BİRİNCİ KISIM
Genel Hükümler
BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç, Kapsam, Hukuki Dayanak, Tanımlar
Amaç
Bu Yönetmeliğin amacı, yurt içi ve yurt dışı kaynaklardan temin edilen petrolün doğrudan veya işlenmek suretiyle, güvenli ve ekonomik olarak rekabet ortamı içerisinde kullanıcılara satışına ilişkin piyasa faaliyetlerinin; şeffaf, eşitlikçi ve istikrarlı biçimde sürdürülmesi için gerçek ve tüzel kişilere verilecek lisanslara, Kuruma yapılacak bildirimlere ve kayıt düzenlerine ilişkin usul ve esasların belirlenmesidir.
Kapsam
Bu Yönetmelik; Kurumun petrol piyasasında lisans işlemlerine yönelik görev, yetki ve sorumluluklarına, lisanslarda yer alması gereken hükümlere, lisans sahiplerinin hak ve yükümlülükleri ile bildirim ve kayıt düzenine ilişkin usul ve esasları kapsar.
Hukuki dayanak
Bu Yönetmelik, 20/2/2001 tarihli ve 4628 sayılı Enerji Piyasası Düzenleme Kurumunun Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun ile 4/12/2003 tarihli ve 5015 sayılı Petrol Piyasası Kanununa dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar
Bu Yönetmelikte geçen;
1. Kanun: 4/12/2003 tarihli ve 5015 sayılı Petrol Piyasası Kanununu,
2. Kurum: Enerji Piyasası Düzenleme Kurumunu,
3. Kurul: Enerji Piyasası Düzenleme Kurulunu,
4. Başkan: Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu Başkanını,
5. Akaryakıt: Benzin türleri, nafta (hammadde, solvent nafta hariç), gazyağı, jet yakıtı, motorin türleri, fuel-oil türleri, biodizel ile sürdürülebilir havacılık yakıtını,
6. Akaryakıt istasyonu: Dağıtıcı veya bunlarla tek elden satış sözleşmesi yapmış bayilerce teknik, kalite ve güvenlik açısından mevzuata uygun olarak kurulup, bir veya farklı alt başlıktan birer akaryakıt dağıtıcısının tescilli markası altında faaliyette bulunan ve esas itibarıyla araçların akaryakıt, madeni yağ, otogaz LPG, temizlik ve ihtiyarî olarak bakım ile kullanıcıların tüplü LPG hariç diğer asgarî ihtiyaçlarını karşılayacak imkânları sunan yerleri,
7. Bayi: Bayilik faaliyeti için gerekli donanıma sahip gerçek ve tüzel kişileri,
8. Bayilik: Karşılıklı yükümlülüklerin ekinde fizibilite olan bir sözleşmeye bağlanarak akaryakıt dağıtım şirketleri tarafından gerçek ve tüzel kişilere akaryakıtın kullanıcılara ikmali yetkisi verilmesi işlemini,
9. Dağıtım: Serbest kullanıcılara akaryakıt toptan satışı ve ikmali dahil bayilere akaryakıt satış ve ikmal faaliyetlerinin bütününü,
10. Ham petrol: Yerden çıkarılan sıvı haldeki doğal hidrokarbonları,
11. İhrakiye: Ülkenin karasuları ve/veya karasuları bitişiğinde deniz vasıtalarına veya hava meydanlarında yerli ve yabancı hava taşıtlarına vergili veya vergisiz sağlanan akaryakıtı ve madeni yağı,
12. İhrakiye teslim şirketi: Yurt içinden ve yurt dışından temin ettiği ihrakiyeyi deniz ve hava taşıtlarına ikmal eden lisanslı sermaye şirketini,
13. İletim: Boru hattı vasıtasıyla petrolün taşınması işlemini (üreticilerin rafineriye veya iletim hattına ulaşan boru hatları ile tesislerin bünyesinde yer alan boru hatları hariç),
14. İlgili mevzuat: Petrol piyasasına ilişkin Kanun, yönetmelik, lisans, tebliğ, genelge ve Kurul kararlarını,
15. İşleme: Petrol ve diğer kimyasal maddelerden madeni yağ üretimi hariç yeni ürünler elde edilmesine ve/veya ürünlerin nitelik veya niceliğinin değiştirilmesine ilişkin işlemleri,
16. Kötüniyet: Piyasa faaliyetinin yapılmasında, petrolün kaybına, karışmasına, bozulmasına veya amaç dışı kullanımına sebebiyet veren bir eylem veya ihmali,
17. Kullanıcı: Petrol kullanımı yapan gerçek ve tüzel kişileri,
18. Kullanım: Petrolün sadece kişisel ve işletme ihtiyaçları için tüketimini,
19. Lisanslı depolama: Piyasa faaliyetinde bulunanların stok ve işletme ihtiyaçlarını gidermek üzere başkasının mülkiyetindeki petrolün depolanması işlemini,
20. Madeni yağ: Baz yağına veya kimyasal sentez yöntemi ile işlenen maddelere, bazı katkıların ilâvesi sonucu, hareketli ve temas halinde olan iki yüzey arasındaki sürtünme ve/veya aşınmayı azaltma veya soğutma özelliğine sahip mamul haline getirilen doğal veya yapay maddeleri,
21. Petrol: Akaryakıt, ham petrol ve ürünleri,
22. Piyasa: Petrolün temini ve satışı, rafinajı, işlenmesi, depolanması, iletimi, ihrakiye teslimi, taşınması, dağıtımı, bayiliği, kullanımı ve bunlarla ilişkili iş ve işlemlerden oluşan piyasayı,
23. Rafinaj: Ham petrolden başlayarak yeni ürünler elde edilmesine ilişkin işlemleri,
24. Tarife: Petrolün rafinajı, dağıtımı, iletimi, depolanması, taşınması, işlenmesi ve satışı ile bunlara dair hizmetlere ilişkin fiyat, hüküm ve şartları içeren düzenlemeleri veya lisans sahibi kişiler tarafından oluşturulan fiyat listelerini,
25. Taşıma: Ham petrol ve akaryakıtların, kabotaj kapsamında denizyolu ve demiryolu taşıma araçlarıyla yapılan nakil faaliyetlerini,
26. Tehlikeli eylem: Piyasa faaliyetinin yapılmasında, bunların yapıldığı mahalde veya yakınında bulunan bir kimsenin ölümüne, sakatlanmasına veya sağlığının bozulmasına, çevrenin kirlenmesine sebep olan veya olabilecek nitelikte bulunan bir fiil veya ihmali,
27. Teknik düzenleme: Petrolün ve madeni yağın, ilgili idari hükümler de dahil olmak üzere, özellikleri, işleme ve üretim yöntemleri, bunlarla ilgili terminoloji, sembol, ambalajlama, işaretleme, etiketleme ve uygunluk değerlendirmesi işlemleri hususlarından biri veya birkaçını belirten ve uyulması zorunlu olan her türlü düzenlemeyi,
28. Tesis: Lisans konusu faaliyetin gerçekleştiği ana ve yardımcı üniteler ile idari bölümler bütününden oluşan yapıyı, deniz veya demiryolu araçlarını,
29. Ulusal Marker: Akaryakıta; rafineri çıkışında, gümrük girişinde, sanayide yan ürün olarak veya diğer şekillerde üretilen veya tasfiye edilmiş kaçak akaryakıttan teknik düzenlemelere uygun olan akaryakıta veya benzin türlerine harmanlanacak etanole ticari faaliyete konu edilmeden önce eklenecek ve akaryakıtın özelliklerini bozmayacak niteliği haiz kimyasal ürünü,
30. Üretim: Üretim sondajı ve geliştirme faaliyetlerini, petrolün çıkarılmasını, ön işlenmesini, saha dâhilinde veya civarında depolanmasını, bu depolara, iletim hattına veya rafineriye boru hattı ve diğer vasıtalarla taşınmasını,
31. Üretici: 30/5/2013 tarihli ve 6491 sayılı Türk Petrol Kanunu kapsamında Türkiye’de petrol üretimi yapan tüzel kişiyi,
32. Ürün: Fiziksel veya kimyasal işlem, rafinaj veya diğer yöntemlerle ham petrol ve/veya ürünlerinden elde edilen ürün veya ara ürün herhangi bir hidrokarbonu,
33. Bakanlık: Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığını,
34. Bayilik teşkilatı: Dağıtım faaliyetinin sürdürülmesi için gerekli asgari sayıdaki bayiden oluşan yapıyı,
35. Kurumsal Bilişim Sistemi: Kuruluş çalışanları tarafından kullanılan bilgisayarlar, bunlara hizmet veren dosya, uygulama, veri tabanı ve e-posta sunucusu ve ağ altyapısının tamamını,
36. Endüstriyel Kontrol Sistemleri: Enerjinin üretilmesi, enerji sağlayan ham petrol, taş kömürü ve benzeri hammaddelerin işlenip tüketime hazır hale getirilmesi, enerjinin iletim veya dağıtım katmanları aracılığı ile aktarılması gibi süreçlerin bir veya birden fazla merkezden izlenmesini, bazen de yönetilmesini sağlayan bilgi ve iletişim sistemlerini,
37. Kayıtlı elektronik posta (KEP): 11/2/1959 tarihli ve 7201 sayılı Tebligat Kanununun 7/a maddesi uyarınca sermaye şirketlerine geçerli tebligata esas elektronik iletilerin gönderimi ve teslimatı da dahil olmak üzere kullanımına ilişkin olarak hukuki delil sağlayan, elektronik postanın nitelikli şeklini,
38) Demiryolu aracı: 19/8/2016 tarihli ve 29806 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Demiryolu İşletmeciliği Yetkilendirme Yönetmeliğinin 3 üncü maddesinin birinci fıkrasının (ğ) bendinde tanımlanan araçları,
39) Demiryolu pompası: Bayilik lisansı altına işlenmek şartıyla sadece demiryolu tren işletmecilerinin sahip olduğu demiryolu araçlarının ve Demiryolu İşletmeciliği Yetkilendirme Yönetmeliğinin 3 üncü maddesinin birinci fıkrasının (g) bendinde tanımlanan demiryolu altyapı işletmecisinin faaliyetleri gereği kullanması gereken araçların akaryakıt ihtiyaçlarını karşılayan yerleri,
ifade eder.
İKİNCİ BÖLÜM
Lisans, Lisans Gerektiren Faaliyetler ve Muafiyetler
Lisans
Lisans, bir gerçek veya tüzel kişinin piyasada faaliyet gösterebilmek için Kurumdan almak zorunda olduğu izin belgesidir.
Her bir piyasa faaliyeti ve piyasa faaliyeti yürütülen her bir tesis için ayrı lisans alınır. Lisanslarda, lisans kapsamında yer alması halinde tesise özgü hükümlere yer verilir.
Lisanslar hiçbir surette devredilemez. Ancak, lisans sahibi tüzel kişiye bankalar ve/veya finans kuruluşları tarafından sınırlı veya gayri kabili rücu proje finansmanı sağlanması halinde, kredi sözleşmesi hükümleri gereği, bankalar ve/veya finans kuruluşları Kuruma gerekçeli olarak bildirimde bulunarak, bu Yönetmeliğin öngördüğü şartlar çerçevesinde önerecekleri bir başka tüzel kişiye lisans sahibi tüzel kişinin lisansı kapsamındaki tüm yükümlülüklerini üstlenmek şartıyla lisans verilmesini talep edebilir. Önerilen tüzel kişiye, bu Yönetmelik kapsamındaki yükümlülükleri yerine getirmesi kaydıyla lisans verilir.
Piyasada lisans alınmaksızın faaliyette bulunulduğunun tespit edilmesi halinde, ilgili gerçek veya tüzel kişi hakkında Kanunda belirtilen yaptırımlar uygulanır.
Kurumdan lisans alan kişiler, ilgili mevzuat hükümlerinin yanı sıra, diğer mevzuat hükümlerine de uymak zorundadır.
Lisans sahipleri Kurul Kararı ile belirlenen asgari ödenmiş sermaye miktarını sağlamak ve korumak ile yükümlüdür. Ödenmiş sermaye miktarını sağlayamayan lisans sahiplerine ilişkin olarak bu Yönetmeliğin 17 nci maddesinin birinci fıkrasının (e) bendi uyarınca lisans sona erdirme işlemi uygulanır.
Lisans gerektiren faaliyetler ve muafiyetler
Lisanslar aşağıdaki başlıklar altında verilir:
a) Rafinerici Lisansı,
b) İşleme Lisansı,
c) Madeni Yağ Lisansı,
d) Depolama Lisansı,
e) İletim Lisansı,
f) Serbest Kullanıcı Lisansı,
g) İhrakiye Teslimi Lisansı,
h) Dağıtıcı Lisansı,
i) Taşıma Lisansı,
j) Bayilik Lisansı.
Bayilik lisansları, akaryakıt veya ihrakiye alt başlıkları altında verilir.
Atık madeni yağdan baz yağ üretim faaliyeti, alt başlıklarına işletmek kaydıyla madeni yağ lisansı veya dağıtıcı lisansı sahiplerince yapılabilir. Atık madeni yağdan baz yağ üretimi madeni yağ üretim faaliyetinin içinde yer alır. Atık madeni yağlardan üretilenler hariç olmak üzere baz yağ üretilmesi sadece rafinerici lisansı kapsamında yapılabilir.
Sanayi tesislerinde yan ürün olarak akaryakıt elde edilmesi işlemleri ile rafinerici, dağıtıcı, ihrakiye teslimi lisansı sahipleri tarafından yapılan;
1) Akaryakıtın özelliklerini iyileştirmeye yönelik organik ve inorganik katkı maddelerinin ilavesi işlemleri,
2) Teknik düzenlemelere uygun olan ve akaryakıta ayrı bir vasıf kazandırmayan harmanlama işlemleri,
için lisans alınması gerekmez.
Üçüncü şahıslara hizmet vermeyen ve/veya rafinerilerden doğrudan petrol alan kişilerin sahip oldukları tesislere/depolara boru hattı vasıtasıyla yapılan taşıma faaliyetleri için iletim lisansı alınması gerekmez.
Lisanslı depolama tesisi bulunmayan sivil hava ulaşımına açık havaalanlarında ihrakiye teslim faaliyetinde bulunan lisans sahipleri; bu havaalanlarında, uçak ikmal aracı olarak kullandıkları akaryakıt tankerleri vasıtasıyla kendi faaliyetlerinin yanı sıra, ihrakiye teslim faaliyetinde bulunan diğer lisans sahiplerine, ilgili diğer mevzuatta kayıtlı hususların da yerine getirilmesi kaydıyla akaryakıt ikmal hizmeti verebilir.
Lisans kapsamında olsun veya olmasın; sanayi tesislerinde yan ürün olarak elde edilen ürünün yurt içinde akaryakıt olarak faaliyete konu edilmesi halinde, sanayiciler Kuruma bilgi verilmek şartıyla teknik düzenlemelere uygun olanları dağıtıcılara, uygun olmayanları rafinerilerin olumlu görüş vermesi ve anlaşma sağlanması halinde rafinerilere teslim etmekle yükümlüdür.
Bayilik, serbest kullanıcı, dağıtıcı ve ihrakiye teslimi lisanslarına işlenen taşımacılıkla ilgili bilgiler kapsamında üçüncü şahıslara taşıma hizmeti verilemez.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Lisans Başvurusu, İnceleme ve Değerlendirme, Sonuçlandırma, Lisanslarda Asgari Olarak Yer Alacak Hususlar ve Lisansların Yürürlüğe Girmesi
Lisans başvurusu
Lisans başvuruları, Petrol Piyasasında Lisans Başvurusu Açıklamalarına İlişkin Kurul Kararı uyarınca sunulması gereken bilgi ve belgelerin elektronik olarak ibraz edilmesi suretiyle yapılır. “Petrol Piyasasında Lisans Başvurusu ve Bildirim Açıklamaları” uyarınca sunulması gereken belge ve bilgileri 31/7/2009 tarihli ve 27305 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Kamu Hizmetlerinin Sunumunda Uyulacak Usul ve Esaslara İlişkin Yönetmeliğin 8 inci maddesi çerçevesinde değerlendirmeye tabi tutulur ve söz konusu Yönetmeliğin 8 inci maddesine uygun olarak belge ve bilgi talep edilir. Talep edilen lisans kapsamında birden çok faaliyet yapılmak istenmesi halinde, başvuru dosyasında ilgili faaliyete ilişkin eklere de yer verilir.
