BÖLÜM: I
Teşkilât:
BİRİNCİ KISIM
Genel Kurul
I - Seçimler
Genel Kurul üyeleri, seçimi gerektiren yılın Ocak ayı içinde iki yıllık bir dönem için seçilirler. Yeni üyeler belirlenene kadar mevcut üyelerin görevleri devam eder.
Yeni seçilen üyeler, görev süresi dolan Genel Kurul'un Şubat ayında yapacağı toplantının son oturumunun ertesi günü, ilk toplantısını yaparak, Yönetim Kurulu üyelerinin seçimini müteakip yedekleri ile birlikte Denetçileri seçer ve bir sonraki toplantı tarihini saptar.
Yönetim Kurulu, 195 sayılı Kanunun 5 inci maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinde belirtilen İstanbul, Ankara ve İzmir’deki gazete ve dergi sahipleri, internet haber sitesi sahipleri ve Anadolu gazete sahipleri ile (c) bendinde belirtilen ilân prodüktörleri arasında yapılacak seçimlerin gün, saat ve yerini kararlaştırır.
Yönetim Kurulu, Genel Kurul'un yukarıdaki fıkrada anılanlar dışında kalan üyelerinin atama ve seçim işlemlerinin de Ocak ayı sonuna kadar yapılabilmesi için, gerekli hazırlıkları önceden tamamlar ve ilgili mercileri zamanında uyarır.
Yönetim Kurulu, 2 nci maddenin birinci fıkrasında belirtilen gazete, dergi ve internet haber sitesi sahipleri ile ilân prodüktörleri arasında yapılacak seçimlerle ilgili işlemleri yönetir. Gerekli tebligatı zamanında yapar, seçim yapılan yerde üyelerinden birini gözlemci olarak bulundurur ve seçilen üyelerin isimlerini saptayarak seçim sonucu düzenlenen tutanakların saklanmasını sağlar.
Yönetim Kurulu, seçimlerin yapılış şekline müdahale edemez, seçim sonuçlarını etkileyecek herhangi bir karar veremez.
Çoğunluğun sağlanmayışı nedeni ile yapılamayan seçim, ertesi gün aynı yer ve saatte yapılır. Bu toplantıya oy kullanma hakkını haiz süreli yayın sahipleri ve ilan prodüktörlerinin en az onda biri katılmadıkça görüşme ve seçim yapılamaz. Bu seçimde de Genel Kurul üyeleri toplantıya katılanların oy çokluğu ile seçilir.
Anadolu gazete sahipleri temsilcileri ise, 195 sayılı Basın İlan Kurumu Teşkiline Dair Kanunun 5 inci maddesinin son fıkrasındaki esaslar dahilinde ve bu maddede yer alan hükümler kıyasen uygulanmak suretiyle, Basın İlan Kurumu mevzuatı çerçevesinde resmi ilan yayınlama hakkını haiz bulunan veya bu hakkı kullanmak için bekleme süresinde olan tüm gazete sahiplerinin katılımı ile Basın Yayın ve Enformasyon Genel Müdürlüğünün çağrısı üzerine yapılacak toplantıda seçilir.
İstanbul, Ankara ve İzmir’deki gazete ve dergi sahipleri temsilcisi seçilebilmek için:
1) Gazete veya derginin Ankara, İstanbul ve İzmir şehirleri belediye hudutları içinde yayınlanması,
2) Bu gazete veya dergi adına Kurum'un sermayesine katılma payının yatırılmış olması,
3) Gazete veya dergi sahibinin, 5187 sayılı Basın Kanunu hükümlerine göre gazete veya dergide açıklanmış olması,
4) Katılacağı seçimde, temsil ettiği gazete veya dergiye ait satış miktarının 195 sayılı Basın İlan Kurumu Teşkiline Dair Kanunun 5 inci maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinde öngörülen barajlara uygun olması,
5) Seçime katılacak kişiye Basın İlan Kurumu Yönetim Kurulu tarafından gazete veya dergi sahibi adına düzenlenmiş seçime katılma belgesinin verilmesi,
gerekir.
Gazete veya dergi sahiplerinin ilgili gazete veya dergi künyesinde tüzel kişi olarak gösterildiği durumlarda, imtiyaz sahibi gösterilsin veya gösterilmesin, gazete veya dergi sahibi tüzel kişiler seçime katılma ve seçilme haklarını, sahibi bulundukları gazete veya derginin tüzel kişiliğini temsil ve ilzam etme yetkisi bulunan ortağı konumundaki Yönetim Kurulu Başkanına, Yönetim Kurulu üyesine veya Genel Müdüre; bu ünvanlı kişilerin bulunmadığı tüzel kişilerde temsil ve ilzam etme yetkisi bulunan ortağı konumundaki yöneticilerine yazılı olarak devredebilirler. Gazete veya dergi sahibinin gerçek kişi olduğu durumlarda, gerçek kişi seçilme hakkını bir başka kişiye devredemez.
