hükmü, takvim yılı yerine bekleme süresi başlangıç tarihi esas alınarak uygulanır.
BEŞİNCİ BÖLÜM
Resmî İlan Yayımıyla Alakalı Gazete ve İnternet Haber Sitelerinin Genel Vasıfları
Kapsam
(1) Gazete ve internet haber sitelerinin resmî ilan yayımlama hakkının başlaması ve devamı için Genel Kurul tarafından tespit edilen genel vasıflar bu bölümde düzenlenmiştir.
Kadro şartları
(1) Gazete ve internet haber sitelerinin, ikinci ve üçüncü kısımlarda gösterilen sayı ve görevlerde fikir işçisini istihdam etmeleri zorunludur.
(2) Kadroda gösterilecek fikir işçilerinin;
a) İş sözleşmelerinin, 5953 sayılı Kanuna uygun olarak yazılı şekilde ve tam süreli yapılması,
b) Ücretlerinin tam gün ve tam ay üzerinden sözleşmelerine uygun şekilde eksiksiz ve zamanında ödenmesi,
c) Sözleşmelerinde belirtilen görevlerinin karşılığı işi fiilen yapıyor olmaları,
ç) Sosyal Güvenlik Kurumu bildirimleri ve primleri ile ücretlerine dair vergi tahakkuklarının yasal süresi içerisinde ve eksiksiz yaptırılması,
d) Kendilerine fayda sağlayacak ticari bir işle iştigal etmemeleri ve gazetecilik mesleği dışında herhangi bir faaliyette bulunmamaları,
e) Çalıştıkları gazete veya internet haber sitesinin yayın veya kontenjan yerinde ikamet etmeleri,
zorunludur.
(3) Sorumlu müdür istisna olmak üzere diğer fikir işçileri, aynı il ve komşu illerin mülki sınırları içerisinde kalmak suretiyle, gazete veya internet haber sitesinin yayın veya kontenjan yerinin bulunduğu yerle ikamet ettiği yer arasındaki uzaklık ile toplu ulaşım imkânları da dikkate alınarak, yayın veya kontenjan yerinin dışında ikamet edebilirler. Bu gibi durumlarda, görevin maksada uygun ve sürekli şekilde yerine getirilmesinin imkân dâhilinde olup olmadığına Kurum tarafından karar verilir. İnternet haber sitelerinin, Genel Kategoride bulunanlarında en fazla dört fikir işçisi, 1. ve 2. Kategorilerde bulunanlarında en fazla iki fikir işçisi; 3., 4. ve 5. Kategorilerde bulunanlarında ise bir fikir işçisi için kontenjan yerinde ikamet etme şartı aranmaz. İkamet yerinin tespitinde Merkezi Nüfus İdaresi Sistemi (MERNİS) kayıtlarında yer alan birinci ikamet adresi esas alınır.
(4) Kadroda çalışan fikir işçilerinin yazılı iş akdinin işveren veya fikir işçisi tarafından feshi halinde, fesih tarihi 5953 sayılı Kanunun 5, 6 ve 7 nci maddeleri uyarınca belirlenir.
Kadroda yer alabilecekler
(1) Kadroda yer alabilecek fikir işçilerinin aşağıdaki nitelik ve şartlardan en az birine sahip olması gerekir:
a) Yükseköğretim kurumlarının iletişim fakültelerinden, diğer fakültelerin iletişimle ilgili bölümlerinden, iletişim alanında yüksek lisans veya doktora programlarından mezun olmak ya da Yükseköğretim Kurulunca denkliği kabul edilen eşdeğer diplomaya sahip olmak.
b) Fikir işçisi sıfatıyla basın kartı sahibi olmak.
c) Meslek yüksekokullarının iletişimle ilgili bölümlerinden mezun olmak şartıyla basın yayın organlarında fikir işçisi statüsünde en az 6 ay ara vermeden çalışmış olmak ve bu çalışmayı belgelendirmek.
ç) Diplomaları Millî Eğitim Bakanlığınca kabul gören meslek okullarının iletişimle ilgili bölümlerinden mezun olmak şartıyla basın yayın organlarında 5953 sayılı Kanun kapsamında sosyal güvenlik mevzuatına tabi olarak fikir işçisi statüsünde en az 6 ayı devamlı olmak üzere toplam 12 ay çalışmış olmak ve bu çalışmayı belgelendirmek.
d) En az 6 ayı devamlı olmak üzere toplam 15 ay süreyle, fikir işçilerine ilişkin 5953 sayılı Kanun kapsamında sosyal güvenlik mevzuatına tabi şekilde çalışmış olmak ve bu çalışmayı belgelendirmek.
e) En az 6 ayı devamlı olmak üzere toplam 15 ay süreyle kamu yayın organlarının haber hizmetlerinde kamu hukuku statüsüne göre çalışmış olmak ve bu çalışmayı belgelendirmek.
(2) Yazar olarak istihdam edilenler ile bir fikir işçisiyle sınırlı olmak kaydıyla 22/5/2003 tarihli ve 4857 sayılı İş Kanununa göre engelli sayılan ve bu durumlarını usulüne uygun sağlık kurulu raporuyla belgelendirenler için birinci fıkrada belirtilen şartlar aranmaz.
Kadroda yer alamayacaklar
(1) Gazete ve internet haber sitesinin imtiyaz sahibi veya varsa 5187 sayılı Kanun hükümlerine göre tespit edilen tüzel kişi temsilcisi ile kollektif şirketlerin ortakları, adi komandit şirketlerin komandite ortakları, sermayesi paylara bölünmüş komandit şirketlerin komandite ortakları, donatma iştirakinin paydaşları, limited şirketlerde şirketi temsil eden ortaklar ile şirket müdürleri, anonim şirketlerde şirketi temsile yetkili ortaklar ile yönetim ve denetim kurulu üyeleri, kooperatiflerde ise müdür, yönetim ve denetim kurulu üyeleri ile temsile yetkili kişiler; kendilerine ya da başkalarına ait yayınların fikir işçisi kadrolarında yer alamazlar.
