2018/11962 Büyük Ölçekli Harita ve Harita Bilgileri Üretim Yönetmeliği

Ekli "Büyük Ölçekli Harita ve Harita Bilgileri Üretim Yönetmeliği”nin yürürlüğe konulması; Millî Savunma Bakanlığının 27/3/2018 tarihli ve 523 sayılı yazısı üzerine, Bakanlar Kurulu'nca 30/4/2018 tarihinde kararlaştırılmıştır.

Büyük Ölçekli Harita ve Harita Bilgileri Üretim Yönetmeliği

BİRİNCİ BÖLÜM

Amaç, Kapsam, Dayanak, Yetki ve Sorumluluk ile Yükümlülük

Amaç

(1) Bu Yönetmeliğin amacı;

a) Büyük ölçekli (1/5000 ve daha büyük) harita ve harita bilgisinin üretiminde ülke genelinde standartların belirlenmesini,

b) Büyük ölçekli harita ve harita bilgisinin, Türkiye Ulusal Referans Çerçevesi (TUREF)’ne dayalı üç boyutlu kartezyen koordinatları (X,Y,Z) veya GRSSO elipsoidinde jeodezik koordinatları (enlem, boylam, elipsoit yüksekliği) ile Türkiye Ulusal Düşey Kontrol Ağı-1999 (TUDKA99)’a dayalı Helmert ortometrik yüksekliklerinin (H), TUSAGA-Aktif sistemiyle ya da yersel, uydu ve uzay, inersiyal, fotogrametrik teknikler kullanılarak elde edilmesini, coğrafi bilgi sistemlerine altlık oluşturacak biçimde derlenmesini, bilgi teknolojileri ve kartografik tekniklerle görselleştirilmesini,

sağlamaktır.

Kapsam

(1) Bu Yönetmelik, büyük ölçekli harita ve harita bilgisinin üretilmesine, derlenmesine, analiz edilmesine, coğrafi veri tabanında saklanmasına, görselleştirilmesine, araziye uygulanmasına ve değişimine ilişkin teknik esasları kapsar.

Dayanak

(1) Bu Yönetmelik, 22/4/1925 tarihli ve 657 sayılı Harita Genel Komutanlığı Kanunu, 3/5/1985 tarihli ve 3194 sayılı İmar Kanunu, 21/6/1987 tarihli ve 3402 sayılı Kadastro Kanunu, 25/11/2010 tarihli ve 6083 sayılı Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun ile 29/6/2011 talihli ve 644 sayılı Çevre ve Şehircilik Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnameye dayanılarak hazırlanmıştır.

Yetki ve sorumluluk

(1) Büyük ölçekli harita ve harita bilgisinin kamu kurum ve kuruluşları ile gerçek veya tüzel kişilerce üretilmesi veya ürettirilmesi durumlarında yetki ve sorumluluk kanuni yetkiye haiz bir Harita, Geomatik, Jeodezi ve Fotogrametri, Harita ve Kadastro mühendisi tarafından üstlenilir. Haritaların özel sektöre ürettirilmesi durumunda 3194 sayılı Kanunun 44 üncü maddesinin (I) numaralı fıkrasının (j) bendi uyarınca yürürlüğe konulan yönetmelik esas alınır.

Yükümlülük

(1) Büyük ölçekli harita ve harita bilgisini üreten ve ürettiren kamu kurum ve kuruluşları ile gerçek ve tüzel kişiler bu Yönetmelik hükümlerine uymakla yükümlüdür.

İKİNCİ BÖLÜM

Tanımlar, Kısaltmalar, Sınıflandırma ve Numaralandırma

Tanımlar

(1) Bu Yönetmeliğin uygulanmasında;

a) Blok: Birden fazla kolondan oluşan hava fotoğrafları dizisini,

b) Denetleme noktaları: Fotogrametrik nirengi sırasında dengelemeye doğrudan etki etmeyen ve sadece dengelemenin doğruluğunu test etmede kullanılan noktaları,

c) Doğrudan coğrafi konumlandırma; Yer kontrol noktaları kullanmaksızın, hava fotoğrafı çekim anında GNSS-IMU ile kaydedilen izdüşüm merkezi konum ve dönüklüklerini kullanarak dış yöneltme parametrelerinin hesaplanmasını,

ç) Fotogrametrik (havai) nirengi: Klasik, kinematik GNSS destekli veya kinematik GNSS-IMU destekli olacak şekilde yer kontrol noktaları ve bağlama noktaları yardımıyla hava fotoğraflarının dış yöneltme parametrelerinin hesaplanmasını,

d) Gerçek ortofoto: Ortofotodaki hata kaynaklarına ilave olarak topografya üzerindeki nesnelerin (binalar, köprüler ve benzeri) yüksekliklerinden kaynaklanan hataların giderilerek nesnelerin gerçek düzlemsel konumlarında gösterildiği ortofotoları,

e) GNSS-IMU (Global Navigation Satellite Systems): Hava fotoğrafı çekimi sırasında çekilen fotoğrafın izdüşüm merkezinin üç boyutlu koordinatlarını ve üç eksendeki dönüklüklerini hesaplayan sistemi,

f) İdare: Bu Yönetmelik kapsamında harita ve harita bilgisini üreten veya ürettiren kamu kurum ve kuruluşlarını,

g) Karesel ortalama hata (KOH): Test edilecek veri kümesi, koordinatları ile aynı noktaların daha yüksek doğrulukta bağımsız bir kaynaktan elde edilen koordinatları arasındaki farkların karelerinin ortalamasının karekökünü,

ğ) Kolon: Aynı yükseklikte ve aynı doğrultuda birbiri ardına çekilmiş hava fotoğrafları dizisini,

h) Metrik hava kamerası: Odak uzaklığı, görüntülemedeki piksel boyutları, yatay ve düşey doğrultudaki piksel sayılan bilinen hava kameralarını,

1) Ortofoto: Arazi topografyasındaki yükseklik farklarından kaynaklanan yer değiştirmeler ile algılayıcı yöneltme hatası, mercek bozulmaları ve yeryüzünün küreselliğinden kaynaklanan hataların giderildiği yer referanslı ortogonal görüntüleri,

i) Pankromatik keskinleştirme (pan-sharpening): Yüksek konumsal çözünürlükteki pankromatik band ile düşük çözünürlükteki renkli (multispectral-çok bandlı) bantların pankromatik bandın çözünürlüğünde birleştirilerek renkli ve yüksek çözünürlüklü görüntü elde edilmesini,

j) Proje alanı: Büyük Ölçekli harita ve harita bilgisinin üretileceği alanı,

k) Sıklaştırma alanı: Proje alanı sınırlarını en az 2.5 km aşan alanı,

l) Sayısal arazi modeli: İnsan yapısı detaylar ve bitki örtüsü çıkarılmış çıplak arazi yüzeyini temsil eden, çoğunlukla karesel düzenli bir grid yapıda veya düzensiz üçgensel formdaki yükseklik verilerini,

m) Sayısal yüzey modeli; İnsan yapısı detaylar ve bitki örtüsü dahil arazi yüzeyini temsil eden, çoğunlukla karesel düzenli bir grid yapıda veya düzensiz üçgensel formdaki yükseklik verilerini,

n) Yer kontrol noktası (YKN): Yeryüzünde tesis edilen, koordinatları ve/veya yüksekliği jeodezik yöntemlerle belirlenen noktaların genel adını,

o) Yer örnekleme aralığı (YÖA): Sayısal hava fotoğrafındaki bir pikselin yeryüzü üzerindeki karşılığım,

ifade eder.

Kısaltmalar

(1) Bu Yönetmelikte yer alan kısaltmalar şunlardır:

a) ED50: Avrupa Datumu-1950 [Hayford elipsoidine (a = 6378388.0 m, f =1/297.0) dayalı datum].

b) ETRF (European Terrestrial Reference Frame): Avrupa Yersel Referans Çerçevesi.

c) FKP (Flachen für Korrectur Parameter): Alan Düzeltme Parametreleri.

ç) GNSS (Global Navigation Satellite Systems): Küresel Seyrüsefer Uydu Sistemleri (GPS, GLONAS, GALILEO ve benzeri).

d) GRS80 (Geodetic Reference System-1980): Jeodezik Referans Sistemi 1980. (Uluslararası Jeodezi ve Jeofizik Birliğinin 1979 yılında benimsediği aşağıda geometrik ve fiziksel parametreleri verilen referans elipsoidi: a = 6378137.0 m, f = 1/298.257222101, J2 = 0.00108263, Ɯ = 7292115 x 10-11 rad s-1, GM = 398600.5 x 109 m3 s-2).

e) GZK: Gerçek Zamanlı Kinematik.

f) IMU (Inertial Measurement Unit): Ataletsel Ölçü Birimi.

g) ITRF (International Terrestrial Reference Frame): Uluslararası Yersel Referans Çerçevesi,

g) ITRF96: 1996 yılında güncellenmiş ITRF.

b) LİDAR (Light Detection and Ranging); Lazer ile Yüzey Uzaklıklarının Ölçümü.

ı) MAC (Master-Auxiliary Concept): Ana-Yardımcı İstasyon yöntemi.

i) RINEX (Receiver Independent Exchange Format): Alıcıdan Bağımsız Değişim Formatı.

j) TGyy; TUDKA99 ile uyumlandırılmış, yayımlandığı yılın son iki rakamı ile anılan ve Harita Genel Komutanlığı tarafından yayımlanan güncel Türkiye Jeoit Modeli.

k) TUDKA99 (Türkiye Ulusal Düşey Kontrol Ağı-1999): I. ve II. derece nivelman ağının gravite ölçüleri ile birlikte Antalya ortalama deniz seviyesine (sıfır yüzeyi) göre 1999 yılında dengelemesiyle belirlenen Helmert ortometrik yüksekliklerinden oluşan düşey referans çerçevesi.

l) TUREF: Türkiye Ulusal Referans Çerçevesi [Koordinatları ITRF96 ile 2005.0 referans epoğunda çakışık ve koordinatlarının zamana göre doğrusal değişimi (hızları) ITRF96’nın Sıfır-Net-Dönüklüğüne (No-Net-Rotation) göre tanımlı dört boyutlu ulusal datumdur.].

m) TUSAGA-Aktif: Türkiye Ulusal Sabit GNSS Ağı-Aktif (GZK hizmeti veren GNSS Ağı).

n) TUTGA: Türkiye Ulusal Temel GNSS Ağı.

o) VRS (Virtual Reference Station): Sanal Referans İstasyonu.

Sınıflandırma

(1) Bu Yönetmelik kapsamındaki kontrol noktalarının hiyerarşik sınıflandırılması aşağıda belirtilmiştir.

a) Uzay ve uydu teknikleriyle oluşturulan üç boyutlu ağların ve noktaların derecelendirilmesi aşağıda belirtilmiştir.

1) A derece ağ ve noktalar: Küresel (ITRF) ve bölgesel (ETRF) ağlar ve noktalardır.

2) B derece ağ ve noktalar: A derece ağlara dayalı TUTGA ve TUSAGA-Aktif noktalarıdır.

3) C derece ağ ve noktalar: B derece ağın sıklaştırılması ile oluşan ağ ve noktalardır ve aşağıdaki alt dereceli ağ ve noktalardan oluşur:

(aa) C1 derece ağ ve noktalar: Daha üst derecedeki ağlara dayalı, baz uzunluğu en fazla 30 km olan ağ ve noktalarıdır (ana GNSS ağı ve noktaları: C1).

(bb) C2 derece ağ ve noktalar: Daha üst derecedeki ağlara dayalı, baz uzunluğu en fazla 15 km olan ağ ve noktalarıdır (sıklaştırma GNSS ağı ve noktaları: C2).

(cc) C3 derece ağ ve noktalar: Daha üst derecedeki ağlara dayalı, baz uzunluğu en fazla 10 km olan ağ ve noktalarıdır (alım için sıklaştırma ağı ve noktaları: C3).

(çç) C4 derece ağ ve noktalar: Daha üst derecedeki ağlara dayalı poligon ağı ve noktaları ile poligon bağlanabilen baz uzunluğu en fazla 5 km olan ağ ve noktalardır.

b) Türkiye Yatay Kontrol (Nirengi) Ağı (ED50) ve bu ağa dayalı olarak yersel tekniklerle üretilen ağların ve noktaların derecelendirilmesi aşağıda belirtilmiştir.

1) 1. derece ağ ve noktalar: Kenar uzunluğu 25-35 km olan ağ ve noktalardır.

2) II. derece ağ ve noktalar: I. derecedeki ağlara dayalı ve kenar uzunluğu 10-30 km olan ağ ve noktalardır.

3) III. derece ağ ve noktalar: I. ve II. derecedeki ağlara dayalı ve kenar uzunluğu 4-15 km olan ağ ve noktalar ile 31/1/1988 tarihli ve 19711 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan mülga Büyük Ölçekli Haritaların Yapım Yönetmeliğine göre oluşturulan ortalama 5 km kenar uzunluğundaki ağ ve noktalarıdır.

4) IV. derece ağ ve noktalar: Mülga Büyük Ölçekli Haritaların Yapım Yönetmeliğine göre oluşturulan ve I., II. ve III. derecedeki ağlara dayalı ara, tamamlayıcı ve dizi nirengi noktalarıdır.

5) V. derece ağ ve noktalar: I., II., III. ve IV. derecedeki ağlara dayalı poligon ağları ve noktalarıdır.

c) TUDKA99 ve buna dayalı olarak oluşturulan düşey kontrol ağlarının derecelendirilmesi aşağıda belirtilmiştir,

1) I. ve II, derece nivelman ağı ve noktaları: Ülke nivelman ağı ve noktaları.

2) III. derece nivelman ağı ve noktaları (ana nivelman ağı): En çok 40 km uzunluğundaki luplarla üst dereceli ağlara dayalı sıklaştırma ağı ve noktaları.

3) IV. derece nivelman ağı ve noktaları (ara nivelman ağı): En çok 10 km uzunluğundaki luplarla üst dereceli ağlara dayalı sıklaştırma ağı ve noktaları.

4) V. derece nivelman ağı ve noktaları: Poligon ve tamamlayıcı nivelman ağı ve noktaları.

Numaralandırma

(1) Noktaların numaralanmasında (poligon ve nivelman noktaları hariç) 1/100000 ölçekli pafta alanı esas alınır. Numaralar sekiz basamaktan oluşur. İlk üç basamak 1/100000 ölçekli pafta numarasını, kalan beş basamak nokta türünü ve numarasını gösterir. Numaralar, kuzeyden başlayarak saat yönünde verilir. Aynı l/l00000 ölçekli pafta içinde birden fazla grup iş yapıldığında numaralama bir önceki çalışmada verilen son numaradan itibaren başlatılır. Koordinasyon, Tapu Ve Kadastro Genel Müdürlüğünce sağlanır. Sıklaştırma yapan veya yaptıran idare çalışma bölgesindeki 1/100000 ölçekli paftalara giren Cl, C2 ve C3 noktalarına ait son nokta numarasını Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğünden almak ve tesis ettiği noktalara ait nokta numaralarını bir indeks dahilinde Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğüne teslim etmekle yükümlüdür.

