Kuyum Ticareti Hakkında Yönetmelik

BİRİNCİ BÖLÜM

Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar

Amaç

(1) Bu Yönetmeliğin amacı, kuyum ticaretine ilişkin usul ve esasları düzenlemektir.

Kapsam

(1) Bu Yönetmelik, gerçek veya tüzel kişi tacirler ile esnaf ve sanatkârların kuyum ticareti faaliyetlerini, yetki belgesinin verilmesi, yenilenmesi ve iptaline ilişkin usul ve esaslar ile kuyum ticaretine ilişkin ilke, kural ve yükümlülükleri, Bakanlık, yetkili idare ve ilgili diğer kurum ve kuruluşların kuyum ticaretine ilişkin görev, yetki ve sorumluluklarını kapsar.

(2) 27/10/1999 tarihli ve 4458 sayılı Gümrük Kanunu ile 21/3/2007 tarihli ve 5607 sayılı Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu çerçevesinde yapılan satışlar bu Yönetmelik kapsamı dışındadır.

Dayanak

(1) Bu Yönetmelik, 14/1/2015 tarihli ve 6585 sayılı Perakende Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanunun 16 ncı maddesinin birinci fıkrasına ve 10/7/2018 tarihli ve 30474 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan 1 sayılı Cumhurbaşkanlığı Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin 446 ncı maddesine dayanılarak hazırlanmıştır.

Tanımlar

(1) Bu Yönetmeliğin uygulanmasında;

a) Bakanlık: Ticaret Bakanlığını,

b) Bilgi Sistemi: Kuyum Ticareti Bilgi Sistemini,

c) Darphane: Darphane ve Damga Matbaası Genel Müdürlüğünü,

ç) ESBİS: Esnaf ve Sanatkâr Bilgi Sistemini,

d) İl müdürlüğü: Ticaret il müdürlüğünü,

e) İşlenmiş kıymetli maden: İşçilik uygulanarak ziynet veya süs eşyasına dönüştürülmüş kıymetli madeni,

f) Kanun: Perakende Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanunu,

g) Kıymetli eşya: Kıymetli taştan yapılmış veya kıymetli maden ya da kıymetli taş içeren eşyayı,

ğ) Kıymetli maden: Altın, gümüş, platin ve paladyumu,

h) Kıymetli taş: Elmas, pırlanta, yakut, zümrüt, topaz, safir, zebercet ve inciyi,

ı) Kuyum: İşlenmiş kıymetli madenleri, kıymetli taşları ve kıymetli eşyaları,

i) Kuyumcu: Gerçek kişi kuyum işletmelerinde tacir veya esnaf ve sanatkârı, tüzel kişi kuyum işletmelerinde ve şubelerde ise kuyum ticareti faaliyetlerini yürüten yetkili temsilcileri,

j) Kuyum işletmesi: Perakende kuyum ticareti ile iştigal eden işletmeyi,

k) Kuyum ticareti: Münhasıran işlenmiş altın ya da işlenmiş altın ile birlikte diğer kuyum alımı ve perakende satımına yönelik faaliyetler bütününü,

l) MERSİS: Merkezi Sicil Kayıt Sistemini,

m) Meslek odası: İlgili esnaf ve sanatkârlar odası ile ticaret ve sanayi odasını, ticaret ve sanayi odalarının ayrı kurulduğu yerlerde ticaret odasını,

n) Standart dışı işlenmemiş kıymetli maden: 32 Sayılı Kararda tanımlanan standart dışı işlenmemiş altın, gümüş, platin ve paladyumu,

o) Standart işlenmemiş kıymetli maden: 11/8/1989 tarihli ve 20249 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı Kararda tanımlanan standart işlenmemiş altın, gümüş, platin ve paladyumu,

ö) Ustalık belgesi: 5/6/1986 tarihli ve 3308 sayılı Mesleki Eğitim Kanunu kapsamında alınan ustalık belgesini,

p) Yetki belgesi: Kuyum ticareti ile iştigal edilebilmesi için kuyum işletmeleri adına düzenlenen belgeyi,

r) Yetkili idare: İş yeri açma ve çalışma ruhsatını vermeye yetkili belediye veya il özel idareleri ile diğer idareleri,

s) Mesleki yeterlilik belgesi: Mesleki Yeterlilik Kurumu tarafından yetkilendirilmiş belgelendirme kuruluşlarınca, ölçme ve değerlendirme faaliyetleri sonucunda başarılı olanlar için düzenlenen ve bireyin bilgi, beceri ve yetkinliğini ifade eden perakende kuyumcu ulusal yeterliliğine dayalı belgeyi,

ifade eder.

