Merkezi Yönetim Muhasebe Yönetmeliği

BİRİNCİ BÖLÜM

Amaç, Kapsam, Dayanak, Tanımlar, Yevmiye Sistemi ve Defter Kayıtları

Amaç

(1) Bu Yönetmeliğin amacı; merkezî yönetim kapsamındaki kamu idarelerinin, hesap ve kayıt düzeninde saydamlık, hesap verilebilirlik ve tekdüzenin sağlanması, işlemlerinin kayıt dışında kalmasının önlenmesi, faaliyetlerinin ve işlemlerinin gerçek mahiyetlerine uygun olarak, sağlıklı ve güvenilir bir biçimde muhasebeleştirilmesi, malî tablolarının zamanında, doğru, muhasebenin temel kavramları ve genel kabul görmüş muhasebe ilkeleri çerçevesinde Genel Yönetim Muhasebe Yönetmeliğinde belirtilen standartlara uygun, yönetimin ve ilgili diğer kişilerin bilgi ihtiyaçlarını karşılayacak ve kesin hesabın çıkarılmasına temel olacak; karar, kontrol ve hesap verme süreçlerinin etkili çalışmasını sağlayacak şekilde hazırlanmasına ve yayımlanmasına ilişkin usul ve esasları düzenlemektir.

Kapsam

(1) Bu Yönetmelik, merkezî yönetim kapsamındaki kamu idarelerinin muhasebe kayıt ve işlemlerini kapsar.

Dayanak

(1) Bu Yönetmelik; 10/12/2003 tarihli ve 5018 sayılı Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Kanununun 49 uncu maddesi, 1 sayılı Cumhurbaşkanlığı Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin 221 inci maddesi ve 3/12/2014 tarihli ve 2014/7052 sayılı Bakanlar Kurulu Kararıyla yürürlüğe konulan Genel Yönetim Muhasebe Yönetmeliği hükümlerine dayanılarak hazırlanmıştır.

Tanımlar

(1) Bu Yönetmeliğin uygulanmasında;

a) Aynı bütçeli kamu idaresi: 5018 sayılı Kanuna ekli (I) sayılı cetvelde yer alan genel bütçe kapsamındaki kamu idarelerinin tamamını, (II) sayılı cetvelde yer alan özel bütçeli idareler ile (III) sayılı cetvelde sayılan düzenleyici ve denetleyici kurumların her birini,

b) Bakanlık: Hazine ve Maliye Bakanlığını,

c) Basit ortalama yöntem: Faaliyet sonuçları tablosu kalemleri ile stoklar hesap grubunda yer alan kalemlerin düzeltmede esas alınacak tarihlere bağlı kalmaksızın dönem ortalama düzeltme katsayısı ile çarpılmasını,

ç) Bütçe geliri: Kapsama dâhil kamu idarelerinin, bütçeleri ve diğer mevzuatta gelir olarak tanımlanan her türlü işlemi,

d) Bütçe gideri: Kapsama dâhil kamu idarelerinin, bütçeleri ve diğer mevzuatta gider olarak tanımlanan her türlü işlemi,

e) Dönem ortalama düzeltme katsayısı: Mali tablonun ait olduğu aya ait fiyat endeksinin, bu endeks ile bir önceki hesap döneminin sonundaki fiyat endeksi toplamının ikiye bölünmesi sonucu bulunan endekse bölünmesiyle elde edilen katsayıyı,

f) Düzeltme katsayısı: Mali tabloların ait olduğu aya ilişkin fiyat endeksinin, düzeltmeye esas alınan tarihi içeren aya ait fiyat endeksine bölünmesiyle elde edilen katsayıyı,

g) Ekonomik sınıflandırma: Kapsama dâhil kamu idarelerinin, gelir, gider ve finansmanının türleri itibarıyla sınıflandırılmasını,

ğ) Enflasyon düzeltmesi: Parasal olmayan kalemlerin enflasyon düzeltmesinde dikkate alınacak tutarlarının düzeltme katsayısı ile çarpılması suretiyle, mali tablonun ait olduğu tarihteki satın alma gücü cinsinden hesaplanmasını,

h) Faaliyet dönemi: Bakanlıkça aksi kararlaştırılmadıkça malî yılı,

ı) Fiyat endeksi: Türkiye İstatistik Kurumunca Türkiye geneli için hesaplanan Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksini,

i) Gelir: İlk defa hesaplara alınacak varlıklar dışında, öz kaynakta artışa neden olan her türlü işlemi,

j) Genel bütçe dışı idare veya kuruluş: 5018 sayılı Kanuna ekli (I) sayılı cetvelde sayılan genel bütçe kapsamındaki kamu idareleri dışında kalan idare, kurum veya kuruluşları,

k) Gider: İlk defa hesaplara alınacak yükümlülükler dışında, öz kaynakta azalışa neden olan her türlü işlemi,

l) Hesap dönemi: Bakanlıkça aksi kararlaştırılmadıkça malî yılı,

m) Kamu idaresi: 5018 sayılı Kanuna ekli (I) sayılı cetvelde sayılan genel bütçe kapsamındaki kamu idareleri, (II) sayılı cetvelde sayılan özel bütçeli idareleri ve (III) sayılı cetvelde sayılan düzenleyici ve denetleyici kurumları,

n) Kullanıcı idare veya kuruluş: Bakanlıkça herhangi bir dış finansman kaynağından sağlanan dış finansman imkânlarını tahsis veya ikraz yoluyla kullanan genel bütçe kapsamındaki kamu idarelerini veya kapsama dâhil diğer kamu idare, kurum veya kuruluşları,

o) Malî yıl: Takvim yılını,

ö) Maliyet dönemi: Hesap dönemini geçmemek üzere ilgili kamu idaresince belirlenecek maliyet çıkarma dönemlerini,

p) Muhasebe birimi: Kapsama dâhil kamu idarelerine ait, gelirlerin ve alacakların tahsili, giderlerin ve borçların hak sahiplerine ödenmesi, para ve parayla ifade edilebilen değerler ile emanetlerin alınması, saklanması, ilgililere verilmesi, gönderilmesi ve diğer tüm malî işlemlerin kayıtlarının yapılması ve raporlanmasına ilişkin muhasebe hizmetlerinin yapıldığı birimi,

r) Muhasebe yetkilisi: Muhasebe hizmetlerinin yürütülmesinden ve muhasebe biriminin yönetiminden sorumlu yöneticiyi,

s) Ön ödeme: İlgili mevzuatında öngörülen hâllerde kesin ödeme öncesi avans verilmesi veya kredi açılması şeklinde yapılan ödemeyi,

ş) Öz kaynak: Kapsama dâhil kamu idarelerinin, varlıkları ile yabancı kaynakları arasındaki farkı,

t) Parasal kalemler: Ulusal para değerindeki değişmeler karşısında nominal değerleri aynı kalan ancak satın alma güçleri fiyat hareketlerine göre ters yönde değişen kalemleri, (Yabancı paralar da parasal kalemlere dâhildir.)

u) Parasal olmayan kalemler: Parasal kalemler harici kalemleri,

ü) Tahakkuk esası: Bir ekonomik değerin; yaratıldığında, başka bir şekle dönüştürüldüğünde, mübadeleye konu edildiğinde, el değiştirdiğinde veya yok olduğunda muhasebeleştirilmesini,

v) Taşıma katsayısı: Mali tabloların ait olduğu tarihe ilişkin fiyat endeksinin, bir önceki dönemin sonundaki fiyat endeksine bölünmesiyle elde edilen katsayıyı,

ifade eder.

Yevmiye sistemi, muhasebeleştirme belgesi ve açılış kayıtları

(1) Muhasebe işlemleri, yevmiye tarihi ve müteselsil sıra numarasına göre maddeler hâlinde önce yevmiye defterine kaydedilir, buradan da usulüne göre büyük defter ve yardımcı hesap defterlerine sistemli bir şekilde dağıtılır.

(2) Gerçekleşen işlemler muhasebeleştirme belgesi ile kaydedilir. Belge olmadan kayıt yapılmaz. Muhasebeleştirme belgesinin yevmiye tarih ve numarası sütunlarına, gerçekleşen işlemlerin kayda geçirildikleri tarih ile hesap döneminin başında “1” den başlayıp, hesap döneminin sonuna kadar devam eden birer numara verilir. Yevmiye defteri, büyük defter ve yardımcı hesap defterleri kayıtlarında bu yevmiye tarih ve numaraları esas alınır. Muhasebe birimlerinde yapılan kayıtlara yevmiye defteri kayıtlarından bağımsız ayrı bir işlem numarası verilir.

(3) Gerçekleşen işlemler, hesaplara ilişkin “Hesabın İşleyişi” maddelerinde belirtildiği şekilde hesaplara kaydedilir. Hesabın işleyişi bölümlerinde yer almayan işlemler ise bu Yönetmelikte belirtilen hesapların niteliğine uygun bir biçimde kaydedilmekle birlikte Bakanlığa bilgi verilir. Bir hesabın borcuna kaydedilen tutar mutlaka başka bir hesap ya da hesapların alacağına kaydedilir. Yevmiye defterinde her zaman borç ve alacak eşitliği bulunur.

(4) Tüm işlemler “Muhasebe İşlem Fişi” (Örnek:1) ile muhasebeleştirilir. Kamu idarelerinin bütçe veya diğer ödemelerinde, bu süreçte görevli ve sorumlu olanların imzalarının bulunduğu, ekinde gerçekleştirme belgelerinin yer aldığı ve muhasebe işlem fişine eklenmesi zorunlu “Ödeme Emri Belgesi” (Örnek:2) düzenlenir. Kapsamdaki kamu idareleri, Bakanlığın uygun görüşü ile ödeme emri belgesini ve muhasebe işlem fişini elektronik ortamda farklı şekil ve içerikte düzenleyebilir.

(5) Malî yılın başında, bir önceki hesap dönemi kapanış bilançosu ve dipnotları esas alınarak açılış bilançosu düzenlenir. Açılış bilançosuna dayanılarak, açılış yevmiyesinin kayıtlarını sağlamak üzere bilançodaki tutarlar, düzenlenecek “1” yevmiye numaralı muhasebe işlem fişiyle ilgili hesaplara borç ve alacak kaydedilir. Açılış kaydına ilişkin muhasebe işlem fişine, açılış bilançosunun bir nüshası eklenir. Açılış kaydına esas tutarlar, ilgili hesaplar için açılacak büyük defter ve yardımcı hesap defterlerine aktarıldıktan sonra yılı işlemlerinin kaydına başlanır.

Kullanılacak defterler ve kayıt düzeni

(1) Bu Yönetmeliğin uygulanmasında aşağıdaki defterler kullanılır:

a) Yevmiye defteri (Örnek:3); kayda geçirilmesi gereken işlemlerin, yevmiye tarih ve müteselsil numara sırasıyla, maddeler hâlinde düzenli olarak kaydedildiği defterdir. Açılış kaydı yapıldıktan sonra, günlük işlemler muhasebeleştirme belgelerine dayanılarak bu deftere kaydedilir.

b) Büyük defter (Örnek:4); yevmiye defterinde kayda geçirilmiş olan işlemleri usulüne göre ilgili hesaplara dağıtan ve tasnifli olarak bu hesaplarda toplayan defterdir. İşlemler yevmiye tarih ve numara sırasına göre yevmiye defterine kaydedildikten sonra, aynı yevmiye tarih ve numarası ile her bir hesap için açılan büyük defterin ilgili sayfalarına tasnifli olarak kaydedilir.

c) Kasa defteri (Örnek:5); büyük defterin kasa işlemlerine ait bölümünde, yer alan bilgilere ilaveten günlük kasa sayımına ilişkin bilgiler ile muhasebe yetkilisi ve veznedar tarafından durumun tespitine ilişkin açıklamaları ihtiva edecek şekilde düzenlendiği defterdir.

ç) Yardımcı hesap defterleri; hesap planını oluşturan hesaplara ait bilgilerin ayrıntı bazında kaydına mahsus olarak tutulan defterlerdir.

(2) Kullanılacak defterlerin elektronik ortamda farklı şekil ve içerikte düzenlenmesinde Bakanlık yetkilidir.

(3) Bakanlıkça yürütülen muhasebe bilişim sistemini kullanan kapsamdaki kamu idareleri tarafından bu Yönetmeliğe göre tutulması zorunlu olan defterler elektronik ortamda aşağıdaki esaslara göre tutulur:

a) Yevmiye defteri, muhasebe hizmetleri merkez ve merkez dışı muhasebe birimlerince yürütülen kamu idareleri için idarenin merkez muhasebe birimi nezdinde tutulur, merkez dışı muhasebe birimleri kayıtlarını merkez muhasebe biriminde tutulan yevmiye defterine yapar.

b) Büyük defter, idarelerin merkez muhasebe birimlerinde tutulur.

c) Kasa defteri, idarelerin merkez muhasebe birimlerinde tutulur, merkez dışı muhasebe birimlerinin günlük kasa işlemleri ayrı bir numarayla kaydedilir ve raporlanır.

ç) Yardımcı hesap defteri, idarelerin merkez muhasebe birimlerinde tutulur, her bir yardımcı hesaba ilişkin işlemler muhasebe birimlerinin ihtiyacı doğrultusunda ayrıca raporlanabilir.

(4) Bakanlıkça yürütülen muhasebe bilişim sistemini kullanan kamu idarelerinin hesapları, bu idarelerin harcama birimleri baz alınarak idare düzeyinde tutulur.

Kullanılacak alındılar

(1) Muhasebe birimlerince yapılacak tahsilat ve veznelere teslim edilen değerler karşılığında aşağıda belirtilen alındılar kullanılır:

a) Alındı belgesi (Örnek:6); vergi daireleri dışında kalan muhasebe birimlerince nakden, çekle veya POS cihazı kullanılarak yapılan her türlü tahsilat ile vergi daireleri ve diğer muhasebe birimlerine teslim edilen tahvil, hisse senedi ve bono gibi menkul kıymet ve varlıklar ve kıymetli ayniyat, banka teminat ve garanti mektubu ile şahsi kefalete ilişkin belgeler karşılığında da bu alındı düzenlenir. İki nüsha olarak düzenlenen alındı belgesinin asıl nüshası para veya çeki teslim edene veya POS cihazı ile adına tahsilat yapılan kişiye verilir. İkinci nüshası ise veznede muhafaza edilir. Menkul kıymetler, banka teminat ve garanti mektubu ile şahsi kefalete ilişkin belgeler ilgilisine geri verildiğinde, teslim alındığında verilmiş olan alındı belgesi geri alınarak muhasebe işlem fişine bağlanır.

b) Vergi dairesi alındısı (Örnek:7); vergi dairelerinin kendi adlarına veya başka muhasebe birimleri adına yaptıkları tahsilat karşılığında düzenlenir. Vergi dairesi alındıları; bilgisayar ortamında iki nüsha, ciltli alındı kullanılması hâlinde üç nüsha olarak düzenlenir. Alındılar, düzenleyen ve yetkili memur tarafından imzalandıktan sonra tahsil için tahakkuk belgesi ile birlikte vezneye verilir. Bilgisayar ortamında düzenlenen alındının aslı, “tahsil edilmiştir” ifadesi yazılarak parayı teslim eden kişiye verilir. Ciltli alındı kullanılması hâlinde, paranın tahsil edilmesinden sonra alındının “mükellef” ve “dosya” yazılı örnekleri veznedar tarafından imzalanır ve “tahsil edilmiştir” ifadesi yazılır. Alındının “mükellef” yazılı aslı, parayı teslim eden kişiye, “dosya” yazılı ikinci nüshası ise tahsilat bordrosunu işleyen memura verilir. Tahsilat, vergi daireleri dışında başka bir muhasebe birimi adına yapılmış ise “dosya” yazılı ikinci nüsha muhasebe işlem fişi ekinde adına tahsilat yapılan muhasebe birimine gönderilir. Vergi dairesi alındısının düzenlenmesi sırasında;

1) Mükellefin adı, soyadı ve vergi veya Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarası ile takibe alınan alacaklardan yapılan tahsilatta, takip numarasının doğru olarak yazılmasına,

2) Gelirin türü, vergilendirme dönemi, vergi kanunlarındaki ödeme süresine göre yılı ve taksiti ile tahakkuk belgesinin seri ve sıra numarasının belirtilmesine,

3) Posta havalesi ve çeki ile yapılan ödemeler üzerine düzenlenen vergi dairesi alındılarına “PTT ile gönderilmiştir”, banka çeki ile yapılan tahsilat için düzenlenen alındılara ise “Çekle tahsil edilmiştir” ifadesinin yazılmasına,

4) Başka muhasebe birimleri adına yapılan tahsilatta, adına tahsilat yapılan muhasebe biriminin kodu ve adının yazılmasına,

5) Haczedilen malların satış bedelinin alıcı tarafından yatırılması hâlinde, hesap pusulasına dayanılarak takip masrafları, takip edilen amme alacağı ile bu tutarlar düşüldükten sonra emanet olarak tahsil edilmesi gereken tutarın ayrı ayrı gösterilmesine,

6) Damga vergisi ile harçların tahsilinde, yapılan tahsilatın kanunlarında gösterilen tablo veya tarifelere göre hangi işlemlerle ilgili olduğunun belirtilmesine,

dikkat edilir.

c) Mahsup alındısı (Örnek:8); vergi dairelerinde mükellefler adına emanete alınmış tutarlardan vergi veya diğer borçlarına mahsubu gerekenler ve mahsuben yapılan diğer tahsilat için düzenlenir. Vergi daireleri dışındaki muhasebe birimlerince bütçe emanetleri hesabına alınan paralar ile yüklenici istihkaklarından yapılan vergi, fon, icra, teminat ve diğer kesintiler karşılığında, hak sahibinin istemesi hâlinde, mahsup alındısı yerine geçmek üzere muhasebeleştirme belgesinin onaylı bir nüshası verilir.

