Bandrol Uygulamasına İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik

BİRİNCİ BÖLÜM

Amaç, Kapsam, Hukuki Dayanak, Tanımlar

Amaç

Bu Yönetmeliğin amacı; eser ve hak sahiplerinin haklarının takip edilmesini sağlamak ve fikri hak ihlalleriyle mücadele etmek amacıyla musiki ve sinema eseri nüshaları ile süreli olmayan yayınlarda zorunlu, kolay kopyalanmaya müsait diğer eser gruplarında ise isteğe bağlı olarak kullanılacak bandrolün temini, kullanımı, uygulamanın denetlenmesi ve bandrol gelirlerinin kullanılması hakkında usul ve esasları belirlemektir.

Kapsam

Bu Yönetmelik, zorunlu ve isteğe bağlı bandrol uygulamasında bandrol temini ve kullanımı, bu uygulamayı denetleyecek Komisyonun kurulması ve işleyişi ve bandrol satışından elde edilecek gelirlerin harcama usul ve esasları ile ilgili hükümleri kapsar.

Hukuki dayanak

Bu Yönetmelik, 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanununun değişik 81 inci ve Geçici 7 nci maddelerine dayanılarak hazırlanmıştır.

Tanımlar

Bu Yönetmelikte geçen;

a) Bakanlık: Kültür ve Turizm Bakanlığını,

b) Bandrol: Fikir ve sanat eserlerinin izinsiz çoğaltılmalarının ve taklit edilmelerinin önlenmesi amacıyla; fikir ve sanat eserlerinin çoğaltılmış nüshaları ile süreli olmayan yayınların üzerine yapıştırılan, sökülmesi halinde parçalanan ve yapıştırıldığı malzemenin özelliğini kaybettiren nitelikte güvenlik şeridi içeren holografik özellikli bir güvenlik etiketini veya dijital olarak üretilen güvenlik etiketini,

c) Genel Müdürlük: Telif Hakları Genel Müdürlüğünü,

ç) Kanun: 5/12/1951 tarihli ve 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanununu,

d) Süreli olmayan yayın: Fikir ve sanat eserlerini içeren, belirli sürelere tabi olmaksızın yayımlanan ve gazete, dergi, ünite dergisi, yıllık, almanak ve benzeri dışında kalan her tür yayını,

ifade eder.

İKİNCİ BÖLÜM

Bandrol Kullanımı, Temini ve Gelirlerin Kullanımı

Bandrol kullanımı

Süreli olmayan yayınlar ile kayıt ve tescili yapılan sinema ve müzik eseri nüshalarına, çoğaltmayı takiben sevkiyattan önce bandrol yapıştırılması zorunludur. Ülke içinde piyasaya sunulmak üzere ithal edilen yayın ve nüshalara, gümrük işlemlerinin bitirilmesini takiben otuz gün içerisinde bandrol yapıştırılır. Bandrol zorunluluğu kapsamındaki eser türlerinden birini veya birkaçını içermekle birlikte esas olarak fikir ve sanat eseri taşımaya tahsis edilmemiş olan ve taşıyıcı materyal özelliği göstermeyen cihazlara bandrol verilmez.

Aşağıda sayılan hallerde bandrol kullanılması eser veya hak sahiplerinin isteğine bağlıdır:

a) Kanunun 31 inci ve 32 nci maddelerinde bahsi geçen ve resmen yayınlanan veya ilan olunan kanun, tüzük, yönetmelik, tebliğ, genelge, kazai kararlar ile söz ve nutuklardan ibaret yayınlar,

b) Eğitim ve öğretim kurumlarında eğitim ve öğretim amacıyla kullanılacak yayınlardan, ön ve arka kapaklar ile belirli sayfalarda on dört puntodan küçük olmamak üzere, “Tanıtım nüshasıdır, para ile satılamaz.” ibaresi taşıyan tanıtım nüshaları,

c) Yurt dışında dağıtımı yapılmak üzere ve ülke içinde ticari dolaşıma sunulmamak kaydıyla sadece çoğaltımı ülke içinde yaptırılan yayınlar veya eser nüshaları,

