Birinci Kısım
Genel Hükümler
Birinci Bölüm
Dayanak, Amaç, Kapsam ve Tanımlar
Dayanak ve amaç
Bu Yönetmeliğin amacı, 14/4/1341 tarihli ve 618 sayılı Limanlar Kanununun 6 ncı maddesi, 19/4/1926 tarihli ve 815 sayılı Türkiye Sahillerinde Nakliyatı Bahriye (Kabotaj) ve Limanlarla Kara Suları Dahilinde İcrayı San'at ve Ticaret Hakkında Kanunun 3 üncü maddesi ile 10/7/2018 tarihli ve 30474 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan 1 sayılı Cumhurbaşkanlığı Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin 478 inci maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi hükümlerine göre, T.C. karasuları ile iç sularında yapılacak sualtı çalışmalarında profesyonel olarak çalışan kişi ve kuruluşların çalışma yöntem ve sorumluluklarını belirlemektir.
Kapsam
Bu Yönetmelik, T.C. karasuları ile iç sularında sualtı çalışması yapacak profesyonel sualtıadamlarının yeterlikleri ile bu çalışmalarda kullanılan dalış takımlarının muayene ve kontrollerini kapsar. Amatör kulüp ve dernekler bu kapsam dışındadır.
Tanımlar
Bu Yönetmelikte geçen;
1) İdare: Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı Denizcilik Genel Müdürlüğünü ifade eder.
2) Deniz Kuvvetleri Komutanlığı; Bağlısı Kurtarma ve Sualtı Komutanlığı kanalıyla sualtı ile ilgili her türlü konuda eğitim ve öğretim veren makamdır.
3) Sahil Güvenlik Komutanlığı: Profesyonel Sualtıadamları Yönetmeliğine göre Ülkemiz karasuları içerisinde profesyonel dalış yapan kişi ve kuruluşların, yeterlik belgelerini, takım muayene belgelerini ve dalış yapılan mevkii koordinatlarının ve faaliyetin ilgili liman başkanlığından alınan tasdikli Sualtı İşi Dalış Planına uygunluğunu, dalış usul ve şartlarını kontrol eden, Profesyonel Sualtıadamları Yönetmeliği maddelerine uygun olmayan dalış takımlarını müsadere ederek durumu adli makamlara ve ilgili liman başkanlığına bildirilen makamdır.
4) Bölge müdürlükleri; aday dalgıç sınavlarının tarih ve yerini liman başkanlıkları ile profesyonel sualtı teşekküllerine bildiren, gemi sörvey kurulu başkanları veya görevlendireceği bir uzman başkanlığında sınavların yapılmasını sağlayan yeterlik belgelerini İdareye düzenlenmek üzere gönderen ve düzenlenen belgeleri sahiplerine dağıtılmak üzere tekrar liman başkanlarına gönderen mercidir.
5) Liman başkanlıkları; sorumlu oldukları liman sınırları içerisinde yapılacak olan profesyonel sualtı çalışmalarında ve kendi limanlarına kayıtlı profesyonel sualtı adamları ile diğer ilgili kuruluşlarla koordineli olarak çalışan ve aşağıda sayılan görevleri icra eden mercidir.
a) Aday müracaatlarını kabul etmek ve sağlık kontrollerine sevk etmek.
b) Aday sınavlarını programlamak.
c) Takım muayenelerini koordine etmek ve belgelerini süresi içerisinde muhafaza etmek.
d) Profesyonel sualtıadamlarının periyodik sağlık muayenelerini yaptırmak.
e) Yeterlik belgesi almak isteyenlerin sınavlarını koordine etmek.
f) Sorumluluğu altında bulunan yerlerde yapılacak sualtı çalışmalarında görev yapacak sualtıadamlarına çalışma izni vermek.
