BİRİNCİ BÖLÜM
Genel Hükümler
Amaç
Bu Yönetmelik; Çevre ve Orman Bakanlığı’nın hizmetleri ile ilgili olarak ülkemiz vatandaşlarında çevre ve orman bilinci ve kültürünün oluşması, yaygınlaştırılması, yükseltilmesi ve yönlendirilmesine yönelik kitap, dergi, ansiklopedi, gazete, bülten, afiş ve broşür gibi yayınlar ile bu yayınlarda yer alacak telif, tercüme, derleme, araştırma, inceleme, deneme, eleştiri, şiir, manzum eser ve benzeri fikir ürünü yazılar, video ve ses kasetleri ile CD, fotoğraf, resim, harita, grafik, tablo, çizelge, şekil ve motiflere ilişkin eserlerin ve benzeri dokümanların toplanması, değerlendirilip seçilmesi ve yayımlanması, yerli ve yabancı veya gerçek ve tüzel kişilerce yayımlanan dergilere abone olunması, kitapların satın alınması, Yayın Kurulu’nun kurulması, çalışma esasları ile görev ve yetkilerini düzenlemek amacıyla hazırlanmıştır.
Kapsam
Bu Yönetmelik, Çevre ve Orman Bakanlığı’nın her türlü yayın hizmetlerine ilişkin iş ve işlemleri kapsar.
Bağlı kuruluşlar ve taşra teşkilatında yer alan doğrudan merkeze bağlı müdürlüklerin yayınları bu yönetmelik kapsamında değerlendirilmezler. Söz konusu birimlerin yayınları kendi yönetmeliklerine uygun usul ve esaslarına göre ilgili birimlerince yayımlanır.
Hukuki dayanak
Bu Yönetmelik, 4856 sayılı Çevre ve Orman Bakanlığı Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun’un 2 nci ve 16 ncı maddelerine dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar
Bu Yönetmelikte geçen;
Bakanlık: Çevre ve Orman Bakanlığı’nı,
Yayın Kurulu: Çevre ve Orman Bakanlığı Yayın Kurulu’nu,
Daire Başkanlığı: Eğitim ve Yayın Dairesi Başkanlığı’nı,
Eser: Türü, hacmi ve kapsamı ne olursa olsun, yayımlanmaya elverişli, gizlilik derecesi taşımayan, çevre ve ormanla ilgili fikir ve sanat ürününü,
Eser Sahibi: Eseri hazırlayan kişi veya kişileri,
Yayın: Yerli ve yabancı her türlü basılı, sesli, görsel ve bunların karması eserleri,
ifade eder.
İKİNCİ BÖLÜM
Yayın Kurulu, Eserlerin İncelenmesi ve Seçimi
Yayın Kurulu’nun kurulması
Bakanlığın yayın işleri ile bu konuda yapılacak her türlü hazırlık çalışmalarını yürütmek, işlenme ve telif ücretlerini belirlemek üzere Yayın Kurulu kurulur.
Yayın Kurulu; Eğitim ve Yayın Dairesi Başkanlığı’nın teklifi ve Bakanlık Makamı’nın onayı ile Müsteşar veya görevlendireceği bir müsteşar yardımcısının başkanlığında aşağıda yazılı üyelerden oluşur:
a) Eğitim ve Yayın Dairesi Başkanı,
b) İdari ve Mali İşler Dairesi Başkanı,
c) Araştırma, Planlama ve Koordinasyon Kurulu Başkanlığından Daire Başkanı,
d) Hukuk Müşaviri,
e) Basın ve Halkla İlişkiler Müşaviri,
f) Araştırma ve Geliştirme Dairesi Başkanı,
g) Çevre Yönetimi Genel Müdürlüğünden Daire Başkanı,
h) Çevresel Etki Değerlendirmesi ve Planlama Genel Müdürlüğünden Daire Başkanı,
ı) Ağaçlandırma ve Erozyon Kontrolü Genel Müdürlüğünden Daire Başkanı,
i) Orman-Köy İlişkileri Genel Müdürlüğünden Daire Başkanı,
j) Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğünden Daire Başkanı.
Ayrıca, bağlı kuruluşlar koordinasyonun sağlanması amacıyla temsilci bulundururlar.
Yayın Kurulu’nun sekreterya ve raportörlük görevi Eğitim ve Yayın Dairesi Başkanlığı’nca yürütülür.
