Denizlerde ve Yurt Yüzeyinde Görülen Patlayıcı Madde ve Şüpheli Cisimlere Uygulanacak Esaslara İlişkin Yönetmelik

BİRİNCİ BÖLÜM

Amaç, Kapsam, Tanımlar ve Hukukî Dayanak

Amaç

Bu Yönetmeliğin amacı; iç sularımızda, karasularımızda, münhasır ekonomik bölgelerimizde, nehirler, baraj ve göllerde, uluslararası hukuk kuralları uyarınca egemenlik ve denetimimiz altında bulunan deniz alanlarında ve bunları etkileyebilecek bir yerde veya yurt yüzeyinde görülecek yahut ele geçirilecek, patlayıcı madde ve şüpheli cisimlerin incelenmesine ve zararsız hale getirilmesine ilişkin esas ve usulleri düzenlemektir.

Kapsam

Bu Yönetmelik; iç sularımızda, karasularımızda, münhasır ekonomik bölgelerimizde, nehirler, baraj ve göllerde, uluslararası hukuk kuralları uyarınca egemenlik ve denetimimiz altında bulunan deniz alanlarında ve bunları etkileyebilecek bir yerde veya yurt yüzeyinde görülecek yahut ele geçirilecek, patlayıcı madde ve her türlü şüpheli cisimlerle, bu faaliyetlere katılacak kamu ve özel kurum ve kuruluşlar ile gerçek ve tüzel kişilere ait görev ve sorumlulukları kapsar.

Tanımlar

Bu Yönetmelikte geçen deyimlerden;

a) Patlayıcı MADDE : Harp maksatları için kullanılan bütün patlayıcıları, silâh sevk sistemlerini, patlayıcı ihtiva eden ordu ordudonatım malzemelerini, nükleer silâhları ve kimyasal maddeleri de içeren; uçak bombaları, harp başlıkları, güdümlü ve balistik füzeler, el bombaları, roketatar, ağır silâh mühimmatları, mayınlar, el yapımı geliştirilmiş patlayıcı madde ve düzenler ile bombalar, torpidolar, su bombaları, tahrip kalıpları, payroteknik malzemeler, kesici veya sevk ediciler, elektronik patlayıcılar ile benzer şekilde patlama sonucu kişide ölüm veya yaralanma, teçhizat ve binalarda hasara sebep olabilecek her türlü maddeleri,

b) Şüpheli Cisim: İçinde patlayıcı madde ihtiva ettiği zannedilen, bulundukları çevrede tehdit oluşturan veya ne oldukları bilinmeyen cisimleri,

c) Zararsız Hale Getirme: Bir patlayıcı madde veya şüpheli cismin oluşturduğu tehdidin ortadan kaldırılmasını,

d) Patlayıcı Maddeleri Zararsız Hale Getirme Personeli: Patlayıcı maddeleri zararsız hale getirme konusunda gerekli eğitimi almış, diploma veya sertifikası ilgili eğitim kurumu veya komutanlık tarafından onaylanmış ve bu konuda görevlendirilmiş personeli,

e) El Yapımı Geliştirilmiş Patlayıcı MADDE ve Düzenler İle Bombalar: Öldürmek, tahrip etmek, zarar vermek, şeklini bozmak, ilgiyi başka yere çekmek, taciz etmek için standart dışı olup, elde mevcut veya temin edilebilen askerî, ticarî, sanayi ziraî veya tıbbî amaçla imal edilmiş malzemelerin amacı dışında el ile veya başka usullerle bir araya getirilmesi ve yerleştirilmesi ile yapılmış patlayıcı düzenekleri,

ifade eder.

Hukukî Dayanak

Bu Yönetmelik; 24/2/2000 tarihli ve 4536 sayılı Denizlerde ve Yurt Yüzeyinde Görülen Patlayıcı MADDE ve Şüpheli Cisimlere Uygulanacak Esaslara İlişkin Kanunun 17 nci maddesi uyarınca hazırlanmıştır.

İKİNCİ BÖLÜM

Denizlerde, Kıyılarda ve Yurt Yüzeyinde Görülen Cisimler

Denizlerde Görülen Cisimler

İç sularımızda, karasularımızda, münhasır ekonomik bölgelerimizde, nehirler, baraj ve göller, uluslararası hukuk kuralları uyarınca egemenlik ve denetimimiz altında bulunan deniz alanlarında ve bunları etkileyebilecek bir yerde seyreden gemiler, her çeşit deniz araçları ve hava vasıtaları, gördükleri patlayıcı madde ve diğer şüpheli cisimlerin bulundukları mevkiler ile gidiş yönlerini, renk, şekil, ebat, adet ve buna benzer diğer tanıtıcı bilgileri, haberleşme araçları ile mümkün ise derhal, olmadığı taktirde ilk varacakları yerden en yakın Deniz Kuvvetleri Komutanlığı veya Sahil Güvenlik Komutanlığına bağlı deniz birliğine veya diğer askerî birliklere; askerî birlik yoksa Denizcilik Müsteşarlığı bölge müdürlükleri veya liman başkanlıklarına; bölge müdürlükleri veya liman başkanlıkları da yoksa, mülkî makamlara bildirirler.