Dalış şartlarında bir değişiklik olmadığı sürece su ürünleri çiftliklerinde çalışan veya su ürünleri istihsali yapanlara liman başkanlığı tarafından en fazla 6 ay süreli dalış müsaadesi verilir. Su ürünleri istihsalinde diğer mevzuat ile getirilen hükümler saklıdır. Diğer sualtı çalışmalarında dalış süresi, yapılacak işin süresi kadardır.
6) Sualtı hekimliği ve hiperbarik tıp ana bilim dalı başkanlıkları; profesyonel sualtıadamlarının sağlık konularında teşhis ve tedavilerinde sualtı hekimliği konusunda sorumlu sağlık kuruluşlarıdır.
7) Üniversite, Fakülte ve Yüksekokullara bağlı sualtı ile ilgili Bölüm ve Ana Bilim Dalı Başkanlıkları; Sualtı ile ilgili konularda eğitim ve öğretim veren kuruluşlardır.
8) Profesyonel SualtıAdamları Derneği; Türkiye sularında ticari amaçla dalış yapan kişi ve kuruluşların dalış, eğitim ve profesyonel sualtı konularında çalışma yapan bir kuruluştur.
9) Profesyonel Sualtıadamı: T.C. karasuları ile iç sularında ticari amaçla dalış yapan kişidir.
10) Dalış amiri (supervisor):
a) Kırk metreye kadar dalışlar için dalış amiri; yapılacak görevin dalış özelliğine göre yeterlik belgesine sahip ve en az on yıl dalış tecrübesi olan, bu süre içerisinde bin saat dalış yaptığını tasdikli dalış kayıt defteri ile belgeleyen, en az lise veya dengi okul mezunu olan kişidir.
b) Kırk metreden daha derine yapılan dalışlar için dalış amiri; yapılan görevin dalış özelliğine göre yeterlik belgesine sahip ve en az on yıl dalış tecrübesi olan, bu süre içerisinde beş yüz saat dalış (yüz saat tazyik odası, yüz saat kırk metreden derinde, üç yüz saati ise on-otuz metrede olmak şartıyla) yaptığını tasdikli dalış kayıt defteri ile belgeleyen, en az lise veya dengi okul mezunu olan kişidir.
11) Dalış Öğretmeni; Verilecek eğitimin özelliğine göre yeterlik belgesine sahip en az 10 yıl dalış tecrübesi ve 500 saat dalışı olan (150 saat 40 m'den derinde, 350 saat ise 10-30 metre'de olmak şartıyla) en az lise veya dengi okul mezunu ve öğretmenlik yapmış uzman kişidir.
12) Rehberlik; "Birinci Sınıf Dalgıç", "Balıkadam Gaz Karışım", "Balıkadam" yeterliklerinden birine sahip olanlar, rehberlik yapabilirler.
13) Sualtı hekimi; deniz ve sualtı hekimliği ile sualtı hekimliği ve hiperbarik tıp uzmanı hekimleridir.
14) Dalış Sağlık Teknisyeni; Sağlık Bakanlığı'nca onaylanmış, Sağlık Meslek Okullarından mezun olan ve Deniz ve Sualtı Hekimliği Ana Bilim Dalı Başkanlıklarında gördükleri eğitimleri belgeleyen kişiler ile Kurtarma ve Sualtı Komutanlığında açılan Sağlık Dalgıç Astsubay kursunu başarıyla tamamlayan personeldir.
15) Tazyik Odası Operatörü; Birinci Sınıf Dalgıç eğitimi görenler, Dalış Sağlık Teknisyenleri ve Deniz ve Sualtı Hekimliğinde Tazyik Odası Operatörlüğü eğitimi görenler ile tazyik odası operasyonları dersini gören "Balıkadam Gaz Karışım" yeterliğine sahip personeldir.
