Denizcilik Müsteşarlığı Döner Sermaye İşletmesi Yönetmeliği (mülga)

BİRİNCİ BÖLÜM

Amaç ve Kapsam, Dayanak ve Tanımlar

Amaç ve kapsam

(1) Bu Yönetmeliğin amacı, Denizcilik Müsteşarlığı bünyesinde kurulmuş olan döner sermaye işletmesinin malî ve idarî işlemlerine, gelir kaynaklarına, giderlerine, işletmenin faaliyet alanlarına, bütçenin hazırlanmasına, uygulanmasına ve sonuçlandırılmasına ilişkin usul ve esasları düzenlemektir.

(2) Bu Yönetmelik, işletmenin faaliyet alanlarına giren tüm mal ve hizmetleri kapsar.

Dayanak

(1) Bu Yönetmelik, 10/8/1993 tarihli ve 491 sayılı Denizcilik Müsteşarlığının Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin Ek 1 inci maddesi hükmüne dayanılarak hazırlanmıştır.

Tanımlar

(1) Bu Yönetmelikte geçen;

a) Bakan: Denizcilik Müsteşarlığının bağlı olduğu Bakanı,

b) Döner sermaye: Denizcilik Müsteşarlığı Döner Sermaye İşletmesinin kanunlarla verilen aslî ve sürekli kamu görevlerine bağlı olarak ortaya çıkan ve genel idare esaslarına göre yürütülmesi mümkün olmayan mal ve hizmet üretimine ilişkin faaliyetlerin sürdürülebilmesi için, Denizcilik Müsteşarlığına bağlı olarak kurulmuş işletmeye tahsis edilen sermayeyi,

c) Harcama birimi: Bütçe ile ödenek verilen Döner Sermaye İşletme Müdürlüğünü,

ç) Harcama Yetkilisi: Müsteşar veya Müsteşar tarafından bu görevi yürütmekle görevlendirilen kişiyi,

d) İşletme: (b) bendi uyarınca verilen sermayenin tahsis amacını gerçekleştirmek üzere kurulan Denizcilik Müsteşarlığı Döner Sermaye İşletmesini,

e) Muhasebe birimi: Gelir ve alacakların tahsili, giderlerin ve borçların hak sahiplerine ödenmesi, para ve parayla ifade edilebilen değerler ile emanetlerin alınması, saklanması, ilgililere verilmesi, gönderilmesi ve diğer tüm malî işlemlerin kayıtlarının yapılması ve raporlanması işlemlerini yürüten birimi,

f) Muhasebe Yetkilisi: Muhasebe hizmetlerinin yürütülmesinden ve muhasebe biriminin yönetiminden sorumlu, usulüne göre atanmış sertifikalı yöneticiyi,

g) Muhasebe yetkilisi mutemedi: Muhasebe Yetkilisi adına ve hesabına para ve parayla ifade edilebilen değerleri geçici olarak almaya, muhafaza etmeye, vermeye, göndermeye yetkili ve bu işlemlerle ilgili olarak doğrudan muhasebe yetkilisine karşı sorumlu olan görevlileri,

ğ) Müsteşar: Denizcilik Müsteşarını,

h) Müsteşarlık: Denizcilik Müsteşarlığını,

ı) Yönetim Kurulu: İşletme Yönetim Kurulunu,

ifade eder.

İKİNCİ BÖLÜM

Faaliyet Alanları, Sermaye, Sermaye Kaynakları, Gelir ve Giderler

Faaliyet alanları

(1) İşletmenin faaliyet alanları şunlardır:

a) Müsteşarlığın amacı doğrultusunda, denizcilik sistem ve hizmetlerinin, Ülkenin bunlara yönelik ihtiyaç ve çıkarlarının tespiti ve bunların geliştirilmesine yönelik araştırmalar yapmak, projeler üretmek, gerektiğinde bu araştırma ve projeleri bedeli karşılığında satmak.

b) Denizlerde, kıyılarda, limanlarda, Türk boğazlarında ve iç sularda seyir, can, mal ve çevre emniyetinin sağlanması amacıyla, ihtiyaç duyulan alanlarda bedeli karşılığında hizmet vermek veya bu amaçla Müsteşarlık tarafından kurulmuş tesisleri işletmek veya işlettirmek.

c) Müsteşarlıkça yerine getirilen belgelendirme faaliyetlerinden, ilgili mevzuatında ücret alınacağı belirtilen belgeleri üretmek ve ücreti karşılığında vermek, Müsteşarlığın görevlerine bağlı olarak, diğer kurum ve kuruluşlar tarafından yürütülmekte iken Müsteşarlıkça yürütülmesi konusunda mutabakata varılan faaliyetlere ilişkin belgeleri düzenlemek ve ücreti mukabilinde vermek.