ç) Tanıtım veya bilgilendirme amaçlı katalog, broşür, kullanım kılavuzu ve tarifeler,

d) Bandrollenmiş sinema ve müzik eseri nüshaları ile süreli olmayan yayınların ekinde verilen içerik tamamlayıcı niteliği bulunan materyaller,

e) Kapak hariç toplam 48 sayfayı geçmeyen, okul öncesine, ilköğretime ve ortaöğretime yönelik eğitim amaçlı süreli olmayan yayınlar,

f) Gümrük ve posta işlemleri sırasında ticari dolaşıma girme amacı taşımadığına dair ilgili birimlere taahhüt verilmesi kaydıyla incelenmek üzere yurtdışından gönderilen örnek yayınlar veya eser nüshaları,

g) “Parayla satılamaz.” ibaresi taşımak kaydıyla Milli Eğitim Bakanlığı tarafından veya Merkezi Açıköğretim Sistemi kapsamında Anadolu Üniversitesi tarafından öğrencilere ücretsiz dağıtılan ders kitapları,

ğ) Kanunun süreli olmayan yayınlara bandrol yapıştırma zorunluluğuna ilişkin hükmünün yürürlüğe girdiği 7/6/1995 tarihinden önce basılmış olup ikinci el olarak satılan yayınlar.

İkinci fıkra hükümleri çerçevesinde bandrolsüz piyasaya sürülen yayınların birinci sayfasında veya arka kapağında ondört puntodan küçük olmamak kaydıyla, “Bandrol Uygulamasına İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmeliğin 5 inci maddesinin ikinci fıkrası çerçevesinde bandrol taşıması zorunlu değildir” ibaresinin bulundurulması zorunludur. İkinci fıkranın (c), (d), (f) ve (ğ) bentlerinde tanımlanan hallerde bu ibarenin kullanılması zorunlu değildir.

Bandrollenmesi zorunlu eser nüshaları ile süreli olmayan yayınların herhangi bir şekilde ücretsiz olarak dağıtılması halinde promosyon amacı taşıdığının bandrol başvurusu esnasında bildirilmesi zorunludur.

Ayrıca, Kanun kapsamında korunan ve kolay kopyalanmaya müsait diğer eser nüshalarına da kayıt-tescil edilmiş olmaları kaydıyla hak sahibinin talebi üzerine bandrol yapıştırılır. Bu bandroller, Genel Müdürlükten veya İstanbul Telif Hakları ve Sinema Müdürlüğünden temin edilir.

6 ncı maddede belirtilen şekilde temin edilecek bandroller eserlerin taşıyıcı materyallerinin şekli özelliğine göre denetim sırasında kolayca görülebilecek şekilde yapıştırılır.

Bandrol temini

Sinema ve müzik eseri nüshalarında kullanılacak bandroller İstanbul Telif Hakları ve Sinema Müdürlüğünden, süreli olmayan yayınlar için kullanılacak bandroller ise İstanbul Telif Hakları ve Sinema Müdürlüğünden veya İl Kültür ve Turizm Müdürlüklerinden temin edilebilir.

Ayrıca Bakanlık belirleyeceği satış fiyatı üzerinden meslek birlikleri/federasyonlar aracılığıyla bandrol satışı yapabilir. Satış fiyatı sabit kalmak kaydıyla meslek birliklerine/federasyonlara verilecek bandrollerin bedeli Bakanlık tarafından tespit edilir. Meslek birlikleri/federasyonlarca gerçekleştirilecek bandrol satışlarından alınacak ücretlerden, Bakanlıkça belirlenen bandrol bedeli mahsup edildikten sonra kalan tutar, bandrol satışının; meslek birliğince gerçekleştirilmesi halinde birlik tarafından, federasyonca gerçekleştirilmesi halinde federasyon ve üyesi meslek birlikleri tarafından yönetim giderlerinin karşılanması ve fikri mülkiyet sisteminin güçlendirilmesi amaçlarıyla kullanılır. Bakanlık tarafından yetkilendirilen meslek birlikleri/federasyonlara yapılan bandrol başvurularında ibraz edilen belgelerin doğruluğunu inceleme ve muhafaza etme yükümlülük ve sorumluluğu ilgili birlik/federasyona aittir. Bakanlık, meslek birliklerince/federasyonlarca yapılacak bandrol satışına ilişkin usul ve esasları belirlemek üzere, alt düzenleme yapmaya yetkilidir.

