BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar
Amaç
(1) Bu Yönetmelik, Türkiye Cumhuriyeti ile Pan Avrupa Akdeniz Tercihli Menşe Kurallarına Dair Bölgesel Konvansiyona taraf olan diğer ülkeler arasında imzalanan tercihli ticaret düzenlemelerinde yer alan “Menşe Kuralları ve İdari İşbirliğine” ilişkin maddenin veya bu düzenlemelere ek “Menşeli Ürünler Kavramının Tanımı ve İdari İşbirliği Yöntemlerine İlişkin Protokol”ün uygulanmasına dair usul ve esasları düzenler.
Kapsam
(1) Bu Yönetmelik, 2/9/2013 tarihli ve 2013/5414 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ekinde yer alan Pan Avrupa Akdeniz Tercihli Menşe Kurallarına Dair Bölgesel Konvansiyonun Türkiye için uygulanmasında;
a) Türkiye Cumhuriyeti ile Faroe Adaları ile ilgili olarak Danimarka Krallığı arasında imzalanan ve 29/5/2017 tarihli ve 2017/10411 sayılı Bakanlar Kurulu Kararıyla onaylanan Serbest Ticaret Anlaşmasının II.10 uncu maddesinde yer alan “Menşe Kuralları ve İdari İşbirliği” hükmünün,
b) Türkiye Cumhuriyeti ile Moldova Cumhuriyeti arasında imzalanan ve 24/8/2016 tarihli ve 2016/9129 sayılı Bakanlar Kurulu Kararıyla onaylanan Serbest Ticaret Anlaşmasının Ek I’inde yer alan Menşeli Ürünler Kavramının Tanımı ve İdari İşbirliği Yöntemlerine İlişkin Protokolün,
c) Türkiye Cumhuriyeti ile Makedonya Cumhuriyeti arasında imzalanan ve 11/3/2009 tarihli ve 2009/14829 sayılı Bakanlar Kurulu Kararıyla onaylanan Türkiye Cumhuriyeti ile Makedonya Cumhuriyeti Arasındaki Serbest Ticaret Anlaşmasının ekinde yer alan Menşeli Ürünler Kavramının Tanımı ve İdari İşbirliği Yöntemlerine İlişkin Protokol 2’nin,
ç) Türkiye Cumhuriyeti ile Sırbistan Cumhuriyeti arasında imzalanan ve 7/5/2010 tarihli ve 2010/445 sayılı Bakanlar Kurulu Kararıyla onaylanan Türkiye Cumhuriyeti ile Sırbistan Cumhuriyeti Arasında Serbest Ticaret Anlaşmasının ekinde yer alan Menşeli Ürünler Kavramının Tanımı ve İdari İşbirliği Yöntemlerine İlişkin Protokol II’nin,
d) Türkiye Cumhuriyeti ile EFTA Devletleri arasında imzalanan ve 25/5/2021 tarihli ve 4020 sayılı Cumhurbaşkanı Kararıyla onaylanan Türkiye Cumhuriyeti ile EFTA Devletleri Arasında Serbest Ticaret Anlaşmasının ekinde yer alan Menşe Kuralları ve İdari İşbirliği Metodlarına İlişkin Ek I’in,
e) Türkiye Cumhuriyeti ile Arnavutluk Cumhuriyeti arasında imzalanan ve 18/2/2008 tarihli ve 2008/13298 sayılı Bakanlar Kurulu Kararıyla onaylanan Türkiye Cumhuriyeti ile Arnavutluk Cumhuriyeti Arasında Serbest Ticaret Anlaşmasının ekinde yer alan Menşeli Ürünler Kavramının Tanımı ve İdari İşbirliği Yöntemlerine İlişkin Protokol II’nin,
f) Türkiye Cumhuriyeti ile Filistin Devleti arasında imzalanan ve 17/4/2005 tarihli ve 2005/8656 sayılı Bakanlar Kurulu Kararıyla onaylanan Türkiye Cumhuriyeti ile Filistin Yönetimi Adına Filistin Kurtuluş Örgütü Arasındaki Geçici Serbest Ticaret Anlaşmasının ekinde yer alan Menşeli Ürünler Kavramının Tanımı ve İdari İşbirliği Yöntemlerine İlişkin Protokol II’nin,
g) Türkiye Cumhuriyeti ile Gürcistan arasında imzalanan ve 5/9/2008 tarihli ve 2008/14127 sayılı Bakanlar Kurulu Kararıyla onaylanan Türkiye Cumhuriyeti ile Gürcistan Arasındaki Serbest Ticaret Anlaşmasının ekinde yer alan Menşeli Ürünler Kavramının Tanımı ve İdari İşbirliği Yöntemlerine İlişkin Protokol II’nin,
ğ) Türkiye Cumhuriyeti ile Karadağ arasında imzalanan ve 31/12/2009 tarihli ve 2009/15753 sayılı Bakanlar Kurulu Kararıyla onaylanan Türkiye Cumhuriyeti ile Karadağ Arasında Serbest Ticaret Anlaşmasının ekinde yer alan Menşeli Ürünler Kavramının Tanımı ve İdari İşbirliği Yöntemlerine İlişkin Protokol II’nin,
h) Türkiye Cumhuriyeti ile İsviçre Konfederasyonu arasında imzalanan ve 25/5/2021 tarihli ve 4020 sayılı Cumhurbaşkanı Kararıyla onaylanan Türkiye Cumhuriyeti ile İsviçre Konfederasyonu Arasında Tarım Anlaşmasının 3 üncü maddesinde atıfta bulunulan Menşe Kuralları ve İdari İşbirliği Metodlarına İlişkin Türkiye Cumhuriyeti ile EFTA Devletleri Arasında Serbest Ticaret Anlaşmasının Ek 1’inin,
ı) Türkiye Cumhuriyeti ile Bosna Hersek arasında imzalanan ve 25/6/2021 tarihli ve 4161 sayılı Cumhurbaşkanı Kararıyla onaylanan Türkiye Cumhuriyeti ile Bosna Hersek Arasındaki Serbest Ticaret Anlaşmasının ekinde yer alan Menşeli Ürünler Kavramının Tanımı ve İdari İşbirliği Yöntemlerine İlişkin Protokol II’nin,
uygulanmasına dair usul ve esasları kapsar.
Dayanak
(1) Bu Yönetmelik, 3/6/2011 tarihli ve 640 sayılı Gümrük ve Ticaret Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin 2 nci maddesi ile 2 nci maddede belirtilen Anlaşmaya dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar
(1) Bu Yönetmelikte yer alan;
a) Anlaşma: Türkiye Cumhuriyeti (Bundan sonra Türkiye olarak anılacaktır) ile 2 nci maddede yer alan ilgili ülke arasındaki Anlaşmayı,
b) Avrupa Birliği: Almanya, Avusturya, Belçika, Bulgaristan, Çek Cumhuriyeti, Danimarka, Estonya, Finlandiya, Fransa, Hırvatistan, Hollanda, İrlanda, İspanya, İsveç, İtalya, Kıbrıs, Letonya, Litvanya, Lüksemburg, Macaristan, Malta, Polonya, Portekiz, Romanya, Slovakya, Slovenya ve Yunanistan’dan oluşan ülkeler birliğini,
c) Avrupa Birliği İstikrar ve Ortaklık Sürecine katılım sağlayan ülkeler: Arnavutluk Cumhuriyeti, Bosna ve Hersek, Eski Yugoslav Cumhuriyeti Makedonya, Karadağ, Sırbistan Cumhuriyeti, Kosova’yı,
ç) Bakanlık: Gümrük ve Ticaret Bakanlığını,
d) Barselona sürecine katılım sağlayan ülkeler: Cezayir Demokratik Halk Cumhuriyeti, Mısır Arap Cumhuriyeti, İsrail Devleti, Ürdün Haşimi Krallığı, Lübnan Cumhuriyeti, Fas Krallığı, Filistin Yönetimi Adına Filistin Kurtuluş Örgütü, Suriye Arap Cumhuriyeti, Tunus Cumhuriyeti ve Türkiye’yi,
e) Bölgesel Konvansiyon: 13/7/2013 tarihli ve 6497 sayılı Kanunla onaylanması uygun bulunan 2013/5414 sayılı Bakanlar Kurulu Kararının eki “Pan Avrupa Akdeniz Tercihli Menşe Kurallarına Dair Bölgesel Konvansiyon”u,
f) Bölgesel Konvansiyona taraf ülkeler: Avrupa Birliği, Avrupa Birliği İstikrar ve Ortaklık Sürecine katılım sağlayan ülkeler, Barselona sürecine katılım sağlayan ülkeler, EFTA ülkeleri, Faroe Adaları ile ilgili olarak Danimarka Krallığı, Türkiye, Gürcistan, Moldova, Ukrayna’yı,
g) EFTA ülkeleri: İzlanda, İsviçre Konfederasyonu, Liechtenstein Prensliği ve Norveç Krallığı’nı,
ğ) Eşya: Hem girdi hem de ürünü,
h) EUR.1 ve EUR-MED dolaşım belgeleri: Menşeli ürünlerin Anlaşma hükümlerinden yararlanabilmesini sağlamak üzere gümrük idareleri veya Bakanlıkça yetkilendirilen kişi veya kuruluşlarca usulüne uygun olarak düzenlenip gümrük idarelerince vize edilen, örnekleri Ek III (a) ve Ek III (b)’de yer alan formları,
ı) EUR.1 ve EUR-MED dolaşım belgeleri başvuru formu: İhracatçı veya yetkili kanuni temsilcisi tarafından EUR.1 veya EUR-MED dolaşım belgeleri talep edilmek üzere doldurulması gereken, örnekleri Ek III (a) ve Ek III (b)’de yer alan formları,
i) Fabrika çıkış fiyatı: Ürün için Taraf ülkelerden birinde, nihai işçilik veya işlemin gerçekleştirilmesini üstlenen imalatçıya fabrika çıkışı itibariyle ödenen, kullanılan bütün girdilerin kıymetlerinin dâhil edilmiş olduğu, elde edilmiş ürünün ihracında geri ödenmiş veya ödenecek yurt içi vergilerin tenziliyle bulunan fiyatı,
j) Fasıllar ve pozisyonlar: Bu Yönetmelikte Armonize Sistem olarak geçen, Armonize Mal Tanımı ve Kodlama Sistemini oluşturan nomanklatürde kullanılan fasıllar ve pozisyonları (dört haneli kodlar),
k) Menşe beyanı ve EUR-MED menşe beyanı: İhracatçı tarafından fatura, çeki listesi veya herhangi bir ticari belge üzerinde belirtilen, ilgili ürünlerin teşhislerini mümkün kılmayı yeterli ayrıntıda tanımlayan metni Ek IV (a) ve (b)’de yer alan, usulüne uygun olarak yapılan beyanları,
l) Girdi: Ürünün imalatında kullanılan herhangi bir madde, hammadde, parça veya aksamlar ve benzerini,
m) Girdilerin kıymeti: Kullanılan menşeli olmayan girdilerin ithalatı esnasındaki gümrük kıymetini, bunun bilinmemesi veya tespit edilememesi halinde ise ihracatı gerçekleştiren Taraf ülkede girdiler için ödenen tespiti mümkün ilk fiyatı,
n) Gümrük idareleri: Türkiye için Gümrük ve Ticaret Bakanlığı ile diğer Taraf ülkeler için anılan ülkelerde yetkilendirilmiş idareleri,
o) Gümrük kıymeti: Gümrük Tarifeleri ve Ticaret Genel Anlaşmasının VII nci Maddesinin Uygulanmasına Dair Gümrük Kıymetine İlişkin 1994 Dünya Ticaret Örgütü Anlaşmasına göre tespit edilen kıymeti,
ö) İmalat: Montaj veya özel işlemler de dâhil olmak üzere her türlü işçilik veya işleme tabi tutmayı,
p) Katma Değer: Fabrika çıkış fiyatından eşyaya dâhil edilen, 6 ncı maddede sayılan ve kümülasyonun mümkün olduğu diğer ülkeler menşeli her bir girdinin gümrük kıymetinin veya bu kıymetin bilinmemesi veya tespit edilememesi halinde ihracatı gerçekleştiren Taraf ülkede bu girdi için ödenmiş ilk doğrulanabilir fiyatın çıkarılması ile bulunan değeri,
r) Menşe ispat belgesi: EUR.1 dolaşım belgesi, EUR-MED dolaşım belgesi, Menşe beyanı veya EUR-MED menşe beyanını,
s) Menşeli girdi kıymeti: (m) bendindeki tanıma uygun olarak, gerekli değişiklikler yapılarak uygulanan, bu tür girdinin gümrük kıymetini,
ş) Sevkiyat: Bir ihracatçıdan bir alıcıya birlikte gönderilen ya da ihracatçıdan alıcıya sevkinde tek bir sevk evrakı kapsamında yer alan veya böyle bir evrakın olmaması halinde tek bir fatura kapsamına giren ürünleri,
t) Sınıflandırma: Ürün veya girdilerin belirli bir pozisyon altında sınıflandırılmasını,
u) Taraf ülkeler: Türkiye ile 2 nci maddede yer alan ülkeleri,
ü) Ülkeler: Karasuları da dâhil olmak üzere ülkeleri,
v) Ürün: Bilahare başka bir imalatta da kullanılması söz konusu olsa bile, imal edilmiş ürünü
y) Elektronik sistem: Menşe ispat ve dolaşım belgelerinin düzenlenmesine yönelik başvurunun yapılması, belgelerin düzenlenmesi, kontrol edilmesi, onaylanması ve vize işlemlerinin gerçekleştirilmesini sağlamak üzere Bakanlık ya da Bakanlıkça uygun görülen kişi ve kuruluşlarca elektronik ortamda verilen hizmet ve bu hizmete dair alt yapıyı,
ifade eder.