ç) Denizcilik alanında, ücret mukabilinde eğitim amaçlı kurs veya sınav hizmetleri vermek.

d) Denizcilik sektörünün gelişmesine katkıda bulunmak üzere ulusal ve uluslararası seminer, sempozyum, panel, konferans ve benzeri etkinlikler düzenlemek veya söz konusu etkinliklere katılmak.

Sermaye

(1) Döner sermaye işletmesinin sermaye limiti 8.500.000.- (sekizmilyonbeşyüzbin) Yeni Türk Lirasıdır. Bu miktarın on (10.-) Yeni Türk Lirası genel bütçeden karşılanır.

(2) Tahsis edilen sermaye miktarı, Maliye Bakanlığının uygun görüşü alınmak kaydıyla, Müsteşarlığın bağlı olduğu Bakanın onayı ile artırılabilir.

Sermaye kaynakları

(1) İşletmenin sermaye kaynakları;

a) Döner sermaye faaliyetlerinden elde edilen kârlardan,

b) Bağış ve yardımlardan,

c) Hazinece verilen aynî veya nakdi yardımlardan,

oluşur.

(2) Bağış ve yardımlar tahsis edilen sermaye miktarı ile sınırlı olmaksızın sermayeye eklenir. İşletmenin ödenmiş sermaye tutarı döner sermayeye tahsis edilen sermaye tutarına ulaşıncaya kadar, elde edilen dönem sonu kârları ödenmiş sermayeye eklenir. Ödenmiş sermaye tutarı tahsis edilen sermayeye ulaştıktan sonra elde edilen kârlar, hesap dönemini izleyen şubat ayının sonuna kadar genel bütçeye gelir kaydedilmek üzere ilgili muhasebe birimine yatırılır.

(3) İşletmenin zararları, dönem net zararı hesabına alınarak, geçmiş yıllar zararları hesabında bekletilir ve ertesi yıllar kârları ile kapatılır.

Gelirler

(1) İşletmenin gelirleri şunlardır:

a) İşletmenin faaliyet alanlarıyla ilgili mal veya hizmet karşılığı elde edilen gelirler.

b) 491 sayılı Denizcilik Müsteşarlığının Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin Ek 8 inci maddesi uyarınca döner sermayeye aktarılan paylar.

c) 2/7/1964 tarihli ve 492 sayılı Harçlar Kanunu kapsamında yapılan gemilerin belgelendirilmesi faaliyetleri hariç, ilgili mevzuatına göre gemilerin denetim, sertifikalandırma veya belgelendirme faaliyetlerinden elde edilen gelirler.

ç) Müsteşarlığa kanunla verilen görevlerin dışında, diğer mevzuat gereği yapılan hizmetlerden elde edilen gelirler.

d) Müsteşarlıkça yapılan sınavlardan alınan katılım ücretleri.

e) Diğer gelirler.

Giderler

(1) İşletmenin giderleri şunlardır:

a) 4 üncü maddede belirtilen hizmet ve faaliyetlerin gerektirdiği ve bunlarla ilgili harcamalar ve İşletmenin hizmetlerine ilişkin olarak görevlendirilen personelin harcırah ile eğitim giderleri.

b) İşletmeye ait kadrolara atanarak döner sermaye hizmetlerinde çalıştırılan personelin aylık ve malî hakları ve bunların kanunlarla sağlanan diğer özlük haklarının gerektirdiği giderler ile İşletmede çalıştırılan işçilerin ücretleri, kıdem tazminatları ve diğer özlük haklarına ait giderler.

c) Döner sermaye hizmetlerine ilişkin vergi, resim, harç, haberleşme, ilan, ulaşım, kırtasiye, akaryakıt, su, kiralama, güvenlik, temizlik ve tüketim malzemesi ile bunlara yönelik hizmet alımları ve benzeri giderleri ile 5/1/1961 tarihli ve 237 sayılı Taşıt Kanunu hükümlerine göre satın alınan veya kiralanan taşıt giderleri.

