BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar
Amaç
Bu Yönetmeliğin amacı, kamu kurum ve kuruluşlarının personel servis hizmetlerinin düzenli ve güvenli hale getirilmesi amacıyla, taşıma yapacak kamu kurum ve kuruluşları ile gerçek ve özel hukuk tüzel kişilerinin yeterlilik ve çalışma şartları ile kullanılacak taşıtların niteliklerini belirlemektir.
Kapsam
Bu Yönetmelik, kamu kurum ve kuruluşlarını kapsar.
Kamu kurum ve kuruluşlarının ekipman ve personelinin devamlılık arz eden otobüsle yapılan mutat servis taşımaları dışındaki işin niteliğine uygun taşıtlarla yapılan taşımaları bu Yönetmeliğin kapsamı dışındadır.
Dayanak
Bu Yönetmelik, 5/1/1961 tarihli ve 237 sayılı Taşıt Kanunu ile 1 sayılı Cumhurbaşkanlığı Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin 477 nci ve 537 nci maddelerine dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar
Bu Yönetmelikte geçen;
Bakanlık: Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığını,
Taşımacı: Kamu kurum ve kuruluşları personelinin bir ücret karşılığında taşınmasını üstlenen gerçek ve tüzel kişileri,
Taşıma: Kamu kurum ve kuruluşlarına ait öz mal ve / veya kiralanacak taşıtlarla, kamuya açık karayolunda personelin ikamet yerinden işyerine, işyerinden ikamet yerine getirilip götürülmesini,
Personel servis aracı: Kamu kurum ve kuruluşlarında çalışan personeli taşıyan; gerçek ve tüzel kişilere ait ticari taşıtları,
Sürücü: Resmi veya ticari olarak tescil edilmiş bir motorlu taşıtı karayolunda süren kişiyi,
Personel: Sürücü ile yardımcılarının dışında taşıtta bulunan ve servis hizmetinden yararlanan kişileri,
Taşıt: Karayolunda insan taşımak için imal edilmiş sürücüsü dahil en az dokuz koltuk kapasitesine sahip aracı,
İstiap haddi: Personel servis hizmetinde kullanılan araçların trafik tescil belgesinde belirtilen koltuk sayısını,
Durak: Kamu hizmeti yapan toplu taşıma araçlarının yolcularını, personel servis hizmetinde kullanılan araçların ise personeli bindirmek ve indirmek için belirlenmiş yeri,
Güzergah Personel servis hizmetinde kullanılan araçların kalkış noktası ile varış noktası arasında kalan, belediyelerce veya il ilçe trafik komisyonlarınca belirlenen yolları,
ifade eder.
İKİNCİ BÖLÜM
Servis Hizmetinin İhdası ve Personel Servis Araçlarının Kiralanması, İşletilmesi ve Servis Araçlarından Faydalanma Esasları
Personel servis hizmetinin ihdası ve personel servisi araçlarının kiralanması
Trafiğin sıkışık bulunduğu şehir, merkezlerinde işletilen muayyen tarifeli taşıtların, çalışan personelin zamanında işbaşında bulunmalarını temin edecek nitelik ve yeterlilikte bulunmadığı hallerde, kamu kurum ve kuruluşlarının yetkili organlarının, personelini işbaşına götürüp getirmek amacıyla kiralama yoluyla veya kendi öz mal taşıtlarıyla personel servis hizmeti ihdas ve işletmesine lüzum görmesi ve bu kurumların gördükleri hizmetlerin daimi ve muntazam şekilde görülen hizmetlerden olması zorunludur.
Kamu kurum ve kuruluşlar, kiralama yoluyla veya kendi öz mal taşıtlarıyla personel servis hizmeti ihdas ve işletebilmeleri için, aşağıda belirtilen bilgi ve belgelerle Bakanlığa başvurarak izin almak zorundadır.