Gazete veya dergi sahibinin gerçek veya tüzel kişi olduğu durumlarda, ilgili gerçek kişi ya da tüzel kişinin temsilcisi, Genel Kurula üye olmak için yapılan seçimlerde oy kullanmak üzere başka bir kişiyi yazılı olarak görevlendirebilir.
İnternet haber sitesi sahipleri temsilcisi seçilebilmek için;
1. İnternet haber sitesinin yönetim yerinin Türkiye’de bulunması,
2. İnternet haber sitesinin resmî ilan yayımlama hakkını haiz olması,
3. İnternet haber sitesi sahibinin 5187 sayılı Kanun hükümlerine göre internet haber sitesinde açıklanmış olması,
4. Seçime katılacak kişiye Basın İlan Kurumu Yönetim Kurulu tarafından internet haber sitesi adına düzenlenmiş seçime katılma belgesinin verilmesi,
gerekir.
İstanbul, Ankara ve İzmir dışında kalan Anadolu gazete sahipleri temsilcisi seçilebilmek için;
1. Gazetenin 195 sayılı Kanunun 5 inci maddesinin dördüncü fıkrasında belirtilen şekilde farklı coğrafi bölgelerde yayınlanması,
2. Gazetenin resmî ilan yayımlama hakkını haiz olması,
3. Gazete sahibinin, 5187 sayılı Kanun hükümlerine göre gazetede açıklanmış olması,
4. Seçime katılacak kişiye Basın İlan Kurumu Yönetim Kurulu tarafından gazete sahibi adına düzenlenmiş seçime katılma belgesinin verilmesi,
gerekir.
Gazete veya dergi ya da internet haber sitesi (süreli yayın) sahiplerinin ilgili süreli yayının künyesinde tüzel kişi olarak gösterildiği durumlarda, imtiyaz sahibi gösterilsin veya gösterilmesin, süreli yayın sahibi tüzel kişiler, seçime katılma ve seçilme haklarını, sahibi bulundukları süreli yayını temsil ve ilzam etme yetkisi bulunan ortağı konumundaki Yönetim Kurulu Başkanına, Yönetim Kurulu üyesine veya Genel Müdüre; bu ünvanlı kişilerin bulunmadığı tüzel kişilerde temsil ve ilzam etme yetkisi bulunan ortağı konumundaki yöneticilerine yazılı olarak devredebilirler. Süreli yayın sahibinin gerçek kişi olduğu durumlarda, gerçek kişi seçilme hakkını bir başka kişiye devredemez.
Süreli yayın sahibinin gerçek veya tüzel kişi olduğu durumlarda, ilgili gerçek kişi ya da tüzel kişinin temsilcisi, Genel Kurula üye olmak için yapılan seçimlerde oy kullanmak üzere, gazetesinin asgari fikir işçileri kadrosunda en az altı aydır ara vermeden yer alan bir kişiyi veya aynı seçime katılma hakkını haiz başka bir süreli yayın sahibini yazılı olarak vekil tayin edebilir. Birden fazla süreli yayın sahibi olanlar dilerse, bütün vekâletlerini gazetesinin asgari kadrosunda yer alan bir kişiye veya bir süreli yayın sahibine verebilir. Vekâlet suretiyle oy kullanacaklar da sadece bir süreli yayın sahibinin vekâletini veya vekâletlerini alabilir.
İlan prodüktörleri temsilcisi seçilebilmek için:
1. Basın ile ilgili ilân ve reklâm prodüktörü olmak,
2. 195 sayılı Kanun'un 46 ncı maddesi hükümleri gereğince Basın İlân Kurumu'nca kabul edilmiş "ayırıcı kelime" almak ve faaliyette bulunmak,
3. Ticaret Sicili'nde prodüktör olarak kayıtlı bulunmak,
4. Prodüktör bir ortaklık ise Türk Ticaret Kanunu hükümlerine göre temsile yetkili ortak olmak,
5. Yönetim Kurulu tarafından adına düzenlenmiş seçime katılma belgesini vermek,
gereklidir.
Temsilci seçilebilme hakkına sahip olan ilan prodüktörleri, bir çalışanını veya seçime katılma hakkını haiz başka bir prodüktörü yazılı olarak vekil tayin edebilir. Vekâlet suretiyle oy kullanacaklar da sadece bir ilan prodüktörünün vekâletini alabilir.
