Devlet Mezarlığı Tesisi, Yönetimi, Bakım ve Onarım Yönetmeliği

BİRİNCİ BÖLÜM

Genel Esaslar

Amaç

2549 Sayılı Kanun uyarınca tesis olunan Devlet Mezarlığının;

a. Teşkilâtını düzenleme ve görevlerini,

b. İdame ve muhafazası ile ilgili olarak yapımı, bakımı, onarımı ve kurumlararası ilişkilerini,

c. Devlet Mezarlığına defnedilecekler ile nakledileceklerin tesbitini,

d. Güvenlik, ziyaret ve törenlerle ilgili konularını ve idari hizmetlerini düzenlemektir.

Kapsam

Bu Yönetmelik Devlet Mezarlığı birimlerini, görevli personel ile Devlet Mezarlığına gömülecek ve nakledilecekleri kapsar.

Tanımlar

Bu yönetmelikte geçen bazı terimlerin anlamlan aşağıya çıkarılmıştır.

a. Devlet Mezarlığı: 2549 Sayılı Kanunda belirtilenler için Atatürk Orman Çiftliği içinde Bakanlar Kurulunca yeri ve büyüklüğü tesbit edilen ve Millî Savunma Başkanlığı'nca hazine adına tescil ettirilen yerdir.

b. Devlet Mezarlığına defnedilecekler: Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanları, Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanları ve Başbakanlar ile Cumhuriyetin kuruluşuna hayat veren Ulu Önder Atatürk’ün en yakın silah arkadaşları olan İstiklâl Harbi Komutanları (Kahramanları)’dır.

İKİNCİ BOLÜM

Teşkilat ve Görevler

Teşkilat

Devlet Mezarlığı Müdürlüğü Millî Savunma Bakanlığı Personel Dairesi Başkanlığı bağlı olup, kuruluşu Teşkilât ve Malzeme kadrolarında gösterilir.

Görevler

a. Devlet Mezarlığının;

(1) Yapım, bakım, onarım ve geliştirilmesine ait hususlar Millî Savunma Bakanlığı İnşaat ve Emlâk Dairesince,

(2) Muhafaza ve iç güvenliği Mezarlık Müdürlüğünce, dış güvenliği Anıtkabir Komutanlığınca sağlanır.

(3) Devlet Mezarlığı defnedilecek ve nakledileceklerin işlemi, Mezarlığın yönetimi, personel ve diğer idari hususları Millî Savunma Bakanlığı Personel Dairesi Başkanlığınca yürütülür.

b. Devlet Mezarlığı Müdürlüğünün görevleri;

(1) Devlet Mezarlığını güzelleştirmek ve geliştirmek,

(2) Devlet Mezarlığım halkın ziyaretine açık ve hazır bulundurmak, bu amaçla gerekli düzenlemeleri yapmak, ziyaret, gün ve saatlerini belirlemek,

(3) Devlet Mezarlığında bulunan taşınır ve taşınmaz malların Yönergede belirlenecek güvenlik tedbirlerine göre yangına, sabotajlara ve hırsızlığa karşı korunmasını sağlamak,

(4) Mezarlıkta düzenlenecek tören işlerine yardımcı olmak,

c. Devlet Mezarlığı Müdürlüğü birim ve personelinin görevleri Yönergede belirtilir.

Yapım, Bakım ve Onarım Hizmetleri

Devlet Mezarlığının yapım, bakım ve onarım hizmetlerinde aşağıdaki esaslar uygulanır:

a. Devlet Mezarlığı yapım projelerinin hazırlanması için Ulusal bir yarışma açılması esasları; 1609 Sayılı Kanunun 1 nci maddesi gereğince Bayındırlık Bakanlığınca hazırlanmış olan «Mühendislik ve Mimarlık Proje Yarışma Yönetmeliği» hükümlerine göre yürütülür.