16) Aday Dalgıç; Profesyonel Sualtıadamı olmak için Liman Başkanlıklarına başvuruda bulunarak alacakları Aday Belgesi ile konu ile ilgili birimleri bünyesinde bulunduran kuruluşlarda "Birinci Sınıf Dalgıç", "Balıkadam Gaz Karışım", "Balıkadam" veya "İkinci Sınıf Dalgıç" yanında bir yıl staj yapan kişidir.
17) Uzman; Profesyonel dalgıçlığın yanısıra sualtında özel beceri gerektiren cihaz, alet, sistem v.s. (sualtı kamerası, video, kaynak, brushcard) gibi eçhizenin kullanılması için eğitim veya kurs gördüğünü resmi belge ile ispatlayan kişidir. Yeterlik belgesinde uzmanlık dalı belirtilir.
18) İç su: Tabii ve suni göller, baraj gölleri, dalyan ve nehirleri ifade eder.
İkinci Bölüm
Yeterlik Dereceleri ve Yeterlik Belgesi Alma Şartları
Yeterlik dereceleri
Bu Yönetmeliğe göre verilecek yeterlik belgeleri yeterlik seviyesine göre aşağıda belirtilmiştir.
1) Birinci sınıf dalgıç (first class diver)
2) Balıkadam gaz karışım (mix gas diver with scuba)
3) İkinci sınıf dalgıç (air diver)
4) Balıkadam (scuba diver)
Şartlar
Türkiye Cumhuriyeti karasuları ile iç sularında profesyonel sualtı adamı olarak mesleğini icra edebilmek için;
a) Türk vatandaşı ve en az ilkokul veya ilköğretim okulu mezunu olmak,
b) Sağlık bakımından sualtıadamlığı hizmetine elverişli bulunduğunu bu Yönetmelikte belirtilen sağlık hükümlerine göre belgelendirmek,
c) Aşağıda sayılan suçların herhangi birinden mahkûm olmamak.
1) Taksirli suçlar dışında ve tecil edilmiş hükümler hariç olmak üzere bir yıl yahut daha fazla hapis cezasıyla mahkûm olmamak.
2) Tecil edilmiş veya affa uğramış olsa bile 5607 sayılı Kaçakçılıkla Mücadele Kanununun 4 üncü maddesinde sayılan suçların herhangi birinden mahkûm olmamak.
3) Tecil edilmiş veya affa uğramış olsa bile 5237 sayılı Türk Ceza Kanununun ikinci kitabının birinci kısmında düzenlenen suçlar ile dördüncü kısmının dördüncü, beşinci, altıncı, yedinci ve sekizinci bölümlerinde sayılan suçların herhangi birinden mahkûm olmamak.
d) 18 yaşını bitirmiş ve mesleğe yeni başlayacaklar için 40 yaşından gün almamış olmak,
e) Bu Yönetmelikte belirtilen şartları sağlayarak profesyonel sualtı adamı yeterlik belgesine sahip olmak,
gerekir.
Başvuruda bulunulacak yerler ve işlemler
Sualtı adamı yeterlik belgesi almak isteyenler dilekçeyle ilgili liman başkanlıklarına başvuruda bulunurlar. Bu dilekçeye;
a) T.C. Kimlik Numarası beyanı,
b) Sabıka kaydına ilişkin yazılı beyanı,
c) 4 adet vesikalık renkli fotoğraf,
eklenir.
Sualtı adamı olmak için müracaatta bulunan adaylar, ilgili liman başkanlıkları tarafından, sağlık raporu düzenlenmesi amacıyla bünyesinde tazyik odası ve sualtı hekimi bulunduran resmî kuruluşlara veya Sağlık Bakanlığı tarafından yetkilendirilen bünyesinde tazyik odası ile sualtı hekimi bulunduran özel sağlık kuruluşlarına sevk olunarak bu Yönetmelikte yazılı sağlık hükümlerine göre muayene ettirilir.