(2) Nokta türlerine göre numaralama aşağıdaki şekilde yapılır.

a) C1 noktaları: Bu noktalar, dördüncü basamak “1” olmak üzere beşinci basamaktan itibaren. 0001’den başlayarak numaralanır (Örnek: G2510032). Cl’e dahil edilen mevcut TUTGA nokta numaraları aynen kullanılır, uyuşumlu olduğu belirlenen yatay kontrol ve düşey kontrol, noktaları için eski numarası payda olarak verilir (Örnek: G2510032/7213 veya G2510033/134-DN2).

b) C2 noktaları: Bu noktalar, dördüncü basamak “2” olmak üzere beşinci basamaktan itibaren 0001’den başlayarak numaralanır (Örnek: G2520032). C2’ye dahil edilen mevcut TUTGA nokta numaraları aynen kullanılır, uyuşumlu olduğu belirlenen yatay kontrol ve düşey kontrol noktaları için eski numarası payda olarak verilir (Örnek; G2520032/7213 veya G2520033/134-DN2).

c) Alını için sıklaştırma noktaları: Bu noktalar, dördüncü basamak “3” olmak üzere beşinci basamaktan itibaren 0001’den başlayarak numaralanır (Örnek: G2530032).

ç) Fotogrametrik noktalar: Bu Yönetmeliğe uygun olarak üretilen fotogrametrik noktalar, dördüncü basamak “4” olmak üzere beşinci basamaktan itibaren 0001’den başlayarak numaralanır (Örnek: G254Ö032).

d) GNSS nivelmanı noktaları: Geometrik nivelman bağlantısı yapılan C1, C2 noktaları ve C3 için nokta numarası, dördüncü ve beşinci basamak sırasıyla “1H”, “2H” ve “3H” olmak üzere altıncı basamaktan itibaren 00l’den başlayarak numaralanır (Örnek; G251H004, G252H005 veya G253H006).

e) Poligon noktaları: Bu noktalar, proje bazında ilk karakter “P” olmak üzere 1’den itibaren numaralanır (Örnek: P1). Ek ve yenileme çalışmalarında yeni poligon noktalarına eski numaraların devamı verilir. Yardımcı alım noktası dayanağı (kör poligon) poligon numarasının sonuna (/) işareti eklenerek numaralanır (P1/1).

f) Nivelman noktaları: Bu noktalar, proje bazında ilk iki karakter ana nivelman noktaları için “AN”, ara nivelman noktaları için “RN”, yardımcı nivelman noktaları için “YN” olmak üzere 1’den itibaren numaralanır (Örnek: AN1, RN1, YN1). Ek ve yenileme, çalışmalarında yeni nivelman noktalarına eski numaraların devamı verilir. Nivelman ağına dahi) edilen TUDKA99 nokta numaraları aynen kullanılır.

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

Jeodezik Çalışmalar

Referans çerçevesi ve izdüşüm sistemi

(1) Bu Yönetmelik kapsamında hesaplanacak koordinatlar, TUREF’e dayalı olarak, GRS80 elipsoidi ve Transvers Mercator (TM) izdüşümünde üç derecelik dilim esasına göre belirlenir.

C1 derece ana GNSS ağının oluşturulması

(1) TUTGA/TUSAGA-Aklif ile sıklaştırma alanındaki noktalar arasında bağlantıyı sağlayan C1 derece Ana GNSS ağı, sıklaştırma alanına 30 km’den yakın, her durumda en az iki TUTGA/TUSAGA-Aktif noktası ile diğerleri önceden tesis edilmiş C1 noktalarından olmak üzere en az üç noktadan ve en fazla 30 km uzunluğundaki bağımsız bazlardan oluşturulur. C1 noktaları aşağıdaki noktalardan oluşabilir.

a) I., II. ve dengelenmiş III. derece Ülke Yatay Kontrol (Nirengi) Ağı noktaları.

b) Mülga Büyük Ölçekli Haritaların Yapım Yönetmeliğine göre oluşturulmuş III. derece nirengi ağı noktaları.

c) Yerel ağların (ülke sistemine bağlı olmayan) yüksek dereceli noktaları,

ç) Yeni tesis edilecek noktalar.

C1 noktası için yer seçimi

(1) C1 noktasının yer seçiminde aşağıdaki esaslar dikkate alınır.

a) Çevrede uydu sinyallerini yansıtacak yüzeyler (duvar, su yüzeyi, çatı ve benzeri yapılar) bulunmamalıdır.

b) Anten yüksekliğinden geçen ufkun 15° üzerinde ağaç, bina ve benzeri engeller bulunmamalıdır.

c) Yakınlarda GNSS sinyallerini etkileyecek yüksek gerilim hatları, radyo, televizyon, GSM veya radar iletişim antenleri ve benzeri tesisler bulunmamalıdır.

ç) Araç ile kolay ulaşılabilir olmalıdır.

d) Sağlam zeminde uzun süre kalabilecek kamu arazileri, parklar, yeşil alanlar gibi günün her saati girilip çıkılabilecek yerlerde olmasına dikkat edilmelidir.

(2) C1 noktaları yer seçim kanavasında gösterilir.

C1 noktasının tesisi

(1) C1 noktasının tesisinde;

a) Tahrip olmayan eski noktaların zemin tesisleri aynen korunur.

b) Yeni C1 noktaları ek-4’teki gibi tesis edilir.

(2) C1 noktalarının tesis işlemine, yer seçim kanavasının idare tarafından onaylanmasından sonra başlanır.

C1 noktalarının GNSS tekniğiyle ölçülmesi

(1) C1 noktalarının ölçümlerinde;

a) En az iki frekanslı, aynı anda en az altı uydudan kayıt yapabilen, jeodezik amaçlı GNSS alıcıları kullanılır.

b) Eş zamanlı oturumlar halinde gerçekleştirilecek statik ölçmelerde;

1) Uydu sayısı: Eh az beş adet,

2) Kayıt süresi: En az 120 dakika,

3) Kayıt aralığı: 15 saniye veya daha az,

4) Uydu yüksekliği: 10°, alınır,

c) Her oturumda, ek-5’te yer alan GNSS Ölçme ve Kayıt Karnesi düzenlenir.

ç) Anten yüksekliği ölçmeye başlamadan önce ve sonra olmak üzere iki kez ve her seferinde üç farklı noktadan mm duyarlığında ölçülür.

d) Oturumlar komşu istasyonlar arasında planlanır ve bu oturumlar arasında en az bir baz veya iki komşu nokta ortak alınır.

e) TUREF koordinatları bilinmeyen ve pilye tesisi olmayan noktalarda, iki oturumlu ölçme yapılır. Her oturumdaki anten yükseklikleri arasında en az 10 cm’lik fark olmalıdır.

C1 derece ağlardaki GNSS ölçülerinin değerlendirilmesi

(1) C1 derece ağlardaki GNSS ölçülerinin değerlendirilmesinde;

a) TUTGA/TUSAGA-Aktif ve eski C1 koordinatları, ölçme epoğuna (T) kaydırılır ve değerlendirmede kullanılır. TUTGA/TUSAGA-Aktif ve eski Cl’in başlangıç epoğundaki koordinatı alınır ancak eski C1 noktasının hızı, son TUTGA/TUSAGA-Aktif hızlarından yeniden hesaplanır. Epok kaydırma işleminde;

eşitliği kullanılır. Burada To, TUREF referans epoğu (2005.0), VX,VY,VZ nokta hızlarıdır.

b) C1 ölçüleri, ölçme anındaki koordinatları bilinen ve sabit alınan bir noktaya dayalı olarak zorlamasız (serbest) dengelenir. Bu dengeleme sonucunda, ağda uyuşumsuz baz olup olmadığı istatistik yöntemle test edilir. Uyuşumsuz bazlar varsa, yeniden hesaplanır veya yeniden ölçülerek dengeleme hesabı tekrarlanır. Her bağımsız bazın AX, AY, AZ bileşenleri ile bunların standart sapmaları бʌx,бʌy,бʌz hesaplanır ve sonuçlar; бʌx, бʌy, бʌz ≤ ±(10 mm±1 ppm) olmalıdır.

c) TUTGA/TUSAGA-Aktif noktalarının, ölçme anındaki verilen koordinatları ile C1 derece ağın zorlamasız (serbest) dengeleme sonucu bulunan koordinatları arasında üç boyutlu (3D) benzerlik dönüşümü yapılır ve ölçek uyuşumu istatistik yöntemle test edilir. Ölçek faktörü (ƛ); 1-ƛ ≤ ±3 ppm olmalıdır.

ç) C1 derece ağı, TUTGA/TUSAGA-Aktif noktalarının ölçme anındaki TUREF koordinatları değişmez alınarak dengelenir. Dengeleme sonucunda nokta jeodezik koordinatları (φ, ƛ, h) ve standart sapmaları (бφ, бƛ, бh) hesaplanır. Bu hesap sonucunda; бφ, бƛ ≤ ± 3.0 cm, бh, ≤ ±5.0 cm olmalıdır.

d) İstatistik güven aralığı l-a=0,95 alınmalıdır.

C2 derece sıklaştırma GNSS ağının oluşturulması

(1) TUTGA/TUSAGA-Aktif veya C1 noktalarından 15 km’yi geçmeyen en az iki bağımsız baz ile belirlenen C2 derece ağlar, sıklaştırma alanı içindeki aşağıdaki noktalardan oluşabilir.

a) I., II. ve dengelenmiş III. derece Ülke Nirengi Ağı noktaları.

b) Mülga Büyük Ölçekli Haritaların Yapım Yönetmeliğine göre oluşturulmuş III. derece yüzey ağı noktaları.

c) Yerel yatay kontrol ağlarının yüksek dereceli noktaları.

ç) Yeni tesis edilecek noktalar,

C2 noktası için yer seçimi

(1) C2 noktası için yer seçiminde; bu Yönetmeliğin 12 nci maddesinde yer alan esaslara ek olarak, eğer C3 dereceden nokta sıklaştırması aynı proje kapsamında yapılmayacak ise her C2 noktası aynı veya üst dereceden bir başka ağ noktasını görmelidir. Seçilen C2 dereceli noktalar bu Yönetmeliğin 12 nci maddesinde belirtilen yer seçim kanavasında gösterilir.

C2 noktasının tesisi

(1) C2 noktasının tesisinde;

a) Tahrip olmayan eski noktaların zemin tesisleri aynen korunur.

b) Yeni C2 noktaları ek-4'te yer aldığı gibi tesis edilir.

C2 noktalarının GNSS tekniğiyle ölçülmesi

(1) C2 noktalarının ölçümlerinde;

a) Aynı anda en az altı uydudan kayıt yapabilen jeodezik amaçlı GNSS alıcıları kullanılır.

b) Eş zamanlı oturumlar halinde gerçekleştirilecek statik ölçmelerde;

1) Uydu sayısı: En az beş adet,

2) Kayıt aralığı: 15 saniye veya daha az,

3) Uydu yüksekliği: 10◦,

4) Kayıt süresi: Bazlarda tek oturumda 60 dakika (tek frekanstı alıcılar için 90 dakika), alınır.

c) TUREF koordinatları bilinmeyen ve pilye tesisi olmayan noktalarda 30 dakikalık (tek frekanslı alıcılar için 45 dakika) iki oturumlu ölçüm yapılır. Her oturumdaki anten yükseklikleri arasında en az 10 cm’lik fark olmalıdır.

ç) Anten yüksekliği ölçüye başlamadan önce ve sonra iki kez mm duyarlığında ölçülür.

d) Her oturumda, ek-5'te yer alan GNSS Ölçme ve Kayıt Karnesi düzenlenir.

C2 derece ağlardaki GNSS ölçülerinin değerlendirilmesi

(1) C2 derece ağlardaki GNSS ölçüleri;

a) C2 noktalarını TUTGA/TUSAGA-Aktif ve C1 noktalarına bağlayan bazlar, tekli veya oturum baz çözümü ile değerlendirilir. Hesaplanan baz bileşenlerinin standart sapmaları, бʌx,бʌy,бʌz ≤ ±(10 mm± 1.5 ppm) olmalıdır.

b) TUTGA/TUSAGA-Aktif ve C1 noktalarının ölçme epoğundaki koordinatları değişmez alınarak, C2 noktalarının ölçme epoğundaki jeodezik (φ, ƛ, h) koordinatları ve standart sapmaları (бφ, бƛ, бh) farklı zamanlarda yapılan kayıtların birlikte değerlendirilmesiyle hesaplanır. Değerlendirme sonucunda; бφ, бƛ ≤ ±4.0 cm, бh , ≤ ±5.0 cm olmalıdır.

c) C2 noktaları, C1 noktaları ile birlikte TUTGA/TUSAGA-Aktif noktalarına dayalı olarak değerlendirilebilir.

C1 ve C2 nokta koordinatlarının referans epoğunda hesaplanması

(1) Cl ve C2 noktalarının T ölçü epoğundaki koordinatları, referans epoğuna (To =2005.0) kaydırılır. Bunun için Cl ve C2 nokta hızları, güncel TUTGA/TUSAGA-Aktif nokta hızlarından idare tarafından belirlenen enterpolasyon yöntemiyle hesaplanır. Koordinat kaydırma işlemi için;

eşitliği kullanılır.

C3 derece GNSS ağının oluşturulması

(1) G3 noktalarının oluşturulmasında aşağıdaki esaslara uyulur.

a) C3 derece ağları oluşturan noktalar; sıklaştırma alanında, en az bir C1, C2 ve C3 derece noktayı görecek, poligon dizilerine çıkış verecek ve en büyük kenar uzunluğu en fazla 10 km olacak biçimde, bu Yönetmeliğin 16 ncı maddesinde yer alan hususlar dikkate alınarak seçilir. Seçimi yapılan C3 noktalar bu Yönetmeliğin 12 nci maddesinde belirtilen yer seçim, kanavasına işaretlenir.

b) C3 noktaları (alım için sıklaştırma noktaları) ek-4’teki gibi tesis edilir.

c) C3 noktalarının ölçülmesinde en az altı uydudan eş zamanlı kayıt yapabilen jeodezik amaçlı GNSS alıcıları kullanılır.

ç) C3 noktalarının ölçümleri statik veya hızlı statik yöntemle gerçekleştirilir ve ölçmelerde;

1) Uydu sayısı: En az beş adet,

2) Kayıt aralığı: 15 saniye veya daha az,

3) Uydu yüksekliği: 10°,

4) Kayıt Süresi: 5 km’ye kadar bazlarda 20 dakika (tek frekanslı alıcılar için 30 dakika),

alınır.

d) 5 km’den büyük bazlarda her bir km için 3 dakika (tek frekanslı alıcılar için 5 dakika) ilave süreler ile en fazla 10 km’ye kadar bazların ölçümü şeklinde belirlenir.

e) Anten yüksekliği ölçü öncesi ve solmasında iki kez mm duyarlığında ölçülür.

f) C3 noktaları: TUTGA/TUSAGA-Aktif, C1 ve G2 noktalarından en az iki bağımsız baz ile belirlenir.

g) GNSS ölçümü yapılan noktalardaki her oturumda, ek-5’te yer alan GNSS Ölçme ve Kayıt Kaimesi düzenlenir.

ğ) C3 noktalarını TUTGA/TUSAGA-Aktif, C1 ve C2 noktalarına bağlayan bazlar, tekli veya oturum baz çözümü ile değerlendirilir. Hesaplanan baz bileşenlerinin standart sapmaları; бʌx, бʌy, бʌz ±(10 mm + 1.5 ppm) olmalıdır.

h) C3 nokta koordinatları, bağlantı noktalarının referans epoğundaki koordinatları değişmez alınarak hesaplanır. Değerlendirme sonucunda; бφ, бƛ ≤ ±5.0 cm, бh ≤ ±6.0 cm olmalıdır.

ı) C3 noktalarının hızları güncel TUTGA/TUSAGA-Aktif nokta hızlarına dayalı olarak enterpolasyonla bulunur.