İKİNCİ BÖLÜM

Yetki ve Faaliyetlere İlişkin Yükümlülükler

Yetki belgesi

(1) Kuyum ticareti, yalnızca yetki belgesine sahip kuyum işletmeleri tarafından yapılır. Yetki belgesi bulunmayan işletmeler, kuyum ticaretiyle iştigal edildiği izlenimi veren işaret ve ifadeler kullanamaz.

(2) Yetki belgesi, kuyum işletmesinin bulunduğu yerdeki il müdürlüğü tarafından Bilgi Sistemi üzerinden verilir, yenilenir ve iptal edilir.

(3) Ticari işletme adına düzenlenen yetki belgesinde asgari olarak, MERSİS numarası ve MERSİS’e kayıtlı işletme adı ve adresi ile ticaret unvanı; esnaf ve sanatkâr işletmesi adına düzenlenen yetki belgesinde ise ESBİS’e kayıtlı işletme adı ve adresi ile işletme sahibinin adı, soyadı ve T.C. kimlik numarası veya yabancı kimlik numarası yer alır.

(4) Yetki belgesi, her bir kuyum işletmesi için ayrı ayrı düzenlenir ve devredilemez.

Yetki belgesi verilmesinde aranan şartlar

(1) Kuyum işletmesine yetki belgesi verilebilmesi için;

a) Meslek odasına kayıtlı olunması,

b) Gelir veya kurumlar vergisi mükellefi olunması ve yetki belgesi başvuru tarihi itibarıyla vergi dairesine vadesi geçmiş borcunun bulunmaması,

c) Meslek odası ve vergi kayıtlarındaki iştigal konuları arasında kuyum ticareti faaliyetinin bulunması,

ç) Kuyumcunun veya kuyum işletmesinin tam zamanlı çalışan en az bir personelinin ilgili ustalık belgesine veya mesleki yeterlilik belgesine sahip olması,

d) Kuyumcuların;

1) On sekiz yaşını doldurmuş olması,

2) İflas etmemiş veya iflas etmiş olsa bile 9/6/1932 tarihli ve 2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu hükümlerine göre itibarının yerine gelmiş olması,

3) Kasten işlenen suçlardan dolayı toplam beş yıldan fazla hapis cezasına mahkûm edilmemiş veya devletin güvenliğine, anayasal düzene ve bu düzenin işleyişine, milli savunmaya ve devlet sırlarına karşı suçlar ile casusluk, zimmet, irtikâp, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, güveni kötüye kullanma, hileli iflas, ihaleye fesat karıştırma, edimin ifasına fesat karıştırma, suçtan kaynaklanan malvarlığı değerlerini aklama, terörizmin finansmanı, kaçakçılık, haksız mal edinme, kumar oynanması için yer ve imkân sağlama suçlarından hüküm giymemiş veya ticaret ve sanat icrasından hükmen yasaklanmamış olması,

gerekir.

(2) Kuyumcuların, ortaöğretim veya yükseköğretim kurumlarının kuyumculuk faaliyetleriyle ilgili alanlarından ya da bunlara denkliği kabul edilen yurt dışındaki öğretim kurumlarından mezun olmaları durumunda birinci fıkranın (ç) bendinde belirtilen ustalık belgesi ve mesleki yeterlilik belgesi şartı aranmaz. Bu şarttan muafiyet sağlayan alanlar Bakanlıkça belirlenerek internet sitesinde ilan edilir.

(3) Bakanlık, yetki belgesi verilmesi için mesleki eğitim şartı getirmeye ve bu eğitime ilişkin usul ve esasları ilgili kamu kurum ve kuruluşlarının görüşlerini alarak belirlemeye yetkilidir.

