Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığınca hazırlanan ekli «Baraj İnşaatı için Yapılan Kamulaştırmalarda Kamulaşma Sahasında Mücavir Taşınmaz Malların Kamulaştırılması Hakkında Yönetmelik» in yürürlüğe konulması; adı geçen Bakanlığın 31/5/1985 tarihli ve 10324 sayılı yazısı üzerine, 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'un 12 nci maddesinin altıncı fıkrasına göre, Bakanlar Kurulu'nca 27/6/1985 tarihinde kararlaştırılmıştır.
Baraj İnşaatı İçin Yapılan Kamuşlaştırmalarda Kamulaştırma Sahasına Mücavir Taşınmaz Malların Kamulaştırılması Hakkında Yönetmelik
Amaç ve Kapsam
Bu Yönetmelik, Baraj inşası için yapılan kamulaştırmalar sonunda kamulaştırma sahasında mücavir taşınmaz malların, çevrenin sosyal, ekonomik veya yerleşim düzeninin bozulması, ekonomik ve sosyal yönden yararlanılmasının mümkün olmaması hallerinde, bu sahaların kamulaştırılabileceğine dair çözüm, usul ve esasları düzenler.
Tanımlar
Bu Yönetmeliğin uygulanmasında;
a) Baraj; Suyu depolamak ve düzenlemek amacı ile yapılan gövde ve gövde gerisinde meydana gelen göldür. Bu tanımın içerisinde enerji sulama, içmesuyu ve taşkın koruma gayeli barajlar, göletler, regülâtörler ile seddeleme ile su seviyesi yükseltilen tabii göller girer,
b) Mücavir taşınmaz mallar;
Baraj inşaatı sebebi ile yapılan kamulaştırma sınırı bitişiğindeki taşınmaz mallar ile, yerleşim biriminin baraj gölleri altında kalması sebebi ile tüzel kişiliğin sona ermesi ve yeniden tüzel kişilik kazanmaması halinde bütün taşınmaz mallar, yerleşim biriminin tüzel kişiliğinin devam etmesi halinde ise arazi olarak % 60'ından fazlası kamulaştırılan yerlerdeki taşınmazların tamamı,
c) İdare: Baraj kamulaştırmasını yapan kamu tüzel kişileri, kamu kurum ve kuruluşlarını, gerçek ve özel hukuk tüzel kişilerini,
ifade eder.
Prensipler
Baraj inşası sebebi ile kamulaştırma sahasına mücavir taşınmaz malların kamulaştırılabilmesi için;
a) Taşınmazın, kamulaştırma sahasına mücavir olması,
b) Çevrenin sosyal, ekonomik veya yerleşim düzeninin bozulması,
c) Ekonomik veya sosyal yönden yararlanılmasının mümkün olmaması,
d) Taşınmaz sahibinin idareye gerekçeli ve yazılı müracaatının bulunması,
e) Daha önce tesis edilen irtifak haklarının kamulaştırmaya dönüştürülmesinde mülk sahibinin müracaatının bulunması,
gereklidir.
Müracaat esasları
Mücavir taşınmazların kamulaştırma talebinin incelenmesi mal sahibinin bizzat veya bilvekâle yazılı mürâcaatı ile başlar. Mücavir taşınmazların kamulaştırılması talebi müşterek ve iştirak halindeki mülkiyet durumlarında paydaşların tamamının müracaatı halinde geçerlidir.
Dilekçeye aşağıdaki bilgi ve belgeler eklenir.
a) Mücavir taşınmazın ulaşım imkansızlığı veya zorluğu, jeolojik yapısında değişiklik meydana gelmesi, yeraltı suyunun yükselmesi ve nüfus yoğunluğunun azalması, çevrenin sosyal, ekonomik ve yerleşim düzeninin değişmesi gibi faktörler, dilekçede gerekçeli olarak açıklanır.
b) Kamulaştırma sonucu Devlet eliyle iskân kararı alınmış olması halinde karar belgesi eklenir.
