Nesli Tehlike Altında Olan Yabani Hayvan ve Bitki Türlerinin Uluslararası Ticaretine İlişkin Sözleşmenin Uygulanmasına Dair Yönetmelik

BİRİNCİ BÖLÜM

Amaç, Kapsam, Hukuki Dayanak, Tanımlar, Listeler ve Dış Ticarete İlişkin Düzenlemeler

Amaç

Bu Yönetmeliğin amacı, Nesli Tehlike Altında Olan Yabani Hayvan ve Bitki Türlerinin Uluslararası Ticaretine İlişkin Sözleşme (CITES) kapsamında yer alan hayvan ve bitki türlerinin sürdürülebilir kullanımını sağlamak için, uluslararası ticaretinin kontrol altına alınmasına yönelik usul ve esasları ilgili kurum ve kuruluşlarla koordinasyon sağlayarak düzenlemektir.

Kapsam

Bu Yönetmelik, CITES Sözleşmesi çerçevesinde, Yönetmeliğin 4 üncü maddesinde tanımlanan örneklerin uluslararası ticaretinin kontrol altına alınmasına ilişkin usul ve esasları kapsar.

Hukuki dayanak

Bu Yönetmelik; 27/9/1994 tarihli ve 4041 sayılı Nesli Tehlikede Olan Yabani Hayvan ve Bitki Türlerinin Uluslararası Ticaretine İlişkin Sözleşme ile Eklerine Katılmamızın Uygun Bulunduğuna Dair Kanunla uygun bulunarak, 20/6/1996 tarihli ve 22672 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan 27/4/1996 tarihli ve 96/8125 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile onaylanan CITES Sözleşmesine dayanılarak hazırlanmıştır.

Tanımlar

Bu Yönetmelikte geçen;

Bakanlık: Tarım ve Orman Bakanlığını,

Sözleşme (CITES): 20/6/1996 tarihli ve 22672 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak, 22/12/1996’da ülkemizde yürürlüğe giren Nesli Tehlike Altında Olan Yabani Hayvan ve Bitki Türlerinin Uluslararası Ticaretine İlişkin Sözleşmeyi,

Sekreterya: Sözleşme Sekreteryasını,

Yönetim Mercii: Yönetmeliğin 6 ncı maddesinde belirtilen, CITES Belgesi düzenlemek ve bu kapsamda gerekli işlemleri yürütmekle yükümlü olan kurumları,

Bilimsel Mercii: Yönetmeliğin 7 nci maddesindeki görevleri yapmakla sorumlu olan, Türkiye Bilimsel ve Teknik Araştırma Kurumu Başkanlığını (TÜBİTAK),

Yetkili İdare: Sözleşmeye taraf olmayan devletlerle yapılan ticarette, muhatap alınan resmi kurum ya da kuruluşu,

Ticaret: Yönetmelik kapsamında yer alan bir türe ait örneğin ithalatı, ihracatı, transiti, yeniden ihracatı ve denizden girişini,

Yeniden ihracat: Yönetmelik hükümlerine uygun olarak ithal edilmiş olan bir türe ait örneğin ihraç edilmesini,

Denizden giriş: Herhangi bir devletin yetki alanı dışındaki deniz üstü, deniz içi, deniz tabanı ve hava sahası ortamlarından elde edilen bir türe ait örneğin ülkeye sokulmasını,

Tür: Birbirlerine benzeyen, sadece kendi aralarında verimli gen alışverişi yapabilen (üreyebilen) bireylerin oluşturduğu populasyonu,

Populasyon: Biyolojik ve coğrafik olarak ayrı özellikteki bireylerin topluluğunu,

Alt Tür: Bir tür içinde, bazı ayırıcı karakterler ile birbirinden ayrılan bireylerden oluşan topluluğu,

Örnek: Yönetmelik kapsamında yer alan canlı veya ölü hayvan veya bitki türünü, bunların kolayca tanınabilir herhangi bir parçasını ya da türevini,

Suni Yolla Üretilmiş Bitki: Anaç materyalden, kültür ortamında üretilen bitkiyi,

Kontrol Altında Üretilen Hayvan: Kontrollü bir çevrede doğan ya da başka yolla üretilen hayvanları,

Menşe Ülke: Yönetmelik kapsamında yer alan bir türe ait örneğin, doğal ortamından alındığı, denizden giriş yaptığı, suni veya kontrol altında üretildiği ülkeyi,

Zati Eşya veya Ev Eşyası Sayılan Örnek: Ticari amaç için kullanılmayacak olan, özel bir şahsa ait eşyaların bir kısmını oluşturan veya oluşturması amacını taşıyan, Yönetmelik kapsamında yer alan türlere ait ölü örnekleri, parçaları ve türevleri,

Orman Ürünleri: Her çeşit ağaç, ağaççık ve çalılardan elde edilen oduna müteallik üründür. Tomruk, direk, sanayi odunu, kağıtlık odun, lif-yonga odunu, sırık, çubuk, çıra, kök, yakacak odun ve benzerleri gibi,

Transit Geçiş: Serbest dolaşıma girmemiş eşyanın, gümrük gözetimi altında Türkiye Gümrük Bölgesi içinde hareketini,

CITES Belgesi: Yönetmeliğin I, II ve III sayılı listelerinde yer alan bir türe ait örneğin ihracat, ithalat, yeniden ihracatı ve denizden girişinde, yönetim merciileri tarafından düzenlenen, bu kapsamda yapılan işlemler sırasında taraf devletlerin yönetim merciileri ve gümrük idarelerince aranan, Sözleşme hükümlerine uygun formatta düzenlenen ve Ek-I’de yer alan formu,

Tek Pencere Sistemi: Gümrük işlemleri sırasında istenen tüm belgelerin tek noktadan temin edilmesini ve gümrük işlemlerinin tek noktaya yapılacak başvuru ile yürütülerek tamamlanmasını sağlayan sistemi,

ifade eder.