İKİNCİ BÖLÜM
Menşeli Ürün Kavramının Tanımı ve Şartları
Menşe kuralı
(1) Bu Yönetmeliğin uygulanmasında, aşağıda belirtilen ürünler Taraf ülkelerden biri menşeli kabul edilir:
a) 7 nci maddede belirtildiği şekilde, tamamen ilgili Taraf ülkede elde edilen ürünler.
b) 8 inci maddede belirtildiği şekilde, ilgili Taraf ülkede yeterli işçilik veya işleme tabi tutulmuş olmaları kaydıyla, tamamen elde edilmemiş girdiler ihtiva ederek anılan Taraf ülkede elde edilmiş ürünler.
(2) Avrupa Ekonomik Alanı Anlaşmasına Ek Protokol 4 hükümleri çerçevesinde Avrupa Ekonomik Alanı (AEA) menşeli eşya. Bu tür eşya sırasıyla Avrupa Birliği, İzlanda, Liechtenstein1 veya Norveç’ten, AEA’ya taraf olan ülkeler haricindeki bir başka Taraf ülkeye ihraç edildikleri hallerde Avrupa Birliği, İzlanda, Liechtenstein veya Norveç (AEA’ya taraf olan ülkeler) menşeli kabul edilirler.
(3) İkinci fıkrada yer alan hüküm yalnızca, ithalatı gerçekleştiren Taraf ülke ile AEA’ya taraf ülkeler arasında serbest ticaret anlaşmalarının mevcut olması halinde uygulanır.
Menşe kümülasyonu
(1) Kümülasyon uygulamasında aşağıdaki hususlar dikkate alınır:
a) 5 inci madde hükümlerine tabi olarak, bünyelerine Türkiye, Liechtenstein2, İsviçre, İzlanda, Norveç veya AB menşeli girdiler dâhil edilmek suretiyle ihracatı gerçekleştiren Taraf ülkede elde edilen ürünler, bir başka Taraf ülkeye ihraç edildikleri hallerde, ihracatı gerçekleştiren Taraf ülkede 9 uncu maddede belirtilen işlemlerin ötesinde bir işçilik veya işlemden geçmiş olmaları şartıyla, ihracatı gerçekleştiren Taraf ülke menşeli olarak kabul edilirler. Söz konusu girdilerin yeterli işçilik veya işlemden geçmiş olmaları gerekmez.
b) 5 inci madde hükümlerine tabi olarak bünyelerine Faroe Adaları, Cezayir, Mısır, İsrail, Ürdün, Lübnan, Fas, Filistin, Suriye, Tunus, Arnavutluk, Bosna ve Hersek, Makedonya, Karadağ, Sırbistan, Kosova, Gürcistan, Moldova veya Ukrayna menşeli girdiler dâhil edilmek suretiyle ihracatı gerçekleştiren Taraf ülkede elde edilen ürünler, bir başka Taraf ülkeye ihraç edildikleri hallerde, ihracatı gerçekleştiren Taraf ülkede 9 uncu maddede belirtilen işlemlerin ötesinde bir işçilik veya işlemden geçmiş olmaları şartıyla, ihracatı gerçekleştiren Taraf ülke menşeli olarak kabul edilirler. Söz konusu girdilerin yeterli işçilik veya işlemden geçmiş olmaları gerekmez.
c) İhracatı yapan Taraf ülkede gerçekleştirilen işçilik veya işlem, 9 uncu maddede belirtilenlerin ötesine geçmez ise, yalnızca ihracatı yapan Taraf ülkede eklenen katma değerin, imalatta kullanılan bu girdinin (a) ve (b) bentlerinde belirtilen diğer ülkelerden biri menşeli girdilerin kıymetini geçmesi halinde, elde edilen ürün ihracatı gerçekleştiren Taraf ülke menşeli olarak kabul edilir. Eğer bu gerçekleşmez ise, elde edilen ürün Türkiye ya da ilgili Taraf ülkedeki imalat işlemlerinde kullanılan en yüksek kıymete sahip girdiyi sağlayan (a) ya da (b) bentlerinde belirtilen ülke menşeli olarak kabul edilir.
ç) (a) ve (b) bentlerinde belirtilen ülkelerden biri menşeli olup, ihracatı gerçekleştiren Taraf ülkede hiçbir işçilik veya işleme uğramamış ürünler, bu ülkelerden birine ihraç edilmeleri halinde menşeli ürün statülerini korurlar.
d) Bu maddede düzenlenen kümülasyon sadece:
1) Menşe statüsünün elde edilmesi sürecine dâhil olan Taraf ülkeler ile varış ülkesi olan Taraf ülke arasında bir tercihli ticaret anlaşmasının mevcut olması,
2) Girdiler ve ürünlerin, bu Yönetmelikteki kurallarla aynı menşe kurallarının uygulanması suretiyle menşe statüsü elde etmiş olması ve
3) Bakanlığın kümülasyon uygulamasına dair gerekli hükümlerin tamamlanmasının ardından, kümülasyon uygulamasının başlangıç tarihi ve diğer düzenlemeleri bir tebliğ ile duyurması
halinde uygulanabilir.
e) Kümülasyon hükümlerinin uygulanmasında Ek V’deki tablo esas alınır.
Tamamen elde edilmiş ürünler
(1) Aşağıda belirtilen ürünlerin tamamen Taraf ülkelerden birinde elde edilmiş oldukları kabul edilir:
a) Kendi topraklarından veya deniz yataklarından çıkarılan mineral ürünler,
b) Taraf ülkede hasat edilen bitkisel ürünler,
c) Taraf ülkede doğmuş ve yetiştirilmiş canlı hayvanlar,
ç) Taraf ülkede yetiştirilmiş canlı hayvanlardan elde edilen ürünler,
d) Taraf ülkede avcılık veya balıkçılıkla elde edilen ürünler,
e) İhracatı gerçekleştiren Taraf ülke karasuları dışında kendi gemileri tarafından denizden elde edilen balıkçılık ürünleri ve diğer ürünler,
f) Münhasıran (e) bendinde belirtilen ürünlerden, kendi fabrika gemilerinin bordasında üretilen ürünler,
g) Taraf ülkede toplanmış, yalnızca hammaddelerin geri kazanılabilmesine müsait, sadece sırt geçirmeye veya atık olarak kullanılmaya elverişli kullanılmış lastikler dâhil olmak üzere, kullanılmış girdiler,
ğ) Taraf ülkede yapılan imalat işlemleri sonucu ortaya çıkan atık ve hurdalar,
h) Kendi karasuları dışındaki deniz toprağı veya deniz toprağı altı ile ilgili münhasır işletme haklarına sahip olmaları kaydıyla deniz toprağı veya deniz toprağı altından çıkarılan ürünler,
ı) Münhasıran (a) ila (h) bentlerindeki ürünlerden üretilmiş eşya.
(2) Birinci fıkranın (e) ve (f) bentlerinde geçen kendi gemileri ve kendi fabrika gemileri tabirleri sadece;
a) İhracatı gerçekleştiren Taraf ülkede kayıtlı veya tescilli,
b) Anılan Taraf ülke bayrağı altında seyreden,
c) En az %50’sine anılan Taraf ülke vatandaşları tarafından sahip olunan veya idare merkezinin anılan Taraf ülkelerden birinde bulunduğu, müdür veya müdürlerinin, yönetim veya denetleme kurulu başkanı ve bu kurulların üyelerinin çoğunluğunun anılan Taraf ülke vatandaşı olduğu ve ilaveten ortaklık veya limited şirket durumunda sermayesinin en az yarısının anılan Taraf ülke veya kamu kuruluşları veya vatandaşlarına ait olduğu bir şirket tarafından sahip olunan,
ç) Yönetici ve yetkilileri anılan Taraf ülke vatandaşı olan ve
d) Mürettebatının en az %75’i anılan Taraf ülke vatandaşı olan
gemiler ve fabrika gemileri için kullanılır.
Yeterli işçilik veya işlem görmüş ürünler
(1) 5 inci maddenin uygulanması açısından tamamen elde edilmemiş ürünler, Ek II'de yer alan listede belirtilen şartlar yerine getirildiği takdirde yeterli derecede işçilik veya işlem görmüş olarak kabul edilirler. Ek II'de yer alan listede belirtilen şartlar, imalatta kullanılan menşeli olmayan girdiler üzerinde yapılması gerekli işçilik ve işlemleri göstermekte olup, sadece bu girdilerle ilgili olarak geçerlidir. Bu nedenle, eğer söz konusu listede o ürün için belirtilen şartları yerine getirerek menşe statüsü kazanmış bir ürün, başka bir ürünün imalatında kullanılırsa, onun bileşiminde yer aldığı ürüne tatbiki mümkün şartlar, kendisine uygulanamaz ve bu malların imalatında kullanılmış olabilecek menşeli olmayan girdiler dikkate alınmaz.
(2) Birinci fıkrada belirtilen duruma rağmen, Ek II’de yer alan listede belirtilen şartlar uyarınca bir ürünün imalatında kullanılmaması gereken menşeli olmayan girdiler, ancak;
a) Toplam kıymetlerinin, ürünün fabrika çıkış fiyatının %10'unu geçmemesi,
b) Menşeli olmayan girdilerin azami değeri olarak listede verilmiş olan yüzdelerin, bu bendin uygulanması suretiyle aşılmaması
koşullarıyla kullanılabilirler.
(3) İkinci fıkra hükümleri, Armonize Sistemin 50 ila 63 üncü fasıllarındaki ürünlere uygulanmaz.
(4) Birinci ve ikinci fıkra hükümleri, üretim sırasında gerçekleştirilen işlem veya işçiliğin 9 uncu madde hükümlerine göre yetersiz sayılmadığı hallerde uygulanır.
Yetersiz işçilik veya işlem
(1) 8 inci maddede belirtilen koşulların sağlanıp sağlanmadığına bakılmaksızın, ikinci fıkra hükümleri saklı kalmak kaydıyla, aşağıdaki işlemler, menşeli ürün statüsü verilmesi için yetersiz işçilik veya işlemler olarak kabul edilir:
a) Nakliyat ve depolama süresince ürünlerin iyi şartlarda muhafazasını sağlamaya yönelik koruyucu işlemler,
b) Ambalaj ayırma ve birleştirme,
c) Yıkama, temizleme, toz, oksit, yağ, boya veya diğer tabakalardan arındırma,
ç) Tekstil ürünlerini ütüleme veya presleme,
d) Basit boyama ve cilalama işlemleri,
e) Tahıl ve pirinci kabuklarından ayırma, kısmi veya tam beyazlatma, parlatma ve perdahlama,
f) Şeker renklendirme veya şeker topaklarını biçimlendirme işlemleri,
g) Meyvelerin, kuruyemişlerin ve sebzelerin kabuklarını soyma, çekirdeklerini çıkarma, zarlarını ayıklama,
ğ) Keskinleştirme, basit bileme veya basit kesme,
h) Maddelerden setler oluşturma dahil, eleme, kalburdan geçirme, ayırma, tasnifleme, kalibrasyon ve eşleştirme.
ı) Basit şişeleme, tenekeye veya beherlere koyma, torbalama, sandıklama, kutulama, karton veya tahta üzerine yerleştirme ve tüm diğer basit paketleme işlemleri,
i) Ürün veya paketler üzerine marka, etiket, logo ve diğer benzeri ayırt edici işaretleri yapıştırma veya basma işlemleri,
j) Farklı türde olmalarına bakılmaksızın ürünlerin basit karıştırılma işlemleri,
k) Şekerin herhangi bir girdiyle karıştırılması,
l) Tamamlanmış bir ürün oluşturmak üzere parçaların basit montajı veya ürünlerin parçalarına ayrılması,
m) (a) ila (k) bentlerinde belirtilen işlemlerden iki veya daha fazlasının bir arada yapılması,
n) Hayvan kesimi.
(2) Belirli bir ürüne uygulanan işçilik veya işlemin birinci fıkra hükümleri çerçevesinde yetersiz kabul edilip edilmeyeceğine karar verilirken, ihracatı gerçekleştiren Taraf ülkede gerçekleştirilen işlemlerin tümü bir arada mütalaa edilir.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Nitelendirme Birimi, Aksesuarlar, Yedek Parçalar, Aksam, Setler ve Etkisiz Unsurlar
Nitelendirme birimi
(1) Bu Yönetmelik hükümlerinin uygulanmasında nitelendirme birimi, Armonize Sistem nomanklatürünü kullanmak suretiyle sınıflandırma yapılırken temel birim olarak kabul edilen belirli bir üründür. Buna göre;
a) Muhtelif maddelerin montajı veya gruplandırılmasından oluşan bir ürün, Armonize Sistemde tek bir pozisyonda sınıflandırıldığında, bu ürün bir bütün olarak nitelendirme birimidir.
b) Bir sevkiyat, Armonize Sistemde aynı pozisyon içinde sınıflandırılan, belli sayıda aynı üründen oluşuyorsa, her bir ürün bu Yönetmelik hükümlerinin uygulanışı sırasında münferiden değerlendirilmelidir.
(2) Armonize Sistemin 5 sayılı Genel Kuralı çerçevesinde ambalaj, sınıflandırma açısından ürüne dâhil ediliyorsa, menşeinin tespiti açısından da dâhil edilir.
Aksesuarlar, yedek parçalar ve aksam
(1) Bir cihaz, makine, alet veya aracın parçası beraberinde teslim edilen, normal olarak bir cihazın bölümü durumundaki ve fiyata dâhil edilmiş bulunan veya ayrıca fatura edilmemiş olan aksesuarlar, yedek parçalar ve aksam; söz konusu cihaz, makine, alet veya araç içinde mütalaa edilir.
