Elektrik Üretim Tesisleri Kabul Yönetmeliği (mülga)

BİRİNCİ BÖLÜM

Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar

Amaç

(1) Bu Yönetmeliğin amacı, elektrik üretim tesislerinin modern teknolojiye uyumlu olarak tesis edilip işletilebilmesi için kabul işlemlerinin ilgili mevzuat ve standartlara uygun olarak yapılmasına, söz konusu tesislerin iletim veya dağıtım şebekelerine uyumlu olarak bağlanması ile test, kontrol ve kabul işlemlerini yapacak tüzel kişilerin yetkilendirilmesine ilişkin usul ve esasları düzenlemektir.

Kapsam

(1) Bu Yönetmelik, elektrik üretim tesislerine ilişkin test, kontrol, kabul süreçleri ve işletme döneminde uyulması gerekli hususlar ve bu faaliyetleri yapacak tüzel kişilerin yetkilendirilmesi ile hak ve yükümlülüklerine ilişkin esasları kapsar.

(2) Bu Yönetmelik, enterkonnekte elektrik şebekesine 1 kV altı gerilim seviyesinden bağlı elektrik üretim tesisleri hariç olmak üzere, 30/12/2014 tarihli ve 29221 mükerrer sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Elektrik Tesisleri Proje Yönetmeliği kapsamındaki elektrik üretim tesislerini kapsar.

(3) Kamu kurum ve kuruluşlarınca yatırım programına alınarak yapılan ya da yaptırılan elektrik üretim tesislerinin kabul işlemleri yapılırken kamu ihale mevzuatındaki hükümler bu Yönetmelik hükümleriyle birlikte uygulanır.

(4) Herhangi bir tesisin bu Yönetmelik kapsamına girip girmeyeceği konusunda bir tereddüt ortaya çıkarsa Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığının bu konuda vereceği karar geçerlidir.

Dayanak

(1) Bu Yönetmelik, 19/2/1985 tarihli ve 3154 sayılı Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanunun 2 nci maddesinin birinci fıkrasının (j) bendine ve 28 inci maddesine dayanılarak hazırlanmıştır.

Tanımlar

(1) Bu Yönetmelikte yer alan;

a) Bakanlık: Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığını,

b) Elektrik Tesisi İşletme Personeli (ETİP) belgesi: Bakanlıkça belirlenen usul ve esaslar kapsamında, elektrik üretim tesislerinin işletilmesine ilişkin olarak yetkili kuruluşlarca düzenlenen eğitimlerde başarılı olan mühendislere verilen belgeyi,

c) Geçici kabul: Ünitenin veya ünitelerin saha test, kontrol, raporlama ve gerekli izin işlemlerinin tamamlanarak emniyetli bir şekilde senkronizasyonu ile elektrik piyasasında ticari faaliyetine devam edebilmesi için Bakanlık ve/veya Bakanlığın yetkilendireceği/görevlendireceği ihtisas sahibi kurum ve kuruluşlar tarafından yapılan kabul işlemlerini,

ç) Geçici kabul heyeti: Tesisin geçici kabule hazır olmasını müteakip, tesis sahibinin talebi üzerine, Bakanlık tarafından yetkilendirilmiş olan Proje Onay Birimi (POB) tarafından oluşturulan heyeti,

d) Güvenilir işletme raporu: Tesislerin geçici kabulünü müteakip işletme aşamasında can, mal, çevre emniyeti ve şebeke gereklilikleri açısından işletme şartlarını sağladıklarına ilişkin üç yıl içerisinde alınması, her beş yılda periyodik olarak düzenlenmesi zorunlu olan lisans veya tesis sahibi ile birlikte imzalanan raporu,

e) Kontrol firması (KF): Tesisin yapım sürecinin tamamlanmasını müteakip, saha testlerine nezaret etmek, tesisin onaylı projelerine uygunluğunu kontrol etmek ve bu amaçla gereken test ve uygulamayı yaptırarak sonuçlarını raporlamak ve Güvenilir İşletme Raporunu hazırlamak üzere Bakanlık tarafından yetkilendirilen ihtisas sahibi kamu kurum ve kuruluşları ile özel hukuk tüzel kişilerini,

f) Nihai rapor: KF nezaretinde yapılan senkronizasyon öncesi ve sonrası test ve kontrol işlemlerini kapsayan, ünitenin/ünitelerin son durumunu gösteren ve KF tarafından hazırlanarak lisans/tesis sahibi ile birlikte imzalanan ve ilgili Proje Onay Birimine (POB’a) sunulan raporu,

g) Ön kabul: Ünite/ünitelerin senkronizasyonu öncesinde KF nezaretinde yapılan saha test, kontrol ve gerekli rapor işlemlerinin tamamlanarak emniyetli bir şekilde senkronizasyonunu müteakip, geçici kabul öncesi elektrik üretim faaliyeti gösterilebilmesi için yapılan kabul işlemini,

ğ) Ön kabul raporu: Senkronizasyon öncesi KF nezaretinde yapılan test ve kontrol işlemlerini kapsayan ve ünitenin/ünitelerin emniyetli bir şekilde senkronizasyona hazır olduğunu gösteren ve KF tarafından hazırlanarak lisans/tesis sahibi ile birlikte imzalanan ve ilgili POB’a sunulan raporu,

h) Proje Onay Birimi (POB): Elektrik tesislerinin, hesap ve raporlarını inceleyerek proje paftalarını onaylamak üzere görevlendirilmiş Bakanlık birimini veya bu amaçla Bakanlık tarafından yetkilendirilen Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü (DSİ), Türkiye Elektrik İletim Anonim Şirketi (TEİAŞ), Türkiye Elektrik Dağıtım Anonim Şirketi (TEDAŞ), Elektrik Dağıtım Anonim Şirketleri (EDAŞ), Elektrik Üretim Anonim Şirketi (EÜAŞ), Organize Sanayi Bölgeleri (OSB), Türk Standartları Enstitüsü Kurumu (TSE), İller Bankası (İB), Türkiye Elektromekanik Sanayi Anonim Şirketi (TEMSAN), Tarım ve Kırsal Kalkınmayı Destekleme Kurumu (TKDK) ve benzeri ihtisas sahibi kurum ve kuruluşları,

