2009/14954 Mal Memurlarının Kayyımlığı Hakkında Yönetmelik

BİRİNCİ BÖLÜM

Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar

Amaç

(1) Bu Yönetmeliğin amacı; 3561 sayılı Mal Memurlarının Kayyım Tayin Edilmesine Dair Kanun hükümlerine göre vesayet makamınca 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu hükümleri uyarınca kayyım olarak tayin edilen mahallin en büyük mal memurunun görev ve yetkilerine, kayyımlık yetkisinin devrine, kayyımlık mallarının yönetimine, yönetimden elde edilecek gelirler ile yapılacak giderlere, görevlilere ödenecek ücretler ile diğer hususlara ilişkin usul ve esasları belirlemektir.

Kapsam

(1) Bu Yönetmelik, 3561 sayılı Mal Memurlarının Kayyım Tayin Edilmesine Dair Kanun hükümlerine göre, vesayet makamı tarafından kayyım tayin edilen mahallin en büyük mal memurlarının iş ve işlemlerini kapsar.

Dayanak

(1) Bu Yönetmelik, 3561 sayılı Mal Memurlarının Kayyım Tayin Edilmesine Dair Kanunun 2 nci maddesinin son fıkrasına dayanılarak hazırlanmıştır.

Tanımlar

(1) Bu Yönetmeliğin uygulanmasında;

a) Bakanlık: Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığını,

b) Hazine: Genel bütçe kapsamındaki kamu idareleri açısından Devlet tüzel kişiliğinin adını,

c) Kanun: 18/5/1989 tarihli ve 3561 sayılı Mal Memurlarının Kayyım Tayin Edilmesine Dair Kanunu,

ç) Kayyım: Mahallin en büyük mal memurunu,

d) Kayyımlık bürosu: Kayyımlık işlemlerini yürütmek üzere doğrudan çevre, şehircilik ve iklim değişikliği il müdürüne bağlı olarak kurulan millî emlâk dairesi başkanlığı, millî emlâk müdürlüğü veya millî emlâk şefliğinde görevli memurlardan oluşturulan büroyu,

e) Kişi hesabı: Malvarlığı kayyımlıkla idare edilen her bir kişi adına ayrı ayrı açılan banka hesabını,

f) Mahallin en büyük mal memuru: Her ilin merkez ve ilçeleri için çevre, şehircilik ve iklim değişikliği il müdürünü,

g) Yönetim hesabı: Kayyımlıkla idare edilen malvarlığının yönetilmesinin karşılığı olarak kesilen tutarların toplanacağı, kayyım veya görevlendireceği kimsenin para yatırıp çekebileceği banka hesabını,

ifade eder.

İKİNCİ BÖLÜM

Görev ve Yetkiler, Yetki Devri, Temsil

Kayyımın görev ve yetkileri

(1) Kayyımın görev ve yetkileri şunlardır:

a) Malvarlığını yönetmek, işletmek, bakım ve onarımlarını yaptırmak, işgal ve tecavüzlere karşı korumak ve gerekli diğer işlemleri yapmak.

b) Malvarlığının yönetiminden elde edilen gelirleri tahsil ederek bu Yönetmelikte belirtilen hesaplarda değerlendirmek.

c) Malvarlığının yönetimiyle ilgili giderleri yönetim hesabından karşılamak.

ç) İhtiyaç halinde kayyımlık bürosunu oluşturmak.

d) Kayyımlık iş ve işlemleri ile görevli personele bu Yönetmelikte belirtilen ücretlerin ödemesini yapmak.

e) Bu Yönetmelikte belirtilen diğer iş ve işlemleri yapmak ya da yaptırmak.

Yetki devri

(1) Kayyım olarak atanan mahallin en büyük mal memuru; bu görev ve yetkilerinin bir bölümünü, sınırlarını yazılı olarak açıkça belirlemek kaydıyla, astlarına devredebilir.

(2) Yetki devri, yetkisini devreden kayyımın sorumluluğunu ortadan kaldırmaz.