İstanbul, Ankara ve İzmir’deki gazete ve dergi sahiplerinin temsilcileri, satış miktarlarına göre saptanan her kategori için aynı tarihte yapılacak ayrı birer seçimle belirlenir. İnternet haber sitesi sahipleri ile İstanbul, Ankara, İzmir dışında kalan Anadolu gazete sahipleri ve ilan prodüktörlerinin temsilci seçimleri Yönetim Kurulunca belirlenen tarihlerde yapılır.
Yukarıdaki fıkra hükmüne göre yapılacak seçimlerin yer, tarih ve saatleri Yönetim Kurulu'nca saptanır ve ilgililere en az bir hafta önce ayrı ayrı tebliğ edilir.
Seçime katılanlar, kendi aralarından bir başkan ve iki yazman seçerler.
Başkanlık Divanı'nca, Yönetim Kurulu tarafından belirlenip gönderilen, seçime katılacak olanların onaylı listesinden yoklama yapılır. Çoğunluk var ise, listede adları okunanlar seçime katılma belgelerini Divan'a verdikten ve kimliklerini bir belge ile kanıtladıktan, listede adları bulunmayanlar ile seçime katılma belgeleri olmayanlar dışarı çıkarıldıktan sonra seçime geçilir.
Vekâlet suretiyle oy kullanacak olanlar da yazılı vekâletlerini Divan'a teslim ederler.
Seçim, gizli oy, açık ayırım esasına göre yapılır. Oy pusulalarını Başkanlık Divanı önceden imzalar ve seçime katılacak olanlara dağıtır.
Seçime katılanlar tarafından, seçimleri kısıtlayıcı herhangi bir işlem ve hareket yapılamayacağı gibi, seçim sonuçlarını etkileyecek karar da verilemez.
Seçilecek temsilci sayısından fazla ad yazılmış oy pusulaları geçersiz sayılır.
Seçilebilmek için seçime katılanların en az yarısından bir fazlasının oyunu almak gerekir. Bu mümkün olmadığı takdirde, ikinci turda en çok oy alanlar seçilmiş sayılır.
Oylarda eşitlik halinde seçim, eşit oy alanlar arasında tekrarlanır.
Başkanlık Divanı yapılan işlemleri ve seçim sonuçlarını belgelemek üzere seçilenlerin sayısından bir fazla sayıda seçim tutanağı düzenleyerek, her nüshayı imzalar ve bunlardan birini aynı gün belgeleri ve verilen oy pusulaları ile birlikte Kurum Yönetim Kurulu Temsilcisi'ne teslim eder. Diğer nüshalar seçilenlere verilir.
İstanbul, Ankara ve İzmir'deki en fazla sarı basın kartlı üyeye sahip gazeteciler derneklerinin belirlenmesi için, seçimi gerektiren yıldan önceki Aralık ayı sonu esas alınmak kaydıyla, bu illerdeki gazeteciler derneklerinin adları ve üye sayıları İletişim Başkanlığından sorulur.
Yönetim Kurulu, alınan belgelere göre, her üç ilden birer dernek adı saptar ve bu saptamasını 2 nci maddenin ikinci fıkrası uyarınca kendilerine duyurur.
Kurum Yönetim Kurulu, en çok üyeye sahip gazeteciler sendikasının belirlenmesi için, 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanununun 4 üncü maddesi gereğince 19/12/2012 tarihli ve 28502 sayılı İşkolları Yönetmeliğinin 5 inci maddesine göre, her yıl Ocak ve Temmuz aylarında çıkarılacak, konuyla ilgili istatistiklerden seçimi gerektiren yılın Ocak ayına ait, İşkolları Yönetmeliğinin Ek-1’inde yer alan “Basın, yayın ve gazetecilik” işkolunda kurulu sendikalara ilişkin bilgileri inceler.
Bu inceleme sonuçları ve gerekirse Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığından istenecek tamamlayıcı bilgiler göz önünde tutularak, en çok üyeye sahip sendika belirlenir ve durum 2 nci maddenin ikinci fıkrası gereğince bu sendikaya duyurulur.
195 sayılı Kanun’un 5 inci maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinde öngörülen ve bu Yönetmeliğin 7 nci ve 8 inci maddelerinde belirlenme yöntemi açıklanan gazeteciler dernekleri ve sendika temsilcileri ile ilan prodüktörleri hariç 195 sayılı Kanun’un 5 inci maddesinin birinci fıkrasının (c) bendinde belirtilen bütün kurum ve kuruluşların temsilcilerini, bunların mensupları arasından kendi yönetim kurulları seçer.