TUSAGA-Aktif istasyonları ile baz uzunluğuna bağlı olmaksızın statik ölçü yöntemi kullanılarak nokta koordinatlarının belirlenmesi

(1) C (C1, C2, C3 ve C4) derece noktalar, en az üç adet TUSAGA-Aktif referans istasyonu ve yörünge doğruluğu ±3 cm ve daha doğru olan hassas yörünge bilgileri kullanmak, bu Yönetmeliğin 14 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a), (b), (c) ve (ç) bentlerine göre GNSS ölçümü yapmak, karşılık geldiği ilgili C derece noktanın yer seçimi, tesis ve doğruluk ölçütlerine uymak şartıyla baz uzunluğuna bağlı olmaksızın üretilebilir.

(2) GNSS Ölçüleri TUSAGA-Aktif noktalarının ölçme anındaki koordinatlarına dayalı olarak değerlendirilir ve daha sonra hesaplanan koordinatlar referans epoğuna kaydırılır. Nokta hızları güncel TUTGA/TUSAGA-Aktif nokta hızlarından idare tarafından belirlenen enterpolasyon yöntemiyle hesaplanır.

Ortometrik yükseklik belirleme

(1) Sıklaştırma alanı içindeki C1, C2 ve C3 noktalarının Helmert Ortometrik Yükseklikleri (H), bu Yönetmeliğin 41 inci veya 42 nci maddeleri uyarınca hesaplanan jeoit yüksekliği (N) kullanılarak, H=h-N eşitliğiyle bulunur. Burada h, elipsoit yüksekliğidir.

C3 derece ağların yersel tekniklerle oluşturulması

(1) C3 derece ağlar için oluşturulan sıklaştırma ağları, B, C1, C2 ve GNSS Ölçme teknikleriyle oluşturulan C3 noktalarına bağlanarak “karışık kestirme”, “açı kenar ağı”, “dizi nirengi” veya “dizi nirengi ağları" biçiminde oluşturulabilir. Görüş olanaklarının az olduğu yerlerde dış merkez gözlemleri planlanabilir. Kestirme noktalarında, ufka uygun dağılmış en az üç noktadan çıkış sağlanmalıdır.

(2) Eski noktaların tesisleri aynen korunur. Ancak, yeni C3 noktaları ek-4’te açıklandığı biçimde tesis edilir ve ek-6’da açıklandığı biçimde röperlenir.

(3) Şeritsel çalışmalarda oluşturulacak dizi nirengilerin en büyük kenar uzunluğu 1.5 km’yi, dizinin toplam uzunluğu ise 7 km’yi geçmemelidir.

(4) Görüş olanağı sağlayan minare, kule ve yüksek binalar üzerindeki işaretler, yöneltme amaçları için kullanılabilir. Bu durumda bu amaçla seçilen noktalar, röper krokilerinde tanımlanarak uygun dağılmış en az dört noktadan doğrultu gözlemleriyle kestirilir,

(5) Kenarlar, ölçme doğruluğu ±(3 mm+3 ppm) (dahil)’den daha iyi olan aletlerle karşılıklı olarak iki kez Ölçülür. Alet ve işaret yükseklikleri cm duyarlığında ölçülür.

(6) Kenar ölçüleri, ek-7’de yer alan biçimde GRS80 elipsoidine; ve izdüşüm düzlemine indirgenir. İndirgenmiş kenarlar arasındaki farkın kenar uzunluğuna oranı 1/50000’den büyük olamaz.

(7) Doğrultu gözlemleri; yatay açı ölçme doğruluğu ±600 (2") (dahil)’den daha iyi olan aletlerle dörder seri yapılır.

(8) C3 noktalarının koordinatları; bağlantı noktalarının koordinatları sabit alınarak, kenar ve doğrultulara uygun ağırlıklar verilerek, en küçük kareler yöntemiyle tek nokta ya da ağ dengelemesiyle bulunur. Konum doğrulukları bu maddenin dördüncü fıkrasında belirtilen noktalar için ±7 cm (dahil), diğer noktalar için ±5 cm (dahil)’den daha iyi olmalıdır.

(9) Ana, ara veya yardımcı nivelman ağı içine alınamayan C3 noktalarının Helmert Ortometrik Yükseklikleri (H) karşılıklı trigonometrik veya geometrik nivelman yöntemiyle belirlenir. Daha sonra uygun jeoit yükseklikleri (N) kullanılarak noktaların elipsoit yükseklikleri (h=H+N) elde edilir.

Poligon işleri

(1) Detay noktalarının yersel yöntemlerle ölçülmesi için C1, C2 ve C3 noktalarına dayalı poligon dizileri oluşturulur.

a) Poligon dizilerinin seçimi, ölçülmesi ve değerlendirilmesi; ana, ara ve yardımcı poligon geçicileri olarak planlanabileceği gibi poligon ağları biçiminde de planlanabilir. Toplam ana geçki uzunluğu en çok 1.600 m, ara geçki uzunluğu en çok 1.000 m ve yardımcı geçki uzunluğu en çok 600 m alınır. Zorunlu durumlarda, yerleşim yeri dışında geçki uzunlukları idarenin görüşü alınmak suretiyle geçki uzunluklarının en çok 1.5 katı olabilir. Geçicilerde, en büyük kenar uzunluğu 500m’yi geçmemelidir. Planlanan poligon dizi veya ağlarındaki noktalar için bir seçim kanavası düzenlenir.

b) Seçim kanavasının idarece onaylanmasını müteakip, poligon noktaları ek-4’te yer alan şekilde tesis edilir ve ek-6’da yer alan biçimde röperlenir.

GNSS tekniğiyle poligon ölçmeleri

(1) Poligon noktalarının koordinatları; C1, C2 ve C3 noktalarına dayalı statik, hızlı statik, kinematik veya gerçek zamanlı kinematik yöntemlerden biriyle belirlenebilir.

a) Statik ve hızlı statik gözlemlerde;

1) Uydu sayısı: En az beş adet,

2) Uydu yükseklik açısı: 10°,

3) Veri toplama aralığı: 10 saniye veya daha az,

4) Baz uzunluğu: En fazla 5 km,

5) Ölçüm Süresi: En az 10 dakika,

alınır. Ölçümler, en az iki referans noktasına dayalı yapılır. Hesaplanan noktanın konum doğruluğu yatayda ve düşeyde ±8 cm (dahil)’den daha iyi olmalıdır.

b) Ölçme sonrası veya Ölçme anında poligon noktalarının konumları kinematik yöntemlerle belirlenebilir. Her poligon noktasında, aşağıdaki koşulları sağlayacak şekilde ve farklı zamanlarda en az iki oturum GNSS ölçümü yapılır. İki oturumdan elde edilen izdüşüm koordinatları ve elipsoit yükseklikleri arasındaki farklar ±7 cm’den fazla olamaz. Kinematik yöntemlerde;

1) Uydu sayısı: En az beş adet,

2) Uydu yükseklik açısı: 10◦,

3) Veri toplama aralığı: 5 saniye veya daha az,

4) Referans noktasına uzaklık: En fazla 5 km,

5) Ölçüm süresi: Her noktada en az 10 epok,

6) Oturumlar arası zaman: En az bir saat,

alınır.

c) Poligon noktalarının koordinatları; TUSAGA-Aktif sisteminde Ağ GZK yöntemiyle de belirlenebilir.

ç) TUSAGA-Aktif sisteminde poligon noktalarının koordinatları; (d) bendinde yer alan koşulları sağlayacak şekilde ve farklı zamanlarda en az iki GNSS oturumu ile belirlenir.

İki oturumdan elde edilen izdüşüm koordinatları ve elipsoit yükseklikleri arasındaki farklar ±7 cm (dahil)’den küçük olmalıdır.

d) TUSAĞA-Aktif sisteminde Ağ GZK yönteminde;

1) Düzeltme verileri alınırken kullanılabilecek teknik: VRS, FKP veya MAC,

2) İlk faz başlangıç belirsizliği çözümü: Sabitlenmiş,

3) Uydu sayısı: En az beş adet,

4) Uydu yükseklik açısı: 10°,

5) Veri toplama aralığı: Bir saniye,

6) Ölçüm süresi: Her noktada en az 10 epok,

7) Oturumlar arası zaman: En az bir saat,

alınır.

e) TUSAGA-Aktif sistemi ile poligon noktasının koordinatı belirlendiğinde; ölçümlere ilişkin orijinal veri kayıt dosyası ve ek-11’de yer alan çizelge düzenlenerek sayısal ve basılı ortamda teslim edilir.

Yersel tekniklerle poligon ölçmeleri

(1) Yersel tekniklerle poligon ölçmelerinde aşağıdaki esaslara uyulur.

a) Poligon kenarları, ölçme doğruluğu ±(3 mm + 3 ppm) (dahil)’den daha iyi olan elektronik uzunluk ölçerlerle karşılıklı iki kez ölçülür. Bu ölçmelerde alet ve işaret yükseklikleri cm duyarlığında belirlenir.

b) Doğrultular, yatay açı ölçme doğruluğu ±10cc (3") (dahil)’den daha iyi olan aletlerle iki yarım seri olarak ölçülür.

c) Poligon noktalarının koordinatları; en küçük kareler yöntemiyle dengelenerek veya klasik koordinat hesaplama yöntemiyle belirlenebilir.

ç) En küçük kareler yöntemiyle dengelemede, doğrultu gözlemleri ve kenar ölçmeleri için uygun ağırlık seçimi yapılır. Uygun bir test yöntemiyle uyuşmuşuz ölçüler araştırılır. İstatistik güven aralığı l-a=0.95 alınmalıdır. Nokta konum doğruluğu ±8 cm (dahil)’den daha iyi olmalıdır.

d) Bütün geçkilerdeki klasik koordinat hesaplamalarında açı kapanması (Fb), enine (Fq) ve boyuna (Fl) hata sınırları;

eşitlikleriyle hesaplanır. Burada (n) başlangıç ve son noktalar dahil kırık nokta sayısı, (fx,fy) geçkideki koordinat düzeltme miktarları ve (B, C) geçicideki başlangıç ve son noktalardır. Poligon geçkilerinde; Fb > fb , Fq > fq, Fl > fl olmalıdır. Kapalı poligon geçkilerinde enine hata sıfır çıkacağından boyuna hata hesaplanmalıdır.

e) Açı kapanma hatası, kırılma açılarına ve koordinat kapanma hataları ise kenar uzunlukları ile orantılı olacak şekilde dağıtılır.

f) Poligon noktaları arasındaki yükseklik farkları bu Yönetmeliğin 34 ila 39 uncu maddelerindeki esaslara göre geometrik nivelman veya karşılıklı trigonometrik nivelmanla belirlenir. Düşey açı ölçümü; düşey açı ölçüm doğruluğu +1000 (3") veya daha iyi aletlerle en az bir seri ölçülür. Trigonometrik nivelmanla elde edilen iki yükseklik farkı arasındaki fark 3 cm’yi geçmemelidir.

g) Poligon noktalarının Helmert ortometrik yükseklikleri, trigonometrik yükseklik farkları kullanılarak yüksekliği geometrik nivelmanla belirlenen noktalara dayalı hesaplanır. Toplam geçki uzunluğu 1.600 m ve geçki kapanması 5 cm/km’yi geçmemelidir. Ara ve yardımcı poligon yükseklikleri, ana poligon noktalarının yüksekliklerine dayalı hesaplanır. Poligon ağlarının yükseklikleri, bir bütün olarak uygun dağılmış en az dört noktaya dayalı dengelemeyle de hesaplanabilir.

ğ) Poligon noktalarının elipsoit yükseklikleri (h), bu Yönetmeliğin 41 inci veya 42 nci maddeleri uyarınca hesaplanan jeoit yüksekliği (N) ve Helmert ortometrik yükseklik (H) değerleriyle hesaplanır (h = H + N).

Helmert ortometrik yüksekliklerinin belirlenmesi

(1) Noktaların Helmert Ortometrik Yükseklikleri geometrik nivelman, trigonometrik nivelman veya GNSS nivelmanı yöntemlerinden biriyle belirlenir.

(2) GZK ile elde edilen elipsoit yüksekliklerinden, bu Yönetmeliğin 41 inci ve 42 nci maddelerinde belirtilen koşullarda mevcut jeoit doğrudan kullanılarak, iyileştirilerek ya da oluşturulacak yerel jeoit kullanılarak ortometrik yükseklikler elde edilebilir.

TUDKA99'un sıklaştırılması

(1) Proje alanında, TUDKA99’un I. ve II. derece noktalarına dayalı 10. derece Nivelman Ağı (Ana Nivelman Ağı-ANA) oluşturulur. TUDKA99 noktaları, geçki kontrolü yapılarak kullanılır.

(2) TUDKA99 noktalarına dayalı olarak daha önceden oluşturulan ağlardaki yüksek dereceli noktaların dayanak noktası olarak alınması için idarenin onayı alınır.

Bağlantı nivelmanı

(1) Sıklaştırma alanında TUDKA99’un I. veya II. derece noktaları yoksa bu ağa bağlantıyı sağlayacak “bağlantı nivelmanı” yapılır. Bağlantı nivelmanı, geometrik nivelman veya GNSS nivelmanı yöntemiyle yapılabilir.

a) Geometrik nivelman ile bağlantı: Bağlantı nivelman geçkisi, en az iki TUDKA99 noktasına bağlı ve aralarındaki mesafe 2 km’yi geçmeyecek şekilde tesis edilecek nivelman noktaları ile oluşturulur.

b) GNSS nivelmanı ile bağlantı: Proje alanının 20 km’ye kadar yakınından geçen 1. veya II. derece nivelman geçkisinin bulunmaması durumunda; bir nivelman noktasından başlayarak, başka bir nivelman noktasına dayanacak şekilde noktalar arası uzaklıkları 15 km’yi geçmeyecek bir GNSS nivelman geçicisi oluşturulur. Geçki noktaları, hem geometrik nivelman hem de GNSS ölçümlerine olanak sağlayacak şekilde ek-4’e uygun ana nivelman noktası olarak tesis edilir ve numaralandırılır. Geçki noktalarında C1 derece ölçüm ve doğruluk ölçütlerini sağlayacak şekilde GNSS ölçüm ve değerlendirmeleri yapılır. Ancak I. veya II. derece nivelman geçkisinin, proje alanına 20 km’den yakın olması halinde de arazi eğiminin %25’ten fazla ve ulaşımın güç olduğu durumlarda, İdarenin onayı alınarak GNSS nivelmanı bağlantısı yapılabilir. TGyy kullanılarak bu noktalar arasındaki Helmert ortometrik yükseklik farkı (AH=Ah-AN) elde edilir. GNSS nivelman geçkisi için hesaplanan Helmert ortometrik yükseklik farkı ile TUDKA99 yüksekliklerinden hesaplanan yükseklik farkı arasındaki farkın mutlak değeri dH ≤ 12 mm√S[km] olmalıdır. Burada; S oluşturulan nivelman geçkisinin uzunluğu, Ah21=h2-hı, AN21= N2-N1, dH=(Ah21-AN21)-(H2-Hı) olarak alınır. Daha sonra TUDKA99 noktalarına dayalı tek boyutlu dengeleme yapılarak proje bölgesine Helmert ortometrik yükseldik taşınır. Ancak bu yöntemle üretilen noktalar jeoidin iyileştirilmesi veya kontrolünde GNSS nivelman noktası olarak kullanılamaz.

Ana nivelman ağı

(1) Ana nivelman ağı, proje alanını kapsayacak şekilde, uzunluğu 40 km’yi aşmayan luplar biçiminde düzenlenir, Nivelman geçkileri; geometrik nivelman yapılabilecek yollar üzerindeki C3 ve daha yüksek dereceli noktalar ve poligon noktaları ile bölgede önceden tesis edilen nivelman ağlarının yüksek dereceli noktalarını içerecek şekilde seçilir. Geçki üzerindeki nokta aralığı en çok 1.5 km olmalıdır. Seçimi yapılan noktalar için bir seçim kanavası düzenlenir. Seçim kanavası onaylandıktan sonra, yeni noktalar ek-4’te yer alan şekilde tesis edilir ve ek-6’da yer alan biçimde röperlenir.