(2) Muhasebe yetkilisi adına tahsilat yapmaya yetkili mutemetlerce yapılan tahsilat ve teslim alınan değerler için ilgisine göre aşağıda belirtilen alındılar kullanılır:

a) Yurtdışı muhasebe yetkilisi mutemedi alındısı (Örnek:9); yurtdışındaki muhasebe yetkilisi mutemetlerince yapılan tahsilat ve teslim alınan değerler için kullanılır. Alındı, birisi dip koçanı olmak üzere iki nüshalı olup bir nüshası para veya değerleri teslim edene verilir. Bu alındıların dip koçanları mahallinde saklanır.

b) Tahsildar alındısı (Örnek:10); tahsildar ve icra memurları tarafından yapılan tahsilat ve teslim alınan değerler için kullanılır. Alındı, birisi dip koçanı olmak üzere üç nüshalı olup bir nüshası para veya değerleri teslim edene, diğer nüshası ise ilgili servise verilir. Tahsildar ve icra memurlarınca aynı bütçeli kamu idaresinin başka muhasebe birimleri adına yapılan tahsilatta alındının bir nüshası muhasebe işlem fişi ekinde adına tahsilat yapılan muhasebe birimine gönderilir.

c) Muhasebe yetkilisi mutemedi alındısı (Örnek:11); yukarıda belirtilen mutemet alındıları ile yapılan tahsilat ve teslim alınan değerler dışındaki muhasebe yetkilisi mutemedi tahsilat ve teslim alma işlemlerinde kullanılır. Alındı, birisi dip koçanı olmak üzere üç nüshalı olup bir nüshası parayı teslim edene, diğer nüshası ise alındıyı düzenleyen yetkilinin bağlı bulunduğu birime verilir.

(3) Muhasebe yetkilisi mutemetlerine, paranın yatırılacağı muhasebe birimi tarafından, kullanıldıkça kullanılmış olanlar geri alınmak suretiyle yenisi verilmek üzere, yeterli sayıda muhasebe yetkilisi mutemedi alındısı cildi verilir.

(4) Muhasebe birimlerinin hesaplarının bulunduğu bankalarca yapılan tahsilâtlar, banka hesap özet cetveli ile muhasebe kayıtlarına alınacağından ayrıca alındı düzenlenmez.

(5) Alındıların şekli, basımı, dağıtımı, iptali ve kullanılmasına ilişkin esas ve usuller Bakanlıkça belirlenir.

İKİNCİ BÖLÜM

Merkezî Yönetim Kapsamındaki Kamu İdareleri Muhasebesi Hesap Planı

Hesap planı

(1) Merkezî yönetim kapsamındaki kamu idarelerine ait hesap planı aşağıdaki ana hesap grupları, hesap grupları ve hesaplardan oluşur:

Hesap grupları

(2) Bu Yönetmeliğin, bütçe sınıflandırmasının program, kurumsal ve finansman kodları kullanılarak hesaplara kayıt yapılmasına ilişkin hükümleri saklı kalmak kaydıyla, genel bütçe kapsamındaki kamu idarelerinin hesap planında yer verilen tüm hesaplara kayıt yapılırken kurumsal kod kullanılması zorunludur.

(3) Kapsama dahil kamu idareleri ve muhasebe birimleri nezdinde, hesapları ve yardımcı hesapları kullanıma açmaya ve kapatmaya Bakanlık yetkilidir.

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

Dönen Varlıklara İlişkin Hesap ve İşlemler

1-Dönen varlıklar

(1) Dönen varlıklar ana hesap grubu, nakit olarak veznede veya bankada tutulan değerler ile normal koşullarda en fazla bir yıl veya faaliyet dönemi içinde paraya çevrilmesi, tüketilmesi veya tahsil edilmesi öngörülen varlık ve alacak unsurlarını kapsar.

(2) Dönen varlıklar ana hesap grubu; hazır değerler, menkul kıymet ve varlıklar, faaliyet alacakları, kurum alacakları, diğer alacaklar, stoklar, ön ödemeler, gelecek aylara ait giderler ve gelir tahakkukları ile diğer dönen varlıklar hesap gruplarından oluşur.

10 Hazır değerler

(1) Hazır değerler hesap grubu, nakit olarak veznede veya bankada bulunan değerler ile istenildiği zaman değer kaybına uğramadan paraya çevrilme imkânı bulunan varlıkları kapsar.

(2) Hazır değerler, niteliklerine göre bu grup içinde açılacak aşağıdaki hesaplardan oluşur:

100 Kasa Hesabı

101 Alınan Çekler Hesabı

102 Banka Hesabı

103 Verilen Çekler ve Gönderme Emirleri Hesabı (-)

104 Proje Özel Hesabı

105 Döviz Hesabı

106 Döviz Gönderme Emirleri Hesabı (-)

107 Elçilik ve Konsolosluk Nezdindeki Paralar Hesabı

108 Diğer Hazır Değerler Hesabı

109 Banka Kredi Kartlarından Alacaklar Hesabı

100 Kasa hesabı

Hesabın niteliği

(1) Kasa hesabı; muhasebe birimi veznelerince, kanuni dolaşım niteliğine sahip ulusal paraların alınması, verilmesi ve saklanmasına ilişkin işlemlerin izlenmesi için kullanılır.

(2) Muhasebe birimlerine döviz olarak intikal eden tutarlar bu hesapla ilişkilendirilmez.

Hesaba ilişkin işlemler

(1) Bütün ödemelerin ilgilinin banka hesabına aktarma suretiyle yapılması esastır. Ancak, ilgililerin talepleri hâlinde aşağıdaki ödemeler muhasebe birimlerince, kasadan veya çek düzenlenmek suretiyle bankadan yapılabilir:

a) Muhasebe birimi veznelerince tahsil edilen teminat ve depozitolardan alındığı gün iade edilmesi gerekenler.

b) Bakanlıkça belirlenen limit dâhilindeki ön ödemeler ve emanet yabancı kaynaklar hesap grubundaki hesaplardan yapılacak ödemeler.

c) Er ve erbaşlara yapılacak münferit ödemeler ile banka şubesi bulunmayan yerlerde kasa limiti dâhilindeki ödemeler.

ç) Bakanlıkça kasadan yapılması bildirilen diğer ödemeler.

(2) Kasadan yapılacak ödemeler konusunda kapsama dâhil kamu idareleri veya muhasebe birimleri itibarıyla farklı düzenlemeler yapmaya Bakanlık yetkilidir.

(3) Muhasebe birimlerince bir gün içinde tahsil edilen paralardan, ertesi gün kasadan yapılacak ödemeler için Bakanlıkça tespit edilerek duyurulan tutarlar alıkonularak fazlası, düzenlenecek “Teslimat Müzekkeresi” (Örnek:12) ile bankaya yatırılır.

(4) Teslimat müzekkeresi dört nüshalı olup, dördüncü nüsha dip koçandır. Kamu idarelerince yürütülen ve yönetilen ulusal otomasyon sistemlerinin kullanıldığı muhasebe birimlerince düzenlenen teslimat müzekkeresinin sistemde tutulan nüshası dip koçan yerine geçer. Teslimat müzekkeresinin ilk üç nüshası para ile birlikte muhasebe biriminin hesabının bulunduğu bankaya gönderilir. Birinci nüsha alıkonulduktan sonra, ikinci ve üçüncü nüshalar onaylanarak alındıyı teşkil eden üçüncü nüsha veznedarla, ikinci nüsha ise izleyen iş günü banka hesap özet cetveli ile birlikte muhasebe birimine gönderilir. Bankaya yatırılan kasa fazlası paraların belgesi olan ikinci nüsha, düzenlenecek muhasebe işlem fişinin birinci nüshasına bağlanır. Alındıyı teşkil eden üçüncü nüsha ise veznedarca tarih ve sıra numarasına göre bir dosyada saklanır. Kasa fazlası tutarın, kasa varlığından çıkarılarak teslimat müzekkeresi ile bankaya yatırıldığı, yatırılma belgesinden veya banka hesap özet cetvelinden anlaşıldığında ilgili hesaplara kaydedilir.

(5) Kasa mevcudunun yapılacak ödemeleri karşılayamayacağı anlaşıldığı takdirde, o günkü ödemeye yetecek tutarda para, veznedar adına düzenlenecek çekle bankadan alınarak kasaya konulur ve veznedar adına alındı belgesi düzenlenir. Hem veznedar adına çek düzenlendiğinde hem de bankadan alınan para kasaya konulduğunda ilgili hesaplara kayıt yapılır. Muhasebe yetkilileri de dâhil olmak üzere, veznedarlardan başka hiçbir kimse bankadan para alamayacağı gibi, muhasebe yetkilileri kefalete tabi olmadıklarından fiilen tahsilat ve ödeme yapamazlar ve veznedarlara vekâlet edemezler.

(6) Kasaların kapanması, sayımı ve mevcudunun müşterek muhafaza altına alınmasına ilişkin işlemler, aşağıda belirtildiği şekilde gerçekleştirilir:

a) Kasa, günlük resmî çalışma süresinin bitiminden bir saat önce kapatılır. Ancak, kapsama dâhil kamu idarelerinin muhasebe yetkililerinin gerekli gördüğü hâllerde mesai saati bitimine kadar tahsilata devam edilir.

b) Genel bütçe gelirlerinin tahsilatına ilişkin olarak Bakanlıkça (Gelir İdaresi Başkanlığı) belirtilen saatin bitimine kadar tahsilata devam edilir.

c) Kasa defteri günü gününe işlenerek, o günkü kasa mevcudunun tamam olup olmadığı veznedar tarafından sayılır ve defterin “Açıklama” bölümüne “Borç” ve “Alacak” genel toplamları ile kasa mevcudunu gösteren aradaki fark yazılarak muhasebe yetkilisi ve sorumlu veznedar tarafından imzalanır.

ç) Çeşitli nedenlerle aynı gün paranın bankaya yatırılmasının mümkün olmaması veya banka veznelerinin kapanmasından sonra yapılan tahsilat dolayısıyla kasada biriken para, Bakanlıkça tespit edilip duyurulan tutarı aştığı takdirde, ertesi gün kasa fazlası bankaya yatırılmak üzere, muhasebe yetkilisi ve sorumlu veznedar tarafından müşterek muhafaza altına alınır.

d) Müşterek muhafaza işlemi, 31/12/2005 tarihli ve 26040 mükerrer sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Muhasebe Yetkilisi Mutemetlerinin Görevlendirilmeleri, Yetkileri, Denetimi ve Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik hükümlerine göre yapılır.

(7) Tahsilat ve ödemelere ait belgeler veznedar tarafından günlük olarak veya muhasebe yetkilisi tarafından belirlenen zamanlarda muhasebe servisine verilir. Ancak Tahsilat/Tahakkuk Bordrosu İcmaline (Örnek:13/A) dayanarak muhasebe kayıtlarını yapan muhasebe birimlerinde, başka muhasebe birimleri adına yapılan tahsilatlar hariç bütçe gelirlerine ilişkin alındılar muhasebe servisine verilmez.

(8) Tahsilat/Tahakkuk Bordrosu (Örnek:13); muhasebe birimlerince bir gün içinde, nakden tahsil olunan her türlü gelir ve diğer tahsilat için düzenlenir. Bu bordro, gereğine göre “Tahsilat Bordrosu” veya “Tahakkuk Bordrosu” olarak aşağıdaki açıklamalara göre kullanılır;

a) Bakanlıkça belirlenen idare veya muhasebe birimlerinde ve her tahsilat veya tahakkuk işlemi için ayrı bir muhasebe işlem fişi düzenlendiği durumlarda bu bordro kullanılmaz.

b) Bir gün içinde nakden tahsil olunan her türlü gelir ile diğer tahsilat yardımcı hesaplar itibarıyla tahsilat bordrosuna kaydedilir.

c) Tahsilat bordrosu, bağlı vergi dairelerinde muhasebe ve gelir servisleri ya da bağlı ve bağımsız vergi daireleri ile diğer muhasebe birimlerinin normal, takipli, tecilli ve tehirli alacak tahsilatı itibarıyla ayrı ayrı düzenlenir. Birden fazla veznesi olan muhasebe birimlerinde her vezne için bu bordrolar ayrı ayrı düzenlenir. Mahsuben yapılan tahsilat için de ayrı tahsilat bordrosu düzenlenir. Vergi daireleri adına bankalarca yapılan tahsilat için vergi tahsil alındıları günlük icmal cetvelleri esas alınarak ayrı tahsilat bordrosu düzenlenir.

ç) Vezne sayısı birden fazla olan muhasebe birimlerinde, tahsilat bordrolarının alındılarla uygunluğu sağlandıktan sonra günlük tahsilat tutarı, diğer veznedarlarca, muhasebe yetkilisi tarafından görevlendirilen sorumlu veznedara teslim edilir.

d) Bir gün içinde aynı bütçeli kamu idarelerinin başka muhasebe birimleri adına tahsil edilen tutarlar, kişi bazında her bir tahsilat için ayrı bir muhasebe işlem fişi düzenlenmek ve yevmiye numarası verilmek suretiyle hesaplara kaydedilir. Ancak, bir gün içinde genel bütçe kapsamındaki kamu idarelerinin başka muhasebe birimleri adına tahsil edilen tutarlardan aynı muhasebe birimi adına yapılan vergi ve benzeri tahsilat bir muhasebe işlem fişi ile hesaplara kaydedilebilir.

e) İki nüsha olarak düzenlenen tahsilat bordrolarının birinci nüshası veznede saklanır, ikinci nüshası ise muhasebe işlem fişine eklenir.

f) Tahakkuk servislerince günlük olarak düzenlenip tahakkuk kaydının yapılması için muhasebe servisine verilen tahakkuk bordroları iki nüsha düzenlenir. Birinci nüshası muhasebe işlem fişine eklenir, ikinci nüshası ilgili tahakkuk servisinde saklanır.

g) Tahsilat ve tahakkuk işlemleri elektronik ortamda yapılan kamu idarelerinde tahsilat/tahakkuk bordrolarına istinaden düzenlenen tahsilat/tahakkuk bordrosu icmali muhasebe işlem fişine bağlanır.

(9) Birden fazla kamu idaresine hizmet veren genel bütçe kapsamındaki kamu idarelerinin muhasebe birimlerinde her bir kamu idaresi için ayrı kasa hesabı tutulur.

Hesabın işleyişi

(1) Kasa hesabına ilişkin borç ve alacak kayıtları aşağıda gösterilmiştir:

a) Borç

1) Kasaya yatırılan tutarlar bu hesaba borç, ilgili hesaplara alacak kaydedilir.

2) Kasa ihtiyacı için veznedarca bankadan çekilip kasaya konulan tutarlar bu hesaba borç, 108-Diğer Hazır Değerler Hesabına alacak kaydedilir.

3) Basımı yapılarak Darphane ve Damga Matbaası Muhasebe Birimine teslim edilen madeni paralar bir taraftan bu hesaba borç, 409-Uzun Vadeli Diğer İç Malî Borçlar Hesabına alacak; diğer taraftan 805-Gelir Yansıtma Hesabına borç, 800-Bütçe Gelirleri Hesabına alacak kaydedilir.

4) Kasa sayımı sonucunda fazla çıkan tutarlar bu hesaba borç, 397-Sayım Fazlaları Hesabına alacak kaydedilir.

5) Gün sonlarında genel bütçe kapsamındaki her bir kamu idaresi kasa hesabının alacak bakiyesi ilgili kamu idaresinin kurumsal koduyla bu hesaba borç, 510-Nakit Hareketleri Hesabına alacak kaydedilir.

6) Gün sonlarında genel bütçe kapsamındaki her bir kamu idaresi kasa hesabının borç bakiyeleri toplamı Maliye Bakanlığı kurumsal koduyla bu hesaba borç, 510-Nakit Hareketleri Hesabına alacak kaydedilir.

b) Alacak

1) Kasadan yapılan ödemeler bu hesaba alacak, ilgili hesaplara borç kaydedilir.

2) Darphane ve Damga Matbaası Muhasebe Birimince, dolaşımdan kaldırılması nedeniyle kasa varlığından ayrılan madeni paralar bu hesaba alacak, 108-Diğer Hazır Değerler Hesabına borç kaydedilir.

3) Kasa varlığından bankaya yatırılmak üzere gönderilen tutarlar bu hesaba alacak, 108-Diğer Hazır Değerler Hesabına borç kaydedilir.

4) Kasa sayımı sonucunda noksan çıkan tutarlar bu hesaba alacak, 197-Sayım Noksanları Hesabına borç kaydedilir.

5) Gün sonlarında genel bütçe kapsamındaki her bir kamu idaresi kasa hesabının borç bakiyesi ilgili kamu idaresinin kurumsal koduyla bu hesaba alacak, 510-Nakit Hareketleri Hesabına borç kaydedilir.

6) Gün sonlarında genel bütçe kapsamındaki her bir kamu idaresi kasa hesabının alacak bakiyeleri toplamı Maliye Bakanlığı kurumsal koduyla bu hesaba alacak, 510-Nakit Hareketleri Hesabına borç kaydedilir.

101 Alınan çekler hesabı

Hesabın niteliği

(1) Alınan çekler hesabı, muhasebe birimlerinin yapacakları her türlü tahsilat karşılığında muhasebe birimine hitaben düzenlenmiş banka ve katılım bankalarının çekleri ile muhasebe yetkilisi mutemetleri tarafından muhasebe birimine teslim edilen aynı nitelikteki çeklerin izlenmesi için kullanılır.

Hesaba ilişkin işlemler

(1) Muhasebe birimlerinin ve muhasebe yetkilisi mutemetlerinin yapacakları her türlü tahsilat karşılığında, muhasebe birimine hitaben düzenlenmiş banka ve katılım bankalarının çekleri kabul edilir. Alınan çek, sol alt köşesinden sağ üst köşesine çizilen iki kalın paralel çizgi arasına muhasebe biriminin hesabının bulunduğu bankanın adı yazılarak, çizgili çek haline getirilir. Bloke edilen çekler hariç olmak üzere, çeklerin muhasebe birimine verildiği ya da bundan en çok bir gün önceki tarihte düzenlenmiş olması gerekir.

(2) Gümrük işlemlerinden dolayı alınan çeklerin karşılığının bloke edildiğinin muhatap banka tarafından onaylanmış olması gerekir. Muhatap banka başka yerde ise bloke işlemi muhasebe biriminin bulunduğu yerdeki şubesince de yapılabilir. Devlet sermayesiyle kurulmuş veya sermayesinde Devletin iştiraki bulunan idare ve kurumlar ile genel yönetim kapsamındaki idarelerin verecekleri çeklerde bloke onayı aranmaz. Hesap sahiplerinin nam ve hesabına bizzat ilgili banka ya da katılım bankası tarafından düzenlenerek, muhasebe birimlerine verilmiş olan çekler de blokeli çekler gibi kabul edilir. Bankalarca bastırılacak çeklerin arkasında; matbu olarak bloke şerhine yer verilmiş ve bu şerhlerin şube yetkililerince imzalanmış olması durumunda söz konusu çekler de muhasebe birimlerince blokeli çek olarak kabul edilir. Bloke şerhinde gösterilen tutarın üzerinde keşide edilen çekler kabul edilmez.