Mal memurunun değişmesi

(1) Kayyımın yönetimindeki mallarla ilgili yönetim görevi sona erinceye kadar, kayyım tayin edilen mahallin en büyük mal memuru yerine vekâlet eden veya atanan kimse de vesayet makamından yeni bir karar alınmasına gerek kalmadan kayyımlığa atanmış sayılır.

Temsil

(1) Kayyım tayin edilen mal memuru, Hazine avukatı bulunan yerlerdeki dava ve icra işlerinde vereceği yetki belgesi ile Hazine avukatı tarafından temsil olunur.

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

Malvarlığının Yönetimine İlişkin Esaslar

Malvarlığının yönetimi

(1) Taşınır ve taşınmazlar ile haklar, öncelikle kiraya verilmek suretiyle yönetilir. Kiraya verme işlemleri aşağıda belirtilen şekilde yürütülür:

a) Taşınır ve taşınmazlar ile haklar, öncelikle açık teklif usulü ile kiraya verilir. Ancak, iki defa üst üste ilan edilen ve ihalesi gerçekleşmeyen taşınmazlar, tahmini kira bedelleri yeniden gözden geçirilerek pazarlık usulü ile kiraya verilebilir. Sözleşmeden doğan yükümlülüklerini yerine getiren eski kiracısı tarafından kiralanması talep edilen taşınmazlar (otoparklar hariç) pazarlık usulü ile eski kiracısına kiraya verilebilir. Kira sözleşmelerinin süresi, kayyımlıkla yönetim süresi dikkate alınarak belirlenir.

b) Bir yıl veya daha uzun süreli ürün ve üç yıl veya daha uzun süreli taşınmaz kira sözleşmelerinin yapılması ile 8/9/1983 tarihli ve 2886 sayılı Devlet İhale Kanununun 76 ncı maddesi gereğince yılı merkezi yönetim bütçe kanununun (İ) cetvelinde belirlenen parasal sınırları (bu bedeller dahil) aşan kiraya verme işlemlerinden önce vesayet makamından izin alınır.

c) Tahmini kira bedeli, taşınmazın rayiç bedeli dikkate alınarak kayyım tarafından tespit edilir veya ettirilir.

ç) Kayyımlıkla idare edilen taşınmazların kira bedellerinin o dönem rayicine uygun olup olmadığı, Bakanlık müfettişlerine ve milli emlak denetmenlerine/personeline beş yılda bir kontrol ettirilir. Bu kontrol ihtiyaç duyulması halinde 6/12/2012 tarihli ve 6362 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu hükümlerine göre sermaye piyasasında değerleme faaliyetinde bulunmak üzere yetkilendirilen değerleme kuruluşlarına da yaptırılabilir.

d) Kira sözleşmelerine, sözleşmenin kiracılar tarafından üçüncü kişilere devredilemeyeceğine dair hüküm konur.

e) Kiralama işlemleri, işgale uğrayan taşınmazların tahliyesi ve işgal nedeniyle talep edilecek kullanım bedellerinin takip ve tahsili ile diğer konulara ilişkin işlemler, kendisine kayyım atanan kişinin hak ve menfaatleri gözetilerek kayyım tarafından yürütülür.

(2) Taşınır ve taşınmazların satışı, taşınmazların rehnedilmesi ve bunlar üzerinde başka bir aynî hak kurulması vesayet makamının izniyle yapılabilir. Taşınmaz satışı, açık artırma usulüyle yapılır ve ihale vesayet makamının onamasıyla tamamlanmış olur. İstisnai durumlarda taşınmazın niteliği veya değerinin azlığı göz önüne alınarak denetim makamının izniyle pazarlıkla satışa karar verilebilir. Açık artırma veya pazarlıkla satış, 2886 sayılı Devlet İhale Kanunundaki usule uygun olarak yapılabilir.

(3) Nakit paralar, vesayet makamının izniyle yapılan taşınır ve taşınmaz satışları ile ortaklığın giderilmesi amacıyla yapılacak taşınmaz satışlarından elde edilen gelirler ve kamulaştırma bedelleri kişi hesaplarına aktarılarak nemalandırılır.