İstanbul, Ankara ve İzmir’deki gazete ve dergilerin, 195 sayılı Kanunun 5 inci maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinde öngörülen satış miktarları, bunların çıkış zamanlarına göre her sayısına isabet eden ve seçimi gerektiren yıldan önceki Haziran, Temmuz, Ağustos, Eylül, Ekim ve Kasım aylarına ait günlük fiilî satış toplamlarının 1/6'sıdır. Şu kadar ki, anılan aylara ait günlük fiilî satış ortalamalarının, ilgili gazetenin dahil olacağı kategorilerin alt sınırının % 70 inden az olmaması ve Kasım ayına ait olanın da alt sınırın üstünde bulunması şarttır.
İstanbul, Ankara ve İzmir’deki gazete ve dergi sahipleri temsilcilerinin üyelik sıfatı, bu Yönetmeliğin 14 üncü maddesinde belirtilen sebeplerden biri ile düştüğü takdirde, yenilenecek seçimler için, o kategorideki gazetelerin aylık fiilî satış ortalamalarının belirlenmesinde, seçimi gerektiren tarihten önceki aylar dikkate alınarak, birinci fıkra hükmü kıyasen uygulanır.
Yukarıdaki 9 uncu maddeye göre yapılan seçim işlemlerinin birer seçim tutanağı veya onaylı Yönetim Kurulu kararıyla belgelenmesi gerekir.
Gazete, dergi ve internet haber sitesi sahipleri, ilgili gazeteci dernekleri, ilân prodüktörleri ve ilgili gazeteciler sendikası tarafından yapılan seçimlerdeki usulsüzlüklere ilişkin itirazlar, Kurum Genel Kurulu'nda görüşülerek karara bağlanır.
İtiraza uğrayan üyeler, kendileri hakkında alınacak kararlarda oy kullanamaz.
Yönetim Kurulu, Cumhurbaşkanı kararına göre atanan hükümet temsilcileri ile usulüne göre seçilen diğer temsilcileri, bunlara ait kararname, seçim tutanakları veya ilgili Yönetim Kurulu kararlarını inceleyerek belirler.
Bu suretle belirlenen yeni Genel Kurul üyeleri, 1 inci maddeye göre toplantıya çağrılır.
II - Genel Kurul Üyeliğinin Son Bulması
Genel Kurul üyeliği sıfatı aşağıdaki hallerde son bulur:
1. Ölüm,
2. İstifa,
3. Devamsızlık sebebi ile istifa etmiş sayılma,
4. Temsilcisi bulunduğu mesleğin, kurum ve kuruluşların üyesi veya mensubu olmaktan çıkması, fakülte temsilcilerinin seçimi yapan fakültedeki öğretim üyeliğinin sona ermesi, İstanbul, Ankara ve İzmir’deki gazete ve dergi sahipleri temsilcilerine ait süreli yayınların fiilî satış ortalamalarının 6 ay süre ile kendi kategorilerinin altına düşmüş olması, temsilcisi olduğu prodüktörün Ticaret Sicilinden kaydının silinmesi veya prodüktör bir ortaklık ise temsile yetkili ortak niteliğini yitirmesi, sahibi olduğu gazete veya internet haber sitesinin resmî ilan yayımlama hakkının sona ermesi ya da gazete veya internet haber sitesinin imtiyaz sahibinin tüzel kişi olması halinde temsile yetkili ortak niteliğini yitirmesi,
5. Kanunî ehliyetin sona ermesi.
Üst üste iki olağan toplantı devresine veya bir yılda yapılan olağan ve olağanüstü toplantıların yarısından fazlasına geçerli ve yazılı olarak bildirilmiş bir özrü olmaksızın katılmayan üye, Genel Kurul Kararı ile istifa etmiş sayılır.
Bir toplantı devresinde yapılan oturumların yarısından fazlasında bulunmayan üye, o toplantı devresine katılmamış sayılır.
Genel Kurul kararı ile istifa etmiş sayılan üye yerine, yeni temsilci seçilmek üzere Yönetim Kurulu tarafından bu Yönetmelik hükümlerinin öngördüğü işlemler yerine getirilir.
Genel Kurul üyeliği sona eren temsilcinin yerine, mensup bulunduğu kurum, kuruluş veya hükümet, Yönetim Kurulu'nun bir hafta içinde yapacağı tebliğ tarihinden itibaren, en geç on beş gün içinde, seçimlere ait hükümlere göre yenisini seçer veya görevlendirir. Bu suretle belirlenen temsilciler, yerine geldikleri Genel Kurul üyesinin süresini tamamlar.
