BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar
Amaç
(1) Bu Yönetmeliğin amacı, doğal çeşitlilik gösteren balık türlerinin yaşadıkları tatlı suların kalitesini korumak, iyileştirmek ve bu sularda izleme ve kirlilik azaltma programlarını oluşturmak için gerekli usul ve esasları düzenlemektir.
Kapsam
(1) Bu Yönetmelik, Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı tarafından belirlenen ve iyileştirme ve koruma gerektiren alabalık zonu ve sazan zonundaki suların su kalite parametre değerlerinin belirlenmesini, izleme programları oluşturularak bu suların parametre değerlerine uygunluğunu ve korunmasını, kirlilik yükünün azaltılmasına yönelik program oluşturulmasını, uygulanmasını ve denetimine ilişkin hususları kapsar.
(2) Bu Yönetmelik hükümleri, su ürünleri yetiştiriciliği için kullanılan suni balık havuzlarındaki suları kapsamaz.
Dayanak
(1) Bu Yönetmelik, 29/6/2011 tarihli ve 645 sayılı Orman ve Su İşleri Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin 2 nci, 9 uncu ve 26 ncı maddeleri ile 8/6/2011 tarihli ve 639 sayılı Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin 10 uncu maddesine dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar
(1) Bu Yönetmelikte geçen;
a) Bakanlık: Orman ve Su İşleri Bakanlığını,
b) Belirlenmiş sular: Alabalık zonu veya sazan zonunda yaşayan türlerin doğal olarak bulunduğu koruma veya iyileştirme ihtiyacı bulunan;
1) Alabalık Zonu: Alabalıkgillerin (Salmonidae), doğal olarak yaşadığı suları,
2) Sazan Zonu: Sazangiller (Cyprinidae), turna balığı (Esoxlucius), tatlı su levreği (Percafluviatilis), mersin balığıgiller (Acipenseridae), yayın balığı (Silurisglanis) ve yılan balığı (Anguilla anguilla) gibi balık türlerinin doğal olarak yaşadığı suları,
c) Doğal zenginleşme: İnsan müdahalesi olmaksızın bir su kaynağının topraktan, toprak içinde bulunan bazı maddeleri almasını,
ç) Hedef değerler (H): Ulaşılması hedeflenen su kalite değerlerini,
d) Karışım bölgesi: Yüzeysel alıcı su ortamına yapılan deşarjlarda, deşarj noktasından başlayarak Ek-3’te tanımlanan bölgeyi,
e) Zorunlu değerler (Z): Yönetmeliğin Ek-1’inde yer alan ve uyulması gereken su kalite değerlerini,
ifade eder.
İKİNCİ BÖLÜM
Alabalık ve Sazan Zonundaki Su Alanlarının Belirlenmesi, Su Kalite Parametre Değerleri, Analiz Şartları, İzleme Programı ve Numune Alma
Alabalık ve sazan zonundaki su alanlarının belirlenmesi ve bu sulara ilişkin su kalite parametre değerleri ve analiz şartları
(1) Alabalık ve sazan zonundaki su alanları bu Yönetmelikte belirtilen süre ve izleme çalışmaları ile kirlilik azaltım programlarının hazırlanması ve uygulanması için gereken süreler göz önünde bulundurularak Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı tarafından belirlenir. Bu sularda, Ek-1’in Z sütununda verilen değerlere uyulması zorunludur.
(2) Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, belirlenmiş sulara, gerektiğinde ilave olarak yeni su alanları belirleyebilir, belirlenmiş olan su alanlarında, Bakanlığın uygun görüşünü alarak değişiklik yapabilir.
(3) Belirlenmiş suların kalite parametre değerleri, bu parametre değerlerinin hesaplanmasında kullanılacak referans analiz metotları, limit değerler ve yorumlar ile numune alma ve ölçüm sıklığı Ek-1’de verilmiştir.
(4) Bakanlık, Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı ile birlikte gerektiğinde bu parametreler dışında yeni parametreleri belirleyebilir, parametrelerle alakalı düzenlemeler yapabilir ve Ek-1’de verilen değerlerden daha düşük limit değerler uygulayabilir.
(5) Ulusal ve uluslararası standart metotlardan farklı metotlar uygulayan laboratuvarlar ile arazide mobil cihazlar ile analiz yapan laboratuvarlar elde ettikleri sonuçların ulusal ve uluslararası standart metotlarla kıyaslanabilir olmasını sağlamakla yükümlüdür.
İzleme programı ve numune alma
(1) Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı tarafından belirlenmiş suların Ek-1’de verilen su kalite parametre değerlerine uygunluğunun tespiti ve iyileşmenin izlenmesi amacı ile Bakanlık tarafından bir izleme programı oluşturulur. Bakanlık bu izleme programına göre gerekli izleme çalışmalarını yapar/yaptırır.
(2) İzleme programı kapsamında elde edilen sonuçlar, Ek-1’de verilen tabloda yer alan değer ve açıklamalarla karşılaştırılır.
(3) Yapılan karşılaştırma neticesinde izlenen suların belirgin biçimde yüksek kaliteye sahip olduğu tespit edilirse, Bakanlık numune alma sıklığını azaltabilir. Su kalitesinde bozulma riski bulunmaması halinde, Bakanlık örnekleme yapılmasına gerek olmadığına karar verebilir.