Listeler ve dış ticarete ilişkin düzenlemeler

Yönetmeliğin I sayılı listesi, ticaretten etkilenen veya etkilenebilen ve nesli tükenme tehlikesiyle karşı karşıya bulunan bütün türleri kapsar. Nesillerinin devamını daha fazla tehlikeye maruz bırakmamak için bu türlerin örneklerinin ticaretinin özellikle sıkı mevzuata tabi tutulması ve bu ticarete sadece istisnai durumlarda izin verilmesi zorunludur.

Yönetmeliğin II sayılı listesi, halen nesilleri mutlak olarak tükenme tehlikesiyle karşı karşıya olmamakla birlikte, nesillerinin devamıyla bağdaşmayan kullanımları önlemek amacıyla, örneklerinin ticareti sıkı mevzuata tabi tutulmadığı takdirde soyu tükenebilecek olan türleri kapsar.

Yönetmeliğin III sayılı listesi, taraflardan herhangi birinin, kullanımını önlemek veya kısıtlamak amacıyla kendi yetki alanı içinde düzenlemeye tabi tuttuğu ve ticaretinin denetime alınmasında diğer taraflarla işbirliğine ihtiyaç duyduğunu belirttiği bütün türleri kapsar.

Yönetmeliğe konu olan türlerin listeleri ile, dış ticarete ilişkin uygulamaya yönelik düzenlemeler, Bakanlığın uygun görüşü alınarak, Ticaret Bakanlığı İthalat Genel Müdürlüğü tarafından yayımlanacak tebliğler ile belirlenir.

İKİNCİ BÖLÜM

Yönetim Mercii, Bilimsel Mercinin Görevleri ve Koordinasyon

Yönetim mercii

Yönetmeliğin I, II ve III sayılı listelerinde yer alan bir türe ait örneğe, CITES Belgesi düzenlenmesi ve gerekli işlemlerin yapılmasında;

a) Karasal omurgasızlar, yumuşakçalar, iki yaşamlılar, denizlerde ve iç sularda bulunan bitkilerde dahil su ürünleri ile bunların yumurtaları, deniz memelileri için Balıkçılık ve Su Ürünleri Genel Müdürlüğü,

c) Orman Ürünleri için Orman Genel Müdürlüğü,

d) Kuşlar, deniz memelileri hariç memeliler, sürüngenler, eklem bacaklılar ile (a), (b) ve (c) bentlerinde belirtilen Yönetim Merciilerinin görevleri dışında kalan türler için Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü,

yetkilidir.

Bilimsel mercinin görevleri

Yönetmelik kapsamında, Bilimsel Merci aşağıdaki görevleri yerine getirir;

a) I veya II sayılı listelerde yer alan bir türe ait örneğin ticaretinde, bu durumun, ilgili türün neslinin devamına zarar verip vermeyeceğine ilişkin yazılı görüşünü Bakanlığa ve ilgili Yönetim Merciine bildirmek,

b) I sayılı listede yer alan bir türe ait örneğin ithalatında, ticaretin ilgili türün neslinin devamına zarar vermeyecek bir amaç için yapılacağına ilişkin yazılı görüşünü Bakanlığa ve ilgili Yönetim Merciine bildirmek,

c) I sayılı listede yer alan bir türe ait canlı örneğin ithalatında, türe ait canlı örneğin önerilen alıcısının, bu örneğin bakımı ve barındırılması için uygun donanıma sahip olup olmadığına ilişkin yazılı görüşünü Bakanlığa ve ilgili Yönetim Merciine bildirmek,

d) II sayılı liste kapsamında yer alan bir türe ait örneğin ihracatında, gerek duyduğu takdirde, örneğin ihracatını sınırlandırmak için alınacak uygun tedbirler konusunda Yönetim Merciine tavsiyelerde bulunmak,

e)Uluslararası ticaret nedeniyle, nesilleri tehlike altına giren hayvan ve bitki türlerinin belirlenmesi amacıyla çalışmalar yapmak ve bu türlerin Sözleşmenin I, II ve III sayılı listelerine alınması yönünde ülke adına oluşturulacak yeni öneriler için, Yönetim Merciilerine bilimsel tavsiyelerde bulunmak,

f)I, II ve III sayılı listelerde yer alan türlerin, Sözleşmeye taraf devletlerin önerileri doğrultusunda listeler arasında yer değiştirmesi hususunda, Bakanlığa ve ilgili Yönetim Merciine yazılı olarak görüşünü bildirmek,

g)El konulmuş bir türe ait örnek için, kurtarma merkezi veya başka uygun bir yerin seçimi konusunda, Bakanlığa veya ilgili Yönetim Merciine tavsiyede bulunmak,

h)Her takvim yılı sonunda Sekreteryaya iletilmek üzere,bu Yönetmelik kapsamındaki türlerin, bir sonraki yıl ihraç edilecek örnekleri için kotaları, ilgili Yönetim Merciileri ile birlikte belirlemek,

ı)Uygulamaya ilişkin ihtiyaç duyulan konularda Yönetim Merciilerine görüşünü bildirmek.

Koordinasyon

Yönetmelik kapsamında yer alan hayvan ve bitki türlerinin korunmasına dair alınacak tedbirlerin belirlenmesi ve bilgi akışının sağlanmasında, Bakanlık yetkilidir.

Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü; Sekreterya, taraf devletler, Yönetim Merciileri, Bilimsel Merci ile diğer kurum ve kuruluşlar arasındaki koordinasyonun sağlanmasından sorumludur.

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

I Sayılı Liste Kapsamındaki Türlere Ait Örneklerin Ticareti İle İlgili Kurallar

I Sayılı listede yer alan türlere ait örneklerin ihracatı

I sayılı liste kapsamındaki bir türe ait örneğin ihraç edilebilmesi için; I-A sayılı listedeki bir türe ait örnek için Yönetmeliğin 6 ncı maddesinde belirtilen tür dağılımına göre Balıkçılık ve Su Ürünleri Genel Müdürlüğü ve Bitkisel Üretim Genel Müdürlüğünden, I-B sayılı listedeki bir türe ait örnek için Yönetmeliğin 6 ncı maddesinde belirtilen tür dağılımına göre Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü ve Orman Genel Müdürlüğünden Ek-I’de yer alan forma uygun olarak, CITES Belgesinin alınması zorunludur. CITES Belgesi;

a) Yönetim mercii tarafından, ihraç edilecek türün hayvan ve bitki varlığının korunmasına ilişkin mevzuat hükümlerinin ihlal edilmeksizin elde edilmiş olduğunun tespit edilmesi,

b) Bilimsel merciin sözkonusu ihracatın, türün neslinin devamına zarar vermeyeceğine ilişkin yazılı görüşünün alınması,

c) Canlı örneğin yaralanmadan, sağlığı zarar görmeden ve kötü muameleye maruz kalmadan sevk edileceğinin Yönetim Merciine taahhüt edilmesi,

d) İthalatçı ülkenin yönetim mercii tarafından düzenlenen CITES Belgesinin, ilgili Yönetim Merciine ibraz edilmesi,

durumunda verilir.

I Sayılı listede yer alan türlere ait örneklerin ithalatı

I sayılı liste kapsamındaki bir türe ait örneğin ithal edilebilmesi için; I-A sayılı listedeki bir türe ait örnek için Yönetmeliğin 6 ncı maddesinde belirtilen tür dağılımına göre Balıkçılık ve Su Ürünleri Genel Müdürlüğü ve Bitkisel Üretim Genel Müdürlüğünden, I-B sayılı listedeki bir türe ait örnek için Yönetmeliğin 6 ncı maddesinde belirtilen tür dağılımına göre Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü ve Orman Genel Müdürlüğünden, EK-I’de yer alan forma uygun olarak, CITES Belgesinin alınması zorunludur. CITES Belgesi;

a) İhracat ya da yeniden ihracatını yapan ülkenin yönetim mercii tarafından düzenlenmiş CITES Belgesinin ilgili Yönetim Merciine ibraz edilmesi,

b) Bilimsel Mercinin, ithalatın ilgili türün neslinin devamına zarar vermeyecek bir amaç için yapılacağına ilişkin yazılı görüşünün alınması,

c) Bilimsel Mercinin, canlı türün bakımı ve barındırılması için alıcısının uygun donanıma sahip olduğuna ilişkin yazılı görüşünün alınması,

d) Bilimsel Mercinin, ithalatın ülkenin doğal türleri üzerine olumsuz etkisi olmayacağına ilişkin yazılı görüşünün alınması,

e) Türe ait örneğin ticari amaçlarla kullanılmayacağının, ithalatçı tarafından Yönetim Merciine taahhüt edilmesi,

durumunda verilir.

I Sayılı listede yer alan türlere ait yeniden ihracat

I sayılı liste kapsamındaki bir türe ait örneğin yeniden ihraç edilebilmesi için; I-A sayılı listedeki bir türe ait örnek için Yönetmeliğin 6 ncı maddesinde belirtilen tür dağılımına göre Balıkçılık ve Su Ürünleri Genel Müdürlüğü ve Bitkisel Üretim Genel Müdürlüğünden, I-B sayılı listedeki bir türe ait örnek için Yönetmeliğin 6 ncı maddesinde belirtilen tür dağılımına göre Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü ve Orman Genel Müdürlüğünden, Ek-I’de yer alan forma uygun olarak, CITES Belgesinin alınması zorunludur. CITES Belgesi;

a) Yönetim Mercii tarafından türe ait örneğin, bu Yönetmeliğin kurallarına göre ithal edildiğinin tespit edilmesi,

b) Canlı örneğin yaralanmadan, sağlığı zarar görmeden ve kötü muameleye maruz kalmadan sevk edileceğinin Yönetim Merciine taahhüt edilmesi,

c) Canlı örnek için ithalatçı ülkenin Yönetim Mercii tarafından düzenlenmiş CITES Belgesinin ilgili Yönetim Merciine ibraz edilmesi, durumunda verilir.

I Sayılı listede yer alan türlere ait örneklerin denizden girişi

I sayılı liste kapsamındaki bir türe ait örneğin denizden girişi için; I-A sayılı listedeki bir türe ait örnek için Yönetmeliğin 6 ncı maddesinde belirtilen tür dağılımına göre Balıkçılık ve Su Ürünleri Genel Müdürlüğü ve Bitkisel Üretim Genel Müdürlüğünden, I-B sayılı listedeki bir türe ait örnek için Yönetmeliğin 6 ncı maddesinde belirtilen tür dağılımına göre Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü ve Orman Genel Müdürlüğünden, Ek-I’de yer alan forma uygun olarak, CITES Belgesinin alınması zorunludur. CITES Belgesi;

a) İlgili Yönetim Mercii tarafından, Bilimsel Mercinin, bu girişin söz konusu türün neslinin devamına zarar vermeyeceğine ilişkin yazılı görüşünün alınması,

b) Canlı örneğin alıcısının, bu örneğin barındırılması ve bakımı için uygun donanıma sahip olduğunu Yönetim Merciine taahhüt etmesi,

c) Yönetim Merciine türe ait örneğin ticari amaçlarla kullanılmayacağının taahhüt edilmesi,

durumunda verilir.

