Madencilik Faaliyetleri Uygulama Yönetmeliği (mülga)

BİRİNCİ KISIM

Genel Hükümler

BİRİNCİ BÖLÜM

Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar

Amaç

(1) Bu Yönetmeliğin amacı, 4/6/1985 tarihli ve 3213 sayılı Maden Kanununun uygulanması ile ilgili usul ve esasları düzenlemektir.

Kapsam

(1) Bu Yönetmelik;

a) Ruhsat ve sertifika verme, maden arama, işletme dönemleri işlemlerine, ruhsat alanlarının değiştirilmesine, faaliyetlerin denetim ve kontrolüne, buluculuk hakkına, terk, devir ve intikal işlerine, arama ve işletmede maden üretim esaslarına, ruhsat sahipleri tarafından düzenlenecek belgelere, ödenecek bedellere, faaliyette bulunmak için alınacak izinlere, maden siciline ve kamulaştırma işlemlerine,

b) Maden arama ve işletme faaliyeti ile Devlet ve il yolları, otoyollar, demiryolları, hava limanı, liman, baraj, enerji tesisleri, petrol ve doğal gaz, jeotermal boru hatları ve tesisleri, su isale hatları gibi benzeri kamu yatırımlarının birbirlerini engellemesi, kamu kurum ve kuruluşlarının uygulamalarından dolayı maden arama ve işletme faaliyetinin yapılamaz hale gelmesi, kamu ve özel yatırım için başka alternatif alanların bulunamaması durumunda yapılacak işlemlere,

c) Kamu kurum ve kuruluşlarınca yol, köprü, baraj, gölet, liman gibi projelerde kullanılacak yapı ve inşaat hammaddelerinin üretimi için izin verilmesine,

ç) Kanun hükümlerine göre herhangi bir sebeple hükümden düşmüş, terk edilmiş ruhsatlı sahalar ile bu sahalardan taksir edilmiş alanların, Kanunun ilgili maddeleri gereğince ihale edilmesine,

ilişkin usul ve esasları kapsar.

Dayanak

(1) Bu Yönetmelik, 4/6/1985 tarihli ve 3213 sayılı Maden Kanununa dayanılarak hazırlanmıştır.

Tanımlar ve kısaltmalar

(1) Bu Yönetmelikte geçen;

a) Altyapı tesisi: Madencilik faaliyetleri için zorunlu ve temdit dahil ruhsat süresi ile sınırlı olan yol, su, haberleşme, enerji nakil hattı, bant konveyör, havai hat, kuyu tesisleri, şantiye binası, yemekhane, atölye, kantar tesisleri, maden stok alanı, pasa döküm alanı, atık barajı, trafo, patlayıcı madde ve müştemilatı deposu gibi geçici yapı ve binaları,

b) Arama dönemi üretim izin belgesi: Arama ruhsat döneminde teknolojik araştırma, geliştirme, pilot çalışmalar ve pazar araştırmaları yapmak üzere, madenin üretim ve satışı için verilen izin belgesini,

c) Arama ruhsatı: Belirli bir alanda maden arama faaliyetlerinde bulunulabilmesi için verilen yetki belgesini,

ç) Ariyet malzemesi: Kayaçların doğal ve jeolojik etkenler sonucu kırılması, ufalanması, alterasyonu, taşınması ve/veya yerinde çökelimi ile oluşan; çakıl, kum, silt ve mil içeren gevşek malzeme ile yamaç molozu niteliğinde olan ve yapılarda dolgu olarak kullanılan malzemeyi,

d) Bakanlık: Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığını,

e) Banka: Bakanlıkça belirlenen bankayı,

f) Beklenmeyen hal: Tenör/kalite, jeoloji, pazarlama, ulaştırma ve alt yapı şartlarındaki beklenmeyen değişiklikler ile ilgili mevzuat gereğince diğer kurumlardan alınması gereken izinlerin alınamaması durumları ile grev, lokavt ve işletme faaliyetlerini engelleyen diğer toplumsal olayları,

g) Beyan: İlgililerin resmî kuruluşlara herhangi bir durumu belirlemek veya açıklamak maksadı ile vermiş oldukları yazılı belgeyi,

ğ) ÇED: Çevresel etki değerlendirmesini,

h) Çevre ile uyumlu hale getirme: Madencilik faaliyetinde bulunulan alanın faaliyet süresince ve sonrasında projesine uygun olarak, can ve mal emniyetinin sağlanarak arazinin ıslah edilmesi ve doğaya yeniden kazandırılması faaliyetlerini,

ı) Daimi nezaretçi: İşletmede daimi olarak istihdam edilen maden mühendisini,

i) Detay arama faaliyet raporu: Detay arama döneminde madenin yapısına göre maden arama projesinde belirtilen yöntem ve uygulamalar ile sondaj, yarma, kuyu, galeri gibi arama faaliyetlerine ilişkin bilgileri ve diğer belgeleri kapsayan görünür rezerv raporunu içeren raporu,

j) Devlet hakkı: Maden istihracından sağlanan gelirden ve/veya üretim yapılmayan ruhsat sahalarından proje beyanı üzerinden alınan Devlet payına düşen kısmı,

k) Ekonomik cevher: Günün teknik ve ekonomik şartlarında kârlı olarak değerlendirilebilecek cevheri,

l) Faaliyet bilgi formu: Yıllık işletme faaliyetine ilişkin üretim, satış, stok, sevkiyat ve bunun gibi bilgileri içeren belgeyi,

m) Geçici tesisler: Maden ruhsatının süresine bağlı olarak yapılan tesis ve altyapı tesislerini,

n) Genel arama faaliyet raporu: Genel arama döneminde madenin yapısına göre, maden arama projesinde belirtilen yöntem ve uygulamalar ile detay arama dönemine ilişkin öngörülen sondaj, yarma, kuyu, galeri gibi arama faaliyetlerine ait bilgileri içeren kaynak veya rezerv raporunu içeren raporu,

o) Genel Müdürlük: Maden İşleri Genel Müdürlüğünü,

ö) Görünür rezerv: Üç boyutu ve tenörü/kalitesi belirlenmiş üretilebilir kesin maden miktarını,

p) Hammadde üretim izni: Yol, demiryolu, hava limanı, köprü, baraj, gölet, liman gibi yapı, sanat yapıları ve inşaatlar için kamu kurum ve kuruluşlarına verilen izni,

r) Haritacı: Harita ve kadastro mühendisi, harita teknikeri, harita teknisyeni ve topografı,

s) İhtisaslaşmış devlet kuruluşu: Maden İşleri Genel Müdürlüğü, Türkiye Bilimsel ve Teknik Araştırma Kurumu, Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü, Türkiye Kömür İşletmeleri Genel Müdürlüğü, Türkiye Taşkömürü Kurumu Genel Müdürlüğü, Elektrik Üretim A.Ş. Genel Müdürlüğü, Eti Maden İşletmeleri Genel Müdürlüğü, Elektrik İşleri Etüt İdaresi Genel Müdürlüğü, Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü,  Sanayi ve Ticaret, Tarım ve Köyişleri, Çalışma ve Sosyal Güvenlik, Çevre ve Orman Bakanlıklarına bağlı kuruluşları, üniversiteler ile Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü, Karayolları Genel Müdürlüğü gibi madencilik faaliyetleri ile ilgili veya ilişkili konularda ihtisas sahibi Devlet kuruluşlarını,

ş) İmalât haritası: İşletmelerde üretim yapılan yerleri, miktarları, yapılış şeklini ve bir sonraki yılın üretim programını gösterir, uygun ölçekli beyan niteliğindeki haritayı,

t) İşletme izni: Bir madenin işletmeye alınabilmesi için gerekli olan belgeyi,

u) İşletme ruhsatı: İşletme faaliyetlerinin yürütülebilmesi için verilen yetki belgesini,

ü) Kamu yararı niteliği taşıyan yatırımlar: Devlet ve il yolları, otoyolları, demiryolları, hava limanı, liman, baraj, enerji tesisleri, petrol ve doğal gaz, jeotermal boru hatları ve tesisleri, su isale hatları gibi kamu yararı için kamu kurum ve kuruluşları ve/veya gerçek ve tüzel kişilerce yapılan işleri,

v) Kamulaştırma: İşletme ruhsat süresi boyunca ruhsat alanında kalan özel mülkiyet arazilerinde yapılacak maden işletme faaliyeti için alınan kamu yararı kararı ve 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu gereğince işlemlerin sonuçlandırılmasını,

y) Kantar fişi: Sevk edilen madenin ağırlığını gösterir tartı makbuzunu,

z) Kanun: 4/6/1985 tarihli ve 3213 sayılı Maden Kanununu,

aa) Kaynak: Yerkabuğunda veya yerkabuğunun derinliklerinde, biçim, nitelik ve nicelik olarak muhtemel ekonomik beklentilere neden olan mineral veya maden yoğunlaşmasını,

bb) Kaynak raporu: Mineral veya maden yoğunlaşmasına ilişkin bilgileri içeren raporu,

cc) Kurul: Devlet Planlama Teşkilatının bağlı olduğu Bakanın başkanlığında oluşturulan, maden işletme faaliyetleri ile diğer yatırımların kamu yararı açısından önceliğini ve önemini tespit ederek karar veren kurulu,

çç) Maden arama faaliyetleri: Jeolojik prospeksiyon, jeoloji haritası yapımı, numune alma, jeofizik araştırma, jeoteknik etütler ile üretime yönelik olmayan sondaj, galeri sürme, yarma ve kuyu açma gibi faaliyetleri,

dd) Maden arama projesi: Arama ruhsat sahasında bir termin planı dahilinde, ekonomik olarak işletilebilecek bir maden yatağı bulabilmek için arama süresi boyunca yapılacak olan arama faaliyetlerini ve bu faaliyetlerin gerçekleştirilmesine yönelik yatırım bilgilerini ve mali yeterliliği içeren projeyi,

ee) Maden hakları: Madenlerin aranması, bulunması ve işletilebilmesi için verilen izinler ve maden yataklarının bulunmasına yardımcı olanlara tanınan maddi imkânları,

ff) Maden işletme faaliyetleri: Üretime yönelik hazırlık çalışmaları ve üretim yapılması için gerekli faaliyetleri,

gg) Maden işletme projesi: Maden kaynaklarının değerlendirilmesi amacına dönük belirli girdileri seçilmiş bir teknoloji kullanarak mevcut ve potansiyel talebi karşılamak üzere maden ve/veya madene dayalı ürünleri üretmek için çalışmaları düzenleyen beyan niteliğindeki raporu,

ğğ) Maden sicili: Ruhsat hukuku ile ilgili bilgilerin kaydedildiği defteri,

hh) Madencilik faaliyetleri: Madenlerin aranması, üretilmesi, sevkiyatı, cevher hazırlama ve zenginleştirme, atıkların bertarafı, ruhsat sahasındaki stoklama/depolama işlemleri, maden işletmelerinin kapatılması ve çevre ile uyumlu hale getirilmesi ile ilgili tüm faaliyetler ve bu faaliyetlere yönelik tesislerin yapılmasını,

ıı) Mücbir sebep: Sel, yangın, deprem, grizu patlaması, çökme, heyelan gibi halleri,

ii) Oda sicil belgesi: Mühendislerin bağlı oldukları odaya üyeliklerinin devam ettiğine dair yılda bir kez alınan belgeyi,

jj) Ön arama faaliyet raporu: Ön arama döneminde maden arama projesinde belirtilen madenin yapısına göre, maden kaynağına yönelik elde edilen veriler doğrultusundaki tenör/kalite tahminini içeren kaynak raporunu içeren raporu,

kk) Ön görünüm alanı: Bulunulan yerden ufuk çizgisine kadar olan bölgedeki görünen alanı,

ll) Ön inceleme raporu: Hedef sahayı seçmenin gerekçeleri, nedenleri ve aranacak maden/madenlerin belirtildiği; mevcut bilgiler doğrultusunda hazırlanmış yorum ve değerlendirmeleri içeren raporu,

mm) Öncelik hakkı: Maden hakkı için ilk müracaat edene tanınan hakkı,

nn) Pasa: Mevcut ekonomik ve teknik şartlara göre işletilmesi mümkün olmayan, ancak işletme gereği istihsal edilen maddeyi,

oo) Prospeksiyon: Maden arama faaliyetlerine mesnet teşkil edecek ön bilgilerin toplanması işini,

öö) Rezerv: Bir veya birden çok boyutu ve tenörü/kalitesi belirlenmiş maden miktarını,

pp) Rezerv raporu: Bir veya birden çok boyutu ve tenörü/kalitesi belirlenmiş maden miktarına ilişkin bilgileri içeren raporu,

rr) Rödövans sözleşmesi: Ruhsat sahalarındaki madenlerin üretilerek değerlendirilmesi amacıyla üçüncü kişilere veya kuruluşlara tasarruf hakkı sağlamak üzere ruhsat sahasının tamamı ya da bir kısmı için ruhsat sahiplerinin bu kişilerle yapmış oldukları sözleşmeleri,

ss) Ruhsat hukuku: Ruhsat sahiplerinin ruhsattan doğan hak ve yükümlülüklerini,

şş) Satış bilgi formu: Yıllık üretim miktarı, satış tutarı, toplam gelir ve tahakkuk eden Devlet hakkı gibi mali durumu gösteren belgeyi,

tt) Sertifika: V. Grup madenlerin aranması ve işletilmesi için bu Yönetmelikte belirtilen usul ve esaslar çerçevesinde verilen belgeyi,

uu) Sevk fişi: 4/1/1961 tarihli ve 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 240 ıncı maddesinin birinci fıkrasının (A) bendinde yer alan sevk irsaliyelerindeki bilgileri ihtiva eden beyan niteliğindeki belgeyi,

üü) Taksir: Ruhsat alanlarının Kanun ve bu Yönetmelik gereğince Genel Müdürlükçe küçültülmesini,

vv) Teknik belge: Maden arama ve işletme faaliyetleri ile Kanunda belirtilen diğer işler için ilgili mühendis ve diğer teknik elemanlar tarafından hazırlanan arama faaliyet raporları, arama/işletme projeleri, faaliyet bilgi formları, imalât haritası, jeolojik, jeofizik, hidrojeolojik etüt, harita, kesitler, laboratuvar analizleri, sondaj verileri, çevre ile uyum planı, raporlar ve bunun gibi teknik içerikli belgeyi,

yy) Teknik eleman: Kanun kapsamında Genel Müdürlüğe vermiş olduğu dilekçe ve eklerindeki evrakları imzalayarak beyanda bulunan maden, jeoloji ve jeofizik mühendislerini,

zz) Teknik nezaretçi: İşletmelerdeki faaliyetlerin teknik ve emniyet yönünden nezaretini yapan, Kanunun 29 uncu maddesi gereği faaliyet bilgi formunun hazırlanmasından sorumlu ve yetkili maden mühendisini,

aaa) Teknik nezaretçi defteri: Muhafazasının sorumluluğu ruhsat sahibine ait olan, noter tarafından onaylanmış, teknik nezaretçinin raporunu yazdığı ve ruhsat sahibi/vekili ile birlikte imzaladığı defteri,

bbb) Teminat: Madencilik faaliyetlerinde Kanun hükümlerine ve tekniğe uygun çalışmayı temin amacı ile alınan nakit para, süre yönünden sınırsız banka ve özel finans kurumu teminat mektubu, Devlet bono ve tahvili olarak alınan geçici ödemeyi,

ccc) Tenör/Kalite: Tetkik, gözlem, analiz, teknolojik test, ölçüm sonucunda ortaya konulan kalorifik değer, bome, konsantrasyon, karat/ayar, denklik, reçeteye uygunluk gibi fiziksel, kimyasal ve jeokimyasal özelliklerine göre piyasa koşullarında değişik amaçlı değerlendirilebilme kıstaslarını/oranlarını,

ççç) Tesis: Madencilik faaliyetleri için zorunlu olan her türlü kırma, eleme, öğütme, kesme ve sayalama tesisleri ile işleme tesisi kapsamında asfalt üretim, hazır beton, yapı elemanı tesisleri, sallantılı masa, jig, konsantratör, flotasyon, liç, kalsinasyon, bioksidasyon ve benzeri cevher hazırlama ve zenginleştirme tesisleri, karıştırma, depolama, stoklama, atık kazanma ve atık bertaraf tesisleri gibi geçici üniteleri,

ddd) TPAO: Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığını,

eee) Vardiya: 22/5/2003 tarihli ve 4857 sayılı İş Kanununda yer alan çalışma süresine uygun olarak yirmi dört saat içerisinde çalışmanın yapıldığı zaman dilimini,

ifade eder.