(2) Resmî ilan yayımıyla alakalı gazete ve internet haber sitelerinin sahibi olan gerçek kişi ile tüzel kişilerin yönetim veya denetim organlarında bulunan üyelerinin annesi, babası, eşi, öz ve üvey çocukları, evlatlığı, eşinin anne ve babası, ilgili gazete ve internet haber sitesinin kadrosunda yer alamazlar. Ancak bu fıkra hükmü, 19 uncu maddenin birinci fıkrasının (a) bendinde belirlenen mezuniyet koşulu sağlayan kişiler ile fikir işçisi sıfatıyla basın kartı sahibi olan hısımlar için uygulanmaz.
(3) Gündüz öğretimi ile başka bir ilde ikinci öğretim (açık ve uzaktan eğitim hariç) öğrencisi olanlar, askerlik hizmetini yapmak üzere silahaltına alınanlar ile ücretsiz izin kullananlar fikir işçisi kadrolarında yer alamazlar.
Birden fazla süreli yayında çalışanlar
(1) Fikir işçisi, resmî ilan yayımıyla ilgili birden fazla gazete ve internet haber sitesinin kadrosunda beyan edildiği takdirde, bunlardan yalnız birinin kadrosunda kabul edilir. Bu işlemler için Sosyal Güvenlik Kurumu kayıtları ile sözleşme ve sair evrak esas alınır.
Kadro bildirim zorunluluğu
(1) Gazete ve internet haber siteleri, kadrolarındaki fikir işçilerine ait işe giriş, unvan değişikliği, işten ayrılış, vergi ve sigorta tahakkuklarına dair bilgi ve belgeleri, bu işlemlerin yapılmasını müteakip en geç 3 iş günü içerisinde Kuruma İLANBİS üzerinden ulaştırmak zorundadır.
İçerik
(1) Gazete ve internet haber sitelerinin kategori ve gösterge sayılarına göre içeriklerinde;
a) Özel ilan ve reklamlar dışındaki her türlü yazı metnini Türkçe yayımlamaları,
b) Özgün ve güncel olmak koşuluyla yayın veya kontenjan yeri ile çevresini ilgilendiren siyasi, ekonomi, kültür, sanat, sosyal, magazin ve spor konularındaki haber, köşe yazısı, makale, yorum, araştırma, röportaj gibi sair yazı ile resim, görsel, fotoğraf, grafik, karikatür ve benzerlerine yer vermeleri,
c) Radyo-televizyon yayın akışları, nöbetçi eczaneler, ekonomik tablolar, eğlence yerleri, hava durumu ve benzerlerinin güncel olması, bulmaca ve astroloji gibi içeriklerin ise tekrarlanmaması,
ç) Görsel içeriklerin haber metinleriyle alakalı ve orantılı olması, basında yerleşik teamüllere uygun şekilde düzenlenmesi,
d) Haber başlıklarında haberin içeriğinin saptırılmaması, yanıltıcı olunmaması ve çelişki yaratılmaması,
e) Gazetelerin yüzölçümünün üçte ikisinin, internet haber sitelerinin ise günlük haber sayısının, (b) bendinde belirtilen içeriklerden oluşması; içeriklerinin en az altıda birinde, kadrolarında gösterilen fikir işçileri tarafından yapılan haberlere ve yazar istihdam edenlerin de 7 günde en az bir defa olmak şartıyla bu yazarların, toplumsal mevzular hakkında kendi görüş ve düşüncelerinin yer aldığı köşe yazılarına yer vermeleri,
zorunludur.
(2) Gazete ve internet haber siteleri Türkçe tercümesi olmak koşuluyla başka dillerdeki içeriklere de yer verebilir.
(3) Gazete ve internet haber sitelerinin, resmî ilan ve reklamları eksiksiz, doğru ve zamanında yayımlamasının yanı sıra rahatlıkla okunabilmesi için gerekli önlemleri almaları zorunludur.
Mahreç kullanımı
(1) Gazete ve internet haber sitelerinin içeriklerinde;
a) Kadroda beyan edilen kişiler tarafından üretilen içeriğin sahibi olan fikir işçisinin belirtilmesi,
b) Kamu kurum, kuruluş, müessese, belediye ve iştirakleri ile diğer mahallî idareler, siyasi partiler, sivil toplum kuruluşları ve benzerleri tarafından hazırlanan basın açıklamaları, bildiriler ve bültenlerde ilgili kurum ve kuruluşların mahrecinin kullanılması,
c) Sözleşmeye bağlanmış olarak, telif veya abonelik ücreti ödenmek suretiyle temin edilen haberlerde ilgili kişinin veya haber ajansının belirtilmesi,
ç) Fikir işçileri tarafından bilgilerin toplanıp derlenerek haberleştirildiği durumlarda haber merkezi ibaresinin kullanılması,
zorunludur.
(2) İnternet ortamı ile süreli ya da süresiz yayınlardan, adı ve gerekli diğer bilgiler mahreç olarak belirtilmek şartıyla, haber sayısının veya yüzölçümünün % 10’unu geçmemek üzere içerik aktarımı yapılabilir.
(3) Herhangi bir yöntem ve surette doğrudan aktarım yapılan her bir haber veya köşe yazısının en fazla %30’una yer verilebilir. Bu şekilde yapılan aktarımlar özgün içerik olarak kabul edilmez.
(4) Alıntı kullanılan içeriklerde, 5/12/1951 tarihli ve 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanununun ilgili hükümleri gereğince alıntı yapılan yayının adı ve gerekli diğer bilgiler açık olarak belirtilir.
İçerikte benzerlik
(1) Aynı veya ayrı yerdeki iki ya da daha çok süreli yayında benzer içeriğe yer verilemez. Benzerliğin tespitinde sözleşmeye bağlanmış içerikler dikkate alınmaz.