(3) Bu şekilde alınan çekler karşılığında alındı verilir ve alındının üzerine “Çekle tahsil edilmiştir” ifadesi yazılır. Muhasebe birimlerine veya muhasebe yetkilisi mutemetlerine verilen çekler düzenlenecek teslimat müzekkeresi ile tahsil için bankaya gönderilir. Tahsil için bankaya gönderilen çekler, bu hesabın yardımcı hesaplarına kaydedilerek izlenir.

(4) Karşılıksız çıkan çeklerle ilgili olarak gerekli hesap düzeltmeleri yapılmakla birlikte, ilgililer hakkında 14/12/2009 tarihli ve 5941 sayılı Çek Kanunu hükümlerine göre işlem yapılması sağlanır.

(5) Çekle yapılacak tahsilatla ilgili gerekli diğer düzenlemeleri yapmaya Bakanlık yetkilidir.

Hesabın işleyişi

(1) Alınan çekler hesabına ilişkin borç ve alacak kayıtları aşağıda gösterilmiştir:

a) Borç

1) Alınan çekler bu hesaba borç, ilgili hesap veya hesaplara alacak kaydedilir.

2) Alınan çeklerden tahsile gönderilenler bu hesaba borç ve alacak kaydedilir.

3) Sayım sonucu fazla çıkan çek tutarları bu hesaba borç, 397-Sayım Fazlaları Hesabına alacak kaydedilir.

b) Alacak

1) Tahsile gönderilen çekler bu hesaba alacak ve borç kaydedilir.

2) Tahsil edilmek üzere bankaya gönderilen çeklerden, tahsil işlemi tamamlanarak karşılığı banka hesabına aktarılan çek tutarları bu hesaba alacak, 102-Banka Hesabına borç kaydedilir.

3) Genel bütçe kapsamındaki kamu idarelerinin muhasebe birimlerince tahsil için Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasına gönderilen çeklerden, tahsil edilerek İç Ödemeler Muhasebe Biriminin hesabına aktarıldığı bildirilen çek tutarları bu hesaba alacak, 510-Nakit Hareketleri Hesabına borç kaydedilir.

4) Bütçe geliri karşılığı alınan çeklerden karşılıksız çıkması nedeniyle bankaca iade edilenler bir taraftan bu hesaba alacak, 630-Giderler Hesabı veya ilgili diğer hesaplara borç; diğer taraftan 805-Gelir Yansıtma Hesabına alacak, yılı içinde 800-Bütçe Gelirleri Hesabına, yılı geçtikten sonra 810-Bütçe Gelirlerinden Ret ve İadeler Hesabına borç kaydedilir.

5) Bütçe geliri dışında yapılan diğer tahsilat karşılığında alınan çeklerden karşılıksız çıkması nedeniyle bankaca iade edilenler bu hesaba alacak, ilgili hesap ya da hesaplara borç kaydedilir.

6) Herhangi bir nedenle ilgilisine iadesi gereken çekler bu hesaba alacak, ilgili hesap veya hesaplara borç kaydedilir.

7) Sayım sonucu noksan çıkan çek tutarları bu hesaba alacak, 197-Sayım Noksanları Hesabına borç kaydedilir.

102 Banka hesabı

Hesabın niteliği

(1) Banka hesabı, muhasebe birimleri adına bankaya yatırılan paralar ve bankaya tahsil için verilen çeklerden tahsil işlemi tamamlananlar ile muhasebe birimlerince düzenlenen çek ve gönderme emirlerinden ödendiği veya gönderildiği bildirilen çek ve gönderme emri tutarlarının izlenmesi için kullanılır.

(2) Altın tahvili ve altına dayalı kira sertifikalarının ihracı için yatırımcılardan toplanan altınlar, Bakanlıkça belirlenen yöntem kullanılarak hesaplanan altın fiyatları üzerinden bu hesaba kaydedilir.

Hesaba ilişkin işlemler

(1) Muhasebe birimlerince bir gün içinde tahsil edilen paralardan, ertesi gün kasadan yapılacak ödemeler için Bakanlıkça tespit edilerek duyurulan tutarlar alıkonularak, fazlası düzenlenecek teslimat müzekkeresi ile bankaya yatırılır.

(2) Bankalarca muhasebe birimleri adına yapılan diğer tahsilat için, teslimat müzekkeresi düzenlenmez. Bu tür tutarlar bankadan alınacak hesap özet cetveline göre kayıtlara alınır.

(3) Muhasebe birimlerince, hesaplarının bulunduğu bankalardan nakden yapılacak ödemeler için bu bankaların kendi çekleri; ödeme yapılacak kişilerin hesaplarına aktarılacak tutarlar ile bankalarda açtırılacak krediler için “Gönderme Emri” (Örnek:14) düzenlenir. Muhasebe birimlerince, bankalar nezdindeki döviz hesabından yapılacak ödemelerde ise “Döviz Gönderme Emri” (Örnek:15) kullanılır.

(4) Gönderme emri ve döviz gönderme emrinin elektronik ortamda düzenlenmesi ve ilgili bankaya gönderilmesi hususunda düzenlemeler yapmaya Bakanlık yetkilidir.

(5) Genel bütçe kapsamındaki kamu idareleri muhasebe birimlerinin nakit ihtiyacı veya nakit fazlası hakkında yapılacak işlemler 18/06/2011 tarihli ve 27968 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Genel Bütçe Kapsamındaki Kamu İdarelerinin Ödeme ve Tahsilat İşlemlerinin Elektronik Ortamda Gerçekleştirilmesine İlişkin Usul ve Esaslar’a göre yerine getirilir.

(6) Genel bütçe kapsamındaki kamu idareleri muhasebe birimlerine İç Ödemeler Muhasebe Biriminden nakit ihtiyacı olarak gönderilen paralar için gönderme emri düzenlenir.

(7) Genel bütçe kapsamındaki kamu idareleri muhasebe birimlerinin Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası nezdinde bulunan ödeme hesaplarındaki tutarlardan arta kalanlar ile muhabir banka nezdinde bulunan tahsilat hesaplarındaki tutarların, İç Ödemeler Muhasebe Biriminin banka hesaplarına aktarılması için gönderme emri düzenlenmez. Bu tutarlar, ilgili bankadan alınan banka hesap özet cetvelleriyle hesaplara alınır.

(8) Genel bütçe dışında kapsama dâhil aynı bütçeli kamu idarelerinin muhasebe birimleri arasında nakit ihtiyacı veya nakit fazlası olarak hesaplarının bulunduğu bankalara gelen paralar, banka hesap özet cetveli ile bildirildiğinde hesaplara alınır. Muhasebe birimleri arasında nakit fazlasının aktarılması ya da karşı muhasebe biriminin nakit ihtiyacının karşılanmasına yönelik para gönderilmesi işlemi gönderme emri düzenlenmek sureti ile gerçekleştirilir.

(9) Muhasebe birimlerinin hesabı bulunan bankalarca, bir gün içinde muhasebe birimi adına tahsil edilen tutarlar ile karşılığında onaylanan veya düzenlenen alındıların tarih ve numaralarını; muhasebe birimi adına ödenen veya gönderilen tutarlar ile bunlara ait çek ve gönderme emirlerinin tarih ve numaralarını gösteren iki nüsha banka hesap özet cetveli düzenlenerek ertesi gün muhasebe birimine gönderilir. Banka hesap özet cetvelinin bir nüshası muhasebe işlem fişine bağlanır, diğer nüshası ise açılacak bir dosyada muhafaza edilir. Tahsilat ve ödemeleri ayrıntılı olarak gösteren cetvelin, bankaca, en geç ertesi gün düzenlenerek onaylandıktan sonra teslimat müzekkeresi ve gönderme emirlerinin ikinci nüshalarıyla birlikte muhasebe birimine gönderilmesi ve muhasebe birimlerinin de bu cetveli araması, gecikme ile verildiği takdirde ise durumun genel bütçe kapsamındaki kamu idarelerinde Bakanlığa, kapsama dâhil diğer kamu idarelerinde üst yöneticiye bildirilmesi gerekir.

(10) Muhasebe birimleri, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası nezdindeki hesapları için 5018 sayılı Kanunun 6 ncı maddesine göre, güvenli elektronik imza kullanılarak veya Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasınca belirlenecek güvenlik kriterlerine uygun olarak elektronik ortamda bu bankadan alınacak banka hesap özet cetvellerine göre; diğer bankalar nezdindeki hesapları için ise güvenli elektronik imza kullanılarak elektronik ortamda ilgili bankadan alınacak banka hesap özet cetvellerine göre muhasebe kayıtları yapabilir.

(11) Altın tahvili ve altına dayalı kira sertifikalarının ihracı için yatırımcılardan toplanan ve bu hesapta izlenen altınlar için Bakanlıkça belirlenen yöntemlerle gün sonunda değerleme yapılır.

Hesabın işleyişi

(1) Banka hesabına ilişkin borç ve alacak kayıtları aşağıda gösterilmiştir:

а) Borç

1) Kasa mevcudundan bankaya yatırıldığı anlaşılan paralar bu hesaba borç, 108-Diğer Hazır Değerler Hesabına alacak kaydedilir.

2) Muhasebe birimlerince çekle tahsil edilen tutarlardan bankaca tahsil işleminin gerçekleştirildiği bildirilenler bu hesaba borç, 101-Alınan Çekler Hesabına alacak kaydedilir.

3) Muhasebe birimlerine ait ulusal para birimi cinsinden banka hesapları arasındaki para aktarımı için bankaya verilen talimatlardan yerine getirilenler bu hesaba borç, 108-Diğer Hazır Değerler Hesabına alacak kaydedilir.

4) Döviz hesabında yer alan tutarlardan ulusal para birimine çevrilmesine ilişkin bankaya verilen talimatlardan yerine getirilenler döviz alış kuru üzerinden bu hesaba, satış kuru ile alış kuru arasında ortaya çıkan olumsuz fark 630-Giderler Hesabına borç, aktarma talimatı verilen döviz tutarı Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz satış kuru üzerinden 108-Diğer Hazır Değerler Hesabına alacak kaydedilir.

5) Muhasebe birimlerinin banka hesabına yatırılan veya gelen paralar bu hesaba borç, ilgili hesaplara alacak kaydedilir.

6) İç Ödemeler Muhasebe Biriminden, nakit ihtiyacı olarak diğer muhasebe birimlerinin banka hesabına aktarılan paralar, alan muhasebe birimlerince bu hesaba borç, 510-Nakit Hareketleri Hesabına alacak kaydedilir.

7) Muhasebe birimlerince nakit fazlası olarak İç Ödemeler Muhasebe Birimine aktarılan paralar İç Ödemeler Muhasebe Birimince bu hesaba borç, 510-Nakit Hareketleri Hesabına alacak kaydedilir.

8) Muhasebe birimlerinin hesaplarının bulunduğu bankalarca tahakkuk ettirilerek banka hesabına aktarılan faiz tutarları bu hesaba, tevkifat tutarları 630- Giderler Hesabına borç, faiz tutarının içinde bulunulan aya ait kısmı 600- Gelirler Hesabına, geçmiş aylara ait kısmı 181- Gelir Tahakkukları Hesabına alacak kaydedilir. Banka hesabına aktarılan tutarın tamamı aynı zamanda 805- Gelir Yansıtma Hesabına borç, 800- Bütçe Gelirleri Hesabına alacak kaydedilir.

9) Altın tahvili ve altına dayalı kira sertifikalarının ihracı için yatırımcılardan toplanan ve Borsa İstanbul A.Ş. nezdindeki Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasındaki ilgili hesaba aktarılan altınlar, Bakanlıkça belirlenen yöntem üzerinden hesaplanan altın fiyatı üzerinden bu hesaba borç, ihraç edilen senet miktarına esas teşkil eden saflıktaki altın miktarının TL karşılığı 404-Tahviller Hesabına alacak; diğer taraftan olumlu değerleme farkı oluşması durumundaki fark 600-Gelirler Hesabına alacak, olumsuz değerleme farkı oluşması durumundaki fark 630-Giderler Hesabına borç kaydedilir.

10) Altın tahvili ve altına dayalı kira sertifikalarının ihracı kapsamındaki altın hesabında yer alan gram altınların külçeye veya külçe altınların gram altına dönüştürülme işlemleri tamamlandığında bu hesaba borç, 108-Diğer Hazır Değerler Hesabına alacak kaydedilir.

11) Altın tahvili ve altına dayalı kira sertifikalarının ihracı için yatırımcılardan toplanan ve bu hesapta izlenen altınlar için gün sonu değerleme yapıldığında ortaya çıkan altın fiyat artışları bu hesaba borç, 600-Gelirler Hesabına alacak kaydedilir.

b) Alacak

1) Banka hesap özet cetvelleri ile ödendiği veya ilgili hesaplara aktarıldığı bildirilen çek veya gönderme emri tutarları bu hesaba alacak, 103-Verilen Çekler ve Gönderme Emirleri Hesabına borç kaydedilir.

2) Genel bütçe kapsamındaki kamu idarelerinin muhasebe birimlerince İç Ödemeler Muhasebe Birimine aktarılan tutarlar, verilen çekler ve gönderme emirleri hesabı ile ilişkilendirilmeksizin bu hesaba alacak, 510-Nakit Hareketleri Hesabına borç kaydedilir.

3) Muhasebe birimlerine ait banka hesapları arasındaki para aktarımı için bankaya verilen talimatlardan yerine getirilenler bu hesaba alacak, 103-Verilen Çekler ve Gönderme Emirleri Hesabına borç kaydedilir.

4) Altın tahvili ve altına dayalı kira sertifikalarının ihracı kapsamındaki altın hesabına verilen satış talimatından altın hesabından tahsilat hesabına geçtiği banka hesap özet cetvelinden anlaşılanlar bu hesaba alacak ve borç, 103-Verilen Çekler ve Gönderme Emirleri Hesabına borç ve 108-Diğer Hazır Değerler Hesabına alacak kaydedilir. Ayrıca, altın alım ve satım fiyatları arasındaki fark 630-Giderler Hesabına borç kaydedilir.

5) Altın tahvili ve altına dayalı kira sertifikalarının ihracı kapsamındaki altın hesabında yer alan gram altınların külçeye veya külçe altınların gram altına dönüştürülmesi için rafineriye gönderildiklerinde bu hesaba alacak, 108-Diğer Hazır Değerler Hesabına borç kaydedilir.

6) Altın tahvili ve altına dayalı kira sertifikalarının ihracı için yatırımcılardan toplanan ve bu hesapta izlenen altınlar için gün sonu değerleme yapıldığında ortaya çıkan altın fiyat azalışları bu hesaba alacak, 630-Giderler Hesabına borç kaydedilir.

103 Verilen çekler ve gönderme emirleri hesabı (-)

Hesabın niteliği

(1) Verilen çekler ve gönderme emirleri hesabı, muhasebe birimlerinin hesaplarının bulunduğu bankalardan çekle veya gönderme emri düzenlemek suretiyle yaptıracakları ödeme ve göndermelerin izlenmesi için kullanılır.

(2) Genel bütçe kapsamındaki kamu idarelerinin muhasebe birimlerinin banka hesaplarından, İç Ödemeler Muhasebe Biriminin banka hesabına aktarılan nakit fazlaları için bu hesap kullanılmaz.

(3) İç Ödemeler Muhasebe Biriminin banka hesapları arasında mevzuatı uyarınca otomatik olarak gerçekleştirilen aktarma işlemleri için gönderme emri düzenlenmez.

(4) Altın tahvili ve altına dayalı kira sertifikalarının ihracı kapsamındaki altın hesabına verilen satış veya çıkış talimatları için bu hesap kullanılır.

Hesaba ilişkin işlemler

(1) Muhasebe birimlerinin hesaplarının bulunduğu bankalardan yaptırılacak ödemeler için bu bankaların kendi çekleri düzenlenir. Çek, muhasebe birimlerince düzenlendikten sonra dip koçanı, çeki alana imzalattırılarak ilgiliye verilir.

(2) Çeklerin rakam ve yazı ile okunaklı bir şekilde doldurulması gerekir. Düzenlenen çekin numarası muhasebeleştirme belgelerinin ilgili sütununa yazılır.

(3) Muhasebe birimlerinin banka hesabından, ilgililerin hesaplarına gönderilecek olan tutarlar, bankalarda açtırılan krediler ile aynı muhasebe biriminin farklı hesaplarına yapılan aktarmalarda gönderme emri düzenlenir.

(4) Genel Bütçe Kapsamındaki Kamu İdarelerinin Ödeme ve Tahsilat İşlemlerinin Elektronik Ortamda Gerçekleştirilmesine İlişkin Usul ve Esaslar kapsamında olan muhasebe birimlerinin gönderme emirlerine ilişkin işlemleri bu Usul ve Esaslara göre yerine getirilir.

(5) Genel bütçe dışındaki kapsama dâhil kamu idarelerinde gönderme emri, muhasebe yetkilisince görevlendirilecek bir memur tarafından günlük olarak, banka yetkililerine zimmetle teslim edilir. Muhasebe yetkilisi tarafından bu konuda görevlendirilecek memurun adı, soyadı ve imza örneği daha önce bankaya yazılı olarak bildirilir. Teslim işlemi, muhasebe birimince iki nüsha olarak “Döviz gönderme emri” ifadesinin üzeri çizilerek düzenlenen “Gönderme Emri/Döviz Gönderme Emri Teslim Tutanağı”nın (Örnek:16) banka yetkilisine imzalatılması suretiyle gerçekleştirilir. Tutanağın ilk nüshası bankada alıkonulur, ikinci nüshası ise görevli memura geri verilir ve bu nüsha muhasebe biriminde açılacak ayrı bir dosyada tarih sırasına göre saklanır. Bankaca, gönderme emrinin bir nüshası alıkonulup, bir nüshası paranın gönderilmesi veya istenilen hesaba aktarılmasından sonra onaylanarak muhasebeleştirme belgesine bağlanmak üzere banka hesap özet cetveli ile birlikte muhasebe birimine iade edilir.

