Araştırma Reaktörlerinde Olağandışı Olay Bildirim ve Raporlama Yönetmeliği (mülga)

BİRİNCİ BÖLÜM

Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar

Amaç

(1) Bu Yönetmeliğin amacı, araştırma reaktörlerinde meydana gelen olağandışı olayların bildirim ve raporlanmasına ilişkin usul ve esasları belirlemektir.

Kapsam

(1) Bu Yönetmelik araştırma reaktörlerindeki olağandışı olayların bildirim ve raporlama usul ve esaslarını kapsar.

Dayanak

(1) Bu Yönetmelik 9/7/1982 tarihli ve 2690 sayılı Türkiye Atom Enerjisi Kurumu Kanununun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (e) bendine dayanılarak hazırlanmıştır.

Tanımlar

(1) Bu Yönetmelikte geçen:

a) Bildirim formu: Kurum tarafından hazırlanan ve elektronik ortamda kullanıma açık olan olağandışı olay bildirim formunu,

b) Kurum: Türkiye Atom Enerjisi Kurumunu,

c) Olağandışı Olay: Normal işletme durumundan sapmalardan ciddi kazalara kadar bütün işletme olaylarını ve nükleer güvenliğe ilişkin yetersizlikleri,

ç) Tesis: Araştırma reaktörlerini,

ifade eder.

İKİNCİ BÖLÜM

Olağandışı Olayların Bildirimi

Bildirime tabi olaylar

(1) Bu Yönetmeliğin ekinde yer alan Ek - 1 sayılı Olağandışı Olay Kategorileri ve Örneklerde belirtilen olağandışı olaylar Kuruma bildirilir. Eğer birbiriyle bağlantısız birden fazla olay olmuşsa her olay için ayrı bildirim yapılır.

Bildirim prosedürü

(1) Tesiste olağandışı bir olay meydana gelmesi durumunda, olayı izleyen 2 gün içerisinde olağandışı olay bildirim formu elektronik ortamda doldurularak Kuruma iletilir. Olayın boyutu acil durum prosedürlerinin uygulanmasını gerektiriyorsa, 12 saati aşmamak koşuluyla, acil durum müdahalelerini engellemeyecek en kısa sürede olay Kuruma telefon ile bildirilir.

Bildirim formunun doldurulması

(1) Olağandışı olay bildirim formu işletme müdürü tarafından imzalanır.

(2) Bildirim formunda ana hatlarıyla olay öncesinde tesisin durumuna, olayın oluşum ve seyrine, olayın sistem, bileşen, personel ve çevre üzerindeki belirlenmiş etkilerine ve varsa uygulanan veya planlanan düzeltici ve koruyucu önlemlere ilişkin bilgiler yer alır. Bilgiler, tesisin işletilmeye devam edilmesi veya yeniden işletmeye başlanılmasının güvenlik açısından bir sorun yaratıp yaratmayacağı konusunda Kurumun bir ön değerlendirme yapabilmesine olanak sağlayacak yeterlilikte sunulur.

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

Olağandışı Olayların Raporlanması

Olağandışı olayların raporlanması

(1) Tesiste olağandışı bir olay meydana gelmesi durumunda, olay bütünüyle çözümlendikten sonra, olaya ilişkin bilgi ve değerlendirmeler Kuruma bir  rapor halinde sunulur. Raporda, olayın güvenlik değerlendirmesinin Kurum tarafından yapılabilmesine olanak sağlayacak yeterlilikte bilgi sunulur. Olaya ilişkin inceleme ve değerlendirmelerin devam ettiği süreç içerisinde gerek görülen durumlarda ara raporlamalar yapılabilir veya Kurum ara rapor talebinde bulunabilir.

Raporun hazırlanması

(1) Olağandışı olay raporu elektronik ortamda hazırlanır. Raporda yer alması gereken açık çizimler veya bilgi sağlayıcı dokümanlar raporun ekinde yer alır. Raporda uluslararası birim sistemi (SI) kullanılır. Birbiriyle bağlantısız birden fazla olay olmuşsa her olay için ayrı bir rapor hazırlanır. Bütün raporlar işletme müdürü tarafından imzalanır.

(2) Rapor beş bölümden oluşur;

a) Kapak,

b) Olayın seyri,

c) Olayın analiz ve değerlendirmeleri,

ç) Düzeltici faaliyetler,

d) Alınan dersler.

Kapak

(1) Olağandışı olay raporunun kapak sayfası Kurumun ilgili formu doldurularak hazırlanır.

Olayın seyri

(1) Raporda, başlatıcı olaydan itibaren reaktör durağan ve güvenli hale ulaşıncaya kadar gelişen olayların seyri;

a) Reaktörün olaydan önceki durumu,

b) Operatörlerin olaydan nasıl haberdar oldukları,

c) Olayı başlatan ve olay sırasında kullanılan sistem, bileşen ve ekipmanlar ve bunların davranışı,

ç) Olaya ilişkin operatör müdahaleleri,

d) Olaya dahil olan bireyler ve davranışları,

e) Varsa olayın anlaşılmasına yardımcı olabilecek çizim ve şemalar,

f) Olayın sonuçları, olay sonucunda etkilenen sistem, bileşen ve ekipmanlar,

g) Reaktörün son durumu

hakkında bilgiler verilerek anlatılır.

Olayın analiz ve değerlendirmeleri

(1) Olaya ilişkin olarak;

a) Olayın nedenlerine ilişkin araştırma, analiz ve değerlendirmeler,

b) Olayın gelişim ve sonuçlarının güvenlik açısından analiz ve değerlendirmeleri,

c) Olaya dahil olan kişilerin maruz kaldıkları dış radyasyon seviyeleri, radyoaktif maddelerin vücuda alınış şekli ve nedeni, kişisel dozimetre ve gerekirse kromozom aberasyonu test sonuçları ile birlikte hazırlanacak doz değerlendirme bilgileri,

ç) Olay sırasında işletme sınır ve koşullarının ihlal edilip edilmediği, güvenlik sınırlarının aşılıp aşılmadığı veya idari prosedürlere uyulup uyulmadığı,

d) Olası alternatif koşullar altında olayın boyutlarının daha ciddi olup olmayacağının değerlendirmesi,

e) Olayın ve reaktörün son durumunun nükleer güvenlik açısından genel değerlendirmesi,

hakkındaki ayrıntılı bilgiler, olayın anlaşılmasına yardımcı olabilecek çizim ve şemalar eklenerek verilir.

Düzeltici faaliyetler

(1) Bu kısımda,

a) Arızalanan veya olaydan etkilenen sistem ve bileşenlere ilişkin gerçekleştirilen müdahale,

b) Radyoaktif madde bulaşmasının söz konusu olduğu durumlarda kişilerdeki radyoaktif bulaşmayı giderme işlemleri ve mesleki doz sınırları üzerinde radyasyona maruz kalan personelin tıbbi müdahaleleri,

c) Olay sırasında uygulanan prosedürlerin gözden geçirilmesi ve gerekiyorsa güncellenmesi,

ç) Gelecekteki benzer olayları önlemek için yapılan veya planlanan çalışmalar

hakkında bilgiler verilir.

Alınan dersler

(1) Bu kısımda, işleticinin olaydan çıkardığı dersler yer alır.

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

Son Hükümler

Yürürlük

(1) Bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

Yürütme

(1) Bu Yönetmelik hükümlerini Türkiye Atom Enerjisi Kurumu Başkanı yürütür.

Ek 1 - Olağandışı Olay Kategorileri ve Örnekler