(2) İki ya da daha çok süreli yayında benzer içeriğe sürekli olarak yer verilmesi halinde yayınlardan yalnız birine resmî ilan ve reklam verilir. Bu durumda yayın sahibi aynı kişi ise resmî ilan ve reklam verilecek yayını bu kişi seçer. Süreli yayınların sahipleri farklı kişiler ise yayımlama hakkı, benzer içeriklerin kullanım hakkının kendisine ait olduğunu ispat eden yayına aittir.
Gazetelerin isimleri ile internet haber sitelerinin alan adlarının değişikliği
(1) Gazetelerin isimleri ile internet haber sitelerinin alan adları, genel ahlak anlayışına ve kamu düzenine ters düşebilecek kelime veya kısaltmalardan oluşamaz.
(2) İnternet haber siteleri, haklarında yetkili merciler tarafından erişim engelleme kararı verilmesi halinde alan adı değişikliği talebinde bulunamazlar.
(3) Gazeteler isimlerini, internet haber siteleri alan adlarını değiştirmek istedikleri takdirde yeni isimlerini veya alan adlarını da içeren taleplerini, imzalı şekilde Kuruma intikal ettirirler.
(4) Yönetim Kurulu, yaptıracağı inceleme sonucunda isim veya alan adının birinci fıkraya uygun olduğu kanaatine varır ise değişikliğe izin verir.
(5) Gazete ve internet haber siteleri, değişikliğe ilişkin Yönetim Kurulu kararının kendilerine ulaştığı tarihten itibaren yeni isimlerini veya alan adlarını en az 3 iş günü önce Kuruma bildirmek şartıyla kullanabilirler. Bu değişiklikler, yapılmadan önce görünür bir alanda kamuoyuna duyurulur.
(6) Gazete ve internet haber siteleri, değişikliğe izin verildiğine ilişkin kararın kendilerine tebliğ edildiği tarihten itibaren en geç 1 ay içinde bu değişikliği duyurmak ve yapmak zorundadır. Aksi takdirde yayınını aynı isimle veya alan adıyla devam ettirir.
(7) Gazete ve internet haber siteleri, yayın sahiplerinin değişmesi dışında, bir takvim yılı içerisinde iki defadan fazla isim veya alan adı değişikliği talebinde bulunamaz.
Fatura düzenlenmesi
(1) Gazete ve internet haber siteleri, yayımladıkları resmî ilanlar için Resmî İlan Fiyat Tarifesinde belirtilen esas ve ölçülere göre, tüm süreli yayınlar da özel ilan ve reklamlar için kendileri tarafından belirlenen tarifeler üzerinden hesaplanan bedele göre Kurum komisyonunu düştükten sonra kalan bedel üzerinden fatura düzenlemek zorundadır.
(2) Belirtilen tarifelere veya bu Yönetmelikte tespit edilen diğer esaslara aykırı fatura düzenlenmesi veya hiç düzenlenmemesi sebebiyle ilgili kanunlar uyarınca müeyyide uygulanması, 195 sayılı Kanunun 49 uncu maddesine göre işlem yapılmasına engel değildir.
Muhasebe işlemleri
(1) Gazete ve internet haber sitelerinin muhasebelerini, bilanço esasına göre düzenlemeleri gerekir.
İşyeri zorunluluğu
(1) Gazete ve internet haber sitelerinin gazetecilik mesleğini ifa etmek üzere tahsis edilmiş bir işyerinde faaliyetlerini sürdürmeleri zorunludur.
(2) Bu işyerinde;
a) Kadroda beyan edilen fikir işçileri ile orantılı olmak üzere kişi başına en az 5 metrekare çalışma alanının olması,
b) Fikir işçilerinin gazetecilik mesleğini gerçekleştirebilmek amacıyla kullanacakları gerekli teknik ekipmanın bulunması,
c) Gazetecilik mesleği ile bağdaşmayacak başka bir meslek faaliyeti veya ticari iş yapılmaması, aynı zamanda konut olarak kullanılmaması,
ç) Gazete ve internet haber sitesinin adının bulunduğu tabelanın görünür bir yere asılması,
gerekmektedir.
İKİNCİ KISIM
Resmî İlan Yayımıyla Alakalı Gazetelere Dair Hükümler
BİRİNCİ BÖLÜM
Kapsam ve Kategoriler
Kapsam
(1) Bekleme süresi içerisinde bulunan veya resmî ilan yayımlama hakkına sahip gazetelerin, birinci kısımdaki hükümler ile birlikte bu kısımda yer alan hükümlere de uymaları gerekir.