Hesabın işleyişi

(1) Verilen çekler ve gönderme emirleri hesabına ilişkin alacak ve borç kayıtları aşağıda gösterilmiştir:

a) Alacak

1) Muhasebe birimlerince düzenlenen çek veya gönderme emri tutarları bu hesaba alacak, 325-Nakit Talep ve Tahsisleri ya da ilgili diğer hesap veya hesaplara borç kaydedilir.

2) İç Ödemeler Muhasebe Birimince, genel bütçe kapsamındaki kamu idarelerinin muhasebe birimlerine nakit ihtiyacı için gönderilen paralar bu hesaba alacak, 510-Nakit Hareketleri Hesabına borç kaydedilir.

3) Genel bütçe kapsamı dışındaki kamu idarelerinin muhasebe birimlerine nakit ihtiyacı ya da bu muhasebe birimlerince nakit fazlası olarak gönderilen paralar, gönderen muhasebe birimince bu hesaba alacak, 510-Nakit Hareketleri Hesabına borç kaydedilir.

4) Kasa ihtiyacı için veznedar adına düzenlenen çek tutarları bu hesaba alacak; ilgisine göre 108-Diğer Hazır Değerler Hesabına veya 325-Nakit Talep ve Tahsisleri Hesabına borç kaydedilir.

5) Muhasebe birimlerine ait banka hesapları arasındaki para aktarımı için bankaya verilen talimatlar bu hesaba alacak, 108-Diğer Hazır Değerler Hesabına borç kaydedilir.

6) Altın tahvili ve altına dayalı kira sertifikalarının ihracı kapsamındaki altın hesabına verilen satış talimatları bu hesaba alacak, 108-Diğer Hazır Değerler Hesabına borç kaydedilir.

7) Altın tahvili ve altına dayalı kira sertifikalarının vadesi dolduğunda itfa edilecek tutarlar bu hesaba alacak, 304-Cari Yılda Ödenecek Tahviller Hesabına borç; altın saflıklarının ulusal para karşılıklarında fark oluşması durumunda; olumlu fark 600-Gelirler Hesabına alacak, olumsuz fark 630-Giderler Hesabına borç kaydedilir.

b) Borç

1) Düzenlenen çek ve gönderme emirlerinden, bankaca hak sahiplerine ödendiği veya ilgili hesaplara aktarıldığı banka hesap özet cetveliyle bildirilen paralar bu hesaba borç, 102-Banka Hesabına alacak kaydedilir.

2) Altın tahvili ve altına dayalı kira sertifikalarının ihracı kapsamındaki altın hesabına verilen satış talimatlarından yerine getirilenler bu hesaba borç, 108-Diğer Hazır Değerler Hesabına alacak, 102-Banka Hesabına borç ve alacak kaydedilir. Ayrıca, altın alım ve satım fiyatları arasındaki fark 630-Giderler Hesabına borç kaydedilir.

104 Proje özel hesabı

Hesabın niteliği

(1) Proje özel hesabı; dış finansman kaynağından, kamu idareleri adına dış proje kredisi olarak Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası veya uygun görülen diğer bankalar nezdinde açılan özel hesaplara aktarılan tutarlar, bu tutarlardan yapılan giderler, verilen avanslar, açtırılan akreditifler ile avans ve akreditiflerden nakden geri alınanların ve hesap bakiyesinin değerlemesi sonucu ortaya çıkan kur farklarının Devlet Borçları Muhasebe Birimi veya genel bütçe kapsamı dışındaki kullanıcı kamu idareleri muhasebe birimlerince izlenmesi için kullanılır.

Hesaba ilişkin işlemler

(1) Dış finansman kaynağından, genel bütçe kapsamındaki kamu idareleri adına Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası veya uygun görülen bankalar nezdindeki proje özel hesaplarına yapılan aktarım üzerine Devlet Borçları Muhasebe Birimince bu hesaba ve dış malî borçlar hesabına kayıt yapılır.

(2) Bakanlık ile yapılan ikraz anlaşmaları gereği genel bütçe kapsamı dışındaki kamu idareleri adına Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası veya uygun görülen bankalar nezdindeki proje özel hesaplarına dış finansman kaynağından yapılan aktarımlar, kullanıcı idare muhasebe birimlerince bu hesaba ve kamu idarelerine malî borçlar hesabına kaydedilir. Söz konusu tutarlara ilişkin olarak, Devlet Borçları Muhasebe Birimince bu hesapla ilişkilendirilmeksizin kullanıcı idare veya kuruluş Hazineye karşı borçlandırılmak suretiyle dış borç kaydı yapılır. Kullanıcı idare veya kuruluşların Hazineye karşı yükümlülükleri, dış finansman imkânının dış finansman kaynağı tarafından özel hesaplara aktarıldığı tarihte başlar.

(3) Genel bütçe kapsamı dışındaki idare veya kuruluşlar adına Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası veya uygun görülen bankalardaki özel hesaplara, ikraz anlaşmaları ile devredilen tutarlar dışındaki dış proje kredisi aktarımları kullanıcı idare veya kuruluş muhasebe birimince bu hesaba ve dış malî borçlar hesabına kaydedilir.

(4) Dış finansman kaynağıyla yapılan anlaşma gereği özel hesaplara yapılan aktarım tutarları, aktarım tarihindeki Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz satış kuru üzerinden hesaplara kaydedilir.

(5) Genel bütçe kapsamındaki kamu idarelerince proje özel hesabından yapılan kullanımların Devlet Borçları Muhasebe Birimince muhasebeleştirilmesinde Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası ay sonu döviz satış kuru esas alınır. Kapsama dâhil diğer kamu idarelerince proje özel hesabından yapılan kullanımların kullanıcı idare muhasebe birimince muhasebeleştirilmesinde işlem tarihindeki Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz satış kuru esas alınır.

(6) Dış proje kredilerinin genel bütçe kapsamı dışındaki kullanıcı idarelerce, kullanımından önce 5/7/2008 tarihli ve 26927 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Dış Proje Kredilerinin Dış Borç Kaydına İlişkin Esas ve Usuller Hakkında Yönetmelik hükümlerine göre bütçeleştirilme işleminin yapılması zorunludur.

Hesabın işleyişi

(1) Proje özel hesabına ilişkin borç ve alacak kayıtları aşağıda gösterilmiştir:

а) Borç

1) Dış proje kredisi olarak genel bütçe kapsamındaki kamu idareleri adına, özel hesaplara yapılan aktarmalar, aktarma tarihindeki Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz satış kuru üzerinden, Devlet Borçları Muhasebe Birimince bir taraftan bu hesaba borç, 410-Dış Malî Borçlar Hesabına alacak; diğer taraftan 951-Kredi Anlaşmaları Hesabına borç, 950-Kullanılacak Dış Krediler Hesabına alacak kaydedilir.

2) Bakanlıkça ikraz anlaşmalarıyla devredilen dış proje kredilerinden genel bütçe kapsamı dışındaki kamu idareleri adına, özel hesaplara yapılan aktarmalar, aktarma tarihindeki Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz satış kuru üzerinden, kullanıcı idare muhasebe birimince bu hesaba borç, 303-Kamu İdarelerine Malî Borçlar Hesabı veya 403- Kamu İdarelerine Malî Borçlar Hesabına alacak kaydedilir.

3) Genel bütçe kapsamı dışındaki kamu idareleri tarafından bizzat temin edilen dış proje kredilerinden idare adına, özel hesaplara yapılan aktarmalar, aktarma tarihindeki Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz satış kuru üzerinden, kullanıcı idare muhasebe birimince bu hesaba borç, 410-Dış Malî Borçlar Hesabına alacak kaydedilir.

4) Genel bütçe kapsamındaki kullanıcı idarelerin gerçekleştirdiği kullanımlardan ödeneğine dayanılarak verilen avans ve çekilen akreditifler dâhil proje özel hesabına yapılan iadeler, iade tarihindeki Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz satış kuru üzerinden Devlet Borçları Muhasebe Birimince bu hesaba borç, 512-Proje Özel Hesabından Kullanımlar Hesabına alacak kaydedilir.

5) Genel bütçe kapsamı dışındaki kullanıcı idarelerin gerçekleştirdiği kullanımlardan ödeneğine dayanılarak verilen avans ve çekilen akreditifler dâhil proje özel hesabına yapılan iadeler, iade tarihindeki Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz satış kuru üzerinden kullanıcı idare muhasebe birimince bu hesaba, avans veya akreditifin iade tarihinde esas alınan döviz kuru ile verildiği veya açıldığı tarihteki döviz kuru arasında oluşan olumsuz fark tutarı 630-Giderler Hesabına borç, avans veya akreditifin, iade tarihinde esas alınan döviz kuru ile verildiği veya açıldığı tarihteki döviz kuru arasında oluşan olumlu fark tutarı 600-Gelirler Hesabına, avansın verildiği veya akreditifin açıldığı tarihteki Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz satış kuru üzerinden 166-Proje Özel Hesabından Verilen Avans ve Akreditifler Hesabı veya ilgili diğer hesaplara alacak kaydedilir.

6) Özel hesaplardaki dövizlerin ay sonlarında Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz satış kuru üzerinden yapılacak değerlemesi sonucunda oluşan kur artışı farkları bu hesaba borç, 600-Gelirler Hesabına alacak kaydedilir.

7) Dış proje kredisi olarak genel bütçe kapsamındaki kamu idareleri adına özel hesaplara aktarımın yapıldığı kreditör tarafından bildirilen ve Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasınca doğruluğu teyit edilen ancak proje özel hesabına geçmediği için 108-Diğer Hazır Değerler Hesabına borç kaydedilmiş tutarlardan proje özel hesabına geçtiği anlaşılanlar, tutarların hesaba geçtiği tarihteki Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz satış kuru üzerinden bu hesaba borç, 108-Diğer Hazır Değerler Hesabına alacak; teyit tarihindeki kur ile hesaba geçtiği tarihteki kur arasında fark oluşması durumunda, olumlu kur farkları 600-Gelirler Hesabına alacak, olumsuz kur farkları ise 630-Giderler Hesabına borç kaydedilir.

b) Alacak

1) Genel bütçe kapsamındaki kamu idarelerince yapılan proje özel hesabı kullanımlarına ilişkin banka bilgisi Devlet Borçları Muhasebe Birimine geldiğinde, toplam kullanım tutarı ödeneğine dayanılarak verilen avanslar ve çekilen akreditifler dâhil ait olduğu ay sonu Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz satış kuru üzerinden Devlet Borçları Muhasebe Birimince bu hesaba alacak, 512-Proje Özel Hesabından Kullanımlar Hesabına borç kaydedilir.

2) Genel bütçe kapsamı dışındaki kamu idarelerince yapılan proje özel hesabı kullanımları, kullanıcı idare muhasebe birimince bir taraftan bu hesaba alacak, 630-Giderler Hesabı veya varlığa dönüştürülecek bir kullanım ise ilgili varlık hesabına borç; diğer taraftan 835-Gider Yansıtma Hesabına alacak, 830-Bütçe Giderleri Hesabına borç kaydedilir.

3) Genel bütçe kapsamı dışındaki kamu idarelerince proje özel hesabından avans verilmesi veya akreditif açılması şeklinde yapılan kullanımlar, muhasebeleştirme tarihindeki Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz satış kuru üzerinden bu hesaba alacak, 166-Proje Özel Hesabından Verilen Avans ve Akreditifler Hesabına borç kaydedilir.

4) Genel bütçe kapsamındaki kamu idarelerince özel hesaptan dış finansman kaynağına iade edilen tutarlar, iade tarihindeki Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz satış kuru üzerinden, Devlet Borçları Muhasebe Birimince bu hesaba alacak, 410-Dış Malî Borçlar Hesabına borç kaydedilir.

5) Bakanlık ile yapılan ikraz anlaşmaları çerçevesinde bu hesaba kaydedilen tutarlardan, genel bütçe kapsamı dışındaki kamu idarelerince dış finansman kaynağına iade edilen tutarlar, iade tarihindeki Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz satış kuru üzerinden kullanıcı idare muhasebe birimince bu hesaba alacak, 303-Kamu İdarelerine Malî Borçlar Hesabı veya 403-Kamu İdarelerine Malî Borçlar Hesabına borç kaydedilir.

6) Bakanlık ile yapılan ikraz anlaşmaları dışında bu hesaba kaydedilen tutarlardan, genel bütçe kapsamı dışındaki kamu idarelerince dış finansman kaynağına iade edilen tutarlar, iade tarihindeki Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz satış kuru üzerinden, kullanıcı idare muhasebe birimince bu hesaba alacak, ilgisine göre 310-Cari Yılda Ödenecek Dış Malî Borçlar Hesabı veya 410-Dış Malî Borçlar Hesabına borç kaydedilir.

7) Proje özel hesabında yer alan tutarlardan Bakanlıkça kendi hesaplarına aktarılarak yapılan kullanım tutarları aktarım tarihindeki Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz satış kuru üzerinden bu hesaba alacak, 105-Döviz Hesabı veya ilgili diğer hesaplara borç kaydedilir.

8) Özel hesaplardaki dövizlerin ay sonlarında Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz satış kuru esas alınarak yapılacak değerlemesi sonucunda oluşan kur azalışı farkları bu hesaba alacak, 630-Giderler Hesabına borç kaydedilir.

105 Döviz hesabı

Hesabın niteliği

(1) Döviz hesabı, muhasebe birimi veznelerince tahsil edilen veya muhasebe birimlerinin banka hesaplarına intikal eden konvertibl döviz tutarları ile bunlardan yapılan ödeme, iade ve göndermelerin izlenmesi için kullanılır.

Hesaba ilişkin işlemler

(1) Genel bütçe kapsamındaki kamu idareleri muhasebe birimlerine Hazine malı olarak teslim edilen ya da kişi malı olarak teslim edildiği hâlde sonradan Hazine malı olan konvertibl yabancı paralarla, mevzuatı gereği döviz cinsinden tahsili gereken Hazine malı yabancı paralardan konvertibl olanlar Dış Ödemeler Muhasebe Birimine aktarılır.

(2) Konvertibl olmayan Hazine malı yabancı paralar döviz hesabı yerine dönen varlıklar ana hesap grubundaki menkul varlıklar hesabına kaydedilir.

(3) Döviz hesabına ilişkin diğer işlemler aşağıda gösterilmiştir:

a) Hazine malı veya kamu idaresine ait olarak muhasebe birimlerine teslim edilen konvertibl yabancı paralarla, mevzuatı gereği bütçeye gelir kaydedilmek üzere döviz cinsinden tahsil edilen konvertibl yabancı paralar, tahsil edildiği veya teslim alındığı günkü Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz satış kuru üzerinden bu hesaba alınarak bütçeye gelir kaydedilir.

b) Muhasebe birimlerince kişilere ait olarak teslim alınan konvertibl yabancı paralar işlem tarihindeki Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz satış kuru üzerinden bu hesaba alınarak ilgili hesaplara kaydedilir.

c) Muhasebe birimlerince, mevzuatı gereği ihale teminatı olarak kabul edilen konvertibl yabancı paralar alındığı tarihteki Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz satış kuru üzerinden bu hesaba kaydedilerek emanete alınır. Teminat olarak teslim edilen kişi malı dövizlerden herhangi bir nedenle gelir kaydedilmesi gerekenler kayıtlı değerleri üzerinden, Bakanlık bünyesinde faaliyetini sürdüren muhasebe birimlerinde işlem tarihindeki Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz satış kuru üzerinden hesaplardan çıkarılır ve işlem tarihindeki Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz satış kuru üzerinden bu hesaba alınarak bütçeye gelir kaydedilir.

ç) Kişilere ait olduğu hâlde sonradan kamu idaresine ait olan konvertibl yabancı paralar kayıtlı değerleri üzerinden, Bakanlık bünyesinde faaliyetini sürdüren muhasebe birimlerinde işlem tarihindeki Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz satış kuru üzerinden ilgili hesaplardan çıkarılır ve işlem tarihindeki Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz satış kuru üzerinden bu hesaba alınarak bütçeye gelir kaydedilir.

d) Yurtiçinde döviz cinsinden ihraç olunan iç borçlanma senetleri karşılığı tahsil edilen dövizler ile para piyasası nakit işlemlerinde döviz cinsinden yapılan borçlanmalara ilişkin tutarlar; 28/3/2002 tarihli ve 4749 sayılı Kamu Finansmanı ve Borç Yönetiminin Düzenlenmesi Hakkında Kanunun verdiği yetkiye dayanılarak belirlenen borçlanma şartlarına göre Bakanlıkça tespit edilen kur veya Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz satış kuru üzerinden kaydedilir.

e) Tahsil edilen kamu idaresine ait dövizler ve genel bütçe kapsamındaki kamu idarelerinin muhasebe birimleri için Bakanlıkça belirlenen tutarı aşan kişilere ait dövizler, muhasebe birimi hesabının bulunduğu banka şubesi nezdinde açtırılacak döviz tevdiat hesabına gün sonlarında yatırılır. Muhasebe birimlerince bir gün içinde tahsil edilen dövizlerden bankaya yatırılması gerekenler düzenlenecek teslimat müzekkeresi ile bankaya gönderilir.

f) Muhasebe yetkilisi mutemetlerince;

1) İlgili mevzuatına ve Bakanlıkça yapılan düzenlemelere göre, döviz cinsinden tahsil edilen tutarlar için ayrı muhasebe yetkilisi mutemetleri kasa defteri tutulur.

2) Tahsil edilen tutarlar, tahsil edildikleri tarihteki Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz satış kuru esas alınmak suretiyle ve gelir türleri itibarıyla muhasebe yetkilisi mutemetleri kasa defterine ayrı ayrı kaydedilir. Ayrıca, “Kimden tahsil edildiği” sütununda isimden hemen sonra parantez içerisinde döviz cinsinden tutarı belirtilir.

3) Döviz cinsinden yapılan tahsilata ilişkin belge ve kayıtlar ulusal para birimi cinsinden düzenlenmekle birlikte, tahsilat tutarı ulusal para birimine çevrilmeksizin döviz olarak muhasebe biriminin banka hesabına aktarılır. Bu husus muhasebe yetkilileri tarafından kontrol edilir.