ç) İşletme faaliyetlerine yönelik kullanılan binalara ait bakım ve onarım, ısıtma, aydınlatma, demirbaş, mefruşat giderleri, hizmetin gerektirdiği makine-teçhizat giderleri ve benzeri giderler ile İşletme tarafından kullanılan araç ve gereçlerin bakım, onarım ve diğer giderleri.

d) Bedelleri, 491 sayılı Denizcilik Müsteşarlığının Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin Ek 8 inci maddesi gereği aktarılan paylardan karşılanmak üzere; Müsteşarlığın merkez ve taşra birimlerinin faaliyetlerine ilişkin olarak plan-proje yapılmasına veya yaptırılmasına ilişkin giderler, bunlarla ilgili mal veya hizmet alımlarına dair giderler ile faaliyetlere ilişkin yapılan (personel giderleri hariç) diğer giderler.

e) Bir önceki yılın net gelirinin %10’unu geçmeyen ve tanıtım amacıyla, Yönetim Kurulu kararıyla, ilan ve reklam için yapılacak giderler.

f) Müsteşarlığın merkez dışı birimleri tarafından döner sermayenin faaliyet alanları çerçevesinde, 491 sayılı Denizcilik Müsteşarlığının Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin Ek 8 inci maddesi gereğince İşletme bütçesine aktarılan paylardan merkez ve merkez dışı birimlerinin her türlü giderleri.

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

İdarî Yapı ve Yönetim

İşletme idaresi

(1) İşletmenin hizmetleri; Yönetim Kurulu, Harcama Yetkilisi, İşletme Müdürü, Gerçekleştirme Görevlisi, Muhasebe Yetkilisi ve muhasebe birim personeli ile diğer işletme personelinden oluşan İşletme İdaresi tarafından yürütülür.

(2) Müsteşar, harcama yetkisinin bir kısmını veya tamamını; merkezde Müsteşar Yardımcılarından birisine veya kendisine genel bütçeden ödenek tahsis edilen birim amirlerine; taşrada, Bölge Müdürlerine ve Liman Başkanlarına devredebilir.

Yönetim kurulu

(1) Yönetim Kurulu; Müsteşarın başkanlığında, Müsteşarın belirleyeceği bir Müsteşar Yardımcısı, üç Genel Müdür, I. Hukuk Müşaviri, Strateji Geliştirme Daire Başkanı, İdarî ve Malî İşler Dairesi Başkanı, İşletme Müdürü ile Döner Sermaye Muhasebe Yetkilisinden oluşur.

(2) Müsteşar, Yönetim Kuruluna başkanlık etmek üzere müsteşar yardımcısına yetki verebilir.

(3) Yönetim Kurulu toplantılarına gerektiğinde Müsteşarın belirleyeceği bölge müdürleri de katılabilir.

(4) Yönetim Kurulu toplantılarının gündemini hazırlamak, toplantı tutanak, karar ve dosyalarını tutmak gibi sekreterya işlemleri, İşletme Müdürlüğü tarafından yapılır.

Yönetim kurulunun görevleri

(1) Yönetim Kurulunun görevleri şunlardır:

a) İşletmenin idarî, malî ve teknik işlemlerinin en iyi şekilde yürütülmesi ve geliştirilmesi için gereken tedbirleri ve kararları almak.

b) Döner sermaye bütçesini görüşüp karara bağlamak.

c) İşletme tarafından üretilen mal veya hizmetlerin satış fiyatını belirlemek.

Toplantı zamanı

(1) Yönetim Kurulu, en az ayda bir defa olağan veya Müsteşarın isteği üzerine olağanüstü toplanır.

Toplantı ve karar yeter sayısı

(1) Yönetim Kurulu en az yedi üyenin iştiraki ile toplanır. Müsteşar veya Müsteşar Yardımcılarının bulunmadığı hâllerde en kıdemli Genel Müdür toplantıya başkanlık eder.

(2) Kararlar, toplantıya katılanların çoğunluğuyla alınır. Oyların eşitliği hâlinde, Başkanın oyu yönünde karar alınmış sayılır. Oturumun intizamını, görüşme ve kararların tutanağa geçirilmesini Başkan sağlar.

