92/3809 Nakdi Tazminat ve Aylık Bağlanması Hakkında Yönetmelik

BİRİNCİ KISIM

Amaç, Kapsam, Hukuki Dayanak

Amaç

Bu Yönetmeliğin amacı; 3/11/1980 tarihli ve 2330 sayılı Nakdi Tazminat ve Aylık Bağlanması Hakkında Kanun ile 23/4/1981 tarihli ve 2453 sayılı Yurt Dışında Görevli Personele Nakti Tazminat Verilmesi ve Aylık Bağlanması Hakkında Kanun, 18/12/1981 tarihli ve 2566 sayılı Bazı Kamu Görevlilerine Nakdi Tazminat Verilmesi ve Aylık Bağlanması Hakkında Kanun, 25/10/1983 tarihli ve 2935 sayılı Olağanüstü Hal Kanunu, 1/11/1983 tarihli ve 2937 sayılı Devlet İstihbarat Hizmetleri ve Milli İstihbarat Teşkilatı Kanunu, 10/11/1988 tarihli ve 3497 sayılı Kara Sınırlarının Korunması ve Güvenliği Hakkında Kanun, 12/4/1991 tarihli ve 3713 sayılı Terörle Mücadele Kanunu ve 24/2/2000 tarihli ve 4536 sayılı Denizlerde ve Yurt Yüzeyinde Görülen Patlayıcı Madde ve Şüpheli Cisimlere Uygulanacak Esaslara İlişkin Kanunda belirtilen hallerde ölen, yaralanan ve engelli hale gelenlere, bu Kanunlara göre nakdi tazminat verilmesi, aylık bağlanması ve yapılacak diğer yardımların esas ve usullerinin düzenlenmesidir.

Kapsam

Bu Yönetmelik;

a) İç güvenlik ve asayişin korunmasında, kaçakçılığın men, takip ve tahkikinde, trafik ve yol güvenliğini veya tutuklu ve hükümlülerin sevk ve nakillerini sağlamada, güven ve asayişi ihlal eden eylemler nedeniyle yakalanan, gözaltına alınan, tutuklanan veya hükümlü bulunanların muayene ve tedavilerinde, kaçakçılığın men, takip ve tahkiki maksadıyla mayınlanmış sahaların temizlenmesinde, 2935 sayılı Kanunun 28 inci maddesinde belirtilen görev ve işlerin yerine getirilmesinde, Devlet istihbarat faaliyetlerinde, Devletin kara sınırlarının korunması ve güvenliğinin sağlanmasında ve terörle mücadele faaliyetlerinde ve patlayıcı madde ve şüpheli cisimlerin tespiti, incelenmesi, muhafazası, nakli, imhası ve zararsız hale getirilmesinde görevlendirilen;

(1) Jandarma Genel Komutanlığı, Emniyet Genel Müdürlüğü ve Sahil Güvenlik Komutanlığı personelinin,

(2) Türk Silahlı Kuvvetleri mensuplarının,

(3) Milli İstihbarat Teşkilatı mensuplarının,

(4) Çarşı, mahalle ve kır bekçilerinin,

(5) Orman memurları ve personeli ile gümrük muhafaza memurlarının,

(6) Sağlık personelinin,

b) Güvenlik ve asayişi ihlal eden eylemlerle, kaçakçılığa ilişkin olayların soruşturma ve kovuşturma işlemlerini yürüten adli ve askeri hakimler, cumhuriyet başsavcısı ve savcıları ile askeri savcı ve yardımcılarının,

c) Güven ve asayişi ihlal eden eylemler ile kaçakçılığa ilişkin eylemlerin önlenmesine yönelik görev yapan mülki idare amirlerinin,

d) Tutuklu ve hükümlülerin sevk ve nakilleri ile ceza ve tutukevlerinin iç ve dış güvenliğini sağlamakla görevli bulunan personelin,

e) Güvenlik ve asayişin korunmasında hizmetlerinden yararlanılması zorunlu olan ve yetkililerce kendilerine bu amaca yönelik görev verilen kamu görevlileri ve sivillerin,