I Sayılı listede yer alan kontrol altında üretilen hayvanlar ve suni yolla üretilen bitkilerin ticareti

İlgili Yönetim Mercii tarafından tescil edilmiş olması kaydıyla I sayılı liste kapsamındaki bir hayvan türünün ticari amaç için kontrol altında üretilen örneği ile, I sayılı liste kapsamındaki bir bitki türünün ticari amaç için suni yolla üretilmiş örneği, II sayılı liste kapsamındaki bir türün örneği gibi işlem görür.

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

II Sayılı Liste Kapsamındaki Türlere Ait Örneklerin Ticareti ile İlgili Kurallar

II Sayılı listede yer alan türlere ait örneklerin ihracatı

II sayılı liste kapsamındaki bir türe ait örneğin ihracatı için; II-A sayılı listedeki bir türe ait örnek için Yönetmeliğin 6 ncı maddesinde belirtilen tür dağılımına göre Balıkçılık ve Su Ürünleri Genel Müdürlüğü ve Bitkisel Üretim Genel Müdürlüğünden, II-B sayılı listedeki bir türe ait örnek için Yönetmeliğin 6 ncı maddesinde belirtilen tür dağılımına göre Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü ve Orman Genel Müdürlüğünden, Ek-I’de yer alan forma uygun olarak, CITES Belgesinin alınması zorunludur. CITES Belgesi;

a) Bilimsel Mercinin, ihracatın, ilgili türün nesline zarar vermeyeceğine ilişkin yazılı görüşünün alınması,

b) Yönetim Mercii tarafından, ihraç edilecek türün hayvan ve bitki varlığının korunmasına ilişkin mevzuat hükümlerinin ihlal edilmeksizin elde edilmiş olduğunun tespit edilmesi,

c) Canlı örneğin yaralanmadan, sağlığı zarar görmeden ve kötü muameleye maruz kalmadan sevk edileceğinin Yönetim Merciine taahhüt edilmesi,

d) Yönetim Merciileri tarafından, o tür için belirlenmiş yıllık kota miktarına uyulması,

durumunda verilir.

II Sayılı listede yer alan türlere ait örneklerin ithalatı

II sayılı liste kapsamındaki bir türe ait örneğin ithali için; II-A sayılı listedeki bir türe ait örnek için Yönetmeliğin 6 ncı maddesinde belirtilen tür dağılımına göre Balıkçılık ve Su Ürünleri Genel Müdürlüğü ve Bitkisel Üretim Genel Müdürlüğünden, II-B sayılı listedeki bir türe ait örnek için Yönetmeliğin 6 ncı maddesinde belirtilen tür dağılımına göre Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü ve Orman Genel Müdürlüğünden, Ek-I’de yer alan forma uygun olarak, CITES Belgesinin alınması zorunludur.

İthalata ilişkin CITES Belgesi, ihracat ya da yeniden ihracat yapan ülkenin Yönetim Mercii tarafından düzenlenmiş CITES Belgesinin ilgili Yönetim Merciine ibraz edilmesi halinde düzenlenir.

Yönetim Mercii gerekli gördüğü takdirde, Bilimsel Merciden yazılı görüş alabilir.

II Sayılı listede yer alan türlere ait yeniden ihracat

II sayılı liste kapsamındaki bir türe ait örneğin yeniden ihracat yapılabilmesi için; II-A sayılı listedeki bir türe ait örnek için Yönetmeliğin 6 ncı maddesinde belirtilen tür dağılımına göre Balıkçılık ve Su Ürünleri Genel Müdürlüğü ve Bitkisel Üretim Genel Müdürlüğünden, II-B sayılı listedeki bir türe ait örnek için Yönetmeliğin 6 ncı maddesinde belirtilen tür dağılımına göre Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü ve Orman Genel Müdürlüğünden, Ek-I’de yer alan forma uygun olarak, CITES Belgesinin alınması zorunludur.

CITES Belgesi;

a) Yönetim Mercii tarafından türe ait örneğin, Yönetmelik hükümlerine göre ithal edildiğinin tespit edilmesi,

b) Canlı örneğin yaralanmadan, sağlığı zarar görmeden ve kötü muameleye maruz kalmadan sevk edileceğinin Yönetim Merciine taahhüt edilmesi,

durumunda verilir.

II Sayılı listede yer alan türlere ait örneklerin denizden girişi

II sayılı liste kapsamındaki bir türe ait örneğin denizden girişi için; II-A sayılı listedeki bir türe ait örnek için Yönetmeliğin 6 ncı maddesinde belirtilen tür dağılımına göre Balıkçılık ve Su Ürünleri Genel Müdürlüğü ve Bitkisel Üretim Genel Müdürlüğünden, II-B sayılı listedeki bir türe ait örnek için Yönetmeliğin 6 ncı maddesinde belirtilen tür dağılımına göre Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü ve Orman Genel Müdürlüğünden, Ek-I’de yer alan forma uygun olarak, CITES Belgesinin alınması zorunludur. CITES Belgesi;

a) İlgili Yönetim Mercii tarafından, Bilimsel Mercinin, bu girişin söz konusu türün neslinin devamına zarar vermeyeceğine ilişkin görüşünün alınması,

b) Canlı örneğin yaralanmadan, sağlığı zarar görmeden ve kötü muameleye maruz kalmadan sevk edileceğinin Yönetim Merciine taahhüt edilmesi,

c) Bilimsel Mercinin, ithalatın ülkenin doğal türleri üzerine olumsuz etkisi olmayacağına ilişkin yazılı görüş vermesi,

durumunda verilir.