İKİNCİ BÖLÜM

Maden Ruhsatlarının Gruplandırılması

Maden ruhsatlarının gruplandırılması

(1) Madenler aşağıda sıralanan gruplara göre ruhsatlandırılır:

A) I. Grup madenler;

a) İnşaat ile yol yapımında kullanılan ve tabiatta doğal olarak bulunan kum ve çakıl, %80’in altında SiO₂ içeren kum, ariyet malzemesi ve SiO₂ oranına bakılmaksızın denizlerdeki ve akarsu yataklarındaki kum ve çakıllar,

b) Tuğla-kiremit kili, çimento kili, baraj, gölet ve benzeri yapılarda kullanılan killer, Marn, Puzolanik kayaç (Tras), çimento ve seramik sanayilerinde kullanılan ve diğer gruplarda yer almayan kayaçlar ile;

1) %25’den az Al₂O₃ içeren killer,

2) %50’den az montmorillonit minerali içeren killer,

3) %50’den az illit minerali içeren killer,

4) %50’den az zeolit minerali içeren kayaçlar,

5) Na₂O ve K₂O toplamı %5’den az olan ve II. Grupta yer almayan kayaçlar,

6) Kil grubunda ağırlıkça birinci sırada Kaolinit minerali bulunmayan ve Kaolinit minerali oranı %20’den az olan, %2’den fazla Fe₂O₃ ve K₂O, %1’den fazla Na₂O içeren ve %44’den az SiO₂ içeren killer,

B) II. Grup madenler;

a) Kalsit, Dolomit, Kalker, Granit, Andezit, Bazalt gibi kayaçlardan agrega, mıcır veya öğütülerek kullanılan kayaçlar ile geometrik şekil verilmeden yol, baraj, gölet ve liman gibi alanlarda kullanılan taşlar, dolgu, istinat ve diğer yapı duvarı gibi yerlerde kullanılan yapı taşları (dekoratif amaçlı kullanılan taşlar hariç),

b) Mermer, Traverten, Oniks mermeri, Granit, Andezit, Bazalt, Diyabaz gibi blok olarak üretilen taşlar, boyutlandırılarak geometrik şekil verilen taşlar ile Kayraktaşı, Arduvaz, Tüf, İgnimbirit ve benzeri dekoratif amaçla kullanılan doğal taşlar,

C) III. Grup madenler;

Deniz, göl ve kaynak sularında eriyik halde bulunan tuzlar, jeotermal, doğal gaz ve petrol alanlarının dışında bulunan Karbondioksit (CO₂) Gazı, Hidrojen Sülfür (7/3/1954 tarihli ve 6326 sayılı Petrol Kanunu hükümleri mahfuz kalmak kaydıyla), IV. Grup madenleri eriyik olarak içeren ve 3/6/2007 tarihli ve 5686 sayılı Jeotermal Kaynaklar ve Doğal Mineralli Sular Kanunu kapsamına girmeyen çeşitli amaçlarla kullanılan gaz ve sular.

Ç) IV. Grup madenler;

a) Endüstriyel hammaddeler,

Kaolen, Dikit, Nakrit, Halloysit, Endellit, Anaksit, Bentonit, Montmorillonit (%50’den fazla Montmorillonit minerali), Baydilit, Nontronit, Saponit, Hektorit, İllit (%50’den fazla İllit minerali), Vermikülit, Allofan, İmalogit, Klorit, Sepiyolit, Paligorskit (Atapuljit), Loglinit ve bunların karışımı killer, Refrakter killer, Alçıtaşı (Jips, Anhidrit), Alünit (Şap), Halit, Sodyum, Potasyum, Lityum, Kalsiyum, Magnezyum, Klor, Nitrat, İyot, Flor, Brom ve diğer tuzlar, Bor tuzları (Kolemanit, Uleksit, Borasit, Tinkal, Pandermit veya bünyesinde en az %10 B₂O₃ içeren diğer Bor mineralleri), Stronsiyum tuzları (Selestin, Stronsiyanit), Barit, Vollastonit, Talk, Steattit, Pirofillit, Diatomit, Olivin, Dunit, Sillimanit, Andaluzit, Dumortiorit, Disten (Kyanit), Fosfat, Apatit, Asbest (Amyant), Manyezit, Huntit, Tabiî Soda Mineralleri (Trona, Nakolit, Davsonit), Zeolit (%50’den fazla zeolit minerali), Pomza, Pekştayn, Perlit, Obsidyen, Grafit, Kükürt, Flüorit, Kriyolit, Zımpara Taşı, Korundum, Diyasporit, Kuvars, Kuvarsit ve bileşiminde en az %80 SiO₂ ihtiva eden Kuvars Kumu, Feldispat (Feldispat ve Feldispatoid Grubu Mineraller), Mika (Biyotit, Muskovit, Serisit, Lepidolit, Flogopit), Nefelinli Siyenit, Kalsedon (Sileks, Çört), Harzburgit, Radyolarit.

b) Enerji hammaddeleri,

Turba, Leonardit, Linyit, Taşkömürü, kömür işletme izni alınmış ruhsatlı sahalarda kömüre bağlı Metan Gazı, Antrasit, Asfaltit, Bitümlü Şist, Bitümlü Şeyl, Kokolit-Sapropel (Petrol Kanunu hükümleri mahfuz kalmak kaydıyla).

c) Metalik madenler,

Altın, Gümüş, Platin, Osmiyum, Bakır, Kurşun, Çinko, Demir, Pirit, Manganez, Krom, Civa, Antimuan, Kalay, Vanadyum, Arsenik, Molibden, Tungsten (Volframit, Şelit), Kobalt, Nikel, Kadmiyum, Bizmut, Titan (İlmenit, Rutil), Alüminyum (Boksit, Gipsit, Böhmit), Nadir Toprak Elementleri (Seryum Grubu, Yitriyum Grubu) ve Nadir Toprak Mineralleri (Bastnazit, Monazit, Ksenotim, Serit, Oyksenit, Samarskit, Fergusonit), Sezyum, Rubidyum, Berilyum, İndiyum, Galyum, Talyum, Zirkonyum, Hafniyum, Germanyum, Niobyum, Tantalyum, Selenyum, Telluryum, Renyum.

D) V. Grup madenler: Kıymetli ve yarı kıymetli mineraller;

Elmas, Safir, Yakut, Beril, Zümrüt, Morganit, Akuvamarin, Heliodor, Aleksandirit, Agat, Silis Kökenli Oniks, Sardoniks, Jasp, Karnolin, Heliotrop, Kantaşı, Krizopras, Opal (İrize Opal, Kırmızı Opal, Siyah Opal, Ağaç Opal), Kuvars Kristalleri (Ametist, Sitrin, Neceftaşı (Dağ Kristali), Dumanlı Kuvars, Kedigözü, Avanturin, Venüstaşı, Gül Kuvars), Turmalin (Rubellit, Vardelit, İndigolit), Topaz, Aytaşı, Turkuaz (Firuze), Spodümen, Kehribar, Lazurit (Lapislazuli), Oltutaşı, Diopsit, Amozonit, Lületaşı, Labrodorit, Epidot (Zeosit, Tanzonit), Spinel, Jadeit, Yeşim veya Jad, Rodonit, Rodokrozit, Granat Minarelleri (Spesartin, Grosüllar Hessanit, Dermontoit, Uvarovit, Pirop, Almandin), Diaspor Kristalleri, Kemererit, Krizoberil, Fenakit, Taaffeit, Oyklas, Krizolit, Zebercet, Uvit, Siberit, Akroit, Safirin, Praziolit, Sarder, Karneol, Jaspis, Moldavit, Enstatit, Aktinolit, Ateş Opal, Brazilianit, Vezüvyan (İdokras), Kordiyerit, Sfen Kristalleri, Dioptas, Apofillit, Prehnit, Petalit, Fibrolit, Benitoid, Sanidin, Bitovnit, Andezin, Adularya, Skapolit, Natrolit, Hayün, Pektolit, Polusit (Polluks), Datolit, Kornerupin, Danburit, Sinhalit, Kurnokovit, Lazulit, Ambligonit, Sodalit, Krizokol, Vardit, Nefrit, Sedef, Operkül.

E) VI. Grup madenler;

Uranyum, Toryum, Radyum gibi elementleri içeren radyoaktif mineraller ve diğer radyoaktif maddeler.

Madenlerin grubunun tespiti ve sağlanan haklar

(1) Kanunda sayılan ve bu Yönetmelikte belirtilen madenler dışında yeni bir madenin tespit edilmesi durumunda bu madenin grubu; mineralojik, fiziksel ve kimyasal özellikleri, kullanım alanları göz önünde bulundurularak Genel Müdürlük tarafından bu Yönetmelikte gerekli değişiklik yapılarak belirlenir.

(2) Bir maden için yapılan ruhsat müracaatları, o madenin bulunduğu gruptaki tüm madenler için hak sağlar.

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

Maden Hakkı, Ruhsat Müracaatları

Maden hakkı

(1) Maden hakları, medeni hakları kullanmaya ehil Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlarına, madencilik yapabileceği statüsünde yazılı Türkiye Cumhuriyeti Kanunlarına göre kurulmuş tüzel kişiliği haiz şirketlere, kamu iktisadi teşebbüsleri ile müesseseleri, bağlı ortaklıkları ve iştirakleri ile diğer kamu kurum, kuruluş ve idarelerine, gerçek veya tüzel tek kişi adına verilir.

Genel müracaat

(1) Kanunun 6 ncı maddesinde belirtilen nitelikleri taşıyan gerçek veya tüzel kişiler, maden hakkı için I (a) Grubu madenlerde il özel idarelerine, diğer grup madenlerde Genel Müdürlüğe müracaat edebilir.

(2) I (a) Grubu madenlerde il özel idareleri, Genel Müdürlüğün uygun görüşünü alır. Genel Müdürlük, talep edilen alanın niteliği, talep alanında diğer grup ruhsatların bulunup bulunmadığı, ruhsat bulunması halinde yapılan nazari ve/veya mahalli inceleme sonucu dikkate alınarak görüşünü bildirir. Diğer kamu kurum ve kuruluşlarının olumlu görüşünün alınmasını takiben il özel idaresince ihale yolu ile işletme ruhsatı verilir.

(3) I (b) ve II (a) Grubu madenlere işletme ruhsatı, II (b), III., IV. ve VI. Grup madenlere arama ruhsatı, V. Grup madenlere arama sertifikası almak için Genel Müdürlüğe müracaat yapılır.

(4) Genel Müdürlüğe yapılan müracaatlarda öncelik hakkı esastır. Yapılan müracaatlar, müracaat numarası, gün, saat ve dakika esas alınarak değerlendirilir. Müracaata esas olan bilgileri içeren belge müracaat sahibine verilir.

Arama ruhsatı/sertifikası müracaatı ve değerlendirilmesi

(1) Ruhsat/sertifika müracaatı, işletme ruhsat talep harcı yatırılarak Ek Form-2’de yer alan taahhütname ve Ek Form-1’de örneği verilmiş dilekçe ile üç nüsha halinde Genel Müdürlüğe doğrudan veya Genel Müdürlük internet sayfasında yayımlanan müracaat formu ile internet ortamında yapılır.

(2) Müracaat edilen alan, altındaki mevcut haklar dikkate alınarak değerlendirilir. Talep edilen alanın hak sağlamaya müsait olan kısmına ait bilgileri içeren belge müracaat tarihinde müracaat edene verilir. Ayrıca sonuçlar, müracaatı takip eden günden başlayarak iki ay süre ile Genel Müdürlük ilan panosunda ve internet sayfasında ilan edilir. Sonuç ile ilgili olarak müracaat sahibine ayrıca yazılı bir tebligat yapılmaz.

Ruhsat/sertifika müracaat esasları

(1) Müracaatlar aşağıdaki esaslar doğrultusunda yapılır;

a) Müracaatlar, I (b) Grubu madenlerde 50 hektarı, II. Grup madenlerde 100 hektarı, III. Grup madenlerde 500 hektarı, IV. Grup madenlerde 2000 hektarı, V. Grup madenlerde 1000 hektarı, VI. Grup madenlerde ise 5000 hektarı, tamamı denizlere yapılan III., IV. ve VI. Grup ruhsat müracaatları ise 50000 hektarı geçmeyecek şekilde yapılır.

b) Müracaatlar; 6 derecelik dilim esas alınarak, yirmi noktayı geçmeyecek şekilde, yedi basamaklı koordinatlar ile 1/25000 ölçekli pafta adı yazılarak yapılır. Pafta sayısı dördü, ancak tamamı denizlere yapılan III., IV. ve VI. Grup ruhsat müracaatlarında ise pafta sayısı sekizi geçemez. Talep edilen alanla ilgili en az bir pafta adının belirtilmesi zorunludur.

c) Müracaat edilen alanın koordinatları, saat ibresi dönüş yönünde sağa (y), yukarı (x) olarak verilir. Müracaatlar tek poligon olarak yapılır.

(2) Bu maddedeki esaslara aykırı müracaatlar geçersiz sayılır. Müracaat için yatırılan talep harcı iade edilmez.

Müracaatların ruhsatlandırılması/sertifikalandırılması için gerekli belgeler

(1) Hak sağlayan müracaatların ruhsatlandırılması için müracaat gününden itibaren iki ay içinde talep sahibinin aşağıdaki belgeleri Genel Müdürlüğe vermesi zorunludur.

a) Gerçek kişiler;

1) T.C. kimlik numarası beyanı,

2) Noter onaylı imza sirkülerinin aslı veya kurumca onaylı sureti,

3) Ruhsat harcının yatırıldığına dair belge,

4) Ruhsat teminatının yatırıldığına dair belge,

5) Ön inceleme raporu (Ek Form-3),

6) Maden arama projesi (Ek Form-4),

7) Mali yeterlilik belgeleri.

b) Tüzel kişiler;

1) Şirketin ticaret unvanı, ticaret sicil numarası ve kayıtlı olunan Ticaret memurluğunun adının beyanı; (Şirketin kuruluş statüsünü ve son yönetimini gösterir ticaret sicil gazetesi 1/10/2003 tarihinden önce yayınlanmışsa ticaret sicil gazetesinin aslı veya kurumca onaylı örneği),

2) Şirketin bağlı olduğu vergi dairesi, ili ve vergi numarası beyanı,

3) Yönetimin noter onaylı imza sirkülerinin aslı veya kurumca onaylı sureti,

4) Ruhsat harcının yatırıldığına dair belge,

5) Ruhsat teminatının yatırıldığına dair belge,

6) Ön inceleme raporu (Ek Form-3),

7) Maden arama projesi (Ek Form-4),

8) Mali yeterlilik belgeleri.

(2) Ancak, talep edilen alanın hak sağlamaya müsait olan kısmının ilgili kurumlar tarafından Genel Müdürlüğe bildirilen; özel çevre koruma bölgeleri, milli parklar, yaban hayatı koruma ve geliştirme sahaları, muhafaza ormanları, 4/4/1990 tarihli ve 3621 sayılı Kıyı Kanununa göre korunması gerekli alanlar, 1 inci derece askeri yasak bölgeler, 1/5000 ölçekli imar planı onaylanmış alanlar, 1 inci derece sit alanları, 25/6/2010 tarihli ve 6001 sayılı Karayolları Genel Müdürlüğünün Teşkilat ve Görevleri Hakkındaki Kanunda belirtilen alanlar ile madencilik amacı dışında tahsis edilen ve Genel Müdürlük tarafından uygun görüş verilen elektrik santralleri, organize sanayi bölgeleri, petrol, doğal gaz ve jeotermal boru hatları gibi yatırım alanları içinde hak sağlaması halinde, iki ay içinde harç ve teminatın yatırılmasından sonra bu alanlara ilişkin ilgili kurumlardan izin alınması için müracaat sahibine bir yıl süre verilir. İki aylık süre içerisinde harç ve teminatın tam olarak yatırılmaması halinde bu alan müracaatlara açık hale gelir. Bu süre içinde izin alınması durumunda Ek Form-2’deki diğer belgeler ile ön inceleme raporu, mali yeterliliği içeren maden arama projesi ve izin alındığına dair belgenin eksiksiz olarak Genel Müdürlüğe verilmesi zorunludur. Aksi takdirde, ilgili kurumlardan izin alınması için müracaat sahibine verilen bir yıllık sürenin sonunda müracaat reddedilir.

(3) Müracaat edilen alanın bir kısmının ikinci fıkradaki bahse konu alanlarla çakışması halinde, çakışan alan dışındaki serbest alana ilişkin olarak birinci fıkrada yer alan hükümlere göre işlem yapılır. Aksi halde, çakışan alan dışındaki serbest alan iki aylık süre sonunda müracaatlara açık hale gelir. Çakışan alanla ilgili olarak iki aylık süre içinde harç ve teminatın yatırılmasını müteakip gerekli izinlerin alınması için müracaat sahibine bir yıl süre verilir. Bu alan için gerekli iznin alınması halinde Ek Form-2’deki diğer belgeler ile ön inceleme raporu, mali yeterliliği içeren maden arama projesinin Genel Müdürlüğe verilmesi durumunda ruhsat düzenlenir. Aksi takdirde, ilgili kurumlardan izin alınması için müracaat sahibine verilen bir yıllık sürenin sonunda, müracaatın çakışan alanla ilgili kısmı reddedilir. Doğrudan işletme ruhsatı taleplerinde de bu fıkra hükümleri uygulanır.