Setler
(1) Armonize Sistemin 3 sayılı Genel Kuralında tanımlanan setler, kendisini meydana getiren tüm ürünler menşeli ürün ise, o ülke menşeli olarak addedilir. Ancak, bir set menşeli ve menşeli olmayan ürünlerden oluşuyorsa, menşeli olmayan ürünlerin kıymetinin setin fabrika çıkış fiyatının %15'ini geçmemesi koşuluyla, set bir bütün olarak o ülke menşeli kabul edilir.
Etkisiz unsurlar
(1) Bir ürünün menşeli olup olmadığını belirlemek için, imalatında kullanılabilecek;
a) Enerji ve yakıtın,
b) Tesis ve teçhizatın,
c) Makine ve aletlerin,
ç) Ürünün nihai bileşimine girmeyen ve girmesi amaçlanmayan eşyanın
menşeini belirlemek gerekmez.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Ülkesel Gereklilikler
Ülkesellik ilkesi
(1) İkinci ve üçüncü bölümde yer alan menşe statüsü kazandırılmasına ilişkin koşullar, 5 inci maddenin ikinci fıkrası, 6 ncı madde ile bu maddenin üçüncü fıkrası hükümleri saklı kalmak üzere, ihracatı gerçekleştiren Taraf ülkede kesintisiz olarak yerine getirilir.
(2) 6 ncı madde hükümleri saklı kalmak üzere, ihracatı gerçekleştiren Taraf ülkeden başka bir ülkeye ihraç edilmiş olan menşeli eşyanın geri gelmesi halinde, geri gelen eşyanın, ihraç edilmiş eşya ile aynı olduğu ve söz konusu ülkede bulunma veya ihraç edilme süresi içerisinde, iyi koşullarda muhafaza edilmeleri için gerekli olanların ötesinde herhangi bir işleme tabi tutulmadığı hususları gümrük idarelerini tatmin edecek şekilde ispat edilmediği takdirde, menşeli olmadığı kabul edilir.
(3) İkinci ve üçüncü bölümde belirlenen kurallar uyarınca kazanılan menşe statüsü, ihracatı gerçekleştiren Taraf ülkeden ihraç edilen ve daha sonra yeniden ithal edilen girdiler üzerinde, anılan Taraf ülke dışında yapılan işçilik veya işlemden, aşağıdaki koşulların sağlanması halinde etkilenmez. Bu koşullar:
a) Söz konusu girdilerin tamamen ihracatı gerçekleştiren Taraf ülkede elde edilmiş olması veya ihraç edilmelerinden önce 9 uncu maddede belirtilen yetersiz işlemlerin ötesinde bir işçilik veya işlemden geçmiş olması,
b) Gümrük idarelerinin geri gelen eşyanın, ihraç edilen girdilerin işçilik veya işlemden geçirilmesi ile elde edildiği ve bu madde hükümlerinin uygulanması ile ihracatı gerçekleştiren Taraf ülke dışında kazanılan toplam katma değerin, menşe statüsü talebine konu nihai ürünün fabrika çıkış fiyatının %10’unu aşmadığı hususlarında ikna edilmiş olmasıdır.
(4) Üçüncü fıkranın amaçları açısından, ikinci ve üçüncü bölümde düzenlenen menşe statüsünün kazanılması için gerekli koşullar, ihracatı gerçekleştiren Taraf ülke dışında yapılan işçilik ve işlemlere uygulanamaz. Fakat, nihai ürünün menşe statüsünün belirlenmesinde, ürüne dâhil edilen menşeli olmayan tüm girdiler için Ek II’deki listede belirlenen bir azami kıymet koşulu bulunduğu durumda, anılan Taraf ülkede ürüne dahil edilen menşeli olmayan girdilerin toplam kıymeti ile bu madde hükümlerinin uygulanmasıyla, Taraf ülke dışında kazanılmış toplam katma değer birlikte dikkate alındığında, belirlenen yüzdeyi aşmayacaktır.
(5) Üçüncü ve dördüncü fıkra hükümlerinin uygulanması amacıyla, toplam katma değer, orada dâhil edilen girdilerin kıymetlerini de içerecek şekilde, ihracatı gerçekleştiren Taraf ülke dışında oluşan tüm maliyetleri ifade eder.
(6) Üçüncü ve dördüncü fıkra hükümleri, Ek II’deki listede düzenlenen koşulları yerine getirmeyen veya 8 inci maddenin ikinci fıkrasında yer alan genel tolerans kuralının uygulanması ile yeterli işçilik veya işlemden geçmiş olduğu kabul edilen ürünler için uygulanmaz.
(7) Üçüncü ve dördüncü fıkra hükümleri Armonize Sistemin 50 ila 63 üncü fasıllarındaki ürünlere uygulanmaz.
(8) Bu madde hükümleri tarafından kapsanan türde ve ihracatı gerçekleştiren Taraf ülke dışında yapılan herhangi bir işçilik veya işlem, hariçte işleme veya ilgili diğer düzenlemeler vasıtasıyla yürütülür.
Doğrudan nakliyat
(1) Anlaşma hükümlerinde sağlanan tercihli muamele sadece, bu Yönetmeliğin gerekliliklerini yerine getirmiş, Taraf ülkeler arasında doğrudan veya 6 ncı maddede belirtilen kümülasyonun uygulanabilir olduğu diğer ülkeler üzerinden nakledilen ürünler için uygulanır. Bununla beraber tek bir sevkiyatı oluşturan ürünler, aktarılması veya geçici depolanması yoluyla, ancak transit geçtiği veya depolandığı ülkenin gümrük yetkililerinin gözetimi altında olmaları ve boşaltma, tekrar yükleme veya iyi koşullarda muhafaza etmeye yönelik işlemler dışında bir işlemden geçmemiş olmaları koşullarıyla, gerektiğinde başka ülkeler üzerinden nakledilebilir.
(2) Menşeli ürünler ihracatçı ve ithalatçı Taraf ülkeler dışındaki ülkeler üzerinden boru hattı ile nakledilebilir.
(3) Birinci ve ikinci fıkrada yer alan hükümlerin yerine getirildiğinin ithalatçı ülkenin gümrük yetkililerine ispatı, aşağıdaki belgelerden birinin ibrazı yoluyla yapılır:
a) İhracatı gerçekleştiren Taraf ülkeden transit ülkesi yoluyla geçişi kapsayan tek bir sevk evrakı,
b) Transit ülkesinin gümrük yetkililerince düzenlenen, ürünlerin tam bir tanımını veren, boşaltma ve tekrar yükleme tarihlerini ve uygulanabildiği durumlarda kullanılan gemi veya diğer nakil araçlarının adlarını belirten ve transit ülkesi içinde hangi koşullarda kalmış olduğunu belgeleyen bir belge,
c) (a) veya (b) bendindeki belgelerin temin edilememesi halinde ikame kanıtlayıcı belgeler.
Sergiler
(1) Taraf ülkelerin birinden 6 ncı maddede belirtilen kümülasyonun uygulanabilir olduğu ülkeler dışında başka bir ülkeye sergilenmek üzere gönderilen ve sergi sonrasında diğer bir Taraf ülkeye ithal edilmek üzere satılan menşeli ürünler gümrük idarelerinin;
a) İhracatçının bu ürünleri Taraf ülkelerin birinden serginin düzenlendiği ülkeye naklettiği ve burada sergilediği,
b) Ürünlerin aynı ihracatçı tarafından diğer Taraf ülkedeki bir kimseye satıldığı veya tasarrufuna verildiği,
c) Ürünlerin sergi süresi içinde veya sergiden hemen sonra, sergilenmek üzere gönderildiği durumunu koruyarak sevk edildiği,
ç) Ürünlerin sergilenmek üzere gönderildikleri andan itibaren, bu sergide teşhir edilmek dışında başka bir amaçla kullanılmadığı
hususlarında tatmin edilmesi kaydıyla, ithallerinde Anlaşma hükümlerinden yararlanır.
(2) Altı ila on ikinci bölüm hükümlerine uygun olarak düzenlenen veya hazırlanan menşe ispat belgesi, normal usullere uygun olarak ithalatçı ülke gümrük yetkililerine ibraz edilir. Bu belge üzerinde serginin adı ve adresi belirtilir. Gerektiği takdirde ürünlerin durumu ve sergilenmelerine ilişkin koşullar hakkında ek kanıtlayıcı belgeler istenebilir.
(3) Birinci fıkra, yabancı ürün satmak üzere kurulmuş işyeri veya mağazalarda özel amaçla düzenlenmemiş olan, açık olduğu süre içinde ürünün gümrük denetimi altında kaldığı her türlü ticaret, sanayi, tarım ve el sanatları sergi, fuar veya benzeri umumi gösteri veya teşhirlerine uygulanır.
BEŞİNCİ BÖLÜM
Geri Ödeme veya Muafiyet
Gümrük vergilerinde geri ödemenin veya muafiyetin yasaklanması
(1) Altı ila on ikinci bölüm hükümlerine uygun olarak menşe ispat belgesi düzenlenen veya hazırlanan Taraf ülkelerden veya 6 ncı maddede belirtilen ülkelerden biri menşeli ürünlerin imalatında kullanılan menşeli olmayan girdiler, ihracatı gerçekleştiren Taraf ülkede her ne türde olursa olsun gümrük vergilerinin geri ödenmesine veya bunlardan muafiyete tabi değildir.
(2) Birinci fıkrada belirtilen yasak;
a) İhracatı gerçekleştiren Taraf ülkede imalatta kullanılan girdilere uygulanabilen gümrük vergisi veya eş etkili vergilerin kısmen veya tamamen iadesi veya muaf tutulması veya ödenmemesi yönündeki her türlü düzenlemeye,
b) Ürünlerin söz konusu girdilerden elde edilip ihraç edildiği ve dâhilde kullanım için alıkonmadığı hallerde,
c) Birinci fıkrada ve (a) bendinde belirtilen iade, muafiyet veya geri ödemelerin açıkça veya aynı etkiyi doğuracak şekilde geçerli olduğu durumlarda
uygulanır.
(3) Bir menşe ispat belgesi kapsamındaki ürünlerin ihracatçısı, menşeli olmayan girdiler kullanılarak üretilen ilgili ürünlere geri ödeme sağlanmadığını ve bu girdilere uygulanabilen tüm gümrük vergileri ile eş etkili vergilerin fiilen ödendiğini ispat eden tüm geçerli belgeleri gümrük yetkililerinin talebi üzerine herhangi bir zamanda ibraz etmeye hazır olmak zorundadır.
(4) Birinci, ikinci ve üçüncü fıkra hükümleri, 10 uncu maddenin ikinci fıkrasında belirtilen ambalajlara, 11 inci maddede belirtilen aksesuar, yedek parça ve aksama ve 12 nci maddede belirtilen set halindeki ürünlere, menşeli olmadıkları durumlarda uygulanır.
(5) Birinci, ikinci, üçüncü ve dördüncü fıkra hükümleri, yalnızca Anlaşmanın uygulandığı türden girdiler için geçerlidir.
(6) Ürünler;
a) 6 ncı maddede belirtilen Taraf ülkelerden biri menşeli girdilerle kümülasyon uygulanmaksızın, ihracatı veya ithalatı gerçekleştiren Taraf ülke menşeli olarak kabul ediliyorlarsa; birinci fıkradaki yasak, 6 ncı maddenin birinci fıkrasında belirtilen bir Taraf ülke ile 6 ncı maddenin ikinci fıkrasında belirtilen ve İsrail, Faroe Adaları ve Avrupa Birliği’nin İstikrar ve Ortaklık Sürecine katılım sağlayan ülkeler haricinde olan bir Taraf ülke arasındaki ikili ticarette uygulanmaz.
b) 6 ncı maddede belirtilen Taraf ülkelerden biri menşeli girdilerle kümülasyon uygulanmaksızın Mısır, Ürdün, Fas veya Tunus menşeli olarak kabul ediliyorlarsa, bu maddenin birinci fıkrasındaki yasak Mısır, Ürdün, Fas ve Tunus arasındaki ikili ticarette uygulanmaz.
ALTINCI BÖLÜM
Eşyanın Menşeinin İspatı
Menşe ispat belgeleri
(1) Taraf ülkelerden biri menşeli ürünler, diğer bir Taraf ülkeye ithal edilmeleri sırasında, aşağıdaki belgelerden birinin ibrazı üzerine Anlaşmadan yararlanırlar:
a) Bir örneği Ek III (a)’da yer alan bir EUR.1 dolaşım belgesi,
b) Bir örneği Ek III (b)’de yer alan bir EUR-MED dolaşım belgesi,
c) Metni Ek IV(a)’da yer alan Menşe beyanı veya Ek IV(b)’de yer alan EUR-MED menşe beyanı.
(2) Birinci fıkra hükümlerine rağmen, bu Yönetmelik çerçevesinde menşeli ürünler, 37 nci maddede belirtilen durumlarda, birinci fıkrada belirtilen belgelerden herhangi birisinin ibraz edilmesine gerek bulunmaksızın Anlaşmadan yararlanır.
(3) 2 nci maddede belirtilen Anlaşmalar kapsamında, bu ülkelerde düzenlenmiş EUR.1 veya EUR-MED dolaşım belgesi, Menşe beyanı veya EUR-MED menşe beyanı eşliğinde, Türkiye ile AB arasındaki Gümrük Birliği kapsamında olan AB menşeli eşyanın Türkiye’ye ithalinde, 12 Eylül 1963 tarihli Ankara Anlaşması ve 23 Kasım 1970 tarihli Katma Protokol çerçevesinde yapılan düzenlemeler ile öngörülen tercihli tarife uygulanır.