Rafinerici, iletim ve depolama lisansı başvuruları ekinde Petrol Piyasasında Uygulanacak Teknik Kriterler Hakkında Yönetmelikte belirtilen usul ve esaslara uygun şekilde hazırlanan “Mecra ve Emniyet Şeridi Dosyası” yer alır.
Lisans almak üzere;
a) Türkiye’de yerleşik,
b) Ticaret veya sanayi siciline kayıtlı,
c) Gelir veya kurumlar vergisi yükümlüsü,
gerçek veya tüzel kişiler başvurabilir.
21/3/2007 tarihli ve 5607 sayılı Kaçakçılıkla Mücadele Kanununa aykırı fiillerden dolayı;
a) Haklarında kesinleşmiş mahkûmiyet kararı olanlara lisans verilmez.
b) Kesinleşmiş mahkeme kararının lisans sahibi bir tüzel kişi hakkında olması durumunda söz konusu tüzel kişilikte suçun işlendiği tarih itibarıyla; yüzde ondan fazla paya sahip ortaklar, sonradan görevden ayrılmış olsa bile yönetim kurulu başkan ve üyeleri ile temsil ve ilzama yetkili olanlara lisans verilmez ve bu kişiler, lisans başvurusu yapan tüzel kişiliklerde doğrudan pay sahibi olamaz.
c) Kovuşturmaya yer olmadığına dair karar veya mahkeme kararı kesinleşinceye kadar, rafineri hariç olmak üzere, fiilin işlendiğinin tespit edildiği tesis için yeni lisans verilmez.
ç) Lisans sahibine Kurumca verilen idari para cezası ödenmeden lisansa konu tesis için yeni lisans verilmez.
Mevzuata aykırı olarak Özel Tüketim Vergisiz (ÖTV’siz) satışlardan veya kanuna karşı hile veya yalan beyanda bulunulduğunun tespit edilmesinden dolayı, Kanunun 20 nci maddesi uyarınca lisansı iptal edilen tüzel kişiye, lisans iptaline konu fiilin işlendiği tarihte bu tüzel kişilikte doğrudan veya dolaylı yüzde ondan fazla paya sahip ortaklara, yönetim kurulu başkan ve üyeleri ile temsil ve ilzama yetkili olanlara ve bu kişilerin doğrudan veya dolaylı ortak, yönetim kurulu başkan veya üyesi olduğu ya da temsil ve ilzama yetkili olduğu tüzel kişilere petrol piyasasında faaliyete ilişkin lisans verilmez.
Türkiye’de piyasa faaliyetlerinde bulunan ve yabancı devletler mevzuatına göre sermaye şirketi niteliğinde bulunan özel hukuk tüzel kişileri, Türk parasının kıymetini koruma hakkındaki mevzuata göre Türkiye’deki faaliyetleri bakımından Türkiye’de yerleşik sayılır.
Lisans başvurularında, yukarıda sayılanlara ek olarak lisans türlerine göre aşağıdaki şart ve nitelikler aranır:
a) Rafinerici, iletim, depolama, işleme, dağıtıcı ve ihrakiye teslimi lisansları için; başvuru sahibi tüzel kişinin; 13/1/2011 tarihli ve 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu hükümleri doğrultusunda anonim şirket ya da limited şirket olması ve Kurul Kararı ile belirlenen asgari ödenmiş sermayeyi sağlaması zorunludur.
b) Madeni yağ lisansı başvurularında ibraz edilecek kapasite raporunda, yıllık madeni yağ üretimi kapasitesi 50.000 tonun veya atıktan baz yağ geri dönüşüm kapasitesi 25.000 tonun üzerinde olanlar hariç olmak üzere; atık madeni yağdan baz yağ üretimi faaliyetinde bulunulacakların üretim yetkinlik puanının en az %55, diğer madeni yağ lisansı başvurularında bulunacakların ise üretim yetkinlik puanının en az %50 olması,
c) Dağıtıcı lisansları için pazarlama projeksiyonunda beyaz ürün (benzin ve motorin) niteliğindeki akaryakıt yıllık satış hedefinin en az 60.000 ton olması,
d) İhrakiye teslimi lisansları için, tesislerle ilgili kurum ve/veya kuruluşlardan izin alınmış olması,
e) Bayilik lisansları için; dağıtıcı lisansı sahipleriyle yapılmış bayilik sözleşmesi ve gayri sıhhi müesseseler hakkında mevzuata göre verilmiş ikinci sınıf gayri sıhhi müessese açılma ruhsatının bulunması,
f) Serbest kullanıcı lisansları için; 46 ncı maddede belirlenen serbest kullanıcı limiti veya üzerinde petrol tüketimine sahip olunması. Ancak, serbest kullanıcı limiti veya üzerinde petrol kullanma kapasitesine sahip olduğu kapasite raporuyla belgelenen elektrik üretim tesisleri için yapılacak serbest kullanıcı lisansı başvurularında bir önceki yıl gerçekleşen petrol kullanım miktarı dikkate alınmaz. Bu tesisler için petrol kullanımına esas olan miktar Kuruma ibraz edilen projeksiyon üzerinden hesaplanır.
g) Dağıtıcı ve ihrakiye teslimi lisansı sahiplerinin Kurulca belirlenecek yeterli teknik ve ekonomik güce sahip olması.
Taşıma lisansı başvurularında en az bir taşıma aracının mülkiyetine sahip olunması veya finansal kiralama yoluyla edinilmesi veya taşıma aracına ilişkin olarak ilgililerle yapılmış kira veya hizmet sözleşmesinin bulunması gereklidir.
Lisans başvuruları; bayilik lisansı kapsamındaki faaliyetler için akaryakıt veya ihrakiye temin edilmeden, diğer lisanslar için ise hak konusu olabilecek herhangi bir girişim başlatılmadan önce yapılır.
Başvuru sırasında gerçek veya tüzel kişilerden istenen bilgi ve belgelerin ilgili mevzuata uygun olup olmadığı hakkındaki değerlendirme, bilgi ve belgelerin Kuruma sunulmasını izleyen on iş günü içerisinde tamamlanır.
Lisans başvurularının ilgili mevzuata uygun olarak yapılmadığının tespiti halinde, söz konusu eksikliklerin on iş günü içerisinde giderilmesi gerektiği, aksi takdirde başvurunun yapılmamış sayılacağı ve başvurunun iade edileceği başvuru sahibine bildirilir. Söz konusu süre içerisinde de eksiklikler giderilmediği takdirde başvuru yapılmamış sayılır ve başvuru iade edilir.
Lisans başvurularının inceleme ve değerlendirmeye alınması
Lisans başvuru esaslarına göre eksiksiz olarak yapıldığı tespit edilen lisans başvurularının inceleme ve değerlendirmeye alınabilmesi için başvuru sahiplerine bildirimde bulunulur ve lisans alma bedelinin yüzde birinin, bildirim tarihinden itibaren on iş günü içerisinde Kurum hesabına yatırılması istenir. Bu yükümlülüğün yerine getirilmemesi halinde başvurunun reddedilmiş sayılacağı yapılan bildirimde yer alır.
Eksiksiz olarak yapıldığı tespit edilen, taşıma, bayilik ve serbest kullanıcı lisansı başvurularında lisans bedelinin tamamının yatırılması istenir. Lisans bedelinin yatırılmasını takiben lisans başvurusu inceleme ve değerlendirmeye alınır.
Tesis kurulmak üzere yapılan taşıma, bayilik ve serbest kullanıcı lisans başvuruları hariç olmak üzere, lisans alma bedelinin yüzde birinin Kurum hesabına yatırıldığına dair belgenin ibrazını takiben lisans başvurusu inceleme ve değerlendirmeye alınır. Taşıma, bayilik ve serbest kullanıcı lisans başvuruları, lisans başvuru esaslarına göre eksiksiz olarak yapıldıkları veya varsa eksikliklerinin giderildiği tarih itibariyle inceleme ve değerlendirmeye alınır.
Rafinerici ve depolama lisansı başvurularında lisans alma bedelinin yüzde birinin Kurum hesabına yatırıldığının ibraz edilmesini takiben lisans başvurusu inceleme ve değerlendirmeye alınır ve başvuruya konu yerin il, ilçe, köy, mahalle, ada, parsel, 1/25.000’lik pafta numarası ve UTM-ED50 (6˚lik) sisteme göre belirlenmiş koordinat bilgilerini de içeren bilgiler Kurum internet sayfasında duyurulur. Rafinerici veya depolama lisansı başvurusuna ilişkin yapılan duyurunun süresi tamamlandıktan sonra, duyuru konusu yerde elektrik piyasasında üretim, doğal gaz piyasasında depolama, piyasada başka bir rafinerici veya depolama faaliyetinde bulunmak üzere yapılan lisans başvuruları iade edilir veya reddedilir.
Lisans başvurusunun inceleme ve değerlendirmeye alınması, lisans almaya hak kazanıldığı anlamını taşımaz.
İnceleme ve değerlendirme
Kurum tarafından yapılan inceleme ve değerlendirmede tüm lisanslar açısından ilgili mevzuatta öngörülen amaçlara uygunluk göz önünde bulundurulur.
İlgili rafinerici veya depolama lisansı başvuru tarihinden itibaren 8 inci maddenin dördüncü fıkrası çerçevesinde yapılan ve başvuruya konu yerin il, ilçe, köy, mahalle, ada, parsel, 1/25.000’lik pafta numarası ve UTM-ED50 (6˚lik) sisteme göre belirlenmiş koordinat bilgilerini içeren, ilgili rafinerici veya depolama lisansına ilişkin yapılan duyuruya kadar geçen sürede ve/veya duyurudan itibaren on iş günü içerisinde, duyuru konusu yerde faaliyet göstermek üzere piyasada başka bir rafinerici ve/veya depolama lisansı, elektrik piyasasında üretim lisansı veya doğal gaz piyasasında depolama lisansı başvurusunun olması durumunda aşağıda yer alan esaslar çerçevesinde değerlendirme yapılır:
a) Uluslararası andlaşma ile tahsisi yapılan veya yapılması öngörülen yerde ya da elektrik piyasasında nükleer enerjiye dayalı elektrik üretim tesisi sahası olarak Bakanlıkça çalışmalara konu edilen sahada faaliyet göstermek üzere piyasada ya da elektrik veya doğal gaz piyasalarında yapılan lisans başvuruları her aşamada reddedilir.
b) 8 inci maddenin dördüncü fıkrası çerçevesinde ilan edilen lisans başvurusuna konu yerin uluslararası andlaşma ile tahsisi yapılan veya yapılması öngörülen yer olmaması veya nükleer enerjiye dayalı üretim tesisi sahası olarak Bakanlıkça çalışmalara konu edilmemesi, ancak ilan edilen lisans başvurusuna konu yerde faaliyette bulunmak üzere, piyasada rafinerici ve/veya depolama faaliyeti göstermek üzere başka lisans başvurusunun veya başvurularının ya da elektrik piyasasında elektrik üretim faaliyeti göstermek üzere lisans başvurusunun veya başvurularının bulunması ya da doğalgaz piyasasında depolama lisansı başvurusunun veya başvurularının bulunması halinde, duyuru konusu yerde hangi başvuruya ilişkin lisanslama sürecine devam edileceği aşağıdaki usul ve esaslara göre Kurul kararıyla belirlenir.
1) Lisans başvurularından doğal gaz piyasasında yeraltı doğal gaz depolama, elektrik piyasasında doğal gaz hariç diğer kaynak veya yakıta dayalı üretim, doğal gaz piyasasında sıvılaştırılmış doğal gaz tesisinde yapılacak depolama, piyasada rafinerici, elektrik piyasasında doğal gaza dayalı üretim ve piyasada depolama lisansı başvurularına sırasıyla öncelik verilir.
2) (1) numaralı alt bent hükmü çerçevesinde öncelik verilen lisans başvurusu ya da başvuruları dışında kalan başvurular iade edilir veya reddedilir.
c) 8 inci maddenin dördüncü fıkrası kapsamında ilan edilen lisans başvurusuna konu yerde piyasada rafinerici ya da depolama faaliyeti gösterilmesi yönünde karar ittihazı ve piyasada birden fazla rafinerici ya da depolama lisansı başvurusu olması halinde, lisanslama sürecinin devam edeceği başvurunun belirlenmesinde başvuru yapılan yere Kurum evrakı sıra sayısına göre ilk yapılan başvuru dikkate alınır. İlk sıradaki başvuru dışında kalan başvurular iade edilir veya reddedilir.
İnceleme ve değerlendirme sürecinin sonuçlandırılabilmesi için, başvuru sahibinden, ihtiyaç duyulan her türlü ek bilgi ve belge ayrıca istenebilir ve başvuru sahibi gerçek veya tüzel kişiyi temsile yetkili şahıslar doğrudan görüşme yapmak üzere çağrılabilir.
İnceleme ve değerlendirmenin sonuçlandırılması
Lisans başvurularına ilişkin değerlendirme en geç altmış gün içerisinde karara bağlanır ve ilgiliye tebliğ edilir.
Yapılan inceleme ve değerlendirmeye ilişkin rapor Kurula sunulur ve lisans başvurusu Kurul kararıyla sonuçlandırılır. Lisans başvurusunun Kurul kararıyla reddedilmesi durumunda, ret gerekçeleri başvuru sahibine bildirilir. Yükümlülüklerini yerine getiren gerçek veya tüzel kişiye Kurul kararı ile lisans verilir. Ancak Kurul, lisans verilmesi ile bu lisanslara ilişkin başvuruların reddi işlemlerine ilişkin yetkilerinin bir kısmını veya tamamını Başkanlığa veya Petrol Piyasası Dairesi Başkanlığına devredebilir.
Lisans alması Kurul kararıyla uygun bulunan; rafinerici, iletim, depolama, işleme, madeni yağ, dağıtıcı ve ihrakiye teslimi lisansları başvuru sahibine yapılacak tebligatla, lisans alma bedelinin kalan tutarının Kurum hesabına yatırıldığına ilişkin belgenin ibraz edilmesi ve varsa Kurul uygun bulma kararı kapsamında öngörülen diğer yükümlülüklerin doksan gün içerisinde yerine getirilmesi halinde lisansının verileceği bildirilir. Lisans başvurusuna konu projenin veya yatırımın, 2872 sayılı Çevre Kanununa dayanılarak çıkarılan mevzuatta belirtilen usul ve esaslar kapsamında bulunması halinde, başvuru sahibi bu süre içerisinde ayrıca; Çevresel Etki Değerlendirmesi Olumlu Kararına veya Çevresel Etki Değerlendirmesi Gerekli Değildir Kararına ilişkin belgeyi Kuruma ibraz eder.
Bayilik, taşıma ve serbest kullanıcı lisansları hakkında uygun bulma kararı alınmaz.
Lisans başvurusu hakkında alınan uygun bulma kararında belirtilen yükümlülüklerin gerçek veya tüzel kişiye tebliğinden itibaren 90 gün içerisinde yerine getirilmemesi halinde, lisans başvurusu Kurul kararıyla reddedilir. Bu süre, lisans başvurusuna konu projenin veya yatırımın 2872 sayılı Çevre Kanununa dayanılarak çıkarılan mevzuatta belirtilen usul ve esaslar kapsamında bulunması halinde, bu kapsamdaki yükümlülüklerin gerçek veya tüzel kişiden kaynaklanmayan nedenlerle yerine getirilememiş olması veya mücbir sebepler nedeniyle Kurul kararı ile uzatılabilir.
Taşıma, bayilik ve serbest kullanıcı lisanslarının verilmesi ile bu lisanslara ilişkin başvuruların reddi işlemleri Petrol Piyasası Dairesi Başkanlığınca sonuçlandırılır.
Rafinerici, iletim, depolama, işleme, madeni yağ, dağıtıcı ve ihrakiye teslimi lisanslarıyla sınırlı olmak üzere, lisans sahibinin adı/ticaret unvanı ile aldığı lisans türü ve süresi Resmî Gazete’de yayımlanır.