Yayın yerleri
(1) Gazetelerin yayın yerleri aşağıda yer almaktadır:
a) 10/7/2004 tarihli ve 5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu ve 6/3/2008 tarihli ve 5747 sayılı Büyükşehir Belediyesi Sınırları İçerisinde İlçe Kurulması ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun hükümleri göz önünde bulundurulmak suretiyle, 12/11/2012 tarihli ve 6360 sayılı On Dört İlde Büyükşehir Belediyesi ve Yirmi Yedi İlçe Kurulması ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun uyarınca büyükşehir belediyesi statüsü kazanan ve/veya büyükşehir belediyesi sınırları yeniden belirlenen illerde;
1) Adana ili Çukurova, Karaisalı, Sarıçam, Seyhan ve Yüreğir ilçeleri,
2) Ankara ili Altındağ, Çankaya, Etimesgut, Gölbaşı, Keçiören, Mamak, Pursaklar, Sincan ve Yenimahalle ilçeleri,
3) Antalya ili Aksu, Döşemealtı, Kepez, Konyaaltı ve Muratpaşa ilçeleri,
4) Aydın ili Efeler ilçesi,
5) Balıkesir ili Altıeylül ve Karesi ilçeleri,
6) Bursa ili Gemlik, Gürsu, Kestel, Mudanya, Nilüfer, Osmangazi ve Yıldırım ilçeleri,
7) Denizli ili Merkezefendi ve Pamukkale ilçeleri,
8) Diyarbakır ili Bağlar, Kayapınar, Sur ve Yenişehir ilçeleri,
9) Erzurum ili Aziziye, Palandöken ve Yakutiye ilçeleri,
10) Eskişehir ili Odunpazarı ve Tepebaşı ilçeleri,
11) Gaziantep ili Oğuzeli, Şahinbey ve Şehitkâmil ilçeleri,
12) Hatay ili Antakya ve Defne ilçeleri,
13) İstanbul ili Adalar, Arnavutköy, Ataşehir, Avcılar, Bağcılar, Bahçelievler, Bakırköy, Başakşehir, Bayrampaşa, Beşiktaş, Beykoz, Beylikdüzü, Beyoğlu, Büyükçekmece, Çatalca, Çekmeköy, Esenler, Esenyurt, Eyüpsultan, Fatih, Gaziosmanpaşa, Güngören, Kadıköy, Kâğıthane, Kartal, Küçükçekmece, Maltepe, Pendik, Sancaktepe, Sarıyer, Sultanbeyli, Sultangazi, Şile, Şişli, Tuzla, Ümraniye, Üsküdar ve Zeytinburnu ilçeleri,
14) İzmir ili Balçova, Bayraklı, Bornova, Buca, Çiğli, Gaziemir, Güzelbahçe, Karabağlar, Karşıyaka, Konak, Narlıdere ve Torbalı ilçeleri,
15) Kahramanmaraş ili Dulkadiroğlu ve Onikişubat ilçeleri,
16) Kayseri ili Hacılar, İncesu, Kocasinan, Melikgazi ve Talas ilçeleri,
17) Kocaeli ili Başiskele, İzmit ve Kartepe ilçeleri,
18) Konya ili Karatay, Meram ve Selçuklu ilçeleri,
19) Malatya ili Battalgazi ve Yeşilyurt ilçeleri,
20) Manisa ili Şehzadeler ve Yunusemre ilçeleri,
21) Mardin ili Artuklu ilçesi,
22) Mersin ili Akdeniz, Mezitli, Toroslar ve Yenişehir ilçeleri,
23) Muğla ili Menteşe ilçesi,
24) Ordu ili Altınordu ilçesi,
25) Sakarya ili Adapazarı, Akyazı, Arifiye, Erenler, Ferizli, Hendek, Karapürçek, Sapanca, Serdivan ve Söğütlü ilçeleri,
26) Samsun ili Atakum, Canik, İlkadım ve Tekkeköy ilçeleri,
27) Tekirdağ ili Süleymanpaşa ilçesi,
28) Trabzon ili Ortahisar ilçesi,
29) Şanlıurfa ili Eyyübiye, Haliliye ve Karaköprü ilçeleri,
30) Van ili İpekyolu, Tuşba ve Edremit ilçeleri,
il merkezi olarak tek yayın yeri,
b) 3/7/2005 tarihli ve 5393 sayılı Belediye Kanunu göz önünde bulundurulmak suretiyle, merkez belediyesi statüsünde olan Adıyaman, Afyonkarahisar, Ağrı, Aksaray, Amasya, Ardahan, Artvin, Bartın, Batman, Bayburt, Bilecik, Bingöl, Bitlis, Bolu, Burdur, Çanakkale, Çankırı, Çorum, Düzce, Edirne, Elazığ, Erzincan, Giresun, Gümüşhane, Hakkâri, Iğdır, Isparta, Karabük, Karaman, Kars, Kastamonu, Kırıkkale, Kırklareli, Kırşehir, Kilis, Kütahya, Muş, Nevşehir, Niğde, Osmaniye, Rize, Siirt, Sinop, Sivas, Şırnak, Tokat, Tunceli, Uşak, Yalova, Yozgat ve Zonguldak illerinin her birinin merkezi tek yayın yeri,
c) Hatay ili Dörtyol, Erzin ile Payas ilçeleri; Hassa ve Kırıkhan ilçeleri; İskenderun ile Arsuz ilçeleri; Kocaeli ili Çayırova, Darıca, Dilovası ile Gebze ilçeleri; Muğla ili Fethiye ile Seydikemer ilçeleri; Tekirdağ ili Çerkezköy ile Kapaklı ilçeleri; Çorlu ile Ergene ilçeleri tek yayın yeri,
ç) Bu fıkranın (a), (b) ve (c) bentlerinde bahsedilen yayın yerlerinin dışında kalan ilçelerin her biri ayrı yayın yeri,
olarak kabul edilir.
(2) İdari bölünme ve/veya birleşmeler neticesinde oluşacak yeni idari yapılanmalar için bu Yönetmeliğin uygulanmasına dair usul ve esaslar Yönetim Kurulu tarafından belirlenir.
(3) 5216, 5747 ve 6360 sayılı Kanunlar uyarınca büyükşehir belediyesi sınırları içerisine dâhil olan ilçelerde yayımlama hakkına sahip gazete bulunmaması halinde, bu ilçelere ait yayın yerleri, bağlı oldukları il için birinci fıkranın (a) bendinde belirlenen yayın yerleri içerisinde kabul edilir.