a) Kamu kurum ve kuruluşlarında çalışan personelin taşınması hizmetinin, öncelikle belediyelere ait toplu taşıma araçları ve belediyelerce toplu taşıma yapılması konusunda ruhsat, uygunluk ve güzergah izni verilen gerçek ve tüzel kişilere ait, belediyelerce belirlenen fîyat tarifelerine göre taşıma yapan halk otobüsü, minibüs ve benzeri araçlardan yararlanılarak yerine getirilmesi esastır. Bu hizmet gerek zaman tarifeleri gerekse sahip oldukları kapasiteler bakımından belediyelerce yerine getirilemeyecek ise bu hususu ve gerekçesini belirten ve servis ihdas etmek isteyen kamu kurum ve kuruluşunca ilgili belediyenin taşımacılık konusunda görevli/yetkili biriminden temin edilecek yazı,
b) Servis ihdasının hangi yerleşim yerleri arasında yapılacağını belirten güzergah çizelgesi,
c) Servis hizmetinden yararlanacak personel sayısı,
d) Personel servis hizmetiyle ilgili zaman tarifesi,
e) Kullanılacak servis aracının sayısı, modeli ve koltuk kapasitesi,
f) Servis ihdasını kiralama yoluyla yapacak kamu kurum ve kuruluşlarından kiralama tercih gerekçesini belirten yazılı mütalaa,
Taşımacılar, taşıma hizmetine talip olurken taşıma yapacakları personel servis araçlarının ruhsat ve kapasitelerine ilişkin belgeleri kiralama yapacak kamu kurum ve kuruluşuna sunarlar.
Sözleşme süresi
Bakanlıkça kamu kurum ve kuruluşlarına personel servis ihdas ve işletmesiyle ilgili verilen izin süresi iki yıl geçerli olup, 5 inci maddenin ikinci fıkrasında belirtilen bilgi ve belgelerle birlikte her iki yılda tekrar izin alınması zorunludur.
Taşıma hizmetinin birden fazla kişi tarafından üstlenilmesi
Personel servis hizmetini kiralama yoluyla temin edecek kamu kurum ve kuruluşlarına ait taşıma hizmetini, birden fazla gerçek ve tüzel kişi üstlenebilir.
Birden fazla gerçek ve/veya tüzel kişinin bir araya gelip ortak girişim olarak personel servis hizmeti vermek istemeleri halinde, bu kişilere ait personel servis araçlarının toplamı ortak girişimin personel servis araç sayısı olarak kabul edilir.
Taşımacılar tarafından sağlanan servis hizmetlerinin ücreti
Personel servis hizmetini kiralama yoluyla temin edecek kamu kurum ve kuruluşları yaklaşık maliyet tespitinde; 7/6/2005 tarihli ve 5362 sayılı Esnaf ve Sanatkârlar Meslek Kuruluşları Kanununun 62 nci maddesine göre ilgili odanın belirlediği ücret tarifelerini de dikkate alırlar.
5362 sayılı Kanunun 62 nci maddesine göre ilgili esnaf odalarınca belirlenecek personel servis hizmet ücret tarifeleri, içinde bulunulan yılın eylül ayı sonuna kadar ilan olunur.
Kamu kurum ve kuruluşlarının taşıma işini üstlenen gerçek ve tüzel kişilere ödenecek ücretin %75'i ilgili kamu kurum ve kuruluşu tarafından araç sahiplerinin kendisine veya bildireceği banka hesap numarasına doğrudan ödenir.
Personel servis hizmeti ihdas ve işletme için izin
Kamu kurum ve kuruluşları, kiralama yoluyla veya kendi öz mal taşıtlarıyla personel servis hizmeti ihdas ve işletebilmeleri için, 5 inci maddenin ikinci fıkrasında belirtilen bilgi ve belgelerle Bakanlığa başvurarak izin almak zorundadır.
Belediyelerin mücavir alanları ile şehir ve kasabalardan uzak yerlerde bulunan kamu kurum ve kuruluşlarının; kendi araçları ile kendi personeli ve bunların söz konusu yerlerde ikamet eden aile fertlerini, buralardan yakın veya uygun şehir ve kasabalara götürüp getirmek üzere ihdas edilen personel servis hizmetleri, 5 inci maddenin ikinci fıkrasında sayılan belgeler aranmaksızın ilgili kamu kurum ve kuruluşunun bağlı veya ilgili olduğu Bakanlığın izni ile yapılabilir.
Türk Silahlı Kuvvetleri, Emniyet Genel Müdürlüğü, Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığının personel servis hizmeti ihdas ve işletme izinleri, 5 inci maddenin ikinci fıkrasının (a) bendinde belirtilen belge hariç diğer belgelerin tamamlanması halinde;
a) Türk Silahlı Kuvvetleri için Milli Savunma Bakanı,
b) Emniyet Genel Müdürlüğü, Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığı için İçişleri Bakanı,
tarafından verilir.
Türk Silahlı Kuvvetlerinin öz mal araçlarıyla servis ihdası ve işletilmesinde Türk Silahlı Kuvvetleri İç Hizmet Yönetmeliği hükümleri saklıdır.
Milli İstihbarat Teşkilatında personel servis hizmeti ihdas ve işletme izni vermeye,
5 inci maddenin ikinci fıkrasının (a) bendinde belirtilen belge hariç diğer belgelerin tamamlanması halinde Milli İstihbarat Teşkilatı Başkanı yetkilidir.