(4) İzlemeler sonucunda, alıcı ortamda Ek-1’ de yer alan parametre değerlerinde uyumsuzluk tespit edilirse, Bakanlık uyumsuzluğa doğal zenginleşmenin mi yoksa kirlenmenin mi sebep olduğunu tespit eder ve durumu ilgili bakanlıklara bildirir. İlgili bakanlıklar kirliliğin önlenmesi için uygun önlemleri alır.
(5) İzleme programı kapsamında numune alma noktası, kirleticilerin deşarj edildiği noktanın karışım bölgesi, örneklerin alınma derinliği ve yerel çevre şartları dikkate alınarak belirlenir.
(6) Numune alımları ve ölçümler, ulusal ve uluslararası standart metotlara uygun olarak Ek-1’deki tabloda belirtildiği şekilde ve asgari sıklıkta yapılır.
(7) Numune alma ve ölçüm sıklıkları, gerektiği hallerde Bakanlık tarafından yeniden düzenlenebilir.
Kalite parametre değerlerine uygunluk
(1) Belirlenmiş sularda; aynı örnekleme noktasında Ek-1’deki tabloda belirlenen en az sıklıkla yapılacak izleme çalışması neticesinde;
a) pH, BOI5, nitrit, iyonize olmamış amonyak, toplam amonyum, toplam bakiye klor, toplam çinko ve çözünmüş bakır parametrelerine ilişkin alınan örneklerin % 95’i, örnekleme sıklığının ayda birden daha az olduğu durumlarda ise alınan örneklerin tümünün,
b) Sıcaklık ve çözünmüş oksijen parametreleri için Ek-1’de listelenmiş yüzdelerin,
c) Toplam askıda katı madde parametresi için belirlenmiş ortalama konsantrasyonun,
tabloda yer alan değer ve açıklamalara uygunluk göstermesi halinde, alınan örnekler bu Yönetmelik hükümlerine uygun sayılır.
(2) Sel veya diğer doğal felaketler sonucu, belirlenmiş sularda tespit edilen değerlerin Ek-1’de verilen değerlere ve açıklamalara uygun olmaması halinde, bu değerler yukarıda öngörülen yüzdelerin hesabında dikkate alınmaz.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Belirlenmiş Suların Korunması ve Kirlilik Azaltım Programları
Belirlenmiş suların korunması
(1) Belirlenmiş sulara yapılacak deşarjların Ek-1’de yer alan kalite parametre değerlerini değiştirmemesi esastır.
Kirlilik azaltım programları
(1) Bu Yönetmeliğin 5 inci maddesine göre belirlenmiş suların Ek-1’deki tabloda yer alan değerlere uygunluğunu sağlamak ve kirlenmeyi azaltmak maksadıyla kirlilik azaltım programları hazırlanır.
(2) Kirlilik azaltım programları ilgili Bakanlıkların temsilcilerinden oluşturulan bir komisyon marifetiyle hazırlanır.
(3) Oluşturulacak kirlilik azaltım programları, belirlenmiş sulara olumsuz etkide bulunan her türlü atık, atık su ve yayılı kaynağın sebep olduğu kirliliği azaltmayı hedefler.
(4) Söz konusu kirlilik azaltım programlarının Ek-1’de yer alan tabloda verilen kalite kriterleri ile uyumlu olması esastır. Kirlilik azaltım programlarının her yıl gözden geçirilmesi sureti ile gelişmelere açık olması sağlanır.
(5) Kirlilik azaltım programları kalite kriterleri dikkate alınarak oluşturulur. Bu sulara yapılacak deşarjlarda, uygulanacak deşarj standartlarının söz konusu sularda aranılan kalite kriterlerini sağlaması esastır.
(6) Belirlenmiş sularda kirliliğin önlenmesi amacıyla oluşturulacak kirlilik azaltım programları ile diğer kirlilik azaltım programlarının eş güdümünün sağlanması esastır.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Çeşitli ve Son Hükümler
Değerlendirme
(1) Bu Yönetmelik hükümleri kapsamında, Bakanlık; belirlenmiş suların listesi; belirlenmiş sularda yapılan revizyonlar, yeni parametreler oluşturması için ortaya çıkan şartlar ve Ek-1’deki kalite parametre değerlerinden muaf tutulan su alanlarını içeren bir yıllık değerlendirme raporu hazırlar ilgili kurum ve kuruluşlara gönderir.
Denetim
(1) Belirlenmiş sularda izleme sonucunda elde edilen değerlerin Ek-1’de verilen kalite parametre değerlerini aştığı hallerde, ilgili mevzuat çerçevesinde ilgili kurum ve kuruluşlarca denetleme ve gerektiğinde yaptırım uygulanır.
Cezai hükümler
(1) Bu Yönetmelik hükümlerine uymayan ve yükümlülüklerini yerine getirmeyenler hakkında mer’i mevzuat hükümleri gereğince cezai işlem uygulanır.
Muafiyet
(1) Belirlenmiş suların özel coğrafi şartlar sebebiyle doğal olarak zenginleşmeye uğraması ve/veya meteorolojik koşulların, sudaki kalite değerlerini bozması durumunda, bu sular söz konusu istisnai şartlar ortadan kalkıncaya kadar Ek-1’de yer alan kalite parametre değerlerinden muaf tutulur.
Hedef değer
(1) Bu Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren en geç 10 yıl içinde Ek-1’in (H) sütununda yer alan hedef değerlerin sağlanması zorunludur.
Yürürlük
(1) Bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
(1) Bu Yönetmelik hükümlerini Orman ve Su İşleri Bakanı ile Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanı birlikte yürütür.