(4) Hisse senedi, tahvil ve benzeri menkul varlıklar, altın, mücevher, antika gibi değerli eşyalar ile önemli belgeler, malvarlığının yönetimi bakımından bir sakınca yoksa, vesayet makamının gözetimi altında güvenli bir yerde muhafaza edilir. Ancak, borsalarda işlem gören menkul varlıklar ve Hazine ve Maliye Bakanlığınca ihraç edilen Devlet Borçlanma Senetleri veya bu senetler yerine düzenlenen belgeler, vesayet makamından gerekli izin alınmak suretiyle nakde çevrilerek, kıymetli evraklar ise takip ve tahsili yapılarak kişi hesaplarında nemalandırılır.

(5) Kişi hesabından varsa borçlar ödenir, alacaklar takip ve tahsil edilerek bu hesapta nemalandırılır.

Mal ve hizmet alımı ile yapım işleri

(1) Olağan yönetim ve işletme ihtiyaçları dışında kalan taşınır veya diğer hak ve değerlerin alımı ile olağan yönetim sınırlarını aşan yapı işlerinin yapılması vesayet makamının iznine tabidir.

(2) Malvarlığının olağan yönetim ve işletme ihtiyaçları için ihtiyaç duyulan mal ve hizmet alımları ile taşınır ve taşınmazların onarım ve yapım iş ve işlemlerinde doğrudan temin yöntemi esastır.

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

Kişi Hesapları

Kişi hesaplarının gelirleri

(1) Malvarlığı kayyımın idaresine verilen her kişi adına bankalarda bir hesap açılması esastır. Bu hesap;

a) Nakit para ile varsa alacakların tahsilinden elde edilen gelirlerden,

b) Taşınır ve taşınmazlarla hakların yönetiminden elde edilen gelirin yüzde altmışbeşinden,

c) Ortaklığın giderilmesi ve icra yoluyla satışlar dâhil taşınmazların satışından ve kamulaştırılmasından elde edilen gelirlerden,

ç) İcra yoluyla satışlar dâhil taşınırların satışından elde edilen gelirlerden,

d) Menkul varlıkların gelirinin yüzde doksanbeşinden,

e) Faiz gelirlerinin yüzde doksanbeşinden,

f) Diğer gelirlerden,

oluşur.

Kişi hesaplarındaki tutarların değerlendirilmesi

(1) Kayyım, kişi hesaplarında toplanan tutarları kendisine kayyım atanan kişinin hak ve menfaatlerini gözetmek suretiyle en verimli şekilde nemalandırmakla mükelleftir. Bu amaçla kayyım, kişi hesaplarında toplanan tutarları; üçer yıllık dönemler halinde en az beş bankadan teklif almak suretiyle en yüksek faiz oranını teklif eden bankadaki hesaplarda nemalandırır.

Kişi hesaplarından yapılacak harcamalar

(1) Kayyım tarafından idare edilen malvarlığına ilişkin her türlü vergi, resim, harç, fon ve katılma payı, kat mülkiyetine göre ödenmesi gereken aidat, elektrik, su, ısınma gibi giderler, yapım, bakım, onarım ve muhafaza giderleri ile varsa borç ödemeleri kişi hesaplarından yapılır.

(2) Kayyımlık konusu malın idaresiyle ilgili olarak yapılması gereken ancak, kişi hesabında para olmaması nedeniyle karşılanamayan giderler, yönetim hesabından karşılanır. Bu giderler, ilgilinin gelirleri kişi hesabına yatırıldıktan sonra kanunî faiziyle birlikte tahsil edilerek yönetim hesabına aktarılır.

Kişi hesaplarının muhasebesi

(1) Kişi hesaplarının gelir ve giderleri ile ilgili belgeler her bir kişi için ayrı bir dosyada toplanır, gelir ve giderleri kayıt tutulmak suretiyle izlenir.

