Nükleer Tesislerde Serbestleştirme ve Sahanın Düzenleyici Kontrolden Çıkarılmasına İlişkin Yönetmelik (mülga)

Kapsam

(1) Bu Yönetmelik, nükleer tesislerin işletilmesi ve işletmeden çıkarılması nedeniyle açığa çıkan katı radyoaktif atık ve radyoaktif maddeler ile nükleer tesis sahalarını kapsar.

Dayanak

(1) Bu Yönetmelik, 9/7/1982 tarihli ve 2690 sayılı Türkiye Atom Enerjisi Kurumu Kanununun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (e) bendine dayanılarak hazırlanmıştır.

Tanımlar

(1) Bu Yönetmelikte geçen;

a) Arındırma: Radyoaktif bulaşmanın temizlenmesini,

b) Bina: Yapıları, binaların kendisini, odaları ve diğer bina bölümlerini,

c) Bulaşma: Çevre, canlı varlıklar ya da herhangi bir maddenin yüzeyinde veya içinde istenmeyen radyoaktif madde bulaşmasını,

ç) Çevreye salım: Aktivitesi belirli sınırları aşmayan radyoaktif gaz ve sıvı atıkların planlı ve kontrollü olarak çevreye bırakılarak bertaraf edilmesini,

d) Düzenleyici kontrol: Kurumun, bildirimi yapılmış ya da yetki alınmış faaliyetler üzerinde, nükleer güvenlik ve emniyet ile radyasyon, atık ve taşıma güvenliğinin veya birey, toplum ve çevrenin radyasyondan korunmasının sağlanması amacıyla yürüttüğü denetim, kontrol ve değerlendirme gibi düzenleyici faaliyetlerini,

e) İşletmeden çıkarma: Bertaraf tesisi dışındaki tüm tesisler için bir daha işletilmeme kararı verildikten sonra belirli bir program çerçevesinde yürütülen, tüm nükleer ve radyoaktif maddelerin tesis dışına çıkarılmasını, tesisin sökümünü ve sahanın Kurumun düzenleyici kontrolünden çıkarılmasını hedefleyen etkinlikler bütününü,

f) Kısıtlı kullanım: Sahanın düzenleyici kontrolden çıkarılmasının ardından radyolojik nedenlerden dolayı sahada geçirilen zaman, sahaya girecek kişilerin yaş grubu, arazi kullanımı gibi hususlara ilişkin kısıtlar çerçevesinde kullanımını,

g) Kritik grup: Belirli bir radyasyon kaynağı veya kaynaklarından ışınlanan ve en yüksek dozu alması ihtimali olan toplum üyesi kişilerden oluşan grubu,

ğ) Kurum: Türkiye Atom Enerjisi Kurumunu,

h) Nükleer tesis: Kurum tarafından nükleer güvenlik ve emniyetin göz önüne alınması gerektiği tespit edilen, nükleer maddelerin üretildiği, işlendiği, kullanıldığı, bulundurulduğu, yeniden işlendiği, depolandığı veya bertaraf edildiği her türlü tesisi,

ı) Oranlama çarpanları: Aktivitesi direkt olarak ölçülemeyen radyonüklitlerin aktivitelerinin, ölçümü yapılabilen radyonüklit aktiviteleri ile çarpılarak hesaplandığı katsayıyı,

i) Radyoaktif atık: Serbestleştirme sınırlarının üzerinde aktivite konsantrasyonu içeren ve bir daha kullanılması düşünülmeyen nükleer ve radyoaktif maddeler ile radyoaktif madde bulaşmış ya da radyoaktif olmuş yapı, sistem, bileşen ve malzemeleri,

j) Saha: Tesisi fiziksel engellerle çevreleyen, sadece kontrollü giriş çıkış yapılabilen ve üzerinde tesis sahibinin yetkisi olan alanı,

k) Sahanın düzenleyici kontrolden çıkarılması: Kurumun belirlediği koşullar çerçevesinde, sahada düzenleyici kontrol uygulanmasına gerek olmadığı yönündeki Kurum kararını,

l) Serbestleştirme: Bildirim veya yetkilendirme gerektiren uygulama veya faaliyetlerden kaynaklanan radyoaktif madde veya atıkların aktivitelerinin belirli düzeylerin altında olması veya altına düşmesi sonucu düzenleyici kontrolden çıkarılmasını,

m) Serbestleştirme sınırları: Radyoaktif madde ya da atıkların serbestleştirilebilmesi için sınır değer olarak kabul edilen aktivite konsantrasyonu ve yüzey bulaşma düzeylerini,

n) Yetkilendirilen kişi: Bir nükleer tesisi deneme işletmesi de dâhil olmak üzere işletmek ya da işletmeden çıkarmak üzere prosedürler uyarınca Kurum tarafından yetkilendirilmiş kişiyi,

ifade eder.

İKİNCİ BÖLÜM

Serbestleştirme

Serbestleştirme ilkeleri

(1) Serbestleştirme katı halde olan radyoaktif atıklar ve radyoaktif maddelere uygulanır.

(2) Radyoaktif atık ve maddelerin aktivitelerinin serbestleştirme sınırlarına inmesi için arındırma, radyoaktif bozunma için bekletme gibi yöntemler uygulanabilir. Yüksek aktiviteye sahip radyoaktif atık ve maddeler yalnızca serbestleştirilmek amacıyla diğer atık ve maddeler ile karıştırılmaz.

(3) Serbestleştirilecek atık veya maddenin taşınması, serbestleştirme süreci tamamlanıncaya kadar 8/7/2005 tarihli ve 25869 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Radyoaktif Maddenin Güvenli Taşınması Yönetmeliği ile bu konuya ilişkin diğer mevzuat hükümleri çerçevesinde gerçekleştirilir.

(4) 7 ve 8 inci maddelerin kapsamına giren radyoaktif atık veya maddelerin 11 inci madde gereğince serbestleştirmesinin Kurum tarafından uygun bulunması durumunda, serbestleştirmenin ardından madde ve atıklara uygulanan işlemler, yetkilendirilen kişi tarafından Kuruma bildirilir.