Askeralma Yönetmeliği

BİRİNCİ BÖLÜM

Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar

Amaç

(1) Bu Yönetmeliğin amacı, yükümlülerin yoklama, sınıflandırma, celp, sevk, erteleme, muafiyet, muvazzaflık, cezalı yükümlülere yapılacak işlemler ile Türk Silahlı Kuvvetleri, Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığına çeşitli statülerde katılan personelin askerlik yükümlülüğünü yerine getirmiş sayılması ve bunlardan askerlik hizmetini tamamlamamış bulunanların işlemlerine ilişkin usul ve esasları düzenlemektir.

Kapsam

(1) Bu Yönetmelik, Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olan, askerlik çağı içerisindeki her erkeğin askerlik işlemleri ile bu işlemlerle ilgili kurum ve kuruluşların görev ve sorumluluklarına ilişkin usul ve esasları kapsar.

Dayanak

(1) Bu Yönetmelik, 25/6/2019 tarihli ve 7179 sayılı Askeralma Kanununun 61 inci maddesine dayanılarak hazırlanmıştır.

Tanımlar

(1) Bu Yönetmelikte geçen;

a) Arşiv araştırması: Kişinin kolluk kuvvetleri tarafından halen aranıp aranmadığının, kolluk kuvvetleri ve istihbarat ünitelerinde ilişiği ile adli sicil kaydının ve hakkında herhangi bir tahdit olup olmadığının mevcut kayıtlardan saptanmasını,

b) Askerlik çağı: Nüfus kayıtlarına göre her erkeğin yirmi yaşına girdiği yılın Ocak ayının birinci gününden başlayan ve kırk bir yaşına girdiği yılın Ocak ayının birinci gününde biten süreyi,

c) Askerlik hizmeti: Türkiye Cumhuriyeti Anayasasının 72 nci maddesine göre her Türkün hak ve ödevi olan vatan hizmetinin Kanun esaslarına göre yerine getirilmesini,

ç) Askerlik hizmetini yerine getirmiş sayılma: Kanun hükümlerine göre fiilî askerlik hizmeti ile herhangi bir ilişiği kalmamış olmayı,

d) Askerlik şubesi: Yükümlülerin nüfusa kayıtlı bulundukları yer askerlik şubesini,

e) Bakanlık: Millî Savunma Bakanlığını,

f) Bakaya: Sevke tabi olduğu halde sevkini yaptırmayanlar ile sevk edildiği birliğe katılmayanları,

g) Bedelli askerlik: Kanunda belirtilen yararlanma şartlarını taşımak kaydıyla bedelli askerliğe seçilenlerin belirlenen bedeli ödemesi ve temel askerlik eğitimi yapması şartı ile yerine getirilen askerlik hizmetini,

ğ) Birinci derece kan ve kayın hısımlar: Yükümlünün annesi, babası, çocukları (evlat edinilmiş çocuklar dâhil), eşinin annesi ve eşinin babasını,

h) Branş: Sınıfları meydana getiren temel hizmetlerden her birini,

ı) Celp ve sevk: Yükümlülerin silahaltına alınmak üzere çağrılması ve birliklerine gönderilmesini,

i) Celp ve sevk dönemi: Bakanlıkça belirlenen birbirini takip eden iki celp ve sevkin, başlangıç tarihleri arasındaki süreyi,

j) Çapraz kur: İki ülke parası arasında üçüncü bir ülke parasıyla tayin edilen kambiyo rayici, üç ülkenin paralarının birbirine oranlarını,

k) Çok vatandaşlık: Türk vatandaşının aynı anda birden çok vatandaşlığa sahip olmasını,

l) Doktora: Lisansa dayalı en az altı yarıyıllık veya yüksek lisansa veya eczacılık veya fen fakültesi mezunlarınca Sağlık Bakanlığı tarafından düzenlenen esaslara göre bir laboratuvar dalında kazanılan uzmanlığa dayalı en az dört yarıyıllık programı kapsayan ve orijinal bir araştırmanın sonuçlarını ortaya koymayı amaçlayan bir yükseköğretimi,

m) Dövizle askerlik: Yurt dışında bulunan vatandaşlarımızdan Kanunda belirtilen usul ve esasları yerine getirenlerin askerlik hizmetini yerine getirmiş sayılmalarını,

n) Dövizle askerlik hizmeti başvurusu: Dövizle askerlik hizmetinden yararlanmak isteyen yükümlülerin Kanunda yazılı esas ve usullere uygun olarak yararlanma şartlarını haiz olduklarının bağlı bulundukları Türk Konsolosluklarınca tespit edilmesini müteakip öngörülen dövizi peşin ödemeleri ve haklarında Türk Konsolosluklarınca başvuru formunun tanzim edilmesi ile oluşan işlemi,

o) Döviz ödeme: Yükümlülerin Türk Konsolosluklarına yaptıkları ödemeleri veya Türk Konsolosluklarınca uygun görülen hallerde yurt dışında bulunan muhabir bankalar ya da yurt içinde Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası şubelerine yaptıkları ödemelerin, doğru bilgi, cins, miktar veya süreler içerisinde Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasındaki “Türkiye Cumhuriyeti Hazine ve Maliye Bakanlığı Dövizle Askerlik Özel Döviz Hesabı”na geçmiş olmasını,

ö) Enstitü: Üniversitelerde ve fakültelerde birden fazla benzer ve ilgili bilim dallarında lisansüstü eğitim/öğretim, bilimsel araştırma ve uygulama yapan bir yükseköğretim kurumunu,

p) Er: İhtiyaçları Devlet tarafından üstlenilen rütbesiz asker kişileri,

r) Erbaş: İhtiyaçları Devlet tarafından üstlenilen onbaşı ve çavuş rütbelerini haiz asker kişileri,

s) Erteleme: Kanunda yazılı nedenlerle askerlik hizmetine alımın geçici süreyle geri bırakılmasını,

ş) Erteleme dönemi: Ertelemenin başladığı tarih ile bittiği tarih arasındaki süreyi,

t) Erteleme işlem makamları: Yükümlülerin askerlik hizmetini ertelemeye, sürelerini uzatmaya veya iptal etmeye yetkili makamları,

u) Erteleme teklif makamları: Yükümlülerin askerlik hizmetini erteleme, uzatma veya iptal teklifini yapmaya yetkili makamları,

ü) Fakülte: Yüksek düzeyde eğitim/öğretim, bilimsel araştırma ve yayın yapan; kendisine birimler bağlanabilen bir yükseköğretim kurumunu,

v) Federasyon: Gençlik ve Spor Bakanlığına bağlı spor federasyonları ile bağımsız spor federasyonlarını ve Türkiye Futbol Federasyonunu,

y) Firar: Kıtasından veya görevi icabı bulunmak zorunda olduğu yerden izinsiz olarak altı günden fazla uzaklaşmayı,

z) Geç iltihak bakayası: Sevkini yaptırdığı halde kendisine tanınan yol süresi dışında birliğine katılanları,

aa) Geçici terhis: Kanuni bir mazerete dayalı olarak askerlik hizmet süresinin geçici olarak durdurulmasını,

bb) Geçici transfer: Sporcunun, belirli bir süre için tescilli bulunduğu kulüpten başka bir kulüpte müsabakalara katılmasını,

cc) Gemi adamı: Geminin kaptanını, zabitlerini, yardımcı zabitlerini, stajyerlerini, tayfalarını ve yardımcı hizmet personelini,

çç) Hava değişimi/izin tecavüzü: Kıtasından veya görevini yapmakta olduğu yerden izin, istirahat veya hava değişimi alarak ayrılanlardan, dönmeye mecbur bulundukları günden itibaren altı gün içerisinde özürsüz olarak gelmemeyi,

dd) Hizmet süresi: Kanunda belirtilen muvazzaf askerlik sürelerini,

ee) İaşe bedeli: Kazandan beslemeye alınamayanlara, 22/6/1978 tarihli ve 2155 sayılı Bazı Kamu Personeline Tayın Bedeli Verilmesi Hakkında Kanun kapsamında ödenen aylık yemek parasının bir günlük karşılığını,

ff) İhtisas (Tıpta ve diş hekimliğinde uzmanlık): Sağlık Bakanlığı tarafından düzenlenen esaslara göre yürütülen ve tıp doktorlarına ve diş hekimlerine belirli alanlarda özel yetenek ve yetki sağlamayı amaçlayan doktora düzeyindeki bir yükseköğretimi,

gg) İhtiyaç: Genelkurmay Başkanlığınca müteakip yıl için belirlenecek yükümlü ihtiyacını,

ğğ) İkinci derece kan ve kayın hısımlar: Yükümlünün; kardeşleri, eşinin kardeşleri, dedesi (annesinin ve babasının babaları), babaannesi, anneannesi, eşinin dedesi (eşinin annesinin ve babasının babaları), eşinin babaannesi, eşinin anneannesi ve torunlarını,

hh) İşçi: Türkiye Cumhuriyeti tarafından tanınmış yabancı ülkelerde iltica başvurusu dışında yabancı ülke mevzuatına uygun bir şekilde elde ettikleri çalışma iznini de ihtiva eden oturma izni veya doğrudan çalışma iznine sahip olarak bir işveren ile yapılan hizmet akdine göre yurt içinde geçirilen süreler hariç olmak üzere ücret veya maaşları yurt içinden transfer edilmeyen en az toplam üç yıllık (1095 gün) süreyle fiilen çalışanları,

ıı) İşveren: Türkiye Cumhuriyeti tarafından tanınmış yabancı ülkelerde iltica başvurusu dışında yabancı ülke mevzuatına uygun bir şekilde elde ettikleri çalışma iznini de ihtiva eden oturma izni veya doğrudan çalışma iznine sahip olarak yurt içinde geçirilen süreler hariç olmak üzere bir işyerini en az toplam üç yıl (1095 gün) süreyle işveren olarak bizzat kendi veya ortakları ile birlikte fiilen çalıştıranları,

ii) Kamu kurum ve kuruluşu: Devlete ait kuruluş, müessese ve tesisleri,

jj) Kamu personeli: Devlete ait kuruluş, müessese ve tesislerde çalışan kişileri,

kk) Kanun: 25/6/2019 tarihli ve 7179 sayılı Askeralma Kanununu,

ll) Kaynak: Sınıflandırmaya tâbi tutulacaklar ve ertelilerden silahaltına alınabilecekler ile bakaya olarak sevk edilmesi tahmin edilen yükümlü sayısının toplamını,

mm) Kesin dönüş: Bulundukları yabancı ülkelerden yurda naklihane etmeyi (dönmeyi), yabancı ülkede oturma veya çalışma izinleri devam etse dahi meslek ve sanatlarını yurt içinde icra etmeyi veya her takvim yılında toplam olarak 184 gün ve daha fazla yurt içinde bulunmayı,

nn) Kontenjan: Yükümlülerin Genelkurmay Başkanlığınca bildirilen kuvvetlere tahsis oranını,

oo) Konvertibl: Dövize ilişkin işlemlerde Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasınca alım satım konusu yapılan, uluslararası para piyasalarında diğer paralara serbestçe çevrilebilen yabancı ülke parasını,

öö) Lig: Federasyonlara bağlı spor kulüplerinin oluşturduğu, bunların birbirleri ile belli yöntem ve kurallara göre karşılıklı ve deplasmanlı olarak karşılaşmalarını sağlayan, en az sekiz takımdan oluşan düzenlemeyi,

pp) Lisans: Orta öğretime dayalı, en az sekiz yarıyıllık bir programı kapsayan bir yükseköğretimi,

rr) Lisansüstü: Yüksek lisans, doktora, tıpta uzmanlık ve sanatta yeterlik eğitimini,

ss) Mecburi hizmet (Devlet hizmeti yükümlülüğü): Özel kanunlar gereğince kamu kurum ve kuruluşlarında yapılması zorunlu olan Devlet hizmeti yükümlülüğünü,

şş) Meslek veya sanat mensubu: Türkiye Cumhuriyeti tarafından tanınmış yabancı ülkelerde iltica başvurusu dışında yabancı ülke mevzuatına uygun bir şekilde elde ettikleri çalışma iznini de ihtiva eden oturma izni veya doğrudan çalışma iznine sahip olarak yurt içinde geçirilen süreler hariç olmak üzere en az toplam üç yıl (1095 gün) süreyle meslek ya da sanatını icra edenleri,

tt) Meslek veya sanatını yurt içinde icra etmek: Yurt dışında oturma veya çalışma izni veya çok vatandaşlık hakkına sahip olanlardan dövizle askerlik hizmeti başvuru tarihi itibarıyla başvuruya esas hesaplanan çalışma veya bulunma süresi esnasında meslek veya sanatını yurt içinde icra etmeyi, yurt dışında çalıştığı işyerinin yurt içindeki temsilciliğinde ya da bağlı biriminde çalışmayı veya yurt içinde kurulu herhangi bir işyerinde işçi ya da işveren sıfatıyla çalışmayı,

uu) Meslek yüksekokulu: Belirli mesleklere yönelik nitelikli insan gücü yetiştirmeyi amaçlayan, yılda iki veya üç dönem olmak üzere iki yıllık eğitim-öğretim sürdüren, ön lisans derecesi veren yükseköğretim kurumunu,

üü) Muafiyet: Kanunda yazılı nedenlerle askerlik hizmetinin yerine getirilmemesini,

vv) Muhabir banka: Dövizle askerlik hizmetinden yararlanmak üzere başvuran yükümlülerin yabancı ülke parası üzerinden yaptıkları ödemelerin, dövizle askerlik özel döviz hesabına gönderilmesini ve aktarılmasını sağlamak için Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası tarafından belirlenmiş yabancı ülkelerdeki bankaları veya kuruluşları,

yy) Muvazzaf: Askerlik hizmetini yerine getirmek üzere silahaltına alınanları,

zz) Muvazzaflık dönemi: Yükümlünün sevk belgesinde yazılı sevk tarihi ile başlayıp terhis tarihine kadar geçen süreyi,

aaa) Noksan hizmetli: Tabi olduğu muvazzaflık süresinden eksik hizmet yaptığı tespit edilenleri,

bbb) Oturma veya çalışma izni: Türkiye Cumhuriyeti tarafından tanınmış yabancı ülkelerde iltica başvurusu dışında yabancı ülke mevzuatına uygun bir şekilde kendilerine işçi, işveren veya bir meslek ya da sanat mensubu statüleri sağlayan ve statülere uygun olarak yabancı ülkelerde serbestçe ikamet ile bir işyerinde çalışma, bir işyerini çalıştırma veya meslek ya da sanatlarını icra edebilmelerine olanak sağlayan izni,

ccc) Resmî görevli: Ücret, maaş ve yollukları yabancı ülke kurum ya da kuruluşlarınca ödense bile Türkiye Cumhuriyetinin resmî kurum ya da kuruluşlarının kadrolu personeli olma sıfatı devam edenlerin veya yabancı ülkelerde bulunmalarına rağmen maaş, ücret veya yollukları Türkiye Cumhuriyetinin bütçesinden ödenenler ile hissesinin yarısından fazlası Devlete ait kuruluşlarda çalışanları,

ççç) Sağlık kararı: Yükümlülerin askerliğe elverişli olup olmadıkları hakkında tek hekim veya sağlık kurullarınca verilen kararı,

ddd) Sağlık kurulu: Sağlık Bakanlığınca belirlenen sağlık raporu vermeye yetkili sağlık kuruluşları bünyesinde oluşturulan heyeti,

eee) Saklı: Yirmi yaşına girmiş oldukları halde isimlerini nüfus kayıtlarına geçirmemiş bulunanları,

fff) Sanatta yeterlik: Lisansa dayalı en az altı yarıyıl veya yüksek lisansa dayalı en az dört yarıyıllık programı kapsayan ve orijinal bir sanat eserinin ortaya konulmasını, müzik ve sahne sanatlarında ise üstün bir uygulama ve yaratıcılığı amaçlayan doktora düzeyinde lisansüstü bir yükseköğretimi,

ggg) Savaş hâli: Savaş ilanına karar verilmesinden, bu hâlin kaldırıldığının ilan edilmesine kadar devam eden süre içinde, hak ve hürriyetlerin kanunlarla kısmen veya tamamen sınırlandırıldığı durumu,

ğğğ) Seçim: Türk Silahlı Kuvvetlerinin ihtiyaç duyduğu yedek subay ve yedek astsubay adaylarının, bu Yönetmelik esaslarına göre ayrılmasını,

hhh) Seferberlik: Devletin tüm güç ve kaynaklarının, başta askerî güç olmak üzere savaşın ihtiyaçlarını karşılayacak şekilde hazırlanması, toplanması, tertiplenmesi ve kullanılmasına ilişkin bütün faaliyetlerin uygulandığı; hak ve hürriyetlerin kanunlarla kısmen veya tamamen sınırlandırıldığı hâli,