(4) 6 ncı maddede yer alan Taraf ülkelerden biri menşeli eşyanın, anılan maddede yer alan bir başka Taraf ülkeden EUR.1 veya EUR-MED dolaşım belgesi, Menşe beyanı veya EUR-MED menşe beyanı eşliğinde Türkiye’ye ithalinde, Türkiye ile eşyanın menşeli olduğu ülke arasında mevcut düzenlemeler ile öngörülen tercihli tarife uygulanır.
YEDİNCİ BÖLÜM
Menşe Beyanı ve Menşe İspat Belgelerinin Düzenlenmesi ve Vize İşlemleri
Menşe beyanı veya EUR-MED menşe beyanında bulunma koşulları
(1) Menşe beyanı veya EUR-MED menşe beyanı 39 uncu madde çerçevesinde bir onaylanmış ihracatçı tarafından veya toplam kıymeti 6000 Euro’yu geçmeyen menşeli ürünler ihtiva eden bir veya daha fazla kaptan müteşekkil bir sevkiyat için herhangi bir ihracatçı tarafından hazırlanabilir.
(2) Üçüncü fıkra hükümleri saklı kalmak kaydıyla;
a) Ürünler 6 ncı maddenin birinci fıkrasının (a) bendinde belirtilen Taraf ülkelerin birinden, aynı bentte belirtilen diğer Taraf ülkelerden birine ihraç ediliyor ise ve
1) Söz konusu ürünlerin, ihracatı gerçekleştiren Taraf ülke, ithalatı gerçekleştiren Taraf ülke veya 6 ncı maddenin birinci fıkrasının (b) bendinde belirtilen Taraf ülkelerden biri menşeli girdilerle kümülasyon uygulanmaksızın kümülasyonun mümkün olduğu 6 ncı maddenin birinci fıkrasının (a) bendinde belirtilen Taraf ülkeler menşeli ürünler olduğunun kabulü ve bu Yönetmeliğin diğer koşullarını yerine getirmesi durumunda, veya
2) Söz konusu ürünlerin, 6 ncı maddede belirtilen Taraf ülkelerden biri menşeli girdilerle kümülasyon uygulanmaksızın, kümülasyonun mümkün olduğu 6 ncı maddenin birinci fıkrasının (b) bendinde belirtilen diğer Taraf ülkelerden biri menşeli olduğunun kabulü ve menşe ülkesinde bir EUR-MED dolaşım belgesi veya EUR-MED menşe beyanı düzenlenmesi şartıyla bu Yönetmeliğin diğer koşullarını yerine getirmesi durumunda,
b) Ürünler 6 ncı maddenin birinci fıkrasının (a) bendinde belirtilen Taraf ülkelerin birinden, aynı fıkranın (b) bendinde belirtilen diğer Taraf ülkelerden birine veya 6 ncı maddenin birinci fıkrasının (b) bendinde belirtilen Taraf ülkelerin birinden, aynı fıkranın (a) bendinde belirtilen diğer Taraf ülkelerden birine ihraç ediliyorsa ve
1) Söz konusu ürünlerin, diğer Taraf ülkelerden biri menşeli girdilerle kümülasyon uygulanmaksızın, ihracatı gerçekleştiren Taraf ülke veya ithalatı gerçekleştiren Taraf ülke menşeli olduğunun kabulü ve bu Yönetmeliğin diğer koşullarını yerine getirmesi durumunda, veya
2) Söz konusu ürünlerin, 6 ncı maddede belirtilen Taraf ülkelerden biri menşeli girdilerle kümülasyon uygulanmaksızın, kümülasyonun mümkün olduğu 6 ncı maddede belirtilen diğer Taraf ülkelerden biri menşeli olduğunun kabulü ve menşe ülkesinde bir EUR-MED dolaşım belgesi veya EUR-MED menşe beyanı düzenlenmesi şartıyla bu Yönetmeliğin diğer koşullarını yerine getirmesi durumunda,
c) Ürünler 6 ncı maddenin birinci fıkrasının (b) bendinde belirtilen Taraf ülkelerin birinden, aynı bentte belirtilen diğer Taraf ülkelerden birine ihraç ediliyor ise ve
1) Söz konusu ürünlerin, diğer Taraf ülkelerden biri menşeli girdilerle kümülasyon uygulanmaksızın, ihracatı gerçekleştiren Taraf ülke veya ithalatı gerçekleştiren Taraf ülke menşeli olduğunun kabulü ve bu Yönetmeliğin diğer koşullarını yerine getirmesi durumunda, veya
2) Söz konusu ürünlerin, 6 ncı maddede belirtilen Taraf ülkelerden biri menşeli girdilerle kümülasyon uygulanmaksızın, kümülasyonun mümkün olduğu 6 ncı maddede belirtilen diğer Taraf ülkelerden biri menşeli olduğunun kabulü ve menşe ülkesinde bir EUR-MED dolaşım belgesi veya EUR-MED menşe beyanı düzenlenmesi şartıyla bu Yönetmeliğin diğer koşullarını yerine getirmesi durumunda,
Menşe beyanı düzenlenebilir.
(3) Söz konusu ürünlerin, ihracatı gerçekleştiren Taraf ülke, ithalatı gerçekleştiren Taraf ülke veya kümülasyonun mümkün olduğu 6 ncı maddede belirtilen diğer Taraf ülkelerden biri menşeli olduğunu kabulü ve bu Yönetmeliğin diğer koşullarını yerine getirmesi durumunda, ihracatı gerçekleştiren Taraf ülke gümrük idaresi tarafından aşağıda yer alan hallerde;
a) Ürünler 6 ncı maddenin birinci fıkrasının (a) bendinde belirtilen Taraf ülkelerin birinden, aynı bentte belirtilen diğer Taraf ülkelerden birine ihraç ediliyor ise ve
1) Menşe ülkesinde bir EUR-MED dolaşım belgesi veya EUR-MED menşe beyanı düzenlenmiş olması şartıyla, 6 ncı maddenin birinci fıkrasının (b) bendinde belirtilen Taraf ülkelerden biri veya daha fazlası menşeli girdilerle kümülasyon uygulanmış olması, veya
2) Ürünlerin, ithalatı gerçekleştiren Taraf ülkeden, 6 ncı maddenin birinci fıkrasının (b) bendinde belirtilen Taraf ülkelerden birine ihraç edilecek ürünlerin imalatına yönelik kümülasyon çerçevesinde, ithalatı gerçekleştiren Taraf ülkede girdi olarak kullanılması, veya
3) Ürünlerin, ithalatı gerçekleştiren Taraf ülkeden, 6 ncı maddenin birinci fıkrasının (b) bendinde belirtilen Taraf ülkelerden birine yeniden ihraç edilmesi durumunda,
b) Ürünler 6 ncı maddenin birinci fıkrasının (a) bendinde belirtilen Taraf ülkelerin birinden, aynı fıkranın (b) bendinde belirtilen diğer Taraf ülkelerden birine veya 6 ncı maddenin birinci fıkrasının (b) bendinde belirtilen Taraf ülkelerin birinden, aynı fıkranın (a) bendinde belirtilen diğer Taraf ülkelerden birine ihraç ediliyorsa ve
1) Menşe ülkesinde bir EUR-MED dolaşım belgesi veya EUR-MED menşe beyanı düzenlenmiş olması şartıyla, 6 ncı maddede belirtilen Taraf ülkelerden biri veya daha fazlası menşeli girdilerle kümülasyon uygulanmış olması, veya
2) Ürünlerin, ithalatı gerçekleştiren Taraf ülkeden 6 ncı maddede belirtilen Taraf ülkelerden birine ihraç edilecek ürünlerin imalatına yönelik kümülasyon çerçevesinde, ithalatı gerçekleştiren Taraf ülkede girdi olarak kullanılması, veya
3) Ürünlerin, ithalatı gerçekleştiren Taraf ülkeden, 6 ncı maddede belirtilen Taraf ülkelerden birine yeniden ihraç edilmesi durumunda,
c) Ürünler 6 ncı maddenin birinci fıkrasının (b) bendinde belirtilen Taraf ülkelerin birinden, aynı bentte belirtilen diğer Taraf ülkelerden birine ihraç ediliyor ise ve
1) Menşe ülkesinde bir EUR-MED dolaşım belgesi veya EUR-MED menşe beyanı düzenlenmiş olması şartıyla, 6 ncı maddede belirtilen Taraf ülkelerden biri veya daha fazlası menşeli girdilerle kümülasyon uygulanmış olması, veya
2) Ürünlerin, ithalatı gerçekleştiren Taraf ülkeden 6 ncı maddede belirtilen Taraf ülkelerden birine ihraç edilecek ürünlerin imalatına yönelik kümülasyon çerçevesinde, ithalatı gerçekleştiren Taraf ülkede girdi olarak kullanılması, veya
3) Ürünlerin, ithalatı gerçekleştiren Taraf ülkeden, 6 ncı maddede belirtilen Taraf ülkelerden birine yeniden ihraç edilmesi durumunda
EUR.MED menşe beyanı düzenlenebilir.
(4) EUR-MED menşe beyanına aşağıdaki İngilizce ibarelerden biri yazılır:
a) 6 ncı maddede belirtilen ülkelerden biri veya daha fazlası menşeli girdilerle kümülasyon uygulanması suretiyle menşe kazanılmışsa, “CUMULATION APPLIED WITH” (Ülkenin/Ülkelerin ismi),
b) 6 ncı maddede belirtilen ülkelerden biri veya daha fazlası menşeli girdilerle kümülasyon uygulanmaksızın menşe kazanılmışsa “NO CUMULATION APPLIED”.
(5) Menşe beyanı veya EUR-MED menşe beyanında bulunan ihracatçı, söz konusu ürünün menşe statüsü ile bu Yönetmeliğin diğer hükümlerinin yerine getirilmiş olduğunu kanıtlayan ilgili tüm belgeleri, ihracatçı ülkenin gümrük idarelerinin talebi üzerine herhangi bir anda ibraz etmeye hazırlıklı olur.
(6) Menşe beyanı veya EUR-MED menşe beyanı ihracatçı tarafından, Ek IV(a) ve Ek IV(b)’de metni yer alan, Anlaşmada aynı ekte belirtilen dillerden birinde ve ihracatçı ülkenin ulusal mevzuatıyla uyumlu olan beyanın, fatura, çeki listesi veya herhangi bir ticari belge üzerine daktilo edilmesi, ıstampa ile damgalanması veya basılması suretiyle hazırlanır. Beyan el yazısı ile de yapılabilir; bu takdirde, mürekkeple ve matbaa harfleriyle yazılır.
(7) Menşe beyanı veya EUR-MED menşe beyanı, ihracatçının kendi el yazısı ile atacağı orijinal imzasını ihtiva eder. Ancak 39 uncu madde çerçevesinde onaylanmış ihracatçıdan, kendi adıyla hazırlanmış herhangi bir menşe beyanı veya EUR-MED menşe beyanını kendi el yazısıyla imzalanmış addedilerek tüm sorumluluğu üzerine aldığına dair yazılı bir taahhütnameyi ihracatçı ülkenin gümrük idarelerine vermiş olması koşuluyla, böyle bir beyanı imzalama şartı aranmaz.
(8) Bir menşe beyanı veya EUR-MED menşe beyanı, ihracatçı tarafından, kapsadığı ürünlerin ihracatı esnasında veya ithalatından itibaren iki yıl içinde ithalatçı ülkede ibrazı koşuluyla ihracattan sonra da hazırlanabilir.
EUR.1 veya EUR-MED dolaşım belgelerinin düzenlenme koşulları
(1) İkinci fıkra hükümleri saklı kalmak kaydıyla ihracatı gerçekleştiren Taraf ülkenin gümrük idareleri tarafından aşağıda yer alan hallerde;
a) Ürünler 6 ncı maddenin birinci fıkrasının (a) bendinde belirtilen Taraf ülkelerin birinden, aynı bentte belirtilen diğer Taraf ülkelerden birine ihraç ediliyor ise ve
1) Söz konusu ürünlerin ihracatı gerçekleştiren Taraf ülke, ithalatı gerçekleştiren Taraf ülke veya 6 ncı maddenin birinci fıkrasının (b) bendinde belirtilen Taraf ülkelerden biri menşeli girdilerle kümülasyon uygulanmaksızın, kümülasyonun mümkün olduğu 6 ncı maddenin birinci fıkrasının (a) bendinde belirtilen Taraf ülkeler menşeli ürünler olduğunun kabulü ve bu Yönetmeliğin diğer koşullarını yerine getirmesi durumunda, veya
2) Söz konusu ürünlerin, 6 ncı maddede belirtilen Taraf ülkelerden biri menşeli girdilerle kümülasyon uygulanmaksızın, kümülasyonun mümkün olduğu 6 ncı maddenin birinci fıkrasının (b) bendinde belirtilen diğer Taraf ülkelerden biri menşeli olduğunun kabulü ve menşe ülkesinde bir EUR-MED dolaşım belgesi veya EUR-MED menşe beyanı düzenlenmesi şartıyla bu Yönetmeliğin diğer koşullarını yerine getirmesi durumunda,
b) Ürünler 6 ncı maddenin birinci fıkrasının (a) bendinde belirtilen Taraf ülkelerin birinden, aynı fıkranın (b) bendinde belirtilen diğer Taraf ülkelerden birine veya 6 ncı maddenin birinci fıkrasının (b) bendinde belirtilen Taraf ülkelerin birinden, aynı fıkranın (a) bendinde belirtilen diğer Taraf ülkelerden birine ihraç ediliyorsa ve
1) Söz konusu ürünlerin, diğer Taraf ülkelerden biri menşeli girdilerle kümülasyon uygulanmaksızın, ihracatı gerçekleştiren Taraf ülke veya ithalatı gerçekleştiren Taraf ülke menşeli olduğunun kabulü ve bu Yönetmeliğin diğer koşullarını yerine getirmesi durumunda, veya
2) Söz konusu ürünlerin, 6 ncı maddede belirtilen Taraf ülkelerden biri menşeli girdilerle kümülasyon uygulanmaksızın, kümülasyonun mümkün olduğu 6 ncı maddede belirtilen diğer Taraf ülkelerden biri menşeli olduğunun kabulü ve menşe ülkesinde bir EUR-MED dolaşım belgesi veya EUR-MED menşe beyanı düzenlenmesi şartıyla bu Yönetmeliğin diğer koşullarını yerine getirmesi durumunda,
c) Ürünler 6 ncı maddenin birinci fıkrasının (b) bendinde belirtilen Taraf ülkelerin birinden, aynı bentte belirtilen diğer Taraf ülkelerden birine ihraç ediliyor ise ve
1) Söz konusu ürünlerin, diğer Taraf ülkelerden biri menşeli girdilerle kümülasyon uygulanmaksızın, ihracatı gerçekleştiren Taraf ülke veya ithalatı gerçekleştiren Taraf ülke menşeli olduğunun kabulü ve bu Yönetmeliğin diğer koşullarını yerine getirmesi durumunda, veya
2) Söz konusu ürünlerin, 6 ncı maddede belirtilen Taraf ülkelerden biri menşeli girdilerle kümülasyon uygulanmaksızın, kümülasyonun mümkün olduğu 6 ncı maddede belirtilen diğer Taraf ülkelerden biri menşeli olduğunun kabulü ve menşe ülkesinde bir EUR-MED dolaşım belgesi veya EUR-MED menşe beyanı düzenlenmesi şartıyla bu Yönetmeliğin diğer koşullarını yerine getirmesi durumunda,
EUR.1 dolaşım belgesi düzenlenir.