III - Toplantı ve Oturumlar
Genel Kurul'un 195 sayılı Kanun'un 6 ncı maddesine göre yapacağı olağan ve olağanüstü çalışmalara "Toplantı" denir. Toplantılar, Genel Kurul ve komisyon çalışmaları şeklinde yürütülür. Toplantı devamınca, Genel Kurul veya komisyon çalışmalarının her günü bir "Oturum" sayılır.
Toplantılar en çok beş gün sürer, olağanüstü hallerde beş günlük süre, mevcudun 2/3 çoğunluğunun alacağı bir karar ile uzatılabilir.
Oturumlara her ne sebeple olursa olsun bir günden fazla ara verilmez.
Bir toplantının günü evvelki toplantının (olağanüstü toplantılar hariç) ilk oturumunun rastladığı tarihe göre belirlenir.
Genel Kurula açılışta en yaşlı üye başkanlık eder.
Yoklama yapılıp çoğunluğun bulunduğu saptandıktan sonra, bir başkan ve iki yazmandan oluşan Başkanlık Divanı seçilir.
Yoklama sonucu çoğunluğun bulunmadığı saptandığı takdirde, toplantı ertesi güne bırakılır. O gün, çoğunluk aranmaksızın gelen üyelerle toplantı yapılır.
Toplantılarda Başkanlık Divanı tarafından devam çizelgesi tutulur.
Başkanlık Divanı tutanakların düzenli olarak tutulmasını sağlar. Bu amaçla stenograf kullanabilir veya ses ve görüntü kaydı yaptırabilir.
Tutanaklar Başkanlık Divanı'nca imza edilerek Genel Müdürlük arşivinde saklanır.
Karar özetleri çoğaltılarak üyelere gönderilir.
Genel Kurul, Başkanlık Divanı'nın seçimini takiben, Yönetim Kurulu'nca önerilen teklifler ile üyeler tarafından verilen önergeleri ve ilgililer tarafından yapılan müracaatları dikkate alarak, Yönetim Kurulu'nca hazırlanmış bulunan gündeme kesin şeklini verir ve gerektiğinde oturumun gizliliğini kararlaştırır.
Genel Kurul'un herhangi bir hususta karar almış sayılması için, o hususta, mevcudun yarıdan fazlasının oyunun birleşmesi gerekir.
Oylar eşit ise, Başkanın bulunduğu taraf tercih edilir.
Bütçenin kabulüne, bilânçonun onaylanmasına ait kararlar toplantıda bulunan üyelerin 2/3'ünün çoğunluğu ile alınır.
Genel Kurul'da yapılacak Yönetim Kurulu üyeleri, asıl ve yedek Denetçi seçimleri ile Yönetim Kurulu'na güven bildirilmesinde gizli oy kullanılır.
Genel Kurul, her zaman gizli oya başvurulmasına karar verebilir.
Gizli oy, Başkanlık Divanı tarafından imzalanan oy pusulaları kullanılmak suretiyle verilir.
Yönetim Kurulu üyeleri Başkanlık Divanı'na ve komisyonlara seçilemezler.
Genel Kurulda yapılacak Yönetim Kurulu üyeleri ile asil ve yedek Denetçilerin seçimlerinde oy kullanacak Genel Kurul üyeleri, Genel Kurul toplantısına katılamamaları halinde kendi adlarına oy kullanmak üzere başka bir Genel Kurul üyesini yazılı olarak vekil tayin edebilirler.
Vekâlet suretiyle oy kullanacak Genel Kurul üyeleri, sadece bir Genel Kurul üyesinin vekâletini alabilir. Üyeler oyların kullanılmasından önce aldıkları vekâletleri Başkanlık Divanına teslim ederler.
Boşalan Yönetim Kurulu üyesinin, asıl veya yedek Denetçinin kalan süresini tamamlamak üzere yapılan seçimlerde, birden fazla aday çıkmaz ise Genel Kurul’da karar alınarak açık oylama yapılabilir.
Genel Kurul, görevlerine giren işleri üyeleri arasından oluşturacağı Hukuk İşleri, Mali İşler ve İlân İşleri ile gerekli göreceği diğer komisyonlara incelettirir.
Her komisyon kendi içinden bir başkan ve bir raportör seçer. Komisyonlar çoğunlukla toplanır ve kararlarını çoğunlukla verir.
Komisyonlar; kararlarını bir rapor ile gerekçeli olarak Başkanlık Divanı'na bildirirler.
Genel Kurul'da teklifler yazılı veya sözlü olarak yapılabilir. Gündem değişikliğine ilişkin tekliflerin Genel Kurul toplantısının birinci oturumunda gündem kesinleşinceye kadar yapılması şarttır.