ı) Saha testi: Tesisin yapım sürecinin tamamlanmasını müteakip, ilgili mevzuat ve standartlara göre sahada yapılması öngörülen senkronizasyon öncesi ve sonrası asgari olarak yapılması gerekli olan testleri,

i) Senkronizasyon: Gerekli şartlar sağlanarak mevcut bir baraya ilave ünitelerin elektriksel bağlanmasını,

j) Yüksek gerilim: Etkin değeri 1000 voltun üstünde olan fazlar arası gerilimi,

k) Akreditasyon: Bir ulusal akreditasyon kurumu tarafından bir uygunluk değerlendirme kuruluşunun belirli bir uygunluk değerlendirme faaliyetini yerine getirmek üzere ilgili uyumlaştırılmış standartların belirlediği gerekleri ve uygulanabildiği yerlerde ilgili sektörel düzenlemelerde öngörülen ek gerekleri karşıladığının resmi kabulünü,

l) Teknik kılavuz: Bakanlık tarafından belirlenerek internet sitesinde ilan edilecek olan, elektrik üretim tesisinin türü ve teknolojisine göre senkronizasyon öncesi ve sonrası uygulanacak test ve kontrol işlemlerinin ve bunlara ilişkin hazırlanan raporların içeriği, formatı, tanımlanmış prosedürleri ve iş akış şemalarını detaylı olarak içeren dokümanı,

m) TÜRKAK: Türk Akreditasyon Kurumunu,

n) Yetkilendirme protokolü: Bakanlık ile kontrol firmaları arasında imzalanacak olan ve kontrol firmalarının faaliyetleri, nitelikleri, hak ve yükümlülükleri, kontrol firmalarına uygulanacak yaptırımlar ve ilgili diğer hükümleri içeren protokolü,

ifade eder.

(2) Bu Yönetmelikte geçen diğer ifade ve kısaltmalar, Elektrik Tesisleri Proje Yönetmeliğindeki anlam ve kapsama sahiptir.

İKİNCİ BÖLÜM

Genel Hükümler

Yetki devri, görevlendirme ve yetkilendirme

(1) Bu Yönetmelik kapsamındaki elektrik üretim tesislerinin kabul işlemleri yetkisi Bakanlığa aittir. Bakanlık bu yetkisini doğrudan kullanabileceği gibi, elektrik üretim tesislerinin milli menfaatlere ve modern teknolojiye uygun şekilde kurulması ve işletilmesi için gerekli yükümlülükleri ile ilgili olarak inceleme, tespit, raporlama, proje onay ve kabul işlemlerini; ihtisas sahibi kamu kurum ve kuruluşlarını, 6446 sayılı Elektrik Piyasası Kanunu kapsamında dağıtım lisansı sahibi tüzel kişileri ya da özel hukuk tüzel kişilerini görevlendirmek, yetkilendirmek veya bu tüzel kişilerden hizmet satın almak suretiyle yaptırabilir.

(2) Kabul işlemlerini yürütecek olan kurum, kuruluş ya da tüzel kişilerin yetkilendirilmeleri,  Elektrik Tesisleri Proje Yönetmeliğinin ilgili hükümleri uyarınca yapılır.

(3) Bakanlık; tesisin yapım sürecinin tamamlanmasını müteakip, saha testlerine nezaret etmek, tesisin onaylı projelerine uygunluğunu kontrol etmek ve bu amaçla gereken test ve uygulamayı yaptırarak sonuçlarını raporlamak ve Güvenilir İşletme Raporu hazırlamak üzere ihtisas sahibi kamu kurum ve kuruluşları ile özel hukuk tüzel kişilerini Kontrol Firması (KF) olarak yetkilendirebilir.

(4) Geçici kabul öncesinde bir KF ile sözleşme imzalayarak tesis mahallinde KF bulundurma yükümlülüğü bulunan üretim tesislerinin tipi, büyüklüğü ve niteliği Bakanlık tarafından belirlenerek internet sitesinde ilan edilir. KF yükümlülüğü bulunmayan üretim tesislerinin kabul işlemleri Bakanlığın olumlu görüşünü almak ve bu Yönetmeliğin KF dışında kalan hükümlerine aykırı olmamak kaydıyla, ilgili POB’lar tarafından hazırlanan usul ve esaslar çerçevesinde yapılır.

Kontrol kuruluşunun yetkilendirilmesi

(1) Bakanlık tarafından yetkilendirilen/görevlendirilen ihtisas sahibi kamu kurum ve kuruluşları haricinde, KF olarak yetkilendirilmek isteyen tüzel kişilerin 13/1/2011 tarihli ve 6102 sayılı Türk Ticaret Kanununa göre Türkiye’de kurulması ve tescil edilmiş olması zorunludur. Söz konusu tüzel kişiler;

a) Son ortaklık yapısını gösteren Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi nüshasını ya da Ticaret Sicili Memurluğundan alınan ortaklık teyit belgesi suretini,

b) Teknik Kılavuz kapsamında akredite olmak için TÜRKAK’a yapılan başvuru tarihinden itibaren, bir yıl içerisinde akreditasyon işlemlerini tamamlayacağını belirten ve tüzel kişiyi temsile yetkili kişi/kişiler tarafından imzalanan taahhütnameyi,

c) TS EN ISO/IEC 17020 standardı kapsamında elektrik üretim tesisleri muayeneleri, tahribatsız muayene, boru hatları, basınçlı kaplar, YG ekipmanları, topraklama, katodik koruma ve benzeri konuların herhangi birinde sahip olduğu A tipi muayene kuruluşu belgesi suretini,

ç) Elektrik üretim/iletim/dağıtım tesisleri, petrokimya tesisleri, rafineri, petrol/doğalgaz iletim boru hatları veya gemi/tersanecilik sektörüne ilişkin fabrika ve/veya saha testlerine nezaret edilmesi, sahada kontrollük/gözetmenlik ve kabul işlemleri konularından en az birinde tüzel kişi/şirket ortağı ve çalışanlarına ait deneyim belgeleri suretlerini,

istenecek diğer bilgi ve belgelerle birlikte Bakanlığa sunarlar.