Ara nivelman ağı

(1) Ara nivelman ağı, başı ve sonu ana nivelman ağı noktalarına bağlı toplam uzunluğu 10 km'yi geçmeyen nivelman geçkileri veya en az iki ana nivelman noktasını içeren ve toplam uzunluğu 10 km’yi geçmeyen luplar biçiminde planlanır. Geçki üzerindeki nokta aralığı en çok 1 km olmalıdır. Seçimi yapılan ana nivelman noktaları bu Yönetmeliğin 32 nci maddesinde belirtilen seçim kanavasında gösterilir. Yeni noktalar, ek-4’te yer alan şekilde tesis edilir ve ek-6’da yer alan biçimde röperlenir.

Nivelman ölçümü

(1) Ana ve ara nivelman ağındaki yükseklik farkları ile bağlantı nivelmanındaki yükseklik farklarının belirlenmesinde, gidiş-dönüş nivelmanı yapılır ve gidiş- dönüş niyelmanıyla yükseklik farkının ±1.5 mm/km veya daha iyi duyarlıkla belirleyebilen nivo ve miralar kullanılır. Ayrıca aşağıdaki hususlar dikkate alınır.

a) Nivolarda her ölçü günü başlangıcında gözlem doğrultusunun (ekseninin) yatay doğrultudan sapmasını tespit etmek amacıyla kontrol ölçümü yapılır ve bulunan sapma değeri kaydedilir.

b) Söz konusu sapma değeri 0.12 mm/m = 25" den küçük olmalıdır.

c) Çift mira ve mira altlıkları (papuçlar, çarıklar) kullanılır.

ç) Ardışık iki nokta arasındaki nivelman ölçmesinde alet kurma sayısı çift olur.

d) Nivoların ana eksen koşulları ve miraların düzeçleri kontrol edildikten sonra ölçmelere başlanır.

e) Mira okumaları; tek bölümlü miralarda G I I G sırasıyla, çift bölümlü miralarda G(I) I(I) II(II)G(II) sırasıyla veya benzer yöntemlere uygun yapılır. Buradaki (G) geri mira okuması, (I) ileri mira okunması, (ı) ana mira bölümü ve (ıı) yardımcı mira bölümü anlamındadır. Altı çizgili okumalarda nivo miraya yöneltildiğinde düzeç kontrol edilir.

f) Mira okumaları 0,1 mm’ye kadar kaydedilir ve en az üç okuma yapılır.

g) Miradaki en küçük orta çizgi okuması 0,5 m alınır.

ğ) Alet mira uzaklığı en fazla 60 m alınır.

h) Geri ve ileri mira uzaklıkları farkı her portede 10 m’yi geçmemelidir.

ı) İki nivelman noktası arasında geri ve ileri mira uzaklıkları farklarının toplamı 10 m’yi geçmemelidir.

i) Ana ve ara nivelmanda güzergah üzerindeki poligonlar gidiş ve dönüşte ölçülür.

Nivelman nokta konumları

(1) Proje alanındaki yatay koordinatları hassas olarak belirlenmemiş nivelman noktalarının koordinatları ±15 cm (dahil)’den daha iyi doğrulukla belirlenir.

Yardımcı nivelman noktaları

(1) Proje alanı içinde, her dereceden nivelman noktalarının yoğunluğu yerleşim bölgelerinde ortalama 400-500 m aralıklarla ve diğer bölgelerde ortalama 700-800 ra aralıklarla olmalıdır. Bu yoğunluğu yeterince sağlamak için yardımcı nivelman noktaları tesis edilir. Bu noktalar bu Yönetmeliğin 32 nci maddesinde belirtilen seçim kanavasında gösterilir, ek-4’te yer alan şekilde tesis edilir ve ek-6’da yer alan biçimde röperlenir.

Yardımcı nivelman noktalarının ölçümü

1) Yardımcı nivelman noktalarının yükseklikleri, ana ve ara nivelman noktalarına bağlı nivelman geçkilerinde gidiş-dönüş nivelmanı ile olabildiğince poligon noktalarından geçilerek belirlenir. Bu nivelmanda, gidiş-dönüş nivelmanıyla yükseklik farkını +2.5 mm/km (dahil)’den daha iyi doğrulukla belirleyebilen nivo ve miralar kullanılır. Nivelman yolunun uzunluğu bağlantı noktaları arasındaki geometrik uzunluğun iki katını geçemez.

Nivelman gidiş-dönüş kapanma değerleri

(1) Gidiş-dönüş nivelmanında bulunan kapanma değeri (w);

a) Ana ve bağlantı nivelmanında: w [mm] ≤12 √S[km],

b) Ara nivelmanda: w [mm] ≤15 √S[km],

c) Yardımcı nivelmanda: w [mm] ≤20 √S[km],+ 0.0002 ʌH

olmalıdır. Burada S, km biriminde nivelman yolunun uzunluğu, AH her alet kurulmasındaki mira okumalarının geri-ileri farklarının mutlak değerleri toplamıdır (AH = [|g - i|]). Nivelman yolu üzerindeki ardışık noktalar arasında hu kontrol yapılır.

Nivelman lup kapanma değerleri

(1) Gidiş-dönüş yükseklik farklarının ortalamalarından hesaplanan lup kapanmaları (wl),

a) Ana nivelmanda: wL [mm] ≤15 √L[km]

b) Ara nivelmanda: wL [mm] ≤18 √L[km]

olmalıdır. Burada L, km biriminde nivelman lup uzunluğudur.

Nivelman ölçülerinin değerlendirilmesi

(1) Ana, ara ve yardımcı nivelman ağı, ayrı ayrı veya birlikte uygun ağırlıklandırma ile gidiş-dönüş yükseklik ortalamaları ölçü ve bir nokta sabit alınarak, zorlamasız veya serbest dengelenir ve uygun testlerle uyuşumsuz ölçüler ayıklanır. Ağda, uyuşumsuz ölçü kalmayıncaya kadar dengeleme, uyuşumsuz ölçü testi ve ölçü tekrarına devam edilir. Zorlamasız dengeleme sonucunda birim ağırlıklı ölçünün standart sapması (1 km’lik yoldaki yükseklik farkının standart sapması) ±10 mm (dahil)’den küçük olmalıdır.

(2) TUDKA99 noktalarının, oluşturulan nivelman ağı ile uyuşumlu olup olmadığı test edilir ve uyuşumlu TUDKA99 noktalarının yükseklikleri sabit alınarak, topluca veya ana, ara ve yardımcı nivelman ağları ayrı ayrı dengeleme ile bu ağlardaki noktaların Helmert ortometrik yükseklikleri hesaplanır. İstatistik güven aralığı l-a=0.95 alınmalıdır.

(3j Yardımcı nivelman ağı ayrı dengelendiği takdirde ağırlıklar eşit alınabilir.

GNSS nivelmanı yöntemiyle Helmert ortometrik yüksekliklerinin belirlenmesi

(1) GNSS ile bulunan elipsoit yüksekliğinden Helmert ortometrik yüksekliklere dönüşüm için TGyy veya yerel GNSS nivelman jeoidi kullanılarak GNSS nivelmanı uygulanır.

TGyy kullanılması

(1) TGyy’nin proje alanında kontroLü/iyileştirilmesi için 200 km2’ye kadar en az dört nokta ve buna ek olarak her 200 km2 ye bir nokta olacak şekilde uygun dağılmış noktalar belirlenir. Bu noktalar C1 nokta doğruluğunda ölçülür ve TUDKA99’a geometrik nivelman ile bağlantısı yapılarak Helmert ortometrik yükseklikleri belirlenir. Bağlantı için gerekli olan yeni nivelman noktaların tesisi ve ölçümünde ana nivelman için belirlenen ölçütler esas alınır. Düşey kontrol noktalarının geçki kontrolü yapılır. Geçki kontrolünde bağlantı ve ana nivelman için belirlenen ölçütler esas alınır.

(2) Yüksekliği bilinen noktalar arasındaki Helmert ortometrik yükseklik farkı ile GNSS ve TGyy’den bulunacak ortometrik yükseklik farkı arasındaki fark dH ≤ 12 mm √S[km] olmalıdır. Burada S, km biriminde nivelman yolunun uzunluğudur. Noktaların Helmert ortometrik yüksekliklerinin hesaplanmasında aşağıdaki usullerden biri izlenir.

a) Noktalar arası elipsoit yükseklik farkları (Ah) ve jeoit yükseklik farklarından (AN) yararlanarak her baz vektörü için AH=Ah-AN eşitliği ile bulunacak Helmert ortometrik yükseklik farkları, bir nivelman ağ dengelemesinde ölçü olarak alınarak, Helmert ortometrik yüksekliği bilinen noktalara dayalı olarak dengelenir ve noktaların Helmert ortometrik yükseklikleri bulunur. Serbest dengeleme sonucunda birim ağırlıklı ölçünün, standart sapması (1 km’lik yoldaki yükseklik farkının standart sapması) ±10 mm (dahil)’den küçük olmalıdır.

b) Helmert ortometrik ve elipsoit yüksekliği bilinen dayanak noktalarında; N=h-H eşitliği ile hesaplanan jeoit yükseklikleri ile TGyy jeoit yükseklikleri (NTGyy) arasındaki farklar uygun bir yüzey ile modellendirilir. TGyy jeoit düzeltmesi (8N) bütün noktalarda belirlenir ve Helmert ortometrik yüksekliği H=h-(NTCyy+8N) eşitliğiyle doğrudan hesaplanır.

Yerel GNSS nivelman jeoidinin oluşturulması ve kullanılması

(1) Sıklaştırma alanını kaplayacak biçimde, elipsoit yükseklikleri (h) GNSS ile, Helmert ortometrik yükseklikleri (H) geometrik nivelman ile belirlenen bir “Jeoit Dayanak Noktaları Ağı” oluşturulur. Jeoit dayanak noktalarının oluşturulmasında aşağıdaki esaslar dikkate alınır.

a) TUTGA, C1, C2 ve C3 dereceli GNSS ağı ile ana ve ara nivelman ağının ortak noktaları alınmalıdır.

b) Kütle dağılımını karakterize eden yerlerde (su toplama ve bölüm çizgileri üzerinde, tepe ve çukurlarda ve benzeri yerlerde) mutlaka noktalar olmalıdır.

c) En az nokta yoğunluğu; 20 km2'ye kadar 6 nokta ve bundan sonraki her 15 km2’ye 1 nokta olmalıdır.

ç) Jeoit dayanak noktaları ek4’te yer alan şekilde tesis edilir, nirengi ve nivelman kanavalarında gösterilir.

d) Jeoit dayanak noktalarının koordinatları en az C2 dereceli nokta esaslarına göre, Helmert ortometrik yükseklikleri ise ana veya ara nivelman ağı ölçme esaslarına göre belirlenirler. Ancak proje alanının 30 km2’den küçük olması durumunda, jeoit dayanak noktaları idarenin onayı alınarak C3 derece nokta esaslarına göre belirlenebilir.

e) Eğinlin %20’den fazla ve ulaşımın güç olduğu jeoit dayanak noktalarının Helmert ortometrik yükseklikleri, idarenin onayı alınarak, ana ve ara nivelman noktalarından geometrik nivelman veya trigonometrik nivelman tekniğiyle yapılan bağlantı ölçümleriyle belirlenebilir.

1) Geometrik nivelman, gidiş-dönüş nivelmanıyla yükseklik farkının ±2.5 mm/km (dahil)’den, daha iyi duyarlıkla belirleyebilen nivo ve miralarla yapılır.

2) Geometrik nivelmanda, nivelman geçkisinin toplam uzunluğu 2.5 km’yi geçemez ve gidiş-dönüş yükseklikleri arasındaki kapanma değeri; dH[mm] ≤20 √S[km] olmalıdır.

f) Jeoit dayanak noktalarının jeoit yüksekliklerinin uyuşumu, yükseklik doğruluklarının dikkate alındığı bir istatistik yöntemle test edilir. Uyuşumsuz noktaların elipsoit ve Helmert ortometrik yükseklikleri yeniden belirlenir. İstatistik güven aralığı l-a=0.95 alınmalıdır. Uyuşum doğruluğu (б) +5 cm (dahil)’den daha iyi olmalıdır.

g) Jeoit dayanak noktalarının N=h-H bağıntısı ile bulunan jeoit yükseklikleri, bu yüksekliklerin değişmeyeceği algoritmalar kullanılarak modellendirilir.

(2) Jeoit yükseklikleri grid veri olarak düzenlenip kullanılabilir. Bir noktanın jeoit yüksekliği modelden doğrudan veya en az üç noktadan enterpolasyon ile hesaplanır.

Sabit GNSS istasyonları ve kullanılması

(1) Herhangi bir amaç için tesis edilmiş sabit GNSS istasyonlarından elde edilen veriler, aşağıda belirtilen asgari koşulları sağlaması durumunda bu Yönetmelik kapsamında kullanılabilir.

a) A, B veya C1 nokta kategorisine girecek koordinat doğruluğuna sahip olmalıdır.

b) Pliye veya eşdeğer stabiliteye sahip bir tesis üzerine monte edilmiş anteni olmalıdır.

c) Tesisi sağlam zeminde, maksimum uydu görüşüne uygun olmalı ve çoklu yansıma etkisi bulunmamalıdır.

ç) Sürekli çalışan jeodezik amaçlı çift frekanslı GNSS alıcısına ve antenine sahip olmalıdır.

d) Alıcısı bir saniye veya daha sık aralıklı veri toplama, bu verileri depolama, saklama, arşivleme ve gerektiğinde istenilen geçmiş zaman dilimine ait veri dosyasını RINEX formatta üretebilme özelliğine sahip olmalıdır.

e) İstasyona ait günlük verilere (en az 30 saniye aralıkta toplanmış) internet aracılığıyla ulaşılma olanağı olmalıdır.

f) İstasyonun bu Yönetmelik kapsamında kullanılabileceği ile ilgili standartları (istasyonun koordinatının kategorisi, hız vektörleri, ürettiği verinin standardı, doğruluğu ve güvenilirliği) gösteren onay belgesi iki yılda bir Harita Genel Komutanlığından alınmalıdır.

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

Detay Ölçmeleri

Detay ölçmeleri

(1) Detay Ölçmeleri ve numaralandırma aşağıdaki esaslara göre yapılır.

a) Detay noktaları; elektronik takeometre, GNSS, LİDAR veya diğer teknik ve yöntemler kullanılarak ölçülebilir.

b) Ölçülecek detayların tanımlanması, kodlandırılması, özniteliklerinin girilmesi ve detay noktalarının nuraaralandırılması ek-l’de yer alan Detay ve Öznitelik Kataloğuna göre yapılır.

c) Eş yükseklik eğrisi, çizimi için, gerekli detay noktaları ölçülür. Bu detay noktalarının dağılımı ve sayısı ölçeğe ve arazinin eğimine bağlı olarak idare tarafından belirlenir. Söz konusu noktaların sayısı 25 nokta/ha'dan az olamaz. Bu noktalara ilave olarak arazinin topoğrafik durumunu temsil edecek desen ve karakteristik noktalar ile yol ve sokakların eğimini belirleyecek noktalar da ölçülür.