Dağıtıcı, ihrakiye teslimi, madeni yağ ve bayilik lisansı başvurularına ilişkin taleplerin yerine getirilmesi için başvuru sahibinin Sosyal Güvenlik Kurumuna vadesi geçmiş prim ve idari para cezası borcu ile 21/7/1953 tarihli ve 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunun 22/A maddesi kapsamında vadesi geçmiş borcunun bulunmaması zorunludur. Başvuru sahibinin vadesi geçmiş borcu bulunup bulunmadığına dair bilgiler Kurum tarafından Gelir İdaresi Başkanlığı ile Sosyal Güvenlik Kurumundan temin edilir. Borç bilgilerine ilişkin itirazlar borcun kapsamına göre Sosyal Güvenlik Kurumuna veya Gelir İdaresi Başkanlığına yapılır. Bu konuda başvuru sahibi tarafından Kuruma yapılan itirazlar veya sunulan bilgi ve belgeler incelemeye alınmaz. Borç bilgilerinin teminine ilişkin usul ve esaslar Kurum ile Sosyal Güvenlik Kurumu ve Gelir İdaresi Başkanlığı arasında gerçekleştirilen veri paylaşımı protokolleri ile belirlenir.
Lisanslarda asgari olarak yer alacak hususlar
Lisanslarda asgari olarak;
a) Lisans sahibinin adı veya unvanı,
b) Lisans kapsamında, varsa alt başlık ve kategori,
c) Lisans kapsamındaki faaliyetin niteliği,
d) Yürürlük tarihi ve lisans süresi,
e) Varsa, tesisin türü, coğrafi konumu, teknoloji ve miktarlara ilişkin bilgiler,
f) Varsa, lisansa ve/veya lisans kapsamındaki tesis veya tesislere özgü hükümler,
g) Teknik düzenlemelere uygun olmayan petrol ikmali nedeniyle kullanıcıya verilen zarar ve hasarların tazmini hususu,
ğ) Rafinerici lisanslarında, tesislerdeki hammadde, ham petrol, ara ürün, akaryakıt harici ürün, akaryakıta harmanlanan ürün tankları, ulusal marker uygulanacak ve uygulanmayacak akaryakıt tankları ile dâhili tüketim tanklarına ilişkin tank numarası, kapasite, statü, kullanım durumu ve ürün cinsi bilgileri,
h) Atıktan akaryakıt üretimine ilişkin işleme lisanslarında, tesislerdeki ara ürünlerin, akaryakıt harici ürünlerin, akaryakıta harmanlanan ürünlerin, ulusal marker uygulanacak ve uygulanmayacak akaryakıtın bulunduğu tanklara ve dâhili tüketim tanklarına ilişkin tank numarası, kapasite, statü, kullanım durumu ve ürün cinsi ile kullanılacak atıklara ve üretilecek akaryakıt türlerine ilişkin bilgileri,
yer alır.
Lisansların yürürlüğe girmesi
Lisanslar, lisansta belirtilen tarihte yürürlüğe girer ve lisans sahibinin lisans kapsamındaki hak ve yükümlülükleri bu tarihten itibaren geçerlilik kazanır.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Lisans Bedelleri, Süreleri, Tadil, Süre Uzatımı, Sona Erme ve İptal
Lisans bedelleri
Lisans bedelleri; lisans alma, lisans tadili, lisans süre uzatımı ve lisans sureti çıkartma işlemleri için Kurum hesabına yatırılması zorunlu bedellerdir. Bir sonraki yıl için geçerli olacak lisans bedelleri her yılın Aralık ayının sonuna kadar Kurul kararıyla belirlenerek Resmî Gazete’de yayımlanır. Lisans bedeli değişikliklerinde, lisans bedelinin peşin ödenmesi gereken işlemler için başvuru tarihinde, diğer işlemler için ise başvurunun sonuçlandırıldığı tarihte geçerli olan lisans bedeli ödenir.
Her türlü lisans tadili, lisans süre uzatımı ve lisans sureti çıkartma bedeli ile bayilik, taşıma ve serbest kullanıcı lisanslarına ilişkin lisans alma bedelleri peşin ödenir.
Lisans alma bedelinin yüzde biri olarak ödenmiş tutar varsa, lisans başvurusunun reddi halinde bu tutar Kurum tarafından irat kaydedilir ve irat kaydedilen tutarın iadesi talep edilemez.
Bir dilekçeyle aynı lisans için birden fazla tadil talebinde bulunulması halinde tek lisans tadili bedeli ödenir. İade edilen veya reddedilen başvurular için ödenmiş lisans bedelleri, irat kaydedilmiş kısımları hariç olmak üzere, talebi halinde başvuru sahibine iade edilir.
Lisans süreleri
Lisanslar; 49 yıla kadar verilir.
Lisans ile kazanılan hak ve üstlenilen yükümlülükler lisans süresince geçerlidir.
Lisans tadili
Lisanslar; lisans sahibinin talebi üzerine veya Kurumca resen tadil edilebilir. Dağıtıcısının unvanı tadil edilen bayilerin lisanslarına kayıtlı dağıtım şirketi bilgisi resen tadil edilir. Maddi hatalardan kaynaklanan tadiller ile Kurum tarafından resen yapılan tadillerden lisans tadil ücreti alınmaz.
Lisans sahibinin talebi ile yapılan lisans tadili serbest rekabet koşullarını bozucu hükümler içeremez. Lisans tadil başvuruları, elektronik olarak Petrol Piyasasında Lisans Tadili Başvurularında Aranacak Bilgi ve Belgelere İlişkin Kurul Kararı uyarınca sunulması gereken bilgi ve belgelerin ibraz edilmesi suretiyle yapılır. Başvuru sırasında gerçek veya tüzel kişilerden istenen bilgi ve belgelerin ilgili mevzuata uygun olup olmadığı hakkındaki değerlendirme, bilgi ve belgelerin Kuruma sunulmasını izleyen on iş günü içerisinde tamamlanır. Tadil başvurusunun ilgili mevzuata uygun yapılmadığının tespiti halinde, söz konusu eksikliklerin on iş günü içerisinde giderilmesi gerektiği, aksi takdirde başvurunun yapılmamış sayılacağı ve başvurunun iade edileceği başvuru sahibine bildirilir. Söz konusu süre içerisinde de eksiklikler giderilmediği takdirde başvuru yapılmamış sayılır ve başvuru iade edilir.
Lisanslara ilişkin tadil başvuruları altmış gün içerisinde sonuçlandırılır.
Lisans sahibinin, lisans tadilinden doğacak yeni ve/veya ilave yükümlülükleri yerine getirebilmesi için belirli bir süreye ihtiyaç duyması halinde bu süre Kurul kararı ile belirlenir ve tadil edilen lisanslarda yer alır. Petrol Piyasası Dairesi Başkanlığınca sonuçlandırılan lisans tadil başvurularında bu süre Petrol Piyasası Dairesi Başkanlığınca belirlenir ve tadil edilen lisanslarda yer alır.
Lisans tadilleri Kurul kararı ile sonuçlandırılır. Ancak Kurul, lisans tadillerine ilişkin yetkilerinin bir kısmını veya tamamını Başkanlığa veya Petrol Piyasası Dairesi Başkanlığına devredebilir.
Lisans tadili dosyasındaki işyeri açma ve çalışma ruhsatı hariç bir belgenin geçerliliğini sonradan yitirdiğinin anlaşılması üzerine, durum lisans sahibine bildirilerek, tebligatı izleyen onbeş gün içerisinde geçerli belgenin Kuruma ibrazı istenir. Geçerli belgenin, bu sürenin sonuna kadar Kuruma ibraz edilmemesi halinde, lisans tadil işlemi iptal edilir. Lisans tadili dosyasındaki işyeri açma ve çalışma ruhsatının geçerliliğini sonradan yitirdiğinin anlaşılması durumunda ise süre verilmeksizin lisans tadil işlemi iptal edilir.
Dağıtıcı lisansı sahibi şirketlerin birleşmesi durumunda, her bir bayi için lisans tadil bedeli yatırılmış olması koşuluyla, başka bir belge aranmaksızın bayilerin dağıtıcı tadili yapılır.
Dağıtıcı, ihrakiye teslimi, madeni yağ ve bayilik lisanslarına ilişkin tadil başvurularının yerine getirilmesi için başvuru sahibinin Sosyal Güvenlik Kurumuna vadesi geçmiş prim ve idari para cezası borcu ile 6183 sayılı Kanunun 22/A maddesi kapsamında vadesi geçmiş borcunun bulunmaması zorunludur. Başvuru sahibinin vadesi geçmiş borcu bulunup bulunmadığına dair bilgiler Kurum tarafından Gelir İdaresi Başkanlığı ile Sosyal Güvenlik Kurumundan temin edilir. Borç bilgilerine ilişkin itirazlar borcun kapsamına göre Sosyal Güvenlik Kurumuna veya Gelir İdaresi Başkanlığına yapılır. Bu konuda başvuru sahibi tarafından Kuruma yapılan itirazlar veya sunulan bilgi ve belgeler incelemeye alınmaz. Borç bilgilerinin teminine ilişkin usul ve esaslar Kurum ile Sosyal Güvenlik Kurumu ve Gelir İdaresi Başkanlığı arasında gerçekleştirilen veri paylaşımı protokolleri ile belirlenir.
Süre uzatımı
Lisans süreleri, lisans sahibinin talebi üzerine lisans süresinin bitiminden başlamak üzere ve öngörülen azami süreler gözetilmek suretiyle uzatılabilir.
Süre uzatımı talebi, yürürlükteki lisans süresinin bitiminden en erken altı ay, en geç iki ay önce, lisans sahibinin Kuruma elektronik olarak başvurması suretiyle yapılır. Belirtilen zaman aralığı haricinde yapılan başvurular işleme alınmaz.
Süre uzatım talebinin inceleme ve değerlendirmesinde dikkate alınan hususlar Kurul kararıyla belirlenir.
Süre uzatımı başvurusunun ilgili mevzuata uygun olup olmadığı hakkındaki değerlendirme, bilgi ve belgelerin Kuruma sunulmasını izleyen on iş günü içerisinde tamamlanır. Süre uzatımı başvurusunun ilgili mevzuata uygun yapılmadığının tespiti halinde, söz konusu eksikliklerin on iş günü içerisinde giderilmesi gerektiği, aksi takdirde başvurunun yapılmamış sayılacağı ve başvurunun iade edileceği başvuru sahibine bildirilir. Söz konusu süre içerisinde de eksiklikler giderilmediği takdirde başvuru yapılmamış sayılır ve başvuru iade edilir.
Süre uzatımı başvurusu hakkındaki inceleme ve değerlendirme, bilgi ve belgelerin sunulmasını izleyen altmış gün içerisinde tamamlanır. Lisans süre uzatımı başvuruları Kurul kararı ile sonuçlandırılır. Ancak Kurul, süre uzatımının sonuçlandırılmasına ilişkin yetkilerinin bir kısmını veya tamamını Başkanlığa veya Petrol Piyasası Dairesi Başkanlığına devredebilir.
Süre uzatımı hakkındaki Kurul kararı, yürürlüğe girmesini müteakip Resmi Gazete’de yayımlanır.
Süre uzatım başvurusu kapsamında aranan işyeri açma ve çalışma ruhsatı hariç bir belgenin geçerliliğini sonradan yitirdiğinin anlaşılması üzerine, durum lisans sahibine bildirilerek, tebligatı izleyen onbeş gün içerisinde geçerli belgenin Kuruma ibrazı istenir. Geçerli belgenin bu sürenin sonuna kadar Kuruma ibraz edilmemesi halinde, süre uzatım işlemi iptal edilir. Süre uzatım başvurusu kapsamında aranan işyeri açma ve çalışma ruhsatının geçerliliğini sonradan yitirdiğinin anlaşılması durumunda ise süre verilmeksizin lisans süre uzatım işlemi iptal edilir.
Dağıtıcı, ihrakiye teslimi, madeni yağ ve bayilik lisanslarına ilişkin süre uzatımı başvurularının yerine getirilmesi için başvuru sahibinin Sosyal Güvenlik Kurumuna vadesi geçmiş prim ve idari para cezası borcu ile 6183 sayılı Kanunun 22/A maddesi kapsamında vadesi geçmiş borcunun bulunmaması zorunludur. Başvuru sahibinin vadesi geçmiş borcu bulunup bulunmadığına dair bilgiler Kurum tarafından Gelir İdaresi Başkanlığı ile Sosyal Güvenlik Kurumundan temin edilir. Borç bilgilerine ilişkin itirazlar borcun kapsamına göre Sosyal Güvenlik Kurumuna veya Gelir İdaresi Başkanlığına yapılır. Bu konuda başvuru sahibi tarafından Kuruma yapılan itirazlar veya sunulan bilgi ve belgeler incelemeye alınmaz. Borç bilgilerinin teminine ilişkin usul ve esaslar Kurum ile Sosyal Güvenlik Kurumu ve Gelir İdaresi Başkanlığı arasında gerçekleştirilen veri paylaşımı protokolleri ile belirlenir.
Bayilik lisansı süre uzatımı başvuruları, başvuru belgelerinin eksiksiz olması ve ilgili mevzuatta belirtilen diğer şartları sağlaması koşuluyla bu maddenin ikinci fıkrasında yer alan iki aylık süre şartı uygulanmaksızın sonuçlandırılır. Başvuru belgelerinin herhangi birinde eksiklik olması veya ilgili mevzuatta belirtilen koşullardan herhangi birinin sağlanmaması durumunda başvuru iade edilir.
Lisansların sona ermesi ve iptali
Lisans sona erdirme işlemi Kurul tarafından veya bu yetkinin devredilmesi durumunda Başkanlık veya Petrol Piyasası Dairesi Başkanlığı tarafından gerçekleştirilir. Lisanslar;
a) Lisans sahibinin iflasının kesinleşmesi halinde,
b) Birleşme ve devralmalar da dahil olmak üzere lisans sahibinin tüzel kişiliğinin sona ermesi halinde,
c) Lisans sahibinin ölümü halinde,
ç) Rafinerici, iletim ve depolama lisansları hariç olmak üzere lisans sahibinin talebi halinde,
d) Bayilik lisanslarında, bayilik sözleşmesinin herhangi bir nedenle sona ermesinden veya lisansa kayıtlı dağıtım şirketine ait dağıtıcı lisansının iptali veya sona ermesinden itibaren otuz gün içerisinde dağıtıcı tadili başvurusu yapılmaması veya Kuruma yeni bayilik sözleşmesi ibraz edilmemesi halinde,
e) Lisans başvurusu, tadili ve süre uzatımı kapsamında aranan işyeri açma ve çalışma ruhsatı hariç lisans alma koşullarından herhangi birinin kaybedildiğinin tespit edilmesi üzerine, durumun lisans sahibine bildirilerek tebligatı izleyen onbeş gün içerisinde koşulun tekrar sağlandığına ilişkin geçerli belgenin Kuruma ibrazının istenmesine rağmen, bu sürenin sonuna kadar geçerli belgenin Kuruma ibraz edilmemesi halinde,
f) Lisans verme, tadili ve süre uzatımı aşamasında lisansa kayıt edilmiş belirli bir süre içerisinde yerine getirme yükümlülüğünün süresi içerisinde yerine getirilmemesi halinde,
g) Bayilik faaliyeti kapsamında haklı ve mücbir sebepler hariç altı aydan uzun süreli pompadan satış satış yapılmaması halinde,
ğ) Lisans başvurusu ve tadili kapsamında aranan işyeri açma ve çalışma ruhsatının geçerliliğini sonradan yitirdiğinin anlaşılması halinde,
h) Dağıtıcı lisansı sahiplerinin bu Yönetmeliğin 34/A maddesi ile belirlenen bayilik teşkilatını süresi içinde oluşturamaması veya koruyamaması halinde,
ı) Lisans sahibinin vergi mükellefiyetinin herhangi bir sebepten dolayı terkin edildiğinin veya vergi mükellefiyetini ortadan kaldıran benzeri durumların tespit edilmesi halinde,
sona erdirilir. Lisanslar, lisans süresinin bitiminde tebligat yapılmaksızın kendiliğinden sona erer.