(2) Başvuru dosyası içerisinde bulunması gereken bilgi ve belgeler Bakanlıkça belirlenerek internet sitesinde duyurulur. Bakanlık bu Yönetmelik kapsamında yapılan başvuruları değerlendirir ve uygun gördüğü başvuru sahipleri ile protokol imzalayarak bunları yetkilendirir. Bakanlık tarafından uygun bulunmayan başvurular, iade gerekçelerini içeren bir yazı ile başvuru sahibine iade edilir ve yetkilendirilmeyen başvuru sahipleri herhangi bir hak talebinde bulunamaz.

(3) Bakanlık tarafından başvuru evrakları yeterli görülen başvuru sahiplerinin yetkilendirilebilmesi için Bakanlık ve KF arasında Yetkilendirme Protokolü imzalanır. KF tarafından yürütülecek olan hizmetlere ilişkin diğer hususlar yetkilendirme protokolünde belirtilir. İhtiyaç duyulması halinde Yetkilendirme Protokolü kapsamına sonradan dahil edilecek konular ek protokoller ile düzenlenebilir.

(4) KF, Teknik Kılavuza göre yaptığı akreditasyon başvurusunun TÜRKAK tarafından kayıt altına alındığını belgeleyen başvuru formu suretini Bakanlığa sunmadan önce hiçbir lisans/tesis sahibiyle sözleşme imzalayamaz. Akreditasyon sürecinin ilerleyişi ile ilgili olarak TÜRKAK ön değerlendirme raporu, akreditasyon sözleşmesi, denetim planı ve benzeri gibi hususlarda gerekli bilgilendirmeler KF tarafından üç ayda bir periyodik olarak yapılır. Akreditasyon süreci ile ilgili olumsuzluk halinde KF’nin yetkisi olumsuzluk giderilene kadar askıya alınır. KF’nin yetkilendirildiği tarihten itibaren bir yılın sonunda, akreditasyon süreçlerindeki ilerleme durumunu gösteren TÜRKAK’ın nihai görüşleri dikkate alınarak yetkilendirme süresi uzatılır ya da protokol yenilenmez.

(5) Yetkilendirilmiş KF’lerin, bu Yönetmelik kapsamında verecekleri hizmetlere ilişkin lisans/tesis sahiplerinden alacakları bedellerin üst sınırı, gerek görülmesi halinde, Bakanlık tarafından tesis türü ve yatırım büyüklükleri gibi hususlar dikkate alınarak belirlenir.

Kontrol firmalarına uygulanacak yaptırımlar

(1) Gerekli görülmesi halinde KF bu Yönetmelik kapsamındaki faaliyetleriyle ilgili olarak Bakanlık tarafından denetlenebilir. Yapılacak denetimlerde protokol hükümlerine ve ilgili mevzuata aykırılık tespit edilmesi halinde, KF aykırılıkların giderilmesi konusunda ihtar edilir, söz konusu aykırılıkların istenen süre içerisinde giderilmemesi halinde tekrar yazılı ihtar verilir. Bu şekilde aynı olayla ya da farklı olaylarla ilgili olarak üç yıl içerisinde üç ayrı ihlal sonucu üç yazılı ihtar verilmesi durumunda, protokol tek taraflı olarak Bakanlıkça feshedilerek yetkisi iptal edilir.

(2) Teknik Kılavuz kapsamında alınan akreditasyon belgelerinden herhangi birisine ilişkin olarak TÜRKAK tarafından faaliyeti kısıtlanan, askıya alınan veya akreditasyonuna son verilen KF’nin protokol kapsamındaki yetkisi askıya alınır veya iptal edilir.

(3) Yetkilendirme Protokolü; süresinin bitiminde veya yetkili KF’nin iflası, ticari faaliyetinin sona ermesi halinde kendiliğinden sona erer. KF, protokol kapsamındaki faaliyetini sona erdirmek istemesi halinde yazılı olarak Bakanlığa başvurur. Bu başvuru kapsamında KF’nin protokolü sona erdirmek istediği tarih itibarıyla ne tür yükümlülükler taşıdığının ve bu yükümlülüklerin yerine getirilmesi için ne tür tedbirlerin öngörüldüğünün belirtilmesi de zorunludur. Sona erdirme talebi hakkında alınacak karar için ihtiyaç duyulması halinde ilgili KF’den ilave bilgi ve belgeler istenebilir.

(4) KF’nin yetkisinin askıya alınması, sona erdirilmesi veya iptal edilmesi durumunda söz konusu KF’nin sahada yapmakta olduğu iş sona erer. Söz konusu işlerin nasıl tamamlanacağına ilişkin hususlar Yetkilendirme Protokolünde düzenlenir. Bu durumda askıya alma, sona erdirme ve iptal etme tarihine kadar yapmış olduğu işler ve düzenlediği raporlara ilişkin KF’nin her türlü sorumluluğu devam eder.

(5) Bu Yönetmelik kapsamında Bakanlık tarafından yetkilendirilen, yetkisi askıya alınan, iptal edilen ya da sona eren kontrol firmaları Bakanlık internet sayfasında ilan edilir.

(6) Yetkisi iptal edilen KF, iptal kararının alındığı tarih itibarıyla en az üç yıl boyunca yeniden yetkilendirme başvurusunda bulunamaz.

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

Tesisin Yapım Süreci, Tesise Gerilim Uygulanması, Kontrol ve Devreye Alma Çalışmaları

Tesisin yapım süreci

(1) Üretim tesislerinde hiçbir şekilde standart dışı malzeme ve ekipman kullanılamaz. Standardı bulunmayan konularda, ülke şartları ve ilgili uluslararası veya diğer ülkelerin standartları esas alınarak TSE tarafından kabul edilen, teknik özelliklere uygunluğunu belirten Uygunluk Belgesi veya ürün belgesi ya da dizayn sertifikasına sahip olma şartı aranır. Ayrıca tesislerde kullanılan ve Avrupa Birliği direktifleri kapsamında olan malzeme ve teçhizatın CE işareti taşıması gereklidir.