ç) Parsel, bina, mühendislik tesisleri ve benzeri detayların alımında, yerleşim yerlerinde 150 m’yi geçen cepheler üzerinde her 150 m için; yerleşim yerleri dışında ise 250 m'yi geçen cepheler üzerinde her 250 m için bir detay noktası ölçülür.

d) Detay noktaları, kendisine en yakın C derece ağ noktalarından ölçülür. Zorunlu hallerde, C derece ağ noktalarına bağlı yardımcı alım noktaları kullanılabilir. C derece ağ noktalarından güzergah şeklinde geçici olarak en fazla üç adet yardımcı alım noktası tesis edilebilir. Yardımcı alım noktalarının kontrolü, bir başka C derece ağ noktasından veya başka C derece ağ noktalarından ölçülmüş en az iki adet detay noktasına bağlanılarak sağlanır. Bu noktaların yükseklikleri iki poligon noktasına bağlı olarak geometrik nivelman ile belirlenir. Yardımcı alım noktalarının çıkış uzunluğu yerleşim yerlerinde en fazla 50 m, yerleşim yerleri dışında ise en fazla 200 m’dir. Yardımcı alım noktalarından, yerleşim yerlerinde en fazla 50 m, yerleşim yerleri dışında en fazla 200 m uzaklıktaki detay noktaları ölçülebilir.

(2) Yardımcı alım noktaları, ek-4’te yer alan şekilde tesis edilir ve ek-6’da yer alan biçimde röperlenir.

Detay ölçme doğruluğu

(1) Detay noktalarının izdüşüm koordinatları ve yükseklikleri, elektronik takeometre, GNSS, LİDAR veya diğer teknik ve yöntemler kullanılarak; yatay konum doğruluğu (бx2+бy2)1/2 ±7 cm (dahil)’den daha iyi ve Helmert ortometrik yükseklik doğruluğu (oh) ±7 cm (dahil)’den daha iyi olacak şekilde ölçülmelidir.

(2) Elektronik takeometrede ölçü uzaklığı 500 m’yi geçemez. Yerleşim yerlerinde, bir binada yükseklik farkı en fazla olan en az iki nokta olacak biçimde nokta yoğunluğu azaltılabilir.

(3) Zeminden ölçülemeyen detay noktalarının ortometrik yükseklikleri değerlendirme dışı bırakılır.

(4) Detay aliminin başlangıç ve bitiminde en az bir adet yer kontrol noktasına ölçü yapılır. Koordinat farkları (dx, dy, dH) ±15 cm (dahil)’den küçük olmalıdır.

(5) Jalon yüksekliği, yerleşim yerleri içindeki ölçülerde 4 m’yi, yerleşim yerleri dışındaki ölçülerde 6 m’yi geçemez.

(6) Ölçülen uzunluklar GRS 80 elipsoidine ve izdüşüm düzlemine indirgenir.

GNSS ile detay ölçme

(1) GNSS ile kinematik konum belirleme teknikleri kullanıldığında, gerçek zamanlı veya sonradan değerlendirmek üzere detay noktaları ölçülebilir. Kinematik GNSS yöntemlerinde bu Yönetmeliğin 46 ncı maddesinde belirtilen konum doğruluğunu sağlayacak uzaklıkta bulunan sabit GNSS istasyonlarından veya bölgeye en yakın C derece ağ veya poligon noktaları üzerine ölçme süresince (eş zamanlı) kullanılmak üzere kurulmuş GNSS referans istasyonlarından yararlanılabilir. Detay alımında, gezici alıcı ile konumu belirlenen noktalarda çoklu yansıma etkisi en az olmalıdır. Bina köşesi, ağaç gövdesi, telefon ve elektrik direkleri ile benzeri noktalarda GNSS ile doğrudan detay alımı yapılmamalıdır. GNSS ile klasik GZK kullanılarak ölçme yapıldığında aşağıdaki kurallara uyulmalıdır.

a) Uydu sayısı: En az 5 adet (Her bir uydu konumlama sistemi için ayrı ayrı değerlendirilir.),

b) Veri toplama aralığı: 5 saniye veya daha az,

c) Uydu yükseklik açısı: 10°,

ç) Referans noktasına uzaklık; En fazla 5 km,

d) Ölçüm süresi: En az 3 epok,

olmalıdır.

(2) TUSAGA-Aktif sistemi ile Ağ GZK düzeltme verisi kullanılarak ölçme yapıldığında aşağıdaki kurallara uyulmalıdır.

a) Düzeltme verileri alınırken kullanılabilecek teknik: VRS, FKP veya MAC,

b) Belirsizlik çözümü: Sabitlenmiş (Fixed),

c) Uydu sayısı: En az 5 adet,

ç) Veri toplama aralığı: 1 saniye,

d) Uydu yükseklik açısı: 10°,

e) Ölçüm süresi: En az 3 epok,

olmalıdır.

(3) TUSAGA-Aktif sistemi ile yapılan ölçümler sonrasında, cihazın ölçümlere ilişkin oluşturduğu orijinal veri kayıt dosyası ve ek-12’de yer alan çizelge doldurularak sayısal ortamda teslim edilir.

(4) Takeometrik alımın klasik GZK yöntemiyle yapılması durumunda; detay noktalarının elipsoit yükseklikleri ölçülür. Bu noktalara ait ortometrik yüksekliklerin hesaplanmasında proje alanında oluşturulan yüzey kullanılır. Detay noktaları en fazla 5 km mesafeden ölçülür ve belirsizlik çözümü için alıcıya standart sapma değeri en fazla ±10 cm girilir.

Detay ölçmelerinde cephe kontrolü

(1) Parsel, ada, bina ve mühendislik tesislerinin asal noktalarının konumları, cephe çekilerek veya cephe çekiminin mümkün olmadığı durumlarda bir başka noktadan yapılacak alımlarla kontrol edilecek biçimde belirlenir. Ölçülerden hesaplanan ile cephelerin ölçüm değeri arasındaki fark d = 0.05 + 0.01S eşitliği ile bulunan miktardan fazla olamaz. Burada S, metre biriminde cephe uzunluğu ve d, metre birimindedir.

(2) İki bağımsız ölçüden hesaplanan izdüşüm koordinatları arasındaki farklar (dx, dy) ve Helmert ortometrik yükseklikleri arasındaki farklar (dH); |dx|, |dy|, |dH| ≤ 8 cm olmalıdır.

(3) Takeometrik alımın klasik GZK yöntemiyle yapılması durumunda; detay noktalarının elipsoit yükseklikleri ölçülür. Bu noktalara ait ortometrik yüksekliklerin hesaplanmasında proje alanında oluşturulan yüzey kullanılır. Detay noktaları en fazla 5 km mesafeden ölçülür ve belirsizlik çözümü için alıcıya standart sapma değeri en fazla ±10 cm girilir.

Detay ölçü krokisi

(1) Ölçme sırasında; kontrol noktalarını, ölçülecek detayları, detay noktaları arasındaki geometriyi (topolojiyi), teknik ve yöntemin gerektirdiği ölçüleri gösteren, 297x420 mm boyutundaki basılı kağıtlara yaklaşık ölçekte ve kuzeye yönlendirilmiş bir ölçü krokisi çizilir.

(2) Ölçü krokilerindeki tüm detay ve öznitelik bilgileri, ek-3’te yer alan kodları veya özel işaretleri ile gösterilir. Ayrıca, ölçü krokileri indeksi ve komşu kroki numaraları da ölçü krokisinde belirtilir (ek-8). Ölçü krokileri, arazide elektronik ortamda da hazırlanabilir.

Detay noktalarının koordinatları

(1) Detay noktalarının izdüşüm koordinatları ve Helmert ortometrik yükseklikleri cm duyarlığında hesaplanır.

BEŞİNCİ BÖLÜM

Fotogrametrik Çalışmalar

Temel yaklaşım ve genel ilkeler

(1) Büyük ölçekli haritaların üretiminde bu Yönetmelikte belirtilen hususlara uyulmak koşuluyla fotogrametrik yöntemler uygulanabilir.

(2) Fotogrametrik yöntemlerin uygulanmasında kullanılan YKN bu Yönetmelikte belirtilen esaslar çerçevesinde en az C3 derece ağ özelliğinde tesis edilir, ölçülür ve hesaplanır.

(3) Fotogrametrik yöntemlerde kullanılacak hava fotoğrafları metrik hava kameraları ile çekilmelidir. Çekilen bu fotoğrafların yöneltme işlemlerinde klasik, Kinematik-GNSS destekli veya olanak var ise GNSS-IMU destekli fotogrametrik nirengi yöntemleri kullanılabilir. Hangi yöntemin hangi koşullarda kullanılacağı idare tarafından belirlenir.

(4) Ülke sınırına olan en uzak mesafesi 15 km’yi geçmeyen alanlarda, komşu ülkeden hava fotoğrafı çekimine nezaret etmek üzere müşahid personel gelmemesi durumunda üretilecek harita için gerekli YÖA ve doğruluk ölçütlerini sağlaması kaydıyla ve idarece uygun görülmesi durumunda optik uydu görüntüleri kullanılabilir.

Yer kontrol ve denetleme noktaları

(1) GNSS destekli fotogrametrik nirengi yöntemlerinde; hesaplamalar için oluşturulan bloğun köşelerinde ve bloğun oluşturulmasında çapraz kolonlar kullanıldıysa çapraz kolonların baş ve sonlarında en az ikişer adet YKN tesis edilir. Bu noktalara ek olarak bloğun kenarlarında ve içerisinde idarece belirlenen yerlerde ve sayıda YKN oluşturulur. Klasik fotogrametrik nirengi yöntemi kullanılacak ise blok çevresinde fotoğraf çekim bazının iki katı, blok içinde de bazın dört katı aralıkları geçmeyecek şekilde en az birer adet YKN oluşturulur. Bu noktaların koordinatları ve yükseklikleri C3. derece ağ noktaları niteliğindedir.

(2) Bir blokta, kullanılan YKN sayısının en az %30’u kadar ve bu sayı hiçbir şekilde dört adetten az olmamak kaydıyla denetleme noktaları tesis edilir.

(3) Proje alanındaki TUTGA, C1 ve C2 derece ağ noktalarından idare tarafından uygun görülenler denetleme noktası olarak alınır; İdare ihtiyaç duyduğu takdirde mevcutlara ilave olarak yeni denetleme noktalarının tesisini ister.

YKN ve denetleme noktalarının işaretlenmesi

(1) Proje alanındaki bütün YKN ve denetleme noktaları, gerektiğinde taşınmaz mal ve orman sınır kırık noktaları, hava fotoğrafı çekiminden önce fotoğraflarda görünecek ve ölçü yapılabilecek şekilde işaretlenir. Yapılan işaretlerin simetri merkezleri ilgili yer noktası ile çakıştırılır.

(2) Pliye biçimindeki YKN ve denetleme noktalarında, pliye platformu ya da merkez dışı bir konuma işaretleme yapılabilir. Merkez dışı olması durumunda işaret merkezinin koordinatları, pliye noktasına yersel ölçme yöntemleri ile bağlanarak ±2 cm (dahil)’den daha iyi doğrulukla hesaplanır.

(3) İşaretler, en az 60°’lik bir görüş açısına sahip olacak şekilde açık alanlara yapılır. Bu görüş konisi içinde bina ve ağaç gibi herhangi bir engel olmamalıdır.

(4) Yeterli görüş olmayan durumlarda YKN ve denetleme noktalarının tesisi ve işaretlenmesi çatı ve benzeri yüksek noktalara yapılabilir. Bu durumdaki işaret, jeodezik ölçülerle yakınındaki noktalara, bu noktalar ile aynı doğruluk derecesine sahip olacak şekilde bağlanır ve koordinatları bulunur.

(5) İşaretleme, zemin noktalarının üzerinin ve yakın çevresinin boyanması ya da geçici plakalar takılması suretiyle yapılır. Bu işaretler; fotoğraf üzerinde çapı veya bir kenarı 3xYÖA olan kare veya daire biçiminde tesis edilir. İşaretlerin daha iyi görülebilmesi için farklı renkte dış çevreler oluşturulabilir ve uygun uzunlukta üç ya da dört kol işaretlenebilir. Fotogrametrik yer işaretleri beyaz ya da yakın çevresi ile zıt renkli olmalıdır. Fotogrametrik yer işaretlerinin boyut ve şekillerine ilişkin örnek ek-4’te gösterilmiştir.

Yer örnekleme aralığı

(1) Yer örnekleme aralıkları, üretilecek harita ve ortofoto ölçeğine bağlı olarak belirlenir. Çekilecek hava fotoğraflarının yer örnekleme aralığı, harita ve ortofoto ölçeğinin;

a) 1/5000 olması durumunda 30 cm’den,

b) 1/2000 olması durumunda 20 cm’den,

c) 1/1000 olması durumunda 10 cm’den,

ç) 1/500 olması durumunda 5 cm’den,

fazla olamaz.

(2) Yer Örnekleme aralığında, uçuş koşullarından kaynaklanan ±%10 değişimler kabul edilir.

Uçuş planı ve uçuş

(1) Hava fotoğrafları, hazırlanacak bir uçuş planına uygun olacak şekilde çekilir. Uçuş planları sayısal ortamda hazırlanır. Bu planlarda bindirme oranlarının ve ölçek farklılıklarının denetlenebilmesi için sayısal arazi modelleri kullanılır.

(2) Uçuş planlarında aynı blok içerisindeki yer örnekleme aralığı farklılıklarının ±%10’u geçmesine izin verilmez. ±%10’u geçmesi durumunda o kolon bölünerek yeni bir kolon oluşturulur.

(3) Uçuş hatları doğu-batı ya da kuzey-güney doğrultusunda ve olabildiğince paftaların grid çizgilerine paralel olacak şekilde düzenlenir. Zorunlu durumlarda uçuş hatları çapraz doğrultuda da olabilir. Kinematik GNSS destekli fotogrametrik nirengi uygulamalarında; deniz, göl ve benzeri detayların kıyılarında ve blok kenarlarında destek görevi yapacak, çapraz yönde veya normal kolonlara dik yönde ek kolonlar oluşturulur. GNSS-IMU kullanılması durumunda, çapraz kolon uygulanıp uygulanmamasına idare tarafından karar verilir.

(4) Sayısal uçuş planlarında, fotoğraf çekim noktalarının yaklaşık nesne uzay koordinatları bulunur,

(5) Uçuş planlanırken ileri bindirme oranı en az %70, enine bindirme oran en az %30 olarak planlanır.

(6) Topoğrafik durum nedeniyle ortaya çıkabilecek bindirme sorunları, uçuş planının hazırlandığı altlık üzerinde denetlenerek gerekli önlemler alınır ve uçuş planlarında düzeltmeler yapılır.

(7) Hazırlanan uçuş planı idare tarafından onaylandıktan sonra hava fotoğrafı çekimi gerçekleştirilir.

(8) Kinematik GNSS veya GNSS-IMU destekli uçuşlarda, kinematik GNSS ölçülerinde sabit yer istasyonu olarak hava fotoğrafı çekilen bölgenin ortasına yakın yerde belirlenen herhangi bir nokta kullanılabileceği gibi TUSAGA-Aktif istasyonları da kullanılabilir. Kullanılan sabit yer istasyonu veya TUSAGA-Aktif istasyonu ile uçak arasındaki baz mesafesi herhangi bir noktada 40 km'yi geçemez.

(9) Uçakta ve sabit yer istasyonundaki GNSS alıcıları en. az çift frekanslı (L1 ve L2) olmalıdır ve bu alıcılarla gerçekleştirilecek GNSS Ölçüleri eş zamanlı olarak yapılmalıdır. Sabit yer istasyonundaki GNSS ölçüleri hava fotoğrafı çekimine başlamadan en az 30 dakika önce başlatılır ve, hava fotoğrafı çekimi tamamlandıktan en az 30 dakika sonra bitirilir. Uçaktaki GNSS alıcısı hava fotoğrafı çekimine başlamadan en az 15 dakika önce başlatılmalıdır. Uçaktaki ve yerdeki GNSS alıcılarının veri toplama sıklığı bir saniyeyi geçmemelidir.