(2) Her takvim yılı sonu itibarıyla, kişi hesapları ile ilgili yapılan işlemler, elde edilen gelirler, yapılan harcamalar ve malvarlığı değerleri hakkında düzenlenen faaliyet raporunun birer örneği, izleyen yılın mart ayı sonuna kadar 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu hükümlerine göre vesayet makamına ve Bakanlığa gönderilir.

BEŞİNCİ BÖLÜM

Yönetim Hesabı

Yönetim hesabının gelirleri

(1) Yönetim hesabının gelirleri şunlardır:

a) Taşınır ve taşınmazlarla hakların yönetim gelirlerinin yüzde otuzbeşi oranında yapılan yönetim gideri kesintisi.

b) Para, hisse senedi, tahvil ve benzeri menkul varlıkların yönetim gelirleri ile kişi hesaplarının nemalandırılmasından elde edilecek gelirin yüzde beşi oranında yapılan yönetim gideri kesintisi.

c) Yönetim hesabının nemalandırılmasından elde edilen gelirler.

ç) Kayyımlık bürosu hizmetlerinde kullanılmak üzere yönetim hesabından temin edilip kayyımlık hizmetlerine özgülenmiş taşıt, taşınır, taşınmazların kiralanması veya satışından elde edilen gelirler.

d) Eksik tahakkuk ettirilen gelirler nedeniyle kazanılan tazminatlar ile bunlara ilişkin gecikme faizleri.

e) Yersiz ödenen ücret iadeleri ve bunlara ilişkin faizler.

(2) Birinci fıkrada yer alan gelirler, tahsilatı izleyen beş iş günü içinde yönetim hesabına yatırılır.

Yönetim hesabındaki tutarların değerlendirilmesi

(1) Kayyım, yönetim hesabında toplanan tutarların en verimli şekilde değerlendirilmesi amacıyla; üçer yıllık dönemler halinde en az üç kamu bankasından veya kamu sermayeli bankadan teklif almak suretiyle en yüksek faiz oranını teklif eden bankadaki hesaplarda nemalandırabilir veya Hazine ve Maliye Bakanlığınca ihraç edilen Devlet İç Borçlanma Senetleri de alabilir.

Yönetim hesabının giderleri

(1) Yönetim hesabının giderleri;

a) Kayyım ve yetki devrettiği görevlilere, ihtiyaç hâlinde kurulacak kayyımlık bürosu görevlilerine ve kayyımlıkla ilgili işlerde görevlendirilenlere verilecek ücretlerden,

b) Kurulması durumunda kayyımlık bürosunun her türlü giderlerinden,

c) Kayyımlıkla idare edilen malvarlığının yönetilmesi amacıyla; milli emlak hizmetlerinin yürütülmesi de dâhil olmak üzere, her türlü demirbaş ve kırtasiye alımı, değerleme ve bilirkişi ücretleri ile diğer harcamalardan,

oluşur.

(2) Kayyımlık hizmetlerinin yürütülmesi için zorunlu ihtiyaç halinde; bina kiralanması ve döşenmesi, taşıt alımı veya kiralanması Bakanlığın iznine tabidir.

Yönetim hesabının idaresi

(1) Yönetim hesabından ödeme yapmaya ve yaptırmaya kayyım yetkilidir. Kayyım bu yetkisini gerekli hallerde millî emlâk dairesi başkanına, millî emlâk/emlâk müdürüne, ilçelerde milli emlâk müdürüne veya milli emlâk müdür yardımcısına devredebilir.

(2) Kayyım tarafından hesabın muhasebe işlemlerini yürütme ve kayıtlarını tutma görevi, birinci fıkrada belirtilen kişilerden birine verilebilir.

(3) Kayyımlık bürosunun bulunması hâlinde, ödeme yapma yetkisi ve muhasebe işlemlerini yürütme görevi büro başkanına verilebilir.

Yönetim hesabının muhasebesi

(1) Yönetim hesabının muhasebe dönemi, takvim yılıdır.

(2) Yönetim hesabı, işletme hesabı esasına göre tutulacak işletme hesabı defterinde izlenir. Bu defter bilgisayar ortamında da tutulabilir. Yönetim hesabından alınan taşınırlar ile borç, alacak, avans ve emanetlerin izlenmesini teminen ayrıca kayıt tutulur.