(2) Üretim tesisleri için gerekli tüm izin ve onay süreçlerinin lisans/tesis sahibi tarafından süresi içerisinde tamamlanması zorunludur.

(3) Üretim tesislerinin yapım sürecinde tesis ve kullanılan ekipmanlar için gerekli kontrol işlemleri, lisans/tesis sahibinin yükümlülüğündedir.

Tesise gerilim uygulanması

(1) İlgili POB tarafından onaylanmış projesi bulunmayan elektrik üretim tesislerine hiçbir şekilde gerilim uygulanmaz.

(2) Senkronizasyon öncesi test çalışmaları için lisans/tesis sahibi tarafından talepte bulunulması durumunda, proje onayı mevcut olan elektrik üretim tesisine, TEİAŞ, TEDAŞ, dağıtım şirketi, OSB Müdürlüğü gibi ilgili tüzel kişi tarafından test çalışmaları süresince can ve mal emniyetinin sağlanması koşuluyla geçici olarak gerilim uygulanır.

(3) Lisans/tesis sahibi, tesise gerilim uygulanması öncesinde; çevreyle ve işin niteliği ile ilgili ihtiyaç duyulan tüm emniyet tedbirlerini almak, gerekli yerlere uyarı ve işaret levhalarını koymak, her türlü can ve mal emniyetini sağlamak, çalışanlara, vatandaşlara, ilgili idarelere gerekli bildirimleri yapmakla yükümlüdür ve bununla ilgili doğabilecek her türlü zarardan sorumludur.

(4) Tesise gerilim uygulanması sırasında ya da sonrasında can ve mal güvenliğini ihlal edici bir hususun tespiti halinde, bu durum giderilinceye kadar tesisin enerjisi, gerilimi uygulayan tüzel kişi tarafından kesilir.

Kontrol ve devreye alma çalışmaları

(1) Lisans/tesis sahibi, üretim tesisinin yapımının tamamlanmasını müteakip senkronizasyon öncesi test ve kontrol işlemlerinin başlangıcından itibaren geçici kabulün tamamlanmasına kadar geçen süreyi kapsamak üzere, KF ile sözleşme imzalamak ve bu hususu Bakanlığa bildirmekle yükümlüdür.

(2) Sahada yapımına nezaret edilen testler ve kontrol faaliyetlerine ilişkin raporlar KF tarafından hazırlanır. Bu raporlar; KF yetkili personeli, elektromekanik teçhizat testlerinde yer alan imalatçı/tedarikçi uzman personeli ve lisans/tesis sahibi tüzel kişiliği temsile yetkili kişilerle birlikte imzalanır. Bu raporların birer kopyası lisans/tesis sahibi tarafından tesis mahallinde muhafaza edilir.

(3) KF, yapılan kontroller sırasında tesisin ilgili mevzuata, standartlara ve onaylı projelerine uygun olmadığını tespit etmesi halinde, durumu bir rapor ile lisans/tesis sahibine yazılı olarak ivedilikle bildirmekle yükümlüdür.

(4) KF, senkronizasyon öncesi gerekli olan saha testlerinin tamamlanarak ünitenin/ünitelerin senkronize olmasını müteakip tesisin elektrik piyasasında ticari faaliyet gösterebilmesi için Ek-2’de yer alan belgeleri kontrol eder, tamamlanmasından sonra, Ek-3(a)’daki ön kabul belgesini hazırlar ve lisans/tesis sahibi ile birlikte imzalar. Bu belgeler, talep edilmesi halinde ilgili idareye lisans/tesis sahibi tarafından ibraz edilmek üzere tesis mahallinde muhafaza edilir.

(5) KF, senkronizasyon sonrası gerekli olan saha testlerine nezaret eder. Ünitenin/ünitelerin yapım sürecinin, saha test ve kontrol işlemlerinin tamamlanmasını müteakip geçici kabulünün yapılabilmesi için nihai raporu düzenleyerek lisans/tesis sahibinin yetkili temsilcisi ile imzalar. Bu raporun bir nüshası lisans/tesis sahibi tarafından tesis mahallinde muhafaza edilir, bir nüshası da ilgili POB’a gönderilir.

(6) KF, tesisin emniyetli çalışmasına engel teşkil etmeyen hata ve noksanları  tespit etmesi halinde bu hususların giderilebilme yöntemlerini senkronizasyon öncesi ve sonrası düzenleyeceği raporlarda ayrıntılı olarak belirtir.

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

Ön Kabul ve Geçici Kabul

Ön kabul

(1) Ön kabulün yapılabilmesi için lisans/tesis sahibi tarafından bir örneği Ek-3(a)’da yer alan ön kabul belgesi; ilgili sistem operatörü, piyasa işletmecisi, EPDK, Valilik ve POB’a Ek-1(a)’da yer alan dilekçe ile gönderilir. Ön kabul belgesiyle birlikte, ünite/üniteler şebekeyle senkronizeyken yapılacak test ve kontrollere ilişkin zaman programı KF ve lisans/tesis sahibi tarafından hazırlanarak ilgili sistem operatörüne sunulur. Söz konusu testlerin yapılması sırasında can, mal, çevre ve şebeke emniyeti açısından mülki idareye ve ilgili sistem operatörüne gerekli bilgilendirmeler KF ve lisans/tesis sahibi tarafından yazılı olarak yapılır.

(2) Ön kabul tarihi, ön kabul belgesinin ilgili sistem operatörüne ulaşmasını müteakip, sistem operatörü tarafından ünitenin/ünitelerin kayda alındığı tarihtir.

(3) Ön kabul belgesi 6 ay geçerlidir. Ön kabul tarihinden itibaren 6 ay içerisinde geçici kabulü yapılmayan ünitenin/ünitelerin, 6 aylık süreden sonra geçici kabulü yapılıncaya kadar ürettiği enerji için ilgili merci tarafından herhangi bir ödeme yapılmaz. Bu durumda lisans/tesis sahibi uğrayabileceği zarardan dolayı hiçbir hak talebinde bulunamaz.

(4) Ön kabul yalnızca, bu Yönetmelik hükümlerine göre geçici kabul öncesinde KF yükümlülüğü bulunan tesisler için geçerlidir.