Dağıtıcı lisansı sahiplerinin, lisans alınmasını takip eden ikinci takvim yılında asgari 20.000 ton, üçüncü takvim yılında asgari 30.000 ton, dördüncü takvim yılında asgari 40.000 ton, beşinci takvim yılından itibaren ise yıllık asgari 60.000 ton beyaz ürün (benzin ve motorin) satışını gerçekleştirmesi zorunludur. Asgari satış yükümlüğünü yerine getirmeyen dağıtıcı lisansı sahibinin lisansı sona erdirilir. Asgari satış yükümlüğünün %10 veya daha az sapma ile yerine getirilememesi durumunda ise lisans sona erdirilmeksizin izlemeye alınır ve bir sonraki takvim yılındaki asgari satış yükümlülüğünün yerine getirilmemesi durumunda ilgilinin lisansı sona erdirilir, yerine getirilmesi durumunda ise izleme kaldırılır. Asgari satış yükümlülüğünün değerlendirilmesinde, dağıtıcıların kendi aralarında yaptıkları akaryakıt ticaretine ve ilgili ve diğer mevzuat kapsamında yapılan akaryakıt ihracatına ilişkin miktarlar dikkate alınmaz.
Dağıtıcı lisansı sahipleri, faaliyetlerini sona erdirmeden en az üç ay önce bayilerini durumdan haberdar etmek ve Kuruma bilgi vermekle yükümlüdür.
Rafinerici lisansı sahiplerinin lisanslarını sona erdirmek istemeleri halinde lisans, ulusal petrol stoğuna ilişkin tesis ve stok envanterinin devir-tesliminin tamamlanması ve gelir muhasebesi işlemlerinin sonuçlandırılmasını takiben Kurul kararıyla sona erer.
İletim ve depolama lisansları ise piyasada üçüncü kişilerle girişilen taahhütlere ilişkin yükümlülüklerin karşılanmış olduğunun belgeleriyle birlikte Kuruma ibraz edilmesi koşuluyla, Kurul kararıyla sona erer.
Lisanslar, Kanunun 20 nci maddesinde düzenlenen hallerde (20 nci maddenin ikinci fıkrasının (c) ve (g) bentleri hariç olmak üzere), 27/11/2013 tarihli ve 28834 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Petrol Piyasasında Yapılacak Denetimler ile Ön Araştırma ve Soruşturmalarda Takip Edilecek Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik kapsamında Kurul kararıyla iptal edilir. Kanunun 20 nci maddesinin ikinci fıkrasının (c) ve (g) bentlerinde belirtilen hallerde ise lisans iptaline ilişkin işlemler, Petrol Piyasasında Yapılacak Denetimler ile Ön Araştırma ve Soruşturmalarda Takip Edilecek Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik hükümlerine tabi olmaksızın Petrol Piyasası Dairesi Başkanlığı tarafından gerçekleştirilir.
Lisans sona erdirme başvuruları elektronik veya yazılı olarak yapılabilir.
İKİNCİ KISIM
Lisanslara İlişkin Hükümler
BİRİNCİ BÖLÜM
Lisans Sahiplerinin Temel Hak ve Yükümlülükleri
Lisans sahiplerinin temel hak ve yükümlülükleri
Lisans; sahibine, lisansta yer alan faaliyetin yapılması ile bu konularda taahhütlere girişilmesi haklarını verir.
Lisans ile tanınan haklar, ilgili ve diğer mevzuatta kayıtlı hususların yerine getirilmesi koşuluyla kullanılabilir.
Lisans sahipleri; piyasa faaliyetinin yürütüldüğü tesislerin tasarımını, yapım ve işletimini ilgili ve diğer mevzuatta belirlenen usul ve esaslara göre yapmakla yükümlüdür.
Lisansa kayıtlı bir bilginin değişmesi veya lisansa bilgi eklenmesinin veya lisanstan bilgi çıkarılmasının gerekmesi halinde, bu durumun vuku bulmasından veya lisans sahibi tarafından öğrenilmesinden itibaren en geç altmış gün, bayilik lisansına kayıtlı dağıtım şirketinin değişmesi halinde ise otuz gün içerisinde lisans sahibi gerekli tüm bilgi ve belgelerle birlikte Kuruma başvuruda bulunarak lisansının tadilini talep etmek zorundadır. Tadil işlemi gerçekleştirilmeden ilave hak doğurucu bir faaliyette bulunulamaz. Başvurunun ilgili mevzuattaki şartları sağlamaması veya 15 inci maddeye uygun olarak tamamlanmaması durumunda başvuru yapılmamış sayılır.
Lisans sahibi bir tüzel kişinin ortaklık yapısında, yönetim kurulu başkan ve üyeleri ile temsil ve ilzama yetkili olanlarında değişiklik olması halinde lisans sahibi, değişikliğin gerçekleşmesinden veya Türkiye Ticaret Sicili Gazetesinde yayımlanmasından itibaren en geç altı ay içerisinde bu durumu aşağıdaki belgelerle birlikte Kuruma bildirir:
a) Dernek, vakıf ve kooperatifler ile halka açık hisse sahiplerindeki değişiklikler yönünden anonim şirketler hariç olmak üzere, lisans sahibi tüzel kişinin ortaklık yapısında değişiklik olması halinde pay devrine ilişkin sözleşmenin noter onaylı örneği ya da değişikliğe ilişkin Türkiye Ticaret Sicil Gazetesi,
b) Lisans sahibi tüzel kişinin yönetim kurulu başkan ve üyelerinde değişiklik olması halinde değişikliğe ilişkin kararın onaylı sureti veya kararın yayımlandığı Türkiye Ticaret Sicil Gazetesi,
c) Lisans sahibi tüzel kişinin temsil ve ilzama yetkililerinde değişiklik olması halinde yeni yetkilinin adı ve soyadının, kimlik bilgilerinin, tatbik imzasının ve yetkinin sınırlarının yer aldığı yetki belgesi.
Piyasa faaliyetinde bulunanlar, kötüniyet veya tehlikeli eylem sonucunu doğuracak her türlü işlemden özenle kaçınmak, bunların oluşumunun engellenmesi için her türlü tedbiri almak ve istenmeyen durumları en kısa sürede gidermek zorundadır.
Rafinerilere ve depolara boşaltılmak üzere karasularında bulunan yüklü tankerler ile rafinerilerdeki ham petrol ve yarı mamul ürünler, ürüne tahvil edilerek ulusal stok mükellefiyetine sayılır.
Rafinerici ve dağıtıcı lisansı sahipleri, bir önceki takvim yılında yurt içine ikmal ettikleri günlük ortalama ürün miktarının minimum yirmi katını ve bir tüketim tesisinde her bir cins üründen yılda 20.000 ton ve üzeri akaryakıt kullanan serbest kullanıcı lisansı sahipleri ise lisanslarına kayıtlı her bir ürün için günlük ortalama tüketimlerinin onbeş katını ulusal stok olarak tutarlar. Rafinerici lisansı sahiplerinin tutmaları gereken ulusal stok miktarının bulunmasında, ham petrol ve yarı mamul ürünler hariç olmak üzere ulusal stok mükellefiyeti kapsamında tutabilecekleri ürünler dikkate alınır. Ulusal stok mükellefiyeti kapsamında;
a) Serbest kullanıcı lisansı sahipleri tesislerinde lisansları kapsamında tükettikleri akaryakıt türlerini,
b) Dağıtıcı lisansı sahipleri; akaryakıt, havacılık yakıtları ve denizcilik yakıtlarından lisanslarına kayıtlı olanları, Kurum tarafından akaryakıtlara harmanlanan ürün olarak işlem göreceği belirlenen ürünleri ve diğer katkı maddelerini,
c) Rafinerici lisansı sahipleri Kurum tarafından ham petrol, akaryakıt, havacılık yakıtları, denizcilik yakıtları, akaryakıtlara harmanlanan ürün, madeni yağ olarak işlem göreceği belirlenen ürünleri, yarı mamul ürünleri ve diğer katkı maddelerini
ulusal stok olarak tutabilir. Askeri amaçlı ikmal edilen ürünler, transit ve ihracat rejimleri kapsamında teslim edilen akaryakıt ve ihrakiye ile nafta (yakıt nafta ve benzin türleri üretiminde kullanılanlar dışında kalan) ulusal stoktan sayılmaz ve ilgili stok yükümlülüğü hesaplamalarına dahil edilmez.
Ulusal stok mükellefiyetinin yerine getirilmesinde ve denetlenmesinde;
a) Rafinerici ve dağıtıcı lisansı sahiplerinin ulusal stok mükellefiyetine esas yıllık ortalama 20 günlük ikmalinin belirlenmesinde tam bir takvim yılındaki teslimler (ihracat ve dağıtıcılar arası ticaret ve transit rejimi kapsamındaki satışlar hariç) esas alınır. Bir takvim yılında ikmal edilen miktar kullanılarak belirlenen stok miktarı, izleyen yılın Mart ayından başlayan 12 aylık dönemdeki stok mükellefiyeti olarak takip edilir. İlk defa lisans alanlar için tam bir takvim yılında faaliyet gösterilene kadar geçiş dönemi tanınır. Stok yükümlülüğünün ifasına ilişkin dönem, tamamlanan takvim yılını takip eden yılın Mart ayında başlar. Yıllık ortalama 20 günlük ikmal miktarı, tamamlanmış takvim yılı verisi kullanılarak hesaplanır. Serbest kullanıcı lisansı sahipleri için yükümlülük lisansın alındığı tarih itibarıyla başlar. Ancak, projeksiyon üzerinden serbest kullanıcı lisansı alınması halinde lisansın alındığı ayı takip eden 4 üncü ay başında lisansta kayıtlı stok miktarı tutulmaya başlanmış olmalıdır. Bu madde kapsamında 20 ve 15 günlük süreler değerlendirilirken bir yıl 365 gün alınır.
b) Ulusal stok mükellefiyetinin tespit ve takibinde ürünlerin ağırlık cinsinden miktarları esas alınır.
c) Rafinerici lisansı sahiplerince akaryakıt ve akaryakıta harmanlanan ürünler dışında tutulan stoklar, tank dibi için %10 ve nafta için ayrıca %4 oranları çıkarıldıktan sonra, 1,065 katsayısına bölünerek ürüne tahvil edilir. Rafinerici lisansı sahiplerince tutulan stoklardan, benzin türlerinin üretiminde kullanılan yarı mamul ürünler, 10 mg/kg’dan daha fazla kükürt içeren motorin türleri ile jet yakıtı üretiminde kullanılabilecek kerosen stokları 1 katsayısı ile ürüne tahvil edilir.
d) Dağıtıcı lisansı sahiplerinin ulusal stok yükümlülüğü kapsamında tutmaları gereken stokların en az %50’sinin benzin türleri ve/veya motorin türleri ve/veya havacılık yakıtlarından oluşması gereklidir.
e) Ulusal petrol stoğu yükümlülüğünün yerine getirilmesinde aşağıdaki hususlar hesaplamaya dahil edilmez:
1) Tüm lisans sahipleri için tank dibi gibi ulaşılamayacak stoklar için fiziki stok miktarının %10’u,
2) Rafinerici lisansı sahipleri için ham petrol veya yarı mamul ürünler olarak tutulan stok toplamının tank dibi gibi ulaşılamayacak stoklar için ayrılan %10’luk kısım dışındaki miktarının (nafta üretimine karşılık) %4’ü,
3) Rafineri dahili kullanımı için ayrılan petrol ürünleri,
4) Rafinerici lisansı sahibinin elinde bulundurduğu bitümenin tank dibi gibi ulaşılamayacak stoklar için ayrılan %10’luk kısım dışında kalan miktarının %85’i,
5) Transit rejime tabi olarak antrepo tanklarında depolanan ürünler.
f) Lisanslı depolarda birden fazla kişiye ait ürünün birlikte depolanması durumunda, tank kapasitesinin stok hesabına dahil edilmeyen %10’u lisanslı depoyu kullanan kişiler arasında her bir lisans sahibince depolanan ürün miktarı oranında paylaştırılır.
g) Akaryakıta harmanlanan ürünler ve katkı maddelerinin ulusal stok mükellefiyetine sayılması için akaryakıta harmanlanmış ve/veya katkılanmış olması veya münhasıran bu amaç için ayrı olarak bekletiliyor olması gerekir.
h) Yükümlü olunan stok miktarı, yükümlüler tarafından her zaman kullanılabilir ve erişilebilir halde mevcut bulundurulur.
Dağıtıcı lisansı sahiplerinin 20, serbest kullanıcı lisansı sahiplerinin 15 günlük stok yükümlülüğü ile rafinerici lisansı sahiplerinin 20 günlük ve tamamlayıcı stok yükümlülüğü kapsamında tutulacak petrol stoklarının ürün cinsinin ve ürünlerin birbirine tahvil edilmesi ile bu stokların fiziksel denetimine ilişkin kurallar dışındaki hususlar hakkında Kanunun 16 ncı maddesinin beşinci fıkrası hükümleri uygulanır.
Serbest kullanıcılar hariç olmak üzere lisans sahipleri, kullanıcılar dışındaki kişilere yapılan ham petrol ve akaryakıt satışları ile hizmet ifalarında, 213 sayılı Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre tanzim edecekleri fatura ve irsaliyelerde satış yapılan muhatabın lisans numarasını ve teslimin yapıldığı tesisin lisans numarasını da belirtmekle yükümlüdür.
Lisans sahipleri, 6/12/2018 tarihli ve 30617 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Elektronik Tebligat Yönetmeliğinde tanımlanan kendi namlarına ait elektronik tebligat adresi almak ve geçerliliğini korumak ile yükümlüdür.
İKİNCİ BÖLÜM
Rafinerici Lisansı
Rafinerici lisansı kapsamında yürütülebilecek faaliyetler
Rafinerici lisansı sahipleri piyasada;
a) Rafineri tesisi kurulması ve işletilmesi,
b) Petrolün alım ve satımının yapılması,
c) Ham petrolden yeni ürünler elde edilmesi,
d) Ham petrolün yurt içinde alım ve satımının sadece diğer rafinericilerle ve üreticilerle yapılması,
ile iştigal edebilir.
Bu faaliyetler dışında; rafinerici lisansı sahipleri, lisanslarına işlenmesi koşuluyla, ayrıca lisans almaksızın rafineri tesisi içinde veya civarında işleme ve depolama faaliyetleri ile yakınındaki diğer tesislere boru hatları ile taşıma faaliyetlerinde ve Kanunun Geçici 3 üncü maddesindeki kısıtlama dışında ihrakiye teslimi faaliyetinde bulunabilir.
Rafinerici lisansı sahipleri; dağıtıcılara ve/veya diğer rafinericilere akaryakıt, lisansında yer alması koşuluyla diğer ihrakiye teslim şirketlerine ihrakiye satışı yapabilir.