Kategoriler
(1) Gazetelerin yayın yerlerine göre kategorileri şunlardır:
Tablo - 1 | |
Kategori | Yayın yeri |
1. Kategori | İstanbul |
2. Kategori | Ankara, İzmir |
3. Kategori | Adana, Antalya, Aydın, Balıkesir, Bursa, Denizli, Diyarbakır, Erzurum, Eskişehir, Gaziantep, Kayseri, Kocaeli, Konya, Malatya, Manisa, Mersin, Ordu, Sakarya, Samsun, Tekirdağ, Trabzon |
4. Kategori | Afyonkarahisar, Batman, Bolu, Çanakkale, Çorum, Edirne, Elazığ, Hatay, Isparta, Kahramanmaraş, Kastamonu, Kütahya, Mardin, Muğla, Sivas, Şanlıurfa, Tokat, Van, Zonguldak |
5. Kategori | Adıyaman, Ağrı, Aksaray, Amasya, Ardahan, Artvin, Bartın, Bayburt, Bilecik, Bingöl, Bitlis, Burdur, Çankırı, Düzce, Erzincan, Giresun, Gümüşhane, Hakkari, Iğdır, Karabük, Karaman, Kars, Kırıkkale, Kırklareli, Kırşehir, Kilis, Muş, Nevşehir, Niğde, Osmaniye, Rize, Siirt, Sinop, Şırnak, Tunceli, Uşak, Yalova, Yozgat |
6. Kategori | 31 inci maddenin birinci fıkrasının (c) ve (ç) bentleri kapsamındaki ilçeler |
İKİNCİ BÖLÜM
Şartlar
Bekleme süresi
(1) Gazetelerin resmî ilan yayımlama hakkı kazanabilmeleri için tabi olacakları bekleme süresi 36 aydır.
Yayında süreklilik
(1) Gazeteler, kanuni kısıtlamalar dışında yayın hayatını kesintisiz olarak sürdürmek zorundadır.
(2) 32 nci maddede yer alan tabloda belirtilen 1., 2., 3., 4. ve 5. Kategorilere dâhil gazeteler günlük yayımlanır. Ancak, bu gazeteler 5187 sayılı Kanun hükümlerine göre verilen beyannamede belirtilmesi ve imzalı şekilde Kuruma bildirilmesi şartıyla, bildirilen güne özgü olmak üzere haftada bir gün yayımlanmayabilir.
(3) 6. Kategoriye ait gazetelerin haftanın en az iki günü olmak kaydıyla, 5187 sayılı Kanun uyarınca verdikleri beyannamede belirtilen günlerde yayımlanmaları gerekir.
(4) Grev sebebiyle yayımlarına ara vermek zorunda kalan gazetelerin, grevin sona erdiği tarihten itibaren 30 gün içinde; fiili satış adedi şartı dışında, aranılan diğer vasıf ve ödevleri yerine getirmek suretiyle yeniden yayımlanmaları halinde resmî ilan yayımlama hakları devam eder.
(5) Gazeteler, Ramazan ve Kurban Bayramları için en az 3 iş günü öncesinde, mücbir sebep hallerinde ise 3 iş günü içerisinde Kuruma bildirmek şartıyla yayımlanmayabilir.
Teslim yükümlülüğü
(1) Gazeteler, bu Yönetmeliğin muhtelif maddelerine ilişkin vasıf ve ödevlerin zamanında ve noksansız olarak yerine getirilip getirilmediğinin tespiti amacıyla yapılacak incelemelere mesnet teşkil etmek üzere;
a) İçeriğinde resmî ilan ve reklam olsun veya olmasın, evrak niteliğinde değerlendirilen ekler dâhil her sayısından en az 2 adedini,
b) Bu sayılara ait sayfalarını da Kurumun belirlediği dosya biçiminde İLANBİS üzerinden,
tarihini taşıdığı gün saat 09.00’a kadar Kuruma ulaştırmak zorundadır.
(2) Kurum hizmetlerine yönelik faaliyetleri Kurumun diğer bir şubesi tarafından yürütülen şubelerin il merkezlerinde yayımlanan gazeteler ile 31 inci maddenin birinci fıkrasının (c) ve (ç) bentleri kapsamındaki gazeteler, basılı nüshalarını en geç yayım gününü takip eden üçüncü iş günü saat 16.00’ya kadar Kurum şubelerine ulaştırmakla yükümlüdür.
Künye ve zorunlu bilgiler
(1) Gazetelerin her sayısında künyesinin yer alması zorunludur. Bu künyede yayının adı, tarihi, sayısı, yayın sahibinin gerçek kişi olması halinde gerçek kişi, tüzel kişi olması halinde tüzel kişi, varsa ticaret unvanı ile tüzel kişi temsilcisi, varsa yayıncısı, sorumlu müdürü (yazı işleri müdürü), yayın türü ve yönetim yeri, iletişim telefonu, kurumsal elektronik posta adresi ile Ulusal Elektronik Tebligat Sistemi (UETS) adresi ve dizilip basıldığı matbaa bilgilerinin gösterilmesi zorunludur.
(2) Gazetelerin; yayın sahibinin, tüzel kişi temsilcisinin, varsa yayıncısının, sorumlu müdürünün (yazı işleri müdürü) ve yönetim yerinin değişmesi halinde, değişikliğin en geç ilk iş gününde imzalı şekilde Kuruma bildirilmesi ve müteakip yayımlanan ilk sayının künyesinde gerekli değişikliklerin yapılması zorunludur.
(3) Künyenin kapladığı alan 140 santimetrekareyi geçemez.
(4) Yönetim yeri ile baskı yeri aynı adreste bulunan gazeteler, künyelerinde bunları tek adreste gösterebilir.
Sektörel defterler
(1) Gazetelerin, resmî ilan yayımlama hakkına esas teşkil eden basılı her sayısına ait bilgileri İLANBİS’te yer alan ilgili defterlere kaydetmeleri zorunludur.
(2) Defterlerin tutulmasına dair usul ve esaslar Yönetim Kurulu tarafından düzenlenir.
(3) Defterlere kaydedilmesi gereken iade miktarı hariç tüm bilgiler günlük olarak işlenir. İade miktarları ise en geç 10 gün içerisinde kaydedilir.