4) Muhasebe biriminin bulunduğu yer dışında, muhasebe birimine bağlı olarak görev yapan muhasebe yetkilisi mutemetlerince tahsil edilen dövizler; genel bütçe kapsamındaki kamu idarelerin muhasebe birimleri için bulunulan yerdeki Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası veya Türkiye Cumhuriyeti Ziraat Bankası şubeleri, kapsama dâhil diğer kamu idarelerinin muhasebe birimleri için ilgili kamu idaresince belirlenen banka şubeleri aracılığıyla muhasebe biriminin döviz tevdiat hesabına aktarılır. Mutemet hesabının muhasebe yetkilisine verilmesinde, aktarılan döviz karşılığında alınan banka dekontunda gösterilen kur ve döviz tutarı esas alınır.

g) Konvertibl dövizlere ilişkin olarak, Bakanlık bünyesinde faaliyet gösteren ilgili muhasebe birimlerinde gün sonlarında Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz satış kuru üzerinden değerleme yapılır. Bunların dışındaki genel bütçe kapsamındaki kamu idarelerin muhasebe birimlerinde Bakanlıkça aksi bildirilmedikçe değerleme yapılmaz. Kapsama dâhil diğer kamu idarelerinin muhasebe birimlerinde ise kuruma ait konvertibl dövizler, gün sonlarında Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz satış kuru üzerinden değerlemeye tabi tutulur.

(4) Genel bütçe kapsamındaki idarelerin muhasebe birimi hesaplarında toplanan konvertibl dövizler, aşağıda açıklanan esaslara göre Dış Ödemeler Muhasebe Birimine gönderilir:

a) Döviz hesabına kaydedilen Hazine malı dövizler bir sonraki iş günü ve her durumda malî yılın son iş günü; her bir döviz cinsi için ayrı ayrı düzenlenecek muhasebe işlem fişi ile dövizin cinsi ve tutarı belirtilerek döviz gönderme emri düzenlenmek suretiyle Dış Ödemeler Muhasebe Birimine aktarılır ve muhasebe işlem fişinin bir nüshası Dış Ödemeler Muhasebe Birimine gönderilir.

b) Dövizlerin gönderilmesinde kayıtlı değerleri esas alınır ve gönderme emrinin tarih ve numarası ile gönderilen paraların döviz cinsinden tutarları ve döviz kuru muhasebe işlem fişine ayrıca yazılır.

c) Tahsil edilen dövizlerin Dış Ödemeler Muhasebe Birimine aktarılmasında, Bakanlıkça gerek görülmesi hâlinde muhasebe birimleri itibarıyla farklı dönemler tespit edilebilir.

(5) Dış Ödemeler Muhasebe Birimince, genel bütçe kapsamındaki kamu idarelerin muhasebe birimlerinden gönderilen dövizlerle ilgili muhasebe işlem fişleri alındığında, gelen dövizler fişlerde gösterilen değer üzerinden kayıtlara alınır ve göndermeyle ilgili fişin aslı geldiğinde banka dekontunda gösterilen döviz tutarı da dikkate alınarak, yapılan kaydın doğruluğu ayrıca kontrol edilir.

Hesabın işleyişi

(1) Döviz hesabına ilişkin borç ve alacak kayıtları aşağıda gösterilmiştir:

a) Borç

1) Kamu idaresine ait olarak muhasebe birimlerine teslim edilen konvertibl dövizlerle, mevzuatı gereği bütçeye gelir kaydedilmek üzere döviz cinsinden tahsil edilen tutarlar, teslim alındığı veya tahsil edildiği günkü Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz satış kuru üzerinden bir taraftan bu hesaba borç, 600-Gelirler Hesabına alacak; diğer taraftan 805-Gelir Yansıtma Hesabına borç, 800-Bütçe Gelirleri Hesabına alacak kaydedilir.

2) Muhasebe biriminin banka hesabına muhasebe birimi adına intikal eden dövizlerden gelir kaydedilmesi gereken tutarlar teslim tarihindeki Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz satış kuru üzerinden bir taraftan bu hesaba borç, 600-Gelirler Hesabına alacak; diğer taraftan 805-Gelir Yansıtma Hesabına borç, 800-Bütçe Gelirleri Hesabına alacak kaydedilir.

3) Kişilere ait olarak teslim alınan veya muhasebe biriminin banka hesabına intikal eden dövizlerden gelir kaydedilmeyecek döviz tutarları teslim tarihindeki Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz satış kuru üzerinden bu hesaba borç, 330-Alınan Depozito ve Teminatlar Hesabı, 333-Emanetler Hesabı veya ilgili diğer hesaplara alacak kaydedilir.

4) Kişilere ait olarak teslim alındığı hâlde sonradan kamu idaresi adına gelir kaydedilecek olan dövizler kayıtlı değerleri üzerinden, Bakanlık bünyesinde faaliyetlerini sürdüren ilgili muhasebe birimlerinde işlem tarihindeki Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz satış kuru üzerinden bir taraftan 330-Alınan Depozito ve Teminatlar Hesabı veya 333-Emanetler Hesabı ya da ilgili diğer hesaplara borç, bu hesaba alacak; diğer taraftan işlem tarihindeki Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz satış kuru üzerinden bu hesaba borç, 600-Gelirler Hesabına alacak kaydedilir. Gelirler hesabına kaydedilen tutarlar aynı zamanda 805-Gelir Yansıtma Hesabına borç, 800-Bütçe Gelirleri Hesabına alacak kaydedilir.

5) Yurtiçinde döviz cinsinden ihraç olunan iç borçlanma senetleri karşılığı tahsil edilen dövizler ile para piyasası nakit işlemlerinde döviz cinsinden yapılan borçlanmalara ilişkin tutarlar Bakanlıkça tespit edilen kur veya Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz satış kuru üzerinden bu hesaba borç, 302-Para Piyasası Nakit İşlemleri Borçları Hesabı veya 305-Bonolar Hesabı ya da 404-Tahviller Hesabı veya ilgili diğer hesaplara alacak kaydedilir.

6) Genel bütçe kamu muhasebe birimlerinden gelen dövizler Dış Ödemeler Muhasebe Birimince, muhasebe işlem fişindeki kayıtlı değerleri üzerinden bu hesaba borç, 511-Birimler Arası İşlemler Hesabına alacak kaydedilir.

7) Dışişleri Bakanlığı Muhasebe Biriminin banka hesabına muhasebe birimi adına intikal eden dövizler işlem tarihindeki Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz satış kuru üzerinden, bu hesaba borç; söz konusu dövizlerden konsolosluklardan getirtilmiş olanlar 107-Elçilik ve Konsolosluk Nezdindeki Paralar Hesabına, diğerleri ilgili hesaplara alacak kaydedilir.

8) Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasındaki müşterek fon hesabından döviz olarak Hazineye aktarılan tutarlar aktarma tarihindeki Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz satış kuru üzerinden bir taraftan bu hesaba borç, ilgili hesaplara alacak; diğer taraftan 805-Gelir Yansıtma Hesabına borç, 800-Bütçe Gelirleri Hesabına alacak kaydedilir.

9) Dış kredi geri ödemelerinden çeşitli nedenlerle Hazineye iadesi gereken döviz tutarları bir taraftan iade tarihindeki Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz satış kuru üzerinden bu hesaba borç, anapara ödemelerine ilişkin olanlar ilgili dış borç hesabı veya ilgili diğer hesaplara, faiz giderlerine ilişkin olanlar ise 600-Gelirler Hesabına alacak; diğer taraftan faiz giderlerine ilişkin olan tutarlar 805-Gelir Yansıtma Hesabına borç, 800-Bütçe Gelirleri Hesabına alacak kaydedilir.

10) Yurtdışında ihraç olunan dış borçlanma senetleri karşılığı dövizler, bir taraftan hesaplara aktarıldığı tarihteki Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz satış kuru üzerinden bu hesaba, varsa masraf olarak kesinti yapılmış olan tutar 630-Giderler Hesabına borç, tamamı 410-Dış Malî Borçlar Hesabına alacak; diğer taraftan masraf olarak kesinti yapılmış olan tutar 830-Bütçe Giderleri Hesabına borç, 835-Gider Yansıtma Hesabına alacak kaydedilir.

11) Risk hesabına döviz cinsinden yapılan ödemeler, tahsilat tarihindeki Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz satış kuru üzerinden bu hesaba borç, 339-Risk Hesabına alacak kaydedilir.

12) Bankadan gelen hesap özetinden, muhasebe birimleri veznelerinden bankaya gönderilen dövizlerin döviz tevdiat hesabına yattığı anlaşıldığı takdirde tutarı bu hesaba borç, 108-Diğer Hazır Değerler Hesabına alacak kaydedilir.

13) Sayım sonucunda fazla çıkan döviz tutarları sayım tarihindeki Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz satış kuru üzerinden bu hesaba borç, 397-Sayım Fazlaları Hesabına alacak kaydedilir.

14) Bakanlık bünyesinde faaliyet gösteren ilgili muhasebe birimlerince gün sonlarında, bu hesaba ilişkin yardımcı hesap kayıtlarından elde edilen bilgilere göre tespit edilecek konvertibl yabancı paralar mevcudunun Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz satış kuru üzerinden değerlemesi sonucu oluşan kur artışı farkları bu hesaba borç, risk hesabına ait olanlar 339-Risk Hesabına, emanet niteliğinde olanlar ilgili hesaba, diğerleri ise 600-Gelirler Hesabına alacak kaydedilir.

15) Genel bütçe kapsamı dışındaki kamu idarelerine ait muhasebe birimlerince gün sonlarında bu hesaba ilişkin yardımcı hesap kayıtlarından elde edilen bilgilere göre kamu idaresine ait konvertibl yabancı paralar mevcudunun Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz satış kuru üzerinden değerlemesi sonucu oluşan kur artışı farkları bu hesaba borç, 600-Gelirler Hesabına alacak kaydedilir.

16) Dış finansman kaynağından hesaplara aktarıldığı bildirilen ve Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasınca doğruluğu teyit edilen ancak döviz hesabına geçmediği için 108-Diğer Hazır Değerler Hesabına borç kaydedilmiş dış borçlanma tutarlarından döviz hesabına geçtiği anlaşılanlar, hesaba geçtiği tarihteki Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz satış kuru üzerinden bu hesaba borç, 108-Diğer Hazır Değerler Hesabına alacak; teyit tarihindeki kur ile hesaba geçtiği tarihteki kur arasında fark oluşması durumunda, olumlu kur farkları 600-Gelirler Hesabına alacak, olumsuz kur farkları ise 630-Giderler Hesabına borç kaydedilir.

17) Muhasebe birimlerine ait aynı döviz cinsinden hesaplar arasındaki para aktarımı için bankaya verilen talimatlardan yerine getirilenler işlem tarihindeki Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz satış kuru üzerinden bu hesaba borç, 108-Diğer Hazır Değerler Hesabına alacak kaydedilir.

b) Alacak

1) Muhasebe birimleri veznelerinden bankaya yatırılmak üzere gönderilen döviz tutarları bu hesaba alacak, 108-Diğer Hazır Değerler Hesabına borç kaydedilir.

2) Muhasebe birimlerince düzenlenen döviz gönderme emirlerinden, bankaca ödendiği ya da gönderildiği bildirilen tutarlar bu hesaba alacak, 106-Döviz Gönderme Emirleri Hesabına borç kaydedilir.

3) Muhasebe birimleri veznelerinde bulunan emanet niteliğindeki dövizlerden ilgilisine iade edilen tutarlar, kayıtlı değerleri üzerinden bu hesaba alacak, 330-Alınan Depozito ve Teminatlar Hesabı, 333-Emanetler Hesabı veya ilgili diğer hesaplara borç kaydedilir.

4) Sayım sonucunda noksan çıkan döviz tutarları, kayıtlı değeri üzerinden bu hesaba alacak, 197-Sayım Noksanları Hesabına borç kaydedilir.

5) Bakanlık bünyesinde faaliyet gösteren ilgili muhasebe birimlerince gün sonlarında bu hesaba ilişkin yardımcı hesap kayıtlarından elde edilen bilgilere göre tespit edilecek konvertibl yabancı paralar mevcudunun Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz satış kuru üzerinden değerlemesi sonucu oluşan kur azalışı farkları bu hesaba alacak, risk hesabına ait olanlar 339-Risk Hesabına, emanet niteliğinde olanlar ilgili hesaba, diğerleri ise 630-Giderler Hesabına borç kaydedilir.

6) Genel bütçe kapsamı dışındaki kamu idarelerine ait muhasebe birimlerince gün sonlarında bu hesaba ilişkin yardımcı hesap kayıtlarından elde edilen bilgilere göre kamu idaresine ait konvertibl yabancı paralar mevcudunun Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz satış kuru üzerinden değerlemesi sonucu oluşan kur azalışı farkları bu hesaba alacak, 630-Giderler Hesabına borç kaydedilir.

106 Döviz gönderme emirleri hesabı (-)

Hesabın niteliği

(1) Döviz gönderme emirleri hesabı, muhasebe birimlerinin nezdinde döviz hesabı bulunan bankalardaki döviz hesaplarından yapacakları ödeme ve göndermeler için düzenledikleri döviz gönderme emirleri ile bunlardan bankaca ödendiği veya gönderildiği bildirilenlerin izlenmesi için kullanılır.

Hesaba ilişkin işlemler

(1) Muhasebe biriminin, nezdinde döviz hesabı bulunan bankalardaki döviz hesaplarından ilgililere ödenecek veya hesaben gönderilecek olan döviz tutarları için döviz gönderme emri düzenlenir.

(2) Döviz gönderme emri, muhasebe yetkilisi tarafından görevlendirilecek bir memur tarafından banka yetkililerine zimmetle teslim edilir. Muhasebe yetkilisi tarafından bu konuda görevlendirilecek memurun adı, soyadı ve imza örneği daha önce bankaya yazılı olarak bildirilir. Teslim işlemi, muhasebe birimince iki nüsha olarak “Gönderme emri” ifadesinin üzeri çizilerek düzenlenen “Gönderme emri/Döviz gönderme emri teslim tutanağı”nın banka yetkilisine imzalatılması suretiyle gerçekleştirilir. Tutanağın ilk nüshası bankada alıkonulur, ikinci nüshası ise görevli memura geri verilir ve bu nüsha muhasebe biriminde açılacak ayrı bir dosyada tarih sırasına göre saklanır. Bankaca, döviz gönderme emrinin bir nüshası alıkonulup, bir nüshası paranın gönderilmesi veya istenilen hesaba aktarılmasından sonra onaylanarak döviz hesabına ilişkin banka hesap özet cetveli ile birlikte muhasebe birimine iade edilir.

Hesabın işleyişi

(1) Döviz gönderme emirleri hesabına ilişkin alacak ve borç kayıtları aşağıda gösterilmiştir:

a) Alacak

1) Muhasebe birimlerince, bankalardaki döviz hesaplarından yapılacak ödeme ve göndermeler için düzenlenen döviz gönderme emri tutarları gönderme tarihindeki Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz satış kuru üzerinden bu hesaba alacak, ilgili hesaplara borç kaydedilir.

2) Muhasebe birimlerine ait aynı döviz cinsinden hesaplar arasındaki para aktarımı için bankaya verilen talimatlar günlük değerlemesi yapılıp varsa oluşan kur farkları muhasebeleştirildikten sonra aktarım tarihindeki Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz satış kuru üzerinden bu hesaba alacak, 108-Diğer Hazır Değerler Hesabına borç kaydedilir.

3) Döviz hesabında yer alan tutarlardan ulusal para birimine çevrilmesine ilişkin bankaya verilen talimatlar dövizlerin günlük değerlemesi yapılıp varsa oluşan kur farkları muhasebeleştirildikten sonra Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz satış kuru üzerinden bu hesaba alacak, 108-Diğer Hazır Değerler Hesabına borç kaydedilir.

4) Genel bütçe kapsamındaki kamu idarelerinin muhasebe birimlerince, Dış Ödemeler Muhasebe Birimine gönderilen konvertibl yabancı paralar, gönderen muhasebe birimince kayıtlı değerleri üzerinden bu hesaba alacak, 511-Birimler Arası İşlemler Hesabına borç kaydedilir.

5) Muhasebe birimlerinin bankalarda açtırdıkları döviz tevdiat hesaplarında yer alan kişilere ait konvertibl yabancı paralardan yapılan iadeler kayıtlı değerleri üzerinden, Bakanlık bünyesinde faaliyet gösteren ilgili muhasebe birimlerince işlem tarihindeki Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz satış kuru üzerinden bu hesaba alacak, ilgili hesaba borç kaydedilir.

b) Borç

1) Düzenlenen döviz gönderme emirlerinden, bankaca, ödendiği veya ilgili hesaba aktarıldığı bildirilen tutarlar bu hesaba borç, 105-Döviz Hesabına alacak kaydedilir.

107 Elçilik ve konsolosluk nezdindeki paralar hesabı

Hesabın niteliği

(1) Elçilik ve konsolosluk nezdindeki paralar hesabı, Dışişleri Bakanlığı Muhasebe Biriminin elçilik ve konsolosluklar nezdindeki paraları ile bu paralardan yapılan ödeme ve göndermelerin izlenmesi için kullanılır.

Hesaba ilişkin işlemler

(1) Elçilik ve konsolosluk nezdindeki paralar hesabı kullanılarak yapılan ödemeler ile merkezden gönderilen avans işlemlerine ilişkin esas ve usuller aşağıda gösterilmiştir:

a) Elçilik ve konsolosluklarca Dışişleri Bakanlığı Muhasebe Birimi adına tahsil edilen değerli kâğıt satış bedelleri, bütçe geliri ve emanet tahsilatı ile diğer tahsilat karşılığında yurtdışı muhasebe yetkilisi mutemedi alındısı düzenlenir.

b) Dışişleri Bakanlığının yabancı ülkelerde tahakkuk eden aylıklar hariç bütçe giderleri ve mahallî hizmetlilerin ücretleri, harcama yetkilisi mutemedi olarak görevlendirilmiş olan memurlara gönderilen avanslarla veya açılacak kredilerle ödenir.

c) Dışişleri Bakanlığı merkez memurları ile yabancı ülkelerde bulunan memurların aylıkları ve merkezin çeşitli gider ve gelirleri, doğrudan Dışişleri Bakanlığı Muhasebe Birimince ödenir veya tahsil edilir.