Rafinerici lisansı sahiplerinin yükümlülükleri
Rafinerici lisansı sahipleri;
a) Lisansı kapsamındaki rafineri tesislerinin işletilmesi,
b) Teknik düzenlemelere uygun ürün üretilmesi ve teslimi,
c) Ham petrolün temininde, yerli ham petrole öncelik tanınması ve üretim şirketlerinin aleyhine olacak teslim yeri ve şartlarında maddi talep ve teklifte bulunulmaması,
d) Ham petrol üreticilerinin teklifi halinde oluşan asgari fiyatlardan yerli ham petrolün alınması veya asgari fiyat üzerindeki tekliflere onbeş gün içinde yazılı olarak yanıt verilmesi,
e) Ulusal petrol stoğunun tamamlayıcı kısmının tutulması,
f) Ulusal güvenlik açısından ihtiyaç duyulan akaryakıt ve diğer ürünlerin üretimi ve teslimine öncelik verilmesi,
g) Petrol alım satımına ilişkin fiyatların, en yakın erişilebilir dünya serbest piyasa oluşumu dikkate alınarak, tavan fiyatlar olarak hazırlanması,
h) Türk Silahlı Kuvvetlerinin kullandığı taktik yakıtların üretim kabiliyetinin ürün talebi halinde sağlanması ve korunması,
i) Ulusal petrol stoğu kapsamında, ikmal edilen günlük ortalama ürün miktarının minimum yirmi katının kendi depolarında veya lisanslı depolama tesislerinde topluca veya statülerine göre ayrı ayrı bulundurulması,
j) Kendi dağıtım şirketine tanıdığı şartların, akaryakıt talep eden diğer dağıtıcılara da tanınması,
k) Yurt içinde pazarlayacakları akaryakıta, rafineri çıkışında veya gümrük girişinde Kurumun belirleyeceği şart ve özellikte ulusal marker eklenmesi,
l) Tesislerindeki hammadde, ham petrol, ara ürün, akaryakıt harici ürün, akaryakıta harmanlanan ürün tankları, ulusal marker uygulanacak ve uygulanmayacak akaryakıt tankları ile dâhili tüketim tanklarına ilişkin tank numarası, kapasite, statü, kullanım durumu ve ürün cinsi bilgilerini lisanslarına işletmek,
m) Tesislerindeki tankların lisansa kayıtlı kullanım durumlarından ve ulusal marker uygulanacak akaryakıt tankları hariç ürün cinsi bilgilerinden hangisinin fiilen kullanıldığını, 9/12/2005 tarihli ve 26018 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Petrol Piyasası Bilgi Sistemi Yönetmeliği kapsamında Kuruma bildirmek,
n) Tesislerin devreye alınma tarihinden itibaren yirmi dört ay içerisinde kurumsal bilişim sistemi ile endüstriyel kontrol sistemlerini TS ISO/IEC 27001 Bilgi Güvenliği Yönetim Sistemi standardına uygun bir şekilde işletmek, TS ISO/IEC 27001 standardına uygun faaliyet gösterdiğini Türk Akreditasyon Kurumuna akredite olmuş bir belgelendirme kurumuna ispat ederek sistemlerini belgelendirmek ve söz konusu belgelerin geçerliliğini sağlamak, TS ISO/IEC 27001’e göre kuracakları Bilgi Güvenliği Yönetim Sisteminde TS ISO/IEC 27002 Uygulama Rehberine ek olarak ISO/IEC TR 27019 rehber dokümanını da referans almak,
o) Yerli ham petrol alımlarında, ham petrol işleme kapasiteleri dikkate alınarak, Kurul tarafından belirlenen usul ve esaslara uymakla,
ile yükümlüdürler.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
İşleme Lisansı
İşleme lisansı kapsamında yürütülebilecek faaliyetler
İşleme lisansı sahipleri piyasada;
a) Petrokimya alt başlığında petrokimya ürünleri,
b) Biodizel alt başlığında biodizel,
c) Biorafineri alt başlığında sürdürülebilir havacılık yakıtı ve motorin türlerinden HVO motorin,
ç) Atık alt başlığında ilgili mevzuat kapsamında tehlikeli atık olarak sınıflandırılanlar hariç olmak üzere biyolojik kökenli olmayan atıktan akaryakıt,
üretimi ile iştigal edebilir.
İşleme lisansı sahiplerinin yükümlülükleri
İşleme lisansı sahipleri;
a) Tarifelerin Kuruma yapılacak bildirim sonrası uygulanması,
b) Standartlara ve teknik düzenlemelere uygun ürün elde edilmesi,
ile yükümlüdür.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Madeni Yağ Lisansı
Madeni yağ lisansı kapsamında yürütülebilecek faaliyetler
Madeni yağ lisansı sahipleri veya madeni yağ alt başlığı bulunan dağıtıcı lisans sahipleri piyasada, lisansı kapsamındaki madeni yağ üretimi tesislerinde madeni yağ üretimi ile lisanslarına alt başlık olarak işletmek kaydıyla atık madeni yağdan baz yağ üretimi faaliyetinde bulunabilir.
Madeni yağ lisansı sahiplerinin yükümlülükleri
Madeni yağ lisansı sahipleri;
a) Madeni yağ üretim ve ithalatında standartlara ve teknik düzenlemelere uymak,
b) Kapasite raporunda yer almayan ürünleri üretmemek,
c) Kapasite raporunda yer almayan ürünleri üretimde kullanmamak,
ç) Atık madeni yağdan baz yağ üretimi yapılan tesislerde, TS 13541 İş Yerleri - Atık Yağ Rafinasyon ve Rejenerasyon Tesisleri İçin Kurallar standardına uygun olduğunu gösteren TSE Hizmet Yeterlilik Belgesine sahip olmak,
ile yükümlüdür.
Yıllık baz yağ üretim kapasitesi 5.000 tonun üzerinde olan madeni yağ lisansı sahipleri hariç olmak üzere; atık madeni yağdan üretilen baz yağın aynı tesiste madeni yağ üretiminde hammadde olarak kullanılması zorunludur.
BEŞİNCİ BÖLÜM
Depolama Lisansı
Depolama lisansı kapsamında yürütülebilecek faaliyetler
Depolama lisansı sahipleri piyasada; depolama hizmeti verilmesi için depolama tesisi işletilmesi ile iştigal edebilir.
Depolama lisansı sahiplerinin yükümlülükleri
Depolama lisansı sahipleri;
a) İletim hatları ile bağlantılı tesislere ilişkin tarife önerilerinin ilgili mevzuat çerçevesinde hazırlanarak Kuruma sunulması ve Kurul kararı ile onaylanmış tarifelerin uygulanması,
b) İletim hatları ile bağlantılı olmayan tesislere ilişkin tarifelerin hazırlanarak, Kuruma yapılacak bildirim sonrası uygulanması,
c) Kapasite kısıtları dışında, depolama taleplerinin, 47 nci maddede sayılan hususların sağlanması halinde ayrım gözetmeksizin karşılanması,
ile yükümlüdür.
ALTINCI BÖLÜM
İletim Lisansı
İletim lisansı kapsamında yürütülebilecek faaliyetler
İletim lisansı sahipleri piyasada; boru hattı vasıtasıyla petrolün taşınması ve iletim tesisi işletilmesi ile iştigal edebilir.
İletim lisansı sahiplerinin yükümlülükleri
İletim lisansı sahipleri;
a) İlgili mevzuat çerçevesinde tarife önerilerinin hazırlanarak Kuruma sunulması ve Kurul kararı ile onaylanmış tarifelerin uygulanması,
b) Kapasite kısıtları dışında, iletim taleplerinin, 47 nci maddede sayılan hususların sağlanması halinde ayrım gözetmeksizin karşılanması,
ile yükümlüdür.
YEDİNCİ BÖLÜM
Serbest Kullanıcı Lisansı
Serbest kullanıcı lisansı kapsamında yürütülebilecek faaliyetler
Serbest kullanıcı lisansı sahipleri piyasada; kullanım türüne göre kalorifer yakıtı, fuel oil ve motorini dağıtıcı lisansı sahiplerinden temin edebilir.
Serbest kullanıcı lisansı sahipleri, lisanslarına işlenmek ve taşıma lisansı sahiplerinin taşıma araçlarında istenen kriterleri sağlamak koşuluyla kendi araçları ile taşıma yapabilirler.
Serbest kullanıcı lisansı sahiplerinin yükümlülükleri
Yıllık tüketimi bir tesisinde her bir cins akaryakıt için 20.000 ton ve üzeri olan serbest kullanıcı lisansı sahipleri, kendi depolarında, kullanımlarının onbeş günlük kısmını karşılayacak miktarda stok bulundurmakla yükümlüdür.
SEKİZİNCİ BÖLÜM
İhrakiye Teslimi Lisansı
İhrakiye teslimi lisansı kapsamında yürütülebilecek faaliyetler
İhrakiye teslimi lisansı sahipleri piyasada;
a) İhrakiyenin, rafinerici, dağıtıcı, işleme ve diğer ihrakiye teslimi lisansı sahiplerinden veya yurtdışından temini ile transit rejime tabi olan veya serbest dolaşıma girmiş ihrakiyenin deniz veya hava taşıtlarına ikmal edilmesi ile diğer ihrakiye teslimi lisansı sahibi tüzel kişilere ikmali,
b) Antrepo sahasıyla sınırlı olmak kaydıyla transit rejime tabi ihrakiye kapsamındaki denizcilik yakıtlarının hazırlanmasında, nihai ürünün denizcilik yakıtı olması kaydıyla ürünlerin birbiriyle karıştırılması,
c) İhrakiye teslim tesisi işletilmesi,
ile iştigal edebilir.
Fiziki olarak tesliminin ihrakiye teslimi lisansı veya lisanslarına ihrakiye teslim faaliyeti işli dağıtıcı lisansı sahipleri tarafından yapılması ve ikmalin yapıldığı taşıtların ihtiyaçları için kullanılması kaydıyla, ihrakiyenin ihracat veya transit rejimi kapsamında deniz ve hava taşıtlarına ikmal edilmesinde üçüncü kişilerce tahsilât aracılık hizmetleri verilebilir. Kurul tarafından, söz konusu işlemin kapsamına ilişkin düzenleme yapılabilir.
İhrakiye teslimi lisansı sahiplerinin yükümlülükleri
İhrakiye teslimi lisansı sahipleri;
a) İhrakiye amaçlı olmak kaydıyla fuel oil inceltme işlemleri haricinde, ihrakiye türlerinin, kullanım amacının, niteliğinin ve niceliğinin değiştirilmemesi,
b) İhrakiyeye, Kurumun belirleyeceği şart ve özellikte ulusal marker eklenmesi,
c) Ticari deniz vasıtalarına Özel Tüketim Vergisiz akaryakıt satışı yapılmaması,
d) Yurtdışından temin edilerek serbest dolaşıma giren akaryakıt için, Kurumca belirlenen gelir payının ilgililere ödenmesi,
ile yükümlüdür.
İhrakiye teslimi lisansı ya da ihrakiye teslimi faaliyeti işli dağıtıcı lisansı kapsamında jet yakıtı satacak kişiler, havaalanındaki depolama veya ikmal faaliyetleri için kendi adlarına aldıkları İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatını veya söz konusu İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatına ve uygun türde lisansa sahip kişilerle yaptıkları en az bir yıl süreli depolama veya ikmal hizmeti alım sözleşmesini veya 23/1/2009 tarihli ve 27119 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Heliport Yapım ve İşletim Yönetmeliği (SHY-14B) uyarınca büyük heliportlara ilişkin olarak kendi adlarına aldıkları Heliport İşletme Ruhsatını Kuruma ibraz ederek jet yakıtı satışı hususunu lisanslarına işletmek zorundadır. Jet yakıtı satış yetkisinin süresi, ibraz edilen depolama veya ikmal hizmeti alım sözleşmesinin süresini aşamaz. Lisans sahipleri, jet yakıtı satış yetkisine sahip olmak için bu fıkra kapsamında depolama veya ikmal hizmeti alım sözleşmesi ibraz etmesi gereken toplamda en çok üç kişiye jet yakıtı depolama veya ikmal hizmeti verebilir. Üçten fazla kişiyle sözleşme yapmış lisans sahipleri hizmet vermeyi tercih ettikleri en çok üç kişinin ismini, diğer depolama veya ikmal hizmeti sözleşmelerinin feshedildiğine dair belgelerle Kuruma bildirir ve uygun şekilde bildirilmeyenlerin jet yakıtı satışı hususunu lisanslarına işletme talepleri reddedilir.
DOKUZUNCU BÖLÜM
Dağıtıcı Lisansı
Dağıtıcı lisansı kapsamında yürütülebilecek faaliyetler
Dağıtıcı lisansı sahipleri piyasada;
a) Bayilik teşkilatı oluşturulması sonrası lisansında yer alan alt başlık kapsamındaki akaryakıtlarla sınırlı olmak üzere, akaryakıt ithalatı yapılması,
b) Akaryakıtın yurt içinde satışı ve bu kapsamda serbest kullanıcılara toptan satış yapılması,
c) Kendi depolama tesislerinin yakınındaki tesislere boru hatları ile akaryakıt taşınması,
d) Bayilik teşkilatı oluşturulması,
e) Kendi ticari unvanı altında aldığı bayilik lisansı ile işlettiği akaryakıt istasyonlarına ve lisanslı bayilerine akaryakıt dağıtımı yapılması,
f) Kanunun 7 nci maddesinin ikinci fıkrasındaki sınırlamalar dışında, lisanslarına alt başlık olarak ihrakiye teslimi faaliyeti işlenmesi koşuluyla, Özel Tüketim Vergisiz akaryakıt satışlarının, ticari deniz vasıtalarına doğrudan yapılması,
ile iştigal edebilir.
Bu faaliyetler dışında dağıtıcı lisansı sahipleri, lisanslarına işlenmesi koşuluyla; ayrıca lisans almaksızın ihrakiye teslimi, depolama, madeni yağ ve taşıma faaliyetlerinde bulunabilir.
Dağıtıcı lisansı sahipleri, faaliyeti geçici olarak durdurulan dağıtıcıların bayilerine, faaliyetin durdurulduğu süre ile sınırlı olmak ve dağıtıcı tadili yapılmak kaydıyla akaryakıt satışı yapabilir.
Dağıtıcı lisansı sahipleri, Kuruldan izin almaları kaydıyla; diğer dağıtıcılara akaryakıt satışı yapabilir.
Akaryakıt alımlarında 6/6/2002 tarihli ve 4760 sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanunu veya 8/5/2009 tarihli ve 27222 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Türkiye - Avrupa Birliği Katılım Öncesi Yardım Aracı (IPA) Çerçeve Anlaşması Genel Tebliği (Sıra No: 1) kapsamındaki ÖTV istisnalardan yararlanan kişilerin istasyon dışı akaryakıt ikmalleri dağıtıcı lisansı sahipleri tarafından da gerçekleştirilebilir.
Dağıtıcı lisansı sahiplerinin yükümlülükleri
Dağıtıcı lisansı sahipleri;
a) 6 ncı maddede belirtilen harmanlama işlemleri hariç, akaryakıt türlerinin kullanım amacının ve niteliğinin değiştirilmemesi,
b) 33 üncü maddede yer alan istisnalar dışında, başka dağıtıcıların bayilerine satış yapılmaması,
c) İthal ettiği akaryakıta gümrük girişinde, sanayide yan ürün olarak veya diğer şekillerde üretilen veya tasfiye edilmiş kaçak akaryakıttan teknik düzenlemelere uygun olan akaryakıta veya benzin türlerine harmanlanacak etanole ticari faaliyete konu edilmeden önce Kurumun belirleyeceği şart ve özellikte ulusal marker eklemekle,
d) Tescilli markası altında yapılan faaliyetlere ilişkin kalite kontrol izlemesinin etkin biçimde yapılması ve Kurul tarafından ilgili mevzuat kapsamında verilen denetim görevlerinin yerine getirilmesi,
e) Piyasa faaliyetlerine ilişkin fiyatların, en yakın erişilebilir dünya serbest piyasa oluşumu dikkate alınarak, tavan fiyatlar olarak hazırlanması ve Kuruma bildirilmesi,
f) Ulusal petrol stoğu kapsamında, ikmal edilen günlük ortalama ürün miktarının minimum yirmi katının, kendi depolarında veya lisanslı depolama tesislerinde topluca veya statülerine göre ayrı ayrı bulundurulması,
g) Sözleşme, Kanunda öngörülen sürede yenilenemez ise, sözleşme süresinin bitimine kadar bayisinin ikmal ihtiyacının karşılanması,
h) Akaryakıtın, başka bir dağıtıcıdan temin edilmek istenmesi halinde, Akaryakıt Temin İzni başvurusunda bulunulması,
i) Bayilerin katılımıyla gerçekleştirdikleri promosyon kampanyası hakkında bayilerinin, kampanyanın maliyetine ilişkin belgelerle birlikte açık bir şekilde bilgilendirilmesi,
j) Yıllık pazarlama projeksiyonları yapılarak, detayları ile birlikte her yıl Şubat ayı içerisinde Kuruma verilmesi ve varsa pazarlama projeksiyonlarında yüzde ondan fazla artış ve eksilişlerin açıklanması,
k) Kendi işlettiği istasyonlara sübvansiyon ve bayi istasyonlarından farklı uygulama yapılmaması,
l) Bayilik lisansı kapsamında kendi işlettiği istasyonlar aracılığı ile yaptığı satışın, kendi yurt içi pazar payının yüzde on beşinden fazla olmaması,
m) Yurtdışından temin edilerek serbest dolaşıma giren akaryakıt için Kurulca belirlenen gelir payının ilgililere ödenmesi,
n) Durumu ilgili ve/veya diğer mevzuata uygun olmayan gerçek veya tüzel kişilerle bayilik sözleşmesi yapılmaması,
o) Bayilik sözleşmelerinin;
1) Dağıtıcı tarafından bayiye gönderilen noter onaylı tek taraflı fesih ihbarnamesi ile sona erdirilmesi halinde ihbarnamenin on beş gün içerisinde Kuruma bildirilmesi,
2) Bayi tarafından dağıtıcıya gönderilen noter onaylı tek taraflı fesih ihbarnamesi ile sona erdirilmesi halinde tebellüğ tarihinden itibaren on beş gün içerisinde ilgili ihbarname ile birlikte Kuruma bildirilmesi,
3) Karşılıklı fesih protokolü ile sona erdirilmesi halinde protokol tarihinden itibaren on beş gün içerisinde fesih protokolü ile birlikte Kuruma bildirilmesi,
4) Diğer sona erme hallerinde ise sona erme tarihinden itibaren en geç on beş gün içerisinde, sona erme tarihi açıkça belirtilmek suretiyle, gerekçeli olarak ve varsa sona ermeye ilişkin belgelerle birlikte Kuruma bildirilmesi,
ö) Bayilerinin lisans almasından, dağıtıcı tadili yaptırmasından, lisansa tarımsal amaçlı satış tankeri veya sabit köy pompası veya demiryolu pompası işletmesinden önce, ilgili bayilik lisansına kayıtlı akaryakıt istasyonuna, tarımsal amaçlı satış tankerlerine, sabit köy pompalarına ve demiryolu pompalarına istasyon otomasyon sistemi kurulması,
p) Lisanslarının devamı süresince, tescilli markasını veya bu markanın kullanım hakkını, yine 4 ve 37 emtia kodlarını içeren tescil edilmiş yeni bir marka ile değiştirmek suretiyle lisans tadili yapmadan, üçüncü şahıslara devredilmemesi,
r) Lisansının yürürlüğe girdiği tarihten itibaren en geç altı ay içerisinde bayilik teşkilatı oluşturulması,
s) Mevcut bayilerinin veya bayilik teşkilatına dahil edeceği bayilerin elektronik sistemler üzerinden lisans işlemlerini yapmak,
ile yükümlüdür.