(4) Gazetelerin tutmak zorunda oldukları defterler ile bunların içeriği aşağıda belirtilmiştir:
a) Kâğıt defteri: Gazetenin baskı işlemlerinde sarf edilmek üzere fatura mukabili temin edilen kâğıdın girişi ile her sayısının baskısında kullanılan kâğıdın çıkışının, baskı tekniğine göre ağırlık veya tabaka birimi üzerinden kaydedildiği defterdir. Ancak, baskı işleminde kullanılan kâğıdın, bir sözleşmeye bağlanmış olarak baskıyı gerçekleştiren ticari kuruluş tarafından sağlandığı belgelendirildiği takdirde bu defter tutulmayabilir.
b) Baskı defteri: Gazetenin basıldığı matbaa veya matbaalardan intikal eden baskı fişi veya karşılığı olabilecek belgeler ile birlikte faturalara dayanılarak her sayısına ilişkin toplam, temiz ve bozuk baskı adetleri, baskı yeri, saati ve tekniği ile ilgili idareye ayrılan adedinin kaydedildiği defterdir.
c) Abone defteri: Aboneler gerçek kişi ise ad ve soyadının, tüzel kişi ise adının, varsa ticaret unvanının, adreslerinin, abonelik başlangıç ve bitiş tarihleri ile başlangıç tarihinden itibaren bedeli tahsil edilsin veya edilmesin, abone faturasına ait tarih ve numaranın kaydedildiği defterdir. Abonesi bulunmayan gazeteler bu defteri tutmak zorunda değildir.
ç) Satış defteri: Gazetenin her sayısından kaç adedinin son nokta bayilerde satışa sunulmak üzere dağıtım işini gerçekleştiren bayi veya bayilere verildiği ile kaç adedinin satılmayıp iade edildiğine ilişkin faturalardaki bilgiler ve varsa faturası düzenlenmiş abone adedinin gösterildiği defterdir.
Asgari kadro
(1) Kategorilerine göre gazetelerin kadrolarında bulundurmaları gereken fikir işçilerinin asgari sayısı, dağılımı ve görevleri aşağıda verilmiştir:
(2) Bu madde gereğince 1., 2., 3. ve 4. Kategorilerde yer alan gazeteler, muhabir kadrosunda görev yapan bir kişinin yerine, asgari kadroda genel yayın yönetmeni istihdam edebilir.
(3) Yaygın gazetelerin 1. Kategori için belirtilen sayı ve görevlerdeki fikir işçisini istihdam etmesi zorunludur.
Asgari yüzölçümü
(1) Gazetelerin yayımlanan her sayısına ait belirlenen günlük asgari yüzölçümleri kategorilerine göre aşağıda verilmiştir:
Tablo - 3 | |
Kategori | Yüzölçümü (m2) |
1. Kategori | 2,25 |
2. Kategori | 1,50 |
3. Kategori | |
4. Kategori | 1,12 |
5. Kategori | |
6. Kategori | 0,90 |
(2) Gazetelerin yayımlanmış bir sayısının yüzölçümünün tespitinde, sayfalarının ölçüsü ve adedi esas alınır.
(3) Gazetelerin yüzölçümü hesabında;
a) Sayfa kenar boşluklarında 2,5 santimetreyi geçen kısımları,
b) Gazete ile birlikte ücretli ya da ücretsiz verilen, aynı veya ayrı bir imtiyaz sahibine ait her türlü süreli veya süresiz yayın, ek veya kısmı,
dikkate alınmaz.
(4) Yaygın gazetelerin 1. Kategori için belirtilen yüzölçümü şartını yerine getirmesi zorunludur.
Sayfa düzeni
(1) Gazetelerin, teknolojik gelişmelere uygun olarak sayfa düzenine özen göstermeleri; yazı, resim, fotoğraf, grafik ve benzerlerinin metinleriyle ilgisinin bulunmasının yanı sıra bu içeriğin rahatlıkla okunabilmesi ve anlaşılması için gerekli önlemleri almaları zorunludur.
(2) Gazetelerin içeriklerinde yer alan başlık ve spot dışındaki haber, köşe yazısı, makale, yorum, röportaj ve sair yazılı metinlerin her beş santimetrelik kısmında en az 12, en fazla 14 satır yazı bulunması ve harflerin 8 puntodan küçük, 10 puntodan ise büyük olmayacak şekilde kullanılması zorunludur.
(3) Basının yerleşik teamülleri ve baskı tekniği özellikleri de göz önünde bulundurulmak suretiyle gazetelerin her sayfasında tarih, sayfa numarası ve isminin yer alması şarttır.
Baskı esasları
(1) Gazetelerin basın sanayii ve teknolojideki gelişmelere uygun olarak içeriğinde yer alan her türlü yazı, resim, fotoğraf, grafik, karikatür ve benzerlerinin rahatlıkla okunabilir ve anlaşılabilir olmasını sağlayacak şekilde baskı tekniğine özen göstermeleri zorunludur.
(2) Gazetelerin baskı işlemlerinin kırtasiye tipi, ofis tipi, masaüstü veya taşınabilir dijital baskı makinesi, bilgisayar yazıcıları, teksir, fotokopi makineleri hariç; web ofset/rotatif, düz ofset matbaa veya sanayi tipi dijital baskı yapan makinelerde gerçekleştirilmesi gerekir. Ancak, 31 inci maddenin birinci fıkrasının (a) bendinin (2), (13) ve (14) numaralı alt bentleri kapsamındaki yerlerde yayımlanan gazetelerin web ofset matbaa makinelerinde basılması şarttır.
(3) Mücbir sebepler dışında gazetelerin baskı işlemi, basılacak sayının tarihini taşıdığı günden bir önceki gün saat 19.00’dan önce gerçekleştirilemeyeceği gibi günlük asgari fiili satış miktarı kadarının aynı matbaada ara vermeden bir defada tamamlanması zorunludur.
(4) Gazetelerin baskı yeri değişikliğini en geç takip eden ilk iş günü imzalı şekilde Kuruma bildirmeleri gerekir.
(5) Gazetelerin her sayısına ilişkin sayfalarının yayın yerinde düzenlenmiş olması ve 15/7/1950 tarihli ve 5681 sayılı Matbaalar Kanunu hükümlerine uygun olarak yayımlandığı ilin sınırları içerisinde faaliyet gösteren matbaalarda basılması gerekir. Ancak, yüzölçümü 2,25 metrekareden az olmayan gazeteler baskı işlemlerini, önceden imzalı şekilde Kuruma bildirimde bulunmak kaydıyla aynı esaslar dâhilinde, yayımlandığı ilin sınırları dışındaki matbaalarda da gerçekleştirebilirler.