ç) Bu görevlerden dolayı elçilik ve konsolosluklar; tahsilat açısından “Muhasebe yetkilisi mutemetliği”, gider açısından elçiler ve konsoloslar veya bu işle görevlendirilmiş olan memurlar “Harcama yetkilisi mutemedi” sayılırlar.

(2) Elçilik ve konsolosluklarca yapılan tahsilat ve ödemeler ile merkezden gönderilen avanslar için, aşağıda belirtilen defterler tutulur ve cetveller düzenlenir:

a) Konsolosluklar kasa defteri (Örnek:17); konsolosluklarca tahsil edilen, ödenen, geri verilen veya muhasebe birimine gönderilen mahallî paraların kaydedildiği defterdir. Defter, aşağıdaki açıklamalara göre düzenlenir:

1) Defterin sol sayfasına tahsil edilen veya muhasebe biriminden alınan paralar, sağ sayfasına da ödenen, geri verilen veya muhasebe birimine gönderilen paralar yazılır. Geçici olarak mahallî bankalara yatırılan paralar bu deftere kaydedilmez. Bunlar bankadan alınan cüzdan üzerinden izlenir. Bankada bulunan paralar kasa mevcudu içerisinde sayılır.

2) Defterin “Tahsilat” sayfasındaki sütunlardan, “Harç tahsilatı ve değerli kâğıt satış hasılatı” sütununa; konsolosluklar gelir defterinin “Günlük toplam” tutarı bir kalemde yazılır ve söz konusu defterin o güne ait başlangıç ve bitiş sıra numaraları “Verilen belgenin veya alındının numarası” sütununa kaydedilir.

3) Defterin “Tahsilat” sayfasındaki sütunlardan, “Diğer tahsilat” sütununa; harç tahsilatı, değerli kâğıt satış hasılatı, emanet tahsilatı ve merkezden alınan avanslar dışında yapılan her türlü tahsilat, “Emanet tahsilatı” sütununa; konsolosluklarca yapılan her türlü emanet tahsilatı, “Alınan avanslar” sütununa; muhasebe biriminden gönderilerek kasada veya bankada saklanan avans tutarları, “Toplam” sütununa; yukarıda belirtilen sütunların yatay toplamı, mahallî para cinsinden kaydedilir.

4) Defterin “Ödemeler” sayfasındaki sütunlardan, “Hasılattan muhasebe birimine gönderilen” sütununa, Dışişleri Bakanlığı Muhasebe Birimine gönderilmek üzere mahallî bankalara teslim edilen, fahri konsolosluk keseneğine verilen tutarlar ile mahallî bankalara yapılan komisyon, ücret ve benzeri ödemeler, “Diğer tahsilattan muhasebe birimine gönderilen” sütununa; Dışişleri Bakanlığı Muhasebe Birimine gönderilmek üzere mahallî bankaya teslim edilen tutarlar, "Emanet ödemeleri” sütununa, emanet olarak alınan paralardan geri verilen tutarlar ile diğer tahsilat olarak hasılata aktarılması muhasebe birimince bildirilen paralar, “Avanstan yapılan ödemeler” sütununa; alınan avanstan harcanan tutarlar, “Toplam” sütununa ödenen veya gönderilen paraların toplamı, mahallî para cinsinden kaydedilir.

5) Harç tahsilatı ve değerli kâğıt satış hasılatı ile diğer tahsilattan mahallî giderlere ödenmesine muhasebe birimince izin verilen tutarlar, defterin ödemeler sayfasında “Hasılattan muhasebe birimine gönderilen” veya “Diğer tahsilattan muhasebe birimine gönderilen” sütunlarına ve tahsilat sayfasında “Alınan avanslar” sütununa yazılır.

6) Alınan avanslardan artan tutarlar, defterin ödemeler sayfasına yazılarak muhasebe birimine gönderilir. Muhasebe birimine gönderilmesine imkân veya lüzum bulunmayan hâllerde bu paralar, muhasebe birimince daha sonra gönderilecek avanslardan tutulmak veya aylıklardan kesilmek suretiyle mahsup edileceğinden, bu şekilde işlem yapıldığı takdirde; aylıktan kesilmiş ise defterin sağ sayfasında “Avanstan yapılan ödemeler” sütununa yazılarak ilgilisine verilir. Gönderilen avanstan tutulmuş ise avansın tamamı sol sayfadaki “Alınan avanslar” sütununa ve tutulan tutar ise sağ sayfadaki “Avanstan yapılan ödemeler” sütununa kaydedilir.

7) Defterdeki sütunların günlük toplamları alınmak suretiyle malî yıl başından sonuna kadar devam ettirilir.

8) Malî yıl sonunda, defterin “Tahsilat” sayfasında kayıtlı tutardan “Ödemeler” sayfasındaki tutarlar düşülerek aradaki fark, ertesi malî yıl için tutulan defterin “tahsilat” sayfasına sütun başlıklarına göre aktarılır.

b) Konsolosluklar gelir defteri (Örnek:18); konsolosluklarca yapılan harç tahsilatı ile değerli kâğıt satış bedellerinin kaydedildiği defterdir. Defter, aşağıdaki açıklamalara göre düzenlenir:

1) Defterin “Sıra numarası” başlıklı sütununa, bu deftere kaydı gereken işlemler için malî yıl başında birden başlamak üzere verilen sıra numarası yazılır. İşlemin yapıldığı tarih, ilgilinin adı-soyadı ve uyruğu, işlemin çeşidi, 2/7/1964 tarihli ve 492 sayılı Harçlar Kanunu gereğince Bakanlıkça belirlenen tarife sayısı ve yurtdışı muhasebe yetkilisi mutemedi alındısının numarası, sütun başlıklarına göre sırasıyla yazılır.

2) Tahsil olunan harç tutarı mahallî para cinsinden yazıldıktan sonra, kullanılan pasaport ve diğer değerli kâğıt adetleri, bunların çeşitlerine göre ilgili sütunlara ve bedelleri mahallî para cinsinden “Alınan değerli kâğıtlar bedeli” başlığı altındaki sütunlara kaydedilir.

3) “Alınan harç tutarı” ve “Alınan değerli kâğıtlar bedeli” sütunlarının toplamları, “İşlem toplamı” başlıklı sütunlara yine mahallî para cinsinden kaydedilir.

4) İşlem toplamı başlığı altındaki sütunların günlük toplamı bir kalemde “Günlük toplam” başlığı altındaki sütuna yazılır.

5) Defterdeki “Tutar” ve “Adet” sütunlarının ay sonlarında toplamları alınarak, bu rakamın altına “Geçen aylar toplamı” yazılmak suretiyle ilgili ay sonu itibarıyla genel toplam gösterilir.

c) Elçilik ve konsolosluklar harcamalar defteri (Örnek:19); elçilik ve konsolosluklarca alınan avanslarla bu avanslardan yapılan harcamaların kaydedildiği defterdir. Bu defter, bütçe tertibi itibarıyla sayfalara ayrılmak suretiyle tutulur. Defter, aşağıdaki açıklamalara göre düzenlenir:

1) Mahallî para olarak alınan avanslar “Alınan avanslar” tablosundaki; bunlardan yapılan harcamalar ise “Yapılan harcamalar” tablosundaki “Mahallî para” sütunlarına yazılır.

2) Alınan avans yabancı para cinsinden ise defterin birinci tablosunda “Yabancı para” sütununa yazılır. Harcamalar mahallî para üzerinden yapılacağından, defterin ikinci tablosunda “Mahallî para” sütununa yazılır. Ay sonlarında yabancı para harcamaları toplamı ilgili kura göre bir kalemde ikinci tablodaki “Yabancı para” sütununa kaydedilir.

3) Alınan avanslardan nakden geri gönderilen, aylıklardan veya gönderilen avanslardan kesilen tutarlar, yeni yıla ait ise yeni yıl defterinde, eski yıla ait ise eski yıl defterinde birinci tablodan düşülür.

ç) Değerli kâğıtlar defteri (Örnek:20); muhasebe birimi tarafından konsolosluklara gönderilen değerli kâğıtların kaydedildiği defterdir. Defter, aşağıdaki açıklamalara göre düzenlenir:

1) Karşılıklı iki sayfası tek sayfa hâlinde düzenlenen bu defter, her sayfası yatay olarak “Giren” ve “Çıkan” olmak üzere iki tabloya ayrılmıştır. Giren tablosuna, alınan; çıkan tablosuna ise verilen veya gönderilen değerli kâğıtlar kaydedilir.

2) Deftere değerli kâğıtların çeşitleri ve adetleri, değer itibarıyla büyüğünden başlayarak sütun başlıklarına göre sıra ile yazılır. Adetlerinin yatay toplamları ile bunların toplam değerleri toplam sütununa kaydedilir.

3) Seri numarası taşıyan değerli kâğıtların başlangıç ve bitiş numaraları, defterin “giren” ve “çıkan” tablolarının ilgili açıklama kısımlarında gösterilir.

4) Yıl sonunda her bir değerin “Giren” tablosu toplamından, “Çıkan” tablosu toplamı düşülerek mevcutlar, ertesi yıl için tutulacak defterin “Giren” tablosuna “.... yılından devredilen” olarak bölümler itibarıyla ayrıntılarıyla aktarılır.

d) Emanetler defteri (Örnek:21); konsolosluklarca emanet olarak alınan ve iade edilen paraların çeşitlerine göre bölümlere ayrılmak suretiyle kaydedildiği defterdir. Defter, aşağıdaki açıklamalara göre düzenlenir:

1) Defterin, alacak sayfasına emanet olarak nakden veya mahsuben yapılan tahsilat; borç sayfasına ise bu tutarlardan ilgili kişi veya dairelere ödenen, gönderilen veya başka hesaplara aktarılan tutarlar sütun başlıklarına göre kaydedilir.

2) Geri verilen, gönderilen veya mahsup olunan tutarlara ilişkin borç sayfası sıra numarası, defterin alacak sayfasındaki “Borç sayfası sıra numarası” sütununa, alacak sayfası sıra numarası ise borç sayfasındaki “Alacak sayfası sıra numarası” sütununa yazılır.

3) Defterin alacak ve borç sayfaları toplamı malî yıl sonuna kadar devam ettirilir.

4) Malî yıl sonunda, defterin her bölümünün alacak sayfası “Geri verilen veya mahsup olunan paraların ayrıntısı” sütunu toplamının, borç sayfası “Verilen veya gönderilen tutarlar” sütunu toplamlarına eşitliği sağlanarak, yıl sonuna kadar tamamen veya kısmen geri verilmemiş olan paralar, ertesi malî yıl için tutulacak deftere bölümlere göre ayrıntılı olarak aktarılır.

5) Malî yıl sonu itibarıyla devir olunan tutarlar toplamının, konsolosluklar kasa defterindeki tahsilat sayfası “Emanet tahsilatı” sütunu artığı olarak ertesi malî yıla devredilen tutara uygun olması gerekir.

e) Menkul kıymetler defteri (Örnek:22); konsolosluklara teslim edilen, menkul kıymetler, sütun başlıklarına göre kaydedildiği defterdir. Hazine malı ve kişi malı kıymetler için ayrı ayrı defter tutulur. Menkul kıymetler defterinde kayıtlı Hazine malı menkul kıymetler, aylık dönemler itibarıyla muhasebe birimine bildirilir. Söz konusu menkul kıymetler, muhasebe biriminden alınacak talimata göre işleme tabi tutulur. Defter, aşağıdaki açıklamalara göre düzenlenir:

1) Defterin borç sayfasına, elçilik veya konsolosluğa teslim edilen menkul kıymetler, alacak sayfasına ise bunlardan ilgilisine geri verilen, başka bir yere gönderilen veya paraya çevrilenler sütun başlıklarına göre kaydedilir.

2) Teslim alınan kıymetler defterin borç sayfasına, hesaplara alındığı malî yılın son iki rakamı ile bu rakamlardan sonra gelen ve malî yılbaşında birden başlamak üzere verilen rakamlardan oluşan sıra numarası verilerek kaydedilir. Bu sıra numaraları, değerlerin tamamı hesaplardan çıkarılıncaya kadar kullanılır. Alacak sayfasına ise ilgilisine geri verilen, muhasebe birimine gönderilen veya paraya çevrilen menkul kıymetler, her malî yıl başında birden başlamak üzere verilen sıra numarasına göre kaydedilir.

3) Defterin giriş ve çıkış kayıtları arasında bağlantı kurmak için borç sayfası sıra numarası, alacak sayfasındaki ilgili sütuna; alacak sayfasındaki sıra numarası ise borç sayfasındaki ilgili sütuna yazılır.

4) Defterin borç ve alacak sayfaları “Toplam” sütunlarının her ay sonu toplamı alınarak bu ay toplamı bulunur. Bu tutarın altına, ocak ayında önceki yıldan, diğer aylarda ise önceki aydan gelen genel toplam, “Geçen aylar toplamı” olarak yazıldıktan sonra her iki tutar toplamı “Genel toplam” olarak yazılır.

5) Malî yıl sonunda, defterin borç sayfasındaki kıymetlerden kaydı kapanmamış olanlar yeni malî yıl içinde tutulan defterlere aynı sıra numarası ile aktarılır.

f) Alındı kayıt defteri (Örnek:23); muhasebe birimi tarafından elçilik ve konsolosluklara gönderilen yurtdışı muhasebe yetkilisi mutemedi alındılarının kaydedildiği defterdir. Bu defterde kayıtlı alındılar, kullanacak olan görevlilere imza karşılığında verilir.

g) Konsolosluk hasılat cetveli (Örnek:24); dört sayfadan oluşur ve her ay sonunda örneğindeki açıklamalara göre üç nüsha olarak düzenlenir. Cetvelin iki nüshası, izleyen ayın on beşine kadar muhasebe birimine gönderilir.

ğ) Konsolosluklar hasılatı döküm cetveli (Örnek:25); Dışişleri Bakanlığı Muhasebe Birimince, elçilik ve konsolosluklardan gelen konsolosluk hasılat cetvelinin “Harç ve değerli kâğıt hasılatı” tablosunda yer alan tahsilat ile aynı cetvelin “Diğer tahsilat” tablosunda yer alıp bütçeye gelir kaydedilmesi gereken tutarların kaydedildiği cetveldir. Cetvel, aşağıdaki açıklamalara göre düzenlenir:

1) Konsolosluk hasılat cetvelinin “Harç ve değerli kâğıt hasılatı” tablosunda yer alan tahsilat ile aynı cetvelin “Diğer tahsilat” tablosunda yer alıp bütçeye gelir kaydedilmesi gereken tutarların tamamının cibayet kuruna göre ulusal para birimine çevrildikten sonra bu cetvelin “Muhasebe birimi” tablosuna çeşitleri itibarıyla aktarılır.

2) Bütün elçilik ve konsoloslukların hasılat cetveli aynı işleme tabi tutulduktan sonra, “Muhasebe birimi” tablosundaki tutarlar, gelir türleri ve konsolosluklar itibarıyla bu cetvele aktarılır. Konsolosluklar hasılatı döküm cetveli ve hasılat cetvelinin birer örneği muhasebe işlem fişine bağlanarak elçilik ve konsolosluk nezdindeki paralar hesabına borç, bütçe gelirleri hesabına alacak kaydedilir.

3) Konsolosluk hasılat cetvelinin “Diğer tahsilat” tablosunda yer alan tutarlardan Dışişleri Bakanlığı Muhasebe Birimi, başka muhasebe birimleri, kişi, kurum veya kuruluşlar adına tahsil edilenler elçilik ve konsolosluk nezdindeki paralar hesabına borç, ilgili hesaplara alacak kaydedilir.

h) Teminat mektupları defteri (Örnek:26); Konsolosluklarca mevzuatı uyarınca alınan teminat mektuplarının kaydedildiği bu defter aşağıdaki açıklamalara göre düzenlenir;

1) Konsolosluklara teslim edilen teminat mektupları, defterin borç sayfasına alındığı malî yıl ile bu rakamlardan sonra gelmek üzere malî yıl başında “1” den başlamak üzere verilen rakamlardan oluşan sıra numarasına göre kaydedilir. Bu sıra numaraları, teminatın tamamı iade edilinceye kadar kullanılır.

2) İlgilisine geri verilen veya paraya çevrilen teminat mektupları defterin alacak sayfasına her malî yıl başında “1” den başlamak üzere verilen sıra numarasına göre kaydedilir.

3) Defterin giriş ve çıkış kayıtları arasında bağlantı kurmak için borç sayfası sıra numarası alacak sayfasındaki ilgili sütuna, alacak sayfasındaki sıra numarası ise borç sayfası sütununa yazılır.

(3) Elçilik ve konsolosluklarca düzenlenecek defter ve cetvellerin yurtdışı teşkilatı bulunan diğer kamu idarelerinde kullanılmasına Bakanlık yetkilidir.

Hesabın işleyişi

(1) Elçilik ve konsolosluk nezdindeki paralar hesabına ilişkin borç ve alacak kayıtları aşağıda gösterilmiştir:

a) Borç

1) Muhasebe birimince, elçilik ve konsolosluklara gönderilmek üzere İç Ödemeler Muhasebe Biriminden talep edilen paralar bu hesaba borç, 325-Nakit Talep ve Tahsisleri Hesabına alacak kaydedilir.

2) Muhasebe birimince, elçilik ve konsolosluklara döviz cinsinden gönderilen paralar bu hesaba borç, 106-Döviz Gönderme Emirleri Hesabına alacak kaydedilir.

3) Elçilik ve konsolosluklardan dönemler itibarıyla ve her hâlde yıl sonunda alınan hasılat cetvelinin “muhasebe birimi” tablosunun toplamı, cibayet kuru üzerinden bir taraftan bu hesaba borç, 600-Gelirler Hesabına alacak; diğer taraftan 805-Gelir Yansıtma Hesabına borç, 800-Bütçe Gelirleri Hesabına alacak kaydedilir.

4) Elçilik ve konsolosluklardan dönemler itibarıyla ve her hâlde yıl sonunda alınan hasılat cetvelinin “diğer tahsilat” tablosunda yer alan tutarlardan bütçeye gelir kaydedilmesi gereken tutarların dışında kalanlar, cibayet kuru üzerinden bu hesaba borç, 333-Emanetler Hesabı veya 140-Kişilerden Alacaklar Hesabı ya da ilgili diğer hesaplara alacak kaydedilir.