(2) Söz konusu ürünlerin, ihracatı gerçekleştiren Taraf ülke, ithalatı gerçekleştiren Taraf ülke veya kümülasyonun mümkün olduğu 6 ncı maddede belirtilen diğer Taraf ülkelerden biri menşeli olduğunu kabulü ve bu Yönetmeliğin diğer koşullarını yerine getirmesi durumunda, ihracatı gerçekleştiren Taraf ülke gümrük idaresi tarafından aşağıda yer alan hallerde;
a) Ürünler 6 ncı maddenin birinci fıkrasının (a) bendinde belirtilen Taraf ülkelerin birinden, aynı bentte belirtilen diğer Taraf ülkelerden birine ihraç ediliyor ise ve
1) Menşe ülkesinde bir EUR-MED dolaşım belgesi veya EUR-MED menşe beyanı düzenlenmiş olması şartıyla, 6 ncı maddenin birinci fıkrasının (b) bendinde belirtilen Taraf ülkelerden biri veya daha fazlası menşeli girdilerle kümülasyon uygulanmış olması, veya
2) Ürünlerin, ithalatı gerçekleştiren Taraf ülkeden, 6 ncı maddenin birinci fıkrasının (b) bendinde belirtilen Taraf ülkelerden birine ihraç edilecek ürünlerin imalatına yönelik kümülasyon çerçevesinde, ithalatı gerçekleştiren Taraf ülkede girdi olarak kullanılması, veya
3) Ürünlerin, ithalatı gerçekleştiren Taraf ülkeden, 6 ncı maddenin birinci fıkrasının (b) bendinde belirtilen Taraf ülkelerden birine yeniden ihraç edilmesi durumunda,
b) Ürünler 6 ncı maddenin birinci fıkrasının (a) bendinde belirtilen Taraf ülkelerin birinden, aynı fıkranın (b) bendinde belirtilen diğer Taraf ülkelerden birine veya 6 ncı maddenin birinci fıkrasının (b) bendinde belirtilen Taraf ülkelerin birinden, aynı fıkranın (a) bendinde belirtilen diğer Taraf ülkelerden birine ihraç ediliyorsa ve
1) Menşe ülkesinde bir EUR-MED dolaşım belgesi veya EUR-MED menşe beyanı düzenlenmiş olması şartıyla, 6 ncı maddede belirtilen Taraf ülkelerden biri veya daha fazlası menşeli girdilerle kümülasyon uygulanmış olması, veya
2) Ürünlerin, ithalatı gerçekleştiren Taraf ülkeden 6 ncı maddede belirtilen Taraf ülkelerden birine ihraç edilecek ürünlerin imalatına yönelik kümülasyon çerçevesinde, ithalatı gerçekleştiren Taraf ülke girdi olarak kullanılması, veya
3) Ürünlerin, ithalatı gerçekleştiren Taraf ülkeden, 6 ncı maddede belirtilen Taraf ülkelerden birine yeniden ihraç edilmesi durumunda,
c) Ürünler 6 ncı maddenin birinci fıkrasının (b) bendinde belirtilen Taraf ülkelerin birinden, aynı bentte belirtilen diğer Taraf ülkelerden birine ihraç ediliyor ise ve
1) Menşe ülkesinde bir EUR-MED dolaşım belgesi veya EUR-MED menşe beyanı düzenlenmiş olması şartıyla, 6 ncı maddede belirtilen Taraf ülkelerden biri veya daha fazlası menşeli girdilerle kümülasyon uygulanmış olması, veya
2) Ürünlerin, ithalatı gerçekleştiren Taraf ülkeden 6 ncı maddede belirtilen Taraf ülkelerden birine ihraç edilecek ürünlerin imalatına yönelik kümülasyon çerçevesinde, ithalatı gerçekleştiren Taraf ülkede girdi olarak kullanılması, veya
3) Ürünlerin, ithalatı gerçekleştiren Taraf ülkeden, 6 ncı maddede belirtilen Taraf ülkelerden birine yeniden ihraç edilmesi durumunda
EUR.MED dolaşım belgesi düzenlenir.
(3) EUR-MED dolaşım belgesinin (7) no.lu kutusuna aşağıdaki İngilizce ibarelerinden biri yazılır:
a) 6 ncı maddede belirtilen ülkelerden biri veya daha fazlası menşeli girdilerle kümülasyon uygulanması suretiyle menşe kazanılmışsa, “CUMULATION APPLIED WITH (Ülkenin/Ülkelerin ismi)”,
b) 6 ncı maddede belirtilen ülkelerden biri veya daha fazlası menşeli girdilerle kümülasyon uygulanmaksızın menşe kazanılmışsa “NO CUMULATION APPLIED”.
EUR.1 ve EUR-MED dolaşım belgesinin şekli, basımı ve dağıtılması
(1) EUR.1 veya EUR-MED dolaşım belgesi, Ek III(a) ve Ek III(b)'de belirlenen form ve niteliklere uygun olarak ve seri numaraları verilerek Bakanlık veya Bakanlıkça yetkilendirilen kuruluşlarca bastırılır ve ihtiyaca göre dağıtılır.
(2) EUR.1 veya EUR-MED dolaşım belgesi, yalnızca ihracatçı veya ihracatçının gümrük beyannamesini imzalamakla yetkili kanuni temsilcisi tarafından, birer örneği Ek III(a) ve Ek III (b)’de yer alan EUR.1 veya EUR-MED dolaşım belgesi ile başvuru formunun bu Yönetmeliğe uygun olarak doldurulması suretiyle yazılı başvurusu üzerine düzenlenir.
EUR.1 veya EUR-MED dolaşım belgelerinin doldurulması
(1) İhracatçılar veya yetkili kanuni temsilcileri, EUR.1 veya EUR-MED dolaşım belgesini ve EUR.1 veya EUR-MED dolaşım belgesi başvuru formlarını, bu belgelerin arka sayfasında yazılı kurallara uygun olarak doldurur.
(2) Bu maddenin birinci fıkrası hükümlerine göre;
a) Belgeler Anlaşmada belirtilen dillerden birinde ihracatçı ülkenin ulusal mevzuat hükümleri çerçevesinde doldurulur.
b) Belgeler yazı makinesi veya elle doldurulabilir. Elle doldurulmaları halinde mürekkepli kalem ve matbaa harfleri kullanılır.
c) Belge üzerinde silinti ve birbiri üzerine yazılmış sözcük ve ilaveler bulunamaz ve değişiklikler doğru olmayan kayıtların üzeri çizilerek, gerekli düzeltmelerin eklenmesi suretiyle yapılır. Bu şekilde yapılan düzeltmelerin belgeyi düzenleyen kişi tarafından imzalanması ve gümrük idaresi tarafından tasdik edilmesi gerekir.
ç) Belgede kayıtlı her bir maddeye sıra numarası verilir ve madde aralarında boşluk bırakılmaz. Son kaydın hemen altına sonradan bir ilave yapılmasını önlemek üzere yatay bir çizgi çekilerek, kullanılmayan yerler çapraz bir çizgiyle iptal edilir.
d) Belgelerde kayıtlı eşyanın, tanınmalarına olanak verecek kesinlikte ve ticari deyimleri ile hiçbir tereddüde yer vermeyecek açıklıkta cins, nevi, nitelik ve miktar olarak ayrıntılı bir biçimde beyan edilmeleri gerekir.
(3) İhracatçılar veya yetkili kanuni temsilcilerinin, EUR.1 veya EUR-MED dolaşım belgesi başvuru formlarının arka yüzünde yer alan İhracatçı Beyanında belirtilen hususları yer ve tarih göstererek imza ile teyit etmeleri gerekir.
(4) İhracatçı beyanı eşyanın menşeinin tespitini teminen, ihracatçılar veya yetkili kanuni temsilcileri tarafından; eşyanın imalatında kullanılan menşeli olmayan girdilere uygulanan işlem ve işçiliğin, Ek II'de yer alan listede belirtilen şartları sağladığı hususları ile eşyanın imalatında kullanılan Türkiye dahil 6 ncı maddede belirtilen ülkeler menşeli girdiler ve bu girdiler üzerinde gerçekleştirilen işlem ve işçilikleri belirtilecek şekilde, eksiksiz olarak doldurulur ve bu hususları destekleyici belgeler ibraz edilir.
Türkiye’den gerçekleştirilecek ihracatlar için EUR.1 veya EUR-MED Dolaşım Belgelerinin doldurulması
(1) EUR.1 veya EUR-MED Dolaşım Belgeleri, Bakanlıkça belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde elektronik ortamda düzenlenebilir. Elektronik ortamdaki veriler 2 nci maddenin birinci fıkrasında sayılan ülkeler, Bakanlık birimleri ve Bakanlıkça uygun görülen kişi ve kuruluşlarla paylaşılabilir ve veri değişimine konu yapılabilir.
(2) EUR.1 veya EUR-MED Dolaşım Belgesi düzenlenmesine ilişkin başvuru ihracatçı veya onun sorumluluğu altında gümrük beyannamesini imzalamaya yetkili kanuni temsilcisi tarafından yapılabilir. Yetkili olmayan kişiler tarafından yapılan başvurular gümrük idaresi ya da Bakanlıkça yetki verilen kişi ve kuruluşlarca kabul edilmez.
(3) İhracatçılar veya onun sorumluluğu altında gümrük beyannamesini imzalamaya yetkili kanuni temsilcileri EUR.1 veya EUR-MED Dolaşım Belgelerinin düzenlenmesi için, bu belgenin arka sayfasında yazılı kurallara ve ilgili Anlaşma hükümlerine uygun olarak, elektronik sistem üzerinden aşağıda belirtilen hususlar çerçevesinde başvuruda ve beyanda bulunur:
a) EUR.1 veya EUR-MED Dolaşım Belgeleri, Türkçe veya ilgili Anlaşmada belirtilen dillerden birinde, gümrük mevzuatı hükümleri gereğince hazırlanır.
b) EUR.1 veya EUR-MED Dolaşım Belgelerinde bulunması zorunlu bilgilerin elektronik sistem üzerinden beyan edilmesi zorunludur. Bu alanlar ihracatçılar veya onun sorumluluğu altında gümrük beyannamesini imzalamaya yetkili kanuni temsilcileri tarafından eksiksiz doldurulur. Beyan edilen ve EUR.1 veya EUR-MED Dolaşım Belgelerinde kayıtlı olacak eşyanın, tanınmalarına olanak verecek yeterli kesinlikte ve ticari deyimleri ile hiçbir tereddüde yer vermeyecek açıklıkta cins, nevi, nitelik ve miktar olarak ayrıntılı bir biçimde beyan edilmesi zorunludur.
c) Elektronik sistem üzerinde EUR.1 veya EUR-MED Dolaşım Belgesi düzenlenmesi için, beyanda bulunulan eşyanın menşeinin tespitini teminen, eşyanın imalatında kullanılan menşeli olmayan girdilere uygulanan işlem ve işçiliğin, Ek II'de yer alan listede belirtilen şartları sağladığını ispatlayan ve eşyanın imalatında kullanılan Türkiye dahil 6 ncı maddede belirtilen ülkeler menşeli girdiler ve bu girdiler üzerinde gerçekleştirilen işlem ve işçilikleri gösteren tüm bilgi ve belgeler ile birlikte, ihracata ait diğer belgeler, gümrük idaresi tarafından ya da Bakanlıkça yetki verilen kişi ve kuruluşlarca kontrol edilmesi için elektronik sisteme yüklenir. İlgili mevzuat uyarınca elektronik olarak düzenlenen ya da beyanda kullanılmak amacıyla elektronik ortama aktarılmış bu belgelerin ve talep edilmesi halinde asıllarının, Bakanlık veya Bakanlıkça yetkilendirilen kişi ve kuruluşların doğrudan erişimine hazır halde tutulması zorunludur. Bu türde belge ve bilgiler Gümrük Kanununda öngörülen belge saklama sürelerine tabidir.