Toplantı ve karar
Yayın Kurulu, Başkanın daveti üzerine salt çoğunlukla toplanır. Kararlar toplantıya katılan üyelerin salt çoğunluğuyla alınır. Oyların eşit olması halinde, Başkanın oy kullandığı taraf çoğunluk sayılır.
Yayın Kurulu’nun görev ve yetkileri
Yayın Kurulu’nun görev ve yetkileri şunlardır:
a) Bakanlık yayın ilkelerini tespit etmek,
b) Cari ve bir sonraki yılın yayın faaliyetlerini programlamak,
c) Yıllık yayın programlarına ve bütçe imkanlarına uygun olarak, yayınların içerik ve şekil bakımından geliştirilmesini ve düzenli çıkartılmasını sağlamak,
d) 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu kapsamında telif işlemleri görevlerini yapmak,
e) Çevre ve orman bilinci ile kültürünün oluşması, yaygınlaştırılması, yükseltilmesi ve yönlendirilmesine yönelik yerli ve yabancı, gerçek ve tüzel kişilerce yayımlanan dergilere abone olunması, kitapların, video ve ses kasetleri ile CD’lerin satın alınması konusundaki talepleri incelemek ve karara bağlamak,
f) Yayın Kurulu gündemine alınan eserleri değerlendirerek yayımlanacak eserleri seçmek ve karara bağlamak.
Kurul, satın alınacak veya bastırılacak eseri ait olduğu alanda bir veya birden fazla uzmana inceletebilir. Kurul, eseri değerlendirmede bu raporu göz önünde bulundurur.
İncelemede usul
Yayın Kurulu Başkanı, yayımlanmak talebiyle gönderilen eserleri ve gerektiğinde diğer dokümanları doğrudan Yayın Kurulu’na havale edebileceği gibi, incelenmek ve yazılı görüşünü almak üzere Yayın Kurulu üyelerine havale edebilir. Yayın Kurulu Başkanı; incelenerek görüş bildirilmesi talebiyle eserleri Bakanlığın ilgili birimlerine de gönderebilir veya konunun özelliğine göre uzmanlarından oluşacak bir İnceleme Kurulu oluşturulabilir.
Dergilere abone olunması ve kitapların satın alınması işlemlerinde eserleri tanıtıcı bilgilerle fiyatlarını içeren belgelerin yer aldığı dosyalar Yayın Kurulu’nda görüşülüp karara bağlanır.
Değerlendirme ilkeleri
Yayın Kurulu yayımlanacak eserlerin;
a) Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’na uygunluğunu, kanunlara göre suç teşkil edip etmediğini,
b) Atatürk ilke ve inkılâplarına, milli menfaatlerimize uygun olup olmadığını,
c) Milli birlik ve beraberliğimizi bozucu görüşlere, insanı, aileyi veya toplumun bir kesimini küçük düşürücü bilgi, belge ve yorumlara yer verilip verilmediğini,
d) Bakanlığın kuruluş, amaç ve görevleri doğrultusundaki konularla ilgili olup olmadığı, doğru bilgi verici, eğitici veya öğretici ya da tanıtıcı nitelikte bulunup bulunmadığını,
e) Türkçe eserlerin, Türk dilinin zengin varlığından faydalanılarak, herkesin kolayca anlayabileceği, yaşayan ve konuşulan Türkçe kurallarına uygun hazırlanıp hazırlanmadığını,
f) Resim, grafik, tablo, çizelge, şekil, harita ve benzeri eserlerin basım teknolojilerine uygun olup olmadığını,
g) Fotoğraf ve diaların kaliteli bir basım için yeterli olup olmadığını,
h) Eserin sahibi tarafından imzalanıp, imzalanmadığını,
ı) Eserlerin sahibi tarafından yayımlanmasını isteyen ve eserin daha önce yayımlanıp yayımlanmadığını beyan eden dilekçenin iki nüsha olarak gönderilip gönderilmediğini,
i) Çevre ve ormancılık uygulamalarına teknik ve sosyo-ekonomik yönden katkıda bulunup bulunmadığını,
j) Çevre, orman ve halk ilişkilerinin olumlu yönde gelişmesi için kamuoyu oluşturulmasında etkili olup olmadığını,
inceleyerek değerlendirir.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Çeşitli Hükümler
Yayın şartları
Eserinin yayımlanmasını isteyenler;
a) Eserinin daha önce yayımlanmamış olduğunu, eser üzerinde başka kurum veya kuruluşlar ile kişilerin haklarının bulunmadığını ve bu hususta tüm sorumluluğu üstlendiklerini,
b) Tercüme eser yayımı teklifinde bulunanlar, 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa göre gerekli izni almış olduklarını,
c) Muhtemel maddi hatalar konusunda Bakanlığın tasarruf yetkisini kabul ettiklerini,
talep dilekçesinde beyan etmekle,
d) Yayımlanması ve ücret ödenmesi uygun görülen eserinin basım haklarını (sahnede temsil ve icra hakları dahil veya hariç) Bakanlığa devrettiğine dair düzenleyeceği temliknameyi Eğitim ve Yayın Dairesi Başkanlığı’na vermekle,
e) Eğitim ve Yayın Dairesi Başkanlığı’nın isteği ve vereceği süre içerisinde basımevi tashihlerini bizzat yapmakla,
yükümlüdürler.