İşletme müdürü

(1) İşletme Müdürü, Müsteşar tarafından Müsteşarlık personeli arasından atanır.

(2) İşletme Müdürünün görevleri şunlardır:

a) İşletmenin teknik, idarî ve malî işlemlerini; bütçe ilke ve esaslarına, kanun, tüzük ve yönetmelikler ile diğer mevzuata uygun olmasını, ödeneklerin etkili, ekonomik ve verimli kullanılmasını ve ilgili mevzuata göre yapmaları gereken diğer işlemleri ile Yönetim Kurulu kararlarını işletmecilik ilkelerine uygun olarak yürütmek.

b) Döner sermaye kadrolarına atanan memurlar ile İşletmeye alınan işçilerin görevlerini iş bölümü esasları dâhilinde düzenlemek, izlemek ve denetlemek.

c) Döner sermaye memurlarının atamalarını teklif etmek ve İşletmeye alınması, çıkarılması ile işçilerin özlük haklarına ilişkin işlemleri yapmak.

ç) İşletmenin çalışma programlarını ve bütçe tasarısının zamanında hazırlanmasını sağlamak, ücret tarifelerini hazırlamak.

d) İşletmece edinilen taşınırların kayıtlara alınmasına, verilmesine ve izlenmesine ilişkin işlemlerin, 28/12/2006 tarihli ve 2006/11545 sayılı Bakanlar Kurulu Kararıyla yürürlüğe konulan Taşınır Mal Yönetmeliği hükümleri çerçevesinde yürütmek.

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

Bütçe, Bütçenin Uygulamaya Konulması, Ek Bütçe ve Kesin Hesap

Bütçe

(1) Bütçe; İşletmenin bir yıllık dönemdeki gelir ve gider tahminleri ile bunların uygulanmasına ilişkin hususları gösterir.

(2) İşletme bütçesi, metin kısmı ile ekli cetvellerden oluşur.

(3) Bütçe, yılı içinde yapılacak giderler ile gelirlerden oluşur.

(4) Bütçenin hazırlanması ve uygulanmasında aşağıdaki ilkelere uyulur.

a) Bütçeyle verilen harcama yetkisi, mevzuatla düzenlenen görev ve hizmetlerin yerine getirilmesi amacıyla kullanılır.

b) Bütçe, izleyen iki yılın bütçe tahminleriyle birlikte hazırlanır ve değerlendirilir.

c) Bütçe, malî işlemlerin kapsamlı ve saydam bir şekilde görünmesini sağlar.

ç) Tüm gelir ve giderler gayrisafi olarak bütçede gösterilir.

d) Belirli gelirlerin belirli giderlere tahsis edilmemesi esastır.

e) Bütçede giderlerin gelirleri aşmaması esastır.

f) İşletme bütçesi Yönetim Kurulunca onaylanmadan uygulamaya konulamaz.

g) Bütçe gelir ve gider tahminleri ile uygulama sonuçlarının raporlanmasında açıklık, doğruluk ve malî saydamlık esas alınır.

ğ) İşletmenin tüm gelir ve giderleri bütçede gösterilir.

h) İşletme hizmetleri, bütçeye konulacak ödeneklerle, mevzuatla belirlenmiş yöntem, ilke ve amaçlara uygun olarak gerçekleştirilir.

Bütçenin uygulamaya konulması

(1) İşletmenin bütçe tasarısı, Muhasebe Yetkilisinin görüşü alınarak İşletme Müdürü tarafından hazırlanır ve en geç kasım ayı sonuna kadar Yönetim Kuruluna sunulur. Bütçe tasarısı, Yönetim Kurulunun onayı ile kesinleşir.

(2) Onaylanarak kesinleşen bütçe, en geç aralık ayının sonuna kadar uygulanmak üzere işletmeye gönderilir. Bütçenin bir örneği de Muhasebe Yetkilisine verilir.

(3) Bütçede yıl içinde yapılacak ek ve değişiklikler birinci fıkrada öngörülen usullere uygun olarak yapılır. Yıl içindeki tertipler arasındaki aktarmalar Yönetim Kurulu kararı ile yapılır.