Denizcilik Müsteşarlığı Bölge Müdürlüklerine EK-A’da; Denizcilik Müsteşarlığı Liman Başkanlıklarına EK-B’de yer verilmiştir.

Patlayıcı madde ve şüpheli cisimlerin mevkileri, muhtemel sürüklenme ve gidiş yönleri ile ilgili bildirimi alan makamlar; durumu derhal denizcilere, yakındaki deniz birliklerine ve Deniz Kuvvetleri Komutanlığı Seyir Hidrografi ve Oşinografi Dairesi Başkanlığına duyururlar. Bu cisimlerle ilgili olarak alınacak güvenlik tedbirleri, askerî makamlarca saptanarak derhal uygulanır.

Kıyılarımızda Görülen Cisimler

Kıyılarımızda görülen veya bulunan patlayıcı maddeleri, şüpheli cisimleri, gören veya bulan kişiler tarafından bizzat ya da en uygun haberleşme vasıtası ile en yakın askerî birliğe; yakında askerî birlik yoksa, mülkî makamlara haber verilir. Bildirim, askerî birlik dışındaki makamlara yapılmış ise durum, bu makam tarafından derhal en yakın askerî birliğe duyurulur. Bildirilen patlayıcı madde ve şüpheli cisimler, Deniz Kuvvetleri Komutanlığı yetkili ekiplerince incelenir, zararsız hale getirilir.

Yurt Yüzeyinde Görülen Cisimler

Yurt yüzeyinde görülen veya bulunan patlayıcı maddeleri, şüpheli cisimleri, gören veya bulan kişiler tarafından, bizzat ya da en uygun haberleşme vasıtası ile en yakın mülkî makama haber verilir. Bildirilen patlayıcı madde ve şüpheli cisimler, İçişleri Bakanlığı yetkili ekiplerince incelenir, zararsız hale getirilir.

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

Müdahale, Teknik Yardım ve Bilgi Verme

Müdahale

Kara, Deniz ve Hava Kuvvetleri Komutanlıklarına ait tesislerde veya sorumluluğundaki arazi ve atış sahalarında bulunan her türlü patlayıcı madde ve şüpheli cisimlere, ilgili Kuvvet Komutanlığı yetkili ekiplerince gerekli müdahale yapılır.

Jandarma Genel Komutanlığına ait tesislerde veya sorumluluğundaki arazi, bölge ve atış sahalarında bulunan her türlü patlayıcı madde ve şüpheli cisimlere, Jandarma Genel Komutanlığının yetkili ekiplerince gerekli müdahale yapılır.

Sahil Güvenlik Komutanlığına ait tesislerde veya sorumluluğundaki arazi, bölge ve atış sahalarında bulunan her türlü patlayıcı madde ve şüpheli cisimlere Sahil Güvenlik Komutanlığının yetkili ekiplerince gerekli müdahale yapılır.

Emniyet Genel Müdürlüğüne ait tesislerde veya sorumluluğundaki arazi, bölge ve atış sahalarında bulunan her türlü patlayıcı madde ve şüpheli cisimlere, Emniyet Genel Müdürlüğünün yetkili ekiplerince gerekli müdahale yapılır.

Kuvvet Komutanlıkları, Jandarma Genel Komutanlığı, Sahil Güvenlik Komutanlığı veya Emniyet Genel Müdürlüğünün imkân kabiliyeti dışında olan patlayıcı madde ve şüpheli cisimlerin zararsız hale getirilmesi için, bu imkâna sahip ilgili komutanlık veya İçişleri Bakanlığından personel talep edilir. Bu talep üzerine hemen personel görevlendirilir.

Patlayıcı madde ve şüpheli cisimlerin yetkili birimlerince müdahale edilinceye kadar geçen süre içinde bulundukları şekliyle korunması için gerekli çevre güvenlik tedbirleri, ilk bilgiyi alan askerî ve mülkî makamlarca alınır.

Teknik Yardım

Patlayıcı madde ve şüpheli cisimlere yapılacak her türlü müdahale ve tesirsiz hale getirme faaliyeti sırasında ihtiyaç duyulduğu taktirde Kuvvet Komutanlıkları, Jandarma Genel Komutanlığı, Sahil Güvenlik Komutanlığı, Emniyet Genel Müdürlüğü ve diğer kamu kurum ve kuruluşları arasında araç, gereç, doküman, personel ve teknik bilgi konularında işbirliği yapılır.