ııı) Sınıf: Hizmetlerin ifası için oluşturulmuş temel gruplardan her birini,

iii) Sınıflandırma: Yükümlülerin; sağlık durumları, öğrenimleri, meslekleri, fiziki yetenekleri ve Bakanlıkça tespit edilecek diğer niteliklerinin bilgi sistemi ortamında değerlendirilmesini,

jjj) Sınıflandırma dönemi: Bakanlıkça belirlenen, yükümlülerin sınıflandırma işlemleri ile celp ve sevkin icra edileceği dönemleri,

kkk) Sınıflandırma kurulu: Askere sevk edilecek yükümlülerin statü belirleme ve sınıflandırma işlemlerini yürütmekten sorumlu olan heyeti,

lll) Sınır dışı edilme: Erteleme başvuru tarihi ile ertelemenin sona ereceği tarih arasında kalan sürede başvuruda bulundukları ülkelerdeki serbestçe ikamet etme ve çalışma hakları iptal edilenleri,

mmm) Sonradan Türk vatandaşı olan yükümlü: 29/5/2009 tarihli ve 5901 sayılı Türk Vatandaşlığı Kanununda tanımı yapılan Türk vatandaşlığını; soy bağı esasına göre kazananlar hariç olmak üzere yetkili makam kararı veya evlat edinilme ya da seçme hakkının kullanılması ile sonradan kazanmayı,

nnn) Sözleşmeli astsubay: 13/6/2001 tarihli ve 4678 sayılı Türk Silahlı Kuvvetlerinde İstihdam Edilecek Sözleşmeli Subay ve Astsubaylar Hakkında Kanunda öngörülen esaslara göre kendileri ile sözleşme yapılarak astsubay nasbedilen astsubay çavuş, astsubay kıdemli çavuş, astsubay üstçavuş ve astsubay kıdemli üstçavuş rütbelerini haiz astsubayları,

ooo) Sözleşmeli erbaş ve er: 10/3/2011 tarihli ve 6191 sayılı Sözleşmeli Erbaş ve Er Kanununda öngörülen esaslara göre kendileriyle sözleşme yapılan sözleşmeli er ve sözleşmeli onbaşı veya çavuş rütbelerini haiz kişileri,

ööö) Sözleşmeli subay adayı veya sözleşmeli astsubay adayı: Sözleşmeli subay veya sözleşmeli astsubay yetiştirilmek amacıyla ön sözleşme yapılarak askerî eğitime alınanları,

ppp) Sözleşmeli subay: 4678 sayılı Kanunda öngörülen esaslara göre, kendileri ile sözleşme yapılarak subay nasbedilen teğmen, üsteğmen ve yüzbaşı rütbelerini haiz subayları,

rrr) Sporcu: Gençlik ve Spor Bakanlığına bağlı federasyonlar ve bağımsız federasyonlar ile Türkiye Futbol Federasyonunda; kulüpler adına veya ferdî olarak tescil yaptırmak suretiyle aktif spor hayatını sürdürenleri,

sss) Sporcu kadrosu: Uluslararası kurallara göre müsabakalarda fiilen yer alan asıl ve yedek sporculardan oluşan ekibi,

şşş) Staj: Herhangi bir meslek edinmek veya bir mesleğin icrası için, bir dal veya konuda mesleki bilgi ve beceri artırılması amacıyla yapılan, teorik ve uygulamalı eğitim ve öğretim faaliyetini,

ttt) Takvim yılı: Her yılın 1 Ocak-31 Aralık tarihleri arasındaki süreyi,

uuu) Takvim yılının yarısından fazlasını yurt içinde geçirmek: Erteleme başvuru tarihi ile ertelemenin sona ereceği tarih arasında kalan herhangi bir takvim yılında toplam olarak 184 gün ve daha fazla süreyle yurt içinde bulunmayı,

üüü) Taşıma bedeli: Gidilecek yerin il/ilçe merkezine kadar olan mesafeye göre, 102 nci maddeye uygun olarak tespit edilen tutarı,

vvv) Temel askerlik eğitimi: Silahaltına alınan yükümlülere sınıf farkı gözetmeksizin bedenen ve ruhen askerlik hizmetine hazırlayıcı temel bilgi, beceri ve alışkanlıkları kazandırmak amacıyla verilen ve süresi Bakanlıkça belirlenen eğitimi,

yyy) Terhis: Muvazzaflık hizmet süresini tamamlayan veya tamamlamış kabul edilen yükümlülerin, yedeklik döneminde silahaltına alınıp hizmetine ihtiyaç kalmayanlar ile özel kanunlarla Türk Silahlı Kuvvetlerine katılan ve resmi bir kıyafet taşıyan şahısların çeşitli nedenlerle Türk Silahlı Kuvvetlerinden ayrılmalarını,

zzz) Tescil/Lisans: Sporcunun, federasyon faaliyetlerine katılabilmesi için bir kulüp adına veya ferdî olarak federasyona ya da ilgili gençlik ve spor il müdürlüğüne yaptıracağı kayıt ve lisans işlemlerini,

aaaa) Transfer: Sporcunun kulüp değiştirmesini,

bbbb) Umuma mahsus pasaport: Türk vatandaşlarının yurda giriş ve çıkışlarında yetkili makamlara ibraz etmek zorunda oldukları diplomatik pasaport, hizmet damgalı pasaport ve hususi damgalı pasaport dışında kalan ve dövizle askerlik ile yurt dışı erteleme işleminde başvuru tarihinde geçerlilik süresi devam eden Türkiye Cumhuriyeti yetkili makamlarınca düzenlenmiş belgeyi,

cccc) Uzaktan eğitim: Dövizle askerlik hizmetinden faydalanmak üzere başvuruda bulunan yükümlülere elektronik ortamda verilen ve sonunda değerlendirme yapılan eğitimi,

çççç) Uzman erbaş: 18/3/1986 tarihli ve 3269 sayılı Uzman Erbaş Kanununda öngörülen esaslara göre kendileriyle sözleşme yapılan uzman çavuş ve uzman onbaşı rütbelerini haiz kişileri,

dddd) Üniversite: Bilimsel özerkliğe ve kamu tüzel kişiliğine sahip yüksek düzeyde eğitim/öğretim, bilimsel araştırma, yayın ve danışmanlık yapan; fakülte, enstitü, yüksekokul ve benzeri kuruluş ve birimlerden oluşan bir yükseköğretim kurumunu,

eeee) Yabancı bandıralı gemi: Türkiye Cumhuriyeti Devleti hariç uyrukluğunda bulunduğu yabancı ülkenin yetki ve sorumluluğu altında yurt dışında yasal olarak faaliyet gösteren gemileri,

ffff) Yan dal uzmanlık: Sağlık Bakanlığı tarafından düzenlenen esaslara göre yürütülen ve yan dalın bağlı olduğu ana dal uzmanlarının görebileceği uzmanlık eğitimini,

gggg) Yedek astsubay: Yedek astsubay adaylarından öğrenimini müteakip astsubay astçavuş nasbedilenleri,

ğğğğ) Yedek astsubay adayı: Yapılan seçim ve sınıflandırma sonucu yedek astsubay statüsüne ayrılanlardan, astsubay astçavuş nasbedilinceye kadar geçen dönemde bulunan yükümlüleri,

hhhh) Yedek astsubay aday adayı: İki veya üç yıl süreli yükseköğretim kurumlarından mezun olanlar ve bunların yetkili makamlarca dengi olduğu kabul edilen yurt dışı öğrenim kurumu mezunları ile dört yıl ve daha fazla süreli yükseköğretim kurumlarından mezun olanlar ve bunların yetkili makamlarca dengi olduğu kabul edilen yurt dışı öğrenim kurumu mezunlarından istekli olan yükümlüleri,

ıııı) Yedeklik dönemi: Muvazzaflık döneminin bitiminden askerlik çağının sonuna kadar olan süreyi,

iiii) Yedek subay: Yedek subay adaylarından öğrenimini müteakip asteğmen nasbedilenleri,

jjjj) Yedek subay adayı: Yapılan seçim ve sınıflandırma sonucu yedek subay statüsüne ayrılanlardan, asteğmen nasbedilinceye kadar geçen dönemde bulunan yükümlüleri,

kkkk) Yedek subay aday adayı: Dört yıl ve daha fazla süreli yükseköğretim kurumlarından mezun olanlar ile yetkili makamlarca dengi olduğu kabul edilen yurt dışı öğrenim kurumu mezunu olan yükümlüleri,

llll) Yoklama: Yükümlülerin sağlık muayenelerinin yapılarak askerliğe elverişli olup olmadıkları, öğrenim durumları, meslekleri ve niteliklerinin tespitini,

mmmm) Yoklama dönemi: Askerlik çağının başlangıcından muvazzaflık hizmetinin başlangıç tarihine kadar geçen süreyi,

nnnn) Yoklama kaçağı: Tabi olduğu yoklama yılı içerisinde yoklamasını yaptırmayanları,

oooo) Yol masrafı: İaşe bedeli ile taşıma bedelinin toplamından oluşan tutarı,

öööö) Yüksek lisans: Bir lisans öğretimine dayalı, eğitim/öğretim ve araştırmanın sonuçlarını ortaya koymayı amaçlayan; bilim uzmanlığı, yüksek mühendislik, yüksek mimarlık, master gibi yükseköğretimi,

pppp) Yüksekokul: Belirli bir mesleğe yönelik eğitim öğretime ağırlık veren yükseköğretim kurumunu,

rrrr) Yükseköğretim kurumu mezunu: Yükseköğretim kurumlarını bitirmiş olanları,

ssss) Yükümlü: Askerlik hizmetini Kanun hükümleri gereğince yerine getirmek veya yerine getirmiş sayılmak zorunda olan erkek Türk vatandaşını,

ifade eder.

İKİNCİ BÖLÜM

Yoklama ve Sağlık İşlemleri

Askerlik çağına giren yükümlülerin kimlik bilgilerinin alınması

(1) Her yıl 1 Ocak tarihinde askerlik çağına gireceklerin kimlik bilgileri, Millî Savunma Bakanlığı Askeralma Genel Müdürlüğünce elektronik ortamda İçişleri Bakanlığı Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğünden alınarak Millî Savunma Bakanlığı Bilgi Sistemine yüklenir.

(2) Kimliği sonradan bildirilenler, nüfus kayıtları esas alınarak askeralma kayıtlarına alınır. Kimlik bilgilerinde değişiklik olanların değişen kayıtlarına göre askeralma kayıtları güncellenir.

(3) Nüfus kayıtları ile askeralma kayıtları arasında farklılık olması halinde, askeralma kayıtları nüfus kayıtları esas alınarak düzeltilir.

Saklılar

(1) Saklılar, nüfus kaydındaki doğum yılına göre askeralma kayıtlarına alınır. Ancak nüfus kayıtlarına geçirildikleri yıl askerlik çağına giren doğumlularla işleme tabi tutulur. İşleme tabi tutuldukları doğumluların yoklama dönemi sona ermiş saklılardan erteleme hakkı bulunmayanlara Kanunun 24 üncü maddesi esaslarına göre işlem yapılır.

Yaşları değişenler

(1) Askerlik çağına girmeden önce yaşları değişenler, değişen doğum yılına göre işlem görürler. Yaş değişikliğinde mahkeme kararının kesinleşme tarihi esas alınır.

(2) Askerlik çağına girdikten sonra yapılan yaş değişiklikleri askerlik işlemlerinde dikkate alınmaz. Ancak kendi isteği dışındaki mahkeme kararına istinaden resen yapılan yaş değişiklikleri kabul edilir.

(3) Değişen doğum yılına göre emsalleri henüz yoklama görmemiş olanlar veya yoklaması devam edenler kendi doğumlularıyla, değişen doğum yılına göre emsallerinin yoklama dönemi sona ermiş olanlar mahkeme kararının kesinleştiği yıl askerlik çağına giren doğumlularla işleme tabi tutulur.

Yoklama esasları

(1) O yıl askerlik çağına girenlerle, bu doğumlularla işleme tabi olanların yoklamaları; 1 Ocak günü başlar ve o yılın 31 Aralık (dâhil) tarihine kadar devam eder.

(2) Yoklama; yükümlülerin kimlik, adres, nitelik, tahsil, özellik, meslek ve sağlık durumlarının tespit edilerek bilgilerin bilgisayar ortamına aktarılması işlemlerini kapsar.

(3) Tabi olduğu yoklama yılı içerisinde yoklamasını yaptırmayanların, müracaatlarında veya yakalandıklarında haklarında, 99 uncu ve 101 inci madde hükümlerine göre yoklama kaçağı olarak işlem yapılır.

(4) Askerlik çağına girmemiş olanlar ile askerlik yükümlülüğünü fiilen silahaltına alınmayı gerektirmeyen askerlik hizmet çeşitlerinden biriyle yerine getirecek veya getirmiş sayılacak olanların yoklamaları yapılmaz. Bunlardan askerlik çağına girmemiş olanların askerlik çağına girmeleri beklenir.

Askerlik yoklaması sağlık muayenesi ve onay işlemleri

(1) Yükümlülerin sağlık muayeneleri 31/10/2016 tarihli ve 2016/9431 sayılı Bakanlar Kurulu Kararıyla yürürlüğe konulan Türk Silahlı Kuvvetleri, Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığı Sağlık Yeteneği Yönetmeliğinde belirtilen usul ve esaslara göre yapılır.

(2) Sağlık muayeneleri; öncelikle yükümlünün kayıtlı olduğu aile hekimi, yoksa müracaat ettiği askerlik şubesine en yakın resmî sağlık kuruluşundaki hekim tarafından yapılır.

(3) Muayeneyi yapan hekim, yükümlülerin kimlik belgesi ile yoklamaya esas belgelerdeki fotoğraf ve kimlik bilgilerini kontrol ederek doğruluğunu teyit eder.

(4) Yükümlülerin sağlık muayenelerinden önce sağlık durumları hakkında beyanları alınır. Yükümlü varsa sağlık durumuna ilişkin raporları ile birlikte ilgili hekime müracaat eder. Hekim, yükümlünün beyan ettiği rahatsızlıkları da dikkate alarak fiziki muayeneyi yapar ve sonucunu askerlik yoklaması sağlık muayene belgesinin ilgili bölümlerine yazarak imzalar.

(5) Yoklama ve sevk esnasında yükümlü tarafından beyan edilmeyen ya da fiziki muayene sırasında belirti veya bulgusuna rastlanmayan çeşitli hastalıkların ortaya konması veya taranması için laboratuvar veya görüntüleme tetkiki gibi ileri tetkikler yapılması gerekmez. Yükümlülerin bu şekilde gerçekleştirilen sağlık muayenelerinde askerliğe elverişli bulunmaları, kendilerinin muayene tarihinde tam sağlıklı olduklarını göstermez. Yükümlülerin silahaltına alındıktan sonra saptanan hastalıkları yoklama veya sevk esnasında yapılan muayenenin eksik ya da hatalı yapıldığının veya muvazzaflık hizmeti sırasında ortaya çıktığının karinesini oluşturmaz.

(6) Muayene sonucunda;

a) Sağlamlar ile tespit edilen hastalıkları nedeniyle Türk Silahlı Kuvvetleri, Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığı Sağlık Yeteneği Yönetmeliğinin EK-C’sinde yer alan Hastalıklar Listesinin (A) diliminden kod verilenler hakkında ‘‘Askerliğe Elverişlidir” kararı verilir.

b) Hakkında karar verilemeyenler ile beyan ettiği hastalığı ya da fiziki muayene bulguları nedeniyle ileri tetkik yapılarak değerlendirilmesi gereken yükümlüler Sağlık Bakanlığınca belirlenen Türk Silahlı Kuvvetleri, Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığı sağlık kurulu raporu vermeye yetkili en yakın sağlık kuruluşunun ilgili birimine doğrudan sevk edilir.

(7) Yetkili sağlık kuruluşlarına sevk edilenlerin işlemleri en kısa sürede sonuçlandırılır. Bunlar genel randevu sistemine dâhil edilmezler. Yoklama kaçağı ve bakayaların muayeneleri sevk edildikleri yetkili sağlık kuruluşları tarafından aynı gün içerisinde sonuçlandırılır. Sağlık kuruluna çıkarılması gerekenlerin işlemlerinin ilk heyet gününde bitirilmesi esastır.

(8) Yükümlüler hakkında Türk Silahlı Kuvvetleri, Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığı Sağlık Yeteneği Yönetmeliğinin EK-C’sinde yer alan Hastalıklar Listesinin;

a) (C) diliminden yoklama sırasında ‘‘Ertesi Yıla Bırakma’’, sevk sırasında ‘‘Sevk Geciktirmesi’’,

b) (B) veya (D) dilimlerinden ‘‘Askerliğe Elverişli Değildir’’,

kararlı sağlık raporlarını tanzim etmeye yetkili makam, Sağlık Bakanlığınca belirlenen Türk Silahlı Kuvvetleri, Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığı sağlık kurulu raporu vermeye yetkili sağlık kuruluşunun sağlık kuruludur.