Gündeme alınan önergeler ile müracaatlar, 21 inci maddede anılan komisyonların yapacağı incelemeden daha geniş bir çalışmayı gerektiriyor ise, bunlar hakkında Yönetim Kurulu'na görev verilir.
Yönetim Kurulu'nun yaptığı çalışmaların sonucu, ya teklif olarak, ya da Durum Raporu'nda belirtilmek suretiyle daha sonraki Genel Kurullara sunulur.
Genel Kurul'da teklifler ile ilgili görüşmeler tamamlandıktan veya yeterliği teklif ve kabul edildikten sonra aynı konudaki teklifler okunur, en aykırı tekliften başlanmak üzere oylamaya geçilir.
Tekrar görüşme yolu hariç olmak üzere, bir teklif kabul edildikten sonra aynı konudaki diğer teklifler oylamaya sunulmaz. Tekrar görüşme teklifi ancak, asıl konunun tamamının görüşülmesi bittikten sonra oylamaya sunulabilir.
İKİNCİ KISIM
Denetçiler
Denetçiler 195 sayılı Kanun’un 5 inci maddesinin (a),(b) ve (c) bentlerinde yer alan temsilciler arasından, her gruptan bir asil ve bir yedek olmak üzere, seçimi gerektiren yılın Şubat ayında eski Genel Kurul'un son toplantısını takiben yapılacak ilk Genel Kurul toplantısında seçilir.
Yönetim Kurulu üyeliğinden ayrılanlar, Genel Kurul’ca ibra edilmedikçe denetçiliğe seçilemezler.
Bir denetçinin ölümü, çekilmesi, Genel Kurul üyeliğinin son bulması gibi bir sebeple görevinin sona ermesi halinde, yerine aynı temsilciler grubundan olan yedek üye geçer ve bu üye yerini aldığı denetçinin süresini tamamlar. Bu takdirde durum yapılacak ilk toplantıda Genel Kurul'a duyurularak boşalan yedek üyenin süresini tamamlamak üzere yeni yedek üye seçilir.
Denetçilerin görevleri: Genel Kurul adına Kurum'un bütün hesap ve işlemlerini 195 sayılı Kanun, bu Kanun’a dayanılarak çıkarılan yönetmelikler, Genel Kurul kararları ve uyulması gereken sair mevzuat yönünden denetlemektir. Denetçiler özellikle şu görevlerle yükümlüdürler:
1. Kurum işlemlerinden bilgi edinmek ve lüzumlu kayıtların düzenle tutulmasını sağlamak maksadıyla en az üç ayda bir defa Kurum'un defterlerini incelemek,
2. Üç aydan fazla ara verilmemek kaydıyla sık sık ve ansızın Kurum veznesini teftiş etmek,
3. En az üç ayda bir defa olmak üzere ilân dağıtımıyla ilgili işleri incelemek,
4. Bütçe ve bilânçoyu denetlemek,
5. Yönetim Kurulu üyelerinin 195 sayılı Kanun ile bu Kanun’a dayanılarak çıkarılan yönetmelikler ve Genel Kurul kararlarına tam olarak uymalarını gözetmek ve gerektiğinde Genel Kurul'u olağanüstü toplantıya dâvet için Yönetim Kurulu'nu harekete geçirmek.
Genel Kurul bunların dışında, belirli hususların incelenmesi ve denetlenmesi için gerektiğinde denetçileri heyet halinde veya bunlardan bir veyahut ikisini görevlendirebilir.
Denetçiler, görevlerini yaparken saptayacakları noksanlık ve yolsuzlukları veya Kanun ve Yönetmelik hükümleriyle Genel Kurul kararlarına aykırı hareketleri, Genel Müdür'e ve Yönetim Kurulu Başkanı'na; gerekli hallerde Genel Kurul'a ihbar ile mükelleftirler.
Ancak, Genel Kurul'a ihbarı gerekip de geciktirilmesinde sakınca görülen hallerde Genel Kurul toplantısını beklemeksizin delillerin yok edilmesine engel olmak ve gerektiğinde durumu Cumhuriyet Savcılığı'na bildirmek gibi önlemler alınır. Lüzum görülüyorsa Genel Kurul'un olağanüstü toplantısı için Yönetim Kurulu harekete geçirilir ve toplantı gündemi belirtilir.
Bir kurul oluşturan denetçiler, çalışmalarını aralarında anlaşarak düzenlerler. Belirlenen hususlar yazılı rapor haline getirilir. Raporlar, Denetçiler Kurulu adına düzenlenip üç üye tarafından da imzalanır. Üyelerin oybirliği etmedikleri hususlarda aykırı kalan üye ile aykırılık sebebi raporda gösterilir.