Bilgi Verme

Patlayıcı madde ve şüpheli cisimlerden teknik istihbarat elde etmek ve gereken karşı tedbirleri alabilmek maksadıyla, güvenlik güçleri ekiplerince yerleşim bölgelerinde veya yerleşim bölgeleri dışında bulunup zararsız hale getirilen, istihbarat ve örnek teşkil etme niteliği olan cisimler hakkında, en kısa zamanda Genelkurmay Başkanlığına bilgi verilir. Bu tür patlayıcı madde ve şüpheli cismin teknik istihbarat açısından incelenmesi Genelkurmay Başkanlığınca yapılır.

Güvenlik güçlerince ele geçirilen el yapısı bombalar veya patlayıcı maddeler ile bomba niteliğinde olmayan fabrikasyon patlayıcı maddelerden alınan örnekler ve teknik bilgiler; incelenmek, daha önceki olaylarda kullanılanlar ile mukayese edilmek ve değerlendirilmek üzere ayrıca Jandarma Genel Komutanlığı ile Emniyet Genel Müdürlüğü arasında doğrudan mübadele edilir.

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

Tedarik

Araç, Gereç ve Personel Tedariki

Patlayıcı madde ve şüpheli cisimlerin tespiti, nakli, incelenmesi, muhafazası veya zararsız hale getirilmesi için gerekli araç, gereç, personel ile bunların ihtiyacı ve giderlerinin sağlanmasından askerî ve mülkî makamlar sorumludur.

Gerçek ve Tüzel Kişilere Ait Araç ve Gereçlerden Faydalanma

Askerî veya mülkî makamlara ait herhangi bir sebepten dolayı araç ve gereç bulunamadığı taktirde, mahallin en büyük mülkî idare amirince, gerçek ve tüzel kişilere ait araç ve gereçlerden faydalanılır. Bu kişilerden hizmeti kabul edenlere, kira bedelleri veya günlük ücretleri, mahalli rayice göre pazarlıkla saptanarak en geç doksan gün içinde ödeme yapılır.

Bu koşullarda hizmete istekli çıkmadığı taktirde, mahallin en büyük mülkî idare amirliğince gerekli araçlara el konularak, görevli personele teslim edilir. El konulan bu araçların sahiplerinin kira bedelleri veya günlük ücretleri, mahalli rayice göre pazarlıkla veya aşağıdaki fıkraya göre oluşturulacak kurul tarafından saptanacak bedel üzerinden hak sahiplerine en geç doksan gün içinde ödenir.

Hizmet sırasında hasara veya kayba uğrayacak araç ve gereçler için verilecek tazminat, görevi veren mülkî makamlarca otuz gün içinde kurulacak bir kurul tarafından mahalli rayice göre saptanarak, en geç doksan gün içinde ödenir. Bu kurul; mahallin en büyük mal memuru veya görevlendireceği yetkili ile il trafik komisyonu ve ticaret odasını temsilen birer yetkiliden oluşur.

Ödenecek miktarı yeterli bulmayan araç ve gereç sahiplerinin yargı yoluna başvurma hakları saklıdır.

Bu maksatla gerektiğinde ilgili kamu kuruluşlarından bilirkişi yardımı istenebilir.

Patlayıcı Madde ve Şüpheli Cisim Naklinde veya Müdahalesinde Araçların Kullanımı

Patlayıcı maddelere ve şüpheli cisimlere müdahale etmek maksadıyla gerekli malzeme, teçhizat ve patlayıcıyı taşıyan araçlar, yetkili bir patlayıcı maddeleri zararsız hale getirme personeli tarafından kullanılır.

Gömülü durumdaki patlayıcılar ile şüpheli cisimlere müdahale ve çevre emniyetlerinin alınması gibi maksatlar için faydalanılacak iş makineleri; yetkili bir patlayıcı maddeleri zararsız hale getirme personeli nezaretinde ve görevli iş makinesi operatörü tarafından; bu personel bulunmadığı takdirde iş makinesinin kendi operatörü tarafından kullanılır.

BEŞİNCİ BÖLÜM

Malî Hükümler

Görev Sebebiyle Yaralanma, Sakatlanma, Vefat Etme

Yetkili makamlarca görevlendirildikleri resmen belgelenmek şartıyla patlayıcı madde ve şüpheli cisimlerin tespiti, nakli, incelenmesi, muhafazası veya zararsız hale getirilmesi görevleri sırasında yaralanan veya sakat kalan kamu görevlileri ve kamu görevlisi olmayan kişiler ile vefat edenlerin kanunî mirasçılarına, 3/11/1980 tarihli ve 2330 sayılı Nakdî Tazminat ve Aylık Bağlanması Hakkında Kanun hükümleri uygulanır. Bu kişilerin diğer kanunlarda belirtilen hakları saklıdır.