5 inci maddede yer alan nitelikleri haiz olup liman başkanlıklarına müracaat edenler, liman başkanlıklarınca tutulan Sualtıadamları Kütüğüne aday olarak kaydedilir ve kendilerine iki yıl süreli aday dalgıç/balıkadam belgesi verilir.
Aday dalgıçlar profesyonel sualtı adamlarınca kurulmuş sualtı teşekküllerinde geçirecekleri bir yıllık stajlarında aşağıdaki eğitimler ile elli saat dalış (otuz saati yirmi metrede, on beş saati otuz metrede ve beş saati kırk metrede olmak kaydıyla) yaptıklarını tasdikli dalış defteri ile ispat etmeleri hâlinde balıkadam sınavına girmeye hak kazanırlar.
a) Dalış teorileri,
b) Hava dekompresyon usulleri ve dekompresyon cetvellerinin kullanılması,
c) Sualtı hastalıkları ve ilk yardım,
d) Dalış takımlarının kullanılması,
e) Gemicilik,
f) Sualtı emercensileri (serbest çıkış, maske tahliyesi).
Türkiye Sualtı Sporları Federasyonu tarafından verilen iki yıldız dalıcı belgesine sahip olup yirmi beş saat dalış (on beş saati yirmi metrede, yedi saati otuz metrede ve üç saati kırk metrede olmak kaydıyla) yaptıklarını tasdikli dalış defteri ile ispat edenler altı ay, üç yıldız dalıcı belgesine sahip olup on beş saat dalış (yedi saati yirmi metrede, beş saati otuz metrede ve üç saati kırk metrede olmak kaydıyla) yaptıklarını tasdikli dalış defteri ile ispat edenler dört ay staj yapmaları hâlinde balıkadam sınavına girmeye hak kazanırlar.
Millî Eğitim Bakanlığı tarafından yetkilendirilmiş profesyonel sualtıadamı yetiştiren kurslarda, 11 inci maddede belirtilen müfredata uygun eğitim gördüğünü ve yirmi beş saat dalış yaptığını belgeleyenler balıkadam sınavına alınırlar.
Sınavı düzenleyen liman başkanlığı, sınavı kazananların sınav başarı belgelerini, adayın sınav başvurusu yaptığı liman başkanlığına gönderir. İlgili liman başkanlığı tarafından sınavı kazananların sınav başarı belgesi, sağlık raporu ile iki adet fotoğrafı İdareye gönderilir. İdare tarafından düzenlenen yeterlik belgeleri adayın sınav başvurusu yaptığı liman başkanlığına gönderilir. Yeterlik belgeleri liman başkanlıklarınca Sualtıadamları Kütüğüne işlendikten sonra imza karşılığında sahiplerine verilir. Altyapısı uygun olan liman başkanlıklarına belge düzenleme yetkisi devredilebilir.
İlk kez profesyonel sualtıadamı olanlara "balıkadam" yeterlik belgesi verilir.
Askerlikten ayrılanlar ve diğer adaylar ile intibak ve terfi işlemlerinde uygulanacak esaslar
Askerlikten, Emniyet Hizmetleri Sınıfından ayrılanlar ve diğer adayların yeterlik belgesi alabilmeleri için;
1) Deniz Kuvvetleri Komutanlığı, Kurtarma ve Sualtı Komutanlığı ile Sahil Güvenlik Komutanlığından ayrılan dalgıç, balıkadam subay ve astsubayların, emniyet hizmetleri sınıfından ayrılan balıkadamlar ile Türkiye Sualtı Sporları Federasyonu tarafından verilen eğitmen balıkadam yeterliğine sahip personelin profesyonel sualtıadamı yeterlik belgesi almak için liman başkanlıklarına başvurmaları hâlinde, 5 inci maddede belirtilen diğer nitelikleri haiz olmaları şartıyla, yaşlarına bakılmaksızın ve staj veya sınava lüzum görülmeden hak kazandıkları yeterlik belgesi, 6 ncı maddenin yedinci fıkrasına göre hak sahiplerine verilir. Ancak, bu kişilerin görev yaptıkları süre içinde yapmış oldukları dalışların toplam saatini belirten onaylı belgeyi ilgili liman başkanlığına ibraz etmeleri şarttır.