ç) Gümrük idaresi tarafından ya da Bakanlıkça yetki verilen kişi ve kuruluşlarca EUR.1 veya EUR-MED Dolaşım Belgesinin düzenlenmesine dair başvurunun kabul edilmesi, beyan edilen belge ve bilgilerin kontrolü, başvurunun onaylanması ve vize işlemleri elektronik sistem üzerinden tamamlanır.
d) İhracatçılar veya onun sorumluluğu altında gümrük beyannamesini imzalamaya yetkili kanuni temsilcilerince, vize işleminin tamamlanmasından sonra elektronik sistem üzerinde yer alan bilgilerin, 21 inci maddede belirtilen şekil şartlarını taşıyan ve aynı maddede belirtilen şekilde temin edilen yeşil meneviş zeminli matbu EUR.1 veya EUR-MED Dolaşım Belgesi üzerine yazıcı vasıtasıyla dökümü alınır. Dökümü alınan belgenin (12) numaralı “İhracatçının Beyanı” kutusu ihracatçı tarafından imzalanır. İmzalanan belgenin bir kopyası ihracatçı tarafından mer’i mevzuatta öngörülen belge saklama süreleri saklı kalmak kaydıyla en az beş yıl süresince saklanır.
e) EUR.1 veya EUR-MED Dolaşım Belgesinin üzerinde, belgenin (12) numaralı “İhracatçının Beyanı” alanına ihracatçı veya onun sorumluluğu altında gümrük beyannamesini imzalamaya yetkili kanuni temsilcisince atılacak imza haricinde elektronik sistemde oluşturulmamış hiçbir kayıt yer alamaz. Döküm üzerinde ekleme, düzeltme veya silinti yapılamaz.
İhracatçının ibraz yükümlülüğü
(1) EUR.1 dolaşım belgesi veya EUR-MED dolaşım belgesi düzenlenmesi için başvuruda bulunan ihracatçı, bu belgeleri düzenleyecek gümrük idarelerinin veya Bakanlıkça yetkilendirilen kişi veya kuruluşların talep edebileceği, söz konusu ürünün menşe statüsü ile bu Yönetmeliğin diğer hükümlerinin yerine getirilmiş olduğunu tevsik eden tüm ilgili bilgi ve belgeleri vermekle yükümlüdür.
Başvurunun değerlendirilmesi
(1) İhracatçılar veya yetkili kanuni temsilcileri tarafından 22 nci madde hükümlerine uygun olarak doldurulan ve imzalanan başvuru formları ile belgeler gümrük idarelerine veya Bakanlıkça yetkilendirilen kişi veya kuruluşlara verilir.
(2) Gümrük idareleri veya Bakanlıkça yetkilendirilen kişi veya kuruluşlar, başvuru formları ile EUR.1 veya EUR-MED dolaşım belgelerinin kurallara uygun olarak doldurulup doldurulmadığını kontrol edip, belgede kayıtlı eşyanın 5 ve 6 ncı madde hükümleri gereğince Türkiye veya 6 ncı maddede yer alan ülkelerden biri menşeli olduğu veya sayıldığı hususunda, ihracata ait diğer evrakı da inceleyerek kesin bir kanıya vardıktan sonra gerekli işlemleri tamamlar.
(3) Düzenlenen EUR.1 veya EUR-MED dolaşım belgesinin (4) no.lu kutusuna ilgili menşe ülkesi yazılır.
Elektronik sistemde düzenlenen EUR.1 veya EUR-MED Dolaşım Belgelerine ilişkin gümrük idaresince veya Bakanlıkça yetkilendirilen kişi ve kuruluşlarca yapılacak işlemler
(1) 22/A maddesi uyarınca elektronik sistem kullanılarak EUR.1 veya EUR-MED Dolaşım Belgesi düzenlenmesi amacıyla başvuruda ve beyanda bulunulması durumunda gümrük idaresi ya da Bakanlıkça yetki verilen kişi ve kuruluşlar, bu başvuruları ve 22/A maddesinin üçüncü fıkrasının (c) bendi uyarınca başvuruda ibraz edilen bilgi ve belgelerle birlikte, ihracata ait diğer belgeleri de inceleyerek gerekli işlemleri tamamlar.
(2) Beyana ve belgelere ilişkin kontroller tamamlandıktan sonra, uygun görülen başvurular elektronik sistem üzerinden onaylanır.
(3) İhraç belgeleri ve dolaşım belgelerinden üçüncü ülkelere gönderileceği anlaşılan eşya için EUR.1 veya EUR-MED Dolaşım Belgesi onaylanamaz ve vize edilemez.
EUR.1 veya EUR-MED dolaşım belgelerinin gümrük idarelerince incelenmesi
(1) Gümrük idareleri, 24 üncü madde hükümleri çerçevesinde başvurunun değerlendirilmesini müteakip;
a) Dolaşım belgelerinin bu Yönetmelikteki şartlara uygun olup olmadığını, özellikle ürünün tanımı için ayrılmış bulunan boşluğun her türlü sahte ilaveler yapılması imkanını ortadan kaldıracak şekilde doldurulup doldurulmadığını,
b) İhraç konusu eşyanın cins, nevi, nitelik ve miktar itibariyle dolaşım belgesindeki kayıtlara uygun olup olmadığını,
c) İhraç konusu eşyanın menşeli olduğunu veya sayıldığını,
ürün ve imalatında kullanılan girdilere ait diğer evrakın yanı sıra, nakliyeciler tarafından verilen kara, demiryolu, hava ve deniz taşımalarına ilişkin konşimento, manifesto, yük senetleri, fatura ve beyannameye eklenen diğer belgeleri ve gerektiğinde muhasebe kayıt ve defterlerini incelemek ve ihraç konusu eşyayı 7/10/2009 tarihli ve 27369 mükerrer sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Gümrük Yönetmeliğindeki esaslara göre muayene etmek suretiyle kontrol eder.
(2) Bu şekilde dolaşım belgelerinin kontrolü yapıldıktan sonra 26 ncı madde hükümleri uyarınca vize işlemine geçilir.
Elektronik sistemde düzenlenen EUR.1 veya EUR-MED Dolaşım Belgelerinin gümrük idarelerince incelenmesi ve vize edilmesi
(1) Elektronik sistem üzerinden düzenlenerek gümrük idaresine gönderilen EUR.1 veya EUR-MED Dolaşım Belgelerinin kontrolü elektronik sistem üzerinden yapılarak uygun olması durumunda vize edilir. Elektronik olarak vize edilen EUR.1 veya EUR-MED Dolaşım Belgesi kapsamı eşyaya ilişkin kontroller gümrük idaresince gerçekleştirilir.
(2) Gümrük idareleri birinci fıkrada belirtilen kontrolleri yaparken;
a) EUR.1 veya EUR-MED Dolaşım Belgelerinin bu Yönetmelik hükümlerine uygun olup olmadığını incelemek,
b) İhraç konusu eşyanın cins, tür, nitelik ve miktar itibarıyla EUR.1 veya EUR-MED Dolaşım Belgesindeki kayıtlara uygun olup olmadığını tespit etmek,
c) İhraç konusu eşyanın menşeli olup olmadığını belirlemek,
ç) Eşyaya ait ihraç belgeleri yanında gümrük mevzuatı uyarınca nakliyeciler tarafından verilen belgeleri incelemek,
d) İhraç konusu eşyayı, Gümrük Yönetmeliğindeki esaslara göre muayene etmek,
suretiyle işlem ifa eder.
(3) 22/A maddesinin üçüncü fıkrasının (d) bendinde belirtildiği şekilde alınan dökümde, belgenin (11) numaralı “Gümrük Vizesi” alanında elektronik sistem tarafından basılan ve beyanı değerlendirerek belgeyi vize eden gümrük idaresinin adı, vize tarihi, gümrük mührü veya kaşesi yer alır.
EUR.1 ve EUR-MED dolaşım belgelerinin vize edilmesi
(1) İhracatçılar tarafından vize edilmek üzere ibraz olunan, usulüne uygun olarak doldurulmuş EUR.1 veya EUR-MED dolaşım belgeleri, 24 ve 25 inci maddeler uyarınca yapılacak değerlendirme ve incelemelerin uygun sonuç vermesi halinde gümrük idarelerince vize edilir.
(2) Dolaşım belgelerinin gümrük idaresince vize edilmesini talep etme hakkı, bizzat ihracatçıya veya gümrük beyannamelerini imzalamaya yetkili kanuni temsilcisine aittir. Yetkili olmayan kimseler tarafından yapılan vize talepleri, gümrük idaresince reddedilir.
(3) Dolaşım belgelerinin gümrük vizesine ayrılmış (11) numaralı kutusunun doğru olarak ve noksansız doldurulması şarttır. Yanlış veya noksan yapılan vize işlemi belgeyi geçersiz kılar ve sonradan kontrol sebeplerinden birini teşkil eder.
(4) Gümrük idareleri, dolaşım belgesindeki (11) numaralı vize kutusuna; gümrük beyannamesinin tarihi, sayısı ve gümrük idaresinin adını, yazı makinesi veya mürekkepli kalemle ve matbaa harfleriyle okunabilecek şekilde olmasına özen göstererek yazar, tarih ve imza atar ve idarenin okunabilir mührü veya kaşesi ile işlemi gerçekleştiren görevliye ait kaşeyi uygulamak suretiyle vize işlemini tamamlar.
(5) EUR.1 veya EUR-MED dolaşım belgesi Anlaşma ile sağlanan tercihli ticarette yazılı delil olarak ancak gümrük idaresinin vizesi ile hüküm ifade edeceğinden, düzenlenme işlemi vize ile tamamlanmış olur.
(6) Düzenlenen EUR.1 veya EUR-MED dolaşım belgesi fiili ihraç gerçekleştiği veya kesinleştiği anda ihracatçıya verilmek üzere hazır bulundurulur.
(7) Biri beyaz üzerine yeşil meneviş zeminli, dördü beyaz olan beş nüshalık takım halindeki dolaşım belgesinin nüshalarının hangi birimlere verileceğini Bakanlık belirler.
SEKİZİNCİ BÖLÜM
EUR.1 ve EUR-MED Dolaşım Belgelerinin Sonradan Verilmesi, İkinci Nüsha Düzenlenmesi ve Değiştirilmesi
EUR.1 ve EUR-MED dolaşım belgelerinin ihracattan sonra verilmesi
(1) 26 ncı madde hükümlerine istisna olarak, EUR.1 veya EUR-MED dolaşım belgeleri; hata, istenmeyerek yapılan ihmal veya özel durumlar nedeniyle ihraç anında düzenlenmemiş olması veya EUR.1 veya EUR-MED dolaşım belgesinin düzenlenmiş, ancak teknik nedenlerle ithalatta kabul edilmemiş olduğu hususu, gümrük idarelerine veya Bakanlıkça yetkilendirilen kişi veya kuruluşlara tatmin edici bir şekilde ispat edilmesi halinde ait olduğu ürünün ihracından sonra düzenlenebilir.
(2) 26 ncı madde hükümlerine istisna olarak EUR-MED dolaşım belgeleri, 20 nci maddenin ikinci fıkrasında belirtilen hükümlerin karşılandığı hususunda gümrük idareleri veya Bakanlıkça yetkilendirilen kişi veya kuruluşları tatmin edici şekilde ispat edilmesi halinde, ait olduğu ve ihracatı esnasında EUR.1 dolaşım belgesi düzenlenen eşyanın ihracatından sonra da düzenlenebilir.
(3) Birinci ve ikinci fıkrada belirtilen durumlarda ihracatçı eşyanın cinsi, nevi, niteliği ve miktarını, ambalaj şeklini, marka ve numaralarını, işaretlerini, çıkış işleminin yapıldığı gümrük idaresinin adını, gümrük beyannamesinin tarih ve sayısını belirterek yazılı talepte bulunur. Söz konusu eşya için ihraç sırasında EUR.1 dolaşım belgesi verilmediğini veya EUR.1 veya EUR-MED dolaşım belgesinin ithalatçı ülke gümrük idaresince teknik nedenlerle kabul edilmediğini sebepleri ile birlikte yazılı olarak beyan eder. Usulüne uygun olarak doldurulmuş EUR.1 veya EUR-MED dolaşım belgesi ve başvuru formunu imzalayıp talep yazısına ekler.
(4) Bu maddede belirtilen şartları yerine getiren ihracatçının talebi ilgili gümrük idareleri veya Bakanlıkça yetkilendirilen kişi veya kuruluşlar tarafından incelenir. Söz konusu ihraç eşyasına ait gümrük beyannamesi ve ekleri diğer evrak ile varsa bu işleme dair dosyaların incelenmesi ve kontrolü sonucunda, ihracatçının beyanına tamamen uygun olduğu anlaşıldığı takdirde EUR.1 veya EUR-MED dolaşım belgesi verilir ve vize edilir.
(5) İhracattan sonra verilen EUR.1 veya EUR-MED dolaşım belgelerinin (7) numaralı Gözlemler kutusuna İngilizce “ISSUED RETROSPECTIVELY” ibaresi yazılır.
(6) İkinci fıkrada belirtilen durumlarda ihracattan sonra düzenlenen EUR-MED dolaşım belgelerinin (7) no.lu kutusuna İngilizce “ISSUED RETROSPECTIVELY (Original EUR.1 no………) [date and place of issue]” ibaresi yazılır.
(7) İhracatçı ülke gümrük idarelerince düzenlenen ve bu ibarelerden birini taşıyan EUR.1 veya EUR-MED dolaşım belgeleri, ithalatçı ülke gümrük idarelerince kabul edilir.