(9) ‘‘Askerliğe Elverişli Değildir’’ kararlı sağlık kurulu raporları, Bakanlığın onayını müteakip kesinleşir.

Yoklamaların sonucu ve statülerin belirlenmesi

(1) Yoklaması yapılanlar; askerliğe elverişli olanlar, geçici rahatsızlığı bulunanlar ve askerliğe elverişli olmayanlar olarak ayrılır.

(2) Askerliğe elverişli olmayanlar silahaltına alınmaz.

(3) Geçici rahatsızlığı bulunanlara, raporlarının bitiminde yapılacak muayeneleri sonucunda verilecek sağlık kararına göre işlem yapılır.

(4) Yoklama sonunda askerliğe elverişli olanlar tahsil seviyelerine göre yedek subay aday adayı, yedek astsubay aday adayı veya er statüsüne ayrılır.

Yurt dışındakilerin askerlik yoklaması sağlık muayenesi ve onay işlemleri

(1) Yurt dışındakilerin sağlık muayeneleri Türk Silahlı Kuvvetleri, Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığı Sağlık Yeteneği Yönetmeliğinde belirtilen esaslara göre yapılır.

(2) Türk Konsolosluklarınca; herhangi bir hastalığı olmayanların sağlık muayeneleri, yükümlünün bulunduğu yabancı ülke sağlık mevzuatına uygun şekilde resmi sağlık kuruluşlarında yaptırılır ve düzenlenecek askerlik yoklaması sağlık muayene belgesi doğrudan yükümlünün nüfusa kayıtlı olduğu askerlik şubesine gönderilir.

(3) Askerlik hizmetini yerine getirmeye engel sağlık sorunu olduğunu beyan edenlerin sağlık muayeneleri, bulundukları yabancı ülke sağlık mevzuatına uygun şekilde resmi sağlık kuruluşlarında yaptırılır, alacakları muayene ve tetkik sonuçları veya sağlık raporları Türkçe tercümeleri ile birlikte Türk Konsolosluklarca Bakanlığa gönderilir. Bu raporlar Türk Silahlı Kuvvetleri, Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığı Sağlık Yeteneği Yönetmeliği esaslarına göre incelenerek durumuna uygun sağlık kararı ile onaylanır.

(4) Yurt dışında yoklaması yapılanların sağlık durumları hakkında beyanları alınmaz. Ancak bunlardan, yurt içindeki yetkili sağlık kuruluşlarına sevki gerekenlerin sağlık durumları hakkında beyanları alınır.

(5) Askerlik hizmetini yapmakta olanlar ile firar, hava değişimi/izin tecavüzünde veya noksan hizmetli durumunda bulunanların yurt dışında sağlık muayeneleri yapılmaz. Yapılanların bu muayeneleri geçerli kabul edilmez.

(6) Yükümlülerin yurt dışındaki sağlık kuruluşlarınca düzenlenmiş sağlık raporlarına ilişkin itirazları yurt içindeki yetkili sağlık kuruluşlarında sonuçlandırılır.

Engel durumunu bildiren rapor ibraz edenlere yapılacak işlemler

(1) Askerlik şubelerince, engel durumunu bildirir geçerli sağlık kurulu raporu olanların bu raporları askerliğe elverişli olup olmadıklarının tespiti için Bakanlığa gönderilir. Bakanlık Askerî Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğünce bu raporlar Türk Silahlı Kuvvetleri, Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığı Sağlık Yeteneği Yönetmeliğinde belirtilen esaslara göre incelenir. Bu raporlar;

a) Askerliğe elverişlidir,

b) Askerliğe elverişli değildir,

c) Ertesi yıla bırakma,

ç) Sevk geciktirmesi,

d) Rapor tanzim etmeye etkili en yakın sağlık kuruluşunda muayenesi uygundur,

kararlarından biri ile onaylanarak yükümlünün nüfusa kayıtlı olduğu askerlik şubesine gönderilir.

(2) Askerlik şubelerince, yatalak ve bakıma ihtiyacı olduğu halde engel durumunu bildirir geçerli sağlık raporu bulunmadığı tespit edilenler ilgili sağlık il/ilçe müdürlüklerine yönlendirilerek haklarında sağlık kurulu raporu düzenlenmesi sağlanır. Engel durumunu bildirir sağlık raporu düzenlenmesini istemeyen yükümlülerin işlemleri 9 uncu maddedeki usûle göre yürütülür.

(3) Sağlık Bakanlığınca, her yıl askerlik çağına giren yükümlülerden haklarında engel durumunu bildirir sağlık kurulu raporu bulunanlar ile daha yaşlı doğumlu yükümlülerden o yıl haklarında engel durumunu bildirir sağlık kurulu raporu tanzim edilenlerin raporları elektronik ortamda müteakip yılın 31 Ocak tarihine kadar Bakanlığa bildirilir.

Geçici hastalığı olanların rapor süreleri

(1) Geçici hastalıkları olanlar hakkında verilen ‘‘Ertesi Yıla Bırakma’’ ve ‘‘Sevk Geciktirmesi’’ kararlı raporların süreleri ilk rapor tarihinden itibaren aynı tanı ve kararlı hastalıklar bakımından üç yılı geçemez. Üç yılın hesabında ilk rapor tarihi esas alınır.

(2) Farklı tanı ve kararlı geçici hastalıklar bakımından üç yıllık süre yeniden başlar.

(3) Geçici rahatsızlığı nedeniyle haklarında rapor tanzim edilenler, rapor süresi bitmeden yeniden sağlık muayenesine tabi tutulamaz.

Sağlık kararlarına itiraz

(1) Kesinleşmiş raporlara tebliğ veya teslim tarihinden itibaren otuz gün içinde itiraz edilebilir. Süresi içinde itiraz edilmesi halinde yeniden muayene işlemi yapılır. Onay makamlarından geçerek kesinleşmeyen raporlara itirazda bulunulamaz.

(2) “Askerliğe Elverişlidir”, “Askerliğe Elverişli Değildir”, “Ertesi Yıla Bırakma”, “Sevk Geciktirmesi” ve “Askere Sevkine Mani Hali Yoktur” kararlı raporlara itirazlar askerlik şubelerine yapılır. Aile hekimi veya tek hekim muayenelerinde itirazlar doğrudan muayeneyi yapan hekime de yapılabilir.

(3) Yoklama, sevk esnasında veya silahaltında iken yapılan muayeneleri neticesinde haklarında aile hekimi veya tek hekim tarafından verilen sağlık raporlarına muayeneyi yapan hekimde itiraz edilmesi halinde; yükümlüler sağlık kurulu raporu aldırılmak üzere Türk Silahlı Kuvvetleri, Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığı sağlık kurulu raporu vermeye yetkili en yakın sağlık kuruluşuna hekim tarafından doğrudan sevk edilir.

(4) Haklarında verilen sağlık kurulu kararlarına itiraz halinde; yükümlüler, kontrol muayenesi için, itiraz edilen raporu tanzim eden sağlık kuruluşunun bulunduğu yerdeki il sağlık müdürlüğünce belirlenecek, yükümlünün adresine (silahaltında olanlar için birliğine) en yakın başka bir Türk Silahlı Kuvvetleri, Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığı sağlık kurulu raporu vermeye yetkili sağlık kuruluşuna sağlık kurulu raporu verilmek üzere sevk edilir.

(5) İlk sağlık kurulu raporundaki tanı ve karar ile kontrol muayenesi raporundaki tanı ve karar arasında uyumsuzluk yoksa rapor kesinleşir. Uyumsuzluk halinde yükümlü ilk raporu tanzim eden sağlık kuruluşunun bulunduğu yerdeki il sağlık müdürlüğünce belirlenecek yükümlünün adresine (silahaltında olanlar için birliğine) en yakın başka bir Türk Silahlı Kuvvetleri, Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığı sağlık kurulu raporu vermeye yetkili sağlık kuruluşuna sağlık kurulu raporu verilmek üzere hakem muayenesi için sevk edilir. Hakem muayenesi sonucundaki rapor kararına göre kesin işlem yapılır. Hakem muayenesi raporuna yapılan itirazlar dikkate alınmaz.

(6) Kontrol ve hakem muayeneleri, ilk raporun verildiği tarihte geçerli olan Türk Silahlı Kuvvetleri, Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığı Sağlık Yeteneği Yönetmeliği esaslarına göre yapılır.

(7) İtiraz edenlerden; kontrol ve hakem muayenesi işlemlerini kendisine tebliğ edildiği tarihten itibaren bir yıllık süre içinde tamamlatmayanlar hakkında ilk rapor kararlarına göre işlem yapılır.

Şikâyet ve ihbar edilen raporlar ile idarece yeniden muayenesine lüzum görülenler

(1) Muayeneleri sonucunda tanzim edilen askerlik yükümlülüğü ile ilgili kesinleşen sağlık raporları hakkında şikâyet veya ihbarda bulunulması halinde, bu yükümlülerin sağlık durumları yurt içinde Sağlık Bakanlığı, yurt dışında Dışişleri Bakanlığı tarafından araştırılır.

(2) Yurt içinde tanzim edilen sağlık raporları hakkında şikâyet veya ihbar Bakanlığa yapılmış ise incelenip değerlendirilmesi amacıyla raporu tanzim eden sağlık kuruluşunun bulunduğu yerdeki il sağlık müdürlüğüne gönderilir. Yapılan inceleme ve araştırma sonucu raporun gerçeği yansıtmadığına kanaat getirilmesi durumunda, yükümlünün kontrol muayenesine tabi tutulmak üzere sevk edileceği yetkili sağlık kuruluşu yükümlünün nüfusa kayıtlı olduğu askerlik şubesine bildirilir.

(3) Yurt dışında tanzim edilen sağlık raporları hakkında şikâyet veya ihbar Bakanlığa yapılmış ise incelenip değerlendirilmesi amacıyla ilgili dış temsilciliğe gönderilir.

(4) Dış temsilcilik tarafından yapılan araştırma ve inceleme sonucu raporun gerçeği yansıtmadığına kanaat getirilenler, yükümlünün nüfusa kayıtlı olduğu askerlik şubesine bildirilir. Askerlik şubesince kontrol muayenesine tabi tutulmak üzere yükümlünün sevk edileceği yetkili sağlık kuruluşunun bildirilmesi yükümlünün nüfusa kayıtlı olduğu il sağlık müdürlüğünden istenir. İl sağlık müdürlüğü yükümlünün sevk edileceği yetkili sağlık kuruluşunu askerlik şubesine bildirir.

(5) Haklarında şikâyet ve ihbarda bulunulanlardan, yapılan inceleme sonucunda verilen rapor sonrası sağlık durumlarının kendiliğinden veya tıbbi müdahale ile düzeldiği anlaşılanlar kontrol muayenesine tabi tutulmaz.

(6) Askerlik çağı dışına çıkan yükümlüler hakkında yapılan şikâyet ve ihbarlara işlem yapılmaz. Ancak bu durumdaki yükümlüler hakkında ciddi bilgi veya belge var ise ikinci, üçüncü ve dördüncü fıkra hükümleri uygulanır.

(7) İdarece yeniden muayenesine lüzum görülenler, sağlık kurulu raporu vermeye yetkili sağlık kuruluşuna askerlik şubesince (silahaltında olanlar için birlik komutanlığınca) kontrol muayenesi için sevk edilir.

(8) Bu madde kapsamında kontrol ve hakem muayenesine tabi tutulan yükümlüler hakkında 14 üncü maddenin dördüncü, beşinci ve altıncı fıkra hükümleri uygulanır.

(9) Askerlik şubesi başkanlıklarınca şikâyet, ihbar veya idarece yeniden muayenesine lüzum görülenlerden kontrol ve hakem muayenesi işlemlerini kendisine tebliğ edildiği tarihten itibaren bir yıllık süre içinde tamamlatmayanlar hakkında yetkili Cumhuriyet başsavcılığına suç duyurusunda bulunulur. Bunlar hakkında şikâyet, ihbar veya idarece yeniden muayeneye lüzum görülen rapor kararından önceki mevcut statülerine göre işlem yapılır.

(10) Askerlik şubesi başkanlıklarınca şikâyet, ihbar veya idarece yeniden muayeneye lüzum görülen ilk rapor ile hakem muayenesi raporundaki tanı ve karar uyumlu değilse yükümlü hakkında yetkili Cumhuriyet başsavcılığına suç duyurusunda bulunulur ve ilk raporu tanzim eden sağlık kuruluşunun bulunduğu yerdeki il sağlık müdürlüğüne yapılan işlem sonucu bildirilerek varsa idari veya adli tedbirin alınması istenir.

(11) Haklarında şikâyet ve ihbar yapılanlar ile idarece yeniden muayenesine lüzum görülenlerden işlemleri sonuçlandırılanlar için yeni delil içermeyen aynı konudaki şikâyet ve ihbarlar dikkate alınmaz.

(12) Şikâyet ve ihbarlar hakkındaki işlemler şikâyet ve ihbarcının kimliğini açığa çıkarmayacak şekilde gizlilik içinde yürütülür.

(13) Adli makamlar hariç, şikâyet ve ihbarı yapanın kimliğine ilişkin taleplere olumsuz cevap verilir.

Yükümlülerin sorumlulukları

(1) Yoklamaya tabi yükümlüler, Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarası bulunan kimliği ile öğrenim durumlarını, varsa meslek ve niteliklerini gösterir belgeler ile birlikte yurt içinde askerlik şubelerinde, yurt dışında elçilik veya Türk Konsolosluklarında bizzat hazır bulunmaya veya e-Devlet üzerinden bu işlemleri tamamlamaya mecburdur.

(2) Yoklamaya tabi yükümlülerden yoklamada bulunamayacak derecede hastalığı bulunanlar ile tutuklu veya hükümlü olanlar, usulüne uygun rapor göndermeye ve hükümlülük veya tutukluluklarını bildirmeye mecburdur.

(3) Yoklama ve sevke tabi yükümlüler, kendilerine yöneltilen askerlik işlemleriyle ilgili soruları doğru ve eksiksiz cevaplandırmak zorundadır.

(4) Sevke tabi tutulan yükümlüler bizzat askerlik şubesinden veya e-Devlet üzerinden sevk belgelerini almaya ve kendilerine tebliğ edilen tarihte birliklerine katılmaya mecburdur.

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

Yedek Subay ve Yedek Astsubay

Yedek subay seçim esasları

(1) Dört yıl veya daha fazla süreli yükseköğretim kurumlarından mezun olanlar ile yetkili makamlarca dengi olduğu kabul edilen yurt dışı öğretim kurumu mezunu olanlar yedek subay aday adayı statüsüne hak kazanırlar.

(2) Yedek subay aday adayı statüsünde bulunan yükümlüler arasından Türk Silahlı Kuvvetlerinin ihtiyaç sayısı kadarı yedek subay adayı statüsüne ayrılır. Türk Silahlı Kuvvetlerinin ihtiyaç duyduğu yedek subay sayısından fazla olan yükümlülerden; istekli olanlardan ihtiyaç sayısı kadarı askerlik hizmetini yedek astsubay, diğerleri erbaş ve er olarak yerine getirir.

(3) Yükümlülerin yedek subay adayı statüsüne ayrılmasında öncelik Türk Silahlı Kuvvetlerinin ihtiyacı olmak üzere yükümlülerin istekleri de dikkate alınır.

(4) Yedek subay adayları, Bakanlıkça belirlenen celp ve sevk dönemlerinde yetiştirilmek üzere sınıf okulu veya eğitim merkezlerine sevk edilir. Yedek subay yetiştirme süresi Bakanlıkça belirlenir. Buna ait teklifler Bakan onayı alınmak üzere Personel Genel Müdürlüğüne bildirilir. Yedek subay eğitim programları ilgili kuvvet komutanlıkları, Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığınca belirlenir. Yedek subay eğitimi sonunda başarılı olanlar yedek subay statüsüne ayrılır.

Yedek astsubay seçim esasları

(1) İki veya daha fazla süreli yükseköğretim kurumlarından mezun olanlar ile yetkili makamlarca dengi olduğu kabul edilen yurt dışı öğrenim kurumu mezunu olanlar ve yedek subay aday adayı statüsünde olup yedek subay adayı statüsüne ayrılmayanlardan yedek astsubay olmaya istekli olanlar yedek astsubay aday adayı statüsüne hak kazanır.

(2) Yükümlülerin yedek astsubay adayı statüsüne ayrılmasında öncelik Türk Silahlı Kuvvetlerinin ihtiyacı olmak üzere yükümlülerin istekleri de dikkate alınır. İhtiyaç fazlası yükümlüler askerlik hizmetini erbaş ve er olarak yerine getirir.