Bu görevlerin ifası sebebiyle yaralanan, sakatlanan veya sağlığı tehlikeye girenlerin yurt içinde, gerekiyorsa yurt dışında tedavileri ilgili kurumlarınca yaptırılır.

Ödüllendirme

Patlayıcı madde ve şüpheli cisimleri gören ve bulan kişiler, bunların yerini tam olarak tespit edip gerekli ikaz edici işaretlemeleri yaparak, ilgili makamlara haber verdiklerinde, bu müracaatları silsile yoluyla Genelkurmay Başkanlığına gönderilir. Ele geçen cismin teknik istihbarat yönünden yurt savunmasına sağlayacağı faydaya göre, 14/7/1965 tarihli ve 657 sayılı Devlet Memurları Kanununda belirtilen en yüksek Devlet memuru aylığı (ek gösterge dahil) brüt tutarını geçmemek kaydıyla, Genelkurmay Başkanlığının teklifi üzerine Millî Savunma Bakanlığı bütçesinden ödül verilir.

Giderler

24/2/2000 tarihli ve 4536 sayılı Denizlerde ve Yurt Yüzeyinde Görülen Patlayıcı MADDE ve Şüpheli Cisimlere Uygulanacak Esaslara İlişkin Kanun uyarınca patlayıcı madde ve şüpheli cisimlerin tespiti, muhafazası, nakli, imha edilmesi, zararsız hale getirilmesi veya incelenmesi için yapılacak her çeşit gider, verilecek ücret, yolluk ve tazminatlar; Millî Savunma ve İçişleri Bakanlıkları bütçelerinden ödenir.

ALTINCI BÖLÜM

Cezalar

Cezalar

Patlayıcı maddeler ile şüpheli cisimlerin incelenmesi ve zararsız hale getirilmesi amacıyla kullanmasına ihtiyaç duyulan gerçek ve tüzel kişilere ait araç ve gereçleri, kabule değer bir sebep bulunmaksızın vermekten çekinenlere, müdahaleyi gerçekleştiren askerî birliğin komutanının veya İçişleri Bakanlığına bağlı yetkili ekip amirinin teklifi üzerine, mahallin en büyük mülkî idare amirleri tarafından, her yıl bütçe kanununda gösterilen memur maaş katsayısının 5.000 rakamı ile çarpılmasından elde edilecek tutar kadar para cezası verilir.

Kamu kurum ve kuruluşları kendilerine ait araç ve gereçleri talep halinde ilgililere vermekle yükümlüdürler. Bu yükümlülüğünü yerine getirmeyen kamu görevlisine, fiil başka bir suç oluştursa bile, müdahaleyi gerçekleştiren askerî birliğin komutanının veya İçişleri Bakanlığına bağlı yetkili ekip amirinin teklifi üzerine, mahallin en büyük mülkî idare amirinin kararıyla, her yıl bütçe kanununda gösterilen memur maaş katsayısının 5.000 rakamı ile çarpılmasından elde edilecek tutar kadar para cezası verilir.

Bu kanun kapsamına giren patlayıcı madde ve şüpheli cisimleri gördükleri halde ilgili makamlara haber vermeyenlere, mahallin en büyük mülkî idare amirinin kararıyla, her yıl bütçe kanununda gösterilen memur maaş katsayısının 5.000 rakamı ile çarpılmasından elde edilecek tutar kadar para cezası verilir.

Verilen kararlar, ilgililere 11/2/1959 tarihli ve 7201 sayılı Tebligat Kanunu hükümlerine göre tebliğ edilir. Bu cezalara karşı, tebliğ tarihinden itibaren yedi gün içinde yetkili mahkemeye itiraz edilebilir. İtiraz, idarece verilen cezanın yerine getirilmesini durdurmaz. İtiraz üzerine verilen karar kesindir. İtiraz, zaruret görülmeyen hallerde evrak üzerinden inceleme yapılarak en kısa sürede sonuçlandırılır. Bu Kanuna göre verilen idarî para cezaları, 6183 sayılı Amme Alacakların Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre tahsil edilir.

YEDİNCİ BÖLÜM

Çeşitli Hükümler

Yürürlük

İçişleri Bakanlığı ile Denizcilik Müsteşarlığının görüşleri alınarak hazırlanan bu Yönetmelik, yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

Yürütme

Bu Yönetmelik hükümlerini Millî Savunma Bakanı yürütür.

EK-A

EK-B