Personel servis hizmeti bulunan kamu kurum ve kuruluşlarının sorumluluğu
Personel servis hizmetinin ilgili kanunlar ve bu Yönetmelik, hükümlerine uygun bir şekilde düzenlenmesinden ve çalıştırılmasından ilgili kurumun en üst amiri veya yetkilendireceği personel sorumludur.
Kamu kurum ve kuruluşları, personel servis hizmetleri ile ilgili olarak trafik komisyonlarının kararlarına uymakla yükümlüdür.
Kamu kurum ve kuruluşu, servis hizmetlerindeki aksaklıkları ve kural dışı hareketleri tespit ederek sözleşmesinde belirlediği ceza ve yaptırımları uygular, ayrıca hizmeti, sürdüren taşımacının bağlı olduğu meslek odasına bildirir. Bu odalar, ilgililer hakkında kendi mevzuatınca disiplin işlemlerini bir ay içinde yapar ve sonucu ilgili kurum veya kuruluşa bildirir.
Servis araçlarından faydalanma esasları
Servis araçlarından ilgili kamu kurum ve kuruluşunda çalışan personel yararlanır. Bu personel kurumlarınca verilmiş kimlik kartlarını yanlarında bulundurmak ve istenildiğinde ilgililere göstermek zorundadır.
Kamu kurum ve kuruluşları gerektiğinde yangın, tabii afet, asayiş ile ilgili toplumsal olaylar gibi olağanüstü durumlar ile alarm, tatbikat, eğitim, kurs, hasta sevki, yerli ve yabancı konukların gezilerinde bu servis araçlarını, sözleşmede belirtilen ücreti mukabilinde kullanabilir.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Personel Servis Araçlarında Aranacak Şartlar, Taşımacının Yükümlülükleri ve Çalışma Esasları
Personel servis araçlarında aranacak şartlar
Personel servis aracı olarak kullanılacak taşıtların,
a) Fabrikasından imal edildiği tarihten sonra gelen ilk takvim yılı esas alınmak kaydıyla ondokuz yaşından küçük,
b) 26/10/2016 tarihli ve 29869 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Araçların İmal, Tadil ve Montajı Hakkındaki Yönetmelik ile Türk Standartları Enstitüsü'nün 2018 tarihli ve TS12257 no’lu Standardına göre;
1) İmal edilmiş ve iç düzenlemesi yaralanmalara karşı yumuşak bir doku malzemesi ile donatılmış,
2) Araca ait koltuk adedini gösteren tescil belgesinin, aracın içerisinde görülebilecek bir yere monte edilmiş,
c) Kapılarının, ikaz sinyali ile sürücülerini uyaracak nitelikte otomatik veya elle kumanda edilebilecek şekilde mekanik olarak imal edilmiş,
d) 18/7/1997 tarihli ve 23053 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Karayolları Trafik Yönetmeliğinde belirtilen,
1) Standartlara uygun nitelikte ve sayıda kullanılabilir durumda araç, gereç, malzeme ile donatılmış,
2) Esaslara uygun olarak koltuklarında emniyet kemeri,
3) Periyodik araç muayeneleri ile bir yıllık mutad bakım ve onarımlarının yapılmış ve (EK-1, EK-1/A) daki formların tanzim edilmiş,
olması zorunludur.
Taşımacının yükümlülüğü
Taşımacılar;
a) Taşınacak personeli taahhüt edilen yere kadar rahat bir şekilde götürüp getirmekle, servis hizmetinden yararlanacak personelden başka yolcuyu servis taşıtına almamakla,
b) Taşıt içi düzeni sağlamakla,
c) Taşıma hizmeti sırasında sürücünün dikkatini dağıtacak ve yolcuları rahatsız edecek nitelikte, görüntülü ve sesli müzik alet ve sistemlerini kullanmamak veya kullandırmamakla,
d) Belediyelerce veya il - ilçe trafik komisyonlarınca verilen güzergah izin belgesini (EK-2) araçta bulundurmak, bu belgede tayin edilen güzergahın dışına servis aracını çıkartmamak ve trafik komisyonlarının diğer kararlarına uymakla,
e) Çalıştırdıkları personelin sosyal güvenlik yönünden sigorta işlemlerini yaptırmakla,
f) Gerçek kişi ise, 5362 sayılı Kanuna tabi meslek odalarına, özel hukuk tüzel kişisi ise, ilgili ticaret veya sanayi odaları ile ticaret ve sanayi odalarına kayıtlı olmakla,
yükümlüdürler.