f) İç güvenlik ve asayişin korunmasında veya kaçakçılığın men, takip ve tahkiki ile ilgili olarak güvenlik kuvvetlerine kendiliklerinden yardımcı olmuş ve faydalı oldukları yetkililerce tevsik edilmiş şahısların,

g) Devlet güçlerini sindirme amacına yönelik olarak yapılan saldırılara maruz kalan kamu görevlilerinin,

h) Yurt dışında sürekli görev veya her türlü geçici görev nedeniyle bulunan ve bu görevlerinden dolayı (görevleri sona ermiş olsa bile) yurt dışında tedhişe maruz kalan veya suikasta uğrayan Türk uyruklu kamu personelinin,

ı) Yukarıda sayılanların, yaptıkları görevler veya yardımlar sebebiyle saldırıya maruz kalan eş, füru, ana, baba ve kardeşlerinin,

bu görev ve yardımlarından dolayı veya görev ve yardımları sona ermiş olsa bile yaptıkları bu görev ve yardımları nedeniyle ya da Devlet güçlerini sindirme amacına yönelik saldırı sonucu, derhal veya bu yüzden maruz kaldıkları yaralanma ve hastalık sonucu ölmeleri halinde, 2330 sayılı Kanunda belirtilen hak sahiplerine verilecek nakdi tazminat ile dul ve yetimlerine bağlanacak aylıkların, engelli hale gelmeleri halinde kendilerine verilecek nakdi tazminat ile bağlanacak aylığın, yaralanmaları halinde ise kendilerine verilecek nakdi tazminatın ve yapılacak öğrenim ve sağlık yardımının esaslarını kapsar.

Anayasanın 92 nci maddesi veya Türkiye'nin taraf olduğu andlaşmalar ya da 27/7/1967 tarihli ve 926 sayılı Türk Silâhlı Kuvvetleri Personel Kanununun ek 10 uncu maddesi gereğince görevlendirilenler ile yabancı ülkeler veya uluslararası sahalarda yapılan eğitim, tatbikat, manevra veya harekâtta görev alanların, bu görevler sırasında vuku bulması kaydıyla, ölmeleri, engelli hale gelmeleri veya yaralanmaları halinde kendileri ile dul ve yetimleri hakkında da bu Yönetmelik hükümleri aynen uygulanır.

2330 sayılı Kanun kapsamına giren bir olay nedeniyle ölen, engelli hale gelen veya yaralanan ve 28/2/1982 tarihli ve 2629 sayılı Uçuş, Paraşüt, Denizaltı, Dalgıç ve Kurbağa Adam Hizmetleri Tazminat Kanununa göre tazminat ödenmiş olan personel veya kanuni yakınları, şartlarını taşımaları halinde, bu Yönetmelikte öngörülen öğrenim ve sağlık yardımından yararlanırlar.

Hukuki dayanak

Bu Yönetmelik 2330 sayılı Nakdi Tazminat ve Aylık Bağlanması Hakkında Kanunun 10 uncu maddesi gereğince hazırlanmıştır.

İKİNCİ KISIM

Nakdi Tazminatın Ödenme Usulü ve Şekilleri

Nakdi tazminatın tesbitinde esas alınacak aylık

Nakdi tazminatın tesbitinde esas alınacak aylık, tazminat verilmesine dair karar tarihindeki en yüksek devlet memuru aylığının (ek gösterge dahil) brüt tutarıdır.

Ölüm hali

Ölüm halinde 4 üncü maddede belirtilen aylığın 100 katı tutarının;

a) Ölenin eş ve füruu veya yalnızca füruu ile içtima etmeleri halinde ve ölüm tarihinde sağ olan ana ve babasının her birine ayrı ayrı olmak üzere % 15’erlik kısmı ödendikten sonra kalanı içtima eden diğer mirasçılara ödenir. Ancak ana ve babaya verilen tazminat çocukların her birine ödenen tazminattan fazla olamaz.

b) Diğer hallerde miras hükümleri uygulanır.

Mirasçılara intikal edecek tazminatın hesap ve tahakkukunda veraset ilamı ile aile nüfus kayıt örneği esas alınır.