Eser sahipleri, talep tarihinden başlayarak bir yıl sonunda yayımlanmayan eserlerini geri isteyebilir.
Ayrıca, yayımlanan eserlerdeki görüşler, Bakanlığı bağlamaz; eserlerde ileri sürülen görüş ve düşünceler ile bunlardan doğabilecek her türlü sorumluluk eser sahibine aittir.
Yayın kurulu kararı gerektirmeyen yayınlar
Aşağıdaki durumlarda Yayın Kurulu kararı alınmaz:
a) Mevzuat yayınları, ekonomik raporlar, resmi açıklamaların yer aldığı yayınlar ile Bakan’ın başkanlığını yaptığı araştırma konseyi kararları,
b) İl müdürlüklerinin yerel olarak yapacakları küçük ölçekli bölgesel yayım ve tanıtım faaliyetleri kapsamında bulunan basılı, görsel ve sesli her türlü yayınlar.
Telif haklarının belirlenmesi
Bu Yönetmelik hükümlerine göre yayımlanacak eserlerin telif veya işlenme ücretleri, 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu ile 1/12/1995 tarihli ve 95/7621 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan Kamu Kurum ve Kuruluşlarınca Ödenecek Telif ve İşlenme Ücretleri Hakkında Yönetmeliğe göre hesaplanır ve ödenir. Ancak resmi görev gereği hazırlanmış eserlere ücret ödenmez. Bakanlık mensuplarının hazırladıkları eserlere de resmi görev gereği değilse telif ve tercüme ücreti ödenir, müstakil yayınları da satın alınabilir.
Eser sahipleri telif hakkı dışında hiçbir hak talep edemez.
Yayınların, dokümanların ve eserlerin toplanması
Bakanlık merkez ve taşra teşkilatının her düzeyde personeli ile mesleğinde uzman kişi ve kuruluşlardan Bakanlığın yukarıda adı geçen birimlerine gönderilebilecek, Bakanlığı tanıtıcı, teşkilat içerisinde işbirliğini ve iş verimliliğini artırıcı konular ile Bakanlık görev alanı içerisine giren çevre ve orman teknolojisi, çevre bilinci ve orman konularında kaynak eserler, kitap, süreli ve tanıtıcı yayınlar, bilimsel araştırma, inceleme raporları, bilimsel tebliğ, bülten, derleme, haber, yorum ve benzeri yazılar ile şiir, fotoğraf, resim, karikatür, afiş gibi benzeri anlatım öğeleri ilgili birimlerce toplanarak değerlendirilmesi ve seçimlerin yapılması için Eğitim ve Yayın Dairesi Başkanlığı’na gönderilir. Değerlendirmeden sonra her türlü materyal Yayın Kurulu’na havale olunur.
Gönderilen her türlü eser Eğitim ve Yayın Dairesince muhafaza edilir. Ayrıca Bakanlıkça bastırılan yayımlardan beş adet satın alınan eserlerden en fazla iki adet olmak üzere bir arşiv oluşturulur.
Giderler ve basım işlemleri
Bakanlık Makamı’nın onayı alınarak yayımlanmasına karar verilen eserlerin basımına, dergilere ve süreli yayınlara abone olunmasına veya kitap satın alınmasına ilişkin iş ve işlemler Eğitim ve Yayın Dairesi Başkanlığı’nca yerine getirilir.
Hüküm bulunmayan haller
Bu Yönetmelikte hüküm bulunmayan durumlarda 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu ile 1/12/1995 tarihli ve 95/7621 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan Kamu Kurum ve Kuruluşlarınca Ödenecek Telif ve İşlenme Ücretleri Hakkında Yönetmelik hükümleri uygulanır.
Yürürlük
Bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
Bu Yönetmelik hükümlerini Çevre ve Orman Bakanı yürütür.