Elektronik sistem üzerinden EUR.1 veya EUR-MED Dolaşım Belgesinin sonradan verilmesi işlemleri
(1) 27 nci maddenin uygulanabilmesi amacıyla, ihracatçı veya onun sorumluluğu altında gümrük beyannamesini imzalamaya yetkili kanuni temsilcisi;
a) Eşyanın cinsi, türü, niteliği ve miktarını, ambalaj şeklini, marka ve numaralarını, işaretlerini, ihracat işleminin yapıldığı gümrük idaresinin adını, gümrük beyannamesinin tarih ve sayısını belirterek ve gümrük beyannamesinin bir örneğini eklemek suretiyle elektronik sistem üzerinden başvuruda bulunur.
b) Söz konusu eşya için ihraç sırasında EUR.1 veya EUR-MED Dolaşım Belgesi verilmediğini veya ithalatçı ülke gümrük idaresince teknik nedenlerle kabul edilmediğini sebepleri ile birlikte elektronik sistem üzerinden beyan eder.
(2) Birinci fıkrada belirtilen şartları yerine getiren ihracatçının veya onun sorumluluğu altında gümrük beyannamesini imzalamaya yetkili kanuni temsilcisinin talebi, gümrük idaresi veya Bakanlıkça yetkilendirilen kişi ve kuruluşlar tarafından incelenir. Söz konusu ihraç eşyasına ait gümrük beyannamesi ve ekleri diğer evrak ile varsa bu işleme dair dosyaların incelenmesi ve kontrolü sonucunda, yapılan beyanın tamamen uygun olduğu anlaşıldığı takdirde başvurular elektronik sistem üzerinden onaylanır ve vize edilir.
(3) Bu şekilde düzenlenen EUR.1 veya EUR-MED Dolaşım Belgesinin (7) numaralı “Gözlemler” kutusuna İngilizce “ISSUED RETROSPECTIVELY” ibaresi elektronik sistem üzerinden kaydedilir.
Teknik nedenlerle EUR.1 veya EUR-MED dolaşım belgelerinin reddi
(1) EUR.1 veya EUR-MED dolaşım belgesi, bu Yönetmelikte öngörülen şekilde düzenlenmemiş ise teknik nedenlerle reddedilebilir. Aşağıda belirtilen;
a) EUR.1 veya EUR-MED dolaşım belgesinin, ebat veya renk olarak örnekten önemli derecede farklı olması, seri numarası bulunmaması, resmi olarak öngörülen dillerden birinde basılmaması gibi öngörülen form dışında bir form kullanılarak düzenlenmesi,
b) EUR.1 veya EUR-MED dolaşım belgesinde (4) numaralı kutu gibi doldurulması zorunlu kutulardan birinin doldurulmaması,
c) EUR.1 veya EUR-MED dolaşım belgesinin (11) numaralı kutusunun mühürlenmemesi, kaşelenmemesi veya imzalanmaması,
ç) EUR.1 veya EUR-MED dolaşım belgesinin yetkili olmayan bir makam tarafından onaylanması,
d) EUR.1 veya EUR-MED dolaşım belgesi vize edilirken kullanılan mührün veya kaşenin 42 nci madde hükümleri uyarınca örneği gönderilmeyen yeni bir mühür veya kaşe olması,
e) İbraz edilen EUR.1 veya EUR-MED dolaşım belgesinin orijinal olmayıp fotokopi veya suret olması,
f) EUR.1 veya EUR-MED dolaşım belgesinin (2) veya (5) numaralı kutusuna Anlaşmaya taraf olmayan ülkelerden birinin yazılması,
gibi teknik nedenlerle kabul edilmeyen EUR.1 veya EUR-MED dolaşım belgeleri sonradan düzenlenebilir.
(2) Teknik nedenlerle reddedilen EUR.1 veya EUR-MED dolaşım belgesi üzerine “BELGE KABUL EDİLMEMİŞTİR” ibaresi yazılarak, hangi nedenlerle kabul edilmediği de belirtilerek sonradan düzenlenen yeni bir EUR.1 veya EUR-MED dolaşım belgesi alması için ithalatçıya iade edilir. Ancak, gümrük idareleri gümrük işlemlerinin tamamlanmasından sonra kontrol amacıyla veya hile yapıldığından şüphe edilmesi halinde reddedilen EUR.1 veya EUR-MED dolaşım belgesinin bir kopyasını saklayabilir.
(3) Türkiye’ye yönelik ithalatlarda ibraz edilen menşe ispat belgelerinin teknik nedenlerle reddedilmesi durumunda, eşyaya ilgili Anlaşma kapsamında tercihli rejim uygulanmaz ve kanuni vergi nispetleri üzerinden tahakkuk yapılarak vergiler tahsil edilir. Bu durumda, 4458 sayılı Gümrük Kanununun 234 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi uygulanmaz.
EUR.1 veya EUR-MED dolaşım belgelerinin ikinci nüshalarının düzenlenmesi
(1) EUR.1 veya EUR-MED dolaşım belgesinin çalınma, kaybedilme ve hasar görmesi hallerinde ihracatçı, ilk belgeyi düzenleyen gümrük idaresine veya Bakanlıkça yetkilendirilen kişi veya kuruluşlara başvurarak belgenin ikinci bir nüshasının düzenlenmesini talep edebilir.
(2) Gümrük idareleri, kendilerinde bulunan ve ihraç işlemi yapılmış olan eşyaya ait belgelere ve ilk belgeye uygun olarak düzenlendiğini tespit ettikten sonra ikinci nüsha belgenin vize işlemini yapar.
(3) Ancak, gümrük vizesi kutusuna vize tarihi olarak hüküm ifade etmek üzere, ilk dolaşım belgesinin vize tarihi ve seri numarası yazılır.
(4) Bu şekilde düzenlenen ikinci nüsha belgelerin (7) numaralı Gözlemler kutusuna İngilizce DUPLICATE ibaresi yazılır.
Elektronik sistemde ikinci nüsha EUR.1 veya EUR-MED Dolaşım Belgesi düzenlenmesinde yapılacak işlemler
(1) EUR.1 veya EUR-MED Dolaşım Belgesinin çalınması, kaybedilmesi veya hasar görmesi hallerinde ihracatçı veya onun sorumluluğu altında gümrük beyannamesini imzalamaya yetkili kanuni temsilcisi, gümrük idaresi veya Bakanlıkça yetkilendirilen kişi ve kuruluşlara başvurarak belgenin ikinci bir nüshasının düzenlenmesi için elektronik sistem üzerinden başvuruda bulunabilir. Başvuru sahipleri, ikinci nüsha belge düzenlenme talebinin nedenini elektronik sistemde beyan eder.
(2) İkinci nüsha EUR.1 veya EUR-MED Dolaşım Belgesi düzenlenmesi talebi ile elektronik sistem üzerinden gerçekleştirilen başvuru ve yapılan beyan gümrük idaresi veya Bakanlıkça yetkilendirilen kişi ve kuruluşlar tarafından incelenir.
(3) Gümrük idaresi veya Bakanlıkça yetkilendirilen kişi ve kuruluşlar, ihraç işlemi yapılmış olan eşyaya ait asıl EUR.1 veya EUR-MED Dolaşım Belgesine ilişkin bilgilerle birinci fıkrada belirtilen beyanı karşılaştırıp, ikinci nüshaya ilişkin yapılan beyanların doğruluğunu saptadıktan sonra, başvuru onaylanır ve gümrük idaresince vize işlemi gerçekleştirilir.
(4) Bu şekilde düzenlenen ikinci nüsha EUR.1 veya EUR-MED Dolaşım Belgesinin (7) numaralı “Gözlemler” kutusuna İngilizce “DUPLICATE” ibaresi ile ilk dolaşım belgesinin vize tarihi ve seri numarası, elektronik sistem üzerinden kaydedilir.
(5) Elektronik sistem tarafından asıl EUR.1 veya EUR-MED Dolaşım Belgesi, bu belgeye dayanılarak düzenlenen ikinci nüsha EUR.1 veya EUR-MED Dolaşım Belgesiyle ilişkilendirilir.
EUR.1 veya EUR-MED dolaşım belgelerinin değiştirilmesi
(1) Menşeli ürünler Taraf ülkelerden birinin gümrük idaresinin kontrolü altında iken, ürünün tamamının veya bir bölümünün bulunduğu ülke veya taraf diğer ülke içinde başka bir yere gönderilmesi gerektiği durumda, gönderilecek kısım için asıl belge yerine geçmek üzere bir veya birden çok müfrez EUR.1 veya EUR-MED dolaşım belgesi düzenlenir ve durum esas EUR.1 veya EUR-MED dolaşım belgesi üzerine işaret edilir.
(2) Müfrez EUR.1 veya EUR-MED Dolaşım belgesi düzenlenme talebi eşyayı kontrol altında bulunduran gümrük idaresine yazılı olarak yapılır. İlgili idare tarafından gerekli her türlü inceleme yapılarak bu Yönetmelik hükümlerine uygun olması halinde talep yerine getirilir.
(3) Düzenlenen müfrez belge Yönetmelik hükümlerinin uygulanmasında EUR.1 veya EUR-MED dolaşım belgesi olarak kabul edilir.
(4) Esas EUR.1 veya EUR-MED dolaşım belgesinin tarih ve seri numarası müfrez belgenin veya belgelerin (7) numaralı "Gözlemler" kutusuna yazılır, aslına ve tüm nüshalarına “MÜFREZ MENŞE İSPAT BELGESİDİR” kaşesi basılır.
(5) Gümrük idaresi, esas menşe ispat belgesi ile buna dayanılarak düzenlenen yeni belgenin veya belgelerin beyaz nüshasını muhafaza eder.
DOKUZUNCU BÖLÜM
İbraz
Menşe ispat belgelerinin geçerliliği
(1) EUR.1 veya EUR-MED dolaşım belgesi, ihracatçı ülkedeki vize tarihinden itibaren dört ay geçerli olur ve bu süre zarfında ithalatçı ülkenin gümrük idarelerine ibraz edilmesi gerekir.
(2) Menşe beyanı veya EUR-MED menşe beyanı, ihracatçı tarafından hazırlanış tarihinden itibaren dört ay geçerli olur ve bu süre zarfında ithalatçı ülkenin gümrük idarelerine ibraz edilmesi gerekir.
(3) İthalatçı ülkenin gümrük idarelerine ibraz edilecek menşe ispat belgeleri, istisnai durumlar nedeniyle, birinci ve ikinci fıkralarda belirtilen sürelerden sonra da, uygulanan tercihli muamele çerçevesinde kabul edilebilir.
(4) Diğer geç ibraz hallerinde, ithalatçı ülkenin gümrük idaresi, eşyanın belirtilen son tarihten önce gümrüğe sunulmuş olması kaydıyla menşe ispat belgelerini kabul edebilir.
(5) Menşe ispat belgelerinin ibraz süresinden sonra tercihli muameleden yararlanması için, bu sürenin bitiminden önce eşyanın gümrüğe gelmiş ve yine bu süreden önce ithalatçı veya gümrük beyannamesini imzalamaya yetkili kanuni temsilcisi tarafından yazılı olarak ilgili gümrüğe başvurulmuş olması gerekmektedir.
(6) İlgili gümrük idaresi durumu bağlı olduğu Bölge Müdürlüğüne intikal ettirir. İlgili Bölge Müdürlüğü konuyu inceleyerek mücbir sebep ve olağanüstü hal mevcudiyetine kanaat getirir ve ek süre istemine ilişkin gerekçeleri haklı bulur ise belgelerin süresini en çok bir ay uzatabilir.
Menşe ispat belgelerinin ibrazı
(1) Menşe ispat belgeleri, gümrük mevzuatı ve ilgili mevzuat gereğince ithalatçı ülkenin gümrük idarelerine ibraz edilir. Söz konusu gümrük idaresi, menşe ispat belgelerinin tercümesini talep edebilir. Ayrıca idare beyannameye ek olarak, ithalatçıdan eşyanın Anlaşma koşullarına uygunluğunu gösteren yazılı bilgi ve belgeleri talep edebilir.
(2) Eşyanın tercihli rejiminden yararlanmasını teminen ibrazı gereken menşe ispat belgelerinin, bu belgeyle ilgili eşyanın fiili ithalinden evvel veya fiili ithali sırasında ibraz edilememesi ve ilgili ithalatçı tarafından eşyanın bekletilmeden ithalinin istenilmesi durumunda, tercihli rejim uygulanmaz ve indirimsiz vergi nispetleri üzerinden tahakkuk yapılarak vergiler kesin olarak tahsil edilir. Ancak bu kabil eşyanın fiili ithalini müteakip süreleri içerisinde, usulüne uygun menşe ispat belgeleri işlemi yapan gümrük idaresine ibraz olunduğu takdirde; ibraz olunan menşe ispat belgesinin ithal edilen eşyaya ait olduğunun gümrük beyannamesi ve ekleri belgelerle karşılaştırılarak anlaşılması ve belgenin geçerlilik süresinin geçirilmemiş olduğunun tespiti kaydıyla, tercihli vergi oranına göre hesaplanan vergi tutarları ile tercihsiz vergi oranına göre hesaplanan vergi tutarları arasındaki fark mükelleflerine iade edilir.
Parçalar halinde ithalat
(1) İthalatçının talebi üzerine ve Bakanlıkça belirlenen şartlara binaen, Armonize Sistemin 2(a) Genel Kuralı anlamındaki birleştirilmemiş veya monte edilmemiş halde olan ve Armonize Sistemin XVI ncı ve XVII nci Bölümlerinde ya da 7308 ve 9406 no’lu pozisyonlarında yer alan ürünlerin, parçalar halinde ithal edilmesi halinde, bu tür ürünler için tek bir menşe ispat belgesi, ilk parçanın ithalatı esnasında gümrük idaresine verilecektir.