Bilimsel Merciin, gerek duyduğu durumlarda, bilim adamları veya Sözleşmeye taraf devletlerin bilimsel mercileri ile istişarede bulunmak suretiyle, bir yılı aşmayan süreler için girişi yapılacak örnek miktarını belirleyebilir. Bu durumda, denizden giriş için CITES Belgesi düzenlenirken bu husus da dikkate alınır.

BEŞİNCİ BÖLÜM

III Sayılı Liste Kapsamındaki Türlere Ait Örneklerin ticareti İle İlgili Kurallar

III Sayılı listede yer alan türlere ait örneklerin ihracatı

III sayılı liste kapsamındaki bir türe ait örneğin ihracatı için, III-A sayılı listedeki bir türe ait örnek için Yönetmeliğin 6 ncı maddesinde belirtilen tür dağılımına göre Balıkçılık ve Su Ürünleri Genel Müdürlüğü ve Bitkisel Üretim Genel Müdürlüğünden, III-B sayılı listedeki bir türe ait örnek için Yönetmeliğin 6 ncı maddesinde belirtilen tür dağılımına göre Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü ve Orman Genel Müdürlüğünden Ek-I’de yer alan forma uygun olarak, CITES Belgesinin alınması zorunludur.

CITES Belgesi;

a)Yönetim Mercii tarafından, ihraç edilecek türün hayvan ve bitki varlığının korunmasına ilişkin mevzuat hükümlerinin ihlal edilmeksizin elde edilmiş olduğunun tespit edilmesi,

b)Canlı örneğin yaralanmadan, sağlığı zarar görmeden ve kötü muameleye maruz kalmadan sevk edileceğinin Yönetim Merciine taahhüt edilmesi,

durumunda verilir.

III Sayılı listede yer alan türlere ait örneklerin ithalatı

III sayılı liste kapsamındaki bir türe ait örneğin ithalatı için sözkonusu örnek, ilgili türü III sayılı liste kapsamına dahil etmiş olan bir ülkeden ithal edilecekse, III-A sayılı listedeki bir türe ait örnek için Yönetmeliğin 6 ncı maddesinde belirtilen tür dağılımına göre Balıkçılık ve Su Ürünleri Genel Müdürlüğü ve Bitkisel Üretim Genel Müdürlüğünden, III-B sayılı listedeki bir türe ait örnek için Yönetmeliğin 6 ncı maddesinde belirtilen tür dağılımına göre Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü ve Orman Genel Müdürlüğünden, Ek-I’de yer alan forma uygun olarak, CITES Belgesinin alınması zorunludur. CITES Belgesi ancak, ihracat veya yeniden ihracat yapan ülkenin Yönetim Mercii tarafından düzenlenmiş CITES Belgesinin ilgili Yönetim Merciine ibraz edilmesi halinde verilir;

Yönetim Mercii gerekli gördüğü takdirde, ithalatın bilimsel açıdan değerlendirilmesi amacıyla Bilimsel Merciden yazılı olarak görüş alabilir.

III Sayılı listede yer alan türlere ait yeniden ihracat

III sayılı liste kapsamındaki bir türe ait örneğin yeniden ihracatının yapılabilmesi için; III-A sayılı listedeki bir türe ait örnek için Yönetmeliğin 6 ncı maddesinde belirtilen tür dağılımına göre Balıkçılık ve Su Ürünleri Genel Müdürlüğü ve Bitkisel Üretim Genel Müdürlüğünden, III-B sayılı listedeki bir türe ait örnek için Yönetmeliğin 6 ncı maddesinde belirtilen tür dağılımına göre Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü ve Orman Genel Müdürlüğünden, örneğin ülkemizde işlem gördüğüne veya yeniden ihraç edildiğine dair bir CITES Belgesi alınır.

ALTINCI BÖLÜM

CITES Belgeleri

CITES Belgeleri

Yönetim Mercii tarafından bu Yönetmelik hükümleri doğrultusunda düzenlenecek CITES belgeleri, Ek-1'de yer alan formda belirtilen bilgileri kapsar ve 2 nüsha olarak hazırlanır. Bunlardan sarı bantlı form ticaret sahibine verilir, mavi bantlı form düzenleyen kurumda kalır. Sarı bantlı form ticaret sahibince, Ticaret Bakanlığı Gümrükler Genel Müdürlüğü tarafından belirlenecek gümrük idaresine sunulur ve Tek Pencere Sistemi üzerinden alınan belge numarası gümrük beyannamesine kayıt edilir.

a) Her CITES Belgesinde, belgeyi düzenleyen Yönetim Merciinin adı ile mavi renkli mühürünün ve ilgili Yönetim Mercii tarafından verilen bir kontrol numarasının bulunması esastır. Kontrol numarası, CITES Belgesinin Kontrol numarası isimli bölümüne 12 haneli olarak yazılır ve aşağıdaki bilgileri kapsar:

A: Türkiye’nin uluslararası trafik kodunu (TR),

B: Belgenin düzenlendiği ayı,

C: Belgenin düzenlendiği yılın son iki rakamını,

D: Belgenin düzenlendiği ilin trafik kodunu (--),

E: Belgenin düzenlendiği yıl içindeki sıra sayısını,

ifade eder.

b) Yönetmelik kapsamında yer alan bir türe ait örneğe CITES Belgesi düzenlenirken, ilgili Yönetim Mercii, CITES Belgesi başvuru sahiplerinden ilave bilgi isteyebilir.

c) Aynı CITES Belgesi kapsamında yer alan farklı türlere ait örneklerin gümrük işlemleri birlikte tamamlanır.

d) Örneklerin her bir sevkiyatı için ayrı bir CITES Belgesi gereklidir.

e) Yönetim Mercii, CITES Belgesini düzenlerken, bir türe ait örnek için Sözleşmeye taraf devletlerin Yönetim Merciileri tarafından düzenlenmiş orjinal CITES Belgesini alır ve muhafaza eder.