Denetçiler, görevlerine giren bir konunun görüşülmesini istedikleri takdirde, heyet halinde Yönetim Kurulu toplantılarında oya katılmamak şartıyla hazır bulunabilirler ve gerekli gördükleri önerileri Yönetim Kurulu gündemine veya Genel Kurul'un olağan ya da olağanüstü toplantı gündemlerine aldırabilirler.
Denetçiler, görevlerini gerektiği gibi yapmadıkları takdirde, Genel Kurul Kararı ile düşürülür ve 25 inci madde hükmü kıyasen uygulanır.
ÜÇÜNCÜ KISIM
Yönetim Kurulu
Yönetim Kurulu üyeleri, 195 sayılı Kanun'un 10 uncu maddesine uygun olarak, seçimi gerektiren yılın Şubat ayında eski Genel Kurul'un son toplantısını takiben yapılacak ilk Genel Kurul toplantısında seçilir.
Yönetim Kurulu, seçiminden sonra yapacağı ilk toplantısında, Kanun’un 5 inci maddesinin (b) bendinden gelen üyelerden birisini Başkan seçer. Başkan’ın bulunmadığı toplantıları (b) bendinden gelen diğer üye; her ikisinin de bulunmadığı toplantıları ise, katılan üyelerin sadece o toplantı için kendi aralarından seçeceği bir üye yönetir.
Yönetim Kurulu, Kanun, Yönetmelik ve Genel Kurul tarafından kendisine verilen görevleri yapar. Kurum'un etkili bir tarzda çalışmasını sağlar.
Yönetim Kurulu Genel Kurul'a karşı sorumludur.
Yönetim Kurulu ayda en az iki defa toplanır. Toplantılar elektronik ortamda da yapılabilir. Toplantının başında, öncelikle gündem görüşülerek son şekli verilir ve belirlenen gündeme göre toplantı yürütülür. Toplantı sonunda bir sonraki toplantının gün ve saati kararlaştırılır.
Toplantıları Yönetim Kurulu Başkanı yönetir. Karar alınabilmesi için dört olumlu oy şarttır.
Yönetim Kurulu Başkanı, Kurul'u olağanüstü toplantıya çağırabilir.
Yönetim Kurulu kararları, Başkan ve üyeler tarafından güvenli elektronik imza ile imzalandıktan sonra, Kurumun Elektronik Belge Yönetim Sistemi (EBYS) üzerinde saklanır.
Çoğunlukla alınan kararlarda azınlıkta kalanlar, karşı oy görüşlerini yazarak altını imzalarlar.
İki olağan Genel Kurul toplantısı arasında üç defa toplantılara geçerli bir özürü olmaksızın katılmayan Yönetim Kurulu üyeleri istifa etmiş sayılır.
Yönetim Kurulu Faaliyet veya Durum Raporu ile, düzenleyeceği Genel Kurul toplantı gündemini ve bu gündeme giren tekliflerinin birer nüshasını toplantıdan onbeş gün önce Genel Kurul üyelerine gönderir.
Yönetim Kurulu Ocak ayını takip eden ilk olağan Genel Kurul toplantısında, geçmiş yılın faaliyetini belirten rapor ile hesap durumlarını gösteren bilânço ve kâr zarar hesaplarını Genel Kurul'a sunar ve gerekli açıklamalarda bulunur.
Yıllık toplantı dışındaki olağan toplantılarda Yönetim Kurulu bu döneme ait bir Durum Raporu sunar. Raporun Genel Kurul'ca uygun bulunması güven anlamındadır. Aksi takdirde Yönetim Kurulu düşer ve bir öncekinin süresini tamamlamak üzere yeni Yönetim Kurulu seçimi yapılır.
Her yılın Ocak ayından sonraki ilk olağan Genel Kurul toplantısında Faaliyet Raporu ile hesapları ve Denetçiler Raporu incelenerek Yönetim Kurulu ibra edilir. Yönetim Kurulu ibra edilmediği ve sorumlu görüldüğü takdirde haklarında gereken yasal işlem yapılır. İbra edilmemesi nedeni ile görevden düşen Yönetim Kurulu yerine aynı toplantıda, kalan süreyi tamamlamak üzere, yeni Yönetim Kurulu seçimi yapılır. İbra edilmeyen Yönetim Kurulu üyeleri bu seçimde aday olamazlar.
Yeni Yönetim Kurulu, 45 inci maddeye göre yeni Genel Müdürün atanmasını sağlar.
Yönetim Kurulu'nun görevi yeni bir Yönetim Kurulu'nun seçilmesine kadar devam eder.
