BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç ve Dayanak
Amaç
Bu Yönetmeliğin amacı, kadastro çalışma alanı içerisindeki taşınmaz malların sınırlandırma ve tespitlerinde bilgisine başvurulmak üzere, 3402 sayılı Kadastro Kanununun 3 üncü maddesi uyarınca kadastro ekiplerinde görevlendirilecek (kadastro mahkemeleri hariç) bilirkişilerin seçimi, nitelikleri, görev yapma usul ve esasları ile ödenecek ücretleri belirlemektir.
Dayanak
Bu Yönetmelik, 3402 sayılı Kadastro Kanununun 47/B maddesi hükmü gereğince düzenlenmiştir.
İKİNCİ BÖLÜM
Genel Hükümler
Bilirkişi seçimi için talepte bulunulması
Kadastro müdürü, çalışma alanının ilanını müteakip, (çalışma alanı belediye hudutları içinde ise ilgili belediye başkanlığından, köy hudutları içinde ise köy muhtarlığından, kadastro ekipleri ile birlikte görev yapmak üzere onbeş gün içinde altı adet bilirkişi çalışma alanında birden fazla ekip görev yapacaksa diğer her ekip için ayrıca üç bilirkişi) seçmelerini ve isimlerinin de bildirilmesini bir yazı ile ister. Bu yazıda, bilirkişi olarak seçilecek kişilerin çalışma alanı içinde bulunan taşınmaz malların geometrik ve hukuki durumlarını bilen kimseler olmasını ve bu Yönetmelikte belirtilen engel hallerin bulunmaması gerektiğini açıklar; belediye hudutları içinde görev yapacak bilirkişilerin belediye meclisince, köylerde görev yapacak bilirkişilerin ise köy derneğince seçilmelerini açıkça belirtir.
Bilirkişilerin seçimi
a) Karar organları tarafından seçilmesi:
Bilirkişiler, belediye meclisi veya köy derneğince salt çoğunlukla seçilir. Çoğunluk sağlanamadığı takdirde toplantı ertesi güne bırakılır; ikinci toplantıda bulunanların çoğunluğu ile seçilir. Seçim sonuçlara, köylerde köy karar defterinde, belediyelerde ise bu konuda alınacak meclis kararında belirtilir.
Belediye meclislerinin toplantı halinde olmadığı zamanlarda, bilirkişiler, 1560 sayılı Belediyeler Kanununun 83 üncü maddesinin son fıkrası gereğince belediye encümenince seçilebilir.
b) Mülki amir tarafından belirlenmesi:
Bilirkişilerin süresi içinde seçilememesi veya bilirkişiliklerine engel sebeplerin bulunması ya da köy veya mahalle sınırlarının değişmiş olması nedeniyle seçilen bilirkişilerin taşınmaz mallar hakkında yeterli bilgi verememeleri halinde, 3402 sayılı Kadastro Kanununun 3 üncü maddesinin 5 inci fıkrası gereğince kadastro müdürünün talebi ile mülki amir tarafından o köy veya mahalleden ya da mücavir veya yakın köy ve mahallelerden istenilen sayıda bilirkişi belirlenir.
Bilirkişilerde aranacak nitelikler
Kadastro ekiplerinde görev alacak bilirkişilerin;
a- Türk vatandaşı olması,
b- 40 yaşını bitirmiş olması,
c- Medeni haklarını kullanma ehliyetinin bulunması,
d- En az on yıldan beri o mahalle veya köyde ikâmet etmesi, (Mülki amir tarafından belirlenen kimselerde bu şart aranmaz.)
e- Zimmet, ihtilas, irtikap, rüşvet, hırsızlık, inancı kötüye kullanmak, dolanlı iflas gibi yüzkızartıcı bir suçtan kesinleşmiş hüküm giymemiş olması,
f- Okuma-yazma bilmesi,
Gerekir.