Engellilik hali

Engellilik halinde Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığınca belirlenecek engellilik derecesine göre;

a) Yaşamak için gerekli hareketleri yapmaktan aciz ve hayatını başkasının yardım ve desteği olmaksızın sürdüremeyecek şekilde malul olanlara 4 üncü maddede belirtilen aylığın 200 katı tutarında,

b) Diğer engellilik hallerinde 5 inci maddedeki tutar esas alınarak, aşağıdaki cetvelde gösterilen oranlarda,

ödeme yapılır.

Engellilik dereceleri, 8/6/1949 tarihli ve 5434 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı Kanununun 31/5/2006 tarihli ve 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ile mülga hükümleri ve 5510 sayılı Kanunun 47 nci maddesi uyarınca vazife malulü olanlar hakkında uygulanan Vazife Malullüklerinin Nevileri ile Dereceleri Hakkında Nizamname hükümlerine göre tespit edilir.

Yaralanma hali

Yaralanma halinde, kurumlarınca sevk edildikleri Devlet hastaneleri, askeri hastane, üniversite hastaneleri veya adli tıp birimleri tarafından verilen sağlık raporlarında belirtilen yaralanmaların en ağır olanı üzerinden (farklı teşhisler olması halinde) 5 inci maddedeki tutarın yaralanmanın;

a) Basit tıbbi müdahale ile giderilebilecek ölçüde hafif nitelikte olması halinde %3'ü, basit tıbbi müdahale ile giderilebilecek ölçüde hafif nitelikte olmaması halinde %5'i oranında,

b) Vücutta kemik kırılmasına neden olması ve kırığın kişinin hayat fonksiyonlarına etkisinin hafif derecede olması halinde %7'si, orta derecede olması halinde %10'u, ağır derecede olması halinde % 15'i oranında,

c) Kişinin yaşamını tehlikeye sokacak derecede olması halinde %20'si oranında,

d) Araz bırakması halinde %20'sini aşmamak şartıyla yaralanma derecelerinde belirtilen oranların iki katı tutarında,

ödeme yapılır.

Avans

Kesin raporun alınmasının uzayacağı yaralının tedavi gördüğü sağlık kuruluşlarınca verilecek rapordan anlaşılanlara, olay tarihinde ölüm nedeniyle ödenmesi gereken tazminatın % 1’i esas alınarak on katı tutarı bütçe dışı avans olarak ödenir.

Birinci fıkraya göre ödenen avans, tedavi sonrası düzenlenen kesin rapor uyarınca ödenecek tazminat miktarından düşülür.

Bağlanacak aylıklar

2 nci madde kapsamında bulunanların aynı maddede belirtilen görevlerde engelli hale gelmeleri veya ölmeleri halinde, ilgili sosyal güvenlik kurumunca aşağıdaki işlemler yapılır:

a) Engelli hale gelerek emekliye ayrılanlara görev malullüğü aylığı bağlanır.

b) Emekli aylığı almakta iken engelli hale gelenlerin almakta oldukları aylıkları görev malullüğü aylığına dönüştürülür.

c) Görevde bulunduğu sırada ölenlere bağlanması gereken görev malullüğü aylığı veya emekli iken ölenlerin aldıkları emekli aylığı görev malullüğü aylığına dönüştürülmek suretiyle dul ve yetimlerine intikal ettirilir.

Bu hallerde bağlanacak görev malullüğü aylığı %25 arttırılarak ödenir.

Ancak, 5434 sayılı Kanunun 5510 sayılı Kanunla mülga 64 üncü maddesi ile 5510 sayılı Kanunun 47 nci maddesinin sekizinci fıkrasından yararlananlar için bu arttırma yapılmaz.

d) 5510 sayılı Kanun kapsamında sigortalı olmayanların (17/7/1964 tarihli ve 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanununun geçici 20 nci maddesinde belirtilen sandıklar dahil) engelli hale gelmeleri halinde öğrenim durumlarına göre 14/7/1965 tarihli ve 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 36 ncı maddesi hükümlerine göre belirlenecek giriş derece ve kademeleri üzerinden (öğrenimi bulunmayanlar için ilkokul mezunu gibi) kendilerine, ölümlerinde dul ve yetimlerine 5434 sayılı Kanunun 5510 sayılı Kanunla mülga hükümlerine veya 5510 sayılı Kanunun 47 nci maddesine göre Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı tarafından görev malullüğü aylığı %25 arttırılarak bağlanır.