Bayilik teşkilatı kurulması
Dağıtıcı lisansı sahipleri lisansının yürürlüğe girdiği tarihten itibaren üç ay içinde en az on, altı ay içinde en az yirmi beş ve bir yıl içinde en az elli istasyonlu bayinin bulunduğu bayilik teşkilatını oluşturur. Lisansına işli olarak veya münferiden aynı unvanlı depolama lisansında asgari 4.000 metreküp depolama kapasitesine sahip dağıtım şirketleri için bu fıkrada belirtilen on, yirmi beş ve elli bayi sayısı şartı sırasıyla beş, on üç ve yirmi beş olarak uygulanır.
Dağıtıcı lisansı sahipleri bayilik teşkilatını korumakla yükümlüdür. Bayilik teşkilatının oluşturulamaması veya oluşturulduktan sonra korunamaması durumunda, dağıtıcı lisansı sahibinin bildirime gerek olmaksızın, otuz gün içerisinde gerekli bayi sayısına ulaşması zorunludur. Bu süre sonunda gerekli sayıda bayisi bulunmayan dağıtıcı lisansı sahipleri bayilik teşkilatını oluşturamamış veya koruyamamış olarak kabul edilir ve Yönetmeliğin 17 nci maddesine göre işlem gerçekleştirilir.
Bayilik teşkilatının oluşturulmasına ilişkin süreler, Kurum tarafından geçici olarak faaliyeti durdurulan lisanslar için durur. Sona erdirilen veya iptal edilen lisansların mahkeme kararı ile tekrar yürürlüğe girmesi durumunda, bu maddenin birinci fıkrasının uygulanması bakımından, yeni lisans alınmış gibi kabul edilir.
Dağıtıcı lisansı sahiplerinin ulusal marker taleplerinin değerlendirmeye alınabilmesi için lisans sahibinin lisans aldığı tarihten itibaren;
a) İlk altı ay içerisinde en az on,
b) Yedinci aydan birinci yılın sonuna kadar en az yirmi beş,
c) Birinci yıldan sonra en az elli,
istasyonlu bayiden oluşan bayilik teşkilatına sahip olması gereklidir. Bu fıkranın yürürlüğe girdiği tarihte dağıtıcı lisansı bulunan kişiler, ulusal marker taleplerinin değerlendirilmesi kapsamında, fıkranın yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla yeni lisans almış olarak kabul edilir.
ONUNCU BÖLÜM
Taşıma Lisansı
Taşıma lisansı kapsamında yürütülebilecek faaliyetler
Taşıma lisansı sahipleri piyasada; boru hattı hariç olmak üzere petrol taşıma araçları ile taşıma hizmeti verilmesi ile iştigal edebilir.
Taşıma lisansı sahiplerinin yükümlülükleri
Taşıma lisansı sahipleri; faaliyetlerini Kanuna ve ilgili mevzuata uygun olarak yürütmekle yükümlüdür.
ONBİRİNCİ BÖLÜM
Bayilik Lisansı
Bayilik lisansı kapsamında yürütülebilecek faaliyetler
Bayilik lisansı sahipleri piyasada, lisanslarında düzenlenen alt başlığa göre akaryakıt bayisi, ihrakiye bayisi; kategoriye göre ise istasyonlu bayi ve istasyonsuz bayi olarak bayisi olduğu dağıtıcıdan temin ettiği akaryakıt veya ihrakiyenin kullanıcılara satışı faaliyetinde bulunabilir. Aynı kişiye ve/veya aynı adrese farklı kategoriden bayilik lisansı verilemez.
İstasyonlu akaryakıt bayileri, lisansları kapsamındaki akaryakıt istasyonları yoluyla, lisansına işlenmek ve gerekli tedbirleri almak kaydıyla, tarım sektörünün ihtiyaçları için tanker ve köy pompası, demiryolu araçlarının ve demiryolu altyapı işletmecisinin faaliyetleri gereği kullanması gereken araçların akaryakıt ihtiyaçları için ise demiryolu pompaları vasıtasıyla LPG hariç akaryakıt satışı yapabilir.
Bayilik lisansı sahipleri, lisanslarına işlenmesi ve taşıma lisansı sahiplerinin taşıma araçlarında istenen kriterleri sağlaması koşuluyla, ayrıca lisans almaksızın kendi araçları ile taşıma yapabilirler.
Bayiler, bayisi oldukları dağıtıcının lisansının iptal edilmesi halinde, sözleşmenin feshini beklemeksizin başka bir dağıtıcı ile sözleşme imzalayarak lisans tadil başvurusunda bulunurlar. Bayiler, bayisi oldukları dağıtıcının faaliyetinin geçici olarak durdurulması halinde ise, dağıtıcının yeniden faaliyete geçmesini beklemeksizin, faaliyetinin geçici olarak durdurulduğu süre ile sınırlı olmak ve lisanslarını tadil ettirmek kaydıyla başka bir dağıtıcıdan akaryakıt temin edebilir.
Bayilik lisansı sahiplerinin yükümlülükleri
Bayilik lisansı sahipleri;
a) Akaryakıtın kullanım amacının ve niteliğinin değiştirilmemesi,
b) Fabrika, şantiye, nakliye filosu işletmeleri ve benzeri kendi ihtiyaçları için depolama imkânı ve kendi araçlarına akaryakıt ikmal kapasitesi olan yerler hariç olmak üzere, akaryakıt istasyonları dışında akaryakıt ikmal ve satışının yapılmaması,
c) Faaliyetlerin, dağıtıcılar ile yapılacak tek elden satış sözleşmesine göre yürütülmesi,
d) Bayisi oldukları dağıtıcı haricinde akaryakıt temini yapılmaması,
e) Tağşiş ve/veya hile amacıyla akaryakıta katılabilecek ürünlerin akaryakıta katılmaması ve istasyonunda bulundurulmaması,
f) Bayilik sözleşmesinin herhangi bir nedenle sona ermesinden itibaren, bir ay içerisinde eski dağıtıcı ile ilgili tüm belirtilerin kaldırılması ve faaliyete, sözleşme yapılan yeni dağıtıcının ürünlerinin pazarlandığı anlaşılacak şekilde devam edilmesi,
g) Kullanıcılar haricinde yeniden satış amaçlı satış yapılmaması,
h) Tarımsal amaçlı satış tankeri, sabit köy pompası ve demiryolu pompası ile yapılan satış işlemleri hariç olmak üzere, akaryakıt istasyonu dışında yapılan her türlü akaryakıt satışını, satışa ilişkin belgenin tanzim tarihinden itibaren en geç onbeş gün içerisinde belgesi ile birlikte dağıtıcısına bildirmekle,
ı) Bayilik sözleşmesinin, dağıtıcı tarafından bayiye gönderilen noter onaylı tek taraflı fesih ihbarnamesi ile sona erdirilmesi halinde tebellüğ tarihinden itibaren en geç bir ay içerisinde, tebellüğ tarihi açıkça belirtilmek suretiyle ve ilgili fesih ihbarnamesinin bir örneğiyle birlikte Kuruma bildirilmesi
i) Bayilik faaliyetinin haklı ve mücbir sebepler hariç, altı aydan uzun süreli durdurulmaması
j) Dağıtıcısının lisansının sona ermesi veya iptal edilmesi halinde, istasyon dışında yapılan satışlar da dahil olmak üzere, yeni bir dağıtıcı ile sözleşme imzalayarak lisans tadil işlemini gerçekleştirene kadar akaryakıt satışı yapmamak,
ile yükümlüdür.
ÜÇÜNCÜ KISIM
Diğer Hükümler
BİRİNCİ BÖLÜM
Bildirimler
Bildirim genel esasları
İlgili mevzuat uyarınca bildirimler gerçek kişi veya tüzel kişiyi temsil ve ilzama yetkili kişiler tarafından yazılı olarak yapılır.
Bildirimlerde asgari olarak;
a) Bildirimin konusu,
b) Varsa bildirim sahibinin lisans numarası,
c) Bildirimde bulunanın adı/unvanı ile imzası,
yer alır.
Türkiye’de yerleşik sayılan ve yabancı devletler mevzuatına göre sermaye şirketi niteliğinde bulunan özel hukuk tüzel kişilerince yapılan bildirimlerde, Türkiye’de yerleşik kişilerden istenen beyan ve belgelerin, yerleşik olunan devletteki kanunen yetkili mercilerce onaylanmış eşdeğerleri geçerlidir.
Bildirime ilişkin yazı eklerinde yabancı dille yazılmış bilgi ve belgelerin yer alması halinde, bunların yeminli tercüme bürolarınca yapılmış noter onaylı Türkçe tercümelerine de yer verilir.
Bildirim türleri
Kuruma yapılacak bildirimler, dönemsel veya oluşuma bağlı olarak yapılır. Yapılacak bildirimlerde ve bildirim eklerinin hazırlanmasında, Kurul kararıyla belirlenen "Petrol Piyasasında Lisans Başvurusu ve Bildirim Açıklamaları", Bölüm 3 "Bildirim Ekleri" içeriği esas alınır.
Dönemsel bildirimler
Dönemsel bildirimlerden;
a) Yıllık bildirimler; aşağıda belirtilen şekilde yapılır.
1) Pazarlama projeksiyonu bildirimi; rafinerici, dağıtıcı ve ihrakiye teslimi lisansı sahiplerince, içerisinde bulunulan yılın Nisan ayından başlayıp izleyen yılın Mart ayı sonunda biten döneme ilişkin olarak her yıl Şubat ayının son gününe kadar yapılır. Bildirimin ekinde “Yıllık Pazarlama Projeksiyonu” yer alır. Lisanslarında ihrakiye teslimi faaliyeti yer alan rafinerici ve dağıtıcı lisansı sahipleri, ihrakiye miktarları için ayrı projeksiyon hazırlar.
2) Katılma payına ilişkin bildirimler; rafinerici, iletim, depolama, işleme, dağıtıcı, taşıma, bayilik, madeni yağ ve ihrakiye teslimi lisansı sahipleri tarafından bir önceki takvim yılına ilişkin olarak her yıl Mayıs ayı içerisinde yapılır ve bildirimlerin ekinde “Katılma Payı Beyanı” yer alır. Katılma payı sıfır olarak belirlenen lisans sahipleri katılma payı beyanında bulunmaz.
3) Stok ve gelir bildirimi; rafinerici lisansı sahipleri tarafından bir önceki takvim yılına ilişkin olarak her yıl Mayıs ayı içerisinde yapılır ve bildirim ekinde “Stok ve Gelir Beyanı” yer alır.
4) Serbest kullanım bildirimi; serbest kullanıcı lisansı sahipleri tarafından bir önceki takvim yılına ilişkin olarak her yıl Mayıs ayı içerisinde yapılır ve bildirim ekinde “Serbest Kullanım Beyanı” yer alır.
b) Üç Aylık Bildirim; rafinerici, dağıtıcı, ihrakiye teslimi ve madeni yağ lisansı sahiplerince, her yılın Ekim-Kasım-Aralık, Ocak-Şubat-Mart, Nisan-Mayıs-Haziran ve Temmuz-Ağustos-Eylül dönemlerine ait beyanları içerecek şekilde Ocak, Nisan, Temmuz ve Ekim ayı sonuna kadar yapılır ve bildirim ekinde;
1) Rafinerici ve dağıtıcı lisansı sahipleri tarafından verilecek “Akaryakıt Pazarlama Projeksiyonu Gerçekleşme Beyanı”,
2) İhrakiye teslim lisansı sahipleri ile lisanslarında ihrakiye teslimi faaliyeti yer alan rafinerici ve dağıtıcı lisansı sahipleri tarafından verilecek “İhrakiye Pazarlama Projeksiyonu Gerçekleşme Beyanı”,
3) Madeni yağ lisansı sahipleri tarafından verilecek, “Madeni Yağ Fiili İthalat-İhracat Beyanı”,
yer alır.
c) Aylık Bildirim; rafinerici ve dağıtıcı lisansı sahiplerince, her ayın sonuna kadar bir önceki aya ilişkin beyanları içerecek şekilde yapılır ve bildirim ekinde;
1) Rafinerici lisansı sahiplerince verilecek, “Stok Beyanı” ve “Ham Petrol İthalat-İhracat Beyanı”,
2) Dağıtıcı lisansı sahiplerince verilecek, “Stok Beyanı”, ve “Bayi Hareketleri Beyanı”,
yer alır.
Aylık Bildirim kapsamında ayrıca;
a) Üreticiler, “Ham Petrol İthalat-İhracat Beyanı”,
b) Sanayi tesislerinde yan ürün olarak elde edilen ürünün yurt içinde akaryakıt olarak faaliyete konu edilerek teknik düzenlemelere uygun olanların dağıtıcılara, uygun olmayanların rafinerilere teslim edilmesi veya ihraç edilmesi halinde sanayiciler “Yan Ürün Beyanı”,
c) Stok yükümlülüğü kapsamında olan serbest kullanıcı lisansı sahipleri, “Stok Beyanı”,
verir.
Rafinerici ve üreticilerin ithalat veya ihracatı arızi olarak yapmaları halinde, Kurumdan izin alınması koşuluyla; Ham Petrol İthalat-İhracat Beyanı üç aylık veya oluşuma bağlı bildirim yükümlüğü haline getirilebilir.
Bir önceki dönemin tamamında çalışılmamış ise yapılan dönemsel bildirimlerde bu durum belirtilir ve çalışılan süre, dönem olarak kabul edilir.
Oluşuma bağlı bildirimler
Gerçek veya tüzel kişiler, aşağıda sayılan eylem veya durumların oluşması halinde öngörülen bildirimleri yapmakla yükümlüdür:
a) Serbest kullanıcı lisansı sahipleri hariç, lisans sahipleri faaliyete başlamaları halinde “Faaliyete Başlama Bildirimi” ve faaliyeti bırakmaları halinde “Faaliyeti Bırakma Bildirimi” yapar.
b) Tip Sözleşme Bildirimi; lisans sahipleri esas faaliyetlerine ilişkin tip sözleşme örneklerini ve bunlarda yapılacak değişiklikleri yürürlüğe koymadan önce Kuruma bildirir. Bildirim ekinde “Tip Sözleşme” ve değişiklik halinde “Tip Sözleşme Beyanı” yer alır.
c) Önemli Olay Bildirimi; lisans sahipleri kamunun can, mal ve çevre güvenliği ile kendi tesis ve faaliyetlerini önemli ölçüde tehdit eden veya olumsuz etkileyen bir durum oluştuğunda, kamu yetkililerini ve bundan etkilenme ihtimali bulunan ilgilileri haberdar ederek tehdidin niteliği ve niceliği ile bunu önlemek üzere alınmakta olan tedbirleri Kuruma bildirir. Bildirim ekinde “Önemli Olay Beyanı” yer alır.
d) Akaryakıt İthalat/İhracat Bildirimi; akaryakıt ithalat veya ihracatı yapacak olmaları halinde rafinerici, dağıtıcı ve ihrakiye teslimi lisansı sahiplerince, ithalat ve ihracatın yapılacağı tarihten önce yapılır. Bildirimde akaryakıtın türü, menşei ve miktarı ile ithalatın/ihracatın pazarlama projeksiyonuyla uyumlu olduğu beyanı yer alır.