(3) Yedek astsubay adayları, Bakanlıkça belirlenen celp ve sevk dönemlerinde yetiştirilmek üzere sınıf okulu veya eğitim merkezlerine sevk edilir. Yedek astsubay yetiştirme süresi Bakanlıkça belirlenir. Buna ait teklifler Bakan onayı alınmak üzere Personel Genel Müdürlüğüne bildirilir. Yedek astsubay eğitim programları ilgili kuvvet komutanlıkları, Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığınca belirlenir. Yedek astsubay eğitimi sonunda başarılı olanlar yedek astsubay statüsüne ayrılır.

Yedek subay ve yedek astsubay olmaya engel haller

(1) Yedek subay veya yedek astsubay, yedek subay adayı veya yedek astsubay adayı ya da yedek subay aday adayı veya yedek astsubay aday adayı iken Kanunun 33 üncü maddesinde belirtilen engel hali olduğu anlaşılanların askerlik hizmeti er statüsünde tamamlatılır.

(2) Yedek subay veya yedek astsubay olmaya engel hali olduğu silahaltına alınmadan önce anlaşılanların statü değişikliği Askeralma Genel Müdürlüğünce, silahaltına alındıktan sonra anlaşılanların statü değişikliği ise ilgili kuvvet komutanlıkları, Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığınca yapılır.

(3) Yedek subay veya yedek astsubaylar ile bunların adaylarının kalan askerlik hizmetleri, ilgili kuvvet komutanlıkları, Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığınca belirlenen birliklerde tamamlatılır.

(4) Yedek subay adayı veya yedek astsubay adayı ve yedek subay veya yedek astsubay olarak silahaltında iken statüsü değiştirilenlerin silahaltında geçirmiş oldukları süreler tabi olacakları erbaş ve er askerlik hizmet süresinden sayılır.

(5) Bu madde kapsamındakilerin askerlik hizmet süresi erbaş ve erlerin hizmet süresi kadardır.

(6) Bu maddede belirtilmeyen diğer hususlar kuvvet komutanlıkları, Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığınca ilgili mevzuatlarında düzenlenir.

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

Sınıflandırma, Celp ve Sevk İşlemleri

İhtiyacın tespiti ve tahsisi

(1) Genelkurmay Başkanlığınca, her yıl bir sonraki yılın Türk Silahlı Kuvvetlerinin ihtiyacı olan yedek subay, yedek astsubay, erbaş ve er sayısı; sınıf, meslek, branş ve ihtisaslarını belirtmek suretiyle celp ve sevk takvimi ile tahsis oranları 30 Kasım tarihine kadar Bakanlığa bildirilir. Her sınıflandırma döneminden önce yedek subay ve yedek astsubay ihtiyacı yeniden bildirilebilir.

Terör örgütleri ile Devletin millî güvenliğine karşı faaliyette bulunanların silahaltına alınmaları

(1) Terör örgütlerine veya Millî Güvenlik Kurulunca Devletin millî güvenliğine karşı faaliyette bulunduğuna karar verilen yapı, oluşum veya gruplara üyeliği, mensubiyeti veya iltisakı yahut bunlarla irtibatı olan ve askerliğe elverişli oldukları anlaşılan yükümlülerden, yoklama kaçağı ve bakayalar dâhil Kanunda yazılı geçerli mazereti olmayanlar, Bakanlıkça belirlenecek celp ve sevk esaslarına göre silahaltına alınırlar.

Arşiv araştırmalarının yapılması

(1) Silahaltına alınacak yükümlülerin arşiv araştırmaları; 26/10/1994 tarihli ve 4045 sayılı Güvenlik Soruşturması, Bazı Nedenlerle Görevlerine Son Verilen Kamu Personeli ile Kamu Görevine Alınmayanların Haklarının Geri Verilmesine ve 1402 Numaralı Sıkıyönetim Kanununda Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kanun ile 14/2/2000 tarihli ve 2000/284 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan Güvenlik Soruşturması ve Arşiv Araştırması Yönetmeliği kapsamında Bakanlıkça yaptırılır.

(2) Yedek subay aday adayı ve yedek astsubay aday adayları hakkında;

a) Sınıflandırma işleminden önce; arşiv araştırması Milli İstihbarat Teşkilatı Başkanlığı ve Emniyet Genel Müdürlüğünden, adli sicil kayıtları Adalet Bakanlığı Adli Sicil ve İstatistik Genel Müdürlüğünden, bilgi kayıtları ise İçişleri Bakanlığı Kaçakçılık İstihbarat Harekât ve Bilgi Toplama Dairesi Başkanlığından istenir.

b) Sınıflandırma işleminden sonra; arşiv araştırması Emniyet Genel Müdürlüğünden istenir.

c) Bakayalar ve daha önce sınıflandırıldığı halde silahaltına alınamayanlardan, en son yapılan arşiv araştırması tarihi üzerinden altı ay geçenler için adli sicil kayıtları Adalet Bakanlığı Adli Sicil ve İstatistik Genel Müdürlüğünden yeniden istenir.

(3) Erbaş ve erler hakkında; her sınıflandırma döneminde celp ve sevk planlamasına alınanlar ve bakayalar için Emniyet Genel Müdürlüğünden arşiv araştırması; İçişleri Bakanlığı Kaçakçılık İstihbarat Harekât ve Bilgi Toplama Dairesi Başkanlığındaki bilgi kayıtları istenir.

(4) Yükümlülerin arşiv araştırmasına esas kimlik bilgileri hazırlanarak arşiv araştırması yapmaya yetkili makamlara otuz işgünü araştırma süresi bırakacak şekilde gönderilir.

(5) Arşiv araştırması sonucu Devletin güvenlik kurumlarınca haklarında bilgi bulunduğu bildirilenler Askeralma Genel Müdürlüğünce oluşturulacak komisyon tarafından ilgili mevzuat kapsamında değerlendirilerek sınıflandırmada dikkate alınmak üzere askeralma kayıtlarına işlenir.

(6) Arşiv araştırmaları sonucunu değerlendirecek komisyon, Askeralma Genel Müdürünün başkanlığında; Askeralma İşlemleri Dairesi Başkanlığından sorumlu Genel Müdür Yardımcısı, Askeralma İşlemleri Dairesi Başkanı, Veri ve Proje Yönetimi Dairesi Başkanı, Sevk İşlemleri Şubesi Müdürü ve istihbarat subay veya astsubayından oluşur.

(7) Askeralma Genel Müdürlüğü, arşiv araştırması sonuçlarını ilgili kuvvet komutanlıklarına gönderir.

Sınıflandırma genel esasları

(1) Sevke tabi yükümlüler Bakanlıkça belirlenecek sınıflandırma dönemlerinde sınıflandırma kurulunca sınıflandırmaya tabi tutulur.

(2) Sınıflandırma işlemleri, günün gelişen şartları ve Türk Silahlı Kuvvetlerinin ihtiyaçları dikkate alınarak yükümlülerin bilgileri ve Askeralma Genel Müdürlüğünce belirlenen seçim kriterleri esas alınarak bilgisayar üzerinden icra edilir.

(3) Sınıflandırma işlemlerinin her aşamasında gizlilik prensibine riayet edilir. Kaynağın şifrelenmesini müteakip sınıflandırılacak kaynağın şifreleri hakkında hiçbir makam veya personele bilgi verilmez.

(4) Kuvvetlere tahsis, seçim ve sınıflandırma işlemleri, Askeralma Genel Müdürünün başkanlığında; Genelkurmay Başkanlığından, Hukuk Hizmetleri Genel Müdürlüğünden, Muhabere ve Bilgi Sistemleri Daire Başkanlığından birer temsilci ile Askeralma Genel Müdürlüğünden; Askeralma İşlemleri Dairesi Başkanlığından sorumlu Genel Müdür Yardımcısı, Askeralma İşlemleri Dairesi Başkanı, Veri ve Proje Yönetimi Dairesi Başkanı, Sevk İşlemleri Şubesi Müdürü ve askeralma plan subayından oluşan kurul huzurunda, dışarıdan müdahaleye kapalı bilgisayar yazılımı vasıtasıyla yapılır ve tutanak altına alınır. Sınıflandırma işlemleri, katılmayanların yokluğunda sonuçlandırılır.

(5) Sınıflandırma kurulunun temel görevi yükümlülerin hak, adalet ve eşitlik prensiplerine göre kuvvetlere ayrılmasını sağlamaktır. Bu nedenle sınıflandırma kurulu üyelerine, görevlerine ilişkin hiç kimse tarafından emir verilemez, telkin veya tavsiyelerde bulunulamaz.

(6) Sınıflandırmada öncelik sırası aşağıda belirtildiği şekildedir:

a) Bedelli askerlik hizmetinden faydalanmak isteyenler.

b) Yedek subay aday adayları.

c) Yedek astsubay aday adayları.

ç) Erbaş ve erler.

(7) Sınıflandırma sonuçları, sınıflandırma kurulu başkanının bir üst makamı tarafından onayını müteakip kesinleşir.

Yedek subay adayı seçim ve sınıflandırma esasları

(1) Türk Silahlı Kuvvetlerinin ihtiyacı olan sınıf ve branşlar için yedek subay adayı yükümlüler, o sınıflandırma döneminde sevke tabi yedek subay aday adayları arasından seçilir.

(2) Seçim ve sınıflandırmada öncelik, Türk Silahlı Kuvvetlerinin ihtiyaçlarına uygun nitelikte personelin seçilmesidir. Yedek subay adayları belirlenirken; yükümlülerin istekleri de dikkate alınarak meslek bilgisi, tahsil, akademisyenlik ve sağlık durumları ile yaş, yabancı dil notu, lisans bitirme notu, fiziksel özellik, günün gelişen şartları ve Türk Silahlı Kuvvetlerinin ihtiyaçları dikkate alınarak Bakanlıkça belirlenecek diğer kriterler nota tahvil edilir. Seçim, bu not üzerinden yapılır.

(3) Seçim sonucunda, yedek subay adayı olarak ayrılanların kuvvet, sınıf, branş ve sınıf okulu veya eğitim merkezleri de belirlenir.

(4) Arşiv araştırması sonucunda hakkında bilgi bulunanlardan komisyonca durumu olumsuz değerlendirilenler yedek subay adayı seçilmez.

(5) Askeralma Genel Müdürlüğünce;

a) O yıl silahaltına alınacak yükümlülerin sınıflandırma dönemleri, Genelkurmay Başkanlığından bildirilen ihtiyaç, yükümlülerin erteleme bitim tarihleri ve yoklama durumları dikkate alınarak tespit edilir.

b) Sınıflandırmaya tabi yükümlüler;

1) Türk Silahlı Kuvvetlerinin meslek, branş ve sınıf kontenjanları bazında talep ettiği yedek subay ihtiyacı kadar veya daha az ise isteklerine bakılmadan tamamı yedek subay adayı olarak ayrılır.

2) Türk Silahlı Kuvvetlerinin meslek, branş ve sınıf kontenjanları bazında talep ettiği yedek subay ihtiyacından fazla ise yedek subay adayı olmaya istekliler arasından seçim notu en yüksek olanlar yedek subay adayı olarak ayrılır.

c) Seçim sonucunda yedek subay adayı olarak seçilenlerin bilgileri kuvvet komutanlıklarına gönderilir.

ç) Yedek subay adaylığına ayrılmış yükümlülerin sevk öncesinde statü, sınıf, branş ve sınıf okulu bilgilerinde değişiklik yapılmaz, ayrılmış oldukları sınıfın, sınıf okulu veya eğitim merkezlerine sevk edilirler. Bunlardan Türk Silahlı Kuvvetlerinin ihtiyaç duyduğu sınıf ve meslekler hariç Kanunda belirtilen mazeretleri olmaksızın bakaya kalanlar askerlik hizmetlerini er olarak yerine getirir.

d) Hizmetine ihtiyaç duyulan ve özellik arz eden meslekler; Personel Genel Müdürlüğü, Genelkurmay Personel Başkanlığı, kuvvet komutanlıkları personel başkanlıkları, Jandarma Genel Komutanlığı Personel Başkanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığı Personel Başkanlığınca Bakanlığa yazılı olarak bildirilir. Bildirilen mesleklere sahip olanlar sınıflandırma kurulunca yedek subay adayı seçilebilir.

e) Mesleklerinde profesör ve doçent olanlar ile doktora tezlerini tamamlayarak bu unvanları almış olanlar, isteğe bırakılmadan Türk Silahlı Kuvvetlerinin ihtiyaç sayısı kadarı doğrudan yedek subay adayı olarak ayrılabilir.

f) Seçim ve sınıflandırma sonucu sınıfları belirlenen yükümlüler meslekleri ne olursa olsun, ayrıldıkları sınıfın ihtiyaçları içinde değerlendirilir.

(6) Sınıflandırma işlemi sonunda komando olarak ayrılanlardan komando niteliği olmadığı tespit edilenlerin işlemleri ilgili kuvvet komutanlığı tarafından yürütülür.

(7) Yükümlülerin sınıflandırma sonuçları e-Devlet ve askerlik şubeleri vasıtasıyla duyurulur.

Yedek astsubay adayı seçim ve sınıflandırma esasları

(1) Türk Silahlı Kuvvetlerinin ihtiyacı olan sınıf ve branşlar için yedek astsubay adayı yükümlüler o sınıflandırma döneminde sevke tabi yedek astsubay aday adayları ve yedek subay adayı statüsüne ayrılmayan yedek subay aday adaylarından yedek astsubay olmaya istekli olanlar arasından seçilir.

(2) Seçim ve sınıflandırmada öncelik Türk Silahlı Kuvvetlerinin ihtiyaçlarına uygun nitelikte personelin seçilmesidir. Yedek astsubay adayları belirlenirken; yükümlülerin istekleri de dikkate alınarak meslek bilgisi, tahsil, akademisyenlik ve sağlık durumları ile yaş, yabancı dil notu, ön lisans/lisans bitirme notu, fiziksel özellik, günün gelişen şartları ve Türk Silahlı Kuvvetlerinin ihtiyaçları dikkate alınarak Bakanlıkça belirlenecek diğer kriterler nota tahvil edilir. Seçim, bu not üzerinden yapılır.

(3) Seçim sonucunda, yedek astsubay adayı olarak ayrılanların kuvvet, sınıf, branş ve eğitim merkezleri de belirlenir.

(4) Arşiv araştırması sonucunda hakkında bilgi bulunanlardan komisyonca durumu olumsuz değerlendirilenler yedek astsubay adayı seçilmez.

(5) Askeralma Genel Müdürlüğünce;

a) O yıl silahaltına alınacak yükümlülerin sınıflandırma dönemleri, Genelkurmay Başkanlığından bildirilen ihtiyaç, yükümlülerin erteleme bitim tarihleri ve yoklama durumları dikkate alınarak tespit edilir.

b) Sınıflandırmaya tabi yükümlüler;

1) Türk Silahlı Kuvvetlerinin meslek, branş ve sınıf kontenjanları bazında talep ettiği yedek astsubay ihtiyacı kadar veya daha az ise isteklerine bakılmadan tamamı yedek astsubay adayı olarak ayrılır.

2) Türk Silahlı Kuvvetlerinin meslek, branş ve sınıf kontenjanları bazında talep ettiği yedek astsubay ihtiyacından fazla ise yedek astsubay adayı olmaya istekliler arasından seçim notu en yüksek olanlar yedek astsubay adayı olarak ayrılır.

c) Seçim sonucunda yedek astsubay adayı olarak seçilenlerin bilgileri kuvvet komutanlıklarına gönderilir.

ç) Yedek astsubay adaylığına ayrılmış yükümlülerin sevk öncesinde statü, sınıf, branş ve sınıf okulu bilgilerinde değişiklik yapılmaz, ayrılmış oldukları sınıfın sınıf okuluna veya eğitim merkezine sevk edilirler. Bunlardan Türk Silahlı Kuvvetlerinin ihtiyaç duyduğu sınıf ve meslekler hariç Kanunda belirtilen mazeretleri olmaksızın bakaya kalanlar askerlik hizmetlerini er olarak yerine getirir.

d) Hizmetine ihtiyaç duyulan ve özellik arz eden meslekler; Personel Genel Müdürlüğü, Genelkurmay Personel Başkanlığı, kuvvet komutanlıkları personel başkanlıkları, Jandarma Genel Komutanlığı Personel Başkanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığı Personel Başkanlığınca Bakanlığa yazılı olarak bildirilir. Bildirilen mesleklere sahip olanlar sınıflandırma kurulunca yedek astsubay adayı seçilebilir.

e) Seçim ve sınıflandırma sonucu sınıfları belirlenen yükümlüler meslekleri ne olursa olsun, ayrıldıkları sınıfın ihtiyaçları içinde değerlendirilirler.

(6) Sınıflandırma işlemi sonunda komando olarak ayrılanlardan komando niteliği olmadığı tespit edilenlerin işlemleri ilgili kuvvet komutanlığı tarafından yürütülür.