5) Elçilik ve konsolosluklardan dönemler itibarıyla ve her hâlde yıl sonunda alınan hesap belgeleriyle, muhasebe birimince nakit fazlası olan elçilik ve konsolosluk hasılatından, nakit ihtiyacı olan elçilik ve konsolosluğa gönderilmesi talimatı verilen tutarlardan gönderildiği bildirilenler, en son değerleme yapılan kur üzerinden alan elçilik ve konsolosluk adına bu hesaba borç, gönderen elçilik ve konsolosluk adına bu hesaba alacak kaydedilir.

6) Elçilik ve konsolosluklara verilen ön ödemelerden iade edildiği bildirilenler, verildiği tarihteki kur üzerinden bu hesaba borç, 160-İş Avans ve Kredileri Hesabına alacak kaydedilir.

7) Malî yıl sonunda yardımcı hesap defterleri kayıtlarına göre her konsolosluğa ait hesapta bulunan mahallî para artıklarının Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz satış kuru üzerinden değerlemesi sonucu oluşan kur artışı farkları bu hesaba borç, 600-Gelirler Hesabına alacak kaydedilir.

b) Alacak

1) Elçilik ve konsolosluklardan dönemler itibarıyla ve her hâlde yıl sonunda alınan hesap belgelerine göre, elçilik ve konsolosluklarca yapılan bütçe gideri ve avans ödemeleri bu yönde talimat verildiği tarihteki kur üzerinden bu hesaba alacak, 338-Konsolosluk Cari Hesabına borç kaydedilir.

2) Bankadan gelen dekontlara göre, muhasebe birimince, elçilik ve konsolosluklara gönderilen paralar nedeniyle, mahallî bankalar veya muhabir bankalarca masraf ve komisyon olarak tutulan tutarlar bir taraftan bu hesaba alacak, 630-Giderler Hesabına borç; diğer taraftan 835-Gider Yansıtma Hesabına alacak, 830-Bütçe Giderleri Hesabına borç kaydedilir.

3) Elçilik ve konsolosluklardan dönemler itibarıyla ve her hâlde yıl sonunda alınan hesap belgeleriyle iade edildiği veya ödendiği bildirilen emanetler bu hesaba alacak, ilgili emanet hesabına borç kaydedilir.

4) Elçilik ve konsolosluklardan dönemler itibarıyla ve her hâlde yıl sonunda alınan hesap belgeleriyle, muhasebe birimince nakit fazlası olan elçilik ve konsolosluk hasılatından, nakit ihtiyacı olan elçilik ve konsolosluğa gönderilmesi talimatı verilen tutarlardan gönderildiği bildirilenler, en son değerleme yapılan kur üzerinden gönderen elçilik ve konsolosluk adına bu hesaba alacak, alan elçilik ve konsolosluk adına bu hesaba borç kaydedilir.

5) Malî yıl sonunda yardımcı hesap defterleri kayıtlarına göre, her konsolosluğa ait hesapta bulunan mahallî para artıklarının Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz satış kuru üzerinden değerlemesi sonucu oluşan kur azalışı farkları bu hesaba alacak, 630-Giderler Hesabına borç kaydedilir.

108 Diğer hazır değerler hesabı

Hesabın niteliği

(1) Diğer hazır değerler hesabı, hazır değerler hesap grubunda sayılan hesaplar içerisinde tanımlanmayan ve niteliği itibarıyla bu grupta izlenmesi gereken diğer hazır değerler için kullanılır.

Hesaba ilişkin işlemler

(1) Genel bütçe kapsamındaki kamu idarelerinin muhasebe birimlerinin kasa ihtiyacı için İç Ödemeler Muhasebe Biriminden talep ettiği nakit tutarlar ile bunlardan tahsil edilip, kasa varlığına dâhil edilenler bu hesaba kaydedilir.

(2) Genel bütçe kapsamı dışındaki kamu idarelerinin muhasebe birimlerinin kasa ihtiyacı için veznedar adına düzenlenen çekler ile bunlardan tahsil edilip, kasa varlığına dâhil edilenler bu hesaba kaydedilir.

(3) Kasa fazlası paraların bankaya gönderilmesi ve bu tutarların bankaca tahsil edildiğinin anlaşılması üzerine bu hesap kullanılır.

(4) Tahsil edilen kamu idaresine ait dövizler ve Bakanlıkça belirlenen tutarı aşan kişilere ait dövizler, muhasebe biriminin hesabının bulunduğu banka şubesi nezdinde açtırılacak döviz tevdiat hesabına gün sonlarında yatırılır. Dövizler teslimat müzekkeresi ile vezneden çıkarıldığı ve söz konusu tutarın bankaya yatırıldığının anlaşılması hâlinde bu hesaba kaydedilir.

(5) Dolaşımdan kaldırılması nedeniyle değiştirilmesi gereken madeni paraların Darphane ve Damga Matbaası Muhasebe Birimine teslim edilmesi hâlinde, bunların karşılığı olarak dolaşımda bulunan paralardan verilir. Gerek bankalarca teslim edilerek kasaya girişi yapılan, gerekse çeşitli nedenlerle kasada toplanan dolaşımdan kaldırılan madeni paralar bu hesaba kaydedilir ve döner sermayeye devredilerek hesaplardan çıkarılır.

(6) Yıl sonu itibariyle, dış finansman kaynağı tarafından gönderildiği bildirilen ve Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası aracılığı ile teyidi yapılan; ancak Hazine hesaplarına henüz intikali gerçekleşmemiş dış borç tutarlarının izlenmesinde bu hesap kullanılır. Kayıtlar, aktarımın yapıldığının Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasınca teyit edildiği günkü döviz satış kuru esas alınarak yapılır.

(7) Niteliği itibarıyla bu grupta izlenmesi gereken diğer hazır değerler bu hesaba kaydedilir.

Hesabın işleyişi

(1) Diğer hazır değerler hesabına ilişkin borç ve alacak kayıtları aşağıda gösterilmiştir:

a) Borç

1) Kasa varlığından bankaya yatırılmak üzere gönderilen tutarlar bu hesaba borç, 100-Kasa Hesabına alacak kaydedilir.

2) Bankadaki döviz tevdiat hesabına yatırılmak üzere gönderilen döviz tutarları bu hesaba borç, 105-Döviz Hesabına alacak kaydedilir.

3) Muhasebe birimlerine ait aynı döviz cinsinden hesaplar arasındaki para aktarımı için bankaya verilen talimatlar günlük değerlemesi yapılıp varsa oluşan kur farkları muhasebeleştirildikten sonra aktarma tarihindeki Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz satış kuru üzerinden bu hesaba borç, 106-Döviz Gönderme Emirleri Hesabına alacak kaydedilir.

4) Muhasebe birimlerine ait ulusal para birimi cinsinden banka hesapları arasındaki para aktarımı için bankaya verilen talimatlar bu hesaba borç, 103-Verilen Çekler ve Gönderme Emirleri Hesabına alacak kaydedilir.

5) Döviz hesabında yer alan tutarlardan ulusal para birimine çevrilmesine ilişkin bankaya verilen talimatlar günlük değerlemesi yapılıp varsa oluşan kur farkları muhasebeleştirildikten sonra Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz satış kuru üzerinden 108-Diğer Hazır Değerler Hesabına borç, 106- Döviz gönderme Emirleri Hesabına alacak kaydedilir.

6) Genel bütçe kapsamındaki kamu idareleri muhasebe birimlerinin kasa ihtiyacı için talep edilen tutarlar bu hesaba borç, 325-Nakit Talep ve Tahsisleri Hesabına alacak kaydedilir.

7) Genel bütçe kapsamı dışındaki kamu idarelerinin muhasebe birimlerinin kasa ihtiyacı için veznedar adına düzenlenen çek tutarları bu hesaba borç, 103-Verilen Çekler ve Gönderme Emirleri Hesabına alacak kaydedilir.

8) Dolaşımdan çekilmesi nedeniyle Darphane ve Damga Matbaası Muhasebe Birimine gelen madeni paralar, itibari kıymetleri üzerinden bu hesaba borç, 100-Kasa Hesabı veya ilgili diğer hesaplara alacak kaydedilir.

9) Muhasebe birimlerince alınan diğer hazır değerler bu hesaba borç, ilgili hesaplara alacak kaydedilir.

10) Yıl sonu itibariyle, dış finansman kaynağı tarafından gönderildiği bildirilen ve Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası aracılığı ile teyidi yapılan; ancak Hazine hesaplarına henüz intikali gerçekleşmemiş dış borç tutarları, teyidin Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası tarafından yapıldığı günkü döviz satış kuru üzerinden bu hesaba borç, 410-Dış Mali Borçlar Hesabına alacak kaydedilir. Dış finansman kaynağından aktarılan tutar aynı zamanda 950-Kullanılacak Dış Krediler Hesabına alacak, 951-Kredi Anlaşmaları Hesabına borç kaydedilir.

11) Altın tahvili ve altına dayalı kira sertifikalarının ihracı kapsamındaki altın hesabına altın satma talimatı verilmesi üzerine bu hesaba borç, 103-Verilen Çekler ve Gönderme Emirleri Hesabına alacak kaydedilir.

12) Altın tahvili ve altına dayalı kira sertifikalarının ihracı kapsamındaki altın hesabındaki altınların dönüştürme işlemleri için çıkış yapıldığında bu hesaba borç, 102-Banka Hesabına alacak kaydedilir.

b) Alacak

1) Kasa ihtiyacı için veznedar tarafından bankadan tahsil edilen çek tutarları kasa varlığına dâhil edildiğinde bu hesaba alacak, 100-Kasa Hesabına borç kaydedilir.

2) Kasa varlığından bankaya yatırılmak üzere gönderilen tutarlardan, bankaya yatırıldığı anlaşılanlar bu hesaba alacak, 102-Banka Hesabına borç kaydedilir.

3) Muhasebe birimlerine ait banka hesapları arasındaki para aktarımı için bankaya verilen talimatlardan yerine getirilenler bu hesaba alacak, 102-Banka Hesabına borç kaydedilir.

4) Döviz hesabında yer alan tutarlardan ulusal para birimine çevrilmesine ilişkin bankaya verilen talimatlardan yerine getirilenler döviz alış kuru üzerinden 102-Banka Hesabına, satış kuru ile alış kuru arasında ortaya çıkan olumsuz fark 630-Giderler Hesabına borç, aktarma talimatı verilen döviz tutarı Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz satış kuru üzerinden bu hesaba alacak kaydedilir.

5) Bankaya yatırılmak üzere gönderilen döviz tutarlarından, bankaya yatırıldığı anlaşılanlar bu hesaba alacak, 105-Döviz Hesabına borç kaydedilir.

6) Muhasebe birimlerine ait döviz hesapları arasındaki para aktarımı için bankaya verilen talimatlardan yerine getirilenler işlem tarihindeki Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz satış kuru üzerinden bu hesaba alacak, 105-Döviz Hesabına borç kaydedilir.

7) Diğer hazır değerler hesabında kayıtlı dolaşımdan kaldırılan madeni paralar, Darphane ve Damga Matbaası Muhasebe Birimince, döner sermayeye verildikçe itibari kıymetleri üzerinden bir taraftan bu hesaba alacak; 409-Uzun Vadeli Diğer İç Malî Borçlar Hesabına borç, diğer taraftan 835-Gider Yansıtma Hesabına alacak, 830-Bütçe Giderleri Hesabına borç kaydedilir. Ayrıca, döner sermayeden tahsil edilen satış tutarları bir taraftan 100-Kasa Hesabı veya ilgili diğer hesaplara borç, 600-Gelirler Hesabına alacak; diğer taraftan 800-Bütçe Gelirleri Hesabına alacak, 805-Gelir Yansıtma Hesabına borç kaydedilir.

8) Verilen veya elden çıkarılan diğer hazır değerler kayıtlı değerleri üzerinden bu hesaba alacak, ilgili hesaplara borç kaydedilir.

9) Bir önceki yıl sonu itibariyle dış finansman kaynağı tarafından gönderilen ancak Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası hesaplarına geçmediği için bu hesaba kaydedilen tutarlardan banka hesabına intikal edenler bu hesaba alacak, tutarların hesaba geçtiği tarihteki Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz satış kuru üzerinden 104-Proje Özel Hesabı veya 105-Döviz Hesabına borç; teyit tarihindeki kur ile hesaba geçtiği tarihteki kur arasında fark oluşması durumunda, olumlu kur farkları 600-Gelirler Hesabına alacak, olumsuz kur farkları ise 630-Giderler Hesabına borç kaydedilir.

10) Altın tahvili ve altına dayalı kira sertifikalarının ihracı kapsamındaki altın hesabına verilen satış talimatlarından yerine getirilenler bu hesaba alacak, 103-Verilen Çekler ve Gönderme Emirleri Hesabına borç, 102-Banka Hesabına borç ve alacak kaydedilir. Ayrıca, altın alım ve satım fiyatları arasındaki fark 630-Giderler Hesabına borç kaydedilir.

11) Altın tahvili ve altına dayalı kira sertifikalarının ihracı kapsamındaki altın hesabında yer alan altınların dönüştürme işlemleri tamamlandığında bu hesaba alacak, 102-Banka Hesabına borç kaydedilir.

109 Banka kredi kartlarından alacaklar hesabı

Hesabın niteliği

(1) Banka kredi kartlarından alacaklar hesabı, muhasebe birimince banka kredi kartlarıyla yapılan tahsilat ve bunlara ilişkin olarak yapılan mahsup ve iade işlemlerinin izlenmesi için kullanılır.

(2) Banka kredi kartlarıyla yapılan tahsilatlara ilişkin usul ve esaslar Bakanlıkça belirlenir.

Hesabın işleyişi

(1) Banka kredi kartlarından alacaklar hesabına ilişkin borç ve alacak kayıtları aşağıda gösterilmiştir:

a) Borç

1) Banka kredi kartlarıyla yapılan tahsilatlar bu hesaba borç, 600-Gelirler Hesabı veya ilgili diğer hesaplara alacak kaydedilir. Ayrıca, bütçe gelirlerini ilgilendiren tahsilat tutarları 805-Gelir Yansıtma Hesabına borç, 800-Bütçe Gelirleri Hesabına alacak kaydedilir.

b) Alacak

1) Banka kredi kartlarıyla yapılan tahsilatlar nedeniyle muhasebe biriminin banka hesabına aktarılan tutarlar bu hesaba alacak, 102-Banka Hesabına borç kaydedilir.

2) Banka kredi kartlarıyla yapılan tahsilatlar nedeniyle doğrudan İç Ödemeler Muhasebe Biriminin hesaplarına aktarılan tutarlar bu hesaba alacak, 510-Nakit Hareketleri Hesabına borç kaydedilir.

3) Banka kredi kartlarıyla yapılan tahsilatlardan iptal edilenlere ilişkin tutarlar bu hesaba alacak, ilgili hesaplara borç kaydedilir. Daha önce bütçeye gelir kaydedilenler 805-Gelir Yansıtma Hesabına alacak, 800-Bütçe Gelirleri Hesabına borç kaydedilir.

11 Menkul kıymet ve varlıklar

(1) Menkul kıymet ve varlıklar hesap grubu; kamu idarelerince geçici olarak elde tutulan hisse senetleri, kamu ve özel kesim tahvil, senet ve bonoları, yatırım fonları, altın, gümüş ve benzeri kıymetli madenler ile antika niteliğindeki eşya, para ve pul gibi diğer çeşitli menkul kıymet ve varlıkların izlenmesi için kullanılır.

(2) Menkul kıymet ve varlıklar, niteliklerine göre bu grup içinde açılacak aşağıdaki hesaplardan oluşur:

110 Hisse Senetleri Hesabı

111 Özel Kesim Tahvil, Senet ve Bonoları Hesabı

112 Kamu Kesimi Tahvil, Senet ve Bonoları Hesabı

117 Menkul Varlıklar Hesabı

Hesap grubuna ilişkin işlemler

(1) Menkul kıymet ve varlıklar; kamu idarelerine ait olarak muhasebe birimlerine, mahkeme ve diğer daire veya kişilerce teslim edilen ya da kamu idaresi alacaklarına karşılık olarak alınan özel ve kamu kesimi tahvil, hisse senedi ve bonosu, yabancı tahvil ve hisse senetleri ile konvertibl olmayan yabancı paralar, kamu idarelerinin kasa veya veznelerinde saklanması gereken her türlü kıymetli madenden yapılmış eşya ve antik değeri olan eşyalar ile her türlü antika para ve pullardan oluşur.

(2) Kamu idarelerine veya doğrudan muhasebe birimlerine teslim edilen ve kıymeti bilinmeyen menkul kıymet ve varlıklardan muhasebe birimlerince muhafaza edilmesi gerekenler, ilgili mevzuatına göre kıymet takdiri yapıldıktan sonra kaydedilir.

(3) Yukarıda sayılanlar dışında kalan genel bütçe kapsamındaki kamu idarelerine ait menkul kıymet ve varlıklar, defterdarlık veya malmüdürlüklerince tespit edilen değer üzerinden kayıtlara alınır.

(4) Darphane ve Damga Matbaası Muhasebe Birimi ile İç Ödemeler Muhasebe Birimine intikal eden menkul kıymet ve varlıklar, duran varlıklar ana hesap grubu içindeki menkul varlıklar hesabına kaydedilir.

(5) Menkul kıymet ve varlıkların alınması, saklanması veya verilmesi işlemleri aşağıdaki açıklamalara göre yapılır:

a) Menkul kıymet ve varlıklar, muhasebe birimlerince teslim alındığında alındı belgesi düzenlenerek birinci nüshası menkul kıymeti teslim edene verilir. Alındı belgesinde, menkul kıymetin cinsi, adedi, numarası, varsa ayarı, kupon adedi ve tutarı gibi nitelikleri ayrıntılı olarak gösterilir.

b) Menkul kıymet ve varlıklar, veznedarlarca üzerlerinde yardımcı hesap defteri sıra numarası taşıyan torba veya zarflar içerisinde kasada veya vezne odasında uygun bir bölümde saklanır.

c) Menkul kıymet ve varlıklar teslim alındığında nominal değeri üzerinden, paraya çevrildiğinde, başka bir muhasebe birimine gönderildiğinde veya kişi malı haline geldiğinde kayıtlı değeri üzerinden muhasebe işlem fişi düzenlenerek hesaplara kaydedilir. Menkul kıymetlerin edinilmesi sırasında ödenen komisyon ve benzeri giderler ilgili menkul kıymet ve varlık hesaplarıyla ilişkilendirilmeden giderler hesabına kaydedilmek suretiyle muhasebeleştirilir.