(4) Denizlerde yapılan Kokolit-Sapropel ve Hidrojen Sülfür ile ilgili arama ruhsatı müracaatları maden ismi belirtilerek yapılır. Maden ismi belirtilmeyen müracaatlar Kokolit-Sapropel ve Hidrojen Sülfüre hak sağlamaz. Müracaatta öncelik hakkı esastır. Diğer madenlerle ilgili müracaatlar neticesinde verilmiş işletme izni bulunan alanlar, bu madenler için hak sağlamaz. Adaları kapsayacak şekilde yapılan müracaatlarda, adalara isabet eden alanlar taksir edilir. Bu madenlerin üretimi sırasında işletme faaliyetinin zaruri neticesi olarak çıkarılan diğer grup madenler için Kanunun 16 ncı maddesi uygulanır.

(5) Denizlerde alınan; Kokolit-Sapropel ve Hidrojen Sülfür ruhsat sahipleri, arama ruhsat yürürlük tarihinden itibaren bir yıl içerisinde, TPAO veya TPAO’ya bağlı bir şirketi en az bir yönetim kurulu üyeliği ile bir denetçi üye vererek, sermaye koyma şartı aramaksızın en az yüzde on hisse vermek kaydıyla şirketine ortak almak zorundadır. Ancak, TPAO veya TPAO’ya bağlı şirketin, hisse oranının %10’dan fazla artırılması talebi tarafların anlaşmasına bağlıdır. Ruhsat sahibinin, bir yıllık süre içinde TPAO veya TPAO’ya bağlı bir şirketine başvurmaması halinde ruhsat iptal edilir. Ortaklık işlemleri, TPAO veya TPAO’ya bağlı şirketi tarafından yürütülür.

(6) Ruhsat sahibinin gerçek kişi olması halinde bir yıllık süre içerisinde bir sermaye şirketi kurarak ruhsatı bu şirkete devretmesi ve TPAO veya TPAO’ya bağlı şirketine hisse devri için müracaat etmesi zorunludur.

(7) Ruhsat sahibinin sermaye şirketi olması halinde TPAO veya TPAO’ya bağlı şirketi, bu şirkete ortak alabileceği gibi yeni bir sermaye şirketi kurup ruhsatı bu şirkete devrederek hisse devri yapabilir. Süresi içerisinde yapılan müracaatlara ait işlemlerin, TPAO tarafından tamamlanması gerekir.

(8) Kanun ve 29/6/1956 tarihli ve 6762 sayılı Türk Ticaret Kanunu hükümlerine uygun olarak ruhsat sahibi tarafından yapılan ortaklık müracaatının, TPAO tarafından sonuçlandırılmamasından TPAO sorumludur.

(9) Ruhsat sahibi ile TPAO veya TPAO’ya bağlı bir şirket ortaklığı ile kurulan şirket, bu kapsamda daha sonra yapılan ruhsat müracaatları için ortaklık şartını sağlamış sayılır. Ayrıca ortaklık için TPAO’ya yeniden müracaat şartı aranmaksızın mevcut şirket ile ruhsat işlemleri yürütülür.

Ön inceleme raporu

(1) Ön inceleme raporunda (Ek Form-3), hedef sahayı seçmenin gerekçeleri, nedenleri ve grubu içinde aranacak maden/madenlerin belirtilmesi, öncelikle bölgesel jeolojik etütler, bölgesel jeoloji haritaları gibi mevcut bilgi ve belgelerin yer alması gereklidir. Bu bilgi ve belgeler kullanılarak, jeolojik çıkarsamalar ve öngörülere dayanılarak hedef madenlere yönelik bilgiler belirlenir.

(2) Bu kapsamda ön inceleme raporunda yer alabilecek hususlar şunlardır:

a) Müracaat edilen sahaya ilişkin maden potansiyeli hakkında bilgi veren, hedef sahanın yeri ve konumunu gösterir küçük ölçekli (1/100000, 1/25000 gibi) jeoloji haritaları,

b) Öncel çalışmalar sonucu belirlenen, jeolojik ortama ilişkin, litoloji, litostratigrafi, tektonik, jeofizik etüt, alterasyon zonu ve varsa maden yüzeylenmesi gibi verileri içeren jeolojik etüt raporu,

c) Müracaat sahası içinde veya yakın çevresinde yer alan zuhur ve cevherleşmeler ile varsa eski işletme ya da terk edilmiş maden sahalarına ait bilgi ve değerlendirmeler.

(3) Deniz ve göllere yapılan müracaatlarda ise araması hedeflenen madenin cinsi, yapısı ve arama gerekçelerini içeren ön inceleme raporu verilir. Bu alanlarda varsa yapılmış ilgili haritalar verilir.

Maden arama projesi

(1) Maden arama projesinin aşağıdaki hususları içermesi zorunludur.

a) Maden arama projesinin içeriği: Maden arama projesinde (Ek Form-4) projenin amacı açık bir şekilde ifade edilerek müracaat sahibinin beklentisi ortaya konulur. Arama yapılacak sahanın seçiminden başlayıp, kaynak ve rezervin belirlenmesi, değerlendirilip sınıflandırılması, raporlama aşamasının sonuna kadar geçen tüm maden arama süreci (ön arama, genel arama, detay arama) bir termin planı kapsamında belirtilir. Bu faaliyetlerin gerçekleştirilmesine yönelik yatırım ve mali yeterlilik bilgileri belgelenir. Maden arama faaliyetleri kapsamında gerekli görülen çalışmalar; yöntem, içerik ve uygulama biçimi ile açıklanır ve bunlar sıraya konularak takvime bağlanır. Gerekli ekip/ekipman belirlenerek tüm bu işlerin maliyeti hesaplanır ve finansman kaynakları gösterilir. Maden arama projesi, arama faaliyet dönemleri kapsamında yapılan çalışmalardan elde edilecek verilere göre, gerektiğinde revize edilerek Genel Müdürlüğe verilir.

b) Maden arama projesi faaliyet yeterliliği: Maden arama projesinin yeterli sayılabilmesi için, arama dönemleri ile ilgili bu Yönetmeliğin EK-1’inde yer alan asgari faaliyetleri içermesi zorunludur.

c) Maden arama projesi yatırım tutarı yeterliliği: Maden arama projesinin yeterli sayılabilmesi için, EK-2’de yer alan ön, genel ve detay arama dönemleri için belirlenen asgari yatırım tutarından az olmaması zorunludur.

ç) Termin planı ve yeterliliği: Arama dönemleri itibariyle yapılacak faaliyetlerin dönemleri ve süreleri bu plan kapsamında belirtilmek zorundadır. Maden arama projesi kapsamında dönemler itibariyle toplam yatırım tutarını oluşturacak harcama kalemlerinin ayrı ayrı belirlenmesi gerekir.

d) Mali yeterlilik:

1) Gerçek ve tüzel kişiler EK-2’de belirtilen mali yeterlilik tutarındaki varlıklarına dair gayrimenkulleri ve menkullerini; banka mevduat bilgisi, hisse senedi, ortaklık payı, sermaye piyasası araçları, iş makineleri ve taşıt araçları gibi değerleri ile belgelemek zorundadır.

2) Gerçek ve tüzel kişiler gayrimenkullerini belediye emlak vergi değerleri, iş makineleri ve taşıt araçlarının kasko, sigorta veya amortisman değerleri, hisse senedi ve sermaye piyasası araçları ile özkaynak veya özkaynaktaki ortaklık payını ise yeminli mali müşavir onayı ile ortaklık payına karşılık gelen değeri belgelemek durumundadır.

3) Mali yeterliliğe esas teşkil eden belge, belge tutarının yeni ruhsat müracaatı için yeterli olması durumunda altı ay süre ile geçerlidir.

4) Kamu kurum ve kuruluşlarının ruhsat alma işlemlerinde mali yeterlilik aranmaz.

5) Ruhsat talep sahipleri, her bir ruhsat talebi için ayrı ayrı EK-2’de belirtilen mali yeterliliğini belgelemek zorundadır. Bir ruhsat için verilen mali yeterlilik belgesinde yer alan miktarın, bu ruhsat için mali yeterlilikte aranan kısmı dışında kalan miktar yeterli olduğu takdirde başka bir ruhsat için kullanılabilir.

6) Her yıl Aralık ayının sonuna kadar bir sonraki yıl içinde yapılacak müracaatlarla ilgili geçerli olacak mali yeterlilik tutarları (EK-2), yeniden değerleme oranlarında artırılarak Bakanlığın internet sitesinde ilan edilir.

(2) Arama dönemleri sonunda zorunlu toplam yatırım harcamaları oranına tekabül eden tutar hesaplanırken, baz alınan minimum toplam yatırım tutarına yıllık yeniden değerleme oranına göre hesaplanan artışlar eklenerek, minimum toplam yatırım tutarı belirlenir. Toplam yatırım tutarı, arama dönemlerinin herhangi bir aşamasında maden arama projesinde yapılabilecek revize işlemlerinde minimum toplam yatırım tutarından az olamaz.

Arama ruhsatı veya sertifikası verilmesi

(1) Müracaat sahibi; ruhsat harcı, ruhsat teminatı ve Ek Form-2’deki diğer belgeler ile ön inceleme raporu, maden arama projesi ile mali yeterlilik belgelerini müracaat gününden itibaren iki ay içinde Genel Müdürlüğe vermek zorundadır. Belgelerin verilmesini müteakip ilk iş günü arama ruhsatı (Ek Form-5) veya arama sertifikası (Ek Form-6) düzenlenip sicile işlenerek yürürlüğe girer. Aksi takdirde, bu alanlar başka bir işleme gerek kalmaksızın müracaatlara açık hale gelir.

(2) Yapılan müracaatın birden fazla alana hak sağlaması durumunda, müracaat sahibinin talebi halinde her alan için iki ay içinde ayrı ayrı harç ve teminatın yatırılması ve Ek Form-2’deki diğer belgeler ile ön inceleme raporu, maden arama projesi ile mali yeterlilik belgelerinin tamamlanması durumunda ayrı olarak ruhsatlandırılır. Müracaat sahibinin ruhsatını almak istemediği alanlar başka bir işleme gerek kalmaksızın bu süre sonunda yeni müracaatlara açık hale gelir.

(3) Müracaat sahibinin Genel Müdürlükte başka bir işlem için onaylı belgelerinin (imza beyanı/sirküleri, Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi, oda sicil belgesi) bulunması, müracaat sahibinin bu hususu dilekçesinde beyan etmesi ve yapılan kontrolde teyit edilmesi durumunda bu belgelerin örneklerinin verilmesi yeterlidir.

(4) Harç ve teminatın tam olarak yatırılmaması veya yatırılmasına karşın, Ek Form-2’deki diğer belgeler ile ön inceleme raporu ve maden arama projesi ile mali yeterlilik belgelerinin Genel Müdürlüğe süresi içinde ve eksiksiz olarak verilmemesi durumunda, bu alanlar müracaatı takip eden günden itibaren ikinci ayın son gününü takip eden ilk iş günü herhangi bir işleme gerek kalmaksızın yeni müracaatlara açık hale gelir. Bu durumda talep harcı dışındaki ruhsat harç ve teminatı iade edilir.

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

Arama Dönemleri ve Faaliyetler

Arama faaliyetleri

(1) Arama faaliyetleri, II (b), III., IV. ve VI. Grup madenler için arama ruhsatı, V. Grup madenler için arama sertifikası alınarak yapılır.

Arama dönemi ve faaliyet raporları

(1) Arama faaliyet dönemleri; ön arama, genel arama ve detay arama dönemlerinden oluşur.

(2) Arama ruhsatı/sertifikası sahipleri, arama dönemlerine ait faaliyetleri süresi içinde yapmak ve o döneme ait faaliyet raporlarını Genel Müdürlüğe vermek zorundadır.

(3) Arama ruhsatının düzenlenmesinden itibaren bir yıla kadar ön arama dönemidir. Ön arama süresi sonuna kadar, maden arama projesi ekinde verilen termin planında belirtilen faaliyetlerin tamamlandığını ve bu faaliyetlere ilişkin yatırım harcamalarını gösteren Ek Form-7’de yer alan ön arama faaliyet raporunun verilmesi zorunludur. Aksi takdirde teminat irat kaydedilerek ruhsat iptal edilir. Yükümlülüğünü yerine getiren ruhsat sahipleri IV. ve VI. Grup madenlerde iki yıl, II (b), III. ve V. Gruplarda bir yıl olmak üzere genel arama dönemine hak sağlar.

(4) Genel arama dönemi süresi sonuna kadar maden arama projesi ekinde verilen termin planında belirtilen kaynak/rezerv raporuna ait bilgiler ve bu dönemde yapılan arama faaliyetlerine ilişkin yatırım harcamalarını da gösteren Ek Form-8’de yer alan genel arama faaliyet raporunun verilmesi zorunludur. Aksi takdirde teminat irat kaydedilerek ruhsat iptal edilir.

(5) II (b), III. ve V. Gruplardaki ruhsatlar için işletme ruhsat talebi; genel arama dönemi sonuna kadar rezerv bilgilerini de içeren arama faaliyet raporu ile birlikte işletme projesi verilerek yapılır.

(6) Yükümlülüğünü yerine getiren ruhsat sahipleri IV. ve VI. Grup madenlerde dört yıl detay arama dönemine hak sağlar. Detay arama döneminde her yıl, görünür maden rezervine ilişkin bilgileri ve bu dönemde yapılan arama faaliyetlerine ilişkin yatırım harcamalarını gösteren Ek Form-9’da yer alan detay arama faaliyet raporunun verilmesi zorunludur. Bu yükümlülüklerin yerine getirilmemesi, detay arama faaliyet raporlarının her yıl süresinde verilmemesi ve/veya arama ruhsat süresi sonuna kadar işletme ruhsat talebinde bulunulmaması durumunda teminat irat kaydedilerek ruhsat iptal edilir.

(7) Arama dönemlerinin süresinden önce tamamlanması halinde dönem sonu beklenmeden sonraki aşamalara ve/veya işletme aşamasına geçilebilir. Arama dönemlerinde bir sonraki aşamaya geçilmesi durumunda önceki aşamalara ait faaliyetlerin yerine getirilmiş olması şartı aranır. Talebin uygun bulunmaması durumunda mevcut arama dönemi yükümlülüklerinin yerine getirilmesi şartıyla bir sonraki arama dönemi süresi başlatılır.

(8) Arama dönemlerinde işletme projesi verilmesi halinde, proje ekinde verilecek arama faaliyet raporunda genel/detay arama dönemi ile ilgili faaliyetlerin yerine getirilmiş olması şartı aranır. Ek-2’de belirtilen harcamalardan, proje verildiği tarihe kadarki dönemle ilgili harcamayı belgelendirmesi zorunludur.

Ön arama dönemi

(1) Buluşa (keşfe) yönelik arama dönemi olan ön arama döneminde; ön inceleme raporunda belirtilen ve ruhsatı alınan maden potansiyeline sahip olan alana, maden yatağının bulunmasına yönelik olarak sistematik arama yöntemleri uygulanır. Arama yöntemleri; mostra (yüzlek) tanımlama ve örnek alımı, jeolojik harita alımı ile jeokimya ve jeofizik gibi çalışmaları kapsar. Bu dönemde yarma ve varsa sondajlardan da örnek alımı yapılarak kaynak/rezerv ve tenör/kalite tahmini, düşük güvenilirlik düzeyinde gerçekleştirilir.

(2) Ön arama döneminde aranan maden varlığını ortaya çıkarmaya yönelik olarak ruhsat sahasında, sahada beklenen maden oluşum modeli ve büyüklüğü dikkate alınarak, uygun ölçekli maden jeolojisi haritası (1/25000, 1/10000, 1/5000, 1/2000 ölçekli gibi) ve jeolojik kesitleri yapılır.

(3) Maden arama projesindeki ön arama dönemi ve bu dönem için verilen faaliyet raporları aşağıdaki hususlardan yararlanılarak hazırlanır:

a) Uygun ölçekli olarak yapılacak olan maden jeolojisi haritası kapsamında; ruhsat sahasının litolojik, litostratigrafik, mineralojik-petrografik, tektonik ve benzeri özelliklerinin belirlenmesine yönelik saha çalışması yapılarak, yüzey verileri toplanır, örnekleme ve ölçümler ile bunların sonuçları jeoloji haritası ve kesitler üzerine işlenir.

b) Ruhsat sahasındaki mineralizasyon/cevherleşme zonunun yan kayaçla alt-üst, yanal ilişki ve geçişleri belirlenir, cevherleşmenin olası sınırları tespit edilir, tüm bu veriler jeoloji haritası ve kesitler üzerine işlenir.

c) Cevherleşme/mineralizasyonun sistemi (hidrotermal, epitermal, volkano-sedimanter, skarn gibi), tipi (masif, saçınımlı, damar, ağsal gibi) ve geometrisi (mercek, kütle, damar, tabaka gibi) hakkında öngörüde bulunulur.