CITES Belgelerinin geçerlilik süresi

Yönetmelik hükümleri doğrultusunda, ithalata ilişkin düzenlenen CITES Belgesinin geçerlilik süresi 12 ay, ihracata ve yeniden ihracata ilişkin düzenlenen CITES Belgesinin geçerlilik süresi 6 aydır. Bu süreler uzatılamaz.

Düzenlendiği tarihten itibaren bu süreler içerisinde kullanılmayan CITES Belgesi, belge sahibince ilgili Yönetim Merciine teslim edilir. Bu belge Yönetim Mercii tarafından iptal edilerek, muhafaza edilir.

YEDİNCİ BÖLÜM

Ticaret ile İlgili Kurallardan Muafiyetler

Kontrol altında üretilen hayvanlar veya suni yolla üretilen bitkilere ait örnekler

İhracatçı ülkenin Yönetim Mercii, bir hayvan türüne ait örneğin üretildiğine veya bir bitki türüne ait örneğin suni yolla üretildiğine, örneğin bu şekilde üretilmiş bir hayvan veya suni yolla üretilmiş bir bitkinin parçası olduğuna veya bunlardan elde edilmiş olduğu sonucuna varmış ise, Yönetim Merciinin bu hususta vereceği bir belge, Yönetmeliğin 3, 4 ve 5 inci Bölümlerinde yer alan hükümler uyarınca istenen CITES Belgesi yerine geçer. Ancak, Yönetim Merciinin gerekli görmesi halinde, yukarıda belirtilen durumlarda da CITES Belgesi düzenlenebilir.

Transit geçiş

Yönetmelik kapsamında yer alan bir türe ait örneğin, ülkeden transit geçişinde, örneklerin gümrük işlemleri sırasında Yönetmeliğin 3, 4 ve 5 inci Bölümlerinde yer alan kurallar uygulanmaz. Ancak, bu örneklerin transit geçişinde gümrük idaresi görevlilerince, ihracatçı veya yeniden ihraç eden ülkenin ilgili Yönetim Mercii tarafından düzenlenmiş CITES Belgesi ile 4458 sayılı Gümrük Kanunun transit rejimi hükümleri gereğince istenen belgeler aranır. İhracatçı veya yeniden ihraç eden ülkenin ilgili yönetim mercii tarafından düzenlenmiş CITES Belgesinde belirtilen son varış yeri, türe ait örneğin taşınması ile ilgili diğer belgelerde belirtilen son varış yerine uygun olmak zorundadır.

Gümrük idarelerince, transit rejimine tabi tutulan örneklere ilişkin belgelerin birer sureti, Ticaret Bakanlığı Gümrükler Genel Müdürlüğü tarafından her takvim yılının bitimini takip eden Ocak ayı içinde toplu olarak Bakanlığa gönderilir.

Zati eşya ve ev eşyası sayılan örnekler

Yönetmeliğin 3, 4 ve 5 inci Bölümlerinde yer alan hükümler, zati eşya veya ev eşyası sayılan ölü örneklere, parçalara ve türevlere uygulanmaz. Bu muafiyet aşağıdaki hususları kapsamaz;

a) I sayılı liste kapsamındaki bir türe ait örnek söz konusu olduğunda; örneğin sahibi, bu örneği ikamet ettiği ülke dışından almış ve ikamet ettiği ülkeye götürüyorsa,

b) II sayılı liste kapsamında bir türe ait canlı örnek söz konusu olduğunda; örneğin sahibi, bu örneği ikamet ettiği ülke dışındaki bir ülkenin yabani ortamından ayırmışsa veya örnek sahibi tarafından ikamet ettiği ülkeye götürülüyorsa ya da her iki durum birlikte söz konusu ise, bu durumlarda örnek, hangi ülkenin doğal ortamından alınmışsa, o devletin Yönetim Merciinden söz konusu örneğin ihracından önce CITES Belgesi alınması gerekir.

Bilimsel amaçlı çalışmalar

Yönetmelik kapsamında, I, II ve III sayılı listelerde yer alan türlerden;

a) Yönetim Mercii tarafından verilmiş veya onaylanmış bir etiket taşıyan canlı bitki türlerine ait örneklerin,

b) Muhafaza edilmiş, kurutulmuş veya mahfaza içine konulmuş müze örneklerinin,

c) Kurutulmuş bitki koleksiyonu (herbaryum) örneklerinin, bilim adamları ya da Yönetim Merciileri tarafından tescil edilmiş bilimsel kuruluşlar arasında, ticari olmayan amaçlarla ödünç verilmesi, hibe veya mübadele edilmesi durumunda, Yönetmeliğin, 3, 4 ve 5 inci Bölümlerinde yer alan hükümler uygulanmaz.

Bu kapsamda yapılan ödünç verme, hibe veya mübadelelere, ilgili Yönetim Mercii tarafından Bilimsel Merciinin görüşleri doğrultusunda sınırlama getirilebilir.