Dağıtım esasları
(1) Gazetelerin yayın yerindeki tali ve son nokta bayilere dağıtımının, süreli yayın dağıtım amacıyla kurulmuş müesseseler aracılığıyla gerçekleştirilmesi şarttır. Dağıtım müessesesinin iş göreni, araç ve teknik ekipmanı ile fiziki şartlar yönünden emsalleriyle benzer her türlü imkâna sahip bulunması zorunludur.
(2) Yaygın gazetelerin bayi satışlarını, birinci fıkrada belirtilen müesseseler aracılığıyla yönetim yerinin bulunduğu yer ile birlikte her coğrafi bölgede olmak üzere yurt genelinin en az %70’inde günü gününe bu müesseselere bağlı tali bayiler aracılığıyla dağıtıma sunarak, son nokta bayilerde gerçekleştirmeleri ve bu hususu belgelendirmeleri gerekmektedir.
(3) Gazetelerin, yayın yerlerinde birinci fıkrada belirtilen nitelikte dağıtım müessesesi bulunmaması halinde; bayi satışlarını, yayın yerindeki satış noktaları göz önünde bulundurulmak suretiyle en az iki son nokta bayi aracılığıyla gerçekleştirmeleri ve bu hususu belgelendirmeleri gerekmektedir.
(4) Gazetelerin her sayısının, tarihini taşıdığı gün en geç saat 09.00’a kadar son nokta bayilerde satışa sunulması şarttır.
(5) Son nokta bayiler aracılığıyla yapılan satışlara ait verilerin, dağıtım işini gerçekleştiren müesseseler tarafından bildirilmesi hususunda gazetelerin gerekli tedbirleri almaları zorunludur.
(6) Gazetelerin dağıtımını gerçekleştiren bayi veya bayilerin değişmesi halinde, değişikliğin en geç 3 iş günü içerisinde gazete tarafından imzalı şekilde Kuruma bildirilmesi zorunludur.
Asgari satış fiyatı ve komisyon oranı
(1) Gazetelerin her yayım gününe ait sayısının birinci sayfasında belirtilmesi gereken satış fiyatı, katma değer vergisi dâhil yerel ve bölgesel gazetelerde 4 Türk lirasından, yaygın gazetelerde ise 6 Türk lirasından az olamaz.
(2) Bayilere ödenecek komisyon ücreti ile abonelere yapılan indirim, gazetenin üzerinde yazılı meblağın % 40’ından fazla olamaz. Abone sağlayanlara verilecek ücret bu orana dâhildir. Gazetelerin satışına dair düzenlenen komisyonsuz faturalar fiili satış hesabında dikkate alınmaz.
(3) Abonelik bedeli, varsa indirim düşüldükten sonra belirlenen satış fiyatı ile abonelik süresinin çarpımı sonucu bulunacak tutardan az olamaz.
Bayi ve abone satışları
(1) Gazetelerin yayın yerinde bayiler aracılığıyla ve abonelik yoluyla gerçekleştirmesi gereken asgari fiili satış ve iade adetleri ile oranları kategorilerine göre aşağıda verilmiştir:
(2) Yaygın gazetelerin 1. Kategori için belirtilen satış ve iade şartlarını yerine getirmesi zorunludur.
(3) Son nokta bayilerdeki satışların makul ve kabul edilebilir gerekçelerle birden fazla yapılan satışlar istisna olmak üzere fiilen ve birer birer yapılmış olması esastır.
(4) Aboneliklerin, günlük fiili satış adedine dâhil edilebilmesi için taşıması gereken şartlar aşağıda belirtilmiştir:
a) Süresi 1 aydan az olan abonelikler dikkate alınmaz.
b) Gazetelerin yayımlanan her sayısının, tarihini taşıdığı gün saat 09.00’a kadar abonelerine ulaştırılmak üzere, tek tek veya toplu olarak irsaliyeleri düzenlenmek suretiyle abone dağıtım işini gerçekleştirenlere verilmesi ve bu işlemlerin belgelendirilmesi şarttır.
c) Abonelik faturası düzenlenmiş ve (b) bendinde belirtilen zamanda abonelerine ulaştırılan gazete adedi, günlük fiili satışa dâhil edilir. Gazeteler, abone yoluyla yapılan satışlara ilişkin nüshaların abone sahiplerinin eline geçip geçmediğini tespit için gereken tedbirleri almakla yükümlüdür.
(5) Gazetelerin abonelik yoluyla yaptığı satışlardan;
a) Yayımlanan her sayısına ilişkin fiili satış miktarı 1.000 adede kadar olan gazetelerde; beher sayısı için abone olan her bir gerçek kişi için 1; kamu kurum, kuruluş, müessese ve iştirakleri ile sivil toplum kuruluşları, sendikalar ve siyasi partilerin teşkilatları için en fazla 10; diğer tüzel kişiler için ise en fazla 5 adedi,
b) Yayımlanan her sayısına ilişkin fiili satış miktarı 1.000 ve üzerinde olan gazetelerde; beher sayısı için abone olan her bir gerçek kişi için 1; kamu kurum, kuruluş, müessese ve iştirakleri ile sivil toplum kuruluşları, sendikalar ve siyasi partilerin teşkilatları için en fazla 20; diğer tüzel kişiler için ise en fazla 10 adedi,
aranılan fiili satış miktarının abone sayısına dâhil edilebilir.
Abonelerin araştırılması
(1) Abonelerle ilgili olarak belirtilen ödevlerin yerine getirilip getirilmediği Kurum tarafından resen araştırılabilir.