Bandroller Bakanlık tarafından bastırılır. Bandrollerin türü ve özellikleri Genel Müdürlükçe belirlenir ve her türdeki bandrol satışı Genel Müdürlük tarafından da yapılabilir. Bandrol başvurusunda çoğaltım adedinden eksik veya fazla sayıda bandrol talebinde bulunulamaz. Bandrol başvurusunda bulunabilmek için hak sahibi olunduğuna ve talep edilen bandrollerin ilgili eserde kullanılacağına dair beyanı içerir bandrol talep formu ve taahhütnamesine ek olarak aşağıda yer alan belgelerin ibraz edilmesi gerekir:

a) Sinema eseri nüshaları için; banka dekontu ve kayıt tescil belgesi beyanı ile yurtiçinde çoğaltılan nüshalar için çoğaltımı yapan yer yazısı, yurtdışında çoğaltılan nüshalar için gümrük giriş belgeleri ve fatura.

b) Müzik eseri nüshaları için; banka dekontu, kayıt tescil belgesi beyanı, müzik eseri sahipliği alanında faaliyet gösteren meslek birliği onayı ile yurtiçinde çoğaltılan nüshalar için çoğaltımı yapan yer yazısı, yurtdışında çoğaltılan nüshalar için gümrük giriş belgeleri ve fatura.

c) Süreli olmayan yayınlar için; mali hakların devrine ya da kullanma yetkilerine ilişkin sözleşme/izin belgeleri, banka dekontu ve sertifika numarası beyanı ile birlikte yurtiçinde çoğaltılan nüshalar için çoğaltımı yapan yer yazısı, yurtdışında çoğaltılan nüshalar için gümrük giriş belgeleri.

ç) İsteğe bağlı bandrol için; (c) bendinde belirtilen belgelere ilaveten kayıt tescil belgesinin tarih ve numarasını içerir beyan. Ayrıca uygulamada ortaya çıkabilecek sorunların giderilmesi bakımından Bakanlık ve Bakanlık tarafından yetkilendirilen meslek birlikleri/federasyonlar bandrol başvurusunda belirtilen nüshalara ilişkin denetim yapabilir.

Sinema sanatına özgü dil ve yöntemler kullanılmaksızın oluşturulan; bedii, ilmi, öğretici veya teknik mahiyette olan veya günlük olayları tespit eden ve hareketli görüntüler içeren eserler, süreli olmayan yayınlara ilişkin bandrol işlemlerine tabidirler.

Kanunun 23 üncü maddesi çerçevesinde yayma hakkının devralınması suretiyle yurtdışından ithal edilen süreli olmayan yayınlar ile baskı adedi yüzden fazla olmamak koşuluyla kullanıcı talebine özel olarak çoğaltılan nüshalar için toplu olarak bandrol alınabilir. Toplu olarak bandrol alanların bu bandrolleri, hangi yayınlarda kullandıklarını Bakanlığa bildirmeleri gerekir. Bu bildirimi yapmayanların yeni bandrol başvuruları değerlendirmeye alınmaz.

Süreli olmayan yayınlarda kullanılacak bandroller, bandrol talebinde bulunanların faaliyet merkezlerinin bulunduğu veya bandrol talep edilen nüshaların çoğaltımının yapılacağı ilden ya da Bakanlıkça yetkilendirilen meslek birlikleri/federasyonlardan alınır.

(...)

Tamamı bir defada ticari dolaşıma giren ve birbirini takip eden nüsha ve materyallere tespit edilmiş ayrılmaz bir bütün arz eden eserler için tek bir bandrol alınabilir. Bu durumda, söz konusu nüsha ve materyaller birbirinden ayrı satılamaz ve bu husus oniki puntodan küçük olmayacak şekilde nüsha ve materyaller ile ambalajları üzerinde belirtilir.

Bilgisayar oyunlarında bandrol kullanımı

Tespit edildiği materyale bakılmaksızın; elektronik, mekanik veya benzeri araçlarla gösterilebilen, sesli veya sessiz, birbiriyle hareketli görüntüler dizisi içeren bilgisayar oyunları, sinema eserlerine ilişkin bandrol işlemlerine tâbidir.

Bilgisayar oyunları için kullanılacak bandroller İstanbul Telif Hakları ve Sinema Müdürlüğünden temin edilir. Bandrol teminine ilişkin diğer hususlarda ise 6 ncı madde hükümleri uygulanır.

8/11/2001 tarihli ve 24577 sayılı Bandrol Uygulamasına İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmeliğin 8 inci maddesi yürürlükten kaldırılmıştır.