Gezici canlı hayvan sergileri

Yönetmelik kapsamında yer alan canlı hayvan örneklerinin; sirkler, gezici hayvanat bahçeleri ve diğer hayvan sergilerinde yer alması durumunda, bu hayvanların Sözleşmenin ilk yürürlüğe girdiği tarih olan 1 Temmuz 1975'ten önce veya türün Sözleşmenin herhangi bir listesine ilk dahil edildiği tarihten önce elde edilmiş olduğunun ya da bu canlı hayvan örneklerinin, yetiştirilen hayvan olduklarının Yönetim Mercii tarafından belgelenmesi halinde, Yönetmeliğin 3, 4 ve 5 inci bölümlerinde yer alan hükümler uygulanmaz.

Canlı hayvan örneği için, Sözleşme öncesine ait veya yetiştirilen hayvan olduğuna dair Yönetim Mercii tarafından verilen belge, en fazla 3 yıl geçerli olur.

Sözleşme öncesi türlere ait örnekler

Bir türün Türkiye'nin Sözleşmeye taraf olduğu tarihten önce elde edildiğinin veya bu tarihten sonra olmakla birlikte o türün CITES Sözleşmesi ekindeki listeye dahil edildiği tarihten önce elde edilmiş olduğunun tespiti halinde, ilgili Yönetim Mercii tarafından bu hususu doğrulamak üzere bir belge verilmesi durumunda, Yönetmeliğin 3, 4 ve 5 inci bölümlerinde yer alan hükümler, söz konusu örneğe uygulanmaz.

SEKİZİNCİ BÖLÜM

Tescil, Kayıt İşlemleri ve İşaretleme

Tescil ve kayıt işlemleri

Yönetmelik kapsamında yer alan türlere ait doğadan alınan yabani örnekler ile yetiştirilen hayvanlar ve suni yolla üretilen bitkilerin ticaretini yapan kişi, kurum ve kuruluşlar, ilgili Yönetim Mercii tarafından tescil edilir.

Tescil koşullarına uyulmadığı takdirde, tescil, ilgili Yönetim Mercii tarafından iptal edilir.

Üretilen hayvanlar ile suni yolla üretilen bitkiler konusunda ticaret için, Yönetim Mercii tarafından tescil edilmiş olan tüm kişi, kurum ve kuruluşlar, Yönetmelikle ilgili işletmelerinde yürütülen işler ve stok miktarları hakkında kayıt tutulmak zorundadır.

Tescil edilmiş kişi ve kurumların tesisleri ve kayıtları, ilgili Yönetim Mercii tarafından her zaman denetlenebilir.

Bilimsel kurum ve kuruluşların tescili Bilimsel Mercinin uygun görüşü doğrultusunda Yönetim Merciileri tarafından yapılır.

İşaretleme

Mümkün ve uygun olan durumlarda, örneğin tespitine yardımcı olmak için Yönetim Mercii tarafından örnek işaretlenir. Bu işaret, yetkili olmayan şahıslar tarafından taklit edilmesi mümkün olmayacak şekilde tasarlanmış sabit bir damga, kurşun mühür veya örneğin tespitine yarayan diğer uygun işaretleme araçları ile yapılır.

DOKUZUNCU BÖLÜM

Çeşitli Hükümler

Diplomatlar ile dış temsilciliklerde çalışan kişiler için uygulama

Ülkemiz adına dış ülkelerde görevlendirilen temsilcilerin, diplomatik görevlilerin ve Birleşmiş Milletler bayrağı altında hizmet veren askeri birliklerin, Yönetmelik kapsamında yer alan örneklere ilişkin olarak ülkeye giriş-çıkışları sırasında yapacakları işlemlerde Yönetmelik hükümleri uygulanır.

Teşhis ve tanıtım katalogları

Yönetmeliğin uygulanması sırasında yapılacak denetimlerin kolaylaştırılması için, Yönetmelik kapsamında yer alan hayvan ve bitki türlerinin teşhis ve tanımlama katalogları, ilgili kurum ve kuruluşların görüşleri alınarak Bilimsel Merci ile işbirliği halinde, Bakanlık tarafından hazırlanır veya hazırlatılır.

Bilgi aktarımı ve uygulamaların değerlendirilmesi

Bakanlık, her takvim yılının Ocak ayı içerisinde, Ticaret Bakanlığı Gümrükler Genel Müdürlüğünden ve gerekli olması durumunda ilgili Yönetim Merciilerinden, Yönetmelik kapsamında yer alan türlere ait örneklerin, önceki yıl içinde gerçekleştirilen ticaret verilerini alarak, ülke adına yıllık istatistiksel rapor hazırlar ve Sekreteryaya gönderir. Uygulama ile ilgili olarak yurt içinde alınan hukuki tedbirleri Yönetim Merciilerinden ve ilgili kurumlardan bilgi alarak, Sekreteryaya bildirir.

Sekreteryadan alınan listelerdeki değişiklikler, uygulamaya ilişkin kararlar ve yeni düzenlemeler ile uygulayıcı kurumlara yapılan tavsiyeler, Bakanlık tarafından Yönetim Merciilerine, Bilimsel Merciye ve diğer ilgili kurumlara bildirilir.

Yönetim Merciileri, İçişleri Bakanlığı, Dışişleri Bakanlığı, Ticaret Bakanlığı Gümrükler Genel Müdürlüğü, Ticaret Bakanlığı İthalat Genel Müdürlüğü, Bilimsel Merci ve gönüllü kuruluşların temsilcileri, Bakanlığın koordinasyonunda, Yönetmelik kapsamındaki uygulamaların izlenmesi ve değerlendirilmesi amacıyla, yılda en az bir defa toplanır.

Canlı hayvanların nakliyatı

Yönetmelik kapsamında yer alan canlı hayvan örneklerinin nakliyatında, Sözleşme hükümleri, Uluslararası Hava Taşımacılığı Birliği (IATA) kuralları ile konuya ilişkin taraf olduğumuz diğer uluslararası sözleşme hükümlerine uyulur.