Kayıtların saklanması
Rafinerici, iletim, depolama, işleme, madeni yağ, dağıtıcı, bayilik, ihrakiye teslimi ve taşıma lisansı sahipleri;
a) Analiz Raporlarını ve bildirim kayıtlarını kronolojik sıra izleyen ayrı dosyalarda en az beş yıl süre ile saklamak,
b) Varsa otomasyon sisteminde oluşmuş verileri en az bir yıl saklamak,
c) Lisansa konu tesisine ait halihazır plan ve projeleri faaliyet süresince tesisinde bulundurmak,
ile yükümlüdür.
İKİNCİ BÖLÜM
Kısıtlamalar
Temin ve satışa ilişkin kısıtlamalar ile miktar kısıtlamaları
Petrolün ihracı serbesttir. Akaryakıt haricinde kalan petrol ürünlerinin yurt içi ve yurt dışı kaynaklardan teminine ilişkin işlemler çıkarılacak tebliğlerle düzenlenir. Ham petrol ve akaryakıt ithalatı, ilgili ve diğer mevzuattaki hükümlere uymak koşuluyla, lisanslarına göre hak sahibi kılınan kişilerce serbestçe yapılır.
Ham petrol ve akaryakıt ithalatı miktar ve belirli teknik ölçümleri yapabilecek donanıma sahip yetkili gümrük idarelerinden yapılır.
Dağıtıcı lisansı sahiplerinin kendi ticari unvanı altında aldığı istasyonlu kategorili bayilik lisansları kapsamında yaptığı satış, dağıtıcının toplam yurt içi pazar payının yüzde onbeşinden fazla olamaz.*
Dağıtıcıların yurt içi pazar payı, toplam yurt içi pazarın yüzde kırkbeşini geçemez.
İstasyonsuz kategorili bayilik lisansı sahipleri yalnızca fuel-oil satışı yapabilir.
Motorlu kara taşıtlarına akaryakıt türlerinden yalnızca benzin veya motorin ikmal edilebilir.
Özel tüketim vergisiz veya özel tüketim vergisi düşük olan akaryakıt satışlarında temin ve satış arasında mutabakatsızlık tespiti halinde satışın mevzuata uygun olarak gerçekleştiği belirleninceye kadar lisans sahibinin mutabakatsızlığa konu akaryakıt temini Kurum tarafından geçici olarak durdurulur.
Mesafe kısıtlamaları
İki akaryakıt ve/veya LPG istasyonu arasındaki mesafe, aynı yönde olmak üzere;
a) Şehirlerarası yollarda on,
b) Şehir içi yollarda bir,
kilometreden az olamaz.
Serbest kullanıcı limiti
Kalorifer yakıtı, fuel oil ve motorinde serbest kullanıcıların tabi olduğu serbest kullanıcı limiti her bir ürün için yıllık asgari olarak 5.000 tondur.
Erişim hakkı
Tesislerinde boş kapasite bulunan iletim ve depolama lisansı sahipleri; iletim ve depolama taleplerini, talebin;
a) Lisans sahibinin tarifesine uygun olması,
b) İlgili tesisin kapasitesine uygun yapılması,
c) Lisans sahibinin tesisine, işletme kural ve koşullarına, ilettiği veya depoladığı petrole yönelik olarak bozucu veya risk artırıcı olumsuz etkileri olmaması,
d) Tesisin, iletilen veya depolanan petrolün niteliğine uygun ve lisans sahibinin tarifesinde belirtilen asgarî miktarda olması,
e) İletim için, petrolün cinsi de dikkate alınarak üretici, rafinerici, iletici veya dağıtıcı tarafından depolama için, depocunun tarifesinde belirtilen asgarî miktarın üzerinde olmak şartı ile herkes tarafından yapılması,
halinde, karşılamakla yükümlüdür.
Erişim taleplerinin, gerekli koşullar sağlanmasına rağmen reddedildiğinin iddia edildiği durumlarda, Kuruma şikayette bulunulabilir.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Kamulaştırma, Mülkiyetin Gayri Ayni Haklar ve Kiralama ile Sigorta
Kamulaştırma, mülkiyetin gayri ayni haklar ve kiralama
Piyasada, kamulaştırma ve mülkiyetin gayri ayni hak tesisi ve kiralamada, aşağıdaki usul ve esaslar çerçevesinde işlem yapılır.
a) Kamulaştırma:
Tesisler için gerekli arazi, arsa ve binalara ilişkin hak veya mülkiyet edinimlerinin öncelikle anlaşma yoluyla yapılması esastır. Piyasa faaliyetlerinin gerektirmesi halinde;
1) Rafinerici ve depolama lisansı sahiplerinin lisansları kapsamındaki tesislerine,
2) İletim hatlarının mecralarına isabet eden arazi ve arsalarda irtifak hakkı tesisine ve bu hatların ayrılmaz parçası durumunda bulunan diğer binalar ve civarına isabet eden taşınmazlara,
3) Yıllık işleme kapasitesi 500.000 varil petrolü aşan işleme tesislerine,
ilişkin edinimler, 2942 sayılı Kamulaştırma Kanununda belirtilen esaslar dahilinde kamulaştırma yoluyla da yapılabilir.
Kamulaştırılan taşınmazın mülkiyeti Hazineye, kullanma hakkı kamulaştırma bedelini ödeyen lisans sahibine ait olur. Kullanma hakkı tapu siciline kaydedilmek suretiyle lisans sahibi adına yapılır ve bunlar lisansın bir parçası olup lisans müddetince devam eder.
Lisansın sona ermesi veya iptali halinde, lisans sahiplerince ödenmiş bulunan kamulaştırma bedelleri iade edilmez.
Bu konuda Kurulca verilecek kamulaştırma kararı kamu yararı kararı yerine geçer ve müteakip işlemler Kamulaştırma Kanunu hükümlerine göre yürütülür.
Kurulca uygun görülenler de dahil olmak üzere rafinerici ve iletim lisansı sahiplerine ait tesislerin tapu sicil kayıtlarına, Kurumun izni bulunmadıkça herhangi bir tasarrufun kaydolunamayacağı şerhi de verilir.
b) Mülkiyetin gayri aynî haklar ve kiralama:
Lisans sahibi tüzel kişiler, faaliyetleri ile ilgili olarak kamuya ait araziler üzerinde, bedelinin ilgili tüzel kişi tarafından ödenmesi suretiyle mülkiyetin gayri aynî hak tesisini ve bu arazilerin kiralanmasını talep edebilir. Bu istek Kurulca uygun görüldüğünde, Kurum ilgili kanunlar uyarınca ihtiyaca göre intifa, irtifak, üst hakkı veya uzun süreli kiralama yoluna gider. Bu şekilde elde edilen hakkın Kurul tarafından tespit edilen bedelini ödeme yükümlülüğü devralan tüzel kişiye aittir. Kullanım hakları, ilgili lisans veya sözleşmenin bir cüzü olup, geçerliliği, bunların geçerlilik süresi ile sınırlıdır.
Kamulaştırma, mülkiyetin gayri ayni haklar ve kiralama başvuruları, bir dilekçe ile Kuruma yapılır.
Sigorta
Tüm lisans sahipleri, faaliyetlerinin üçüncü kişiler nezdinde oluşturabileceği bedeni ve maddi zarar veya ziyanları tazmin etmek için gerekli mali sorumluluklara ilişkin sigortalamaları yapmakla yükümlüdür.
Rafinerici, iletim ve depolama lisansı sahipleri, tesislerini ve petrolünü tüm risklere karşı sigortalamakla yükümlüdür.
Rafinerici lisansı sahipleri, kamuya ait ulusal petrol stoğu ile depolama ünitelerini tüm risklere ve üçüncü kişiler nezdinde oluşturabilecekleri mali sorumluluklara karşı sigortalar.
Tesislerin tüm risk sigortasına esas sigorta bedeli, arazi edinim giderleri hariç olmak üzere tesisin kayıtlı net aktif değerinden düşük, risk ödemelerinde tanınabilecek muafiyet ise sigorta bedelinin yüzde ikisinden yüksek olamaz.
Üçüncü şahıslar mali sorumluluk sigortalarında muafiyet uygulanmaz.
Sigorta yükümlülükleri ile sigortanın asgari teminatı, azami muafiyeti ve sigorta bedellerinin hesaplanmasına ilişkin usul ve esaslar; Kurul tarafından çıkarılacak tebliğlerle düzenlenir.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Mali Hükümler
Gelir payı
Bir sonraki yıl için geçerli olacak gelir payı bedelleri her yılın Aralık ayının sonuna kadar Kurul Kararıyla belirlenerek Resmî Gazete’de yayımlanır.
Gelir payı rafinerici adına açılmış gelir payı hesabına yatırılır. Rafinerici lisansı sahipleri, akaryakıt satışlarından gelir payı tahsil etmekle yükümlüdür.
Gelir payına ilişkin yapılan ödemenin karşılığı olarak tahsil edilecek tutar, düzenlenen faturalarda ayrı başlık altında gösterilir.
Geçmiş dönemlere ilişkin gelir payı borcu olanların lisans alma, tadil ve süre uzatımı başvuruları ile ulusal marker temin talepleri; söz konusu borcun, Kurumca yapılacak bildirimden itibaren 10 iş günü içerisinde ödenmemesi halinde, yapılmamış sayılır.
Katılma payı
Serbest kullanıcı lisansı sahipleri hariç tüm lisans sahipleri, her yıl katılma payı ödemekle yükümlüdür. Bir önceki yıla ilişkin katılma payının ilk taksiti Haziran, ikinci taksiti Kasım ayı sonuna kadar ödenir.
Katılma payı, yükümlülerin yıllık gelir tablolarında yer alan lisans kapsamında yürütülen piyasa faaliyetlerine ilişkin net satışlar tutarı ile Kurulca her yıl belirlenecek katılma payı oranı çarpılarak hesaplanır. Katılma payı oranı binde biri, katılma payı 2.000.000 ABD Dolarını aşamaz.
Lisans türlerine göre; katılma payını sıfıra kadar indirmeye, farklı oranlar tespite Kurul yetkilidir.
Bir sonraki yıl için geçerli olacak yıllık katılma payı oranı veya oranları her yılın Aralık ayının sonuna kadar Kurul kararıyla belirlenerek, Resmi Gazete’de yayımlanır.
Net satış hasılatı içinde yer alması halinde, yıl içinde petrol için ödenen gümrük vergi, resim ve harçları ile Özel Tüketim Vergisi toplamı net satışlar toplamından tenzil edilir. Lisansı kapsamında, bir veya birden fazla piyasa faaliyetini yürüten lisans sahipleri katılma payını toplam net satışları üzerinden öder.
İlk defa lisans alınan yıla ilişkin katılma payı, lisans tarihi ile aynı yılın 31 Aralık tarihi arasındaki döneme ilişkin olarak gelir tablolarında yer alan net satışlar tutarından varsa beşinci fıkraya göre yapılan tenzil sonrası bulunan meblağın, katılma payı oranı ile çarpımı sonucu bulunur.
Birden fazla lisans sahibi kişiler, her bir lisans için ayrı katılma payı bildiriminde bulunur. Faaliyet başlıkları için farklı oranlar tespit edilmesi halinde, net satışlar tutarının bu faaliyetlere ilişkin olanları ayrı ayrı işleme alınır.
Süresinde beyan edilmeyen veya hatalı beyan edilen katılma paylarına ilişkin cezaî ve idarî işlemler Kurumca tamamlanarak ilgili kurum ve kuruluşlar nezdinde adlî ve idarî işlemler başlatılır.
Geçmiş dönemlere ilişkin katılma payı yükümlüğünü yerine getirmeyen gerçek ve tüzel kişilerin lisans, tadil ve süre uzatımı başvuruları; yükümlülüğün, Kurumca yapılacak bildirimden itibaren 10 iş günü içerisinde yerine getirilmemesi halinde değerlendirmeye alınmaz ve iade edilir.
Süresinde ödenmeyen mali yükümlülükler ve gecikme zamları
Süresinde ödenmeyen malî yükümlülükler ve gecikme zamları hakkında 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümleri uygulanarak ilgili vergi daireleri aracılığı ile tahsili sağlanır.
Yeniden değerleme
50 nci maddede Türk Lirası cinsinden ifade edilen değer, her yıl bir önceki yıla ilişkin olarak 213 sayılı Vergi Usul Kanununun mükerrer 298 inci maddesi uyarınca belirlenen yeniden değerleme oranında artırılmak suretiyle uygulanır. Bu şekilde yapılacak hesaplamalarda, yüz bin kesirleri tama iblağ olunur.
BEŞİNCİ BÖLÜM
Gizlilik ve Anlaşmazlıkların Çözümü
Gizlilik
Kurum, yayımlanması halinde lisans sahibinin ticari ilişkilerine zarar verebileceği Kurul kararıyla belirlenen bilgi veya belgeleri; herhangi bir mahkeme kararı ile söz konusu bilgi veya belgelerin talep edilmesi dışında açıklayamaz.
Piyasada faaliyet gösteren taraflar, ticari yönden hassas bilgi ve belgeleri gizli tutmakla yükümlüdür. Lisans sahipleri her ne suretle olursa olsun piyasa faaliyetlerinin ifası sırasında bizzat edindikleri veya dolaylı yollardan edindikleri gizli bilgileri açıklayamaz ve kendi menfaatine veya kendisine bağlı firmalar yararına veya başkaları lehine veya aleyhine kullanamaz.
Lisansı sona eren veya lisansı iptal edilen gerçek veya tüzel kişiler, ticari ilişkileri nedeniyle elde etmiş olduğu diğer kişilere ait ticari sırları beş yıl süre ile gizli tutmakla yükümlüdür.
Kaçak petrole ilişkin mahkûmiyet hükmünün veya müsadere kararının kesinleşmesi nedeniyle lisansı iptal edilen kişilerin isimleri veya ticari unvanları Kurumun internet sayfasında iptal gerekçesiyle birlikte duyurulmak suretiyle kamuoyuna ilan edilir.
Anlaşmazlıkların çözümü
Rafinericilerle üreticiler arasındaki fiyat uyuşmazlıkları, Kurumun hakemliğinde inceleme ve değerlendirmenin tamamlanmasını izleyen otuz gün içerisinde tarafları bağlayacak şekilde sonuçlandırılır.
ALTINCI BÖLÜM
Piyasaya Müdahale ve Mücbir Sebepler
Piyasaya müdahale
Kuruma ulaşan bilgi, duyum, ihbar ve şikayetlerden;
a) Petrolün temin ve/veya satışı ile petrole ilişkin hizmet ifalarının sürekli ve düzenli yapılmadığı, yapılmasının engellendiği veya engellenmeye teşebbüs edildiği,
b) Haksız rekabete veya rekabetin korunmasına ilişkin mevzuatın ihlaline sebebiyet verildiği,
hususlarında, belirgin emarelerin oluştuğu veya bunların ulusal güvenliği veya kamu düzenini tehdit eder boyuta ulaştığına kanaat getirilmesi halinde gerekli girişimler Kurul kararıyla Kurum tarafından başlatılır. Bu kapsamda, Kurum talimatlarının yerine getirilmediğinin anlaşılması halinde, yetkili merciler nezdinde gerekli işlemlerin başlatılmasıyla birlikte, soruşturma da açılır.