Ancak, bu madde gereğince Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığınca arttırılarak bağlanacak aylıklar hiçbir surette aynı derece, kademe ve ek göstergedeki emsaline 5434 sayılı Kanunun mülga 64 üncü maddesinin son fıkrası gereğince bağlanması gereken miktardan fazla olamaz.

Sonradan meydana gelen yaralanma, engelli hale gelme ve ölüm

2 nci maddede sayılanlardan, görevleri ve yardımları sona erenlerin bilahare kendilerinin veya eş, füru, ana, baba ve kardeşlerinin yaralanmaları, engelli hale gelmeleri, ölümleri halinde, bu hallerin evvelce ifa ettikleri hizmetten dolayı meydana geldiğinin mahkeme ilamı ile sübuta ermesi veya olay failinin saptanamamış yahut kaçak olması gibi sebeplerle mahkeme ilamı alınamayan hallerde, maruz kaldıkları halin evvelce ifa ettikleri hizmetler nedeniyle meydana geldiğine dair savcılıklardan alınacak belgelere veya hizmet yaptıkları kurumdan alınan, olayın bu şahsın hizmeti ile ilişkisini gösteren yazılı belgelere dayanılarak saptanması halinde; ilgili kurumca tazminat ödenmesi, bağlı olduğu sosyal güvenlik kurumunca da aylık bağlanması işlemleri yerine getirilir.

Yaralanma veya engellilik halinden sonra meydana gelen ölümlerde, ölümün 2 nci maddede belirtilen bir olay sonucu meydana gelen yaralanma veya engelli hale gelmeye bağlı olduğunun, adli tıp birimleri ya da sağlık kuruluşları tarafından tanzim edilen rapor ile tespit edilmesi durumunda da birinci fıkra hükmü uygulanır.

Nakdi tazminat ve aylığın etkisi

2330 sayılı Kanun hükümlerine göre ödenecek tazminat ile bağlanacak aylıklar, uğranılan maddi ve manevi zararlar karşılığı olup yargı mercilerinde bu amaçla açılacak davalarda hükmedilecek tazminatların hesabına esas olmak üzere ilgili kurumlarca (Ek-1, Ek-2) deki kayıtlar tutulur.

ÜÇÜNCÜ KISIM

Nakdi Tazminat Verecek Makamlar, Nakdi Tazminat Komisyonu ve Tazminatın Ödenme Usulü

Nakdi tazminat verecek makamlar

2 nci maddede sayılanların bu Yönetmelikte belirtilen durumlarda ölmeleri, yaralanmaları veya engelli hale gelmeleri halinde;

a) Güvenlik ve asayişin korunmasında hizmetlerinden yararlanılması zorunlu görülen ve bu amaca yönelik görev verilen veya güvenlik kuvvetlerine kendiliklerinden yardımcı olan şahıslar ile bunların eş, füru, ana, baba ve kardeşlerinin tazminatları İçişleri Bakanlığınca,

b) Diğer kamu personeli ile bunların eş, füru, ana, baba ve kardeşlerinin tazminatları bu personelin bağlı olduğu bakanlık veya kurum tarafından,

Ödenir.

Nakti tazminat komisyonu

Bu Yönetmelikte belirtilen tazminatların ödenip ödenmemesi hususu ilgili bakanlık veya kurumca belirlenecek personel, maliye, hukuk ve sağlıkla görevli birim amireriyle konu ile ilgili diğer yetkililerden oluşan bir komisyon tarafından incelenir.

Komisyon kararları ilgili bakanlık veya kurumun en üst amiri veya bunların yetkili kılacağı merci tarafından onaylanır.

Nakdi tazminat ödenmesine ilişkin işlemler, ilgili Bakan veya yetkili kılınan kişiler tarafından onaylandıktan sonra olayın 2330 sayılı Kanun ve bu Yönetmelik kapsamına girmediği gerekçesiyle saymanlıklarca ödeme işlemi geciktirilemez.