2) Deniz Kuvvetleri Komutanlığı, Kurtarma ve Sualtı Komutanlığı'nda Balıkadam veya İkinci Sınıf Dalgıç kursu görerek bir yıl süre ile staj yapan erler (yaşlarına bakılmaksızın) ile aynı Komutanlık'ta sualtı ile ilgili kurs gördüğünü ve sonrasında bir yıl süre ile profesyonel sualtıadamı yanında staj yaptığını belge ile ispatlayan kişilerden yeterlik belgesi almak için Liman Başkanlıklarına başvurmaları halinde, 5. maddedeki diğer nitelikleri haiz olmaları şartıyla sınava lüzum görülmeden hak kazandıkları yeterlik belgesi İKİNCİ BÖLÜM 6. Maddenin 4 nolu bendinde açıklandığı şekilde sahiplerine verilir. Ancak bu kişilerin son bir yıl içerisinde 25 saat dalış yaptıklarını tasdikli dalış kayıt defteri ile ilgili Liman Başkanlıklarına ibraz etmeleri şarttır.
3) Deniz Kuvvetleri Komutanlığı, Kurtarma ve Sualtı Komutanlığı ile Sahil Güvenlik Komutanlığından ayrılan birinci sınıf dalgıçlara birinci sınıf dalgıç yeterlik belgesi, sualtı taarruz (SAT) ve sualtı savunma (SAS) personeline balıkadam gaz karışım yeterlik belgesi, Emniyet Genel Müdürlüğü polis sualtı ekiplerinden ayrılan balıkadam personeli ve Türkiye Sualtı Sporları Federasyonu tarafından verilen eğitmen balıkadam belgesine sahip olanlara balıkadam yeterlik belgesi verilir. Deniz Kuvvetleri Komutanlığı, Kurtarma ve Sualtı Komutanlığı ile Sahil Güvenlik Komutanlığından ayrılan birinci sınıf dalgıçlar ile sualtı taarruz (SAT) ve sualtı savunma (SAS) personeli ve Emniyet Genel Müdürlüğü polis sualtı ekiplerinden ayrılan personelin adı geçen kurumlarda yapmış oldukları dalışlar, 3 üncü maddenin birinci fıkrasının (10) ve (11) numaralı bentlerinde belirtilen Dalış Amiri ve Dalış Öğretmeni yeterliklerinin verilmesinde gerekli görülen dalış şartlarından kabul edilir. Ancak bu dalışların, 3 üncü maddenin birinci fıkrasının (10) ve (11) numaralı bentlerinde belirtilen dalış derinliklerinde ve sürelerinde yapılmış olduğunun tasdikli dalış defteri ile belgelendirilmesi şarttır.
4) Üniversite, fakülte ve yüksekokulların, sualtı ile ilgili eğitim ve öğrenim veren bölümlerinden mezun olanların profesyonel sualtıadamı yeterlik belgesi almak için liman başkanlıklarına başvurmaları halinde, 5 inci maddedeki diğer niteliklere haiz olmaları şartıyla, yaşlarına bakılmaksızın ve staj ve sınava lüzum görülmeden hak kazandıkları yeterlik belgesi 6 ncı maddenin yedinci fıkrasında açıklandığı şekilde sahiplerine verilir. Ancak bu kişilerin, çalıştıkları mahalli liman başkanlığınca tasdik edilmiş olan ve öğrenimleri süresince toplam 50 saat dalış yaptıklarını gösteren dalış kayıt defterini ilgili liman başkanlıklarına ibraz etmeleri şarttır (Deniz Kuvvetleri Komutanlığı ile üniversite, fakülte ve yüksekokulların sualtı ile ilgili eğitim ve öğretim veren bölümlerinden alınan vesaikin liman başkanlığınca tasdikine lüzum yoktur.). Bu suretle yeterlik belgesi alacakların müracaat dilekçeleri ile sağlık raporları ve diğer evrak ile fotoğrafları yeterlik belgesi düzenlenmek üzere liman başkanlığı kanalıyla İdareye gönderilir.