(7) Yükümlülerin sınıflandırma sonuçları e-Devlet ve askerlik şubeleri vasıtasıyla duyurulur.

Erlerin kuvvetlere tahsis esasları

(1) Yapılan seçim sonucunda yedek subay adayı ve yedek astsubay adayı olarak ayrılanların dışında kalanlar er kaynağını oluşturur.

(2) Genelkurmay Başkanlığınca bildirilen kuvvet tahsis oranları ile celp usul ve esaslarına göre er statüsündeki yükümlülerin kuvvet komutanlıklarına tahsisi Bakanlıkça yapılır.

(3) Bakanlıkça;

a) Kuvvet komutanlıklarına tahsisi yapılan yükümlü bilgileri sınıf, branş ve eğitim merkezleri ile celp ve sevk döneminin belirlenmesi maksadıyla, şifreli kayıtlar üzerinden elektronik ortamda kuvvet komutanlıklarına gönderilir. Kuvvet komutanlıklarınca celp ve sevk döneminin belirlenmesinde yükümlülerin celp ve sevk dönemi tercihleri Türk Silahlı Kuvvetlerinin ihtiyaç ve önceliklerine göre dikkate alınabilir.

b) Yükümlülerin sınıflandırma sonuçları e-Devlet ve askerlik şubeleri vasıtasıyla duyurulur.

Sevk esasları

(1) Sınıflandırılan yükümlüler Bakanlıkça belirlenen, celp ve sevk duyurusunda belirtilen tarihlerde silahaltına alınır.

(2) Yoklama kaçağı ve saklılardan;

a) Erteleme hakkı bulunanlar yoklamaları yapılmadan ertelenir.

b) Ertelemesi sona erenler ile erteleme hakkı bulunmayanlar, yapılan muayeneleri neticesinde askerliğe elverişli olduklarının anlaşılması halinde ilk sınıflandırma kaynağına alınır.

(3) Bakayalar hariç sınıflandırıldıktan sonra Kanunda yazılı bir mazeret nedeniyle ertelemesi yapılanlar, ertelemelerinin bitimini müteakip ilk sınıflandırma döneminin ilk celp ve sevk döneminde sevk edilirler.

(4) Cezaevinden tahliye olan er statüsündeki bakayalar tahliyelerini müteakip ilk sınıflandırma döneminin ilk celp ve sevk döneminde, diğer er statüsündeki bakayalar ise müracaatlarını veya yakalanmalarını müteakip derhal sevk edilir. Bunlardan Kanunda yazılı bir mazereti nedeniyle ertelemesi yapılanlar erteleme bitimini müteakip ilk mesai gününde sevk edilir.

(5) Türk Silahlı Kuvvetlerinin ihtiyaç duyduğu sınıf ve meslekleri haiz yedek subay adayı ve yedek astsubay adayı statüsündeki bakayalar müracaatlarından veya yakalanmalarından sonraki eğitimin verileceği ilk yedek subay veya yedek astsubay celp ve sevk döneminde sevk edilir. Bunlardan Kanunda yazılı bir mazeret nedeniyle ertelemesi yapılanlar erteleme bitimini müteakip eğitimin verileceği ilk yedek subay veya yedek astsubay celp ve sevk döneminde sevk edilir.

BEŞİNCİ BÖLÜM

Duyurular

Yoklama, celp ve sevk duyuruları

(1) Yoklama, sınıflandırmaya yönelik bilgi güncelleme esasları, sınıflandırma sonuçlarının açıklanacağı tarih, sevk tarihleri ile celp ve sevke ilişkin hususlar; Bakanlık tarafından, Türkiye Radyo Televizyon Kurumu ve diğer ulusal yayın yapan televizyon ve radyo kanalları aracılığıyla zorunlu yayın kapsamında duyurulur. Ayrıca Bakanlığın resmi internet sitesinde ve e-Devlet üzerinden ilan edilir. Bu duyuru ve ilan yükümlülere tebliğ mahiyetindedir.

(2) Duyuruların yayına hazır hale getirilmesi Bakanlığın talebi üzerine Türkiye Radyo Televizyon Kurumunca yapılır.

(3) Radyo ve Televizyon Üst Kurulu, duyuruları ve Bakanlığın talep ettiği yayın tarihlerini ilgili kanallara bildirir. Ayrıca duyuruları yayınlayan kanalları, tarih ve saati yayınların bitimini müteakip on beş gün içerisinde Bakanlığa bildirir.

(4) Duyurular ulusal yayın yapan televizyon ve radyo kanalları tarafından Bakanlığın talep ettiği tarihlerde 19:00-23:00 saatleri arasında en az bir kez yayınlanır.

(5) Millî Savunma Bakanlığı tarafından yapılacak duyurular Dışişleri Bakanlığı aracılığıyla yurt dışı temsilciliklerimize iletilir ve dış temsilciliklerimizce yurt dışında yaşamakta olan vatandaşlarımıza ilan, internet sitesi ve sosyal medya hesapları gibi uygun yöntemlerle duyurulur.

ALTINCI BÖLÜM

Muvazzaflık ve Terhis İşlemleri

Genel esaslar

(1) Yükümlülerin muvazzaflık hizmet süreleri Kanunda belirlenen süre kadardır.

(2) Muvazzaflık hizmet süresi, sevk belgesinde yazılı olan sevk tarihi ile başlar ve terhis tarihinde sona erer.

(3) Temel eğitim süresi, Genelkurmay Başkanlığı koordinesinde ilgili kuvvet komutanlıklarınca belirlenir.

(4) Yedek subay adayı ve yedek astsubay adaylarının kanuni mazeretlerine dayalı olarak;

a) Sınıf okulundan ayrı geçirilen süre, sınıf okulu toplam süresinin üçte birinden fazla olanlar hizmet durum belgesiyle geçici terhis edilir. Bunlar mazeretlerinin bitimini müteakip eğitimin verileceği ilk yedek subay veya yedek astsubay celp ve sevk döneminde sevk edilir.

b) Rahatsızlığı nedeniyle geçici terhis edilenlerden raporları bitiminde rahatsızlığının devam etmediği yapılan muayeneleri ile tespit edilenler eğitimin verileceği ilk yedek subay veya yedek astsubay celp ve sevk döneminde sevk edilir. Bunlar hakkında ilgisine göre 24 üncü maddenin beşinci fıkrasının (ç) bendi veya 25 inci maddenin beşinci fıkrasının (ç) bendi hükümleri uygulanır.

c) Sınıfı görevini yapamaz raporu alanlar hizmet durum belgesiyle geçici terhis edilir. İlgili kuvvet komutanlıkları, Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığınca yeniden sınıflandırılmalarını müteakip eğitimin verileceği ilk yedek subay veya yedek astsubay celp ve sevk döneminde sevk edilir. Bunlar hakkında ilgisine göre 24 üncü maddenin beşinci fıkrasının (ç) bendi veya 25 inci maddenin beşinci fıkrasının (ç) bendi hükümleri uygulanır.

ç) Bunlar yeni sınıf okulu eğitim döneminin tamamına katılır.

(5) Erbaş ve erler dağıtımlarında, nüfusa kayıtlı oldukları ve kendileri ile ailelerinin dağıtım tarihinden önce daimi ikamet ettikleri il mülki sınırları içindeki birlik, kurum ve karargâhlara tertip edilmez. Bu şekilde dağıtımı yapılanların görev yerleri ilgili kuvvet komutanlıklarınca, Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığınca görevli olduğu il dışındaki birlik ve kurumlara tertip edilmek suretiyle değiştirilir. 89 uncu maddenin üçüncü fıkrasında belirtilenler ile ilgili mevzuat kapsamında usulüne göre annesi, babası veya eşi hakkında erişkinler için engellilik raporu, çocukları hakkında çocuklar için özel gereksinim raporu düzenlenen erbaş ve erler hakkında bu fıkra hükümleri uygulanmaz.

Katılış

(1) Sevk belgesi olmadan eğitim birlikleri ve sınıf okullarına gelenler elektronik olarak bildirilen bilgilerden kontrol edilerek kabul edilir. Kabul edilmeyi müteakip sevk belgesinin yükümlü tarafından e-Devlet üzerinden alınması sağlanır. e-Devletten sevk belgesinin alınamaması durumunda yükümlüler en yakın askerlik şubesine gönderilir ve askerlik şubelerince durumları askeralma kayıtlarından kontrol edilerek kendilerine sevk belgesi verilir.

(2) Yükümlüler tarafından askerlik işlemleri ile ilgili e-Devlet üzerinden usulüne uygun olarak alınan her türlü belge onaya gerek olmaksızın resmî belge olarak kabul edilir.

(3) Sevk edilen yükümlülerin eğitim birliklerine ve sınıf okullarına katılış tarihleri ile katılış yapmayanların kimlik bilgileri kuvvet komutanlıkları tarafından Bakanlığa bildirilir.

(4) Temel eğitimi sonunda, tertip edildikleri birlik veya kurum ile katılış tarihi, katılışlarını müteakip bir ay içerisinde elektronik olarak ilgili kuvvet komutanlıkları tarafından Bakanlığa bildirilir. Ayrıca, katılış tarihlerini gösteren birlik komutanı veya yetkili amir tarafından imzalı sevk belgesi, terhisi müteakip kıta şahsi dosyası ile birlikte nüfusa kayıtlı oldukları askerlik şubesine gönderilir.

(5) Birlik veya kurumlar tarafından; yükümlülerden firar ve hava değişimi/izin tecavüzü suçlarını işleyenler ile kısa süreli kaçma ve izin süresini geçirme disiplinsizliklerini yapanların tarihleri ile bunlardan birliklerine katılış yapanların tarihleri, birlik değişiklikleri, istirahat veya hava değişimi sonunda katılış yapanların katılış tarihleri nüfusa kayıtlı oldukları askerlik şubesine bildirilir.

(6) Yükümlülerin firar ve hava değişimi/izin tecavüzü suçları ile kısa süreli kaçma ve izin süresini geçirme disiplinsizlikleri, hizmetten men cezası, disiplin cezaları gibi hizmet süresini etkileyen bilgileri elektronik olarak ilgili kuvvet komutanlıkları tarafından Bakanlığa bildirilir. Ayrıca, bu durumlara ilişkin belgeler terhisi müteakip kıta şahsi dosyası ile birlikte nüfusa kayıtlı oldukları askerlik şubesine gönderilir.

İzin işlemleri

(1) Erbaş ve erlere ilk altı aylık hizmetlerinin her ayı için bir gün, ikinci altı aylık hizmetine devam edenlerin her ayı için iki gün izin verilir. İzin süresi içerisinde gözaltına alınma, tutuklanma, ceza infazı, yatarak tedavi görme, hava değişimi veya istirahat gibi belgelendirilebilen gerekçelere dayalı olarak izin süresinin bir kısmının kullanılamaması durumunda, fiilen kullanılamayan süre izin süresinden düşülür.

(2) Çeşitli nedenlerle askerlik hizmetinden sayılmayan süresi bulunanlara, noksan hizmetlerini tamamlamak üzere silahaltına alındıklarında, noksan hizmetlerinin her ayı için bir gün izin verilir, bir aydan az süreler için izin verilmez.

(3) Askerlik hizmetinin gerektirdiği görev ve yükümlülükleri yerine getirme konusunda gayret ve çalışmaları sonucu emsalleri arasında üstün başarı gösteren erbaş ve erlerden, muvazzaflık hizmetleri boyunca, disiplin amiri, disiplin kurulu veya mahkemelerden herhangi bir ceza almamış olanlara, terhisleri öncesinde kullanılmak üzere azami üç güne kadar ilave izin verilebilir.

(4) Radyoaktif ışınla çalışan erbaş ve erlere, her ay için iki gün ilave izin verilir.

(5) Muvazzaflık hizmeti esnasında eşi doğum yapan ya da eşi veya ikinci derece dâhil kan veya kayın hısımlarından biri vefat eden erbaş ve erlere, talepleri üzerine her defasında ilave on gün izin verilir.

(6) Erbaş ve erlere bu madde kapsamındaki izinleri vermeye, asgari bağımsız bölük veya tabur ve eşiti birlik komutanları/kurum amirleri yetkilidir.

(7) Askerlik hizmetini yedek subay ve yedek astsubay olarak yerine getirmekte olanların izinleri 27/7/1967 tarihli ve 926 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanununda belirtilen sürelere göre oranlanarak verilir. Bunların hizmet sürelerinin uzatılması veya kısaltılması halinde yıllık planlı izin süreleri otuz günlük planlı izin süresi birimine, yıllık mazeret izin süreleri on beş günlük yıllık mazeret izin süresi birimine orantılı olarak belirlenir ve verilir. Kesirli günler bir yukarı tam sayıya tamamlanır. Bunlara beşinci fıkradaki mazeret hallerinde talep üzerine iznin tamamı verilir.

(8) Kanunun 28 inci maddesi hükmü uyarınca bu maddede yazılı izinlerin dışında afet ve acil durum olarak belirtilen hallerde izin vermeye Cumhurbaşkanı yetkili olup verilecek bu izinlerin askerlik hizmetinden sayılıp sayılmayacağı Cumhurbaşkanınca tespit edilir.

(9) Temel eğitim süresince mazeret halinde birinci fıkradaki izin sürelerinden sayılmak üzere izin vermeye yetkili makam, birliklerde asgari bağımsız alay veya tugay ve eşiti, kurum veya karargâhlarda ilgili amirin yetki vereceği kurum amiri veya birlik komutanlarıdır.

(10) Silahaltında bulunan erbaş ve erlerin Kanunda belirtilen izinlerini yurt dışında kullanmalarına izin vermeye yetkili makam, birliklerde asgari bağımsız alay veya tugay ve eşiti, kurum veya karargâhlarda ilgili amirin yetki vereceği kurum amiri veya birlik komutanlarıdır.

(11) Birinci fıkra kapsamındaki izinlerde bir defa gidiş ve dönüş yol süresi verilir. Daha önce yol süresi verilmemiş ise terhis mahiyetinde izne gönderilenlere sadece gidiş yol süresi verilir.

(12) Yedek subay ve yedek astsubay olarak askerlik hizmetini yerine getirmekte iken, statüsü er olarak değiştirilenlerin, yedek subay veya yedek astsubay iken kullandıkları izinler, er statüsünde hak kazandıkları izinlerden düşülmez.

(13) Yükümlüler ile Kanunun 5 inci maddesinin üçüncü fıkrası kapsamında askerlik hizmetine devam edenlerden isteklilere, kamu görevine giriş sınavlarına katılacaklarını belgelendirmeleri şartıyla, Kanunun 28 inci maddesi kapsamında izin hakkı bulunmaması halinde sınav süresince izin verilir.

Sağlık işlemleri

(1) Erbaş ve erlerin hava değişimi ve istirahatte geçen sürelerinin, tabi oldukları hizmet süresinin her ayı için bir günlük kısmı askerlik hizmetinden sayılır.

(2) Yedek subay ve yedek astsubaylardan hastalananlar, muvazzaf subay/astsubay emsalleri gibi sıhhi izin süresine tabi tutulurlar. Sıhhi izin süresince, özlük hakları saklı kalmak kaydıyla, yedek subay veya yedek astsubaylıkta alınan sıhhi izin sürelerinin, tabi oldukları hizmet süresinin her ayı için bir günlük kısmı askerlik hizmetinden sayılır. Bu süreye yedek subay veya yedek astsubay adaylığında alınan istirahat veya hava değişimi süreleri de dâhil edilir.

(3) Yedek subay veya yedek astsubaylar ile adaylarının ve erbaş ve erlerin sağlık kuruluşlarına müracaatı ilk amirlerinden alacakları muayene istem belgesi ile yapılır. Bunlar acil tedaviyi gerektiren durumlarda en yakın sağlık hizmeti sunucularına doğrudan müracaat edebilir ve tedavi olabilir.

(4) Yedek subay adayları veya yedek astsubay adayları ile erbaş ve erlerden izinli iken rahatsızlananlar hakkında 4/1/1961 tarihli ve 211 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri İç Hizmet Kanununun 63 üncü maddesine göre işlem yapılır.

(5) Yedek subay ve yedek astsubaylar mesai dışında veya izinli bulunduklarında doğrudan sağlık kuruluşuna müracaat edebilirler.

(6) İzinli bulundukları sırada hastalanan yedek subay adayları veya yedek astsubay adayları ile erbaş ve erler, garnizon veya merkez komutanlıklarına başvurarak muayene ve tedavilerini talep ederler. Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığı mensupları ise bu komutanlıklara bağlı en yakın birlik komutanlığı veya kurum amirliklerinin birinden alacakları muayene istem belgesi ile muayene ve tedavi olurlar.