Tazminatın ödenme usulü

13 üncü madde çerçevesinde onaylanan karar ve diğer belgeler, ilgili bakanlık ve kuruluşlarca kişinin özlük haklarının bağlı olduğu veya idarece uygun görülmesi halinde tazminatını almak istediği yerdeki kurum ve kuruluşlara gönderildikten sonra bu kurum ve kuruluşların saymanlıklarınca nakdi tazminat hak sahiplerine ödenir.

DÖRDÜNCÜ KISIM

Öğrenim ve Sağlık Yardımı

Öğrenim yardımı ve esasları

Ölenlerin veya çalışamayacak derecede engelli hale gelenlerin çocuklarının öğrenim yardımlarından faydalanma esasları aşağıda gösterilmiştir.

a) İlk ve orta öğretim kurumlarında;

1- Yatılı bölge okullarına sınavsız ve öncelikli alınırlar.

2- Devlete ait orta öğretim ve eğitim kurumlarının pansiyonlarından, Devlet parasız yatılı sınavını kazananlar gibi öncelikle yararlanırlar.

3- Devlete ait orta öğretim ve eğitim kurumlarından, özel kayıt koşullarına tabi olanların giriş sınavlarını kazanmak ve diğer kayıt şartlarını da taşımak koşuluyla 2 numaralı bend hükümlerinden yararlanırlar.

Yukarıda belirtilen ilk ve orta öğretim ve eğitim kurumlarından herhangi bir nedenle ayrılanlardan tazminat istenmez.

b) Yüksek öğrenim hakkını kazananlar; Devlete ait yurtlar ile Yüksek Öğrenim Kredi ve Yurtlar Kurumunca verilmekte olan krediden öncelikle yararlanırlar.

Her öğretim dönemi içinde iki defa sınıfta kalanlar yukarıdaki bentlerde yazılı hakları kaybederler.

Sağlık yardımı ve esasları

Bu Yönetmelik kapsamında bulunanlardan, tedavi giderleri kamu kurum ve kuruluşlarınca karşılanmayanların tedavileri; Devlet, üniversite hastaneleri ile askeri hastanede ücretsiz olarak yapılır.

15 inci madde ile bu madde hükümlerinden yararlanma hakkını taşıyanlar için (EK-3) belge düzenlenir. Bu belge hak sahiplerine, 18 yaşından küçükler için veli veya vasisinin, 18 yaşından büyük olanlara (18 yaş dahil) bizzat kendilerinin talebi üzerine nakdi tazminatı ödeyecek bakanlık veya kurum tarafından verilir.

BEŞİNCİ KISIM

Tahakkuka Esas Belgeler ve Belgeleri Düzenleyecek Makam

Tazminat tahakkukuna esas belgeler

Tazminat tahakkukuna esas belgeler aşağıda belirtilmiştir:

a) Yaralanmalarda;

1- Olayın cereyan tarzını ve yaralanmaya konu teşkil eden durumu açıklayan ayrıntılı olay tutanağı.

2- Yaralanmanın derecesini, araz bırakıp bırakmadığını, kurumlarınca sevk edildikleri Devlet hastaneleri, askeri hastane, üniversite hastaneleri veya adli tıp birimleri tarafından verilen sağlık raporları.

3- Görev emri (görev sözlü verilmiş ise yazı ile tevsik edilecek, yazılı ise emir sureti eklenecektir).

b) Engelli hale gelmede; (a) bendinde belirtilen belgelere ek olarak; tam teşekküllü hastane tarafından verilen ve ilgili sosyal güvenlik kurumunca engellilik derecesi tespit edilmiş sağlık raporu.

c) Ölüm halinde; (a) fıkrasında belirtilen belgelere ek olarak; ölü muayene ve otopsi tutanağı, veraset ilamı ve ilgili kurum tarafından temin edilecek vukuatlı nüfus kayıt örneği.

d) Sonradan meydana gelen yaralanma, engelli hale gelme ve ölüm halinde; (a), (b) ve (c) bentlerinde belirtilen belgelere ek olarak;

1- Ölüm, yaralanma veya engellilik halinin, evvelce ifa edilen görev veya yapılan yardımlardan yahut bunların yakınları olmalarından dolayı meydana geldiğini belgeleyen mahkeme ilamı.