Elektrik üretim bedeli

(1) Tesisin ön kabul tarihinden itibaren geçici kabul yapılarak işletmeye alınacağı tarihe kadar geçen en fazla 6 aylık sürede, KF gözetiminde test ve kontrol amacıyla üretilen elektrik için yapılacak ödemelere ilişkin hususlar ile tarifeler ilgili kurum/kuruluşlarca düzenlenir.

Geçici kabul başvuru ve değerlendirme süreci

(1) Ünitenin/ünitelerin yapımının, senkronizasyon öncesi ve sonrası tüm saha test ve gerekli izin süreçleri ve nihai raporun tamamlanmasını müteakip geçici kabulünün yapılabilmesi için lisans/tesis sahibi tarafından bir örneği Ek-1(a)’da yer alan dilekçe ile ilgili POB’a müracaat edilir.

(2) Geçici kabulün yapılabilmesi için eksik ve özürlü işlerin güvenli işletmeyi kesinlikle engellememesi, can ve mal emniyetinin talepte bulunan lisans/tesis sahibi tarafından sağlanmış olması gerekir.

(3) Tesisin geçici kabulü için gerekli belgelerin ilgili POB’a sunulmasını müteakip;

a) İlgili POB tarafından kendisini temsilen bir mühendisin başkanlığında; ilgili sistem operatörü temsilcileri, KF’yi temsilen ilgili branş mühendisleri ve lisans/tesis sahibi adına imzaya yetkili temsilci ile heyet üyeleri teşkil edilir.

b) Geçici kabul heyeti en geç 15 gün içerisinde tesis mahallinde toplanmak üzere görevlendirilerek lisans/tesis sahibine, KF’ye ve sistem operatörüne yazılı olarak bildirilir.

(4) Tesisin tümü bitirilmeden tamamlanan ünitenin/ünitelerin ayrı ayrı ön/geçici kabulü, ön/geçici kabulde izlenen iş akışına göre yapılabilir.

(5) Ünitenin lisansında belirtilen elektrik kurulu gücüne ulaşmaksızın daha düşük bir güçte ön kabulünün talep edilmesi durumunda, bu hususun detaylı gerekçelerini içeren teknik rapor lisans/tesis sahibi tarafından ilgili POB’a sunulur. İlgili POB’un uygun görmesi durumunda, ünitenin kısmî ön kabulü, daha sonra ünite kurulu gücüne tamamlanmak üzere talep edilen güç üzerinden, ön kabulde izlenen iş akışına göre yapılabilir.

Geçici kabulün yapılması

(1) Geçici kabulün amacı ünitenin/ünitelerin onaylı projesi ve bu Yönetmelik esaslarına göre kavramsal olarak incelenerek enterkonnekte sisteme senkronizasyonunun emniyetli bir şekilde sürdürüldüğünü ve ünitenin/ünitelerin tamamlandığını belgelemektir.

(2) Geçici kabul heyeti, Ek-4(a)’ya uygun olarak belirtilen işlemlerin yapılması için tesis mahallinde toplanır.

(3) Ek-4(a)’ya göre kavramsal olarak yapılan incelemeler sonucunda, tesisin geçici kabulünün yapılmasına engel teşkil edecek bir hususun bulunmadığı kanısına ulaşılması durumunda,

a) Bir örneği Ek-3(b)’de yer alan geçici kabul tutanağı iki nüsha olarak düzenlenir,

b) Geçici kabul tutanağı heyet üyelerince imzalanır,

c) Tesisin geçici kabulünün yapıldığı, bir yazı ile tesisin bulunduğu ilin Valiliğine ve ilgili sistem operatörüne bildirilir,

ç) Geçici kabul tutanaklarının bir nüshası lisans/tesis sahibi tarafından santral mahallinde muhafaza edilir, diğer nüshası heyet başkanı tarafından ilgili POB’a elektronik kopyası ile birlikte sunulur.

(4) Kumanda binasının bulunduğu il, santralin bulunduğu il olarak kabul edilir.

(5) Heyet üyelerinin kabul tutanaklarına itirazlarının bulunması durumunda, tutanakları itiraz kaydı ile imzalamaları gerekir. Bu üyelerin katılmadıkları konuları ayrı bir rapor şeklinde gerekçeleri ile birlikte belirtmeleri ve bu raporu kabul tutanaklarına eklemeleri gereklidir.

Eksik, özürlü ve farklı işler

(1) Esasa ilişkin olmayan, can ve mal güvenliği ile tesisin temel çalışma ölçütleri kapsamında risk oluşturmayan önemsiz eksik, özürlü ve farklı işlerin geçici kabul sonrasında düzeltilmesine ve tamamlanmasına izin verilebilir.

(2) Tesisin yapılması sırasında özel koşullar nedeniyle projenin esasına ilişkin olmayan ayrıntı niteliğinde değişikliklere ilişkin hususlardan lisans/tesis sahibi sorumludur.

Geçici kabulün yapılmaması

(1) Elektrik üretim tesislerinde, esasa ilişkin veya can, mal ya da çevre güvenliği bakımından önemi olan eksik ve özürlü işler kabulün yapılmasını engelleyen neden sayılır ve geçici kabul yapılmaz.

(2) Bu Yönetmelik hükümlerine göre geçici kabulü yapılamayan tesisler için kabulün yapılmasına engel olan hususlar ret tutanağı ile açıklanır. Bu tutanak geçici kabul heyeti başkanı tarafından ilgili POB’a bildirilir. İlgili POB’un kamu yararı gözeterek vereceği karara göre tesisin şebeke ile ilişkisinin kesilmesi ya da kestirilmesi sağlanabilir.

(3) Ret tutanağındaki kabulün yapılmasına engel olan hususların ortadan kalktığının lisans/tesis sahibi tarafından belgelendirilerek ilgili POB’a sunulması ve bunun ilgili POB tarafından uygun görülmesi durumunda geçici kabul başvuru ve değerlendirme süreçlerinde izlenen iş akışı takip edilir.