(7) Firar ve hava değişimi/izin tecavüzünde iken haklarındaki yakalama kararına istinaden yakalananlardan yolculuk yapamayacak derecede acil tıbbî tedavi ve müdahaleyi gerektirecek şekilde hasta olanların resmî sağlık kuruluşuna sevkleri adli makamların talimatları doğrultusunda yürütülür.

(8) Firar ve hava değişimi/izin tecavüzü suçlarını işleyenlerden haklarında adli makamlarca çıkartılmış yakalama kararı olmayanlar, kısa süreli kaçma ve izin süresini geçirme disiplinsizlikleri sırasında kendiliğinden askerlik şubesine müracaat edenler ile mehil içi firar ve hava değişimi/izin tecavüzünde iken yakalananlardan garnizon veya merkez komutanlıkları ya da kolluk kuvvetleri tarafından askerlik şubelerine teslim edilenlerden hastalıklarını beyan edenler, 24/3/2013 tarihli ve 28597 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Sağlık Uygulama Tebliğinde belirtilen acil durumlarının bulunup bulunmadığının tespiti için en yakın sağlık kuruluşuna sevk edilir. Acil durum kapsamında olması halinde muayene ve tedavilerinin yapılması sağlanır. Sağlık kuruluşlarınca acil durum kapsamında olmadığı tespit edilenler derhal birliklerine sevk edilir.

(9) Silahaltında iken geçici bir hastalığı tespit edilen yedek subay ve yedek astsubay adayları ile erbaş ve erlere, sağlık kuruluşlarınca hava değişimi veya istirahat raporu verilir. Sağlık kurullarınca verilen istirahat raporlarına süresine bakılmaksızın hava değişimi raporu olarak işlem yapılır.

(10) Geçici hastalıkları nedeniyle haklarında verilen hava değişimi veya istirahat süreleri ilk rapor tarihinden itibaren aynı tanı ve kararlı hastalıklar bakımından üç yılı geçemez. Farklı tanı ve kararlı geçici hastalıklar bakımından üç yıllık süre yeniden başlar.

(11) Hava değişimi veya istirahat süresi içerisinde muayene ve tedavilerini talep edenler en yakın resmi sağlık kuruluşuna sevk edilirler.

(12) Hava değişimi veya istirahat raporlarının karar bölümünde, sonunda muayene kaydı varsa yükümlünün süre bitiminde muayenesi zorunludur. Sonunda muayene kaydı bulunan hava değişimi veya istirahat rapor kararında sağlık kuruluşu ismi belirtilmiş ise doğrudan bu sağlık kuruluşuna sevk yapılır.

(13) Yetkili sağlık kuruluşlarınca haklarında "Askerliğe Elverişli Değildir" kararlı rapor düzenlenen yükümlüler, birlik komutanlıkları veya kurum amirliklerince rapor tarihine göre hizmet durum belgesi ile geçici olarak terhis edilir. Haklarında düzenlenen raporun yetkili makam tarafından onaylanmasını müteakip askerlik şubelerince rapor tarihi itibarıyla terhis işlemleri yapılır.

(14) Muvazzaflık hizmeti sırasında muvazzaf veya sözleşmeli subay veya astsubay, uzman jandarma, uzman erbaş, sözleşmeli erbaş ve er olmak üzere müracaat edenlerden, sevk edildikleri sağlık kuruluşları tarafından yapılan muayenelerinde askerliğe elverişli olmadıklarına ilişkin rapor tanzim edilenler, birlik veya kurumları tarafından askerlik yükümlülüğü bakımından askerliğe elverişli olup olmadıklarının tespiti maksadıyla derhal en yakın rapor vermeye yetkili hastane sağlık kuruluna sevk edilirler. Askerlik yükümlülüğü ile ilgili işlemler, verilecek rapor kararına göre sonuçlandırılır.

(15) “Askerliğe Elverişli Değildir” veya “Kıtasına Sevkine Mani Hali Yoktur” kararlı raporlara itirazlar askerlik şubesine, “İstirahat” veya “Hava Değişimi” kararlı raporlara itirazlar ise ilgili sağlık kuruluşlarına sevki yapan birime yapılır.

(16) Silahaltında bulunan yükümlülerin sağlık raporuna itiraz işlemleri 14 üncü madde hükümlerine uygun olarak yürütülür.

(17) Silahaltında bulunan yükümlülerden organ, doku, kök hücre ve kemik iliği nakli için bağışçı olacağını beyan edenlere birlik komutanlıkları veya kurum amirliklerince kanuni izinlerine mahsuben izin verilir. Bağışçı olacağını sağlık kurulu raporu ile belgelendirenler, dilekçe ile birlik komutanlığına veya kurum amirliğine müracaat etmeleri halinde müracaat tarihi itibarıyla hizmet durum belgesi ile geçici olarak terhis edilirler. Naklin gerçekleşmesini müteakip yükümlüler, askerliğe elverişli olup olmadıklarının tespiti için yetkili sağlık kuruluşlarına sevk edilirler ve bu yükümlülere haklarında verilecek sağlık kurulu kararına göre işlem yapılır.

(18) Terhis olduktan sonra askerlik şubesine müracaat edip hastalıklarının askerlik hizmetinin sebep ve tesiriyle oluştuğunu beyan ederek sağlık kuruluşuna sevk talebinde bulunan yükümlüler, bir defaya mahsus olmak üzere hastalığın askerlik hizmetinin sebep ve tesiriyle oluşup oluşmadığının tespiti maksadıyla yetkili sağlık kuruluşuna sevk edilir.

Yol süreleri

(1) Yükümlülere;

a) Askerlik şubelerinden sınıf okulu ve eğitim merkezlerine sevklerinde,

b) Eğitim birliklerinden dağıtıma esas birlik komutanlıklarına sevklerinde,

c) Garnizon dışında başka birliklere tertip edilmelerinde,

ç) Memuriyet mahalli dışındaki sağlık kuruluşlarına sevklerinde ve birlik veya kurumlarına dönüşlerinde,

d) Hava değişimi sona eren yükümlülerin birlik veya kurumlarına sevklerinde,

e) Askerlik hizmeti süresince izne gidenlere bir defaya mahsus,

f) Firar ve hava değişimi/izin tecavüzü suçlarından, kısa süreli kaçma ve izin süresini geçirme disiplinsizliklerinden veya cezaevinden tahliyelerinden birlik veya kurumlarına sevklerinde,

31 inci maddenin on birinci fıkrası hükümleri saklı kalmak üzere, 800 (dahil) kilometreye kadar olan mesafeler için bir gün, 800 kilometreden daha fazla mesafeler için iki gün yol süresi verilir. Terhis mahiyetinde izne gönderilenlere, daha önceki izinlerinde kullanmamışlarsa sadece gidiş yol süresi verilir.

(2) Aynı garnizon içinde, deniz geçişi olan yerlerde, yurt dışına veya yurt dışından yapılacak sevklerde verilecek yol süreleri ile diğer hususlar Bakanlıkça ilgili yönergede belirlenir.

Noksan hizmetliler

(1) Yükümlülerden, muvazzaflık hizmeti veya hava değişimi sonunda kalan noksan hizmetleri, kullanmadıkları izinler hariç altı gün (dâhil) ve daha az olanların bu hizmetleri kuvvet komutanlıkları, Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığı ayrımı yapılmaksızın ikamet ettikleri yere en yakın askerlik şubesinde, yedi gün ve daha fazla olanların ise birlik veya kurumlarında tamamlatılır.

(2) Kanunun 9, 10, 12, 13, 39, 46 ve 48 inci maddeleri kapsamında bulunanlardan noksan hizmetleri altı gün (dâhil) ve daha az olanların bu hizmetleri kuvvet ayrımı yapılmaksızın ikamet ettikleri yere en yakın askerlik şubesinde, yedi gün ve daha fazla olanların ise ilgili kuvvet komutanlıkları, Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığınca belirlenen birlik veya kurumlarda tamamlatılır.

(3) Askerlik şubesince noksan hizmetli yükümlülere askerlik hizmet süresinin tamamlatılması maksadıyla öncelikle 11/2/1959 tarihli ve 7201 sayılı Tebligat Kanunu hükümlerine göre tebligat yapılır. Tebligat tarihinden itibaren noksan hizmetini tamamlamak üzere iki aylık süre içerisinde askerlik şubesine müracaat etmeyenler hakkında bakaya hükümleri uygulanır.

(4) Silahaltında iken organ, doku, kök hücre ve kemik iliği nakli için bağışçı olacağını beyan ederek geçici terhis edilenlerden, geçici terhis tarihinden itibaren üçüncü ayın sonuna kadar müracaat etmeyenlere 7201 sayılı Kanun hükümlerine göre askerlik hizmet süresinin tamamlatılması maksadıyla askerlik şubesince tebligat yapılır. Tebligat tarihinden itibaren iki aylık süre içerisinde askerlik şubesine müracaat etmeyenler noksan hizmetli olarak aranır. Bu yükümlüler hakkında bakaya hükümleri uygulanır.

(5) Tebligat yapılmış olmasına rağmen iki aylık süre içerisinde askerlik şubesine müracaat etmeyenler, yakalanmaları için Askeralma Genel Müdürlüğünce İçişleri Bakanlığına bildirilir. Yakalananlar mesai saatleri içerisinde en yakın askerlik şubesine getirilir. Mesai saatleri dışında veya askerlik şubesinin bulunmadığı yerlerde ilgili kolluk kuvveti tarafından hazırlanan tutanağa istinaden serbest bırakılırlar.

Askerlik hizmetinden sayılan süreler

(1) Aşağıda belirtilen süreler askerlik hizmetinden sayılır:

a) 31 inci maddenin on üçüncü fıkrası kapsamında kullandırılan izin süreleri hariç, anılan maddede yazılı izin süreleri.

b) 32 nci maddenin birinci fıkrasında yazılı sağlık izin süreleri.

c) Muvazzaflık hizmeti esnasında sağlık kuruluşlarında tanı ve tedavi için geçen süreler.

ç) Birliğinden ayrı bulunduğu zamanda fizik tedavi görenlerin yalnızca fizik tedavi gördüğü günler.

d) Yargılama sonucu beraat edenlerin askerlik hizmeti sırasındaki gözaltı ve tutuklulukta geçen süreleri.

e) Terörle mücadele görevi sırasında veya bu görevinden dolayı alıkonulan veya kaybolanların yeniden birliklerine dönmeleri hâlinde Kanunun 31 inci maddesinin üçüncü fıkrası gereğince teşkil edilen kurul tarafından kusursuz görülenler ile haklarında kovuşturmaya yer olmadığı veya beraat kararı verilenlerin birliklerinden ayrı geçirdiği süreler.

f) 33 üncü maddede yazılı yol süreleri.

g) Personelin seyahat güvenliği kapsamında teşkil edilen kabul ve toplanma merkezlerinde geçen süreler.

ğ) Askerlik hizmetini yedek subay veya yedek astsubay olarak yapmakta iken er statüsüne geçirilenlerin sınıf okulunda, yedek subaylıkta ve yedek astsubaylıkta geçirdikleri süreler.

h) 32 nci maddenin ikinci fıkrası hükmü dikkate alınarak yedek subay adayları veya yedek astsubay adaylarından 29 uncu maddenin dördüncü fıkrasında belirtilen kanuni mazeretlere dayalı olarak geçici terhis edilenlerin silahaltında geçirdikleri süreler.

ı) 31/1/2013 tarihli ve 6413 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Disiplin Kanunu kapsamında disiplin amirlerince verilen oda hapsi cezalarının infazında geçen süreler.

i) Mahkûmiyetle neticelenen davalarda, infazı gereken süreden fazla gözaltında, tutuklulukta ve hükümlülükte geçen süreler.

j) Askerlik hizmetleri sırasında gözaltına alınan veya tutuklanan ve gözaltına alınmasına veya tutuklanmasına neden olan davada hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararı verilenlerden, denetim süresi sonunda davanın düşmesi kararı verilenlerin gözaltı ve tutuklulukta geçen süreleri.

Askerlik hizmetinden sayılmayan süreler

(1) Aşağıdaki süreler muvazzaflık ve yedeklik hizmeti sürelerinden sayılmaz:

a) Firar ve hava değişimi/izin tecavüzü suçları ile kısa süreli kaçma ve izin süresini geçirme disiplinsizliklerinde geçen süreler.

b) Mahkemelerin hükmettiği hapis cezalarının infazında geçen süreler.

c) Kendilerini askerliğe elverişsiz hale getirmeye veya getirtmeye teşebbüs ettikleri mahkeme kararı ile sabit olanların yargılanmalarına esas eylemleri dolayısıyla ortaya çıkan rahatsızlıklarından ötürü yatarak veya ayakta gördükleri tedaviler ile istirahatte ya da hava değişiminde geçirdikleri süreler.

ç) Uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanmaları nedeniyle mahkeme tarafından haklarında tedaviye karar verilenlerin bu karar nedeni ile yatarak veya ayakta gördükleri tedaviler ile istirahatte ya da hava değişiminde geçirdikleri süreler.

d) Disiplin kurulları veya disiplin amirleri tarafından verilen hizmetten men ile oda hapsi cezalarının infazında geçen süreler. Ancak seferberlik ve savaş zamanı hariç olmak üzere disiplin amirleri tarafından erbaş ve erlere verilen hizmetten men cezaları nedeniyle askerlik hizmet süresine eklenecek toplam süre otuz günü geçemez.

e) Kovuşturma açılıp açılmadığına bakılmaksızın askere ilk sevkinden sonra birliklerine geç katıldıkları süreler.

f) 31 inci maddede yazılı izin sürelerinden fazla kullandırılan süreler.

g) 33 üncü maddede yazılı yol sürelerinden fazla kullandırılan süreler.

ğ) Kanunda belirtilen sürelerden fazla kullanılan hava değişimi ve istirahat süreleri.

h) Hizmetleri sırasında tutuklanan ve yargılanmaları neticesinde haklarında “Hükmün Açıklanmasının Geriye Bırakılması” kararı verilen ve beş yıl süreyle denetim süresine tabi tutulanlardan; bu süre içinde hükmün açıklanmasına karar verilmesi halinde tutuklulukta geçen süreler.

ı) 926 sayılı Kanunun 126 ncı maddesi kapsamında, yedek subaylara ve yedek astsubaylara verilen refakat izni süreleri.

i) Firar ve hava değişimi/izin tecavüzü veya kısa süreli kaçma ve izin süresini geçirme disiplinsizliklerinden birlik veya kurumlarına sevk edilenlerden, birlik veya kurumlarına katılış yapmayanlara verilen yol süreleri.

j) Silahaltında iken hakkında verilen sağlık kararına itiraz edenlerden, itirazı aleyhine sonuçlananların görevden ayrı geçirdikleri süreler.

k) 31 inci maddenin on üçüncü fıkrası kapsamında kullandırılan izin süreleri.

Terhis

(1) Tabi olduğu statüde Kanunda yazılı askerlik hizmet süresini tamamlayanlar birlik ve kurumlarınca terhis edilir.

(2) Terhis belgelerinin, terhis tarihinden önce düzenlenmesi, kazanılmış hak teşkil etmez. Terhis belgesi, terhis tarihi hanesinde yazılı olan tarihten itibaren geçerlidir.

(3) Terhis edilenlere, birlik komutanlığı veya kurum amirliği tarafından terhis belgesi verilir. Terhis belgesi, kıta şahsi dosyası ile birlikte nüfusa kayıtlı olduğu askerlik şubesine gönderilir.

Tutuklu ve hükümlü işlemleri

(1) Askerlik hizmetine başlamadan önce veya askerlikleri sırasında işledikleri suçlardan dolayı, haklarında bir yıl ve daha az süreli hürriyeti bağlayıcı bir ceza hükmedilenler ile 26/9/2004 tarihli ve 5237 sayılı Türk Ceza Kanununun 50 nci maddesinin birinci fıkrasının (c), (e) ve (f) bentlerinde yazılı tedbirler veya adli para cezasına mahkûm edilen yükümlüler hakkında verilen ceza ve tedbirlerin yerine getirilmesi askerlik hizmetlerinin sonuna bırakılır. Bu durumdakiler cezalarının çektirilmesi için terhislerinde birlik ve kurumlarınca bulundukları yer Cumhuriyet başsavcılıklarına teslim edilirler. Terhis mahiyetinde izne gönderilenlerin ise izne gönderildikleri, adresleri ve terhis tarihleri birlik ve kurumlarınca ilgili savcılıklara bildirilir.