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

Denetim

Denetim

Bakanlık ile mülki idare amirlikleri bandrollenmesi zorunlu olan nüshaların ve süreli olmayan yayınların, bandrollü olup olmadıklarını her zaman denetleyebilir. Gerekli görüldüğünde, mülki idare amirleri re’sen veya Bakanlığın talebi ile bu denetimi gerçekleştirmek üzere illerde denetim komisyonu oluşturabilir. Kanunun 81 inci maddesinde belirtilen ihlallerde, genel kolluk ve zabıta; re’sen ve/veya hak sahipleri, komisyon, meslek birlikleri, Bakanlık veya ilgili diğer kanunlarla kendisine yetki ve görev verilmiş olanların ihbarı üzerine harekete geçer. Usulsüz ve izinsiz olarak çoğaltılmış ve yayılmış nüsha ve yayınlar ile bunları çoğaltmaya yarayan her türlü araç ve diğer delillere ilişkin olarak Kanunun 81 inci maddesi hükümleri uygulanır. Denetimlerde, suça ve suç eşyasına ilişkin koruma tedbirlerine gerek duyulması halinde, kolluk görevlileri 4/12/2004 tarihli ve 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu ile 4/7/1934 tarihli ve 2559 sayılı Polis Vazife ve Salahiyet Kanunu hükümleri kapsamındaki yetkilerini kullanır.

Bu denetimler sırasında Kanunda koruma altına alınan hakların ihlal edildiğinin tespiti hâlinde Cumhuriyet savcısı suç konusu eşya ile ilgili olarak 4/12/2004 tarihli ve 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu hükümlerine göre elkoyma koruma tedbirinin alınmasına ilişkin gerekli işlemleri yapar. Cumhuriyet savcısı ayrıca, gerek görmesi hâlinde, hukuka aykırı olarak çoğaltıldığı iddia edilen eserlerin çoğaltılmasıyla sınırlı olarak faaliyetin durdurulmasına karar verebilir. Ancak, bu karar yirmidört saat içinde hâkimin onayına sunulur. Hâkim tarafından yirmidört saat içinde onaylanmayan karar hükümsüz kalır.

Kanun kapsamında korunan, yasal olarak çoğaltılmış, bandrollü nüshaların da yol, meydan, pazar, kaldırım, iskele, köprü ve benzeri yerlerde satışı yasaktır. Bu yasağa aykırı hareket edenler, 30/3/2005 tarihli ve 5326 sayılı Kabahatler Kanununun 38 inci maddesinin birinci fıkrasına göre cezalandırılır.

Denetim komisyonu

Bu Yönetmeliğin 9’uncu maddesi çerçevesinde gerektiğinde mülki idare amirleri tarafından re’sen veya Bakanlığın talebi üzerine İllerde oluşturulacak denetim komisyonları, genel kolluk ve zabıta temsilcilerinden teşekkül ettirilir. İhtiyaç görülmesi halinde, Bakanlık ve ilgili alan Meslek Birlikleri temsilcileri ile diğer kamu kurum ve kuruluşlarında görev yapanlar da komisyonlarda görevlendirilebilir.

Denetim komisyonları, bandrol yükümlülüğüne ilişkin olarak re’sen veya ihbar üzerine denetim yapar. Denetim komisyonu üyelerinin öncelikli görevlerini komisyonun iş ve işlemleri oluşturur. İhtiyaç halinde valilerce aynı esaslar çerçevesinde denetim komisyonuna bağlı alt komisyonlar oluşturulabilir.

Komisyonun üye sayısı ve üyeleri valilerce belirlenir. Vali tarafından, denetim komisyonunun yönetim ve çalışmalarını düzenlemek üzere, komisyon başkanı olarak İl Emniyet Müdürlüğünden seçilecek bir temsilci ve başkan yardımcısı olarak İl Kültür ve Turizm Müdürlüğünden seçilecek bir temsilci görevlendirilir. Komisyonların sekretarya işlemleri İl Emniyet Müdürlüklerince yürütülür. Komisyon başkanı, komisyonun toplantılarını yönetir, yıllık denetim ve çalışma programını hazırlar ve denetim yapacak kişileri görevlendirir. Aylık denetim ve yıllık genel faaliyet raporları düzenleyerek valilik ve Bakanlığa sunar.

Komisyon yaptığı denetimler esnasında, bandrol uygulamasına ilişkin olarak Kanun ve bu Yönetmelik hükümlerinin ihlal edildiğini tespit ettiği takdirde, 9 uncu madde hükümlerinin uygulanmasını teminen gerekli iş ve işlemleri yapar.