(3) Yapılan işlemler ve elde edilen gelirler hakkında takvim yılı sonunda işletme hesabı özeti ile faaliyet raporu düzenlenir ve birer örneği, izleyen yılın mart ayı sonuna kadar Bakanlığa gönderilir.

ALTINCI BÖLÜM

Kayyım ve Görevlilere Ödenecek Ücretler

Ücret ödemelerinde esas alınacak tutar

(1) Aylık ödenecek ücretlerin hesaplanmasında esas alınacak tutar; 15.000 gösterge rakamının 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 154 üncü maddesi uyarınca tespit olunan aylık katsayı ile çarpımı sonucu bulunan tutardır. Bu tutardan, çeşitli sebeplerle o ay içinde fiilen çalışılamayan işgünü sayısı dikkate alınarak kıstelyevm hesaplanan miktar düşülür.

(2) Bu Yönetmeliğe göre kayyım ve diğer görevlilere ödenecek aylık ve yıllık ücret tutarları, yönetim hesabının bir önceki yıl gelirleri toplamının yüzde yetmişbeşini geçemez. Gerekli hallerde bu oranı on puana kadar artırmaya veya azaltmaya Bakanlık yetkilidir.

Ödenecek ücretler

(1) Ödenecek aylık ücretler, 20 nci madde gereğince hesaplanacak tutarın;

a) Kayyım için; Ankara, İstanbul ve İzmir illerinde yüzde yüzellisini,

b) Kayyım için; Büyükşehir Belediyesi olan illerde yüzde yüzkırkını, diğer illerde yüzde yüzyirmibeşini,

c) Kayyım tarafından yetki devredilen veya görevlendirilen;

1) Milli emlâk dairesi başkanı için yüzde yüzünü,

2) Millî emlâk/emlâk müdürleri ve kayyımlık bürosu kurulan illerde büro başkanı için yüzde yetmişbeşini,

3) Millî emlâk/emlâk müdür yardımcıları için yüzde altmışbeşini,

4) Diğer milli emlâk görevlileri için yüzde altmışını,

geçemez.

(2) Hazine avukatı tarafından kayyım adına takip edilen dava ve icra işlemleri nedeniyle lehlerine hükmolunup tahsil edilen vekalet ücretleri, 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 146 ncı maddesindeki sınırın iki katını geçmemek üzere ayrıca kendilerine ödenir. Bu vekalet ücretlerinden limit fazlası olan paralar ayrı bir hesapta toplanır ve limitini doldurmayan Hazine avukatları ile muhakemat müdürlüğü bünyesinde görev yapan memurlara 22/3/1983 tarihli ve 83/6259 sayılı Bakanlar Kurulu Kararıyla yürürlüğe konulan Limit Dışı Kalan Vekalet Ücretlerinin Dağıtım Esasları Hakkında Yönetmelik hükümleri kıyas yoluyla uygulanmak suretiyle dağıtılır.

Gelirlerin yetersizliği durumu

(1) Yönetim hesabı gelirlerinin yetersizliği nedeniyle, 21 inci maddeye göre belirlenen ücretlerin tamamının ödenememesi durumunda, hesaptaki para dikkate alınarak aynı maddede kademeler arasında belirlenen oranlar korunmak suretiyle ödeme yapılır.

YEDİNCİ BÖLÜM

Son Hükümler

Malvarlığının iadesi veya Hazineye intikali

(1) Kayyımlıkla idare edilen malvarlığının iadesi veya Hazineye intikaline ilişkin işlemler 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu hükümlerine göre yürütülür.

Kayyımlık işlemlerinin denetimi

(1) Kayyımlık işlemleri; 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu gereğince vesayet dairelerinin denetimine tabidir. Ayrıca, kayyımlık işlem ve hesapları Bakanlıkça gerektiğinde denetletilebilir.

Yürürlük

(1) Sayıştay görüşü alınan bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

Yürütme

(1) Bu Yönetmelik hükümlerini Cumhurbaşkanı yürütür.