(2) Bir yıldan fazla hürriyeti bağlayıcı cezaya hükmedilenler, birlik ve kurumlarınca bulundukları yer Cumhuriyet başsavcılıklarına teslim edilerek hizmet durum belgesi ile geçici olarak terhis edilir. Bunlardan askerlikle ilişiği olanlar hakkında tahliyelerinde cezaevi idarelerince on beş günlük süre içerisinde askerlik şubesine müracaat edeceklerine dair belge imzalatılarak askerlik şubesine gönderilir. Askerlik şubelerine kendilerine tanınan süre içerisinde gelmeyenler hakkında bakaya hükümleri uygulanır. Bu durumdakilerin yakalanmaları için bildirimleri, yakalanmaları, askerlik şubelerine götürülmeleri ve serbest bırakılmalarında 34 üncü madde hükümleri uygulanır. Bunlar, noksan kalan hizmetlerinin tamamlatılması için geçici olarak terhis edildikleri birlik veya kurumlarına sevk edilir.

(3) Tutuklulukta geçen sürenin askerlik hizmetinden sayıldığı durumlarda, fiilen bir aydan az hizmeti bulunanlar, bir aylık hizmetlerini tamamlamalarını müteakip terhis edilirler.

Disiplin kurullarınca cezalandırılanlardan, cezası infaz edilmeden terhis edilenlere yapılacak işlemler

(1) 6413 sayılı Kanun gereği disiplin kurulları tarafından verilen hizmetten men ve oda hapsi cezalarının terhis tarihinden önce kesinleşmesi ve infaz edilmesi halinde bu cezalar askerlik hizmetinden sayılmaz. Yükümlüler ceza süreleri kadar geç terhis edilir. Bu cezalar dikkate alınmadan birliklerince terhis edilenler, askerlik şubelerince noksan hizmet takibine alınır ve 34 üncü maddenin birinci fıkrasında belirtilen süreler dikkate alınmadan noksan hizmetleri ikamet ettikleri yere en yakın askerlik şubesinde tamamlatılır. Cezanın, kesinleşme tarihinden itibaren bir yıl içinde infaz edilememesi durumunda noksan hizmet takipleri durdurulur.

(2) Bunlardan terhis tarihinden sonra cezaları kesinleşenlerin ceza infazları yapılmaz.

Kıbrıs Türk Barış Kuvvetleri Komutanlığı emrinde görev yapanlara yapılacak işlemler

(1) Kıbrıs Türk Barış Kuvvetleri Komutanlığı emrinde görev yapanlardan muvazzaflık hizmetleri sırasında, askere alınmadan önce veya askerlikleri sırasında işlemiş oldukları suçlar nedeniyle mahkemelerden bir yıldan fazla ceza alanlar, cezaları Türkiye’deki cezaevlerinde infaz edilmesi halinde kalan hizmetlerini tamamlamak üzere Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’ndeki birliklerine sevk edilmezler. Bunlar ilgili kuvvet komutanlıkları, Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığınca belirlenmiş olan birliklere sevk edilir. Bu durumdakilerden kendiliğinden birliklerine katılanların birlikleri değiştirilmez.

(2) Haklarında “Kıbrıs Koşullarında Askerlik Yapamaz” kararlı rapor verilenler, kalan hizmetlerini yurt içinde ilgili kuvvet komutanlıkları, Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığınca belirlenen birliklerde tamamlar. Bunların yeni birliklerine sevkleri, birlik komutanlığı veya müracaat ettikleri askerlik şubesi başkanlığınca yapılır.

(3) Firar ve hava değişimi/izin tecavüzü suçları ile kısa süreli kaçma ve izin süresini geçirme disiplinsizliklerini işleyen erbaş ve erlerden;

a) Temel eğitimleri sonunda Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nde konuşlu birliklere tertip edilmiş olup bu birliklere katılmamış olsalar dâhi, suç tarihinden sonra askerlik şubelerine müracaat edenler veya yurt içinde yakalananlar kalan hizmetlerini tamamlamak üzere Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’ne gönderilmez ve ilgili kuvvet komutanlıkları, Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığınca belirlenen birliklere sevk edilir.

b) Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nde yakalanan veya kendiliğinden birliklerine katılanların birlikleri değiştirilmez.

(4) Haklarında adli kontrol tedbiri olarak yurt dışına çıkış yasağı konulan yükümlüler ilgili kuvvet komutanlıkları, Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığınca belirlenen birliklere sevk edilir.

Birliği lağvedilenlere yapılacak işlemler

(1) Birliği lağvedilenlerden; izinde, hava değişiminde veya istirahatli olanlar, firarda, hava değişimi/izin tecavüzünde veya kısa süreli kaçma ve izin süresini geçirme disiplinsizliklerinde bulunanlar, noksan hizmetli olanlar ile cezaevlerinden tahliye edilenlerden noksan hizmetleri yedi gün ve daha fazla olanlar ilgili kuvvet komutanlıkları, Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığınca belirlenen birliklere sevk edilir. Bunlardan noksan hizmeti altı gün (dâhil) ve daha az olanların süreleri 34 üncü maddenin birinci fıkrası kapsamında ikamet ettikleri yere en yakın askerlik şubesinde tamamlatılır.

(2) Konuş ve kuruluşları değiştirilen birlikler, lağvedilen birlik kapsamında değerlendirilmez.

Firar ve hava değişimi/izin tecavüzü suçları ile kısa süreli kaçma ve izin sürelerini geçirme disiplinsizliklerini işleyenlere yapılacak işlemler

(1) Firar ve hava değişimi/izin tecavüzü suçlarını işleyen yükümlüler hakkında tanzim edilen suç dosyası, suçun oluşması için öngörülen sürelerin geçmesini müteakip, soruşturma izni vermeye yetkili komutan veya askerî kurum amiri tarafından ilgili Kanun hükümleri uyarınca soruşturma izni verilmesi halinde, birlik komutanlığı veya kurum amirliklerince yetkili Cumhuriyet başsavcılıklarına gönderilerek kayıtlı oldukları askerlik şubelerine bilgi verilir.

(2) Haklarında adli makamlarca çıkarılmış yakalama kararı olan firar ve hava değişimi/izin tecavüzü durumundaki yükümlüler yakalanıncaya kadar kolluk kuvvetlerince aranır. Yakalananlar en yakın adli makama teslim edilir ve adli makamın talimatı doğrultusunda işlem yapılır.

(3) Haklarında adli makamlarca çıkarılmış yakalama kararı olmayan firar ve hava değişimi/izin tecavüzü durumundaki yükümlülerden, kendiliğinden gelen veya garnizon/merkez komutanlıkları ya da kolluk kuvvetleri tarafından askerlik şubelerine teslim edilenler birlik ve kurumlarına serbest olarak sevk edilir.

(4) Haklarında adli makamlarca çıkarılmış yakalama kararı olan firar ve hava değişimi/izin tecavüzü durumundaki yükümlülerden kendiliğinden askerlik şubesi başkanlığına müracaat edenler, en yakın adli makama teslim edilmek üzere kolluk kuvvetlerine bildirilir. Bunların işlemleri adli makamın talimatına göre yürütülür.

(5) Haklarında adli makamlarca çıkarılmış yakalama kararı olmayan firar ve hava değişimi/izin tecavüzü durumundaki yükümlülerin takibi maksadıyla mülki makamlara yazı yazılmaz. Ancak, bu durumdaki yükümlüler kalan askerlik ödevlerini yerine getirmek maksadıyla yakalanmaları için Bakanlıkça İçişleri Bakanlığına bildirilir. Yakalanarak muhafaza altına alınanlar, mesai saatleri içerisinde en yakın askerlik şubesine getirilirler. Mesai saatleri dışında veya askerlik şubesinin bulunmadığı yerlerde ilgili kolluk kuvvetinin hazırladığı tutanağa istinaden derhal serbest bırakılırlar.

(6) Kısa süreli kaçma ve izin süresini geçirme disiplinsizliklerinde bulunan yükümlülerden kendiliğinden askerlik şubelerine gelenler ile bu eylemleri sırasında mehil içinde yakalananlardan garnizon veya merkez komutanlıkları ya da kolluk kuvvetleri tarafından askerlik şubelerine teslim edilenler birlik ve kurumlarına serbest olarak sevk edilir.

(7) Haklarında adli makamlarca çıkarılmış yakalama kararı olanlardan adli makamların talimatları doğrultusunda askerlik şubesine teslim edilen firar ve hava değişimi/izin tecavüzü durumundakiler, haklarında yakalama kararı bulunmayan firar ve hava değişimi/izin tecavüzündekiler, kısa süreli kaçma ve izin süresini geçirme disiplinsizliklerinde olanlardan kendiliğinden askerlik şubelerine gelenler ile bu eylemleri sırasında mehil içinde yakalananlardan garnizon veya merkez komutanlıkları ya da kolluk kuvvetleri tarafından askerlik şubelerine teslim edilenler kalan askerlik hizmet sürelerine bakılmaksızın birlik veya kurumlarına serbest olarak sevk edilir. Ancak, askerlik şubelerinden sevk evrakını aldığı tarih itibarıyla verilen yol süresinin sonunda terhise hak kazananlar birlik veya kurumlarına sevk edilmezler. Bunların noksan hizmetleri 34 üncü madde kapsamında askerlik şubesinde tamamlatılır.

Muvazzaf ve sözleşmeli subay veya astsubaylar ile uzman erbaş ve sözleşmeli erbaş ve er iken ayrılanlar

(1) Muvazzaf ve sözleşmeli subay veya astsubaylar ile uzman erbaş ve sözleşmeli erbaş ve er iken ayrılanların;

a) Askeri öğrenci olarak okudukları Millî Savunma Üniversitesi ve diğer üniversite, fakülte, yüksekokul veya meslek yüksekokullardan mezun olmayı müteakip muvazzaf subay ve astsubay naspedilenlerin, bu okullarda ay olarak geçen sürelerin üçte biri ile muvazzaf subay ve astsubaylıkta geçen sürelerinin tamamı,

b) Dış kaynaktan temin edilen muvazzaf subay ve astsubaylar ile bunların adaylarından deneme süresinin bitimine kadar ayrılanların temel eğitimde ve muvazzaf subay ve astsubaylıkta ay olarak hizmette geçen sürelerinin üçte biri, deneme süresi sonrasında geçen sürelerinin tamamı,

c) Sözleşmeli subay veya sözleşmeli astsubayların ve bunların adaylarının ön sözleşme ve sözleşme sürelerinin toplamının üçte biri,

ç) Uzman erbaşların sözleşme döneminde ay olarak geçen sürelerinin üçte biri,

d) Sözleşmeli erbaş ve erler ile sözleşmeli er adaylarından, ön sözleşme ve sözleşme döneminde ay olarak hizmette geçen sürelerinin üçte biri,

e) Türk Silahlı Kuvvetlerinin ihtiyacı olan statülerde istihdam edilmek üzere temini silahaltında iken gerçekleştirilen yükümlülerin silahaltında geçirilen sürelerinin tamamı,

askerlik hizmetinden sayılır.

(2) Sayılan hizmet süresi, erbaş ve erlerin tabi olduğu hizmet süresini karşılayanlar askerlik hizmetini yapmış sayılır. Hizmet süresini karşılamayanların noksan hizmet süreleri, erbaş ve erlerin tabi olduğu hizmet süresi esas alınarak 34 üncü maddenin ikinci fıkrası kapsamında erbaş ve er olarak tamamlatılır.

(3) Yedek subay adayı veya yedek astsubay adayı olma hakkı bulunanlar, yedek subay veya yedek astsubay olmaya istekli olmaları ve yedek subay adayı veya yedek astsubay adayı seçilmeleri halinde daha önceki hizmet süreleri dikkate alınmaksızın yedek subay veya yedek astsubayların hizmet süresine tabi tutulur. Bunlardan sınıflandırma sonucunda er olarak seçilenlerin noksan hizmetleri ise bu Yönetmeliğin 34 üncü maddesinin birinci fıkrası kapsamında tamamlatılır.

(4) Sözleşmesi feshedilen uzman erbaşlar, sözleşmeli erbaş ve erler ile sözleşmeli er adaylarının varsa kalan askerlik hizmeti, ilgilinin ilişiği kesilmeden, ilgili kuvvet komutanlıkları, Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığınca belirlenen birliklerde erbaş ve er olarak tamamlatılır.

(5) Özel kanunlarla Türk Silahlı Kuvvetlerine katılan personelin askerlik yükümlülüğüne ilişkin kendi yönetmeliklerinde farklı bir hüküm bulunsa bile bu Yönetmelik hükümlerine göre işlem yapılır. Bu Yönetmeliğe aykırı olanlar uygulanmaz.

(6) Birinci fıkranın (a), (b) ve (c) bentleri kapsamında yedek subay/astsubay adayı olma hakkı bulunanların, er veya yedek subay/astsubay olma isteklerine ilişkin yazılı talepleri alınır. Bunların askerlik hizmet tercihini değiştirme talepleri kabul edilmez.

Askerlik hizmetini yaparken yükseköğretim kurumlarından mezun olanlar

(1) Askerlik hizmetini yapmakta iken yedek subay veya yedek astsubay olma hakkını veren öğrenim kurumlarından mezun olanların yedek subay veya astsubay olarak statü değişikliği talepleri dikkate alınmaz.

(2) Bu durumdaki yükümlülerin tabi oldukları statüdeki askerlik hizmetleri geçici terhis edilmeden tamamlatılır.

İkinci altı ay süreyle askerlik hizmetine devam edecek erbaş ve erlerin işlemleri

(1) Erbaş ve erlerden istekli olanlar, sıralı disiplin amirlerinin olumlu değerlendirmesi ile terhise hak kazandıkları tarihten itibaren altı ay süre ile sınırlı olmak üzere bu Yönetmelik hükümlerine göre askerlik hizmetlerine devam eder ve bu sürenin sonunda terhis edilirler. Bu şekilde askerlik hizmetine devam edenlerin vazgeçme talepleri kabul edilmez. Bunlar hakkında askerlik hizmetinden sayılmayan sürelere ilişkin hükümler uygulanmaz. Bu yükümlüler hakkında ilk altı aylık hizmet süresi için ayrı, diğer altı aylık hizmet süresi için ayrı terhis belgesi tanzim edilir.

(2) Birinci fıkra kapsamında askerlik hizmetine devam edecek erbaş ve erlerin sayısı, yıllık olarak İçişleri Bakanlığı ve Kuvvet Komutanlıklarınca bildirilen askerlik yükümlüsü genel ihtiyacı dikkate alınarak Genelkurmay Başkanlığınca belirlenir ve 31 Aralık tarihine kadar Askeralma Genel Müdürlüğüne bildirilir.

(3) Askeralma Genel Müdürlüğünce ikinci altı ay için planlanan yükümlü sayısı ve bu sayıda meydana gelen değişiklikler Hazine ve Maliye Bakanlığı ile Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığına bildirilir.

(4) Askerlik hizmetine devam edenlerin sayı, istek, tercih durumları ve özlük haklarına ilişkin işlemler bu Yönetmelik hükümlerine uygun olarak çıkarılacak yönergeye göre yürütülür.

(5) Müracaat edenlerde aşağıdaki nitelikler aranır:

a) Kamusal hakları kullanmaktan yoksun bırakılmamış olmak.

b) Cezaları ertelenmiş, seçenek yaptırımlardan birisine çevrilmiş, genel ya da özel af kanunları kapsamına girmiş veya haklarında hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına karar verilmiş olsa dahi;

1) Devletin güvenliğine karşı işlenen suçlar, halkı askerlikten soğutmak, Türk Milletini, Türkiye Cumhuriyeti Devletini, Devletin kurum ve organlarını aşağılama ile zimmet, irtikâp, iftira, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, güveni kötüye kullanma, yalan tanıklık, yalan yere yemin, suç uydurma, cinsel saldırı, cinsel taciz, kişiyi hürriyetinden yoksun bırakmak, fuhuş, gayri tabii mukarenet, hileli iflas gibi yüz kızartıcı veya şeref ve haysiyet kırıcı suçlar ile kaçakçılık, ihaleye fesat karıştırma, Devlet sırlarını açığa vurma suçlarından,

2) Firar, amir veya üste fiilen taarruz, emre itaatsizlikte ısrar, üste hakaret, mukavemet, fesat ve isyan suçlarından,

3) 22/5/1930 tarihli ve 1632 sayılı Askerî Ceza Kanununun 148 inci maddesinde belirtilen suçlardan,

birisinden mahkûm olmamak.

c) Taksirli suçlar hariç olmak üzere bir suçtan bir ay veya daha fazla hapis cezası ile mahkûm olmamak.

ç) Millî Güvenlik Kurulunca Devletin millî güvenliğine karşı faaliyette bulunduğuna karar verilen yapı, oluşum veya gruplara ya da terör örgütlerine üyeliği, mensubiyeti veya iltisakı yahut bunlarla irtibatı bulunmamak.

d) Terör örgütleriyle eylem birliği içerisinde olmamış, bu örgütlere yardım etmemiş, kamu imkân ve kaynaklarını bu örgütleri desteklemeye yönelik kullanmamış ya da kullandırmamış, bu örgütlerin propagandasını yapmamış olmak.

e) Arşiv araştırması olumlu sonuçlanmış olmak.

f) Birlik Komutanlığınca hakkında olumlu nitelik belgesi doldurulmuş olmak.