ç) Ön arama faaliyet dönemi içinde yapılan çalışmalar kapsamında kullanılan her türlü bilgi ve belgeye ön arama faaliyet raporu içinde kaynak gösterilerek değinilir ve kaynaklar dizininde belirtilir.

d) Yukarıda belirtilen çalışmalar ve bunlara ait sonuçlar değerlendirilir, korelasyonları yapılır ve yorumlanır. Buna göre ruhsat sahasında kabul edilebilir boyutta bir mineral yoğunlaşmasının varlığı ortaya konularak, sınırlı sayıdaki bu bilgi ve veriler kapsamında düşük güvenilirlikli kaynak/rezerv, tenör/kalite tahmini yapılır.

e) Yapılan çalışmaları ifade eden, bunlara ait tüm bilgi ve belgeler ile değerlendirme, yorum ve sonuçları içeren ön arama dönemi faaliyet raporu Ek Form-7’ye göre hazırlanır.

f) Ön arama faaliyetlerine ilişkin yatırım harcamaları belgelenir ve bir sonraki dönemde yapılması öngörülen yatırımlar belirtilir.

(4) Ön arama süresi sonuna kadar, kaynak/rezerv raporunu içeren, maden arama projesinde belirtilen, maden gruplarına göre yapılması gereken EK-1’de yer alan asgari faaliyetlerin tamamlandığına dair belgeleri ve bu faaliyetlere ilişkin EK-2’de yer alan minimum yatırım harcamalarına ait belgeleri içeren ön arama faaliyet raporunun verilmesi zorunludur. Aksi takdirde teminat irat kaydedilerek ruhsat iptal edilir.

(5) Ön arama dönemi yeterlilik şartları şunlardır:

a) Kaynak ve/veya rezerv raporu: Ön arama dönemi kapsamında yapılan çalışmalar sonucunda ön arama faaliyet raporu, dayanaklarıyla birlikte tenör/kalite bilgilerini içeren “kaynak veya rezerv” bilgilerinin verilmesi zorunludur.

b) Ön arama dönemi faaliyetlerinin yeterliliği: Ön arama faaliyetlerinin yeterli sayılabilmesi için, bu arama dönemine ait maden arama projesinde yer alan ve EK-1’de belirtilen asgari faaliyet kalemlerinin gerçekleştirilmesi zorunludur.

c) Ön arama dönemi yatırım harcamalarının yeterliliği: Ön arama dönemi faaliyetlerinin yürütülmesine yönelik yapılan toplam yatırım harcamalarının ayrı ayrı mali belgelerle (fatura, gider pusulası, sigorta ve maaş ödemelerine ilişkin belgeler ve benzeri) belgelenmesi zorunludur. Ruhsat sahipleri, ön arama faaliyet dönemi için EK-2’de öngörülen minimum yatırım tutarının en az %40’ını gerçekleştirmek zorundadır.

(6) Ön arama dönemi sonuna kadar verilmesi gereken bu belgeler doğrultusunda Genel Müdürlükçe iki ay içerisinde genel arama dönemine geçilip geçilmeyeceğine dair karar verilir. Bu süreç genel arama dönemi kapsamında mütalaa edilir. Genel arama dönemine geçen/geçemeyen sahalar Genel Müdürlük internet sayfasında ilan edilir. Bir üst döneme geçemeyerek iptal edilen ruhsatlar için tebligat yoluyla bilgilendirme yapılır.

Genel arama dönemi

(1) Bu dönem, madenin genel özellikleriyle belirlenmesine yönelik arama dönemidir. Amaç, bir cevherleşme ya da maden yatağının temel jeolojik özelliklerini belirlemek, boyut, biçim, yapı, tenör/kalite ve rezervin kabul edilebilir bir güvenilirlik düzeyinde tahmin edilebilmesini sağlamaktır. Cevherleşme ya da maden yatağının sınırları ve sözü edilen özellikleri; mostra, yarma ve sondaj gibi lokasyonlardan örnekleme yapılarak, alınan örneklerin analiz ve test edilmesi suretiyle elde edilen verilere dayalı olarak tahmin edilir.

(2) Genel arama dönemine hak sağlayan ruhsat sahalarında, varlığı belirlenmiş olan cevherleşme/maden yatağının genel özellikleriyle ortaya konulmasına yönelik olarak; cevherleşmenin/maden yatağının özellikleri ve büyüklüğü dikkate alınarak, ruhsat sahasının uygun ölçekli (1/10000, 1/5000, 1/2000 ölçekli gibi) topografik haritaları hazırlanır ve yeterli detayda maden jeolojisi haritası ve jeolojik kesitleri yapılır.

(3) Maden arama projesindeki genel arama dönemi ve bu dönem için verilen faaliyet raporları aşağıdaki hususlardan yararlanılarak hazırlanır:

a) Ruhsat sahasında gözlenen litolojik birimler uygun ölçekli (1/10000, 1/5000, 1/2000, 1/1000 ölçekli gibi) olarak hazırlanan maden jeolojisi haritasında gerekli tüm detaylarıyla yer alır.

b) Litoloji birimlerine ait mineralojik-petrografik tanımlamalar kabul görmüş uluslararası standartlar kullanılarak yapılır. Litostratigrafik konumları, alt-üst ilişkileri, varsa fosil içerikleri ve yaş tayinleri, stratigrafik ölçüm ve kesitleri ile diğer özellikleri arazi ve laboratuvar çalışmaları ile ortaya konularak maden jeolojisi haritası üzerinde gösterilir.

c) Cevherleşme/maden yatağının jeolojik ortamı, litoloji birimleriyle alt-üst, yanal ilişki ve geçişleri mostra gözlemleri, yarma, sondaj, kuyu, galeri gibi yöntemlerle yeraltı jeolojisine yönelik ve yüzeye ait veriler toplanarak belirlenir ve maden jeolojisi haritasına işlenir.

ç) Yan kayaç ve alterasyon tiplerinin (silisleşme, kaolenleşme, kloritleşme gibi) mineralizasyon zonu ile ilişkisi incelenir.

d) Yeraltı jeolojisi verilerinin elde edilmesine yönelik olarak uygulanacak sondaj, galeri, kuyu ve/veya yarmalar belirli bir sistematik dahilinde, cevherleşme/maden yatağının, yayılımı, uzanımı, eğimi-doğrultusu ve benzeri gibi konumu ve boyutları hakkında yeterli bilgi elde edilebilmesine yönelik olarak planlanır. Sondaj, galeri, kuyu ve/veya yarma açılımlarında litolojik değişimler, formasyon ya da birim sınırları, yapısal unsurlar, cevherleşme/maden yatağının konumu belirlenerek çizimlerde gösterilir.

e) Sondaj, galeri, kuyu ve/veya yarmalardan yapılacak örneklemeler hem litolojik hem de cevherleşme/maden yatağının mineralojik tanımlamalarına uygun nitelikte ve yeterli miktarda yapılır.

f) Cevherleşme/maden yatağı ve yeraltı jeolojisine ait verilerin elde edilmesine yönelik olarak yapılacak sondajlar belirli bir sistematik içinde planlanır. Sondaj lokasyonu, seçilen sondaj yöntemi, önerilen derinlikler, eğimler ve diğer hususlar gerekçeleri ve detaylarıyla belirtilir.

g) Sondajlardan elde edilen karot ve kırıntı gibi kayaç ya da minerallerin makroskopik tanımlamaları kuyu başında yapılır ve ilk değerlendirmelere göre kuyu logları hazırlanır. Sondajlarda gerekli durumlarda jeofizik ölçümler de yapılır ve buna ait kuyu logu hazırlanır.

ğ) Sondajlardan alınan numuneler, uygun görülen aralıklarda ve yeterli sayıda mineralojik-petrografik, jeokimyasal analizlerinin yapılması için örneklenir. Analiz sonuçları kesinleşen verilere göre kuyu logları yeniden hazırlanır ve cevherleşme/maden yatağının kaynak/rezerv bilgilerinin belirlenmesinde kullanılmak üzere hazır hale getirilir. Ayrıca karotlar usulüne uygun olarak saklanır.

h) Yeraltı verilerinin elde edilmesine yönelik olarak uygun görülen yerlerden galeri sürülmesi halinde; galerinin konumunu, jeolojik özelliklerini ve cevherleşme/maden yatağı ile ilgili tüm verilerini gösteren bir galeri haritası hazırlanır, örnek lokasyonları ve bunlara ait sonuçlar da galeri haritasında gösterilir.

ı) Her türlü örneklemenin ne amaçla yapıldığı, örnekleme planı ve nasıl örnek alındığı açıkça ifade edilir. Her türlü örneğe ait laboratuvar tanımlamaları, sonuçları ve değerlendirmeleri için uluslararası sınıflamalar kullanılır, alınan örneklere ait örnek lokasyon haritaları hazırlanır.

i) Örnek analizleri üniversiteler, uzman kurum ve kuruluşlar ile ulusal ve uluslararası kabul görmüş güvenilir laboratuvarlarda yaptırılır.

j) Örnekleme aralığı, şekli (oluk, yığın gibi) ve yöntemi (kuyu, yarma, sondaj gibi), jeolojik deneştirmeye bağlı olarak yapılacak süreklilik tahmini için uygun ve yeterli olmak zorundadır.

k) Esas ve yan cevher minerallerinin tanımlanması, mineral parajenezi, cevherleşmenin yaşı, dokusu, yoğunluğu, cevher-gang oranı, cevherli zonun boyutları (derinliği, uzunluğu, genişliği, kalınlığı), doğrultu ve eğimi, limit tenör, ortalama tenör belirtilir.

l) Cevherleşme/mineralizasyonun yeraltı jeolojik modelinin ortaya konulmasına yönelik olarak; yapılan ya da yapılacak olan her türlü jeolojik etüt ve bunların sonuçlarını desteklemek amacıyla yanal korelasyonu en duyarlı şekilde ortaya koyacak ve iki/üç boyutlu model üretebilmesi için gerektiğinde jeofizik yöntemler uygulanır, jeofizik veriler diğer jeolojik veriler ile karşılaştırılır, değerlendirilir ve yorumlanır.

m) Kuyu, yarma, sondaj ve galerilerden örnek alınarak, ayrıntılı jeokimya incelemesi yapılır ve yan ürün olarak değerlendirilebilecek mineraller de belirlenir.

n) Geniş aralıklı örnekleme verileri ile jeoloji, jeokimya ve jeofizik verilerinin yorumlanmasına dayanılarak yatağın devamlılığı, boyut, şekil, yapı, miktar ve tenörü/kalitesi hakkında ilk bilgilere ulaşılır.

o) Yukarıda belirtilen çalışmalar, bunlara ait sonuçlar, değerlendirme ve yorumlar kapsamında, belirli miktardaki yüzey ve yeraltı verisine dayalı ve kabul edilebilir güvenilirlikte bir kaynak/rezerv tahmini ya da hesabı yapılır. Bu tahminin güvenilirlik düzeyi detay aramanın gerekliliğine karar vermede de kullanılabilecek seviyede olmak zorundadır.

ö) Genel arama dönemi içinde yapılan çalışmalar kapsamında kullanılan her türlü bilgi ve belgeye genel arama faaliyet raporu içinde kaynak gösterilerek değinilir ve kaynaklar dizininde belirtilir.

p) Genel arama dönemi faaliyetlerine ilişkin yatırım harcamaları belgelenir ve bir sonraki dönemde yapılması öngörülen yatırımlar belirtilir.

r) Yapılan çalışmalara ait tüm bilgi ve belgeler ile değerlendirme, yorum ve sonuçları içeren bir genel arama dönemi faaliyet raporu Ek Form-8’e göre hazırlanır ve bu dönem için tanınan IV. ve VI. Grup madenlerde iki yıl, diğer gruplarda bir yıllık süre sonuna kadar Genel Müdürlüğe verilmesi zorunludur.

(4) Genel arama süresi sonuna kadar, kaynak ve/veya görünür rezerv raporunu içeren, maden arama projesinde belirtilen faaliyetlerin maden gruplarına göre yapılması gereken EK-1’de yer alan asgari faaliyetlerin tamamlandığına dair belgeleri ve bu faaliyetlere ilişkin EK-2’de yer alan minimum yatırım harcamaları belgelerini içeren genel arama faaliyet raporunun verilmesi zorunludur. Aksi takdirde teminat irat kaydedilerek ruhsat iptal edilir.

(5) Genel arama dönemi yeterlilik şartları şunlardır:

a) Kaynak ve/veya görünür rezerv raporu: Bu çalışmalar sonucunda, cevherleşme/maden yatağı üç boyutta genel hatları ve özellikleriyle belirlenmek ve kaynak/rezerv kabul edilebilir güvenilirlikte “muhtemel” kategoride dayanaklarıyla birlikte hesaplanmak zorundadır. Bu aşamada cevherleşme/maden yatağının kesin verilerle belirlenmiş olan bölümü için dayanaklarıyla birlikte kaynak/rezerv “görünür” kategoride de hesaplanabilir. II (b), III. ve V. Grup ruhsatlarda arama süresi sonunda, maden yatağı üç boyutlu olarak ortaya konulmak ve rezerv yüksek güvenilirlikte “görünür” kategoride dayanaklarıyla birlikte hesaplanmak zorundadır.

b) Genel arama dönemi faaliyetlerinin yeterliliği: Genel arama faaliyetlerinin yeterli sayılabilmesi için, bu arama dönemi için maden arama projesinde yer alan ve EK-1’de belirtilen asgari faaliyet kalemlerinin gerçekleştirilmesi zorunludur. Bu aşamada sondaj, yarma, kuyu, galeri gibi fiziki müdahale çalışmalarının yapılması ve bu çalışmaların sonucunda elde edilen fiziksel, kimyasal, mineralojik-petrografik gibi verilerin Genel Müdürlüğe verilmesi zorunludur.

c) Genel arama dönemi yatırım harcamalarının yeterliliği: Maden arama projesi kapsamında, genel arama dönemindeki toplam yatırım tutarını oluşturan harcamaların faaliyet kalemlerine göre ayrı ayrı belgelenmesi (fatura, gider pusulası, sigorta ve maaş ödemelerine ilişkin belgeler gibi) zorunludur. Ruhsat sahipleri, genel arama faaliyet dönemi için EK-2’de öngörülen minimum yatırım tutarının en az %40’ını gerçekleştirmek zorundadır.

(6) Genel arama dönemi sonuna kadar verilmesi gereken bu belgeler doğrultusunda Genel Müdürlükçe iki ay içerisinde detay arama dönemine geçilip geçilmeyeceğine karar verilir. Bu süreç detay arama dönemi kapsamında mütalaa edilir. Detay arama dönemine geçen/geçmeyen sahalar Genel Müdürlük internet sayfasında ilan edilir. Bir üst döneme geçemeyerek iptal edilen ruhsatlar için tebligat yoluyla bilgilendirme yapılır.

(7) Genel arama faaliyet raporu kabul edilen IV. ve VI. Grup ruhsatlar detay arama dönemine hak sağlar.

(8) II (b), III. ve V. Grup ruhsatlarda arama süresi sonunda, maden arama projesinde belirtilen faaliyetlerin tamamlandığını ve bu faaliyetlere ilişkin yatırım harcamalarını da gösteren genel arama faaliyet raporunun verilmesi, verilen görünür rezerv raporu, genel arama dönemi faaliyetleri ve bu faaliyetlere ilişkin yatırım tutarlarının yeterli olması zorunludur. Aksi takdirde teminat irat kaydedilerek ruhsat iptal edilir.

(9) II (b), III. ve V. Grup ruhsatlarda arama faaliyetlerinin tamamlanması sonucunda en geç arama ruhsat süreleri sonuna kadar maden rezerv bilgilerini de içeren genel arama faaliyet raporu ile birlikte işletme projesinin verilmesi zorunludur. Genel arama faaliyet raporu kabul edilmeyen ruhsatların işletme projesi değerlendirilmez.

Detay arama dönemi

(1) Önceki arama faaliyet dönemlerinde yapılan çalışmalarla belirlenmiş olan bir maden yatağını, ayrıntılı olarak ortaya koymaya yönelik arama dönemidir. Miktar, yoğunluk, şekil, fiziksel özellikler, tenör/kalite ve mineral içeriğinin yüksek bir güvenilirlik düzeyinde hesap edilmesi amacıyla yapılan çalışmaları kapsar. Bu dönemde, maden yatağını üç boyutlu olarak ortaya koymak ve yüksek bir güvenilirlik düzeyinde hesaplama yapabilmek amacıyla yeter sayı ve sıklıkta mostra, kuyu, yarma, sondaj ve galeri açma çalışmaları yapılması gerekir. Buralardan yeterli sayı ve sıklıkta örnekleme yapılır. Maden yatağının sınırları ve sözü edilen özellikleri, örneklerin test ve analiz edilmesi suretiyle elde edilen verilere dayalı olarak ortaya konulur, rezervi hesaplanır ve maden yatağının işletilmesine yönelik özellikler de belirlenir.