Ancak, bunların ibraz ettikleri bonservislerin çalıştıkları mahalli Liman Başkanlığınca tasdik edilmesi şarttır.(Deniz Kuvvetleri Komutanlığı ile Üniversite, Fakülte ve Yüksek Okulların sualtı ile ilgili eğitim ve öğretim veren bölümlerinden alınan vesaikin Liman Başkanlığınca tasdikine lüzum yoktur.) Bu suretle yeterlik belgesi alacakların müracaat dilekçeleri ile sağlık raporları ve diğer evrak ile fotoğrafları yeterlik belgesi düzenlenmek üzere Liman Başkanlığı kanalıyla İdareye gönderilir.
5) Bu Yönetmeliğin yürürlüğe girmesinden önce Dalgıç ve Balıkadam yeterlik belgesi almış olan hak sahipleri adına aşağıda belirtilen yeterlik belgeleri düzenlenecek olup, eski yeterlik belgelerinin intibak işlemleri Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren bir yıl içinde yapılacaktır.
a- Balıkadam yeterlik belgesine sahip olan hak sahiplerine, Balıkadam yeterlik belgesi,
b- Kurtarma ve Sualtı Komutanlığında 1. sınıf dalgıç kursu gördüğünü belgelemek suretiyle Dalgıç yeterlik belgesi almış olan subay, astsubaylara, Birinci Sınıf Dalgıç yeterlik belgesi,
c- Kurtarma ve Sualtı Komutanlığından ayrılan ve Dalgıç yeterlik belgesi almış olan SAT ve SAS subay, astsubaylara, Balıkadam Gaz Karışım yeterlik belgesi,
d- Dalgıç yeterlik belgesi olanlarla askerlik hizmetleri sırasında görmüş oldukları kursa istinaden Dalgıç yeterlik belgesi almış olan subay, astsubay ve erlere, İkinci Sınıf Dalgıç yeterlik belgesi,
verilir.
Ayrıca; a, c ve d alt bendlerinde sayılanlar, bir üst yeterliğin verilmesinde öngörülen standartlarda eğitim veya kurs gördüklerini belgelemeleri halinde sınavsız bir üst dereceden yeterlik belgesi alabilirler.
6) Sahip olunan yeterlik derecesinden bir üst yeterliğe terfi edebilmek için bulunulan yeterlikte en az bir yıl dalış yaptığını çalıştığı kurum/kuruluştan alacağı bonservis ve sosyal sigorta bildirgesi ile belgelemek ve öngörülen yeterlik belgesinin verilmesinde esas olan müfredat programından sınava tabi tutulmak gerekir.
Çalışabilme koşulları
Profesyonel sualtıadamı yeterlik belgesi alan kişilerin Türkiye Cumhuriyeti karasuları içerisinde ticari alanda faaliyet göstermek istemeleri hâlinde ilgili liman başkanlıklarından dalış müsaadesi alabilmeleri için, aşağıda belirtilen belgeleri ibraz etmeleri şarttır.
a) Yeterlik belgesi,
b) Şirket şartı (Ferdi olarak su ürünleri istihsali yapanlardan bu belge istenmez.),
c) Sualtı işi dalış planı (EK-4’te olduğu gibidir.),
d) Onaylı dalış defteri (EK-6’da olduğu gibidir.).
Profesyonel sualtıadamı olarak Türkiye Cumhuriyeti karasularında yapılacak dalışlarda EK-2’de açıklanan personel miktarına göre dalış operasyonları planlaması zorunludur.