Tevsik edici belgeler
(1) Aşağıda sayılan belgeler, bir EUR.1 veya EUR-MED dolaşım belgesi, Menşe beyanı veya EUR-MED menşe beyanı kapsamındaki ürünlerin Türkiye veya 6 ncı maddede yer alan ülkelerden biri menşeli olduğu ve bu Yönetmeliğin diğer koşullarını yerine getirdiği hususlarını desteklemek amacıyla, 19 uncu maddenin beşinci fıkrasında ve 23 üncü maddede belirtilen belgeler arasındadır:
a) İhracatçı veya tedarikçi tarafından, söz konusu eşyanın elde edilmesi için gerçekleştirilen işlemleri belgeleyici nitelikte; örneğin hesaplarında veya iç muhasebesinde yer alan doğrudan deliller,
b) Taraf ülkelerden birinde düzenlenmiş veya hazırlanmış, imalatta kullanılan girdilerin menşe statüsünü tevsik eden, iç mevzuat uyarınca kullanılan belgeler,
c) Taraf ülkelerden birinde düzenlenmiş veya hazırlanmış, girdiler üzerinde bu ülkelerde yapılan işçilik veya işlemi tevsik eden, iç mevzuat uyarınca kullanılan belgeler,
ç) Kullanılan girdilerin menşe statüsünü tevsik etmek üzere, Türkiye veya 6 ncı maddede yer alan ülkeler tarafından bu Yönetmelik hükümleri uyarınca düzenlenmiş veya hazırlanmış EUR.1 veya EUR.MED dolaşım belgeleri veya Menşe beyanları veya EUR.MED menşe beyanları,
d) 14 üncü maddede öngörülen şartların karşılandığını ispat eden, Türkiye veya ilgili Taraf ülke dışında gerçekleştirilen işçilik ve işlemlere ilişkin uygun nitelikte kanıtlar.
Menşe ispat belgeleri ve tevsik edici belgelerin muhafazası
(1) Yürürlükteki kanunlarda öngörülen süreler saklı kalmak üzere,
a) EUR.1 veya EUR-MED dolaşım belgesi düzenlenmesi için başvuruda bulunan ihracatçı, 19 uncu maddenin beşinci fıkrasında belirtilen belgeleri,
b) Menşe beyanı veya EUR-MED menşe beyanında bulunan ihracatçı, bu beyanın bir nüshasını ve 23 üncü maddede belirtilen belgeleri,
c) EUR.1 veya EUR-MED dolaşım belgesini düzenleyen gümrük idaresi veya Bakanlıkça yetkilendirilen kişi veya kuruluşlar, 21 inci maddede belirtilen başvuru formunu ve başvuru sırasında firma tarafından kendilerine sunulan diğer tüm vesaiki,
ç) İthalatçı ülkenin gümrük idareleri, kendilerine ibraz edilen menşe ispat belgelerini
en az üç yıl muhafaza etmek mecburiyetindedir.
Farklılıklar ve şekli hatalar
(1) Menşe ispat belgelerindeki ifadeler ile ürünlerin ithalat işlemlerini yerine getirmek amacıyla gümrük idarelerine ibraz edilen belgelerdeki ifadeler arasında küçük farklılıkların bulunması, belgenin gümrüğe sunulan ürünlere tekabül ettiğinin kesin olarak ortaya konması kaydıyla, söz konusu menşe ispat belgelerinin geçerliliğini kendiliğinden ortadan kaldırmaz.
(2) Menşe ispat belgeleri üzerindeki ifadelerin doğruluğu üzerinde şüphe yaratması söz konusu olmayan, daktilo hatası gibi bariz maddi hatalar, bu belgelerin reddedilmesini gerektirmez.
ONUNCU BÖLÜM
Menşe İspatından Muafiyet
Ticari mahiyette olmayan eşya
(1) Küçük paketler halinde gerçek kişilerden gerçek kişilere gönderilen veya yolcuların zati ya da hediyelik eşyasının bir bölümünü oluşturan eşya; ticarete konu olmamaları, bu Yönetmelik gereklerini yerine getirdiklerinin beyan edilmesi ve bu beyanın doğruluğu hakkında şüphe bulunmaması halinde menşe ispat belgesi istenmeksizin menşeli ürünler olarak kabul edilir. Posta yoluyla gelen eşyada beyan, Posta Gümrük Beyannamesi (CN22/CN23 belgesi) veya bu belgeye eklenen bir kağıt üzerinde yapılabilir.
(2) Alıcıların, yolcuların veya ailelerinin şahsi kullanımına mahsus ürünler içeren arızi ithalat, eşyanın tabiatı ve miktarı itibariyle ticari bir amaç gözetilmediği bariz ise, ticari ithalat olarak kabul edilmez.
(3) Ayrıca, birinci ve ikinci fıkradaki ürünlerin toplam kıymetinin, küçük paketler halindeki eşyada 500 Euro’yu, yolcu zati ve hediyelik eşyasında 1200 Euro’yu geçmemesi gerekir.
ONBİRİNCİ BÖLÜM
Euro ile İfade Edilen Tutarlar
Euro karşılıklarının tespiti
(1) 19 uncu madde ile 37 nci madde hükümlerinin uygulanmasında, eşyanın Euro dışında bir para birimi üzerinden faturalandırıldığı durumlarda, Taraf ülkelerin ulusal para birimleri cinsinden ifade edilen Euro tutarına eşit tutarlar, Taraf ülkelerin her biri tarafından yıllık olarak sabitlenir.
(2) Bir sevkiyat, ilgili ülkede sabitlenen tutara göre, faturanın düzenlendiği para birimine atıf yapılmak suretiyle, 19 uncu madde ile 37 nci madde hükümlerinden yararlanır.
ONİKİNCİ BÖLÜM
Basitleştirilmiş İşlemler
Onaylanmış ihracatçı yetkisinin verilmesi
(1) Taraflar arasındaki ticarette aşağıdaki hükümler çerçevesinde basitleştirilmiş işlem uygulanması mümkündür;
a) Bakanlık;
1) Sık sık EUR.1 veya EUR-MED dolaşım belgesi düzenlenmesini gerektiren sevkiyat yapan,
2) Eşyanın menşe statüsünün ve bu Yönetmelik hükümlerinin yerine getirildiğinin saptanması için gerekli her türlü teminatı gümrük idarelerine veren,
3) Vergi ve gümrük mevzuatı ile ilgili ciddi ve mükerrer suç işlememiş olan,
4) Gümrük makamlarının faaliyetlerini denetlemesine imkan verecek kayıtlara sahip olan
gerçek ve tüzel kişilere, eşyanın kıymetine bakılmaksızın örneği Ek IV(a)’te yer alan Menşe beyanını veya örneği Ek IV(b)’te yer alan EUR-MED menşe beyanını hazırlayabilmesi konusunda Onaylanmış İhracatçı yetkisi verebilir.
(2) Bakanlık, basitleştirilmiş işlem uygulamasını teminen yetki belgesi verilmesi ve yetkinin Onaylanmış İhracatçı tarafından kullanımının izlenmesine ilişkin usulleri belirler.
Onaylanmış ihracatçı yetkisinin iptali
(1) Onaylanmış ihracatçıların bu Yönetmelikteki hükümlere aykırı hareket etmeleri ya da verilen yetkide öngörülen koşullara uymamaları veya bu koşulların ortadan kalkması halinde, cezai hükümler saklı kalmak üzere verilen yetki Bakanlıkça geçici olarak geri alınabilir veya iptal edilebilir.
Muhasebesel ayırım
(1) Aynı ve birbirleri yerine geçebilen menşeli ve menşeli olmayan girdi stoklarının ayrı tutulmasının önemli maliyetler ve somut güçlükler doğurduğu hallerde, ilgililerin yazılı talebi üzerine gümrük idaresi, bu stokların yönetiminde muhasebesel ayırım yönteminin kullanılmasına izin verebilir.
(2) Muhasebesel ayırım yöntemi, belirli bir referans dönemi için, elde edilen menşeli kabul edilebilecek ürün sayısının, stokların fiziksel ayırıma tabi tutulmuş olması halinde elde edilecek ürün sayısı ile aynı olmasını sağlayabilmelidir.
(3) Gümrük idaresi bu izni gerekli göreceği koşullara bağlı olarak verebilir.
(4) Muhasebesel ayırım yöntemi, ürünlerin imal edildiği ülkede uygulanan genel muhasebe ilkelerine göre uygulanır ve kaydı tutulur.
(5) Muhasebesel ayırım yönteminden yararlanan kişi, menşeli kabul edilebilecek ürün miktarı için, yerine göre, Menşe beyanı veya EUR-MED menşe beyanı düzenleyebilir veya EUR.1 veya EUR-MED dolaşım belgesi düzenlenmesi için başvurabilir. Gümrük idaresinin talebi üzerine, yararlanan kişi, stoklarının nasıl işletildiğine ilişkin bir bildirge sunar.
(6) Gümrük idaresi, iznin kullanımını izler ve yararlananın izni uygunsuz kullandığı veya bu Yönetmelikte belirlenen bir koşulu yerine getiremediği her durumda geri alabilir.
(7) Bakanlık, muhasebesel ayırım yönteminin kullanılması ile bu yöntemin kullanılmasına ilişkin iznin verilmesi, geri alınması ve iznin kullanımının izlenmesine dair usulleri belirler.
ONÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Gümrük İdareleri Arasında Karşılıklı İşbirliği
Mühür, kaşe ve adreslerin iletilmesi
(1) Taraf ülkelerin gümrük idareleri, kendi gümrük idarelerinde EUR.1 ve EUR-MED dolaşım belgesi vize ederken kullandıkları mühürlerin veya kaşelerin örnek baskılarını ve EUR.1 ve EUR-MED dolaşım belgelerinin, Menşe beyanları ile EUR-MED menşe beyanlarının kontrolünden sorumlu gümrük idarelerinin adreslerini birbirlerine iletir.
Karşılıklı yardım
(1) Taraf ülkeler, yetkili gümrük idareleri vasıtasıyla birbirlerine EUR.1 ve EUR-MED dolaşım belgeleri, Menşe beyanları ile EUR-MED menşe beyanlarının geçerliliklerinin ve bu belgelerde yer alan bilgilerin doğruluğunun kontrolünde yardımcı olurlar.
Sonradan kontrol talebi
(1) İthalatçı ülke gümrük idareleri, EUR.1 ve EUR-MED dolaşım belgeleri ve Menşe beyanları ile EUR-MED menşe beyanlarının sonradan kontrolünü talep edebilirler.
(2) İthalatçı ülke gümrük idaresi, ihracatçı ülke gümrük idaresince verilen EUR.1 ve EUR-MED dolaşım belgeleri ve Menşe beyanları ile EUR-MED menşe beyanlarının gerçekliği veya eşyanın gerçek menşeine ilişkin bilgilerin doğruluğu hakkında makul bir şüphesi olduğunda veya sondaj usulü ile yapacağı kontrol sonucunda anılan belgeleri sonradan kontrol talebi ile 45 inci madde hükümleri çerçevesinde vizeyi yapan ihracatçı ülke gümrük idaresine geri gönderir.
(3) İthalatçı ülke gümrük idareleri, EUR.1 ve EUR-MED dolaşım belgesi ile eğer ibraz edilmiş ise Menşe beyanı veya EUR-MED menşe beyanını, yahut bu belgelerin birer kopyasını, gerektiğinde araştırmanın gerekçelerini de belirterek ihracatçı ülkenin gümrük idarelerine geri gönderirler. Menşe ispat belgesinde yer alan bilgilerin doğru olmadığı kanaatini uyandıran elde edilmiş tüm belge ve bilgi, kontrol talebini desteklemek üzere gönderilir.
Sonradan kontrol işlemleri
(1) Menşe İspat Belgelerinin kontrol talebi, bu belgelerin Bakanlığa gönderilmesi suretiyle yapılır.
(2) EUR.1 ve EUR-MED dolaşım belgelerinin kontrol talebi; (13) numaralı bölümün, EUR.1 ve EUR-MED dolaşım belgesini vize eden ihracatçı ülke gümrük idaresinin adı ve adresi ile kontrol talebinde bulunan ithalatçı ülke gümrük idaresinin adı ve açık posta adresi, yazı makinası veya mürekkepli kalemle ve matbaa harfleri ile yazılarak doldurulması suretiyle yapılır.
(3) Kontrol talebinde bulunulan yer ve tarih belirtilip imzalanır ve mühür veya kaşe ile işlemi gerçekleştiren görevliye ait kaşe uygulanmak suretiyle onaylanır.
Sonradan kontrol talebinin incelenmesi
(1) Kontrol, ihracatçı ülke gümrük idaresi tarafından yapılır. Bu amaçla, ihracatçı ülke gümrük idaresi, her türlü delil talep etme ve ihracatçının hesaplarını denetleme veya gerekli gördüğü diğer kontrolleri yapabilme yetkisine sahiptir.
(2) İhracatçı ülke gümrük idareleri EUR.1 ve EUR-MED dolaşım belgelerinin kontrol sonucunu (14) numaralı bölümü aşağıdaki şekilde doldurmak suretiyle belirtir:
a) Birinci veya ikinci maddelerden uygun olanın önüne (x) işareti konur,
b) Kontrolü yapan gümrük idaresinin adı ve kontrol tarihi yazılır,
c) İmzalanır ve okunabilir mühür veya kaşesi ile işlemi gerçekleştiren görevliye ait kaşe uygulanmak suretiyle onaylanır.