Metrik hava kamerası

(1) Hava fotoğrafı çekiminde; çerçeve, veya süpürme yöntemi ile görüntü elde eden metrik kameralar kullanılabilir. Süpürme yöntemini kullanan, kameralar GNSS-IMU sistemiyle birlikte kullanılmalıdır. Metrik hava kameralarının görüntü yürümesini düzeltici bir sisteme sahip olması gerekir,

(2) Hava kamerasının radyometrik çözünürlüğü en az 8 bit olmalıdır. Hava kamerasında pankromatik ve renkli bantlar ayrı ayrı çekiliyorsa pankromatik keskinleştirme oranında, renkli bantlı görüntülerin YÖA, pankromatik bandın YÖA’nın en fazla dört katı olmalı ve pankromatik görüntü, üretilecek harita ve ortofoto ölçeğinin gerektirdiği yer örnekleme, aralığında olmalıdır.

(3) Çekilen hava fotoğraflarının yöneltme işlemleri sonucunda, bu Yönetmeliğin 61 inci maddesinde belirtilen doğruluk ölçütleri sağlanamazsa idare tarafından hava kamerasırasın fabrika düzeyinde bakımı ve kalibrasyon ölçülerinin yaptırılması talep edilebilir.

Fotoğraf çekimi

(1) Uçuş görevi, Nisan ayının başı ile Ekim ayının sonu arasındaki dönemde uçuş planına uygun olarak bulutsuz bir havada, yerel öğle zamanından yaklaşık iki saat önceki ve sonraki zaman aralığında gerçekleştirilir. Bu dönem ve saat aralığı dışında zorunlu hallerde, idarenin onayı alınarak fotoğraf çekimi yapılabilir. Fotoğraf çekimi sırasında güneşin yükseklik açısı 30°'den büyük olmalıdır.

(2) Hava fotoğrafı çekiminin planlanan biçimde gerçekleştirilmesi için GNSS denetimli uçuş sisteminden de yararlanılır. Fotoğraf çekim noktalarının planlanan durumdan olan farkları fotoğraf ölçeğinde 1 cm’yi geçmemelidir. Kamera ekseninin düşey doğrultudan sapmaları da 5◦'yi geçmemelidir.

Fotoğrafların taranması ve görüntü işleme

(1) Analog kameradan elde edilen fotoğraflar, fotogrametrik tarayıcı sınıfına giren tarayıcılarla sayısallaştırılır. Tarama işlemi rulo biçimindeki negatif filmlerden ya da diyapozitiflerden yapılır. Taramada kullanılan piksel büyüklüğü 21 mikrometreden daha büyük [1200 dpi (bir inçteki nokta sayısı)’den daha küçük] olmamalıdır.

(2) Fotoğraflar her bir bant için en az 8 bit (256 gri düzeyi) radyometrik çözünürlüğünde taranmalıdır. Fotogrametrik tarayıcının geometrik doğruluğu ve radyometrik çözünürlüğü, güvenilir bir merkez tarafından denetlenmiş ve bir kalibrasyon raporu ile sonuçlandırılmış olmalıdır. Geometrik doğruluk ±3 mikrometre (dahil)’den daha iyi olmalıdır.

Fotogrametrik nirengi

(1) Fotogrametrik nirengi, kare ya da düzgün dikdörtgen biçimli bloklar biçiminde uygulanır. Zorunlu hallerde idarenin onayını almak şartıyla diğer biçimli bloklar da uygulanabilir.

(2) Kinematik GNSS sistemi ile belirlenen izdüşüm merkezlerinin koordinatları blok dengelemede yaklaşık girdi verileri olarak kullanılır.

(3) Fotoğrafların tüm dış yöneltme elemanlarının bulunmasını sağlayabilecek gelişmiş GNSS-IMU ve benzeri bir sistemin kullanılması durumunda bu sistemlerle doğrudan ölçmelerle elde edilecek fotoğraflara ait dış yöneltme parametreleri bu Yönetmeliğin 61 inci maddesinde belirtilen doğruluk ölçütlerini sağlamak kaydıyla kullanılabilir. Aksi takdirde, bu veriler de blok dengelemede yaklaşık girdi verileri olarak kullanılır.

Fotogrametrik nirengi ölçmeleri

(1) Fotogrametrik nirengi ölçmeleri, kullanılan fotogrametrik sistemin sağladığı olanaklara göre tam otomatik veya yarı otomatik yapılabileceği gibi doğrudan operatör tarafından elle de yapılabilir.

(2) Işın demetleri ile blok dengeleme sonucunda dış yöneltme parametrelerinin hesaplanması durumunda fotoğrafların ve kolonların birbirine bağlanması için model alanı içine homojen olarak dağılmış ve kaba hatalı noktalar ayıklandıktan sonra en az 15 adet nokta kalacak şekilde bağlama noktası ölçülür.

(3) Çapraz ve dik kolonlar, her modelde en az dört nokta olmak üzere, bağlantı noktaları ile ilgili kolonlara bağlanır.

(4) Otomatik ya da yarı otomatik eşleştirme algoritmaları piksel büyüklüğünün üçte biri veya daha yüksek doğrulukta eşleştirme işlemini gerçekleştirmelidir.

(5) Blokta bağlama noktaları ile birlikte YKN ve denetleme noktaları da ölçülür. Denetleme noktaları dış yöneltme parametrelerinin hesabında kullanılmaz, fotogrametrik nirengi işleminin doğruluğunun değerlendirilmesinde kullanılır.

Fotogrametrik nirengi sonuçlarının değerlendirilmesi

(1) Fotogrametrik nirengi ölçüleri bloklar halinde dengelenerek fotoğrafların dış yöneltme elemanları bulunur. Blok dengeleme, ışın demetleri yöntemine göre yapılır, Blok dengelemede sonuçları iyileştirici kendi kendine kalibrasyon için ek parametreler de (en az 9 von Gruber noktasındaki sistematik görüntü hatalarını giderecek şekilde) kullanılabilir. Analitik fotogrametri yönteminin kullanılması durumunda bağımsız modeller dengelemesi de kullanılabilir.

(2) Blok dengeleme sonucunda, denetleme noktalarının karesel ortalama hataları üretilecek harita veya ortofoto ölçeği için gerekli bu Yönetmeliğin 54 üncü maddesinde belirtilen yer örnekleme aralığı cinsinden; X ve Y koordinatlarında ±0.75 x YÖA (dahil)’dan ve Z koordinatında ±1 x YÖA (dahil)’dan küçük olmalıdır. Denetleme noktalarında maksimum farklar; X ve Y koordinatlarında ±1.5 x YÖA (dahil)’dan ve Z koordinatında ±2 x YÖA (dahil)Man küçük olmalıdır.

(3) Blok dengelemesi sonunda hazırlanacak bir indeks üzerinde kontrol noktaları, izdüşüm merkezleri, fotoğrafların ve kolonların konumları gösterilir. Bu indekste gerçekleşen ileri ve yan bindirme oranları ve komşu bloklar ile bağlantıyı sağlayacak denetim noktaları gösterilir. Fotogrametrik nirengi dengeleme hesabına katılmayan noktalar da bu indeks üzerinde gösterilir.

Stereo kıymetlendirme

(1) Fotogrametrik nirengi işlemleri sonunda elde edilen dış yöneltme parametreleri ile mutlak yöneltmesi yapılmış stereo modellerden üç boyutlu kıymetlendirme yapılır.

(2) Stereo kıymetlendirme, stereo modelin net alanında yapılır.

(3) Stereo kıymetlendirme, binaların dış çatı sınırlarından yapılır. İdarenin talebi halinde binaların zemin çizgileri (hatları) ile sık yerleşim yerlerinde ayırt edilemeyen bitişik düzendeki binaların çizgileri, daha sonra yapılacak kapsamlı bir arazi bütünlemesi ile tamamlanır. Dış çatı sınırlarının arazi bütünlemesinin yapılıp yapılmadığı kıymetlendirilen haritalarda belirtilir.

(4) Stereo modelden yapılacak kıymetlendirme, ek-1'de yer alan Detay ve Öznitelik Katoloğuna göre yapılır.

Eş yükseklik eğrisi çizimi

(1) Yerleşim yerlerinin dışındaki alanlarda arazinin topoğrafik durumu eş yükseklik eğrileri ile gösterilir. Eş yükseklik eğrileri otomatik, yan otomatik üretilen yükseklik noktalarından ya da operatör tarafından doğrudan çizilebilir, Otomatik ve yan otomatik çizimde arazinin morfolojik yapısını belirleyen özellikler dikkate alınır. Eş yükseklik eğrileri ile gösterilemeyen düz arazilerde ve yerleşim yerleri içerisindeki boş alanlarda, yükseklikler kot noktaları ile gösterilir. Eş yükseklik eğrileri çiziminde bu Yönetmeliğin 78 inci maddesinde yer alan esaslar uygulanır.

(2) Yerleşik alanlar ve yollarda harita üzerinde yaklaşık 2 cm'de bir, çatı ve teraslarda ise uygun köşelere yükseklik değerleri verilir.

Veri tabanı ve veri dosyaları

(1) Stereo kıymetlendirme sonunda elde edilen veriler, ek-2’ye uygun olarak dosyalanır.

Bütünleme

(1) İlk çizimlerde belirlenen eksiklikler, stereo modelde görülemeyen ya da doğru olarak yorumlanamayan ayrıntılar yersel ölçmelerle arazide bütünlenir.

Pafta çizimi

(1) Arazi bütünlemesi tamamlanmış paftaların çizimi, bu Yönetmeliğin Altıncı Bölümündeki esaslara göre yapılır.

Ortofoto

(1) Analog hava kameraları ile çekilmiş hava fotoğrafları kullanıldığı takdirde fotoğraftan ortofotoya büyütme oranı 5 kattan fazla olmamalıdır.

(2) Sayısal hava kameraları kullanıldığı takdirde ortofotolar, hedeflenen harita ölçeğinin gerektirdiği YÖA’da üretilir.

(3) Ortofoto üretiminde sayısal arazi modeli kullanılır. Sayısal arazi modeli grid aralığı, arazinin topoğrafik yapısına bağlı olarak; 1/2000 ve 1/5000 ölçeğinde en fazla 30 m, 1/1000 ölçeğinde ise en fazla 10 m’dir.

(4) Gerçek ortofoto üretiminde, üretilmesi hedeflenen harita ölçeğinin gerektirdiği YÖA’nın en fazla üç katı grid aralığında sayısal yüzey modeli kullanılır. Sayısal arazi modelinden yükseklik farkı olan detaylar, diğer alçak detayların üzerini kapatmaz ve hayali görüntü oluşturmaz. Gerçek ortofoto üretiminde kullanılan hava fotoğrafları %80 ileri bindirme ve %60 yan bindirme ile çekilir.

(5) Üretilen ortofotonun doğruluğunda, hedeflenen harita ölçeğine göre bu Yönetmeliğin 91 inci maddesinde belirtilen doğruluk ölçütleri aranır.

(6) İki veya daha fazla ortofotonun birleştirilmesi (mozaikleme) durumunda ortak alanda radyometrik düzeltme yapılmalıdır. Mozaiklemedeki ortofotolar arasındaki kayıklık en fazla ±2 x YÖA kadar olmalıdır.

(7) Ortofoto çıktı alımında altlık olarak ölçek koruyan, fotoğraf okuma ve yorumlamasını kolaylaştırıcı özelliklere sahip malzemeler kullanılmalıdır.

Büro kontrol işleri

(1) Ölçü Ve değerlendirmelere dayalı kontroller örnekleme yöntemi ile yapılır.

(2) Kartografik işlerin kontrolünde haritaların tamamı denetlenir. Yapılacak kontroller şunlardır:

a) Fotogrametrik nirenginin kontrolü,

b) Stereo kıymetlendirmenin kontrolü.

c) Paftaların kartografik kontrolü.

ç) Arazi kontrolleri.

Fotogrametrik nirenginin kontrolü

(1) Fotogrametrik nirengi işlemleri kapsamında yapılacak kontroller şunlardır:

a) Yöneltmelerin ve ölçülerin kontrolü: İç yöneltme, bağlama, YKN ve denetleme noktası ölçümü.

b) Fotogrametrik nirenginin kontrolü: Blok dengeleme sonuçları, ortalama hatalar, artık hatalar, dengelemeden kaba hatalı olarak değerlendirilip çıkarılan noktalar, izdüşüm merkezlerine getirilen düzeltmeler, dış yöneltme parametreleri dosyası, denetleme noktalarının KOH’ları.

Stereo kıymetlendirmenin kontrolü

(1) Stereo kıymetlendirme kapsamında yapılacak kontroller şunlardır:

a) Model yöneltmeleri: İç ve dış yöneltme parametrelerine uygunluğu, model kenarlaşmaları.

b) Bütünlük ve kenarlaşma: Stereo modelden sayısallaştırılan ayrıntıların bütünlüğü ve kenarlaşmaları.

c) Kıymetlendirme doğruluğu ve tamlık kontrolü: Detay noktalarının doğru teşhis edilip edilmediği ve ek-1'de yer alan Detay ve Öznitelik Katoloğuna uygun olarak kıymetlendirilip kıymetlendirilmediği (Stereo model üzerinde bulunan detayların eksiksiz olarak kıymetlendirilip kıymetlendirilmediği idarece kontrol edilir.).

ç) Geometrik yatay konum ve yükseklik doğruluğu: Kıymetlendirilen detayların yatay konum doğrulukları ile nokta yükseklikleri ve eş yükseklik eğrilerinin yükseklikleri ve topoğrafyayı temsil edip etmediği.

Paftaların kartografik kontrolü

(1) Kartografik kontrol kapsamında yapılacak kontroller şunlardır:

a) Semboller ve özel işaretlerin ek-1'de yer alan Detay ve Öznitelik Katoloğuna uygunluğu.

b) Pafta kenarlaşmaları.

c) Pafta çizgileri, pafta adı, indeksi ve çerçeve bilgileri.

ç) Yükseklik bilgilerinin ve eş yükseklik eğrilerinin kartografik kontrolü.

d) Çizimlerin geometrik kontrolü.

Arazi kontrolü

(1) Fotogrametrik harita üretiminin her aşaması kontrol edilir ve üretilen, paftaların arazide de kontrolleri gerçekleştirilir. Arazi kontrolü, bu Yönetmeliğin 91 inci ve 93 üncü maddelerine göre yapılır.

ALTINCI BÖLÜM

Çizim İşleri

Pafta bölümleme ve adlandırma

(1) Pafta bölümlemesinde, 1/5000 ölçekli ülke standart topoğrafik haritaların pafta bölümlemesi esas alınır. Bölümlemeler aşağıdaki şekilde yapılır.

a) 1/5000 ölçekli paftadan, pafta kenarları iki eşit parçaya ayrılmak suretiyle 4’e bölünerek 1/2000 ölçekli paftalar oluşturulur.

b) 1/2000 ölçekli paftadan, pafta kenarları iki eşit parçaya ayrılmak suretiyle 4‘e bölünerek 1/1000 ölçekli paftalar oluşturulur.

c) 1/1000 ölçekli paftadan, pafta kenarları iki eşit parçaya ayrılmak suretiyle 4’e bölünerek 1/500 ölçekli paftalar oluşturulur.

(2) 1/5000 ölçekli paftaların bölünmesiyle oluşturulan 1/2000, 1/1000 ve 1/500 ölçekli paftaların köşe koordinat değerleri ve paftaların adlandırılması ek-9’da gösterilmiştir.