Yetki belgesinin verilmesi

(1) Yetki belgesi başvurusu, yetki belgesi verilmesinde aranan şartların taşındığını gösteren belgeler ile birlikte Bilgi Sistemi üzerinden yapılır.

(2) İlgili kurum ve kuruluşların elektronik bilgi sistemlerinden sağlanabilen belgeler, bu sistemlerden temin edilerek elektronik ortamda oluşturulan dosyada diğer başvuru evrakı ile birlikte saklanır.

(3) Yetki belgesi verilmesinde aranan şartları taşıdığı anlaşılan işletmelere, başvuru tarihinden itibaren on gün içinde yetki belgesi verilir. Başvurusu reddedilen işletmelere durum gerekçesi ile birlikte Bilgi Sistemi üzerinden bildirilir.

Yetki belgesinin yenilenmesi

(1) Yetki belgesi, içeriğindeki bilgilerden herhangi birinde değişiklik olması durumunda yenilenir.

(2) Yenileme başvurusu, değişikliğin gerçekleştiği tarihten itibaren on gün içinde Bilgi Sistemi üzerinden yapılır.

(3) Yetki belgesinin yenilenmesinde 7 nci maddedeki usul ve esaslar uygulanır.

Yetki belgesinin iptali

(1) Yetki belgesi;

a) Yetki belgesi şartlarından herhangi birini kaybeden kuyum işletmesinin, bu durumun gerçekleştiği tarihten itibaren on gün içinde Bilgi Sistemi üzerinden yapacağı başvuru üzerine,

b) Yetki belgesi şartlarından herhangi birine sahip olunmadığının Bakanlıkça tespit edilmesi halinde,

c) Süresi içinde yenileme başvurusunda bulunulmaması nedeniyle Bilgi Sistemi üzerinden ya da yazılı olarak Bakanlıkça yapılan uyarı tarihinden itibaren on gün içinde yenileme başvurusunda bulunulmaması halinde,

ç) Bu Yönetmelik hükümlerine aykırı hareket eden kuyum işletmesine Bakanlıkça on günden az olmayacak şekilde verilen süre içinde aykırılığın ortadan kaldırılmaması veya aynı takvim yılı içinde tekrarlanması halinde,

iptal edilir.

(2) Yetki belgesi iptal edilen kuyum işletmesine bu durum gerekçesiyle birlikte Bilgi Sistemi üzerinden bildirilir.

(3) Birinci fıkranın (ç) bendi gereğince yetki belgesi iptal edilen kuyum işletmesi ile kuyumcunun sahibi veya temsilcisi olduğu diğer kuyum işletmelerine iptal tarihinden itibaren iki yıl süreyle yetki belgesi verilmez.

Kuyum işletmesinin faaliyet konuları

(1) Kuyum işletmesi, kuyum ticaretinin yanı sıra aşağıdaki faaliyetlerde bulunabilir:

a) Kuyum bakım ve onarımı.

b) Opal, akik, kuvars gibi yarı kıymetli taşlar ile bu taşlardan yapılan süs eşyasının perakende satış, bakım ve onarımı.

c) Perakende saat satış, bakım ve onarımı.

ç) Standart işlenmemiş kıymetli maden alım ve perakende satışı.

d) Darphane tarafından kıymetli madenlerden üretilen ürünlerin alım ve perakende satışı.

e) Hammadde olarak kullanılmak üzere standart dışı işlenmemiş kıymetli maden alımı.

f) Kıymetli madenler aracı kuruluşu olmak kaydıyla 32 Sayılı Karar ve bu Kararın ikincil mevzuatında öngörülen faaliyetler.

g) Bakanlıkça uygun görülen diğer faaliyetler.

(2) Birinci fıkranın (f) bendi saklı kalmak kaydıyla kuyum işletmesi başkasının nam ve hesabına kuyum alım ve satım faaliyetinde bulunamaz.

(3) Kuyum işletmesi, kuyum veya herhangi bir menkulü emanet alamaz ya da başka bir amaçla saklayamaz.