Ek bütçe

(1) Yıl içinde, bütçede öngörülen ödeneklerin yetersiz kalacağının anlaşılması hâlinde, kaynağı gösterilmesi kaydıyla süre şartları hariç olmak üzere ek bütçe yapılabilir.

Kesin hesap

(1) İşletmenin bütçe uygulama sonuçları, kesin hesap cetvelinde gösterilir.

(2) Bir yıllık uygulama sonuçlarını gösteren kesin hesap cetveli, muhasebe kayıtları dikkate alınarak hazırlanır.

(3) Kesin hesap cetveli Yönetim Kurulunun onayı ile kesinleşir.

Muhasebe Yetkilisi

(1) İşletmenin muhasebe işlemleri, kadrosu Maliye Bakanlığınca tahsis edilerek atanmış Muhasebe Yetkilisi ile muhasebe biriminde görevli personel tarafından yürütülür. Muhasebe Yetkilisinin geçici veya sürekli olarak görevinden ayrılması hâlinde, bu görev Maliye Bakanlığınca vekâleten görevlendirilen personel tarafından yürütülür.

Muhasebe yetkilisi mutemetleri

(1) Muhasebe Yetkilisi adına ve hesabına para ve parayla ifade edilebilen değerleri geçici olarak almaya, vermeye ve göndermeye yetkili olanlar muhasebe yetkilisi mutemedidir. Muhasebe yetkilisi mutemetleri, bu işlemlerle ilgili olarak doğrudan Muhasebe Yetkilisine karşı sorumludur. Muhasebe Yetkilisinin muvafakati alınarak seçilecek personel, Harcama Yetkilisi tarafından muhasebe yetkilisi mutemedi olarak görevlendirilir. Muhasebe yetkilisi mutemetleri hakkında, 31/12/2005 tarihli ve 26040 mükerrer sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Muhasebe Yetkilisi Mutemetlerinin Görevlendirilmeleri, Yetkileri, Denetimi ve Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik hükümleri uygulanır.

BEŞİNCİ BÖLÜM

Çeşitli ve Son Hükümler

Ücret tarifesinin tespiti

(1) İşletmede üretilen mal veya hizmetler ile yapılan işlerin satış bedeli; hammadde, malzeme, işçilik ve yolluk giderleri, çeşitli işletme masrafları, amortisman payları ve elde edilecek kârda dikkate alınarak, maliyet fiyatlarının altında olmamak şartıyla ve aynı iş ve hizmetleri yapan kuruluşlardaki fiyat listeleri de göz önünde tutularak, İşletme Müdürlüğünce hazırlanır ve Yönetim Kurulu kararıyla kesinleşir.

Siparişin bedeli, malzeme ve tahsis

(1) Sipariş bedeli ne olursa olsun iş sözleşmeleri, İşletme Müdürlüğü ile sipariş veren arasında yapılır. Sipariş veren yaptıracağı işin bedelini sözleşmedeki şartlar dâhilinde İşletme muhasebe biriminin banka hesabına yatırmaya mecburdur.

(2) İşletme Müdürü siparişin yapılması için lüzumlu malzemelerin tamamının veya bir kısmının sipariş sahibi tarafından verilmesini isteyebilir.

(3) İşin yapılması için gerekli malzeme arasında tahsisli malzeme mevcut ise, tahsisin sipariş veren tarafından yaptırılması lazımdır.

Siparişlerin gecikmesi

(1) Ani olarak çıkacak Müsteşarlık hizmetleri sebebiyle siparişlerin gecikmesi hâlinde sipariş verenler bir hak iddia edemezler. Bu husus tüm iş ve hizmet sözleşmelerinde belirtilir.

Hüküm bulunmayan hususlar

(1) Bu Yönetmelikte hüküm bulunmayan hususlarda, 1/5/2007 tarihli ve 26509 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Döner Sermayeli İşletmeler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği hükümleri uygulanır.

Yürürlükten kaldırılan Yönetmelik

(1) 18/5/2001 tarihli ve 24406 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Denizcilik Müsteşarlığı Döner Sermaye İşletmesi Yönetmeliği yürürlükten kaldırılmıştır.

Yürürlük

(1) Maliye Bakanlığı ile Sayıştayın görüşleri alınarak hazırlanan bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

Yürütme

(1) Bu Yönetmelik hükümlerini, Denizcilik Müsteşarlığının bağlı olduğu Bakan yürütür.