Müracaat müddeti ve ilân şekli
Baraj gölü alanında kalan bütün taşınmazların maliklerine noter kanalı ile yapılan kamulaştırma tebligatının notere verilme işleminin bitirilmesi halinde kamulaştırma kesinleşmiş sayılır. Kamulaştırma sınırının tapu paftalarında belirtilmiş olduğu ve buna göre göl alanının kamulaştırmasının bitirildiği idarece yerleşim yerlerinde ilân olunur. Eğer yerleşim biriminin tüzel kişiliği sona ermişse bağlı olduğu ilçede ilân olunur.
İlân, mücavir taşınmaz malların bulunduğu yerin herkese açık yerlerine ve belediye dairesine veya köy odasına onbeş gün süre ile asılmak suretiyle yapılır. İlânın asılması ve indirilmesi bir tutanak ile tevsik olunur.
İlânda kamulaştırma sahasına mücavir taşınmaz mal sahiplerinin 2942 sayılı Kanunun 12 nci maddesinin altıncı fıkrası gereğince taşınmazının kamulaştırılması talebinde bulunabileceği belirtilir. İlân tarihinden itibaren 1 yıl içerisinde kullanılmayan hak düşer. İlânın indirildiği gün bir yıllık sürenin başlangıç tarihidir.
İnceleme
Mücavir taşınmazların sahipleri mûracaatlarını idareye yaparlar. Müddeti içinde yapılan müracaatlar idarenin yetkili organlarınca genel prensipler çerçevesinde incelenir. Şayet eksiklikler varsa tamamlattırılır. Mücavir taşınmaz malların kamulaştırılması hakkında idare görüşü tesbit edilir.
Yerleşim birimindeki mücavir taşınmaz sahiplerinin tamamının müracaatı halinde hemen, bir kısmının müracaatı halinde ise, 1 yıllık müracaat müddetinin sonunda idare görüşüyle birlikte yapılan müracaatlar, komisyona vilayet aracılığı ile intikal ettirilir.
Komisyon teşkili
İlgili idarenin talebi üzerine il dahilinde görev yapmak üzere, «Baraj Mücavir Alanlarının Kamulaştırılmasını İnceleme Komisyonu» kurulur.
Bu Komisyon, valinin veya görevlendireceği bir yetkilinin başkanlığında; İçişleri, Maliye ve Gümrük, Bayındırlık ve İskân, Tarım Orman ve Köyişleri, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı’na bağlı il temsilcileri ile idarece görevlendirilecek bir yetkiliden teşekkül eder.
Komisyonun toplanması ve görevleri
Komisyon, müracaatların idare tarafından kendisine intikal ettirilmesinden itibaren 10 gün içinde toplanır.
Komisyon bu talepleri genel prensipler çerçevesinde inceleyerek, baraj inşası için yapılan kamulaştırma sonunda kamulaştırma sahasına mücavir taşınmaz malları; çevrenin, sosyal, ekonomik veya yerleşim düzenini bozup bozmadığı, ekonomik ve sosyal yönden faydalanmasının mümkün olup olmadığı yönlerinden değerlendirir ve bu alanların kamulaştırılmasına veya kamulaştırılmasına lüzum olmadığına 30 gün içerisinde karar verir.
Komisyonda kararlar çoğunlukla verilir. Komisyon kararını bir tutanağa bağlayarak ilgili idareye bildirir.
Kamulaştırma işlemleri
Komisyon kararı idareye bildirildikten sonra müracaat sahiplerinin dilekçelerine lüzumlu cevap verilir.
Kamulaştırılmasına karar verilen mücavir taşınmaz mallar 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu hükümlerine göre kamulaştırılır.
2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu yürürlüğe girdikten sonra bu Kanuna göre baraj inşaatı sebebiyle yapılan kamulaştırmalarda, kamulaştırma sahasına mücavir taşınmaz mal sahipleri altı ay içinde bu yönetmelik hükümlerine göre kamulaştırma talebinde bulunabilirler.
Yürürlük
Bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
Bu Yönetmeliği Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı yürütür.