ç) Kapsama dâhil kamu idarelerince borçlanma amacıyla çıkarılan tahvil, senet ve bonolar ile bunlardan geri ödenenler bu grupta yer alan hesaplarla ilişkilendirilmez.

d) Kamu idarelerine ait olarak muhasebe birimlerine teslim edilen yabancı paralardan konvertibl olmayanların hesaplara kaydı, işlem tarihinde hesaplarda yer verilen en düşük tutar üzerinden ihtiva ettikleri kupür değerleri ile yapılır. Konvertibl olmayan yabancı paraların başka muhasebe birimlerine gönderilmesi ya da sahiplerine iadesine karar verilmesi hâlinde gönderme ve iade işlemine ilişkin kayıtlar da kayda esas bedeli üzerinden yapılır.

e) Muhasebe birimlerince teslim alınan tahvil veya bonoların, teslim tarihinde üzerlerinde bulunması gereken vadesi gelmemiş kuponlarının tamam olup olmadığı kontrol edilir. Kuponlar noksan olduğu takdirde bu noksanlık verilen alındı belgesi ve defter kayıtlarında belirtilir.

(6) Muhasebe birimlerine teslim edilen menkul varlıkların, muhasebe birimlerinden müzelere gönderilmesi durumunda, göndermeler menkul varlıklar hesabının yardımcı hesaplarında izlenir. Menkul varlığın gönderildiği yerden alındı bilgisinin gelmesi ile birlikte söz konusu menkul varlık, hesaplardan çıkarılır.

(7) Genel bütçe kapsamındaki kamu idareleri muhasebe birimlerine, tahvil, senet ve bonolar dışında Hazine malı olarak teslim edilen veya kişilere ait olarak teslim edildiği hâlde sonradan Hazine malı olan menkul varlıklar, muhasebe birimlerine teslimini izleyen günden başlamak üzere en geç bir ay içinde Darphane ve Damga Matbaası Muhasebe Birimine; banknot niteliğindeki konvertibl olmayan yabancı paralar Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasına, madeni para niteliğindeki konvertibl olmayan yabancı paralar ise Darphane ve Damga Matbaası Genel Müdürlüğüne haftalık dönemler itibarıyla gönderilir.

(8) Hazine malı tahvil, senet ve bonolar mahallindeki bankalar aracılığıyla paraya çevrilir. Mahallinde paraya çevrilemeyenler ise muhasebe birimine teslimini izleyen günden başlamak üzere, en geç bir ay içinde İç Ödemeler Muhasebe Birimine gönderilir.

(9) Bakanlıkça, gerek görülmesi hâlinde, muhasebe birimlerine teslim edilen menkul varlıkların İç Ödemeler Muhasebe Birimine veya Darphane ve Damga Matbaası Muhasebe Birimine aktarılmasında muhasebe birimleri itibarıyla farklı dönemler tespit edilebilir.

110 Hisse senetleri hesabı

Hesabın niteliği

(1) Hisse senetleri hesabı, geçici olarak elde tutulan hisse senetlerinin izlenmesi için kullanılır.

Hesabın işleyişi

(1) Hisse senetleri hesabına ilişkin borç ve alacak kayıtları aşağıda gösterilmiştir:

a) Borç

1) Alacaklara karşılık olarak intikal eden hisse senetleri bir taraftan nominal değerleri ile bu hesaba borç, ilgili hesaba alacak; diğer taraftan bütçe ile ilişkilendirilmesi gereken tutarlar 805-Gelir Yansıtma Hesabına borç, 800-Bütçe Gelirleri Hesabına alacak kaydedilir.

2) Kişi, kurum ve kuruluşlardan bedelsiz olarak intikal eden hisse senetleri nominal değerleri ile bu hesaba borç, 600-Gelirler Hesabına alacak kaydedilir.

3) Kişilere ait olarak teslim alınıp nazım hesaplarda izlenen hisse senetlerinden kamu idaresi adına kaydedilmesi gerekenler, kayıtlı değerleri üzerinden nazım hesaplardan çıkarılarak bu hesaba borç, 600-Gelirler Hesabına alacak kaydedilir.

4) Aynı bütçeli kamu idaresinin başka muhasebe birimlerinden alınan hisse senetleri bu hesaba borç, 511-Birimler Arası İşlemler Hesabına alacak kaydedilir.

5) Sayım sonucunda fazla çıkan hisse senetleri nominal değerleri üzerinden bu hesaba borç, 397-Sayım Fazlaları Hesabına alacak kaydedilir.

b) Alacak

1) Hisse senetlerinin herhangi bir şekilde elden çıkarılması hâlinde, bir taraftan kayıtlı değeri bu hesaba, elden çıkarma bedeli ile kayıtlı değeri arasındaki olumlu fark 600-Gelirler Hesabına alacak, elden çıkarma bedeli 100-Kasa Hesabı veya 102-Banka Hesabı ya da ilgili diğer hesaplara, elden çıkarma bedeli ile kayıtlı değeri arasındaki olumsuz fark ve bu işlem dolayısıyla ödenen komisyon ve benzeri giderler 630-Giderler Hesabına borç; diğer taraftan elden çıkarma bedeli 800-Bütçe Gelirleri Hesabına alacak, 805-Gelir Yansıtma Hesabına borç kaydedilir. Ayrıca, komisyon ve benzeri giderler 830-Bütçe Giderleri Hesabına borç, 835-Gider Yansıtma Hesabına alacak kaydedilir.

2) Aynı bütçeli kamu idaresinin başka bir muhasebe birimine gönderilen hisse senetleri bu hesaba alacak, 511-Birimler Arası İşlemler Hesabına borç kaydedilir.

3) Kamu idareleri adına kayıtlı hisse senetlerinden, daha sonra kişi malı olduğu anlaşılanlar kayıtlı değerleri üzerinden bir taraftan bu hesaba alacak, 630-Giderler Hesabına borç; diğer taraftan ilgili nazım hesaplara borç ve alacak kaydedilir.

4) Sayım sonucunda noksan çıkan hisse senetleri kayıtlı değeri üzerinden bu hesaba alacak, 197-Sayım Noksanları Hesabına borç kaydedilir.

111 Özel kesim tahvil, senet ve bonoları hesabı

Hesabın niteliği

(1) Özel kesim tahvil, senet ve bonoları hesabı, özel sektör tarafından çıkarılan ve muhasebe birimine intikal eden tahvil, senet ve bonoların izlenmesi için kullanılır.

Hesabın işleyişi

(1) Özel kesim tahvil, senet ve bonoları hesabına ilişkin borç ve alacak kayıtları aşağıda gösterilmiştir:

a) Borç

1) Alacaklara karşılık olarak intikal eden özel kesim tahvil, senet ve bonoları bir taraftan nominal değerleri ile bu hesaba borç, ilgili hesaba alacak; diğer taraftan bütçe ile ilişkilendirilmesi gereken tutarlar 805-Gelir Yansıtma Hesabına borç, 800-Bütçe Gelirleri Hesabına alacak kaydedilir.

2) Kişi, kurum ve kuruluşlardan bedelsiz olarak intikal eden özel kesim tahvil, senet ve bonoları nominal değerleri ile bu hesaba borç, 600-Gelirler Hesabına alacak kaydedilir.

3) Kişilere ait olarak teslim alınıp nazım hesaplarda izlenen özel kesim tahvil, senet ve bonolarından kamu idaresi adına kaydedilmesi gerekenler, kayıtlı değerleri üzerinden nazım hesaplardan çıkarılarak bu hesaba borç, 600-Gelirler Hesabına alacak kaydedilir.

4) Aynı bütçeli kamu idaresinin başka muhasebe birimlerinden alınan özel kesim tahvil, senet ve bonoları bu hesaba borç, 511-Birimler Arası İşlemler Hesabına alacak kaydedilir.

5) Sayım sonucunda fazla çıkan özel kesim tahvil, senet ve bonoları nominal değerleri üzerinden bu hesaba borç, 397-Sayım Fazlaları Hesabına alacak kaydedilir.

b) Alacak

1) Özel kesim tahvil, senet ve bonolarının herhangi bir şekilde elden çıkarılması hâlinde, bir taraftan kayıtlı değeri bu hesaba, elden çıkarma bedeli ile kayıtlı değeri arasındaki olumlu fark 600-Gelirler Hesabına alacak, elden çıkarma bedeli 100-Kasa Hesabı veya 102-Banka Hesabı ya da ilgili diğer hesaplara, elden çıkarma bedeli ile kayıtlı değeri arasındaki olumsuz fark ve bu işlem dolayısıyla ödenen komisyon ve benzeri giderler 630-Giderler Hesabına borç; diğer taraftan elden çıkarma bedeli 800-Bütçe Gelirleri Hesabına alacak, 805-Gelir Yansıtma Hesabına borç kaydedilir. Ayrıca, komisyon ve benzeri giderler 830-Bütçe Giderleri Hesabına borç, 835-Gider Yansıtma Hesabına alacak kaydedilir.

2) Aynı bütçeli kamu idaresinin başka bir muhasebe birimine gönderilen özel kesim tahvil, senet ve bonoları bu hesaba alacak, 511-Birimler Arası İşlemler Hesabına borç kaydedilir.

3) Kamu idareleri adına kayıtlı özel kesim tahvil, senet ve bonolarından, daha sonra kişi malı olduğu anlaşılanlar kayıtlı değerleri üzerinden bir taraftan bu hesaba alacak, 630-Giderler Hesabına borç; diğer taraftan ilgili nazım hesaplara borç ve alacak kaydedilir.

4) Sayım sonucunda noksan çıkan özel kesim tahvil, senet ve bonoları, kayıtlı değeri üzerinden bu hesaba alacak, 197-Sayım Noksanları Hesabına borç kaydedilir.

112 Kamu kesimi tahvil, senet ve bonoları hesabı

Hesabın niteliği

(1) Kamu kesimi tahvil, senet ve bonoları hesabı, diğer kamu idarelerince çıkarılan ve muhasebe birimine intikal eden tahvil, senet ve bonoların izlenmesi için kullanılır.

Hesabın işleyişi

(1) Kamu kesimi tahvil, senet ve bonoları hesabına ilişkin borç ve alacak kayıtları aşağıda gösterilmiştir:

a) Borç

1) Alacaklara karşılık olarak intikal eden kamu kesimi tahvil, senet ve bonoları bir taraftan nominal değerleri ile bu hesaba borç, ilgili hesaba alacak; diğer taraftan bütçe ile ilişkilendirilmesi gereken tutarlar 805-Gelir Yansıtma Hesabına borç, 800-Bütçe Gelirleri Hesabına alacak kaydedilir.

2) Kişi, kurum ve kuruluşlardan bedelsiz olarak intikal eden kamu kesimi tahvil, senet ve bonoları nominal değerleri ile bu hesaba borç, 600-Gelirler Hesabına alacak kaydedilir.

3) Kişilere ait olarak teslim alınıp nazım hesaplarda izlenen kamu kesimi tahvil, senet ve bonolarından kamu idaresi adına kaydedilmesi gerekenler, kayıtlı değerleri üzerinden nazım hesaplardan çıkarılarak bu hesaba borç, 600-Gelirler Hesabına alacak kaydedilir.

4) Aynı bütçeli kamu idaresinin başka muhasebe birimlerinden alınan kamu kesimi tahvil, senet ve bonoları bu hesaba borç, 511-Birimler Arası İşlemler Hesabına alacak kaydedilir.

5) Sayım sonucunda fazla çıkan kamu kesimi tahvil, senet ve bonoları nominal değerleri üzerinden bu hesaba borç, 397-Sayım Fazlaları Hesabına alacak kaydedilir.

b) Alacak

1) Kamu kesimi tahvil, senet ve bonolarının herhangi bir şekilde elden çıkarılması hâlinde, bir taraftan kayıtlı değeri bu hesaba, elden çıkarma bedeli ile kayıtlı değeri arasındaki olumlu fark 600-Gelirler Hesabına alacak, elden çıkarma bedeli 100-Kasa Hesabı veya 102-Banka Hesabı ya da ilgili diğer hesaplara, elden çıkarma bedeli ile kayıtlı değeri arasındaki olumsuz fark ve bu işlem dolayısıyla ödenen komisyon ve benzeri giderler 630-Giderler Hesabına borç; diğer taraftan elden çıkarma bedeli 800-Bütçe Gelirleri Hesabına alacak, 805-Gelir Yansıtma Hesabına borç kaydedilir. Ayrıca, komisyon ve benzeri giderler 830-Bütçe Giderleri Hesabına borç, 835-Gider Yansıtma Hesabına alacak kaydedilir.

2) Aynı bütçeli kamu idaresinin başka bir muhasebe birimine gönderilen kamu kesimi tahvil, senet ve bonoları bu hesaba alacak, 511-Birimler Arası İşlemler Hesabına borç kaydedilir.

3) Kamu idareleri adına kayıtlı kamu kesimi tahvil, senet ve bonolarından, daha sonra kişi malı olduğu anlaşılanlar kayıtlı değerleri üzerinden bir taraftan bu hesaba alacak, 630-Giderler Hesabına borç; diğer taraftan ilgili nazım hesaplara borç ve alacak kaydedilir.

4) Sayım sonucunda noksan çıkan kamu kesimi tahvil, senet ve bonoları, kayıtlı değeri üzerinden bu hesaba alacak, 197-Sayım Noksanları Hesabına borç kaydedilir.

117 Menkul varlıklar hesabı

Hesabın niteliği

(1) Menkul varlıklar hesabı; her ne şekilde olursa olsun kamu idarelerine ait olarak muhasebe birimlerine intikal eden altın, gümüş, pırlanta ve benzeri kıymetli madenler, antika niteliğindeki eşya, para, pul gibi menkul varlıklar ve konvertibl olmayan yabancı paralar ile diğer çeşitli menkul kıymet ve varlıkların izlenmesi için kullanılır.

Hesabın işleyişi

(1) Menkul varlıklar hesabına ilişkin borç ve alacak kayıtları aşağıda gösterilmiştir:

a) Borç

1) Kamu idarelerine ait olarak muhasebe birimlerine intikal eden menkul varlıklar bu hesaba borç, 600-Gelirler Hesabına alacak kaydedilir.

2) Kişilere ait olarak teslim alınıp nazım hesaplarda izlenen menkul varlıklardan, sonradan kamu idarelerine ait olduğu anlaşılanlar kayıtlı değerleri üzerinden nazım hesaplardan çıkarılarak gerçeğe uygun değerleri üzerinden bu hesaba borç, 600-Gelirler Hesabına alacak kaydedilir.

3) Aynı bütçeli kamu idaresinin başka muhasebe birimlerinden alınan kamu idaresine ait menkul varlıklar bu hesaba borç, 511-Birimler Arası İşlemler Hesabına alacak kaydedilir.

4) Sayım sonucunda fazla çıkan menkul varlıklar tutarı bu hesaba borç, 397-Sayım Fazlaları Hesabına alacak kaydedilir.

5) Menkul varlıklardan müzeye gönderilenler bu hesaba borç ve alacak kaydedilir.

b) Alacak

1) Genel bütçe kapsamındaki kamu idarelerinin muhasebe birimlerinde kayıtlı menkul varlıklardan Darphane ve Damga Matbaası Muhasebe Birimi veya İç Ödemeler Muhasebe Birimine gönderilenler bu hesaba alacak, 511-Birimler Arası İşlemler Hesabına borç kaydedilir.

2) Kamu idarelerine ait olarak teslim alınan menkul varlıklardan daha sonra kişi malı olduğu anlaşılanlar bir taraftan bu hesaba alacak, 630-Giderler Hesabına borç; diğer taraftan ilgili nazım hesaplara borç ve alacak kaydedilir.

3) Genel bütçe kapsamındaki kamu idarelerinin muhasebe birimlerinde kayıtlı menkul varlıklardan Bakanlıkça müzelere gönderilmesi bildirilenlerden gönderilenler bu hesaba alacak ve borç kaydedilir. Gönderildiği yerden alındı bilgisinin gelmesi üzerine, bu hesaba alacak, 630-Giderler Hesabına borç kaydedilir.

4) Menkul varlıkların herhangi bir şekilde elden çıkarılması hâlinde, bir taraftan kayıtlı değeri bu hesaba, elden çıkarma bedeli ile kayıtlı değeri arasındaki olumlu fark 600-Gelirler Hesabına alacak, elden çıkarma bedeli 100-Kasa Hesabı veya 102-Banka Hesabı ya da ilgili diğer hesaplara, elden çıkarma bedeli ile kayıtlı değeri arasındaki olumsuz fark 630-Giderler Hesabına borç; diğer taraftan elden çıkarma bedeli 800-Bütçe Gelirleri Hesabına alacak, 805-Gelir Yansıtma Hesabına borç kaydedilir.

5) Sayım sonucunda noksan çıkan menkul varlık tutarları, kayıtlı değeri üzerinden bu hesaba alacak, 197-Sayım Noksanları Hesabına borç kaydedilir.

12 Faaliyet alacakları

(1) Faaliyet alacakları hesap grubu; kamu idarelerince gelir olarak tahakkuk ettirilen ve bir yıl veya faaliyet dönemi içinde tahsili öngörülen her türlü vergi gelirleri, teşebbüs ve mülkiyet gelirleri, alınan bağış ve yardımlar, diğer gelirler ile sermaye gelirlerinden kaynaklanan alacakların ve verilen depozito ve teminatların izlenmesi için kullanılır.

(2) Faaliyet alacakları, niteliklerine göre bu grup içinde açılacak aşağıdaki hesaplardan oluşur:

120 Gelirlerden Alacaklar Hesabı

121 Gelirlerden Takipli Alacaklar Hesabı

122 Gelirlerden Tecilli ve Tehirli Alacaklar Hesabı

126 Verilen Depozito ve Teminatlar Hesabı

127 Diğer Faaliyet Alacakları Hesabı