(2) Detay arama dönemine hak sağlayan ruhsat sahalarında, varlığı belirlenmiş olan maden yatağının ayrıntılı özelliklerinin belirlenmesi için; maden yatağının sistemi, tipi, şekli ve modeli gibi nitelikleri ile boyutları dikkate alınarak, 1/2000 veya daha büyük ölçekli topografik harita yapılır ve bu harita üzerine ayrıntılı bir maden jeolojisi işlenerek, jeolojik kesitleri hazırlanır.

(3) Maden arama projesindeki detay arama dönemi ve bu dönem için verilen faaliyet raporları aşağıdaki hususlardan yararlanılarak hazırlanır:

a) Litoloji birimleri ile maden yatağının jeolojik konumları ve ilişkileri dikkate alınarak, maden yatağının uzanımı, dalımı ve devamlılığı, tavan ve taban kayaçları, ana kaya, yan kaya tanımlamaları ve bunların cevherleşme ile ilişkileri ortaya çıkarılır.

b) Yeraltı jeolojisi verilerinin elde edilmesine ve maden yatağının üç boyutuyla yüksek güvenilirlikte ortaya konulmasına yönelik yarma, kuyu, sondaj ya da galeri gibi çalışmaların lokasyon sıklığı ve aralıkları ile yerleri belirlenir.

c) Yan kayaç ve alterasyon tiplerinin (silisleşme, kaolenleşme, kloritleşme ve diğer) maden yatağı ile ilişkisi incelenir.

ç) Alterasyon türlerine ve mineralojisine göre, 1/2000 veya daha büyük ölçekte alterasyon haritaları hazırlanır.

d) Alınan örneklerin jeokimyasal analiz sonuçları, jeoistatistik yöntemler kullanılarak değerlendirilir, 1/2000 veya daha büyük ölçekte jeokimya haritaları hazırlanır.

e) Yapılan maden jeolojisi haritası ve jeolojik kesitler ile diğer destekleyici çalışmalar ve bu çalışmalar sonucu hazırlanmış haritalar, jeokimya haritaları, kuyu, yarma, sondaj ve galeriler, log ve açılımlar, jeofizik haritaları birbiriyle deneştirilir.

f) Maden yatağının jeolojik ortamı, litoloji birimleriyle alt-üst, yanal ilişki ve geçişleri, sürekliliği, değişkenliği ve tektonik özellikleri gibi maden yatağına ait jeolojik karakteristikler kullanılarak; yatay, düşey kesitler ve projeksiyonlarla yeraltı jeolojisi ve maden yatağı üçüncü boyutuyla modellenir.

g) Maden jeolojisi haritaları ve kesitler, jeofizik ölçümler, jeokimyasal veriler, mostra incelemeleri ile yarma, sondaj, kuyu ve galeri gibi yöntemlerle yeraltı jeolojisine yönelik yapılmışsa jeofizik ölçümler, jeokimyasal veriler de dikkate alınarak yapılan çalışmaların yapılma nedenleri, yöntemleri, miktarları, ölçekleri, duyarlılıkları ve sonuçları belirtilir.

ğ) Çalışmalarda kullanılan topografik haritaların koordinat sistemi ve bunun ulusal şebeke içindeki durumu açıklanır, haritaların ne şekilde üretildiği, ölçekleri ve ölçeklere göre hata oranları belirtilir.

h) Sondajlama sistematiği ve lokasyon haritası, sondaj kod ve koordinat tabloları, derinlik, sondaj yöntemi, eğim ölçümleri, cevher ve yan kayaçta karot yüzdeleri, karotlardan örnek alma tekniğine ilişkin bilgiler açıklanır.

ı) Maden yatağında bulunan faydalı cevher mineralleri, bunların oluşum süreçleri, dokusal özellikler, kapanımlar, alterasyonlar, tane boylanması, faydalı minerallerin uygun verimle elde edilebilmesine ve kullanımına yönelik cevher mineralojisi incelemeleri, XRD (X-ışınları kırınımı), XRF (X-ışınları floresansı), polarizan mikroskop, SEM (taramalı elektron mikroskopisi), MLA (mineral serbestleşme analizi), TG-DTA(termal gravimetri-diferansiyel termal analiz) gibi yöntemler kullanılarak yapılır. Bu incelemelerin sonuçları yorumlanır, zenginleştirmede dikkate alınması gereken diğer mineralojik ve dokusal özellikler belirlenir.

i) Örnek analizleri üniversiteler, uzman kurum ve kuruluşlar ile ulusal ve uluslararası kabul görmüş güvenilir laboratuvarlarda yaptırılır.

j) Esas ve yan cevher minerallerinin tanımlanması, mineral parajenezi, cevherleşmenin yaşı, dokusu, yoğunluğu, cevher-gang oranı, cevherli zonun boyutları (derinliği, uzunluğu, genişliği, kalınlığı), doğrultu ve eğimi, limit tenör, ortalama tenör belirtilir.

k) Tüm örneklemeler için, örnek alma yöntemleri, niçin alındığı, örnek alma tekniği, sayısı, miktarı, yerleri ve nereden alındığı belirtilir, analiz ve test yöntemleri, sonuçları, analiz limitleri ve duyarlılıkları maden yatağının üç boyutuyla güvenilir olarak ortaya konulur.

l) Jeolojik-jeoteknik ve hidrojeolojik etütler yapılır, fay ve kırık sistemlerinin maden yatağına, üretime etkileri araştırılır, şev stabilitesi, üretim bloklarının boyutları hakkında jeolojik-jeoteknik yaklaşımda bulunulur, yer üstü akışkanları, akaçlama sistemi, kaynaklar, artezyenler, yeraltı suyu statik ve dinamik seviyeleri ve muhtemel ocak içi su atımı konusundaki öngörüler tespit edilir.

m) Tesis ve altyapı çalışmaları için yer seçimi yapılır ve bu alanların jeolojik-jeoteknik özellikleri belirlenir, dekapaj ve atık sahası olarak kullanılabilecek alanlar saptanır, bunların kapasiteleri ve muhtemel kullanım süreleri tahmin edilir, duyarlılık ve sızdırmazlıklarına dair bilgiler üretilir.

n) Rezerv sınıflama sistemi ve rezerv hesabında kullanılacak yöntem ve yöntemin esasları ile bu yöntemin seçilme nedenleri açıklanır.

o) Rezerv hesaplamaları için limit tenörler belirlenir ve gerekçesi açıklanır, eş tenör/kalite haritaları hazırlanır, rezerv hesabına esas olmak üzere yapılan örnekleme düzeni, yatağın geometrisi, mineralojik zonlanma ve süreksizlikler ayrıntılı olarak ortaya konulur.

ö) Rezerv hesabında kullanılan formülasyon, hesaplamada kullanılan kısıtlar ve kabuller ile jeolojik korelasyonlar açıkça ifade edilir.

p) Maden yatağının ve jeolojik ortamının üç boyutuyla modellenmesi yapılır.

r) Detay arama dönemi içinde yapılan çalışmalar kapsamında kullanılan her türlü bilgi ve belgeye detay arama faaliyet raporu içinde kaynak gösterilerek değinilir ve kaynaklar dizininde belirtilir.

s) Detay arama dönemi faaliyetlerine ilişkin yatırım harcamaları belgelenir.

ş) Yapılan çalışmaları ifade eden, bunlara ait tüm bilgi ve belgeler ile değerlendirme, yorum ve sonuçları içeren bir detay arama dönemi faaliyet raporu Ek Form-9’a göre hazırlanır.

(4) Detay arama faaliyet raporu, her yıl için tanınan sürenin sonuna kadar Genel Müdürlüğe verilir. Her yıl verilen faaliyet raporu ile birlikte kaynak/rezerv raporunun verilmesi ve o yıl yapılan faaliyetlerin bildirilmesi zorunludur. Her yıl için EK-2’de öngörülen yatırım tutarının en az %20’sinin gerçekleştiğinin belgelenmesi (fatura, gider pusulası, sigorta ve maaş ödemelerine ilişkin belgeler gibi) zorunludur. Aksi takdirde teminat irat kaydedilerek ruhsat iptal edilir. Detay arama dönemi sonuna kadar her yıl dönemi için verilmesi gereken bu belgeler doğrultusunda Genel Müdürlükçe iki ay içerisinde bir sonraki yıl dönemine geçilip geçilmeyeceğine karar verilir. Bu süreç bir sonraki yıl dönemi kapsamında mütalaa edilir. Bir sonraki yıl dönemine geçen/geçmeyen sahalar Genel Müdürlük internet sayfasında ilan edilir. Bir sonraki yıl dönemine geçemeyerek iptal edilen ruhsatlar için tebligat yoluyla bilgilendirme yapılır.

(5) Detay arama süresi sonuna kadar, görünür rezerv raporunu içeren, maden arama projesinde belirtilen faaliyetlerin maden gruplarına göre yapılması gereken EK-1’de yer alan asgari faaliyetlerin tamamlandığına dair belgeleri ve bu faaliyetlere ilişkin EK-2’de yer alan minimum yatırım harcamalarına ait belgeleri içeren detay arama faaliyet raporunun verilmesi zorunludur. Aksi takdirde teminat irat kaydedilerek ruhsat iptal edilir.

(6) Detay arama dönemi yeterlilik şartları şunlardır:

a) Görünür rezerv raporu: Bu çalışmalar sonucunda, maden yatağı üç boyutlu olarak ortaya konulmak ve rezerv yüksek güvenilirlikte “görünür” kategoride dayanaklarıyla birlikte hesaplanmak zorundadır.

b) Detay arama dönemi faaliyetlerinin yeterliliği: Detay arama faaliyetlerinin yeterli sayılabilmesi için, bu arama döneminde, maden arama projesinde yer alan ve EK-1’de belirtilen faaliyet kalemlerinin gerçekleştirilmesi zorunludur. Bu aşamada yeterli sayıda sondaj, yarma, kuyu, galeri gibi fiziki müdahale içeren çalışmaların yapılması ve bu çalışmaların sonucunda elde edilen yeterli düzeyde fiziksel, kimyasal, mineralojik, petrografik gibi verilerin Genel Müdürlüğe verilmesi zorunludur.

c) Detay arama dönemi yatırım harcamalarının yeterliliği: Maden arama projesine göre, detay arama süresi sonundaki toplam yatırım tutarını oluşturan harcamaların faaliyet kalemlerine göre ayrı ayrı belgelenmesi (fatura, gider pusulası, sigorta ve maaş ödemelerine ilişkin belgeler gibi) zorunludur. Ruhsat sahipleri, detay arama faaliyet dönemi için EK-2’de öngörülen yatırım harcamaları toplamının yıllar itibarıyla ağırlıklı ortalamasının en az %30’unu gerçekleştirmek zorundadır. Üçüncü yıl sonunda, %30 ortalama harcamayı belgelemeyen ruhsat sahipleri için Genel Müdürlük internet sayfasında son yıl yapmak zorunda olduğu yatırım harcama bedelleri ilan edilir.

(7) Detay arama döneminde önceki yıllarda yapılan harcama tutarlarının sonraki yıllar için gerekli olan minimum yatırım harcamaları tutarının yeniden değerleme oranlarına göre hesaplanan tutarları da dahil olmak üzere oranı karşılaması durumunda yeterli harcama yapılmış sayılır.

(8) Detay arama faaliyetlerinin tamamlanması sonucunda en geç detay arama dönemi sonuna kadar maden rezerv bilgilerini de içeren detay arama faaliyet raporu ile birlikte işletme projesinin verilmesi zorunludur. Detay arama faaliyet raporu kabul edilmeyen ruhsatların işletme projesi değerlendirilmez.

Arama faaliyet raporları ile ilgili genel hükümler

(1) Süresi tamamlanmadan önce verilen arama faaliyet raporlarının kabul edilmemesi durumunda en geç ilgili süre sonuna kadar çalışmalara devam edilir ve yeni bir faaliyet raporu verilir.

(2) Arama ruhsatı dönemlerinde süresinden önce, sonraki arama dönemlerine ait faaliyet raporlarının Genel Müdürlüğe verilmesi durumunda verilen faaliyet raporlarının yetersiz bulunması halinde bir önceki dönemin arama faaliyet raporu yerine geçer.

(3) Arama dönemi içinde işletme projesi verilmesi durumunda EK-1’de yer alan asgari faaliyetlerin yerine getirilmesi ve kaynak/rezerv raporu verilmesi şartıyla proje verilen yıla ait EK-2’de belirtilen minimum yatırım harcamalarının yapılması zorunludur.

Arama ruhsatı döneminde üretim

(1) Arama ruhsatı döneminde teknolojik araştırma, geliştirme, pilot çalışmalar ve pazar araştırmaları yapmak üzere genel/detay arama faaliyet raporu ile birlikte müracaat eden ruhsat sahibine, görünür rezervi ortaya çıkarılan ve Genel Müdürlükçe uygun bulunan II (b), III. ve V. Grup madenlerde genel arama döneminde, IV. ve VI. Grup madenlerde ise genel veya detay arama döneminde görünür rezervin %10’una kadar Ek Form-23’te yer alan maden üretim izin belgesi verilebilir. Ancak, yeraltı işletme yöntemi ile kömür üretmek üzere arama dönemi üretim izin belgesi düzenlenmez. Bu fıkraya aykırı üretim ve satış yapan ruhsatlara, Kanunun 10 uncu maddesi gereğince gerçek dışı ve yanıltıcı beyan olarak işlem yapılır.

(2) Arama ruhsatı döneminde üretimin Genel Müdürlükçe uygun bulunan koordinatlar içinde yapılması zorunludur. Aksi takdirde ruhsat sahibi uyarılarak belirlenen koordinatlar dışındaki üretim faaliyetleri gerekli izin alınıncaya kadar durdurularak teminat irat kaydedilir.

(3) Bu şekilde yapılan üretimlerle ilgili, Ek Form-14’te verilen işletme faaliyet bilgi formunun, Ek Form-15’te yer alan satış bilgi formunun ve imalat haritasının, Kanunun 29 uncu maddesi gereği Nisan ayı sonuna kadar verilmesi zorunludur. Yükümlülüğün yerine getirilmemesi halinde teminat irat kaydedilir. Yükümlülük yerine getirilinceye kadar üretim faaliyeti durdurulur.

(4) Arama döneminde üretim yapılabilmesi için Kanunun 7 nci maddesi gereği izinlerin alınmasına ve çevre ile uyum teminatının yatırılarak Genel Müdürlüğe verilmesine müteakip arama dönemi üretim izin belgesi verilir.

(5) Arama dönemi üretim izin belgesinin düzenlenmesinden sonra arama ruhsat süresince her yıl için Haziran ayı sonuna kadar çevre ile uyum teminatı yatırılır. Aksi takdirde arama ruhsat teminatı irat kaydedilir.

BEŞİNCİ BÖLÜM

İşletme Ruhsatları ve İşletme İzinleri

I (b) ve II (a) grubu madenlerin işletme ruhsatı müracaatı

(1) I (b) ve II (a) Grubu madenlere işletme ruhsat müracaatı için talep harcı yatırılıp Ek Form-1’de örneği verilen dilekçe ile maden ismi belirtilerek işletme ruhsat müracaatı yapılır. Uygun olan alanlar müracaat tarihi itibarıyla iki ay süre ile rezerve edilir. Bu sürede müracaat sahibi, işletme ruhsat talep harcını, işletme ruhsatı harcı ve teminatını, Ek Form-2’de istenen belgeleri, görünür rezerv bilgilerini, çevre ile uyum planını da içeren Ek Form-10’a uygun olarak hazırlanmış ve imzalanmış işletme projesini Genel Müdürlüğe vermesi halinde işletme ruhsat hakkı doğar. Aksi halde bu alanlar iki aylık süre sonunda müracaatlara açık hale gelir. Bu durumda talep harcı dışındaki ruhsat harç ve teminatı iade edilir.

I (b) grubu ve II (a) grubu maden işletme ruhsat taleplerinin değerlendirilmesi

(1) I (b) Grubu ve II (a) Grubu madenlerde işletme ruhsatı verilebilmesi için; görünür, muhtemel ve mümkün rezerv bilgilerini, çevre ile uyum planını da içeren Ek Form-10’a uygun olarak hazırlanmış ve imzalanmış işletme projesinin yeterli olup olmadığının incelenmesine müteakip, projenin teknik eksikliklerinin tamamlanmasını takiben ruhsatlandırılması ve işletilmesi ile ilgili genel ilkeler çerçevesinde uygun bulunan alana işletme ruhsatı düzenlenir.