(2) Kurum tarafından yapılacak her türlü araştırma sonucu; abone sayısının, asgari fiili satış adedine etkili olan sayının altına düştüğü veya bu sayının üstünde kalmakla beraber, abonelerin %15 veya daha fazlasının fiilen devam etmediği tespit edilir ise gazetenin yayımlama hakkı durdurulur.
(3) İkinci fıkra uyarınca yayımlama hakkının durduğu tarih tespit edilemediği takdirde, geçerli sayılmayan abonelerden, abonelik başlangıcı en eski olanına ait faturanın düzenlenme tarihi, durma tarihi olarak kabul edilir.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Resmî İlan Kontenjanına İlişkin Gösterge Şartları ve Sayıları
Esas göstergeler
(1) Gazetelerin aylık resmî ilan kontenjanına esas gösterge sayıları;
a) Yaygın gazetelerden günlük yayımlananlar 180, haftada 1 gün yayımlanmayanlar 156,
b) İl merkezlerinde günlük yayımlananlar 150, haftada 1 gün yayımlanmayanlar 130,
c) İlçelerde haftanın her günü yayımlananlar 150, 6 günü yayımlananlar 130, 5 günü yayımlananlar 100, 4 günü yayımlananlar 80, 3 günü yayımlananlar 60, 2 günü yayımlananlar 40,
olarak belirlenmiştir.
Ek gösterge şartları
(1) Gazetelerin ek göstergelerden yararlanabilmeleri için;
a) En az 6 ay süreyle resmî ilan yayımlamış olmaları,
b) Ek gösterge şartını geriye doğru en az 1 ay süreyle yerine getirmeleri,
c) Ek gösterge başvurusuna konu hükmün bu Yönetmelikte düzenlendiği maddeyi açıkça belirtmek şartıyla bu taleplerini imzalı olarak Kuruma bildirmeleri,
gerekmektedir.
(2) Gazetelerin ek göstergeden yararlanmaya başlayacağı tarih, birinci fıkradaki şartların yerine getirildiğinin Kurum tarafından tespit edilmesi halinde, talebin Kurum kayıtlarına intikal ettiği tarihtir.
Kadro-yüzölçümü ek göstergesi
(1) Kadrolarında 18 inci ve 19 uncu maddelerde belirtilen niteliklere sahip ve 38 inci maddede belirlenen asgari fikir işçileri kadrosunun görev ve sayıları ile orantılı olmak üzere;
a) 2 katı fikir işçisini kadrosunda bulunduran;
1) Yaygın ve yayın yeri İstanbul olan gazetelerden yüzölçümü en az 3,00 metrekare olanlara 1/3 oranında,
2) Diğer gazetelerden yüzölçümü en az 2,25 metrekare olanlara 1/3 oranında,
b) 3 katı fikir işçisini kadrosunda bulunduran yaygın gazetelerden yüzölçümü en az 3,70 metrekare olanlara 2/3 oranında,
ek gösterge uygulanır.
Baskı ek göstergesi
(1) Yaygın gazetelerden günlük her bir ilde en az 5.000 adet temiz baskı olmak şartıyla;
a) 2 ilde basılanlara 1/6 oranında,
b) 3 ilde basılanlara 1/3 oranında,
ek gösterge uygulanır.
Dağıtım ek göstergesi
(1) Süreli yayın dağıtımını yerine getirebilecek iş göreni, araç ve teknik ekipmanı ile fiziki şartlar yönünden emsalleriyle benzer her türlü imkâna sahip bulunan müesseseler aracılığıyla günlük asgari fiili satış adedinin tamamını yayın yeri ile birlikte her coğrafi bölgede en az bir ilde olmak üzere, yurt genelinin en az % 70’inde günü gününe dağıtıma sunarak bu müesseselere bağlı son nokta bayilerde satışını gerçekleştiren ve istenmesi durumunda bu hususu belgelendiren yaygın gazetelere 1/3 oranında ek gösterge uygulanır.
Satış ek göstergesi
(1) Yüzölçümü en az 3,00 metrekare olan yaygın gazeteler ile 1. ve 2. Kategorilerde yer alan gazetelerden;
a) Günlük fiili satışı 10.000 adedin üzerinde olan ve bu satışın en az 3.000 adedini bayiler aracılığıyla gerçekleştirenlere 1/3 oranında,
b) Günlük fiili satışı 25.000 adedin üzerinde olan ve bu satışın en az 5.000 adedini bayiler aracılığıyla gerçekleştirenlere 1/2 oranında,
c) Günlük fiili satışı 50.000 adedin üzerinde olan ve bu satışın en az 10.000 adedini bayiler aracılığıyla gerçekleştirenlere 1 katı oranında,
ç) Günlük fiili satışı 75.000 adedin üzerinde olan ve bu satışın en az 15.000 adedini bayiler aracılığıyla gerçekleştirenlere 1,5 katı oranında,
d) Günlük fiili satışı 100.000 adedin üzerinde olan ve bu satışın en az 20.000 adedini bayiler aracılığıyla gerçekleştirenlere 2 katı oranında,
ek gösterge uygulanır.
(2) Yüzölçümü en az 2,25 metrekare olan 3., 4. ve 5. Kategorilerde yer alan yerel ve bölgesel gazetelerden;
a) Günlük fiili satışı 1.000 adedin üzerinde olan ve bu satışın en az 500 adedini bayiler aracılığıyla gerçekleştirenlere 1/6 oranında,
b) Günlük fiili satışı 2.500 adedin üzerinde olan ve bu satışın en az 1.000 adedini bayiler aracılığıyla gerçekleştirenlere 1/4 oranında,
c) Günlük fiili satışı 5.000 adedin üzerinde olan ve bu satışın en az 2.000 adedini bayiler aracılığıyla gerçekleştirenlere 1/3 oranında,
ç) Günlük fiili satışı 10.000 adedin üzerinde olan ve bu satışın en az 3.000 adedini bayiler aracılığıyla gerçekleştirenlere 1/2 oranında,
ek gösterge uygulanır.