Kurtarma merkezi

Kurtarma merkezleri, Yönetmelik kapsamında el koyulan canlı örneklerin, yaşamlarını sağlıklı bir şekilde sürdürebilmeleri amacıyla, kamu, özel kurum ve kuruluşlar tarafından kurulmuş ya da kurulacak uygun yerlerdir.

Kurtarma merkezleri, ilgili Yönetim Merciileri tarafından sorumlu oldukları türler için kurulabilir.

El koyma

Yönetmelik kapsamında yer alan bir türe ait örneğin, Yönetmelik hükümlerine aykırı olarak elde edildiği veya ticarete konu olduğunun gümrük idaresi ya da ilgili Yönetim Mercii tarafından tespit edilmesi durumunda, örneğe el koyulur. Gümrük idarelerince el koyulan örnekler için gerekli işbirliğini sağlamak üzere, derhal ilgili Yönetim Merciine bilgi verilir. El koyulan örnekler, yürürlükteki mevzuat çerçevesinde sağlık açısından kontrolleri yapıldıktan sonra, ilgili Yönetim Merciinin en yakın birimine teslim edilir.

Örneklere el koyma sonucunda oluşan nakliye, depolama ve muhafaza masrafları ile canlı hayvan ve bitkilere el koyma süresince yapılan koruma masrafları, Yönetmelik hükümlerine aykırı hareket edenlerden tahsil edilir.

Canlı örneğin ülkesine iadesi için, Yönetim Mercii ilgili ülke ile temasa geçer ve masraflar söz konusu ülke tarafından karşılandığı veya Yönetmelik hükümlerine aykırı hareket edene ödetildiği takdirde, örnekler iade edilir.Geri gönderilemeyen örnekler için, Bakanlık gerektiğinde Bilimsel Merci ve Sekreterya ile temasa geçer ve canlı örnekler için uygun bir kurtarma merkezi belirler.

(...)

CITES Sözleşmesine taraf olmayan devletlerle ticaret

İhracatın veya yeniden ihracının, Sözleşmeye taraf olmayan devlete yapıldığı veya ithalatın böyle bir devletten yapıldığı durumlarda, Sözleşmeye taraf olmayan devletin yetkili idaresi tarafından verilmiş benzer bir belge ya da resmi yazı, CITES Belgesi yerine kabul edilir. Bu belge, yetkili idarenin ismini, damgasını, imzasını ve ticarete konu olan örneğe ilişkin yeterli bilgiyi ihtiva eder.

Gümrük kontrolü ve yasadışı ticaretin önlenmesi

Yönetmelik hükümleri doğrultusunda ilgili Yönetim Mercii tarafından düzenlenen CITES Belgesi, gümrük işlemleri sırasında, gümrük idarelerince istenir. Ticaret Bakanlığı Gümrükler Genel Müdürlüğü, Yönetmeliğin gümrük uygulamaları çerçevesinde gerekli önlemleri alır ve ilgili Yönetim Merciinin uygun görüşünü almak suretiyle, Yönetmelik kapsamındaki listelerde yer alan bir türe ait örneğin, gümrük işlemlerinin yapılabileceği gümrük idarelerini belirler.

Yönetmelik kapsamında yer alan türlere ait örneklerin yasa dışı ticaretinin önlenmesi amacıyla, Yönetim Merciileri İçişleri Bakanlığı, Ticaret Bakanlığı Gümrükler Genel Müdürlüğü ile diğer ilgili kurum ve kuruluşlarla işbirliği halinde gerekli tedbirleri alır. Bakanlık dışındaki Yönetim Merciileri, aldıkları bu tür tedbirleri Bakanlığa bildirir.

Serbest bölgeler

Yönetmelik kapsamında yer alan hükümler, Serbest Bölgelerde de uygulanır.

Yaptırımlar

Yönetmelikte belirlenen usul ve esaslara aykırı olarak;

a) CITES Belgesi olmaksızın veya sahte ve geçersiz CITES Belgesi ile bir türe ait örneğin ihracı, ithali, yeniden ihracı ya da denizden girişinin yapılması,

b) CITES Belgesinin alınmasında yalan beyanda bulunulması,

c) CITES Belgesinde tahrifat yapılması,

durumlarında CITES Belgesi iptal edilir. Suçun niteliğine göre Türk Ceza Kanunu, 21/3/2007 tarihli ve 5607 sayılı Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu ve Gümrük Kanununun ilgili maddelerindeki cezalar uygulanır.

Yönetmelik kapsamında yer alan hayvan ve bitki türlerinin nesillerinin tehlikeye düşürülmesi ve bu türlere zarar verilmesi halinde 2872 Sayılı Çevre Kanununun 9 uncu maddesi uyarınca 20 nci maddesinin b bendindeki idari para cezası uygulanır.

Yönetmelik kapsamında yer alan türlerin ticareti ile uğraşanların Yönetim Merciine verdikleri taahhütlere uymamaları durumunda verilen izin ve belgeler iptal edilir.

Tebliğler

Yönetmeliğin uygulanmasına ilişkin diğer hususlar, ilgili kurum ve kuruluşların görüşleri alınarak, Bakanlık tarafından yayımlanacak tebliğlerle düzenlenir.

Yönetmelik gereğince hazırlanması gereken listelerle ilgili hükümlerin uygulanması, ilgili tebliğlerin yayımına bağlıdır.

Yürürlük

Bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

Yürütme

Bu Yönetmelik hükümlerini Tarım ve Orman Bakanı yürütür.

Ek 1