Komisyonun çalışma koşullarına ve denetim faaliyetlerine ilişkin giderler Bakanlıkça karşılanır.

Bandrol talep formu ve taahhütnamesinin saklanması

Bandrol yapıştırılması zorunlu nüsha ve yayınların çoğaltımını yapan yerler; kendilerine teslim edilen bandrolleri, bandrol talep formu ve taahhütnameye konu esere, belirtilen seri aralığına uygun şekilde yapıştırmakla ve bandrol talep formu ve taahhütnamesinin bir kopyasını almak, saklamak ve istendiğinde yetkili makamlara ibraz etmekle yükümlüdür.

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

Diğer Hükümler

Yaptırım

Bu Yönetmelikte öngörülen bandrol yükümlülüğünün ihlali hallerinde Kanunun 81 inci maddesi hükümleri uygulanır.

İdari para cezası

(...)

BEŞİNCİ BÖLÜM

Son Hükümler

Yürürlükten Kaldırılan Hükümler

16/11/1997 tarihli ve 23172 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan "Fikir ve Sanat Eserlerinin İşaretlenmesine İlişkin Yönetmelik" in 5 inci maddesinin (ı) bendi, 9 uncu maddesi ve değişik 12 nci maddesi ile 30/6/1998 tarihli ve 23388 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan "Süreli Olmayan Yayınlarda Güvenlik Hologramı Uygulamasına İlişkin Tebliğ" yürürlükten kaldırılmıştır.

İmha

Usulüne uygun biçimde temin edilmiş bandrollerin kullanılmaması veya hatalı kullanımı hallerinde, söz konusu bandrollerin imhası Genel Müdürlükçe oluşturulacak bir komisyon veya noter marifetiyle, imha edilen bandrollerin seri numaralarının açık şekilde belirtildiği bir tutanak tanzim edilmek suretiyle gerçekleştirilir. İmha işlemi sonucunda usulüne uygun düzenlenmiş imha tutanağı Genel Müdürlüğe gönderilir.

Bandrol suçları kapsamında ele geçirilen materyal, 23/3/2016 tarihli ve 29662 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Suç Eşyası Yönetmeliği çerçevesinde imha edilir. Faili tespit edilemeyen bandrol suçları kapsamında ele geçirilen materyal ise, numune alınmasına ilişkin hüküm saklı kalmak kaydıyla, Suç Eşyası Yönetmeliğinde öngörülen kriterler aranmaksızın imha edilir.

Stok bandrol

8/11/2001 tarihinden önce basılmış ve stokta bulunan kitaplar için 31/8/2006 tarihine kadar, bu Yönetmelik uyarınca bandrol alma hakkına sahip olanlarca bandrol alınabilir.

Bandrol talebinde bulunanların, stoklarda bulunan nüsha sayısı ile ilgili bilgilerin belirtildiği ve söz konusu bilgilerin eksik veya yanlış olması halinde her türlü hukuki ve cezai sorumluluğun üstlenildiğinin beyan edildiği taahhütnameyi (EK-1) vermeleri zorunludur.

Bandroller, süreli olmayan yayınlar satışa sunulmadan önce hak sahiplerince yapıştırılır.

1/1/2002 tarihine kadar bandrol gelirleri, Bakanlık adına ulusal bir bankada açılacak özel bir hesaba yatırılır.

Bu hesapta toplanan gelirler; bandrol bastırılması ve dağıtılmasına, fikri mülkiyet sisteminin güçlendirilmesine, yurt içindeki ve yurt dışındaki kültür varlıklarının korunmasına ve devam ettirilmesine yönelik faaliyetlerin gerçekleştirilmesi amacıyla kullanılır. Bu gelirlerin harcama usul ve esasları Bakan onayı ile belirlenir.

12/3/2004 tarihli ve 5101 sayılı Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kanunun yayımı tarihinden önce, İllerde oluşturulmuş olan denetim komisyonlarından, faaliyetlerini sürdürmesine gerek görülmeyenlerin her türlü araç, gereç ve malzemeleri İl Kültür ve Turizm Müdürlüklerine devredilir.

(...)

Yürürlük

Bu Yönetmeliğin 8 inci maddesi 1/1/2002 tarihinde, diğer hükümleri yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

Yürütme

Bu Yönetmelik hükümlerini Kültür Bakanı yürütür.

Ek 1

Ek 2