2- Mahkeme ilamı alınamayan hallerde, savcılıklardan bu durumu açıklayan yazılı belge.

3- Yukarıdaki belgelerin temin edilememesi durumunda, olayla ilgili olduğunu gösteren ve ilgili kurumlarca hazırlanan yazılı belgeler.

4- Yaralanma veya engellilik halinden sonra meydana gelen ölümlerde, ölümün daha önce meydana gelen olay nedeni ile ortaya çıkan yaralanmaya veya engelliliğe bağlı olduğunu gösteren adli tıp birimleri ya da sağlık kuruluşları tarafından tanzim edilen rapor.

Belgeleri düzenleyecek makamlar

Tazminat tahakkukuna esas belgeler;

a) Güvenlik ve asayişin korunmasında hizmetlerinden yararlanılması zorunlu görülen kamu görevlileri ve diğer şahıslar ile bunların eş, füru, ana, baba ve kardeşleri için, bu amaca yönelik görev veren kamu kuruluşu,

b) Kendiliklerinden yardımcı olmuş şahıslar ile bunların eş, füru, ana, baba ve kardeşleri için yardımcı oldukları kamu kuruluşları,

tarafından düzenlenir.

ALTINCI KISIM

Çeşitli Hükümler

Tazminat ödenmeyecek haller

Bu Yönetmeliğin nakdi tazminat ödenmesi, aylık bağlanması, öğretim ve sağlık yardımları ile ilgili hükümleri; ölüm, engelli hale gelme ve yaralanmanın görevli kişinin kendi kastı sonucu meydana geldiğinin idarece saptanması halinde uygulanmaz.

Yürürlükten kaldırılan hükümler

3/5/1981 tarihli ve 8/2832 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan Nakdi Tazminat Verilmesi ve Aylık Bağlanması Hakkında Yönetmelik yürürlükten kaldırılmıştır.

Nakdi tazminat hak sahibine ödendikten sonra aynı olay nedeniyle verilen yeni sağlık raporuna veya yargı kararına bağlı olarak;

a) 7 nci maddede belirtilen yaralanma derecelerinin değişmesi,

b) Sosyal Güvenlik Kurumunca vazife malullüğü kararı verilerek ilk defa derece tespiti yapılması veya mevcut maluliyetin ilerlemesi sebebiyle yeni bir maluliyet derecesi belirlenmesi,

hallerinde, Nakdi Tazminat Komisyonunun yeni karar tarihi itibarıyla eski ve yeni yaralanma veya maluliyet derecelerinin karşılıkları hesaplanarak aradaki fark ödenir.

17/3/2013 tarihinden önce 7 nci madde kapsamında iş ve güç kayıplı sağlık raporları üzerinden nakdi tazminat ödenenlere, yaralanmaları nedeniyle malul kaldıklarının tespit edilmesi veya fark ödenmesini gerektirecek yeni bir yaralanma derecesi belirlenmesi halinde ödenmesi gereken nakdi tazminattan; 5 inci maddede belirtilen tutarın Nakdi Tazminat Komisyonunun yeni karar tarihi itibarıyla güncel karşılığı üzerinden, eski raporda yer alan yaralanma arıza bırakmamış ise iş ve güç kaybının her günü için %1'i, arıza bırakmış ise %2'si düşülür. Ancak bu şekilde düşülecek miktar, 5 inci maddede belirtilen tutarın yeni karar tarihi itibarıyla karşılığı olan tutarın %20'sini geçemez.

Bu maddeyi ihdas eden Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihten önce hakkında avans ödenmesine karar verilenlerden, henüz mahsuplaşması yapılmamış avanslar hakkında bu Yönetmeliğin 8 inci maddesi uygulanır.

Yürürlük

Sayıştayın görüşü alınarak hazırlanan bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

Yürütme

Bu Yönetmelik hükümlerini Cumhurbaşkanı yürütür.

Ek-1

Ek-2

Ek-3

Ek-D