Taşıma işlerinde çalışanlar
Personel servis araçlarını kullanan sürücülerin,
a) 26/9/2004 tarihli ve 5237 sayılı Türk Ceza Kanununun 53 üncü maddesinde belirtilen süreler geçmiş ve affa uğramış olsa bile;
1) Devletin güvenliğine karşı suçlar, anayasal düzene ve bu düzenin işleyişine karşı suçlar, zimmet, irtikap, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, güveni kötüye kullanma, hileli iflas, ihaleye fesat karıştırma, edimin ifasına fesat karıştırma, suçtan kaynaklanan mal varlığı değerlerini aklama veya kaçakçılık suçlarından mahkum olmaması,
2) 5237 sayılı Kanunun 81, 102, 103, 104, 105, 109, 179, 188, 190, 191, 226 ve 227 nci maddelerindeki suçlardan mahkum olmaması,
b) Kullanacakları personel servis aracının niteliğine uygun sınıfta en az üç yıllık sürücü belgesine sahip olması,
c) Asli kusurlu ve bilinçli taksirli olarak birden fazla ölümlü trafik kazasına karışmamış olması, alkollü olarak araç kullanma ile hız kuralını ihlal nedeniyle sürücü belgelerinin birden fazla geri alınmamış olması,
zorunludur.
Personel servis araçlarında sürücü yardımcısı bulunmakta ise, bu kişilerde birinci fıkranın (a) ve (c) bentlerinde belirtilen şartlar aranır.
Bu maddede belirtilen şartlara uymayanların güzergah izin belgesi, ilgili belediye veya valilikçe iptal edilir.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Sigorta
Sigorta zorunluluğu
Kamu kurum ve kuruluşları ile taşımacılar, personel servis hizmetinde kullanacakları taşıtlara, 2918 sayılı Karayolları Trafik kanunuyla getirilen Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortasını yaptırmak zorundadırlar. Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası bulunmayan servis araçları ile personel taşımacılığı yapılamaz.
Bu madde hükmüne aykırı olarak faaliyet gösteren araçlar hakkında 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanununun ilgili hükümleri uygulanır.
BEŞİNCİ BÖLÜM
Çeşitli Hükümler
Denetim
Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı, İçişleri Bakanlığı, valilikler, belediyeler, ilgili diğer kurum ve kuruluşlar mevzuatı çerçevesinde servis hizmetleriyle ilgili her türlü denetimi yaparlar.
Güzergah izin belgesinin iptali
Bu Yönetmeliğe aykırı davranışlara ilişkin şikayetler, emniyet ve jandarma trafik ekipleri ile belediye zabıta ekiplerince tutanakla tespit edilir. Denetim veya şikayetler sonucu düzenlenen tutanaklar gereği için güzergah izni veren ilgili valiliğe veya belediyeye gönderilir.
Bir yıl içerisinde bu Yönetmelikte belirtilen kuralları beş kez ihlal ettiği tutanakla tespit edilen servis taşımacılarının güzergah izni, ilgili valilik veya belediye tarafından iptal edilir.
Yürürlükten kaldırılan mevzuat
17/9/1963 tarihli ve 6/2206 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan 237 Sayılı Taşıt Kanununun 7 nci Maddesine Göre Kurumlar Tarafından İhdas Edilecek Otobüs Seferlerinin İşletme Esasları Hakkında Yönetmelik yürürlükten kaldırılmıştır.
Yürürlükten kaldırılan Yönetmelik hükümlerine göre; kamu kurum ve kuruluşlarınca satın alınarak devam eden veya satın alma süreci başlamış personel servis hizmet alımları, sözleşme sürelerinin bitimine kadar geçerlidir.
Dünya Sağlık Örgütü tarafından pandemi ilan edilen Covid-19 salgını nedeniyle, personel servis aracı olarak kullanılacak taşıtların, 12 nci maddenin birinci fıkrasının (a) bendinde belirtilen, fabrikasından imal edildiği tarihten sonra gelen ilk takvim yılı esas alınmak kaydıyla ondokuz yaşından küçük olması zorunluluğu, bu maddeyi ihdas eden Yönetmelik değişikliğinin yürürlüğe girdiği tarihten 31/12/2024 tarihine kadar yirmibir yaşından küçük olması şeklinde uygulanır.
Yürürlük
Bu Yönetmeliğin;
a) 12 nci maddesinin (a) bendi, yayımlandığı tarihten bir yıl sonra,
b) Diğer maddeleri ise yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
Bu Yönetmelik hükümlerini Cumhurbaşkanı yürütür.