Yönetmeliğin 14 üncü maddesi hükümlerine göre, Genel Kurul üyeliği son bulan üyenin Yönetim Kurulu üyeliği de sona erer. Boşalmadan sonraki ilk Genel Kurul toplantısında boşalan üyelik için, kalan süreyi tamamlamak üzere seçim yapılır. Yönetim Kurulu'ndaki boşalmalar nedeni ile Yönetim Kurulu'nun çoğunluğu ortadan kalkmış ise Genel Kurul, seçim için olağanüstü toplantıya çağrılır.
Yönetim Kurulu, 195 sayılı Kanun'un 6 ncı maddesinin ikinci fıkrasına uygun olağanüstü toplantı isteği üzerine, bu isteği içeren imzalı yazının alınmasından sonra yapacağı ilk oturumda, Genel Kurul'u toplantıya çağırma kararı almak zorundadır. Olağanüstü toplantı günü, Yönetim Kurulu kararı tarihinden itibaren bir ayı aşamaz.
DÖRDÜNCÜ KISIM
Genel Müdürlük
I - Merkez
Genel Müdür, Genel Müdürlük teşkilâtının başıdır. Genel Müdür, gerek kendisinin, gerekse Genel Müdürlük teşkilâtının bütün işlerinden dolayı Yönetim Kurulu'na karşı sorumludur.
Genel Müdür, Genel Kurul ve Yönetim Kurulu kararlarını doğrudan doğruya yürütür.
Genel Müdürlük memur, müstahdem ve hizmetlileri, Genel Müdürün talimatı ile bağlıdır.
Genel Müdürlük merkezindeki işlerin yürütülmesini Genel Müdür düzenler.
Genel Müdür Yardımcıları, Genel Müdür adına Kuruma ait işlerin yürütülmesini ve devamlılığını sağlar.
Genel Müdürün bulunmadığı zamanlarda Genel Müdürlük görevi Genel Müdürün belirleyeceği Genel Müdür Yardımcısı tarafından yerine getirilir.
Genel Müdürlük evrakını Genel Müdür imzalar.
Belirli işlerde Genel Müdür, yardımcılarına veya uygun göreceği memurlara imza yetkisini devredebilir.
Genel Müdür, ilgili mevzuat hükümlerine göre atanır.
Yönetim Kurulu, Genel Müdür seçimini zorunlu kılan hallerde Genel Müdür adaylığı için, bu Yönetmelikte yazılı niteliklere sahip kişilerin, bu niteliklerini gösteren belgeleri ile birlikte müracaatlarını sağlamak üzere, gerekli teşebbüslerde bulunur. İsteklilerin 44 üncü maddenin üç numaralı bendinde yazılı hizmetlerine ilişkin gerekli görülen bilgi ve belgeleri getirtir.
Bütün isteklilerin, belgelerine göre durumlarını gösteren özet halinde bir liste düzenlenir. Bu liste ile ilgililere ait belgeler, ayrı ayrı okunup incelendikten sonra, gizli oyla üç Genel Müdür adayı seçilir.
Bu üç adayın durumları müşterek imzalı bir tutanağa geçirilir. Bu tutanak ile üç adaya ait belgeler Genel Müdürün atanması için Hükümete gönderilir.
Yönetim Kurulu, Genel Müdür seçimini zorunlu kılan halin başlamasından itibaren en çok bir ay içerisinde yeni Genel Müdür adaylarını Hükümete önermekle ödevlidir.
Genel Müdür ancak Yönetim Kurulu’nun kararı ile geçici olarak görevinden ayrılabilir.
Genel Müdürün, yılda bir ay olan iznini ne zaman kullanacağına Yönetim Kurulu karar verir.
Genel Müdür, görevlerini gereği gibi yerine getirmediği takdirde, Yönetim Kurulu Genel Müdürün görevine son verilmesini Hükümetten ister.
Durumun özelliği derhal el koymayı gerektiriyorsa, Yönetim Kurulu, Genel Müdüre geçici olarak işten el çektirir ve durumu Hükümete bildirir.
II - Şubeler
Şubeler, Genel Müdürlüğün yerel teşkilâtıdır. Genel Müdürlüğün talimatı dairesinde hareket ederler. Bu talimatın yürütülmesinde, Şube Müdürleri ve ilgili memurlar sorumludurlar.
Bir ya da birden fazla şubenin faaliyetleri, Kurumun bir başka şubesi tarafından yürütülebilir. Görevlerini bu usulde ifa edecek şubeler Yönetim Kurulu tarafından belirlenir.
Şube teşkilâtının başı Şube Müdürüdür. Şube Müdürünün ve şubedeki diğer memurların temsil, imza, görev ve yetkilerini Genel Müdür belirler.