Mücbir sebepler
Bir olayın mücbir sebep hali sayılabilmesi için; olaydan etkilenen tarafların gerekli özen ve dikkati göstermiş ve önlemleri almış olmasına karşın önlenemeyecek, kaçınılamayacak veya giderilemeyecek olması ve bu durumun etkilenen tarafın ilgili mevzuat kapsamındaki yükümlülüklerini yerine getirmesini engellemesi gerekir.
Mücbir sebeplerin gerçekleşmesi halinde, mücbir sebeplerin etkileri giderilinceye kadar, lisans sahibinin ilgili mevzuattan kaynaklanan yükümlülükleri etkilendikleri oranda Kurul kararıyla ertelenebilir.
Söz konusu yükümlülüklerin yerine getirilemeyeceğinin anlaşıldığı hallerde, Kurul, lisans sahibinin yükümlülüğünün kaldırılmasına da karar verebilir. Yükümlülüklerin ertelenmesi veya kaldırılması kararının verilebilmesi için, lisans sahibinin mücbir sebebin başlama tarihini, mahiyetini, yükümlülüklerine olan etkilerini ve mümkün olması halinde etkilerin tahmini giderilme süresini içeren başvurusunu, mücbir sebebin başlama tarihinden itibaren onbeş gün içerisinde Kuruma yazılı olarak bildirmesi zorunludur.
YEDİNCİ BÖLÜM
Geçici ve Son Hükümler
Yürürlükten kaldırılan düzenlemeler
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı veya doğrudan Petrol İşleri Genel Müdürlüğünce yürürlüğe konulan;
a) Solvent, Bazyağ ve Madeniyağ İthalinde Uygulanacak Usul ve Esaslar Hakkında Tebliğ,
b) Yerli Olarak Üretilen Solventlerin Yurt İçi Satışında Uygulanacak Usul ve Esaslar Hakkında Tebliğ,
c) Petrol Ürünleri İthalinde Uygulanacak Esaslar Hakkında Tebliğ,
d) Hampetrol ve Petrol Ürünlerinin Alım, Satım, Fiyatlandırma Esasları İle Akaryakıt Fiyat İstikrar Fonunun İşleyişi Hakkında Kararın Uygulanmasına Dair Tebliğ,
e) Akaryakıt İstasyonları (Yeni Kurulacak) Arasında Mesafe Şartı Aranması Hakkında Tebliğ,
f) Petrol Hakkı Sahiplerinin Ürettikleri Yerli Hampetrol ve Doğal Gazdan Memleket İhtiyacını Karşılamak Üzere Ayrılan Kısmı İle Devlet Hissesi Petrolün Nakden Alınması ve Hampetrol İhracında Tatbik Olunacak "Piyasa Fiyatı" ile Yerli Hampetrol ve Doğal Gazın "Kuyubaşı Fiyatı"nın Unsurları ve Uygulama Esasları Hakkında Tebliğ,
g) Akaryakıt Dağıtım ve Pazarlama Şirketlerinin Kurulmasına İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Kararın Uygulanmasına Dair Tebliğ
ile bu tebliğlerde değişiklik, iptal veya yeni hüküm ihdası yapan tebliğler ve Akaryakıt ve Sıvılaştırılmış Petrol Gazı Dağıtım ve Pazarlama Şirketlerinin Kurulmasına İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Kararların Uygulanmasına Dair Tebliğin 13, 14, 15, 16 ve 17 nci maddelerinin akaryakıt dağıtım ve pazarlama kuruluşlarıyla ilgili hükümleri,
yürürlükten kaldırılmıştır.
Kanunun yayımı tarihinde;
a) 6326 sayılı Petrol Kanunu hükümlerine göre belge sahibi olup, faaliyetleri lisans almasını gerektiren,
b) Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığınca yapılan düzenlemelere istinaden faaliyetlerine izin verilmiş akaryakıt dağıtım ve pazarlama kuruluşu olan,
c) Yukarıdaki (a) ve (b) bentleri dışında kalmakla birlikte, faaliyetleri veya kullanımları lisans almasını gerektiren,
kişiler, durumlarını 20.12.2004 tarihini aşmamak üzere, Kanunda ve bu Yönetmelikte yer alan hususlara uygun hale getirir.
Yukarıda yer alan tarihlere kadar lisans başvurusunda bulunmayan, 20.12.2004 tarihine kadar lisans başvurusunda bulunup başvuruları veya ek süre talepleri kabul edilmeyen kişiler için daha önce verilen hak, izin ve yetki doğurucu her türlü karar, işlem ve evrak herhangi bir işleme gerek kalmaksızın hükümsüz hale gelir.
Bu Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihte piyasada faaliyet gösteren ve 6326 sayılı Petrol Kanununa göre düzenlenmiş belge sahibi olup, faaliyetleri lisans almasını gerektiren kişilerle, akaryakıt dağıtım ve pazarlama kuruluşu olarak faaliyet gösterenler esas faaliyetlerinde kullandıkları tip sözleşme örneklerini, 20 Temmuz 2004 tarihine kadar Kuruma bildirir.
Rafinerici, dağıtıcı ve ihrakiye teslim lisansı sahipleri, 2005 yılı için Ocak-Nisan dönemine ilişkin pazarlama projeksiyonlarını hazırlayarak, lisans başvurusu kapsamında Kuruma verir.
2004 yılında uygulanacak lisans bedelleri, 1 Temmuz 2004 tarihine kadar Kurul kararıyla belirlenerek Resmi Gazete’de yayımlanır.
Bu Yönetmeliğin yayımı tarihinde bayilik faaliyeti yapmakta olanlar, bayisi oldukları dağıtım şirketleri aracılığıyla lisans alma başvurusunda bulunabilirler.
7 nci maddenin sekizinci fıkrasındaki "on işgünü" ile dokuzuncu fıkrasındaki "on işgünü içerisinde" ibareleri 20/3/2005 tarihine kadar uygulanmaz.
Petrol İşleri Genel Müdürlüğünden madeni yağlara ilişkin uygunluk yazısı alan kişilerin izinleri, 1/6/2005 tarihine kadar geçerlidir. Kurum madeni yağ ithalatı için uygunluk yazısını Akaryakıt Haricinde Kalan Petrol Ürünlerinin İthalinde Uygulanacak Usul ve Esaslara İlişkin Tebliğ hükümleri kapsamında verir.
7 nci maddenin sekizinci fıkrasındaki "on işgünü" ile dokuzuncu fıkrasındaki "on işgünü içerisinde" ibareleri 1/7/2005 tarihine kadar uygulanmaz.
Uyum yükümlülüğü
Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihte rafinerici, iletim, depolama, işleme, dağıtıcı ve ihrakiye teslimi lisansı sahibi olan kişiler, asgari ödenmiş sermayelerinin yönetmelikte yer alan tutarın altında olması halinde durumlarını 31/12/2013 tarihine kadar bu Yönetmeliğin 7 nci maddesine uygun hale getirir.
Karayolu taşıma araçlarına ilişkin olarak verilmiş Taşıma Lisansları, başkaca bir işleme tabi olmaksızın sona erdirilir.
Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihte Madeni Yağ Lisansı sahibi olan kişiler, 7 nci maddenin altıncı fıkrasının (b) bendine uygun olarak düzenlenmiş kapasite raporlarını 1/8/2012 tarihine kadar yazı ekinde Kuruma ibraz eder.
Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce dağıtıcısının lisansı sona ermiş veya iptal edilmiş bayilik lisansı sahipleri, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren bir ay içerisinde dağıtıcı tadil başvurusu yapmakla yükümlüdürler. Bu yükümlülüğü yerine getirmeyenlerin ilgili bayilik lisansı sona erdirilir.
İhrakiye teslimi lisansı ya da ihrakiye teslimi faaliyeti işli dağıtıcı lisansı kapsamında jet yakıtı satma yetkisi bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce lisansına işlendiği halde durumu bu Yönetmeliğin 32 nci maddesinin ikinci fıkrasına uygun olmayan kişiler, havaalanındaki depolama veya ikmal faaliyetleri için kendi adlarına alacakları bir İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatını veya söz konusu ruhsata ve uygun türde lisansa sahip kişilerle yapacakları en az bir yıl süreli depolama veya ikmal hizmeti alım sözleşmesini en geç 30/6/2013 tarihine kadar Kuruma ibraz etmekle yükümlüdürler. Bu yükümlülüğü yerine getirmeyenlerin jet yakıtı ithali ve satışı yetkileri ilgili lisans resen tadil edilerek kaldırılır. Bu maddede düzenlenen yükümlülüğün yerine getirilmesi kapsamında depolama veya ikmal hizmeti alım sözleşmesi ibraz edenlerin lisansına kayıtlı jet yakıtı ithali ve satışı yetkilerinin süresi, ibraz edilen sözleşmenin süresini aşmayacak şekilde resen tadil edilir.
Aynı yerde faaliyette bulunmak üzere yapılan lisans başvuruları
Bu madde hükmünün yürürlüğe girdiği tarihten önce aynı yerde faaliyette bulunmak üzere yapılan ve duyuru süresi tamamlanmış, piyasada, elektrik piyasasında ve doğal gaz piyasasında yapılmış olan lisans başvurularının olması halinde aşağıda yer alan esaslar çerçevesinde değerlendirme yapılır:
a) Uluslararası andlaşma ile tahsisi yapılan veya yapılması öngörülen yerde ya da elektrik piyasasında nükleer enerjiye dayalı elektrik üretim tesisi sahası olarak Bakanlıkça çalışmalara konu edilen sahada faaliyet göstermek üzere piyasada ya da elektrik veya doğal gaz piyasalarında yapılan lisans başvuruları her aşamada reddedilir.
b) 8 inci maddenin dördüncü fıkrası çerçevesinde ilan edilen lisans başvurusuna konu yerin uluslararası andlaşma ile tahsisi yapılan veya yapılması öngörülen yer olmaması veya nükleer enerjiye dayalı üretim tesisi sahası olarak Bakanlıkça çalışmalara konu edilmemesi, ancak ilan edilen lisans başvurusuna konu yerde faaliyette bulunmak üzere, piyasada rafinerici ve/veya depolama faaliyeti göstermek üzere başka lisans başvurusunun veya başvurularının ya da elektrik piyasasında elektrik üretim faaliyeti göstermek üzere lisans başvurusunun veya başvurularının bulunması ya da doğal gaz piyasasında depolama lisansı başvurusunun veya başvurularının bulunması halinde, duyuru konusu yerde hangi başvuruya ilişkin lisanslama sürecine devam edileceği aşağıdaki usul ve esaslara göre Kurul kararıyla belirlenir.
1) Lisans başvurularından doğal gaz piyasasında yer altı doğal gaz depolama, elektrik piyasasında doğal gaz hariç diğer kaynak veya yakıta dayalı üretim, doğal gaz piyasasında sıvılaştırılmış doğal gaz tesisinde yapılacak depolama, piyasada rafinerici, elektrik piyasasında doğal gaza dayalı üretim ve piyasada depolama lisansı başvurularına sırasıyla öncelik verilir.
2) (1) numaralı alt bent hükmü çerçevesinde öncelik verilen lisans başvurusu ya da başvuruları dışında kalan başvurular iade edilir veya reddedilir.
c) 8 inci maddenin dördüncü fıkrası kapsamında ilan edilen lisans başvurusuna konu yerde piyasada rafinerici ya da depolama faaliyeti gösterilmesi yönünde karar ittihazı ve piyasada birden fazla rafinerici ya da depolama lisansı başvurusu olması halinde, lisanslama sürecinin devam edeceği başvurunun belirlenmesinde başvuru yapılan yere Kurum evrakı sıra sayısına göre ilk yapılan başvuru dikkate alınır. İlk sıradaki başvuru dışında kalan başvurular iade edilir veya reddedilir.
Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihte rafinerici lisansı sahibi olan kişiler, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren bir ay içerisinde bu Yönetmeliğin 20 nci maddesinin birinci fıkrasının (l) bendi uyarınca lisans tadil başvurusu yapmakla yükümlüdürler.
Bu maddenin yürürlük tarihinde lisans alma tarihi itibariyle faaliyet süresi bir takvim yılından daha az olan rafinerici ve dağıtıcı lisansı sahiplerinin yükümlülük başlangıç tarihlerinin ve tutmakla yükümlü oldukları stok miktarlarının tespitinde ilk defa lisans alanlar ile aynı şekilde işlem yapılır.
Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihte dağıtıcı lisansı sahibi olan kişiler en geç altı ay içerisinde bayilik teşkilatı oluşturmak ile yükümlüdür.
Bu Yönetmeliğin 20 nci maddesinin birinci fıkrasının (n) bendinde belirtilen yükümlülükler 1/3/2016 tarihinde yürürlüğe girer.
Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla faaliyette bulunan dağıtıcı lisansı sahiplerinin 60.000 ton beyaz ürün pazarlama projeksiyonunun gerçekleşmelerinin tespitinde 17 nci maddenin üçüncü fıkrasında yer alan hükümler uygulanır.
Bu Yönetmeliğin yürürlüğe giriş tarihinde madeni yağ veya dağıtıcı lisansı altında madeni yağ alt başlığı olan lisans sahipleri, 1/1/2018 tarihine kadar baz yağ alt başlığı işletmeksizin, atık madeni yağdan baz yağ üretimi faaliyetinde bulunabilir.
Rafinerici lisansı sahibi tüzel kişiler 20 nci maddenin birinci fıkrasının (n) bendi kapsamındaki yükümlülüklerini 31/12/2017 tarihine kadar tamamlamakla yükümlüdür.
2018 yılında uygulanacak gelir payları
2018 yılında uygulanacak gelir payı bedelleri 2017 yılının Aralık ayı sonuna kadar Kurul Kararıyla belirlenerek Resmî Gazete’de yayımlanır.
18 inci maddeye ilişkin uyum yükümlülüğü
Lisans sahibi sermaye şirketleri, 18 inci maddenin son fıkrasında yer alan yükümlülüklerini, bu maddenin yürürlük tarihinden itibaren altı ay içinde yerine getirmekle yükümlüdür.
Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihte dağıtıcı lisansı sahibi olan kişiler, 1/1/2020 tarihinden itibaren, 34/A maddesinin birinci fıkrasında belirtilen bayilik teşkilatını fıkrada belirtilen süreler içinde oluşturmakla yükümlüdür.
Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren, istasyonsuz bayi kategorisinde bayilik lisansı verilmez, yürürlükte olan lisansların süre uzatımı talepleri değerlendirmeye alınmaz.
Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihte atık madeni yağdan baz yağ üretim faaliyetinde bulunan madeni yağ lisansı sahibi olan kişiler 1/7/2020 tarihine kadar üretim yetkinlik puanı en az % 55 olan kapasite raporunu kuruma ibraz etmekle yükümlüdür.
1/1/2020 tarihinden önce lisans alanlar; 31/12/2019 tarihinde yürürlükte olan ilgili mevzuatla belirlenen asgari ödenmiş sermayesini korumak ve 1/4/2022 tarihine kadar 7 nci maddenin yedinci fıkrasının (a) bendinde belirtilen asgari ödenmiş sermayeyi sağlamakla yükümlüdürler. Bu yükümlülüğün yerine getirilmediğinin tespiti halinde ilgilinin lisansı sona erdirilir.
1/1/2020 tarihinden önce lisans alanlar, bu yükümlülüğün sağlandığını gösterir Yeminli Mali Müşavir raporunu 1/5/2022 tarihine kadar Kuruma iletmekle yükümlüdürler.
Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihte dağıtıcı lisansı bulunan kişiler bu Yönetmeliğin 17 nci maddesinin ikinci fıkrasının uygulanması açısından bu maddenin yürürlük tarihi itibarıyla yeni lisans almış olarak değerlendirilir.
Yürürlük
Bu Yönetmeliğin;
a) 45, 46 ve 50 nci maddeleri, 7 nci maddesinin beşinci fıkrasının (c) bendi, 58 inci maddesinin birinci fıkrasının (d) ve (e) bentleri 1/1/2005,
b) 44 üncü maddesinin birinci fıkrasının ikinci cümlesinin dışında kalan hükümleri 20/12/2004, 44 üncü maddesinin birinci fıkrasının ikinci cümlesi ile 58 inci maddesinin birinci fıkrasının (a), (b) ve (c) bentleri 1/6/2005,
c) Diğer maddeleri yayımı,
tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
Bu Yönetmelik hükümlerini Başkan yürütür.