Milli Savunma Bakanlığınca ve/veya yarışma Jürisince lüzum görülen hallerde, anılan Yönetmelik esasları ile bağlı olmaksızın ayrıca yöntem saptanabilir.

b. Devlet Mezarlığının yapımı, bakımı, onarımı, geliştirilmesi ve güzelleştirilmesi ile mezarların şekil ve biçimlerinin tespitinde, 4/1/2002 tarihli ve 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu ve 10/12/2003 tarihli ve 5018 sayılı Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Kanunu hükümleri uygulanır.

c. Taşınır malların yapım, bakım ve onarım işleri Türk Silâhlı Kuvvetlerinde uygulanmakta olan esaslara göre yürütülür.

d. Devlet Mezarlığının çimlendirme, ağaçlandırma, bahçe tanzimi işleri ile bunların korunması için gerekli her türlü önlemler aynı esaslar içerisinde alınır.

Güvenlik ve Nöbet Hizmetleri

Güvenlik, İrtibat ve nöbet hizmetlerine ilişkin ayrıntılı esaslar Yönergede belirtilir.

Ziyaretçi ve Tören İşleri

a. Mezarlığın ziyareti, çalışma günlerinde mesai saatleri İçinde; tattı ve bayram günleri, Yönergede belirtilecek esaslara göre yapılır. Devlet Mezarlığının kapalı olduğu saatlerde ancak protokola tabi tören ve ziyaretler özel izinle yapılır. Yabancıların katıldığı törenlere yeteri kadar tercüman, konuklan davet eden Bakanlık veya Kuruluş tarafından temin edilir.

Mezarlıkta her mezarın yanına veya girişte uygun bir yere, kabri bulunanların muhtelif dillerden biyografisini ziyaretçilere topluca verebilen bir yayın düzeni kurulabilir.

b. Ziyaretçiler dolaylı gözetim altında bulundurulur.

c. Mezarların üzerine büst, resim, çiçek ve çelenk haricinde herhangi bir şey konulamaz ve asılamaz.

d. Devlet Mezarlığına ancak saygı için çelenk konulabilir, tören düzenlenebilir. Başka amaçla tören ve gösteri düzenlenemez, çelenk konulamaz. İstiklâl Marşı dışında marş ve müzik çalınamaz. Çelenk koyma ve tören düzenlenmesi Garnizon Komutanlığının iznine bağlıdır. Tören hizmetleri defin sırasında Dışişleri Bakanlığı Protokol Genel Müdürlüğünce; saygı amacıyla çelenk koymalar da Anıtkabir Komutanlığınca düzenlenir. Tören isteği normal hallerde tören ile ilgili hazırlıkların yapılması maksadıyla 48 saat önceden Garnizon Komutanlığına bildirilir, bilgi olarak Millî Savunma Bakanlığına duyurulur. Mesai saatleri dışında çelenk konulmaz, tören yapılmaz.

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

Personel, Bütçe ve Mali Konular

Personel ve Kayıtlar

a. Mezarlık Müdürlüğü bünyesinde istihdam edilecek memur ve işçi personel, kadro ve ihtiyaç durumuna göre Millî Savunma Bakanlığı Personel Dairesince temin olunur.

b. Personel, resmi tatil günlerinde, Mezarlığın güncel ihtiyaçlarını görecek sayıda; ayrıca yapılacak törenler ve diğer zorunlu görevler için yeterli sayıda olmak üzere görev bağında bulundurulur.

c. Devlet Mezarlığına defnedileceklerin kayıtlarını muntazam bir şekilde tutmak üzere bir Sicil Defteri tutulur. Varsa defin ruhsatında kayıtlı bilgiler bu deftere mezar, ada ve parsel numaralan da gösterilmek suretiyle kaydedilir.

Bütçe ve Mali Konular

Devlet Mezarlığı harcamaları için Millî Savunma Bakanlığı bütçesinde ödenek ayrılır. Bu ödeneğin;

a. Personel özlük Haklan, aydınlatma, havagazı, su, temizlik, bakım, bahçıvanlık ve defin giderleri Milli Savunma Bakanlığı Personel Dairesi Başkanlığınca bütçelenir.

b. Taşınmaz malların bakım, onarım ve her türlü İnşaat giderleri Millî Savunma Bakanlığı İnşaat ve Emlâk Dairesi Başkanlığınca bütçelenir.

c. Yakacak hizmetleri Ankara Merkez Komutanlığı ısıtma planına dahil

edilir.