BEŞİNCİ BÖLÜM

İşletme, Personel, Bakım

Tesisin işletilmesi

(1) Bu Yönetmelik hükümlerine göre kabulü yapılacak tesisler için, geçici kabul tarihinden itibaren en geç üç yıl içinde lisans/tesis sahibi; kamu kurum/kuruluşları ile yapılan anlaşma, izin ve onay süreçlerini ve Ek-4(b)’de belirtilen belgeleri tamamlamak ve bu belgelerden TS EN ISO 9001, TS EN ISO 14001, TS EN ISO 18001 ve TS EN ISO 50001 sistem belgelerinin geçerliliğini sürekli sağlamakla yükümlüdür.

(2) Geçici kabulü bu fıkranın yürürlük tarihinden önce yapılmış olan tesisler için, bu fıkranın yürürlük tarihinden itibaren en geç üç yıl içinde lisans/tesis sahibi; kamu kurum/kuruluşları ile yapılan anlaşma, izin ve onay süreçlerini ve Ek-4(b)’de belirtilen belgeleri tamamlamak ve bu belgelerden TS EN ISO 9001, TS EN ISO 14001, TS EN ISO 18001 ve TS EN ISO 50001 sistem belgelerinin geçerliliğini sürekli sağlamakla yükümlüdür.

(3) TS EN ISO 9001, TS EN ISO 14001, TS EN ISO 18001 ve TS EN ISO 50001 sistem belgeleri, toplam kurulu gücü 10 MWe ve üzerinde olan elektrik üretim tesisleri için aranır. Bakanlık gerekli görmesi durumunda tesis tipine ve niteliklerine göre, bu maddede ifade edilen sistem belgelerinin isteneceği toplam kurulu güç limitini değiştirebilir.

Tesislerde çalışan personelin vasıfları ve eğitimi

(1) Elektrik üretim tesislerinin işletilmesinde, görevin gerektirdiği vasıf ve eğitime sahip personel çalıştırılır. Personelin görev tanımı, eğitimi ve değerlendirilmesi ile eğitim yenileme sürelerini kapsayan program hazırlanıp uygulanır. Elektrik üretim tesislerinde ETİP belgesi sahibi mühendisler ile bu mühendislerin sorumluluğu ve gözetimi altındaki personel, ilgili mevzuat kapsamında çalışabilir.

(2) Elektrik üretim tesislerinde görevli tüm personel; acil durum, yüksek gerilim ve potansiyel tehlikeler, yangınla mücadele ve ilk yardım konusunda eğitilir. Ayrıca ilgili personel kendi görev alanlarında uygulamalı eğitime tabi tutulur. Elektrik üretim tesislerinde, eğitimi başarılı şekilde tamamlayan personel görevlendirilir. Bu eğitimler belirli aralıklarla tekrarlanır.

Tesislerin bakım ve onarımı

(1) Elektrik üretim tesislerinin işletme, bakım ve onarımı sırasında tesisin emniyeti ve çalışanların güvenliğine ilişkin ilgili mevzuat kapsamında önlemler alınır. Lisans/tesis sahibi, normal işletme ve bakım sırasında kullanılmak üzere tesislerin devreye alınma, işletme ve devre dışı bırakılma işlemleri sırasında gerekli emniyetin sağlanmasına yönelik kitapçıklar hazırlar. Bu kitapçıklar, normal olmayan işletme şartlarında gereken müdahale, düzeltme ve kontrol işlemlerini de içerir ve gerektikçe güncel hale getirilerek tesislerin ilgili bölümlerinde kullanıma hazır tutulur.

(2) Elektrik kuvvetli akım tesislerinde yapılacak bakım/onarım çalışmaları sırasında çalışanların hayatının korunması açısından gerilimin kesilmesi, çalışılacak bölümün önceden topraklanmış olan bir düzenek üzerinden kısa devre edilmesi, çalışma yapılan tesis bölümünün gerilim altında olup olmadığının gerekli ölçü veya gösterge cihazları ile denetlenmesi ve çalışma sırasında yanlışlıkla bir başkası tarafından gerilim verilmesinin önlenmesi gerekir.

(3) Tesislerin ve teçhizatın teknik belgelerinde belirtilen aralıklarda bakım ve onarımları yapılır. Tesisteki akıllı sensörlerden alınan verilerin değerlendirilmesi, periyodik bakım işlemi, beklenmedik arızaların yönetimi, stok kontrol takibi süreçleri; gerekli alt modüllerden oluşan bakım yönetim sistemi üzerinden gerçekleştirilir. Yapılan bakım ve onarımlar kalıcı bir şekilde hem yazılı çıktı olarak hem de elektronik ortamda kaydedilir.

Acil durumda müdahale

(1) Lisans/tesis sahibi; oluşabilecek acil durumun mahiyet ve mahalline göre, müdahale edecek personel ve kullanılacak ekipmanları da içeren kitapçıklar hazırlar ya da hazırlatır. Bu kitapçıklar, tesislerin ilgili bölümlerinde kullanıma hazır tutulur ve gerektikçe güncel hale getirilir. Acil durum esnasında ihtiyaç duyulacak personel, ekipman, alet ve malzemeler hazır bulundurulur. Tesislerdeki potansiyel tehlikeler ve müdahale imkânları hakkında başta mülki idare amirlikleri olmak üzere ilgili makamlara bilgi verilir. Acil durum halinde, hazırlanan kitapçıklar doğrultusunda gerekli emniyet tedbirleri alınarak müdahale yapılır. Etki alanındaki personel ve halkın tahliyesi ile diğer gerekli önlemlerin alınması için ilgili yerel makamlar ile koordinasyon lisans/tesis sahibi tarafından sağlanır.