Ancak, çalışma alanı içinde okuma-yazma bilenler arasında bilirkişi olabilecek nitelikte kimse bulunmadığı takdirde, muhtar veya belediye başkanlığınca kadastro müdürlüğüne yazılı olarak bildirilmek suretiyle, okuma-yazma bilmeyen kişilerde seçilebilirler.
Okuma yazma bilmeyen bilirkişilerin, Kadastro Kanununa göre düzenlenecek belgelere sol elinin baş parmağını, yoksa öteki herhangi bir parmağını basması imza yerine geçer. Bu durumda, parmak izinin kime ve hangi el ve parmağa ait olduğu ekipte görevli kadastro teknisyenleri ile muhtar tarafından tasdik edilir.
Kadastro müdürlüğünce, köy derneği veya belediye meclisince seçilen bilirkişilerin yaş durumları nüfus idaresinden, sabıka durumları ise cumhuriyet savcılığından bir yazı ile sorulur.
Yapılan araştırma sonucunda yukarıdaki şartları taşımayan veya seçildikten sonra bilirkişi olma niteliklerini kaybedenlerin yerine yenileri seçtirilir.
Bilirkişilere yemin ettirilmesi
Kadastro müdürü, seçilen veya belirlenen bilirkişileri bir yazı ile kadastro mahkemesine (bölgede kadastro mahkemesi henüz kurulmamışsa sulh hukuk mahkemesine) göndererek, H.U.M.K.nun uygulamasında olduğu gibi "Kadastro tespitleri sırasında, kadastro bilirkişisi olarak bilgime başvurulduğunda, görgü, duygu ve bilgimi gerçeğe uygun şekilde bildireceğime, oy ve düşüncemi tarafsız olarak açıklayacağıma Allahım ve namusum üzerine yemin ederim" şeklinde yeminlerinin yapılmasını ister.
Mahkemece, bilirkişilerin yeminleri yaptırıldıktan sonra düzenlenecek yemin tutanağı kadastro müdürlüğüne gönderilir. Bu tutanağın aslı müdürlük dosyasında, bir örneği de ekip dosyasında saklanır.
Bilirkişi olarak dinlenemiyecekler
Bilirkişi seçilen kimseler:
a- Kendisine, eşine, usul ve furuuna, kardeşine, kardeşinin çocuklarına ve eşinin usul ve furuuna ait taşınmaz malların tespitinde,
b- Tespiti yapılan taşınmaz mal üzerinde hak iddia edenlerden biri ile arasında dava veya husumet bulunanlar,
c- Tespiti yapılan taşınmaz mal üzerinde hak iddia edenlerle (a) bendinde yazılı derecede hısımlığı olanlar,
d- 3402 sayılı Kadastro Kanununun 16 ncı maddesine göre belediye veya köy tüzel kişilikleri adına yapılacak sınırlandırma ve tespitlerde, belediye meclis ve encümeni ile köy ihtiyar kurulu üyesi olarak görev yapanlar,
Bilirkişi olarak dinlenemezler.
Bilirkişilere ücret ödenmesi
Kadastro ekibinde görev yapacak bilirkişilere, Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğünce, 6245 sayılı Harcırah Kanunu hükümlerine göre (madde 50/5) belirlenecek miktar üzerinde çalıştıkları iş günü hesabıyla her ayın sonunda ücretleri ödenir.
Görevini yapmayan bilirkişilere uygulanacak hükümler
Kadastro çalışmalarında, görevli bilirkişilerin geçerli mazeretleri olmaksızın görevden kaçınmaları veya gerçeğe aykırı beyanda bulunmaları halinde, Kadastro Kanununun 42 ve 43 üncü maddeleri hükmü uygulanır. Bu husus, çalışmalara başlanmadan önce kadastro müdürü tarafından bir yazı ile Bilirkişilere duyurulur.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Yürürlük ve Yürütme
Yürürlük
Bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
Bu Yönetmelik hükümlerini Tapu ve Kadastro Genel Müdürü yürütür.