II (a) grubu ve patlatma yapılarak üretim yapılan I (b) grubu madenlerin ruhsatlandırılması, izin verilmesi ve işletilmesi ile ilgili genel ilkeler

(1) II (a) ve patlatma yapılarak üretim yapılan I (b) Grubu madenlerin projesinde talep edilen izin alanı ve kırma-eleme tesis yerlerinin, Karayolları Genel Müdürlüğü sorumluluğunda olan yollar ile 1/5000 ölçekli imar planı onaylanmış alanlar, organize hale gelmiş tarım ve hayvancılık bölgeleri, birinci derece arkeolojik sit alanlarında fiziki olarak ortaya çıkarılmış kültürel varlıkların ön görünüm alanında yatay olarak en az 300 metre mesafede, ön görünüm alanı dışında ise en az 150 metre mesafe dahilinde izin verilmez. Ancak Karayolları Genel Müdürlüğünün sorumluluğunda olan yol kenarlarında, alternatif alan bulunamaması veya coğrafik ve bölgesel şartlar dikkate alınarak, Karayolları Genel Müdürlüğünden izin alınması durumunda izin verilebilir. Bu fıkradaki mesafeler, ihtiyaç halinde faaliyetlerin boyutu, işletme yöntemi, emniyet tedbirleri ile arazinin topoğrafik ve jeolojik yapısı dikkate alınarak Bakanlıkça artırılabilir. Mesafeler yatay olarak hesaplanır.

(2) Kamu hizmeti veya umumun yararına ayrılmış binalardan yatay olarak en az 300 metre mesafe dahilinde izin düzenlenmez.

(3) Kırma-eleme tesislerinde toz indirgeme sistemi olacak şekilde ve bunker, kırıcılar, elekler, bantlar ve malzeme dökülme noktalarının en az ünite bazında kapatılması yönünde işletme projesi hazırlanması ve işletilmesi esastır.

(4) Ruhsat sahasında galeri atımı yöntemi ile patlatma yapılamaz.

II (b), III., IV. ve VI. grup işletme ruhsatı için müracaat

(1) Arama ruhsat süresi sonuna kadar işletme ruhsatı talep edilebilmesi için arama faaliyetlerine ait arama dönemleri ile ilgili yeterlilik şartlarının yerine getirilmesi, Kanunun 17 nci maddesine göre hazırlanmış II (b) ve III. Grup madenler için genel arama faaliyet raporu, IV. ve VI. Grup madenler için ise detay arama faaliyet raporu ile madencilik faaliyetlerinin yürütülmesi esnasında ve/veya sonlandırılması aşamasında faaliyet sonrası işletme alanının çevre ile uyumlu hale getirilmesine ilişkin taahhütleri de içeren Ek Form-10’a uygun olarak hazırlanmış işletme projesi ve talep harcının eksiksiz ödendiğine dair belge ile müracaatta bulunulması halinde işletme ruhsatı hakkı doğar. İşletme projesinin, ruhsat sahibi veya kanuni vekilince de imzalanması zorunludur.

(2) Bu grup madenlere işletme ruhsatı verilebilmesi için görünür, muhtemel ve mümkün rezerv bilgilerini, çevre ile uyum planını da içeren Ek Form-10’a uygun olarak hazırlanmış ve imzalanmış işletme projesinin yeterli olup olmadığının incelenmesini müteakip, projenin teknik eksikliklerinin tamamlanmasını takiben ruhsatlandırılması ve işletilmesi ile ilgili genel ilkeler çerçevesinde uygun bulunan alana işletme ruhsatı düzenlenir.

II (b), III., IV. ve VI. grup madenlere işletme ruhsatı düzenlenmesi ve işletilmesi ile ilgili genel ilkeler

(1) Arama faaliyeti sonrası görünür, muhtemel ve mümkün rezerv sınırlarının ve büyüklüğünün tespit edilebilmesi için madenin ortalama tenörü, kalitesi veya madenin cinsine göre cevher damar kalınlıkları, kömür için kalori değeri, mermer için üretim kapasitesi, su ve gazların konsantrasyonu, debisi, kapasitesi belirlenir. İşletme projesinin hazırlanmasında kullanılacak verilerin belirlenebilmesi için gerekli aramaların yapılmış olması ve bu faaliyetlerin rezerv bilgilerini içeren II (b) ve III. Gruplar için hazırlanmış genel arama faaliyet raporu, IV. ve VI. Gruplar için ise detay arama faaliyet raporu ile belgelenmesi zorunludur.

(2) Arama ruhsat döneminde ortaya çıkarılan rezerve ilişkin dayanakları ile birlikte belge ve bilgilerin verilmesi zorunludur.

(3) III. Grup madenlerde, Ek Form-10’a uygun hazırlanmış işletme projesinde, üretilmesi öngörülen madenler için; tabii denge, kapasite, rezervuar, konsantrasyon, hidrojeolojik ve jeokimyasal denge, debi gibi koruma ilkeleri esas alınır. Bu Grup madenler; deniz, göl, kaynak, havza veya beslenme alanının tabii dengesini bozmayacak şekilde ruhsatlandırılır.

(4) İşletme projelerinde beyan edilen yıllık üretim miktarı, başa baş noktasını sağlayan miktarın altında olamaz. Genel Müdürlük; madenin cinsi, rezerv miktarı, tenörü/kalitesi, üretimin yapıldığı bölge, işletme izin alanı gibi kıstasları dikkate alarak minimum yıllık üretim miktarlarını belirleyebilir.

(5) Arama ruhsatlı sahalara, geçici tesis alanı ile arama süresince belirlenen görünür, muhtemel ve mümkün rezerv alanı üzerinden Ek Form-11'deki işletme ruhsatı, geçici tesis alanı ve görünür rezerv alanına da Ek Form-12'deki işletme izni verilir. Arama ruhsatının diğer kısımları taksir edilir.

(6) İşletme izin alanı değişikliği talepleri, işletme izin alanı belirleme sürecindeki işlemlere tabidir.

İşletme projesi eki olarak verilecek harita ve çizimler

(1) İşletme projesinin ekinde aşağıdaki haritalar ve çizimler verilir:

a) Ruhsat alanının ve varsa ocak yerinin yer bulduru haritası,

b) Ruhsat alanının uygun ölçekli jeoloji haritası ve jeolojik kesitler,

c) Ocak açılması planlanan alanın uygun ölçekli (1/10000, 1/5000, 1/1000 gibi) hali hazır topoğrafik harita ve kesitleri,

ç) Uygun ölçekle çizilmiş ruhsat sınırı, talep edilen işletme izin sınırları ile sahada açılmış ocak, galeri, yarma, sondaj, kuyu gibi arama faaliyetlerinin yerini gösterir imalat haritası,

d) Sahada belirlenmiş görünür rezerve ve ruhsat süresine bağlı olarak planlanan üretim programlarını gösterir termin planı,

e) Yeraltı işletmelerinde can ve mal güvenliği ile ilgili; elektrik projesine ilişkin plan ve projeler, basınçlı hava şebeke projesi, acil kaçış planı, su tahliyesi, nakliye gibi hususları içeren uygun ölçekli çizimler ile üretimi gösteren termin planı üzerinde uygun ölçekli ve havalandırma bilgilerini içeren havalandırma planı,

f) Mevcut ve yapılması planlanan bina, tesis, kantar, silo, trafo, yol gibi yapıları gösteren vaziyet planı,

g) İşletme esnasında ve/veya sonrası üretim faaliyetinin gerçekleştirildiği alanın çevre ile uyumlu hale getirileceğine ilişkin çevre ile uyum plan çizimi ve kesitleri,

(2) Gazlar ile göl, deniz ve kaynak sularına ait işletmeler için; çöktürme, buharlaştırma, ayırma, arıtma, üretim havuzları, bina gibi yer üstü veya var ise yeraltı tesislerini gösterir uygun ölçekli haritalar ile üretim termin planı verilir.

Proje eksikliklerinin tamamlanması

(1) Projelerdeki eksiklikler, yapılan bildirimden itibaren üç ay içinde tamamlanır. Eksikliklerini verilen sürede tamamlamayan ruhsat sahiplerine ikinci bir bildirim yapılarak işletme ruhsat teminatları iki katına çıkarılır ve süre üç ay daha uzatılır. Bu süre sonunda eksikliklerini tamamlamayanların talepleri kabul edilmez ve I (b) ve II (a) Grubu işletme ruhsat taleplerinde proje ile birlikte verilen işletme ruhsat teminatı, diğer gruplarda ise mevcut arama ruhsat teminatı irat kaydedilir.

(2) Uygun bulunan işletme ruhsat talepleri için, ruhsat harçları ve ruhsat teminatının üç ay içerisinde tamamlanması hususu talep sahibine tebliğ edilir. Bu sürelerde eksikliklerini tamamlamayanların mevcut teminatı irat kaydedilerek, işletme ruhsat talepleri reddedilir. Ruhsat süresi bitmeden yeni bir işletme projesi verilmesi halinde işletme ruhsat talebi yeniden değerlendirilir. Ancak, ruhsatın süresi bitmiş ise ruhsat iptal edilir.

İşletme izni verilmesi ve değişiklik talepleri

(1) Kanunun 7 nci maddesi gereğince alınması zorunlu olan izinlerin alınmasını, çevre ile uyum teminatının yatırılarak Genel Müdürlüğe verilmesini müteakip işletme izni düzenlenir.

(2) İşletme izninin düzenlenmesinden sonraki her yıl için Haziran ayı sonuna kadar çevre ile uyum teminatı yatırılır. Aksi takdirde işletme ruhsat teminatı irat kaydedilir.

(3) Bir veya birden fazla işletme izni olan sahalarda, çevre ile uyum teminatı ruhsat bazında alınır.

(4) İşletme ruhsat alanında yeni işletme izin alanı değişiklik taleplerinde;

a) Aynı grupta farklı bir maden için ikinci bir işletme izni talep edilmesi halinde işletme projesi ile birlikte işletme talep harcı istenir.

b) Aynı maden için işletme izin alanı değişiklik talebinde, işletme projesi ekinde verilmesi gereken harita ve çizimler ile talep harcı istenir.

c) Tesis, stok alanı, pasa döküm alanı, altyapı tesisleri gibi amaçlarla işletme izin alanı değişikliği taleplerinde işletme projesini etkilemiyor ise revize işletme projesi istenmez. Ancak söz konusu hususlar için planlar ve talep harcı istenir.

Madenin işletmeye alınması

(1) İşletme izninin verildiği tarihten itibaren bir yıllık süre içinde ruhsat sahibi madeni işletmeye almak zorundadır.

(2) İşletme projesinde beyan edildiği şekilde üretimin veya üretime yönelik hazırlık çalışmalarının, tesis ve altyapı tesislerinin yapılması madenin işletmeye alınması sayılır.

(3) Beklenmeyen haller ve mücbir sebepler dışında süresi içinde işletmeye alınmayan veya projesinde belirtilen yıllık üretim miktarının %10’unun altında üretim yapılan ruhsat sahalarından, çalışılmayan her yıl için, projede belirtilen üretim miktarının %10’u üzerinden Devlet hakkı alınır. Ancak Devlet hakkı yıllık işletme ruhsat harcından az olamaz. Kamu kurumlarınca doğrudan işletilen bor tuzu ve Ereğli Kömür Havzasındaki taşkömürü ruhsatları için bu hüküm uygulanmaz.

İşletme ruhsatı döneminde arama faaliyetleri

(1) İşletme ruhsatı alanı içinde aramalara devam edilir. İşletme ruhsatının verildiği tarihten itibaren mümkün rezerv alanlarının IV. ve VI. Grup ruhsat sahalarında beş yıl, diğer grup ruhsat sahalarında üç yıl içinde görünür ve muhtemel rezerv haline getirilmesi zorunludur. Görünür ve muhtemel rezerv haline getirilmeyen alanlar taksir edilir.

(2) Görünür ve muhtemel rezerv raporunun, dayanakları ve yeterlilik şartlarına uygun olarak IV. ve VI. Grup ruhsatlar için detay arama faaliyet raporu, diğer grup ruhsatlar için ise genel arama faaliyet raporunun verilmesi zorunludur.

(3) V. Grup madenler için verilen işletme sertifika alanlarında bu madde hükümleri uygulanmaz.

İşletme sertifikası

(1) V. Grup madenlerin üretimi işletme sertifikası ile yapılır. Arama sertifikası süresi sonuna kadar yapılan çalışmaları içeren Ek Form-8’deki genel arama faaliyet raporu ve talep harcının ödendiğine dair belge ile müracaatta bulunulması halinde Ek Form-13’teki işletme sertifikası hakkı doğar. Uygun olan müracaatlara işletme sertifikası verilir. İşletme sertifikası süresi beş yıldır.

(2) Arama faaliyeti sonrası görünür, muhtemel ve mümkün rezervin tespit edilebilmesi için madenin tenörü/kalitesi, madenin cinsine göre cevher damar kalınlıkları ve kapasitesi belirlenir. İşletme projesinin hazırlanmasında kullanılacak verilerin belirlenebilmesi için gerekli aramaların yapılmış olması ve bu faaliyetlerin rezerv bilgilerini içeren genel arama faaliyet raporu ile belgelenmesi zorunludur.

(3) Genel Müdürlük; madenin cinsi, rezerv miktarı, tenör/kalite, üretimin yapıldığı bölge, işletme izin alanı gibi kıstasları dikkate alarak minimum yıllık üretim miktarlarını belirleyebilir.

(4) Arama sertifikalı sahalara, geçici tesis alanı ile arama süresince belirlenen görünür, muhtemel ve mümkün rezerv alanı üzerinden Ek Form-13’teki işletme sertifikası verilir. Arama sertifikasının diğer kısımları taksir edilir.

(5) Bu grup madenlerin üretimi arazi yüzeyinden toplanarak yapılır. Bu madenlerin işletilmesi için yarma, galeri, ocak açmak gibi faaliyette bulunulmasının gerekmesi durumunda, Ek Form-10’a uygun olarak işletme projesi hazırlanarak Genel Müdürlükten işletme izni alınması zorunludur.

(6) İşletme izin alanı değişikliği talepleri işletme izin alanı belirleme sürecindeki işlemlere tabidir.

Ruhsatların üst üste verilmesi

(1) Aynı grup ruhsatlar birbiri üzerine verilemez. Ayrı grup ruhsatlar ise üst üste verilebilir. Aynı veya ayrı grup maden ruhsatlarının işletme izin alanlarının üst üste talep edilmesi durumunda, Genel Müdürlükçe projeler üzerinde ve/veya yerinde sahanın jeolojik yapısı, cevherleşmenin özellikleri, maden rezervleri, yatırım ve tesisler göz önünde bulundurularak inceleme yapılır. İnceleme sonucunda, kazanılmış haklar korunmak kaydı ile kaynak kaybına neden olmayacak, maden işletmeciliğini ve işletme güvenliğini tehlikeye düşürmeyecek şekilde, ayrı ayrı çalışma imkânının tespiti halinde, çalışma esasları Bakanlıkça belirlenerek, bu alanda ayrı gruplarda işletme izinleri verilebilir. Bu mümkün değilse öncelik hakkı esas alınarak faaliyete izin verilir.

(2) Ancak, 2000 hektardan daha az olan IV. ve VI. Grup işletme izin alanları ile 100 hektardan daha az olan II. Grup işletme izin alanları üzerine I (b) Grubu işletme ruhsatı verilmeyeceği gibi I (b) Grubu maden işletme izni üzerine de IV. ve VI. Grup veya II. Grup işletme izni verilmez. Bununla birlikte, farklı gruptaki işletme ruhsatlarının aynı kişiye ait olması veya talep sahiplerinin aralarında mutabakat sağladıklarını belgelemeleri halinde üst üste işletme izni verilir.

ALTINCI BÖLÜM

İşletme Dönemi İşlemleri

Projeye uygun faaliyette bulunulması

(1) İşletme izinlerinin alınmasını takiben üretim faaliyetleri, projesine uygun olarak yürütülür. Birlikte işletilmesi zorunlu olan madenler bir proje kapsamında işletilir. Madencilik faaliyetleri sürdürülürken ve/veya tamamlandıktan sonra çevre ile uyum planı uygulanır.

(2) Açık işletme ya da yeraltı işletmesine geçişler ile üretim yöntemi ile ilgili değişikliklerin, uygulanmadan önce Genel Müdürlüğe bildirilmesi zorunludur. Aksi takdirde, sahadaki can ve mal güvenliği ile ilgili çalışmalar dışındaki üretim ile ilgili faaliyetler, değişikliklere ilişkin verilmesi gereken revize projenin onaylanmasına kadar durdurulur.

(3) III. Grup madenlerin üretilmesinde Genel Müdürlükten izin alınmadan göl ve denizin doğal yüzeyini değiştirecek şekilde havuz, kanal ve sondaj yapılamaz. İzin alınmadan bu faaliyetlerde bulunulduğunun tespiti halinde gerekli izinler alınıncaya kadar teminat irat kaydedilerek faaliyetler durdurulur. Genel Müdürlükçe uygun görüldüğü şekliyle doğal yüzeyi değiştirilen alanlarda gerekli tedbirlerin ruhsat sahibince alınması sağlanır.