ALTINCI BÖLÜM

Çeşitli ve Son Hükümler

Teknik ve idari sorumluluk

(1) KF, yetkisi kapsamındaki işleri yürütürken,

a) Gerekli niteliklere sahip ilgili personeli sahada bulundurmaktan, tesisin onaylı projelerine uygunluğundan, saha testlerinin tanımlanan prosedürler uyarınca yapılması ve ön kabulün uygun olarak gerçekleştirilmesinden, raporların eksiksiz ve doğru olarak düzenlenmesinden,

b) Görevlerini yerine getirmek için teknik bilgiye, yeterli ve uygun deneyime, yeterli teknik ve meslekî eğitime sahip personel bulundurmak ve bu personelin mesleki bilgi ve yeteneklerini sürekli güncel tutmak amacıyla gerekli eğitimleri almalarını sağlamaktan,

c) Personelin; ilgili standartlar hakkında yeterli bilgi ve kavrayışa, gözlem ve test sonuçlarına ilişkin belge, kayıt ve raporları hazırlama kabiliyetine sahip olmalarını sağlamaktan,

ç) Yürüttüğü faaliyetlerdeki riskleri kapsayacak nitelikte meslekî sorumluluk sigortası yaptırmaktan,

d) İdarecilerinin ve personelinin tarafsızlığını sağlamaktan ve yürüttükleri faaliyetler sırasında edindikleri bilgilerin gizliliğini ve fikri mülkiyet hakkı kapsamındaki bilgileri korumalarını temin etmekten,

sorumludur.

(2) KF, idarecileri ve personeli, kontrollük hizmetlerini yapacağı tesis/lisans sahibi şirketlere ortak olamaz. Kendisi, idarecileri ve personeli; üretim tesisinin tüm ekipman, borulama, elektrik donanım ve kontrol sistemlerinin imalatı, alım/satımı, pazarlanması, inşası, kurulumu ve kullanılmasında doğrudan yer alamaz veya bu faaliyetleri gerçekleştirenlerin temsilcileri olamaz ve yapacağı kontrollük faaliyetlerine ilişkin kararlarının bağımsızlığını ve mesleğin gereklerini olumsuz yönde etkileyebilecek hiçbir faaliyet içinde bulunamaz.

(3) Kabul işlemlerini gerçekleştiren kabul heyeti; tesisin onaylı projesine kavramsal olarak uygunluğundan sorumlu olup detay, uygulama ve imalattan doğabilecek her türlü sorumluluk müteselsilen lisans/tesis sahibi, yüklenici ve proje müellifinin sorumluluğundadır. Bu Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihten önce kabulü yapılmış ve bu Yönetmelik kapsamında kabulü yapılacak elektrik üretim tesisleri için kabul heyetinin sorumluluğu kabul tarihinden itibaren güvenilir işletme raporunun hazırlanmasına kadar olup en geç 3 yıl sonra sona erer.

(4) Test edilen teçhizatın tasarım değerlerinde ve taahhüt edilen performans değerlerinde çalışması imalatçının/yüklenicinin sorumluluğundadır.

(5) ETİP belgesi sahibi teknik personel;

a) Tesisin can, mal ve çevre emniyetinin sağlanması, tesisin işletmesinin yürürlükteki ilgili teknik mevzuata uygun olarak gerçekleştirilmesi, tesisten kaynaklanan katı, sıvı ve gaz atıkların ilgili yönetmeliklerde belirlenen deşarj ölçütlerine uygun şekilde yönetilmesi ile periyodik bakım ve onarımından ve bunların kalıcı olarak kaydedilmesinden,

b) Tesiste yapılacak onaylı proje dışı tadilat, uygun olmayan malzeme kullanımı, tesisin bakımsızlığı, yüklenici firma tarafından sağlanan işletme ve bakım talimatlarına uygun olarak tesisin çalıştırılmaması ve periyodik bakımlarının yapılmaması nedeniyle doğacak zarardan,

c) Tesis ve çevresinde alınması gereken tüm önlemlerin alınmasından, gerektiğinde ilgili idarelere gerekli bildirimleri zamanında yapmaktan,

lisans/tesis sahibi ile birlikte sorumludur.

(6) Lisans/tesis sahibi;

a) Elektrik üretim tesisinin projelendirilmesi, proje tadilatı, yapımı, yapım kontrolü, test ve devreye alma işlemleri ile gerekli uygun görüş, onay, izin, ruhsat ve belgelerin alınmasından,

b) Tesisin can, mal, çevre emniyetinin sağlanmasından ve tesisin yapım süreci, ön/geçici kabul aşamaları, işletme ve bakımı sırasında İş Sağlığı ve Güvenliği (İSG) yönünden her türlü önlemi almaktan,

c) Tesis ve teçhizatın periyodik bakım ve onarımının yapılmasından ve bunların kalıcı olarak kaydedilmesinden,

ç) Tesisten kaynaklanan katı, sıvı ve gaz atıkların ilgili yönetmeliklerde belirlenen deşarj ölçütlerine uygun şekilde yönetilmesinden,

d) Tesiste yapılacak onaylı proje dışı tadilat, uygun olmayan malzeme kullanımı, tesisin bakımsızlığı, yüklenici firma tarafından sağlanan işletme ve bakım talimatlarına uygun olarak tesisin çalıştırılmaması ve periyodik bakımlarının yapılmaması nedeniyle doğacak zarardan,

e) Tesiste görevli tüm personelin; acil durum, yüksek gerilim ve potansiyel tehlikeler, yangınla mücadele ve ilk yardım konusunda eğitilmesinden,

f) Oluşabilecek acil durumun mahiyet ve mahalline göre, müdahale edecek personel ve kullanılacak ekipmanları da içeren kitapçıkların hazırlanmasından,

g) Kabul tutanakları ile tesise ilişkin her türlü bilgi ve belgenin muhafazasından ve talep edilmesi durumunda kamu kurum/kuruluşlarına sunulmasından,

sorumludur.

Usul ve esaslar

(1) POB’lar, bu Yönetmelik hükümlerine aykırı olmamak kaydıyla, kabul işlemlerine ilişkin usul ve esaslar belirleyerek, Bakanlığın olumlu görüşünü almalarını müteakip yayımlayabilir.

(2) Bu Yönetmeliğin uygulanmasına ilişkin belirsizlik ya da aksaklık ortaya çıkarsa Bakanlığın bu konuda vereceği karar geçerlidir.

(3) Bakanlık, gerekli görmesi durumunda, bu Yönetmeliğin hükümlerinin uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar yayımlayabilir.

Diğer hususlar

(1) Onaylı projesi olmayan ya da onaylı projesine göre tesis edilmeyen elektrik üretim tesisinin kabulü yapılamaz.