Pafta altlığı

(1) Pafta altlıkları; genleşme katsayısı 0.00008-0.0002 1/C0 aralığında ve kalınlığı 0.11-0.25 mm arasında olan, kurşun kalemle çizime elverişli, özel mürekkebi ile çizgi veya yazı yazıldığında çizim yüzeyinde dağılma veya kalkma yapmayan, kırılma veya yırtılmaya dayanaklı ve saydam malzemeden yapılmış olmalıdır.

Pafta boyutları

(1) Pafta boyutları tüm pafta ve kanavalar için 70 cm x 90 cm'dir.

Pafta kontrolü

(1) Paftalar, kontrol ve kabulü yapan idarenin kontrol mühendisince imzalanır ve idarenin yetkilisince de onaylanır.

Pafta kenar bilgileri

(1) Pafta kenar bilgileri aşağıdaki esaslara göre düzenlenir,

a) Pafta çizim alanını belirleyen kenar çizgileri, paftanın kuzey-güney ve doğu-batı kenarlarında olabildiğince eşit boşluk kalacak biçimde belirlenir. Kareler ağı (karelaj) 100 mm aralıklarla çizilir.

b) Pafta kenar çizgileri, dolu doğru parçası olarak kareler ağı kesim noktaları 5 mm’lik artı işaretleri biçiminde ±0.1 mm (dahil)’den küçük ortalama hata ile 0.18 mm kalınlığında çizilir. Çizim hatası ve pafta kenarlaşma hatası ±0.3 mm (dahil)’den küçük olmalıdır.

c) Pafta numaraları, paftaların üst kenar çizgisine paralel ve 10 mm yukarısına, pafta üst kenar çizgisini ortalayacak şekilde 7 mm yükseklikte dik harfler ve rakamlar ile yazılır.

ç) Komşu pafta numaraları, 3 mm yükseklikteki harf ve rakamlar ile komşu olduğu pafta kenar çizgisine paralel, 3 mm dışında ve pafta kenar çizgisini ortalayacak biçimde yazılır.

d) Kareler ağının kesişme noktalarının koordinat değerleri, okuma yönü büyüme doğrultusunda olmak üzere (X) değerleri paftanın sol kenar boşluğunda, (Y) değerleri paftanın alt kenar boşluğunda ve eksenlerine dik yönde 2.5 mm yükseklikte dik rakamlarla yazılır.

e) Paftanın sol üstünde 30 mm x 40 mm boyutunda komşu pafta indeksi gösterilir ve paftanın adı yazılır (ek-10).

Pafta çizimi

(1) Pafta çizimi aşağıdaki esaslara göre yapılır.

a) Tüm noktalar hesaplanan koordinat değerlerine göre paftaya konur.

b) Ek-l’de yer alan tüm detaylar ve öznitelikler, ek-3’te yer alan özel işaretler ve açıklamalara uygun olarak paftalara çizilir.

c) Eş yükseklik eğrileri, arazinin engebe durumunu belirleyecek şekilde, 1/5000 ölçekte 5 m, 1/2000 ölçekte 2 m, 1/1000 ve 1/500 ölçeklerde 1 m aralıklarla çizilir.

ç) Eş yükseklik eğrilerinin çiziminde en yakın noktaların yükseklikleri esas alınır.

d) Eş yükseklik eğrileri 0.13 mm kalınlığında, her beş yükseklik eğrisinde bir 0.25 mm kalınlığında çizilir.

e) Arazi eğimine göre eş yükseklik eğrileri arasının 2 mm’den az olması durumunda yalnız kalın, 20 mm’den fazla olması durumunda aralarına kesik çizgilerle bir yardımcı eğri çizilir.

f) Kalın çizilmiş eğriler üzerinde, her 200 mm’de bir bırakılacak boşluklara, arazinin artan eğimi doğrultusunda olmak üzere, haritanın okuma ve kullanımım kolaylaştıracak şekilde, eğrinin yükseklik değeri yazılır.

g) Eş yükseklik eğrileri yol, nehir, kanal, ark ve benzeri çift çizgili detaylar ile şev sınırlarını, bina ve benzeri kapalı detayları kesmez.

ğ) Arazi topoğrafyasını tamamlamada yardımcı olacak tepe, çukur, şev, dip ve üstlerindeki karakteristik noktalar ile gerekli görülen diğer noktalar paftada işaretlenerek yükseklik değerleri dm’ye kadar yazılır,

h) Çizimde nokta konum doğruluğu ±0.2 mm (dahil)’den daha iyi olmalıdır.

ı) Çizimi kontrol edilen paftalar ölçü krokileri dikkate alınarak, parsel sınır çizgileri 0.3 mm kalınlığında siyah renkte mürekkeplenir. Kadastral amaçlı ölçülerde parsellerin köşe ve kırık noktalarına balastro veya bilgisayar destekli çizim sistemi ile 0.75 mm çapında küçük daireler çizilir. Bina ve yapılar özel işaretlerdeki gibi gösterilir ve resmi binaların uygun yerlerine adları yazılır.

i) Çizimler pafta kenar çizgilerine kadar yapılır, çizim kontrolü idare tarafından yapıldıktan sonra kesin çizim yapılır,

j) Paftanın sol alt kısmına, kitabe hattı dışında uygun bir yerine, elipsoid, datum, başlangıç epoğu ve projeksiyon bilgileri yazılır.

YEDİNCİ BÖLÜM

Dönüşümler

ED50-TUREF dönüşümü

(1) ED50 ile TUREF arasındaki dönüşümler aşağıdaki esaslara göre yapılır.

a) ED50 ile TUREF arasındaki dönüşümde; B, C1, C2 ve C3 derece ağ noktaları ile Türkiye Ulusal Yatay (Nirengi) Kontrol Ağının I., II. ve dengelenmiş III. derece ağ noktaları, mülga Büyük Ölçekli Haritaların Yapım Yönetmeliğine göre tesis edilmiş III. derece yüzey ağı ve bu noktaların bulunmaması durumunda alım için sıklaştırma noktaları ortak olarak seçilir. En az 200 km2 için bir fazla nokta olarak hesaplanır.

b) Yerel ağlar ile TUREF arasındaki dönüşümde; B, C1, C2 ve C3 derece ağ noktaları ile yerel ağların yüksek dereceli noktaları ortak nokta olarak seçilir. En az ortak nokta sayısı 4’tür.

c) Dönüşüm yöntemi olarak; iki veya üç boyutlu benzerlik dönüşüm yöntemleri, polinomlarla dönüşüm, enterpolasyon veya sonlu elemanlarla dönüşüm ve benzeri bilimsel literatürde yer almış yöntemlerden en uygun olanı kullanılır.

ç) Seçilen ortak noktaların ED50 veya lokal sistemdeki koordinatları ile TUREF koordinatları arasındaki uyuşum bir istatistik test ile araştırılır ve uyuşumsuz noktalar ayıklanır. İstatistik güven aralığı l-a=0.95 alınmalıdır. Sonuç uyuşum doğruluğu (бo) +9 cm (dahil)’den daha iyi ve en büyük koordinat düzeltmesi ±14 cm (dahil)’den küçük olmalıdır. Aksi durumlarda idarenin görüşüne başvurulur.

d) Uyuşumlu ortak dönüşüm noktaları, uygun dağılımda ve bu noktaların oluşturduğu dış çerçeve proje alanının en az %60’ını kaplamalıdır.

e) Bir koordinat sisteminde ifade edilmeden grafik ölçmeler için oluşturulmuş lokal ağların bütünlüğü sağlanabiliyorsa önce bu ağ noktalarının tanımlanacak yerel sistemde koordinatları hesaplanmalı daha sonra dönüşüme tabi tutulmalıdır. Dönüşümden önce nokta uyuşum testi uygulanır ve istatistik güven aralığı l-a=0.95 alınır. Uyuşumlu ortak nokta yoğunluğu 5 nokta/ha olmalıdır. Uyuşum doğruluğu (бo) ±9 cm (dahil)’den daha iyi ve en büyük koordinat düzeltmesi ±14 cm (dahil)’den küçük olmalıdır. Aksi durumlarda idarenin görüşüne başvurulur.

1) Dönüşümde, uygun ortak noktaların bulunmaması durumunda; ED50 ile TUREF arasındaki dönüşüm için iki sistem arasında Harita Genel Komutanlığınca sağlanan Türkiye boyutunda yatay konum farklarını (ʌφ = φtureF - φed50 ; ʌƛ = ƛturef - ƛed50) içeren dönüşüm dosyasından, noktaların konumuna bağlı olarak hesaplanan düzeltme değerleri, sistemler arası dönüşümler için doğrudan kullanılır.

g) Dönüşüm parametreleri sadece proje alanı için geçerlidir, ekstrapolasyon uygulanmaz. ED50’den dönüştürülmüş TUREF koordinatları nokta sıklaştırmasında kullanılamaz.

ğ) Proje alanının aktif fay zonlarında bulunması durumunda TUREF ile ED50 arasındaki dönüşüm işlemi idarenin görüşü alınarak gerçekleştirilir.

SEKİZİNCİ BÖLÜM

Uygulama İşleri

Uygulama işleri

(1) Uygulamalar aşağıdaki esaslara göre yapılır.

a) Uygulama, yersel veya uydu tekniklerinden yararlanılarak yapılabilir,

b) Uygulama, kontrol noktalarına dayalı olarak yapılır. Kontrol noktalarının bulunmaması durumunda, bu Yönetmelik esasları çerçevesinde sıklaştırma yapılır.

c) Mülkiyet sınırlarının aplikasyonu ve mülkiyete ilişkin yer gösterme işlemleri Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğünün belirleyeceği esaslar çerçevesinde yapılır.

ç) Plan ve projelerin zemine uygulanması için uygulama planları veya krokileri hazırlanır.

d) Uygulamada gereken koordinat dönüşümleri bu Yönetmelik esasları çerçevesinde yapılır.

e) Uygulama, fiziksel (arazi) yüzeye dönüştürülmüş değerlerle yapılır.

f) Yersel tekniklerle gerçekleştirilecek uygulamalarda uzunluk ölçme doğruluğu ±(3 mm + 3 ppm) (dahil)'den daha iyi ve açı ölçme doğruluğu ±1000 (3") (dahil)’den daha iyi olan elektronik takeometreler kullanılır. Uygulama uzunluğu 500 m’yi geçemez.

g) GNSS ile uygulamada jeodezik GNSS alıcıları kullanılır.

ğ) Klasik GZK ile GNSS referans istasyonlarından yararlanarak gerçekleştirilen uygulamalarda en büyük baz uzunluğu 5 km’yi geçemez.

h) Ada köşelerinin proje ana eksen ve karakteristik noktalarının (aliyman üstü noktalar, some noktası, To, Tf ve benzeri noktalar) uygulamaları;

1) Eğer yersel teknikler kullanılıyor ise en az üç kontrol noktasının oluşturduğu iki ayrı nokta çiftinden,

2) GNSS kullanılıyor ise en az iki kontrol noktasından,

koordinatlarla yapılır. İki kontrol noktasından elde edilen koordinatlar arasındaki fark ±8 cm (dahil)’den küçük olmalıdır.

ı) Diğer noktaların uygulamaları, koordinatlarla veya proje karakteristik noktalarına dayalı olarak lokal uygulama yöntemleriyle kontrollü olarak yapılır.

i) Bir projenin karakteristik noktalarına ilişkin uygulama değerleri araziye uygulanır. Röleve ölçüleri yapılır ve bu ölçüler projenin hesaplamalarında veri olarak kullanılır.

j) GZK tekniği ile yapılacak uygulamalarda diğer yöntemlerle yapılan uygulamalardaki doğruluk ölçütleri geçerlidir. Nokta tesisleri (poligon, ada, parsel, To, Tf ve benzeri) ise ek-4’e uygun olarak yapılır.

DOKUZUNCU BÖLÜM

Kontrol İşleri

Kontrol işleri sorumluluğu

(1) Büyük ölçekli coğrafi bilgilerin ve orijinal temel haritaların üretiminin kontrolü harita, geomatik, jeodezi ve fotogrametri ile harita ve kadastro mühendislerinin sorumluluğunda yapılır.

Üretimlerin kontrolü

(1) Üretimlerin kontrolü aşağıdaki esaslara göre yapılır.

a) Üretimlerin kontrolünde;

1) Noktaların röper ve tesislerinin uygunluğu,

2) Ölçülerin ve ölçü krokilerinin doğruluğu,

3) Koordinat ve yüksekliklerin doğruluğu,

4) Görselleştirmenin doğruluğu,

5) Ölçme, değerlendirme ve arşivleme aşamalarında düzenlenmesi gereken belge ve çizelgelerin tamlığı ve formatlara uygunluğu,

incelenir.

b) Kontrolde, en az üretimde kullanılan nitelikte ve incelikte olan aletler ile ölçme ve değerlendirme yöntemleri kullanılır.

c) Kontrol çalışmalarının sonucu, kontrol ölçülerini, hesaplarını, karşılaştırmaları ve değerlendirmeleri içeren bir teknik raporla belgelenir.

ç) Kontrol işleri, proje zaman planına göre, her çalışma aşamasının gerçekleştirilmesi esnasında ya da bitimini takiben yapılır.

Yer seçimi, nokta tesisi ve röperlerin kontrolü

(1) Tüm yeni tesis edilen noktalardan, proje alanına uygun dağılmış olan C1, C2 ve C3 derece ağ noktalarının %30’unun, poligon noktalarının %5'inin tesisleri veya röperleri kontrol edilir.

GNSS tekniğiyle sıklaştırmanın kontrolü

(1) C1, C2 ve C3 derece GNSS bazlarından, her derecenin proje alanına uygun dağılmış %10’u statik GNSS tekniğiyle yeniden ölçülür ve değerlendirilir. Baz bileşenlerindeki farklar (dʌx, dʌy, dʌz); C1 derece için dʌx, dʌy, dʌz ≤ ±(20mm+2ppm), C2 ve C3 derece için dʌx, dʌy, dʌz ≤ ±(30mm+3ppm) olmalıdır.

GNSS tekniğiyle poligon kontrolü

G) GNSS tekniğiyle ölçülen poligon noktalarından proje alanına uygun dağılmış en az %5’inin GNSS tekniğiyle izdüşüm koordinatları ve elipsoit yükseklikleri bulunur. Koordinat ve yükseklik farkları ±10 cm (dahil)’den küçük olmalıdır. Ayrıca tüm noktalar için; ds = √dy2+dx2 bağıntısı ile bulunan ds’lerin ortalaması ±7 cm (dahil)’den küçük olmalıdır. Burada dx ve dy izdüşüm koordinat farklarını göstermektedir.

Yersel tekniklerle yapılan sıklaştırmaların GNSS ve kenar ölçmeleriyle kontrolü

(1) Yersel tekniklerle oluşturulan C3 derece ağ noktalarından, proje alanına uygun dağılmış en az %10’unun statik veya GZK tekniğiyle izdüşüm koordinatları ve elipsoit yükseklikleri bulunur. Elipsoit yükseklikleri ve bu Yönetmeliğin 42 nci ve 43 üncü maddeleri kapsamındaki ölçütlere uygun olarak belirlenecek jeoit yüksekliklerinden, Helmert ortometrik yükseklikleri (H) hesaplanır. İzdüşüm koordinat farkları (dx, dy) ve Helmert ortometrik yükseklik farkları (dH) ±10 cm (dahil)’den küçük olmalıdır. Ayrıca tüm noktalar için bu Yönetmeliğin 85 inci maddesinde yer alan bağıntı ile bulunacak ds ve dH’ların ortalaması ±7 cm (dahil)’den küçük olmalıdır.