(6) Askerlik hizmetine devam edenlerden;

a) Disiplinsizlik ve ahlâki durum nedeniyle sıralı disiplin amirlerinin her türlü bilgi ve belgeye dayanarak düzenleyeceği nitelik belgesine göre askerlik hizmetine devam etmesi uygun görülmeyenler,

b) Hizmetlerinde yetersiz ve başarısız oldukları sıralı disiplin amirlerinin her türlü bilgi ve belgeye dayanarak düzenleyeceği nitelik belgesi ile anlaşılanlar,

c) Yetkili sağlık kurullarınca bu süre içerisinde hakkında “Askerliğe Elverişli Değildir” kararlı sağlık raporu düzenlenmiş olanlar ile herhangi bir nedenle verilen istirahat veya hava değişimi süreleri toplamı yirmi günü geçenler,

ç) Yasa dışı siyasi, yıkıcı ve bölücü faaliyetlerde bulunanlar ile tutum ve davranışlarıyla bu görüşleri benimsediği tespit edilenler,

d) Herhangi bir suç sebebiyle on günden fazla tutuklu kalanlar,

e) Bu maddenin beşinci fıkrasında belirtilen suçlardan hakkında mahkûmiyet kararı göreve başladıktan sonra kesinleşenler,

f) Türk Silahlı Kuvvetleri, Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığının ihtiyacı olan statülerde istihdam edilmek üzere açılan sınavları kazanarak eğitime katılacakları tespit edilenlerden istekliler,

asgari tabur komutanı ve eşiti birlik komutanı veya kurum amirince (Deniz ve Hava Kuvvetleri Komutanlıkları ile Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığında eşiti) terhis edilir.

YEDİNCİ BÖLÜM

Erteleme İşlemleri

Genel esaslar

(1) Her türlü erteleme işlemlerinde, Türk Silahlı Kuvvetlerinin kaynak ihtiyacı ile celp ve sevk dönemleri arasındaki dengenin korunması genel prensiptir.

(2) Erteleme işlemine tabi tutulanların seferberlik ve savaş zamanında silahaltına alınmalarına Bakanlıkça karar verilebilir.

(3) Sözleşmeli er adaylığından, sözleşmeli erbaş ve erlikten, uzman erbaşlıktan ve yükümlülük esasına göre silahaltında muvazzaf veya sözleşmeli subay ve astsubaylığı kazandıktan sonra eğitimde veya görevde iken 43 üncü maddede belirlenen askerlik hizmet süresini tamamlamadan ayrılanlardan, silahaltında olmayanların askerlikleri 49 uncu, 50 nci, 51 inci, 59 uncu ve 95 inci maddeler kapsamındaki durumlar hariç ertelenmez.

Lisans ve daha aşağı seviyedeki öğrenci ertelemeleri

(1) Lisans ve daha aşağı seviyede öğrenim görenlerin askerlikleri azami olarak;

a) Lise veya dengi okullarda 22 yaşını tamamladıkları,

b) Fakülte ve yüksekokullar ile meslek yüksekokullarında ise 28 yaşını tamamladıkları,

yılın sonunu geçmemek kaydıyla mezun oluncaya veya ilişikleri kesilinceye kadar yoklamaları yapılmadan ertelenir.

(2) Farklı programlara yatay geçiş yaptıranlar dâhil yatay geçiş yaparak okul değiştirenlerin ertelemelerine birinci fıkrada belirtilen esaslara göre devam edilir.

(3) Çift ana dal programına kayıtlı öğrencilerin askerlikleri, bir programdan mezun olduklarında diğer ana dal programındaki öğrenciliğinin devam etmesi halinde bu ana dal programındaki öğrenciliğine göre ertelenir.

(4) Aynı anda birden fazla öğretim kurumunda öğrenime devam edenlerin askerlikleri, öğrencilikleri bildirildiği sürece mezun oluncaya kadar ya da ilişikleri kesilinceye kadar lehlerine uygun olan okula göre ertelenir.

(5) Yükümlülerin bitirdikleri okulun dengi veya daha aşağı seviyedeki bir okula kayıt yaptırmaları ya da aynı seviyede birden fazla yükseköğretim kurumunda öğrenim görmekte iken bunlardan herhangi birisinden mezun olmaları halinde aynı seviyede devam eden diğer öğrenimleri nedeniyle askerlikleri ertelenmez.

(6) Okula kayıt tarihi yoklama kaçağı veya bakaya kaldıkları tarihten sonra olanların askerlikleri ertelenmez.

(7) 27 nci maddenin ikinci fıkrasının (b) bendi gereğince yoklama kaçağı olarak muayenesi yapılarak sınıflandırma kaynağına alınacaklardan; sevke tabi tutulacakları tarihe kadar okula kayıt yaptıranların askerlikleri ertelenmez.

(8) Yurt dışındaki yükseköğretim kurumlarında öğrenim görenlerin askerlikleri yetkili Türk makamlarınca okulun tanınmasını müteakip birinci ila yedinci fıkralardaki esaslara göre ertelenir.

(9) Öğrenim kurumlarında öğrenim gören, kaydı silinen veya mezun olanların bilgileri elektronik ortamda Bakanlıkça alınarak askeralma kayıtlarına işlenir. Öğrencilere ait bilgiler Dışişleri Bakanlığı, Millî Eğitim Bakanlığı ve Yükseköğretim Kurulu tarafından sürekli güncel bulundurulur.

(10) Öğrenim kurumlarınca kayıt hakkı kazandığı bildirilen yükümlülerin askerlik durumları Bakanlıkça talep eden kurumlarla paylaşılır. Askerlikle ilişiği olmayan yükümlülerin kayıtları askerlik durum belgesi aranmaksızın yapılır. Askerlikle ilişiği olanlar ise okul idarelerince askerlik şubelerine yönlendirilir. Kayıt tarihinde henüz askerlik çağına girmemiş olanlardan askerlik durum belgesi talep edilmez.

(11) Yabancı ülkelerin mevzuatlarına göre Türkiye’de eğitim ve öğretim yapan orta öğretim seviyesindeki okullarda öğrenim görenler hakkında düzenlenecek öğrenci durum belgelerinin okulun bağlı bulunduğu il/ilçe millî eğitim müdürlüğünce onaylanmasını müteakip askerlikleri, öğrencilikleri nedeniyle ertelenir. Öğrenim bilgileri elektronik ortamda Millî Eğitim Bakanlığından alındığında bu bilgilere göre erteleme işlemi yapılır.

(12) Mesleki eğitim merkezleri ile meslek okullarında eğitim görenlerin askerlikleri, 22 yaşını geçmemek üzere kurs veya okulun bitiş tarihine kadar ertelenir.

(13) Lise ve daha üst seviyede bir öğrenim kurumundan mezun olanların mesleki eğitim merkezleri ile meslek okulu eğitimleri nedeniyle askerlikleri ertelenmez.

(14) Yükseköğretim kurumlarına kayıt hakkı kazandığını belgeleyenlerin askerlikleri, kayıt hakkı kazandığı tarihten önce yoklama kaçağı ve/veya bakaya olmamaları şartıyla, kayıt hakkı kazandığı tarihten itibaren üç ay süre ile ertelenir.

Öğretim kurumlarından terk, ilişiği kesilen veya mezun olanların ertelemeleri

(1) Yükümlülerin askerlikleri istekleri halinde mezuniyet veya ilişik kesme tarihinden itibaren yoklamaları yapılmadan;

a) Lise veya dengi okuldan mezun olanların üç yıl,

b) Mesleki ve teknik liselerden mezun olanların altı yıl,

c) Fakülte, yüksekokul veya meslek yüksekokullarından ilişikleri kesilenler ile meslek yüksekokulundan mezun olanların iki yıl,

ç) Dört yıl ve daha uzun süreli yükseköğretim kurumlarından mezun olanların mezuniyet tarihinden itibaren iki yıl, yurt dışındaki öğrenim kurumlarından mezun olanlara ise denklik işlemlerini tamamlayabilmeleri için denklik onay birimine başvuru tarihinden itibaren ilave bir yıl,

d) Yüksek lisans eğitimini tamamlayanlara bir yıl, yurt dışındaki öğrenim kurumlarından mezun olanlara ise denklik işlemlerini tamamlayabilmeleri için ilave bir yıl,

süreyle ertelenir. Bu erteleme süreleri; lise veya dengi okul mezunları için 22 yaşını, mesleki ve teknik lise mezunları için 25 yaşını, fakülte, yüksekokul veya meslek yüksekokullarından ilişikleri kesilenler ile meslek yüksekokulu mezunları için 28 yaşını, dört yıl ve daha uzun süreli yükseköğretim kurumu mezunları ile denklik işlemlerini tamamlayabilmeleri için bir yıllık erteleme süresi verilenler için 32 yaşını tamamladıkları yılın sonunu geçemez.

(2) Yurt dışı yükseköğretim kurumları mezunlarının erteleme süreleri hiçbir şekilde lisans mezunlarının mezuniyet tarihinden itibaren üç yılı, yüksek lisans mezunları için mezuniyet tarihinden itibaren iki yılı geçemez.

(3) Erteleme süresi içerisinde yükseköğretim kurumuna kayıt yaptıranların askerlikleri öğrencilik nedeniyle ertelenir.

(4) Askerlik çağına girmeden önce lise veya dengi okullar ya da meslek yüksekokullarından mezun olanlar ile fakülte/yüksekokul veya meslek yüksekokullarından ilişiği kesilenlerin ertelemeleri, askerlik çağına girdikleri yıldan itibaren başlar.

(5) Yurt dışındaki öğrenim kurumlarında öğrenim görerek yetkili makamlarca denkliği tanınanların askerlikleri, tanındığı öğrenim seviyesine göre bu maddede belirtilen sürelere göre ertelenir.

(6) Çift ana dal programından mezun olanlardan erteleme talep edenlerin işlemleri işlem yaptırmak istedikleri program üzerinden yapılır.

Tutuklu, hükmen tutuklu (hükümözlü) veya hükümlülerin ertelemeleri

(1) Yoklamaları veya askere sevkleri sırasında tutuklu, hükmen tutuklu veya hükümlü oldukları tespit edilenlerin askerlikleri ertelenir.

(2) Bu durumdaki yükümlüler ile hakkında “denetimli serbestlik” kararı verilenlerin bilgileri elektronik ortamda Bakanlıkça alınarak askeralma kayıtlarına işlenir ve yükümlülerin denetimli serbestlik süresince askerlikleri ertelenir. Bu bilgiler Adalet Bakanlığınca güncel bulundurulur.

(3) Cezaevine girdikleri tarihler dikkate alınarak;

a) Yoklama döneminde veya yoklama kaçağı durumunda bulunan tutuklu ve hükmen tutukluların askerlikleri o yılın sonuna, hükümlülerin askerlikleri ise şartlı tahliye tarihine kadar ertelenir. Tahliye olmadıkları sürece tutukluların ve hükmen tutukluların ertelemesine yıllık olarak devam edilir. Tutuklu, hükmen tutuklu veya hükümlüler tahliye edildikleri yıl askerlik çağına giren doğumlularla birlikte yoklamaya tabi tutulur.

b) Sınıflandırılmalarını müteakip veya bakaya iken cezaevine girenlerin askerlikleri tahliye tarihine kadar ertelenir, bunlar tahliyelerini takip eden ilk sınıflandırma döneminin ilk celp ve sevk döneminde sevk edilirler.

c) Hükümlülük ve tutukluluk öncesi yoklama kaçağı durumunda bulunan hükümlü, tutuklu ve hükmen tutuklular tahliyelerini takip eden 15 günlük süre içerisinde yoklamalarını yaptırmak zorundadır. Bu süre içerisinde yoklamalarını yaptırmayanlar hakkında 101 inci madde kapsamında işlem yapılır. Bunlar ilk sınıflandırma döneminin ilk celp ve sevk döneminde sevke tabi tutulur.

ç) Yoklama kaçağı veya bakaya kaldıktan sonra bu madde kapsamında ertelemesi yapılanların, erteleme süresi içinde veya sevke tabi tutulacağı tarihe kadar askerlikleri, 49 uncu, 50 nci, 51 inci ve 59 uncu maddeler kapsamındaki durumlar hariç ertelenmez.

(4) Hakkında adli kontrol kararı verilenler, adli kontrol kararının niteliğine uygun düştüğü takdirde ve yargılamanın yürütüldüğü mahkeme tarafından aksi yönde bir karar verilmedikçe, tabi oldukları statüde silahaltına alınırlar. Silahaltına alınan bu durumdaki yükümlülerin birlik adı ve adresi ilgili mahkemeye bildirilir. Mahkemece silahaltına alınması uygun görülmeyen yükümlülerin askerlikleri adli kontrol süresince ertelenir. Adli kontrol kararının kaldırılması halinde ise yükümlü hakkında bu madde hükümlerince işlem tesis edilir.

(5) Yurt dışında tutuklu, hükmen tutuklu veya hükümlü olduğu anlaşılanların askerlik işlemleri bu maddedeki esaslara göre yürütülür.

Geçici rahatsızlığı olanların ertelemeleri

(1) Geçici rahatsızlığı nedeniyle haklarında yetkili sağlık kuruluşlarınca “Ertesi Yıla Bırakma” kararlı rapor verilenlerin ertelemeleri rapor bitim tarihine kadar yapılır. Bunlar raporlarının bittiği yıl askerlik çağına giren doğumlularla birlikte yoklamaya tabi tutulur.

(2) Yoklama kaçağı kaldıktan sonra “Ertesi Yıla Bırakma” kararı verilen yükümlüler rapor bitim tarihlerini takip eden 15 günlük süre içerisinde yoklamalarını yaptırmak zorundadır. Bu süre içerisinde yoklamalarını yaptırmayanlar hakkında 101 inci madde kapsamında işlem yapılır. Bunlardan askerliğe elverişlidir kararı verilenler ilk sınıflandırma döneminin ilk celp ve sevk döneminde sevke tabi tutulur.

(3) Geçici rahatsızlığı nedeniyle yetkili sağlık kuruluşlarınca “Sevk Geciktirmesi” kararlı rapor verilenlerin ertelemeleri rapor bitim tarihine kadar yapılır. Bunlar rapor bitim tarihlerini takip eden 15 günlük süre içerisinde sağlık muayenelerini yaptırmak zorundadır. Bu süre içerisinde yoklamalarını yaptırmayanlar hakkında 101 inci madde kapsamında işlem yapılır. Yapılan muayeneleri sonucunda;

a) Bakaya iken "Sevk Geciktirmesi" raporu alan er statüsündekiler sevkine mani hali olmadığına dair verilen karar tarihini takip eden ilk mesai günü,

b) Bakaya kalmadan önce "Sevk Geciktirmesi" raporu alan er statüsündekiler sevkine mani hali olmadığına dair verilen karar tarihini takip eden ilk sınıflandırma döneminin ilk celp ve sevk döneminde,

sevk edilir.

(4) Yoklama kaçağı veya bakaya kaldıktan sonra bu madde kapsamında ertelemesi yapılanların, erteleme süresi içinde veya sevke tabi tutulacağı tarihe kadar askerlikleri, 49 uncu, 50 nci, 51 inci ve 59 uncu maddeler kapsamındaki durumlar hariç ertelenmez.

Kardeş ertelemeleri

(1) Bir baba veya ananın iki oğlundan biri askerdeyken diğer oğlunun, ikiden fazla oğlu olanlardan ikisi askerde iken diğerlerinin askerlik işlemleri, baba veya ananın talebi üzerine oğullarından biri muvazzaf askerlik hizmetini bitirinceye kadar ertelenir.

(2) Kardeş ertelemesi yapılırken 20 yaşından küçük olanlar ile geçime yardım edemeyecek derecedeki maluller dikkate alınmaz.

(3) Erteleme işlemi askere sevk sırasında yapılır.

(4) Aynı anda silahaltına alınacaklar için baba veya ana hangisinin bırakılmasını isterse, onun askerliği ertelenir.

(5) Ertelemenin yapıldığı tarihte bakaya durumunda olan er statüsündekiler ertelemelerinin bitiminde derhal, bakaya durumunda bulunmayan er statüsündekiler takip eden ilk sınıflandırma döneminin ilk celp ve sevk döneminde sevk edilirler. Erteleme bitim tarihi genel sevk günleri içerisinde olanlar o celp ve sevk döneminde sevk edilir.

(6) Bu madde kapsamında yapılacak erteleme süreleri yükümlülük süresiyle sınırlıdır. İkinci altı ay süreyle askerlik hizmetine devam edenler için bu süre dikkate alınmaz.

(7) Baba veya annenin nüfusuna geçmiş olan evlatlık ya da üvey evlatlar, öz evlatlar gibi işlem görür.

(8) Seferberlik ve savaş zamanı bu madde hükümleri uygulanmaz.