(4) İşletmelerde hazırlık ya da üretim çalışmaları sürdürülürken şev açısı, basamak yüksekliği, basamak genişliği, heyelan, göçük, tahkimat, alt yapı gibi nedenlerle can ve mal güvenliği açısından tehlikeli bir durum oluştuğunun tespiti halinde, gerekli önlemlerin alınması ve çalışmaların yapılabilmesi için ruhsat sahibine altı aya kadar süre verilir. Mücbir sebepler dışında bu süre uzatılmaz. Bu süre sonunda projeye uygun faaliyette bulunulmaması veya tehlikeli durumun ortadan kaldırılmaması halinde teminat irat kaydedilerek can ve mal güvenliği ile faaliyetlerin projeye uygun hale getirilmesi yönündeki hazırlık faaliyetleri dışındaki işletme faaliyetleri durdurulur.

(5) Yeraltı işletmelerinde üretim çalışmaları sürdürülürken işletme projesine aykırı olarak; yeraltındaki üretim faaliyetlerinin sürdürüldüğü alanların yerüstüne veya diğer kotlara iki ayrı yolla bağlanmadığı, panolarda havalandırmanın birbirinden bağımsız olarak gerçekleştirilmediği, yanıcı veya patlayıcı gaz geliri olabilecek ocaklarda yeterli cebri havalandırmanın yapılmadığı, havalandırmanın projeye uygun tesis edilmediğinin tespit edilmesi halinde can ve mal güvenliği ile faaliyetlerin projeye uygun hale getirilmesi yönündeki faaliyetler dışındaki üretim faaliyetleri durdurulur.

(6) Üretim faaliyetleri durdurulan sahalarda faaliyet durdurma nedenine yönelik gerekli tedbirlerin alındığının ruhsat sahibince Genel Müdürlüğe bildirilmesini müteakip teknik heyet raporu ile gerekli tedbirlerin alındığının tespit edilmesi halinde üretime yönelik faaliyetlere izin verilir.

Çevre ile uyum teminatı

(1) Arama dönemi üretim izni ve işletme izni düzenlenmiş sahalarda çevre ile uyum teminatı, özel kanunlarında belirtilen hükümler hariç yıllık işletme ruhsat harç bedeli kadar her yıl Haziran ayının son günü mesai saati bitimine kadar yatırılır. Bu teminatın süresi sonuna kadar yatırılmaması ya da eksik yatırılması halinde ruhsat teminatı irat kaydedilir.

(2) Çevre ile uyum teminatının tam olarak yatırılmasını müteakip arama dönemi üretim izni veya işletme izni düzenlenir.

(3) Ruhsat hukukunun sona ermesi durumunda, faaliyet yapılan alanların çevre ile uyumlu hale getirildiğinin tespitini müteakip, çevre ile uyum teminatı iade edilir. Ancak, ruhsat sahasında faaliyet gösterilen alanın taksir edilmesi ve bu alanın çevre ile uyumlu hale getirildiğinin tespit edilmesi halinde yatırılan toplam çevre ile uyum teminatının yarısı iade edilir.

(4) Çevre ile uyum teminatı, ruhsat bazında alınır.

İşletme faaliyeti belgeleri

(1) Her yıl Nisan ayı sonuna kadar Ek Form-14’te belirtilen işletme faaliyet bilgi formu, Ek Form-15’te belirtilen satış bilgi formu ile birlikte aşağıdaki belgeler verilir:

a) Geçmiş yıllara ait üretim, bir önceki yıl içinde yapılan üretim ile bir sonraki yıl planlanan üretimleri gösteren imalat haritası ve uygun ölçekli kesitler, yeraltı işletmeleri için havalandırma bilgilerini içeren havalandırma planı,

b) İşletme sahasında arama yapılmış ise faaliyetin niteliğine uygun kaynak/rezerv raporunu içeren genel/detay arama faaliyet raporu,

(2) Projede değişiklik varsa;

a) İşletme ruhsatı ve işletme iznindeki koordinatlarına göre uygun ölçekle çizilmiş ocak, yarma, kuyu ve galeri gibi faaliyetlerin son durumunu gösterir harita ve çizimler,

b)Yeraltı işletme yöntemi ile faaliyet gösteren ocaklarda can ve mal güvenliği ile ilgili havalandırma bilgilerini içeren havalandırma planı, su tahliyesi, nakliye gibi hususların en son durumunu gösterir uygun ölçekli çizim,

c) Yerüstü bina, tesis, kantar, silo, trafo, yol vs. gibi son durumu gösterir vaziyet planı,

ç) Gazlar ile göl, deniz ve kaynak sularına ait işletmeler için her yıl çöktürme, arıtma, üretim havuzları, bina, rezervuar besleme alanı ve havzanın tabii dengesini bozmayacak, kapasitesini aşmayacak işleme tesisleri gibi yerüstü veya var ise yeraltı tesislerinin en son durumunu gösterir uygun ölçekli haritalar.

(3) Bu madde ile ilgili satış bilgi formu, faaliyet bilgi formu ve üretim yapılmış ise imalat haritasının Genel Müdürlüğe verilmemesi halinde teminat irat kaydedilir. Yükümlülük yerine getirilinceye kadar faaliyet durdurulur. İşletme sahasında arama faaliyeti yapılmış ise arama dönemi yeterlilik kıstaslarına uygun bilgiler ile bu maddedeki diğer eksiklikler Kanunun 10 uncu maddesi kapsamındaki hata ve noksanlıklar kapsamında tamamlatılır.

(4) İşletme faaliyetinde bulunulmaması halinde, ruhsat sahibi gerekçesini yazılı olarak Genel Müdürlüğe bildirir. Bu durumda, Kanunun 29 uncu maddesinde belirtilen belgelerden sadece satış bilgi formunun verilmesi yeterlidir.

(5) Üretim yapılan ruhsat sahalarında faaliyet bilgi formu ve imalat haritası, üretim yapıldığı dönemde ruhsat sahası için atanmış olan teknik nezaretçi veya Genel Müdürlüğe verildiği tarih itibariyle ruhsat sahası için atanmış durumda olan teknik nezaretçi tarafından imzalanır. Teknik nezaretçi imzası olmadan Genel Müdürlüğe verilen bu fıkrada sayılan belgeler geçersiz sayılır.

Üretim yapılmayan işletme ruhsat sahaları ve tesisler

(1) Beş yıllık sürede mücbir sebepler ve beklenmeyen haller dışında üç yıldan fazla üretim yapılmayan ruhsatlar, teminatları irat kaydedilerek iptal edilir. Bu üç yıllık süre içerisinde yapılan toplam üretimin projede beyan edilen bir yıllık üretim miktarının %10’undan az olması halinde de bu hüküm uygulanır.

(2) Birinci fıkra gereğince değerlendirme yapılırken aşağıdaki hususlar göz önünde bulundurularak işlem tesis edilir:

a) İşletme ruhsatlarının yürürlükte olduğu süre içinde, işletme izinli olarak tespit yapıldığı tarihten geriye doğru son beş yılda üç yıldan fazla bir süre mücbir sebep veya beklenmeyen hal olmadığı halde üretim yapılmadığının tespit edilmesi veya bu üç yıllık işletme izinli olarak geçen süre içerisinde yapılan toplam üretimin projede beyan edilen bir yıllık üretim miktarının %10’undan az olduğunun belirlenmesi hallerinde, teminat irat kaydedilerek ruhsat iptal edilir.

b) İşletme ruhsatlarının yürürlükte olduğu süre içinde, işletme izinli olarak beş yılda üç yıldan fazla bir süre geçmesine rağmen eğer bu süre içinde Genel Müdürlükçe kabul edilmiş bir geçici tatil süresi var ise bu süre bu kapsamda yapılan değerlendirmenin dışında tutularak süreler hesaplanır.

c) Mücbir sebep veya beklenmeyen hal var ise ruhsat sahasında mücbir sebep veya beklenmeyen halin geçerli olduğu alan dışında üretim yapılabilecek işletme izinli alan olması durumunda mücbir sebep veya beklenmeyen hal kapsamında değerlendirilmez.

ç) Beklenmeyen hal kapsamındaki diğer kurumlardan alınması gereken izinlerin alınamaması durumunda, ruhsat sahibinin izin alınmamasında bir kusurunun olup olmadığı gerekirse ilgili kamu kurum ve kuruluşlarından görüş alınarak açıklığa kavuşturulur. Ruhsat sahibinin izin alınmamasında bir kusuru var ise beklenmeyen hal kapsamında değerlendirilmez.

d) Ruhsat sahipleri, mücbir sebep veya beklenmeyen hal olmasına rağmen geçici tatil talep etmemeleri durumunda da yapılan değerlendirmelerde somut belgelerle mücbir sebep veya beklenmeyen hal durumunun olduğu süreler üretim yapılmayan sürelerden düşülür.

e) İşletme ruhsat süresi uzatılsa dahi beş yıllık sürede mücbir sebepler ve beklenmeyen haller dışında üç yıldan fazla üretim yapılmayan ruhsat, teminatı irat kaydedilerek iptal edilir.

Entegre tesislere hammadde sağlayan ruhsat alanlarında üretim yapılmaması

(1) Üretilen madenin kullanıldığı entegre metalurji, seramik, çimento, kireç ve kimya tesisleri, termik santral ve IV. Grup madenlerin zenginleştirme tesislerini beslemeye yönelik aynı tesis sahibine ait ruhsatlara Kanunun 24 üncü maddesinin on ikinci fıkrası hükümleri uygulanmaz. Ancak, üretim yapılamayan her bir ruhsat için, işletme ruhsat harcından az olmamak üzere projede belirtilen üretim miktarının %10’u üzerinden Devlet hakkı alınır.

(2) Bu madde ile getirilen muafiyet; tuğla-kiremit, seramik, çimento tesisleri, kireç, kalsit tesisleri, II (b) Grubu madenlerden kesme, boyutlandırma, şekillendirme veya işleme yapılan entegre tesisler, III. Grup madenlerden üretilen ürünlere dayalı entegre tesisler, alçı, tuz gruplarına ait rafine, cam, fosfat üretim tesisleri, enerji tesisleri, gazlaştırma yöntemi ile üretim yapılan tesisler, denizlerde yapılan Kokolit-Sapropel üretimi yapılan tesisler, entegre metalurji ve konsantre, izabe ve dore-külçe üreten zenginleştirme tesisleri ile VI. Grup madenlerle ilgili üretim tesislerine uygulanır.

(3) I (a) ve V. Grup madenler ile mıcır, kaba inşaat, baraj, gölet, liman, yol gibi yapılarda kullanılan her türlü yapı hammaddesi ve dolgu malzemesi üreten tesisler bu madde ile getirilen muafiyetten yararlanamaz.

(4) Bu madde ile getirilen muafiyetten yararlanmak için ruhsat sahibi dilekçe ile Genel Müdürlüğe müracaat etmek zorundadır. Bu dilekçe ekinde, tesise ait teknik ve hukuki bilgiler ile talepte bulunulan ruhsatlardan üretilen madenlerin bu tesiste kullanılmasına ilişkin bilgiler yer alır. Genel Müdürlükçe, nazari ve/veya mahallinde yapılan inceleme sonucu uygun görülen ruhsatlara, Kanunun 24 üncü maddesinin onikinci fıkrası hükümleri uygulanmaz. Taleplerin uygun bulunması halinde muafiyet, müracaat tarihi itibarı ile başlar.

(5) Bu şekilde maden ruhsat sahibinin yurt içinde kurulu bulunan tesisinde hammadde olarak kullanılan, bir işleme tabi tutularak zenginleştirilen veya zenginleştirme tesislerini beslemeye yönelik beş adet ruhsat birinci fıkra kapsamında değerlendirilir. Ruhsat hukukları yürürlükte olduğu sürece bu kapsamda değerlendirilen ruhsatlar değiştirilemez. Ancak, bu ruhsatların devir, terk veya iptal edilmesi halinde başka ruhsatlar ile beş adet ruhsata tamamlanabilir. Bu muafiyetten yararlanan ruhsatlar, tesise yatay olarak en fazla 250 kilometre mesafede olmak zorundadır.

(6) Üretilen madenin kullanılacağı entegre tesisleri beslemeye yönelik aynı tesis sahibine ait ruhsat sahalarında yapılan üretime hazırlık faaliyetleri çerçevesindeki dekapaj, kuyu açma, galeri ve desandre sürme gibi faaliyetler, Kanunun 24 üncü maddesinin onikinci fıkrası kapsamında değerlendirilmez. Bu fıkrada yer alan hükmün uygulanması için projede belirtilen termin planındaki süreler esas alınır ve bu süreler aşılamaz.

(7) Bu madde kapsamında muafiyet kazanan ruhsatlar, geçici tatil talebinde bulunamaz.

(8) I (b), II (a), II (b), III. ve IV (a) Grubu ruhsatlarda üretilen madenin kullanıldığı tesislerden güncel değeri üç milyon Türk Lirası ve üzeri fiziki yatırım bedeli, IV (b), IV (c) ve VI. Grup ruhsatlarda üretilen madenin kullanıldığı tesislerden güncel değeri altı milyon Türk Lirası ve üzeri fiziki yatırım bedeli olan tesisler, bu madde kapsamındaki muafiyetten yararlanabilir. Fiziki yatırım bedeline arazi/arsa bedeli dahil edilmez. Muafiyetten yararlanan tesislerin fiziki yatırım bedeline ilişkin bilgi ve belgeler, sanayi ve/veya ticaret odalarından alınır. Yatırım bedeli, her yıl yeniden değerleme oranında artırılır.

İşletme ruhsatı süresi ve uzatılması

(1) I (b), II., III., IV. ve VI. Grup madenlerin işletme ruhsat süresi görünür ve muhtemel hale getirilmiş rezerv ve hazırlanmış projesine göre belirlenir. Bu süre 10 yıldan az olamaz.

(2) İşletme ruhsat süresinin uzatılması için ruhsat süresi bitiminden önce talep harcı ile beraber Ek Form-10’a uygun görünür ve muhtemel rezerv bilgilerini, çevre ile uyum planını da içeren yeni bir projeyle uzatma talebinde bulunulması gerekir. Bu talep yapılırken işletme projesi süreci için zorunlu olan genel ilkelere uyulur. Ruhsat süresi maden rezervinin yeterli ve rasyonel bir şekilde işletilmesi için gerekli yatırımların yapılmış ve tesislerin inşa edilmiş olması, projenin uygun bulunması, geçmiş ruhsat döneminde projeye uygun faaliyette bulunulması durumları göz önüne alınarak uzatılabilir. Ruhsat süresi, yapılmış olan faaliyetin çevresel etkileri, çevre ile uyum planına uyulup, uyulmadığı ve yerleşim birimlerinin konumu, geçmiş ruhsat dönemindeki faaliyetler ve üretim durumu, geçici tatilde geçirilen süre, sahadaki mevcut tesisler ile yapılması planlanan ilave tesisler, projesinde öngörülen üretimin özelliği de dikkate alınarak uzatılabilir. Toplam işletme ruhsat süresi altmış yılı geçemez. Altmış yıldan sonraki sürenin uzatılmasına Bakanlar Kurulu yetkilidir.

(3) İkinci fıkradaki şartların sağlanması kaydıyla işletme ruhsatı süresi;

a) Ruhsat sahibinin sahasından ürettiği madeni kendisine ait tesiste kullanması, talep edilen süre ve üretim miktarına uygun görünür rezervin ruhsat sahasında mevcut olması ve son beş yılın üretim ortalamasının projedeki üretim beyanlarının %40’ının üzerinde olması halinde on yıl ile otuz yıl arası, üretimin %10-40 arasında olması halinde on yıl ile yirmi yıl arası, üretimin %10’dan az olması halinde ise on yıl uzatılabilir.

b) Ruhsat sahibinin sahasından ürettiği madeni kullandığı tesisinin olmaması, talep edilen süre ve üretim miktarına uygun görünür rezervin ruhsat sahasında mevcut olması ve son beş yılın üretim ortalamasının projedeki üretim beyanlarının %40’ın üzerinde olması halinde on yıl ile yirmi yıl arası, üretimin %10-40 arasında olması halinde on yıl, üretimin %10’un altında olması halinde ise beş yıl uzatılabilir.

c) On yıldan daha az süresi kalmış ruhsatlara dayalı 38 inci madde kapsamındaki entegre tesis yatırımı projesi veren ruhsat sahiplerinin uzatma talebinde bulunması halinde, ruhsat süresine onbeş yıl ilave edilebilir. Tesisin taahhüt edilen sürede tamamlanmaması halinde ilave edilen süre geri alınır.

(4) İşletme ruhsat süresinin dolmasına üç yıldan fazla kalan ruhsatların, süre uzatma talepleri kabul edilmez. Ancak, işletme ruhsatlarının süresinin dolmasına üç yıldan fazla kalan ruhsatların; ruhsat sahibinin sahasından ürettiği madeni kullandığı tesisinin olması, talep edilen süre ve üretim miktarına uygun görünür rezervin ruhsat sahasında mevcut olması, son beş yılın üretim ortalamasının projedeki üretim beyanlarının %40’ının üzerinde olması ve mevcut projenin üzerinde yıllık üretimin öngörülmesi halinde ruhsat uzatma talepleri işletme projesinin verildiği tarih itibariyle kabul edilebilir.