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

Yönetim, Denetim ve Kurumlararası İlişkiler

Yönetim ve Kurumlararası İlişkiler

Devlet Mezarlığı Millî Savunma Bakanlığı Personel Dairesi Başkanlığına bağlı bir Müdürlükçe yönetilir. Bu Müdürlüğün diğer kuruluş ve kurumlarla olan ilişkileri yukarıda belirtilen Daire Başkanlığı kanalı ile yürütülür.

Devlet Mezarlığına giriş ücrete tabi değildir. Saymanlık Mal ve Hesap Sorumluluğu bağlantısı Silâhlı Kuvvetlerdeki esaslara göre belirlenir.

Denetim ve Kontroller

Askeri denetim ve kontroller Türk Silâhlı Kuvvetlerinde uygulanan esaslara göre yapılır.

Devlet Mezarlığına Defnedilecekler

Devlet Mezarlığına;

a. Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanları, Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanları ve Başbakanlar;

b. Ulu Önder Atatürk’ün en yakın silâh arkadaşları olan, kahramanlığı tarihe geçmiş, Cumhuriyetin kuruluşuna hayat veren İstiklâl Harbi Komutanları; defnedilirler.

Ancak birinci fıkranın (a) ve (b) bentlerinde sayılanlardan Vatana hıyaneti yargı organlarının kararı ile sabit olanlar hariç tutulur.

Devlet Mezarlığına defnedilecekler hakkında kendisinin vasiyeti veya ailesinin talebi üzerine bu Yönetmelik hükümleri uygulanmayabilir.

14 ncü maddenin (b) bendi kapsamına girecek askerlerin tespiti Genelkurmay Başkanlığı bünyelinde kurulacak seçim kurulunca yapılır. Bu seçim kurulunca yapılacak seçimde, 14 ncü maddenin (b) bendindeki kanuni unsurların tarihsel karşılığı olan aşağıdaki kıstasların tümü aranır.

a. 19 Mayıs 1919-24 Temmuz 1923 tarihleri arasında Türk İstiklâl Harbinde Tümen veya daha üst kademelerde komutanlık yapmak,

b. İstiklâl madalyası ve takdirname almış olmak veya bulunduğu birlikte başatı ile komutanlık yapmak veya bir üst makam görevine atanmış, veya «NUTUK» ta kendisinden övgü ile bahsedilmek veya şehit olmak.

c. İstiklal Harbinin en önemli siyasi ve askeri olaylarından Amasya Mukameratı veya Erzurum Kongresi veya Sivas Kongresi veya Türkiye Büyük Millet Meclisinin kurulmasında rol oynamak veya Türkiye Büyük Millet Meclisi veya Türkiye Büyük Millet Meclisi Hükümetinde üye olmak veya 1 inci ve 2 nci İnönü Savaşları, Sakarya Meydan Muharebesi, Büyük Taarruz ile diğer cephelerdeki savaşlarda ve takip harekatından herhangi birinde görev almak.

d. 2949 Sayılı Yasanın amacına ters düşecek nitelikte herhangi bir suçtan mahkumiyeti bulunmamak.

BEŞİNCİ BÖLÜM

Geçici Hükümler

Geçici Maddeler

Naklen defnedilecek İstiklal Harbi Komutanları (Kahramanları) nın Genelkurmay Başkanlığınca belirlenmesinde 14 ncü ve 15 nci madde hükümleri esas alınır.

Devlet Mezarlığına nakledileceklerin nakil ve bu Mezarlığa defin masrafları Devletçe karşılanır. Bu maksatla Milli Savunma Bakanlığı bütçesine gerekli ödenek konur.

ALTINCI BÖLÜM

Genel Hükümler

Yönergeler

Bu Yönetmeliğin yayımlanmasından sonraki 3 ay içinde Devlet Mezarlığı Müdürlüğü birim ve personelinin görev ve yetkileri ile nöbet ve emniyet hizmetlerine ait «Devlet Mezarlığı Hizmetleri» yönergesi hazırlanır.

Yürürlülük

832 Sayılı Sayıştay Kanununun 105 nci maddesi uyarınca Sayıştayın istişari mütaalâsı alınarak hazırlanan bu Yönetmelik 10 Şubat 1982 tarihinden geçerli olarak yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

Yürütme

Bu Yönetmelik hükümlerini Millî Savunma Bakanı yürütür.