Profesyonel dalış operasyonlarına katılan profesyonel sualtıadamlarının, EK-5’te belirtilen hususları yerine getirmeleri zorunlu olup, bu hususlar Sahil Güvenlik Komutanlığı birimlerince kontrol edilir.
Profesyonel sualtıadamlarınca kullanılacak dalış takımları ile yapabilecekleri dalış derinlik limitleri EK-1’de gösterilmiştir. Bu derinliklere uyulması sorumluluğu, dalış operasyonundan sorumlu kişiye aittir.
Türkiye Cumhuriyeti karasuları ile iç sularında profesyonel sualtıadamı olarak, su ürünleri mevzuatı hükümleri kapsamında dalma yöntemiyle avcılığına izin verilen su ürünlerinin istihsalini yapmak maksadıyla dalış yapacak olanlara,
a) 5 inci maddede yer alan nitelikleri haiz olup, 18 yaşını bitirmiş, 65 yaşını geçmemiş olmak,
b) Türkiye’de yerleşik olarak faaliyet gösteren uluslararası akredite dalış eğitim sistemlerine göre eğitim görerek asgari 2 yıldız veya eş değer bir derecelendirme sistemi ile dalıcı olarak belgelendirilmiş olmak,
c) İdare tarafından düzenlenecek teorik dalış eğitimini tamamlamak ve eğitim sonrası yapılacak sınavda başarılı olmak,
şartlarını sağlayarak Liman Başkanlıklarına müracaat etmeleri durumunda; Liman Başkanlığı tarafından üzerinde “Sadece bireysel su ürünleri istihsali amacıyla dalış yapabilir.” ibaresi bulunan iki yıl süreli ‘Bireysel su ürünleri aday dalgıç belgesi’ verilir.
Bireysel su ürünleri aday dalgıç belgesini ilk defa alacak olanlardan kırk yaşından gün almamış olmak şartı aranmaz. Bireysel su ürünleri aday dalgıç belgesine sahip olanlar, elli saat dalış yaptıklarını tasdikli dalış defteri ile Liman Başkanlığına sunmaları hâlinde kendilerine Liman Başkanlığı tarafından bireysel su ürünleri dalgıç belgesi yeterliği verilir.
Bireysel su ürünleri aday dalgıç belgesini aldıktan sonra, belgenin geçerli olduğu iki yıllık süre içerisinde elli saat dalışı tamamlayamayanların belgeleri geçersiz olur. Bu adaylar bir yıl süre geçtikten sonra, beşinci fıkranın (c) bendinde belirtilen eğitim ve sınavdan muaf olarak yeniden bireysel su ürünleri aday dalgıç belgesi başvurusu yapabilir. Bu belge sahipleri, bireysel su ürünleri dalgıçlığının dışında ticari amaçlı dalgıçlık yapamazlar.
Su ürünleri çiftliklerinde çalışacakların en az balıkadam veya üstü yeterlik belgesine sahip olmaları gerekir. Bununla birlikte bu belgelerden birisine sahip olmaksızın balıkadamların yanında çalışan ve 6 ncı madde kapsamında aday dalgıç belgesine sahip olanlara ise aynı maddede geçen eğitim ve dalış saatlerini tamamlamaları ve tasdikli dalış defteri ile Liman Başkanlığına başvurmaları halinde kendilerine Liman Başkanlığı tarafından “Sadece su ürünleri çiftliklerinde çalışabilir.” ibareli balıkadam yeterlik belgesi düzenlenir. Bu belge sahipleri, su ürünleri çiftliklerinde profesyonel sualtıadamlarının yanında çalışabilir ancak su ürünleri dalgıçlığının dışında ticari amaçlı dalgıçlık yapamazlar.
Su ürünleri çiftliklerinde çalışıp aday dalgıç belgesi geçerlik süresi içerisinde yukarıdaki şartları sağlayamayanların tekrar su ürünleri çiftliklerinde aday dalgıç olarak görev yapabilmesi için bir yıl süre geçmesi gerekir.