(2) GNSS ile kontrolün yapılmaması durumunda, yersel tekniklerle oluşturulan C3 derece ağların, ve noktaların proje alanına uygun dağılmış kenarlarının en az %10’u elektronik uzunluk ölçerlerle ölçülür ve ölçüler izdüşüm yüzeyine indirgenir. Bu kenarların dengeleme sonucu elde edilen izdüşüm yüzeyindeki değerleri ile kontrol ölçü değerleri arasındaki farkların kenar uzunluğuna oram 1/25000’den fazla olamaz.

Yersel tekniklerle oluşturulan poligon ağlarının ve poligon dizilerinin kontrolü

(1) Yersel tekniklerle oluşturulan poligon ağlarının ve poligon dizilerinin kontrolü, bu Yönetmeliğin 85 inci maddesindeki veya aşağıdaki esaslara göre yapılır.

a) Poligon noktalarından, proje alanı içine uygun dağılmış en az %5’inin izdüşüm koordinatları (kutupsal olarak) ve Helmert ortometrik yükseklikleri (trigonometrik olarak), C1, C2 ve C3 derece ağ noktalarına dayalı olarak, bu noktalardan 750 ra uzaklık içinde görülebilen poligon noktalarına, uzunluk ölçme doğruluğu ±(3 mm + 3 ppm) (dahil)’den daha iyi ve açı ölçme doğruluğu ±1000 (3") (dahil)’den daha iyi olan aletlerle, uzunluk ölçmesi ve en az iki tam seri yatay ve bir seri düşey açı ölçmesi ile hesaplanır.

b) Noktaların izdüşüm koordinatlarının farkları ±10 cm (dahil)’den küçük ve Helmert ortometrik yükseklik farkları ±15 cm (dahil)’den küçük olmalıdır. Ayrıca noktalar için, bu Yönetmeliğin 85 inci maddesinde yer alan bağıntı ile bulunacak ds'lerin ortalaması ±7 cm (dahil)’den küçük olmalıdır. Ancak dH'ların mutlak değerlerinin ortalaması 10 cm (dahil)’den küçük olmalıdır.

c) Proje alanına uygun dağılmış poligon noktalarının en az %5'inin konumu ve yükseklikleri bu noktalardan geçirilecek poligon dizilerinin ölçülmesi ve değerlendirilmesiyle de kontrol edilebilir. Bu durumda, (a) ve (b) bentlerinde yer alan hata sınırları geçerlidir.

Nivelman kontrolü

(1) Proje alanı içindeki nivelman noktalarının her dereceden uygun dağılmış en az %5’inin yükseklik farkları ölçülür. Ölçülmüş veya dengelenmiş yükseklik farkları ile kontrol sonucunda bulunan yükseklik farkı arasındaki farklar (dH);

a) Ana nivelman ağı için dH[mm] ≤16 √S[km],

b) Ara nivelman ağı için dH[mm] ≤20 √S[km],

c) Poligon ve RS nivelmanı için dH[mm] ≤40 √S[km]+0.0004ʌH[m],

olmalıdır. Burada S, km biriminde nivelman yolunun uzunluğu, AH her alet kurulmasındaki mira okumalarının geri-ileri farklarının mutlak değerleri toplamıdır (AH = [|g - i|]), Nivelman yolu üzerindeki ardışık noktalar arasında bu kontrol yapılır.

Yerel GNSS nivelman jeoidinin kontrolü

(1) Proje alanına uygun dağılmış 20 km2’ye kadar 2 ve bundan sonraki her 30 km2’ye 1 nokta seçilerek bu noktaların ana nivelman ağındaki esaslara göre Helmert ortometrik yükseklikleri (H) ve C2 derece GNSS ölçmeleri ile elipsoit yükseklikleri (h) bulunur. Buradan N=H-h ile bulunan jeoit yükseklikleri ile proje alanı için belirlenen modelden bulunan jeoit yükseklikleri arasındaki farklar ±10 cm (dahil)’den küçük olmalıdır.

Detay tamlığının kontrolü

(1) Değişik detay özelliği bulunan alanlarda, tüm alanın en az %5’inin ölçü krokileri arazideki detaylarla karşılaştırılarak ek-l’de yer alan Detay ve Öznitelik Kataloguna göre gereken detay ve özniteliklerin alınıp alınmadığı kontrol edilir. Ayrıca ölçü kayıtlarının bu kataloğa ve ek-2(de yer alan formatlara uygun olup olmadığı kontrol edilir.

GNSS, yersel veya fotogrametrik yöntemlerle ölçülen detayların konum kontrolü

(1) Proje alanına uygun dağılmış, paftada ve arazide kesin belirli detay noktalarının en az %5’inin izdüşüm koordinatları ve elipsoit yükseklikleri GNSS tekniğiyle bulunur. Elipsoit yüksekliği ve jeoit modelinden H=h-N ile Helmert ortometrik yükseklikleri hesaplanır.

(2) Üretilen haritanın vektör verisinden alman noktaların koordinatları ile karşılığı detay noktalarının GNSS veya yersel yöntemlerle ölçülen koordinatlarına farklarının KOH’ları aşağıdaki bağıntılarda hesaplanan sınırlar içinde;

a) KOHx,y (cm) <±(-1.665x10-6xS2+0.01745xS-1.166),

b) KOHz(cm) ≤ ±[1.33xKOHx,y (cm)],

olmalıdır. Bu bağıntılarda “S” üretilecek harita ölçeğinin paydasındaki değerdir.

Çizimin kontrolü

(1) Çizimin amacına uygunluğu, pafta açımı ile yazı, çizgi ve sembollerin ek-3’te yer alan, özel işaretlere uygunluğu kontrol edilir,

(2) Değişik detay özelliği bulunan alanlarda, proje alanına uygun dağılmış paftaların en az %10*u arazideki detaylarla karşılaştırılarak, detayların tamamının paftada bulunup bulunmadığı ve eş yükseklik eğrileri ile topografyanın uyuşup uyuşmadığı kontrol edilir.

Kesit kontrolü

(1) Kesit kontrolü, yersel ve fotogrametri yöntemi ile yapılan paftalarda yüksekliği bilinen iki kontrol noktası arasında aşağıdaki şekilde kesitler alınarak yapılır.

a) Harita alanı içinde uygun dağılımda ve değişik eğimli yerlerde kesitler alınır.

b) Kesit doğrultusu üzerinde, arazi eğimine bağlı olarak en fazla 20 m aralıklarla noktalar alınarak bunlara geometrik nivelman ya da trigonometrik nivelmanla yükseklik taşınır.

c) Bu noktaların ölçülen ve eş yükseklik eğrilerinden hesaplanan yükseklikleri arasındaki farkların karesel ortalama hatası; üretilecek harita ölçeği için bu Yönetmeliğin 91 inci maddesi uyarınca hesaplanan KOHz (cm) değerinin 1.5 katından küçük olmalıdır.

Eksikliklerin tamamlanması ve yanlışların düzeltilmesi

(1) Kontrol sırasında belirlenen eksiklikler tamamlanır ve yanlışlıklar kaynağı bulunarak düzeltilir.

Kontrol kapsamının genişletilmesi

(1) Yapılan kontrollerde işin doğruluğu hakkında tereddüt oluşması halinde, bu Yönetmeliğin 83 ila 93 üncü maddelerinde belirtilen miktarlara bakılmaksızın kontrol yaygınlaştırılır.

ONUNCU BÖLÜM

Arşivleme

Arşivleme

(1) İdareler, ülke düzeyinde büyük ölçekli coğrafi bilgi sistemlerinin oluşturulması hedefine yönelik olarak büyük ölçekli haritalara ait bilgi ve belgelerin hizmete sunulması ve tekrarlı harita üretimi ile kaynak israfının önlenmesi amacıyla arşivleme yapar.

Arşivlemede yetki ve sorumluluklar

(1) Harita üretimine yönelik hava fotoğrafı alımları ile askeri yasak bölgeler kapsamına giren harita ve harita bilgilerinin üretimi, temini, muhafazası ve kullanımı konularında, 5/7/1994 tarihli ve 94/5856 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan Harita ve Harita Bilgilerini Temin ve Kullanma Yönetmeliğinde belirtilen esaslara uyulur.

a) Bu Yönetmelik kapsamına giren haritalara ilişkin bilgi ve belgeler harita üreten veya ürettiren idarelerin merkez veya taşra birimlerince arşivlenir. Hava fotoğraflarının orijinalleri, kıymetlendirme faaliyetlerini müteakip, Harita ve Harita Bilgilerini Temin ve Kullanma Yönetmeliği hükümleri gereğince Harita Genel Komutanlığına gönderilir.

b) Harita üreten veya ürettiren idareler, haritanın üretimine ilişkin bilgi ve belgeleri, gerekli fiziki emniyet ve bilgi güvenliği tedbirlerini alarak uygun düzende arşivlemek ve hizmete hazır bulundurmakla yükümlüdür.

c) İdareler, bu Yönetmelik kapsamında üretilen harita bilgi ve belgelerinin elektronik ortamlarda bir kopyasını, ek-2'ye uygun olarak Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğüne iletmekle yükümlüdür.

ç) Kamu kurum ve kuruluşları, mevcut jeoidin ve TUREF-ED50 dönüşümlerinin iyileştirilmesi ve güncellenmesi için bu Yönetmelik kapsamında üretilen GNSS nivelman noktalarına ilişkin GNSS ve geometrik nivelman ölçüleri ve hesaplama sonuçları ile ED50 yatay kontrol noktalarında yapılan GNSS ölçüleri ve değerlendirme sonuçlarını manyetik ortamda Harita Genel Komutanlığına ve talep olması durumunda araştırma çalışmalarında kullanılmak üzere üniversitelerin ilgili birimlerine aktarmakla yükümlüdür.

Arşivlenecek belgeler

(1) Harita üreten veya ürettiren idareler tarafından aşağıdaki belgeler arşivlenir.

a) Kontrol noktaları ve röper krokileri.

b) Kontrol noktaları kanavaları.

c) Manyetik, ortamda (yoğun disk, harici disk ve benzeri) açı, kenar ve nivelman ölçü çizelgeleri ve çıktıları.

ç) GNSS verileri [ham veri (alıcı formatı) ve RINEX veri].

d) Manyetik ortamda (yoğun disk, harici disk ve benzeri) GNSS ölçme kayıt çizelgesi.

e) Dengeleme ve hesap sonuçları.

f) Koordinat özet çizelge ve çıktıları.

g) Ölçü krokileri.

ğ) Manyetik ortamda (yoğun disk, harici disk ve benzeri) detay noktalarına ait ölçü ve koordinat çizelge veya çıktıları,

h) Haritaların aslı ve kopyaları.

ı) Yapım, ve kontrol ile onay raporları.

ONBİRİNCİ BÖLÜM

Telif Hakları ve Koordinasyon

Telif hakları

(1) Bu Yönetmelik kapsamında üretilen harita ve harita bilgilerinin telif hakları 5/12/1951 tarihli ve 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa tabidir.

Üretimin izlenmesi

(1) Ülke kaynaklarının uygun kullanımı ve tekrarlı üretimi önlemek için harita ve harita bilgilerinin üretimleri izlenir ve ilgili idarelerce eşgüdüm halinde yürütülür. Koordinasyon ve izleme faaliyetleri Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü bünyesinde ilgili diğer kurumlarla koordine edilerek yürütülür. Üretim izleme faaliyetlerine ilişkin esaslar, Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğünce belirlenir, Haritası ya da harita bilgileri üretilen ve üretilecek alanların kayıtları ve indeksleri, tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğünce tutulur ve izlenir. Bu bilgilerin bir kopyası talep edilmesi durumunda ilgili diğer idarelere verilir.

Planlama aşamasında başvuru

(1) Bakanlıklar, kamu kurum Ve kuruluşları ile belediyeler çalışma yapılacak alana ilişkin bilgileri almak için planlama aşamasında Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğüne başvurmakla yükümlüdürler.

(2) Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü, planlanan alanın daha önce sayısal ve basılı harita bilgilerinin üretilip üretilmediği, bunlara ya da çalışmalara ilişkin bilgi ve dokümanların nereden sağlanabileceği, başka kuruluşların programında olup olmadığı gibi konuları en geç yedi işgünü içinde inceleyerek sonuçlandırır.

Kayıt ve numara alma

(1) Bakanlıklar, kamu kurum ve kuruluşları ile belediyeler, üretimi tamamlanan harita ve harita bilgilerini Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğüne kaydettirmek ve proje kayıt numarası almakla yükümlüdür.

ONİKİNCİ BÖLÜM

Çeşitli, Geçici ve Son Hükümler

Çeşitli hükümler

(1) Bu Yönetmelik kapsamında;

a) Harita üreten veya ürettiren idareler kendi ihtiyaçlarını da gözönünde bulundurarak bu Yönetmeliğe uygun olmak kaydıyla harita ölçeğini belirleyebilir.

b) Harita üreten veya ürettiren idareler, bu Yönetmelikle belirtilen koordinat sistemi ve pafta bölümü uygulamasına geçilebilmesi için gerekli işlemleri yapmakla yükümlüdür.

c) İdareler, bu Yönetmelikte öngörülen hükümlere aykırı olmamak koşuluyla ürettikleri veya ürettirdikleri harita ve harita bilgisine ilişkin esaslar belirlemeye yetkilidir.

(2) Bu Yönetmelik kapsamındaki tüm jeodezik çalışmalarda kamu kurum ve kuruluşları ile özel sektör kuruluşları tarafından kurulan ve teknik yeterliliği Türk Standardları Enstitüsü tarafından onaylanan standartlara uygun deney ve kalibrasyon laboratuvarları ile test ağlarında iki yılda bir kontrol ve kalibrasyonu yapılarak uygunluk belgesi alınmış aletler kullanılır.

(3) TUTGA, TUSAGA-Aktif, TUDKA99, TGyy ve ED-50 (I. ve II. derece nirengi ağı) ile TUREF arasındaki koordinat dönüşüm bilgilerini güncellemek için çalışmalar yapmak ve kullanıcılara güncel bilgiler sunmak Harita Genel Komutanlığının yetki ve sorumluluğundadır.

Harita ve planlara ait işaretlerin korunması

(1) 12/12/1960 tarihli ve 155 sayılı Harita ve Plânlara Ait İşaretlerin Korunması Hakkında Kanun ve 12/7/1971 tarihli ve 7/2775 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan 155 Sayılı Kanuna Göre Hazırlanan Harita ve Plânlara Ait İşaretlerin Korunması Hakkındaki Yönetmelik hükümlerine aykırı olarak harita ve planlara ait kamu hizmetlerine özgü işaretleri yerinden çıkartanlar, yerinden oynatanlar, tanınmaz hale, getirenler ile ilgili idarelerden izin almaksızın yerini değiştirenler hakkında 26/9/2004 tarihli ve 5237 sayılı Türk Ceza Kanununun ilgili hükümleri uygulanır. Ayrıca bu işaretlerin yeniden tesisi ve iyileştirilmesi için idarelerce yapılan ya da yapılması gereken tüm masraflar zarar verenden tazmin edilir.

Yürürlükten kaldırılan mevzuat ve atıflar

(1) 23/6/2005 tarihli ve 2005/9070 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan Büyük ölçekli Harita ve Harita Bilgileri Üretim Yönetmeliği yürürlükten kaldırılmıştır.

(2) Diğer mevzuatta mülga Büyük Ölçekli Harita ve Harita. Bilgileri Üretim Yönetmeliğine yapılan atıflar bu Yönetmeliğe yapılmış sayılır.

Yürürlükten kaldırılan mevzuata göre tamamlanabilecek işler

(1) Bu Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği talihten önce başlamış işler mülga Büyük Ölçekli Harita ve Harita Bilgileri Üretim Yönetmeliğine göre tamamlanabilir.

Yürürlük

(1) Bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

Yürütme

(1) Bu Yönetmelik hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.

Ekler