(2) Hakkında, kabul heyetince can ve mal emniyeti olmadığı kanaati oluşan tesisin kabulü yapılmaz.

(3) Ön kabul ya da geçici kabulü yapılmamış tesislerin işletilmesi yasaktır. Bu gibi tesisler, tespit edilmeleri durumunda, Bakanlıkça görevlendirilecek veya yetkilendirilecek gerçek ve/veya tüzel kişiler tarafından mühürlenerek inşaatları, montajları, çalıştırılmaları önlenir. Bakanlık gerekli görürse bu tesislerin sistemden beslenmesini önleyici tedbirler de alır veya aldırır.

(4) 6446 sayılı Elektrik Piyasası Kanunu kapsamında özel sektör uhdesinde olan elektrik üretim tesislerine ilişkin keşif, ihale, hak ediş, sözleşme hazırlanması, tesisin yaptırılması, işçi çalıştırılması ve benzeri işlemlerde ilgili POB taraf değildir.

(5) Lisanslı elektrik üretim tesislerinin kabulünde her bir ünitenin kurulu gücü olarak lisansında ve onaylı projesinde belirtilen ünite kurulu gücü esas alınır.

(6) Lisans/tesis sahibi kabul sırasında gerekli araçları, gereçleri, inceleme ve deney olanakları ile talep edilmesi halinde her türlü bilgi ve belgeyi kabul heyetine sağlamakla yükümlüdür.

(7) 4/1/2002 tarihli ve 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu ve bu Kanunun ilgili mevzuatına uygun olarak yapılan tesislerin kabulleri farklı bir hüküm bulunmaması halinde bu Yönetmeliğe tabidir.

(8) Geçici kabulü 7/5/1995 tarihli ve 22280 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Elektrik Tesisleri Kabul Yönetmeliği hükümlerine göre yapılan ve bu Yönetmelik kapsamında bulunan tesisler için, geçici kabulün tamamlanmasından itibaren bu Yönetmelik hükümleri geçerlidir.

Atıflar

(1) 7/5/1995 tarihli ve 22280 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Elektrik Tesisleri Kabul Yönetmeliğinde 1kV ve üstü gerilim seviyesinden bağlı elektrik üretim tesislerine yapılmış atıflar bu Yönetmeliğe yapılmış sayılır.

Devam eden iş ve işlemler

(1) Bu Yönetmelik kapsamında öngörülen yetkilendirme işlemleri de dahil gerekli düzenlemeler tamamlanana kadar, elektrik üretim tesislerine ilişkin geçici kabul işlemleri 7/5/1995 tarihli ve 22280 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Elektrik Tesisleri Kabul Yönetmeliği hükümlerine göre yürütülebilir.

(2) Bu Yönetmeliğin yayım tarihinden önce geçici kabulü yapılmış olan üretim tesislerine ilişkin güvenilir işletme raporunun hazırlanarak bir örneği Ek-1(b)’ye uygun bir dilekçe ile birlikte ilgili POB’a sunulması durumunda, herhangi bir işleme gerek kalmaksızın kabul tutanakları tüm sorumluluk lisans/tesis sahibine ait olmak üzere onaylanmış kabul edilir.

(3) Enterkonnekte elektrik şebekesine 1 kV altı gerilim seviyesinden bağlı elektrik üretim tesislerine ilişkin kabul işlemleri Elektrik Tesisleri Kabul Yönetmeliği hükümlerine göre ilgili kurum ve kuruluşlarca yürütülür.

(4) Geçici kabul öncesinde KF yükümlülüğü bulunmayan tesislerin geçici kabul işlemlerine ilişkin olarak ilgili POB’lar tarafından hazırlanacak olan usul ve esaslar yayımlanana kadar, söz konusu tesislerin geçici kabulü bu Yönetmeliğin KF dışındaki hükümleri ve 7/5/1995 tarihli ve 22280 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Elektrik Tesisleri Kabul Yönetmeliğinin ilgili hükümlerine göre yapılır.

ETİP eğitimi

(1) ETİP eğitimi ve belgelendirilmesine ilişkin usul ve esaslar 1/1/2018 tarihinden önce Bakanlık tarafından yayımlanır.

(2) 1/1/2019 tarihinden sonra lisanslı elektrik üretim tesislerinde ETİP belgeli personel çalıştırmak zorunludur.

Teknik kılavuz öncesi KF yetkilendirmesi

(1) Bu Yönetmeliğin 6 ncı maddesinde belirtilen Teknik Kılavuz yayımlanana kadar geçecek sürede yapılacak KF yetkilendirmelerinde, Kontrol Firması olmak için başvuru yapan özel hukuk tüzel kişileri 6 ncı maddede belirtilen belgeler ile birlikte türbin/motor, jeneratör, buhar kazanı, fotovoltaik modüller/paneller, YG ekipmanları veya benzeri elektrik üretim tesislerine ilişkin ana ekipmanlarla ilgili (TS) EN ISO/IEC 17065 standardına göre ürün belgelendirme belgesi suretlerini sunarlar.

(2) Bu geçici madde kapsamında başvuru yapan özel hukuk tüzel kişilerinin kendisi ya da asgari %50’nin üzerindeki pay sahibi ortağı olan tüzel kişi, ulusal veya uluslararası bir uygunluk değerlendirme kuruluşunun temsilcisi veya şubesi ise bu ilişkiyi belgelemek ya da teknik yeterliliğini teyit eden yazılı beyan sunmak şartıyla, söz konusu uygunluk değerlendirme kuruluşuna veya bu kuruluşun şube ve temsilciliklerine ait birinci fıkrada istenen akreditasyon belgeleri ile başvuru yapabilir.

(3) Bu geçici madde kapsamında yetkilendirilecek olan KF’ler de Teknik Kılavuzun yayımından itibaren bir yıl içerisinde Teknik Kılavuza göre akreditasyonlarını tamamlamakla yükümlüdür. Teknik Kılavuza akredite olma süreci ile ilgili 6 ncı maddenin dördüncü fıkrasında belirtilen yol izlenir.

Yürürlük

(1) Bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

Yürütme

(1) Bu Yönetmelik hükümlerini Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı yürütür.

Ekler