İşletme sertifikası süresinin uzatılması

(1) V. Grup madenlerin işletme sertifika süresi beş yıldır. İşletme sertifikası süresinin bitiminden önce talep harcı ve işletme projesi ile süre uzatımı talebinde bulunulabilir. Yeterli rezervin olması, projenin uygun bulunması ve işletme sertifikası süresince üretim faaliyetinde bulunulmuş olması durumunda sertifika süresi uzatılabilir.

(2) İşletme sertifikası döneminde üretimin arazi yüzeyinden toplanarak yapılması halinde süre uzatımı için işletme projesi yerine arama faaliyet raporu verilmesi yeterlidir.

(3) İşletme sertifikası süresinin uzatılması talebi yapılırken, işletme projesi süreci için zorunlu olan genel ilkelere uyulur.

Mücbir sebep ve beklenmeyen hallerde geçici tatil

(1) Sel baskını, yangın, deprem, grizu patlaması, çökme, heyelan gibi geçerli sebeplerle veya tenörde/kalitede, jeolojik şartlarda, ülke ve dünya pazarlarındaki gelişme ve değişimler, ruhsat sahibi şirketin iflasına karar verilmiş olması, özelleştirme kapsamında olan kurumlara ait ruhsat olması, ulaşım, ulaştırma altyapı durumlarında beklenmeyen değişiklikler olması veya yargı kararları sonucu faaliyetin yapılamaz duruma gelmesi hallerinde, işletme ruhsat sahalarında faaliyetin geçici tatili için ruhsat sahibince gerekli belgelerle Genel Müdürlüğe müracaat edilir. Yapılan inceleme sonrası talebin uygun bulunması durumunda müracaat tarihi, geçici tatilin başlama tarihi olarak kabul edilerek bir yıla kadar geçici tatil verilebilir.

(2) Geçici tatilin gerekçelerinin devam etmesi durumunda ruhsat sahibinin talebi ile geçici tatil talebi yeniden değerlendirilir.

(3) Ruhsat sahibi geçici tatilin bitiş tarihinden itibaren üç ay içerisinde faaliyete geçmek zorundadır. Üç ay içinde faaliyete geçilmemesi durumunda ruhsat teminatı irat kaydedilir. Takip eden altı ay içinde de faaliyete geçilmemesi halinde işletme projesinde beyan edilen üretim miktarının %10’u üzerinden Devlet hakkı alınır.

(4) Geçici tatil süresi içinde Kanunun 29 uncu maddesindeki belgelerin verilmesi zorunlu değildir.

(5) Geçici tatil talebi ile ilgili olarak, Genel Müdürlüğe verilen bilgi ve belgelerin eksik olması durumunda, ruhsat sahibine iki ay süre verilerek eksik bilgi ve belgeler istenir. Verilen süre içerisinde eksikliklerin tamamlanması durumunda ilk dilekçe tarihi esas alınarak geçici tatil talebi değerlendirilir.

(6) Kanunun 7 nci maddesi gereğince alınması zorunlu olan izinlerin alınamaması gerekçe gösterilerek yapılan geçici tatil taleplerinin, izin alınamamasına ilişkin bilgi ve belgelerin ibraz edilmesi kaydıyla yapılan geçici tatil talepleri, en fazla üç defa birer yıl süre ile kabul edilebilir.

(7) II (a) ve V. Grup madenlerin ülke ve dünya pazarlarındaki gelişme ve değişimler nedeniyle yapılan geçici tatil talepleri ile işletme izni alınmasını müteakip üretim faaliyetine geçilmeden yapılan geçici tatil talepleri kabul edilmez.

(8) Mücbir sebep veya beklenmeyen hal var ise ruhsat sahasında mücbir sebep veya beklenmeyen hali geçerli olan alan dışında üretim yapılabilecek işletme izinli alan olup olmadığı kontrol edilerek geçici tatil talebi değerlendirilir.

(9) Beklenmeyen hal kapsamındaki diğer kamu kurum ve kuruluşlarından alınması gereken izinlerin alınamaması durumlarında, ruhsat sahibinin izin alınmamasında bir kusurunun olup olmadığına dair gerekirse ilgili kamu kurum ve kuruluşlarından görüş alınır. Ruhsat sahibinin izin alınmamasında bir kusuru var ise geçici tatil talebi değerlendirilmez.

(10) Ruhsat harç eksiği bulunan sahaların geçici tatil talepleri kabul edilmez.

Ruhsat sahalarında birleştirme ve/veya küçültme işlemleri

(1) Talep harcı ile müracaatta bulunulması halinde aynı kenarda en az iki noktası ortak, aynı grup ve safhadaki ruhsatlar birleştirilebilir. Birleştirme sonucunda ortaya çıkan alan, Kanunda belirtilen alan sınırlamasını geçemez.

(2) Ancak, aynı kişiye ait mücavir işletme ruhsat alanlarında görünür maden rezervinin bir bütünlük teşkil etmesi halinde yeni bir işletme projesi verilerek birleştirme talebinde bulunulabilir. Uygun bulunan taleplerde alan kısıtlaması aranmaz.

(3) İşletme ruhsatlı sahaların birleştirme taleplerinde, işletme projesi alınır.

(4) Birleştirme sonunda yeni ruhsatın süresi, birleştirilenler arasındaki süresi en az kalan ruhsat süresi kadardır.

(5) Ruhsat sahalarının birleştirilmesi halinde, ruhsatlardan biri üzerindeki haciz, ipotek, rehin, ihtiyati tedbir gibi hukuki kısıtlamalar ve maddi yükümlülükler ile Kanun hükümlerine göre uygulanmış cezalar, düzenlenen yeni ruhsat üzerinde devam eder.

(6) Birleştirilmiş yeni ruhsatın teminatı güncel teminat üzerinden alınır. Birleştirilen ruhsatlardan herhangi birinde ceza nedeniyle teminat artışının olması halinde, bu artış miktarı esas alınarak teminat belirlenir.

(7) Ruhsat küçültme işlemlerinde talep harcı ve teminat alınmaz. Küçültme işlemi sonrası güncel teminat üzerinden fazla teminat ruhsat sahibine iade edilir.

(8) Aynı dönemdeki arama ruhsatları birleştirilebilir. Ancak farklı veya aynı dönemdeki arama ruhsatları için birleştirilmiş işletme projesi verilerek işletme ruhsatı talebinde bulunulabilir.

YEDİNCİ BÖLÜM

Harita ve Çizimler

Röper noktaları

(1) Ruhsat sahibi, faaliyet alanını görecek şekilde Genel Müdürlüğün yapacağı denetimlerde kullanılmak üzere 6 derecelik dilime esas en az iki adet beton sütun ya da benzeri röper noktası belirler. Bu noktaların kot ve koordinatları gerçek değerler kullanılarak harita tekniğine uygun hassaslıkta uygun bir ölçüm aleti ile belirlenerek arazide muhafaza edilir.

İmalat haritaları

(1) İmalat haritaları; yapılan çalışma alanına göre 1/500 veya uygun ölçekte yapılır. Yeraltı faaliyetleri ile ilgili olarak açılan kuyu, galeri, başyukarı, fere, ayak gibi çalışma alanları harita üzerinde ölçekli olarak uygun bir çizimle belirlenir. Faaliyetlerin yerüstü ve yeraltı olarak yapılması durumunda her iki faaliyet kot ve koordinat değerleri ile birbirine bağlanır.

(2) İmalat haritası; ölçümü yapan haritacı, üretim yapıldığı dönemde ruhsat sahası için atanmış olan teknik nezaretçi veya Genel Müdürlüğe verildiği tarih itibarıyla ruhsat sahası için atanmış durumda olan teknik nezaretçi ve ruhsat sahibince imzalanır. Ölçümün yapıldığı tarih üretim haritası üzerine veri olarak yazılır.

(3) Genel Müdürlüğe verilen imalat haritalarında; kesitlerin olmaması, şev altı ve şev üstü kotlarının bulunmaması, ruhsat ve işletme izin sınırlarının ve eski yıllara ait imalatın daha önce en az bir kez gösterilmemesi, haritada ruhsat sahibi/vekili, haritacı ve teknik nezaretçinin imzalarının olmaması, ölçüm tarihinin eksik olması durumlarında Kanunun 10 uncu maddesine göre hata ve noksanlık kabul edilerek işlem tesis edilir. Üretim beyan edilmesine karşın geçmiş yıllardaki imalat haritalarının aynısının verilmesi veya imalat haritası özelliği göstermeyen haritanın ya da başka sahalara ait imalat haritasının verilmesi durumlarında imalat haritası verilmemiş kabul edilir. Ancak, son durum imalat haritası olarak Genel Müdürlüğe verilen haritalarda maden mühendisi, haritacı ve ruhsat sahibi/vekili imzasının olması zorunludur.

(4) Genel Müdürlüğün belirlediği formata göre imalat haritalarının elektronik ortamda da verilmesi zorunludur. Aksi takdirde Kanunun 10 uncu maddesine göre hata ve noksanlık kabul edilerek işlem tesis edilir.

Kesitler

(1) İmalat haritalarında, madenin üretim yerinden en az iki adet kesit alınır. Üretim yapılmayan yıllar için çizim ve harita verilmez.

Sertifika ile yapılan üretim

(1) İşletme projesi vererek üretim yapan sertifika sahipleri, imalat haritası vermek zorundadır. Ancak toplama ile yapılan üretimlerde harita istenmez.

SEKİZİNCİ BÖLÜM

Maden Sevkiyatı

Maden sevkiyatı

(1) Ruhsat sahasında açılan ocaktan doğrudan satışlarda, stok alanları, kırma-eleme tesisi veya zenginleştirme tesislerine kadar yapılan birincil sevkiyatlarda Genel Müdürlükten alınan sevk fişlerinin kullanılması zorunludur. Ayrıca doğrudan satışlarda, sevkiyat güzergahı üzerinde kantar olması halinde sevk fişine kantar fişinin eklenmesi gerekir. Stok alanından dışarıya satışlarda veya yukarıda belirtilen tesislerde işleme tabi tutulduktan sonra yapılan ikincil sevkiyatlarda ise 213 sayılı Vergi Usul Kanununa göre düzenlenmiş sevk irsaliyesinin kullanılması gerekli ve yeterlidir.

(2) Sevk fişi Genel Müdürlük tarafından bastırılır. Genel Müdürlüğün her yıl belirlediği bedel karşılığında zimmetli olarak ruhsat sahibine verilir. Sevk fişi koçanlarının numarası özel bir deftere kayıt edilerek takip edilir.

(3) Sevk fişleri, Vergi Usul Kanununun 240 ıncı maddesinde yer alan taşıma irsaliyesindeki bilgileri taşır ve mezkûr Kanunun 230 uncu maddesinde yer alan sevk irsaliyesi niteliğinde olup sevk irsaliyesi yerine geçer. Genel Müdürlük, mahalli mülki idare amirlikleri veya il özel idareleri tarafından görev verilen yetkili kişiler, ruhsat sahasında açılan ocaktan doğrudan satışlarda, stok alanları, kırma eleme tesisi veya zenginleştirme tesislerine kadar yapılan birincil sevkiyatlarda maden sevkiyatının Genel Müdürlüğe ait sevk fişi ile yapılıp yapılmadığını takip ve denetleyerek Kanunun ilgili hükümlerine göre işlem yapar.

Arama döneminde sevk fişi talebi

(1) Ruhsat sahibi, arama ruhsatı süresi içinde teknolojik araştırma, geliştirme, pilot çalışmalar ve pazar araştırmaları yapmak üzere görünür hale getirdiği rezervin %10'una kadar yapabileceği üretim için sevk fişi talebinde bulunabilir.

(2) Ruhsat sahibinin sevk fişi talebinin karşılanabilmesi için öncelikle, yıllık ruhsat harçlarını tam olarak yatırmış, sahasında gerekli aramaları yapmış olması, bu aramalar sonucu, II (b), III. ve V. Grup ruhsatlarda genel arama döneminde, IV. ve VI. Grup ruhsatlarda ise genel/detay arama döneminde hazırlanan görünür rezerv bilgilerini de içeren rapor ile birlikte çalışma alan koordinatlarını, üretim yöntemini, planladığı patlatma tekniğini, çalışacağı alanın vasfını bildirerek müracaat etmesi şarttır.

Arama ruhsatı döneminde sevk fişi talebinin değerlendirilmesi

(1) Ruhsat sahibinin verdiği bilgi ve belgeler Genel Müdürlük tarafından incelenir. Sevk fişi için verilmiş belgelerin incelenmesi sonucunda, yapılmış arama çalışmalarının rezervi görünür hale getirmek için yeterli olmadığı belirlenen ve/veya Kanunun 7 nci maddesi gereğince alınması zorunlu olan izinleri alınmayan taleplere sevk fişi verilmez.

(2) Mahallinde tetkik sonrası ruhsat sahibine Genel Müdürlükçe en fazla beş cilt sevk fişi verilebilir. Uygun bulunmayan talepler için sevk fişi verilmez.

(3) Arama döneminde amacı dışında ve belirlenen miktardan fazla üretim yapılamaz. Amacı dışında üretimin yapılması halinde faaliyet durdurulur ve verilen sevk fişleri geri alınır.

(4) Bu madde kapsamında yapılan üretimlere ait faaliyet bilgi formu, satış bilgi formu ve imalat haritasının süresi içinde verilmemesi halinde faaliyet durdurularak, teminat irat kaydedilir.

Maden sevkiyatı

(1) Ruhsat sahasından üretilen tüvenan madenin, karayoluna çıkmadan ruhsat sahası içinde ya da mücavirindeki stok alanına veya tesise sevkiyatında, ocak-tesis mesafesi, nakil güzergahının durumu dikkate alınarak;

a) Sevkiyatın, ocaktan taşıma araçları ve takiben konveyör ile yapılması halinde, her vardiya sonunda, otomatik kantar/ölçme sistemi ile ölçülen maden miktarı için bir adet sevk fişi kesilmesi yeterlidir.

b) Sevkiyatın, ocaktan doğrudan konveyör sistemi ile yapılması halinde, her vardiya sonunda otomatik kantar sistemi ile ölçülen maden miktarı için bir adet sevk fişi kesilmesi yeterlidir.

c) Sevkiyatın, ocaktan taşıma araçları ile yapılması durumunda, ağırlık/hacim belirlenerek yirmi dört saat zarfında ölçülen maden miktarı için bir adet sevk fişi kesilmesi yeterlidir.

(2) Otomatik kantar sistemlerinin kullanıldığı işletmelerde, Genel Müdürlük tarafından talep edildiğinde, ölçüm kontrol belgesinin ibraz edilmesi zorunludur.

(3) Boru hattı ile sevk edilen madenlerin, yirmi dört saat zarfında, boru hattında bulunan ölçüm cihazında ölçülen miktarı için bir adet sevk fişi kesilmesi yeterlidir.

(4) Altın, gümüş, platin gibi kıymetli metallerin elde edilmesi için zenginleştirilecek tüvenan cevherlerin, entegre ve zenginleştirme tesislerine sevkiyatında yukarıdaki esaslar uygulanır. Bu tesislerden elde edilen ürünlerin sevkiyatında da Genel Müdürlükten alınan sevk fişi kullanılır.

(5) Farklı taşıma durumlarında sevk fişlerinin kullanılması ile ilgili usul ve esaslar Genel Müdürlükçe belirlenir.

Sevk fişi olmadan sevkiyat

(1) Madenin nakliyesi esnasında sevk fişi olmaksızın maden sevk edildiğinin mülki idare amirlikleri veya il özel idareleri tarafından bir tutanak ile tespit edilmesi halinde, sevk edilen madene el konulur. Bu tutanakta üretimin yapıldığı yer, taşımada kullanılan araç plakası, aracı kullanan kişi, sevk edilen madenin cinsi ve tartılması mümkün ise miktarı veya tartılması mümkün değilse yaklaşık miktarı gibi bilgiler yer alır. Söz konusu madeni üreten veya sevkiyatını sağlayan özel veya tüzel kişiye, el konulan madenin ocak başı satış bedelinin beş katı tutarında idari para cezası verilir. El konulan madenler, mülki idare amirliklerince satılarak bedeli il özel idaresi hesabına aktarılır. Bu fıkradaki fiili işleyen ruhsat sahibi ise madene el konulmaz, ruhsat sahibine verilir.

(2) Sevk fişi üzerinde yer alan bilgilerden madenin miktarı, sevkiyat tarihi, ruhsat numarası, madenin cinsi, güzergah ve araç plakasının eksik doldurulduğunun tespit edilmesi halinde geçersiz sayılarak sevk fişsiz sevkiyat olarak değerlendirilir.