Kuyum ticaretinde uyulacak ilke ve kurallar

(1) Kuyum ticaretiyle iştigal edilen iş yerinde başka bir ticari faaliyette bulunulamaz.

(2) Kuyum işletmesi;

a) Kuyum niteliği taşımayan ürünleri iş yerinde bulunduramaz ve bu ürünlerin satışını yapamaz.

b) Her türlü kuyum reklamında yetki belgesi numarasına ve yetki belgesindeki işletme adı veya unvanına yer verir.

c) Ticari örf ve adetler ile teamüllere uygun davranır, yanıltıcı bilgi veremez.

ç) Haksız ve hukuka aykırı davranış ve ticari uygulamalarda bulunamaz.

d) Hizmet verdiği kişileri yasa dışı uygulamalara teşvik edemez.

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

Çeşitli ve Son Hükümler

Bilgi Sistemi ve ilan

(1) Kuyum ticaretinin takip ve kontrolü amacıyla Bakanlık tarafından Bilgi Sistemi oluşturulur.

(2) Bakanlıkça gerekli görülen bilgi ve belgeler, Bakanlığın belirlediği süre içinde ilgili kişi, kurum ve kuruluşlar ile kuyum işletmelerince Bilgi Sistemine aktarılır.

(3) Bilgi Sistemi ihtiyaç duyulan diğer bilgi sistemlerine entegre edilir.

(4) Bilgi Sisteminin işletilmesinde 24/3/2016 tarihli ve 6698 sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu ve ikincil mevzuat kapsamında kişisel verilerin korunmasına yönelik her türlü teknik ve idari tedbir alınır.

(5) Yetki belgesine sahip kuyum işletmelerinin güncel listesi Bakanlığın internet sayfasında ilan edilir.

Denetim ve ceza hükümleri

(1) Bakanlık, bu Yönetmeliğin uygulanması, uygulamada çıkan sorunlar ve şikâyetlerle ilgili denetim yapmaya yetkilidir. Bakanlık bu yetkisini il müdürlükleri aracılığıyla da kullanabilir. Kuyum işletmelerinin faaliyetlerine konu kıymetli maden, taş ve eşyanın ayar ve niteliğinin belirlenmesi ile analizini gerektiren denetimler, Darphane ile birlikte yapılır ve bu hususlarda rapor düzenlenmesine yönelik iş ve işlemler Darphane tarafından gerçekleştirilir.

(2) Yetkili idareler, Bakanlığın talebi üzerine bu Yönetmelik kapsamında ön inceleme mahiyetinde denetim yapmakla görevlidir.

(3) Yetkili idareler tarafından ikinci fıkra kapsamında yapılan denetimin sonuçları, denetimin sonuçlandığı tarihten itibaren on gün içinde il müdürlüğüne bildirilir.

(4) Bu Yönetmeliğe aykırı hareket edenler hakkında Kanunun 18 inci maddesinde öngörülen idari para cezaları Bakanlıkça uygulanır. Bu yetki, il müdürlükleri aracılığıyla da kullanılabilir.

Geçiş hükümleri

(1) Bu Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla faaliyette olan kuyum işletmelerinin 30/6/2022 tarihine kadar durumlarını bu Yönetmeliğe uygun hale getirerek yetki belgesi almaları gerekir.

(2) Bilgi Sistemi, bu Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren altı ay içinde kurulur.

(3) Bu Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla kuyum ticaretine ilişkin gelir veya kurumlar vergisi ya da meslek odası kaydı bulunan işletmeler adına, 30/6/2022 tarihine kadar yapılan yetki belgesi başvurularında, 6 ncı maddenin birinci fıkrasının (ç) bendinde belirtilen ustalık belgesi ve mesleki yeterlilik belgesi şartı aranmaksızın yetki belgesi verilir. Söz konusu şartı haiz olunduğunu gösteren belgelerden birinin 31/12/2022 tarihine kadar Bilgi Sistemine aktarılmaması veya il müdürlüğüne teslim edilmemesi halinde bu işletmelerin yetki belgeleri iptal edilir.

Yürürlük

(1) Bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

Yürütme

(1) Bu Yönetmelik hükümlerini Ticaret Bakanı yürütür.