İkinci Kısım
Birinci Bölüm
Sınavlar ve Takım Muayeneleri
Sınav komisyonu, sınav yerleri ve sınav şekli
Profesyonel sualtıadamları yeterlik sınavları, her yılın mayıs ve eylül aylarında, ayrıca İdarenin uygun gördüğü tarihlerde yapılır.
Profesyonel sualtıadamları yeterlik sınavları, Samsun, İstanbul, İzmir ve Mersin liman başkanlıkları arasından İdarenin belirleyeceği liman başkanlığı veya başkanlıkları tarafından düzenlenir. Sınavlar, ilgili liman başkanının görevlendireceği bir Denizcilik Sörvey Mühendisi başkanlığında, Kurtarma ve Sualtı Komutanlığı temsilcisi, üniversite, fakülte veya yüksekokulların ana bilim dalı başkanlıklarından ve sualtı hekimliği ve hiperbarik tıp ana bilim dalı başkanlıkları ile ilgili diğer kuruluşların yetkili uzmanlarından oluşacak komisyon tarafından yapılır. Ancak, sınav merkezinde sınava girecek aday sayısı 10 kişiden az olduğu takdirde sınavlar İdarece belirlenecek en yakın sınav merkezinde yapılır.
Sınavın hangi tarihte yapılacağı en az onbeş gün önce İdare tarafından liman başkanlıklarına bildirilir.
Stajını tamamlayıp sınava girmeye hak kazanan adayların üç kez sınava girme hakkı vardır. Üçüncü defa da sınavda başarısız olan adaylar yaş sınırı hariç yeniden bu Yönetmelik gereklerini sağlayarak staj yapmak zorundadır.
Sınavlar yazılı ve uygulamalı olmak üzere iki bölümde gerçekleştirilir. Yazılı sınav soruları sınav komisyonu tarafından hazırlanır. Uygulamalı sınav, sözlü ve sualtı eğitim standartları çerçevesinde yapılır. Her iki sınavda da başarılı olma notu yüz üzerinden altmıştır. Yazılı sınavı geçip uygulama sınavında kalanlar, bir defaya mahsus olmak üzere yeniden uygulama sınavına alınırlar.
İdare tarafından sınavları yapma yetkisi, protokol ile profesyonel sualtıadamları ile ilgili kurum/kuruluşlara devredilebilir.
Takım muayeneleri
Sualtıyla ilgili dalış takım ve teçhizatın yeterliliği aşağıda açıklandığı şekilde ve belirlenen komisyonca her iki yılda bir muayene yapılarak denetlenir. İdare dalış takım muayenelerini yapma yetkisini protokol ile profesyonel sualtıadamları ile ilgili kurum/kuruluşlara devredebilir.
a) Profesyonel sualtı teşekkülleri ile bu mesleklerle iştigal edenler, her yıl şubat ve temmuz aylarının ilk yarısında ilgili liman başkanlıklarına bu denetlemeyi yaptırmak üzere dilekçeyle müracaat etmek zorundadır.
b) Yeni olduğu faturayla belgelenen araç gereçlerin takım muayeneleri, fatura tarihinden iki yıl sonra yapılır.
c) Dalış takım muayeneleri sınavlar bölümünde açıklanan merkezlerde, sınavları müteakip sınav komisyonu tarafından yapılır. Ayrıca, dalış takımı bulunduran şirketlerin talebi hâlinde sınavlardan bağımsız olarak dalış takım muayeneleri yerinde yapılabilir.
d) Dalış takım muayeneleri, profesyonel sualtıadamları tarafından kurulan sualtı şirketleri ile dalış birimlerine sahip inşaat şirketlerinin bünyesindeki dalış takımı teçhizatı varsa basınç odaları EK-3’te belirtilen dalış takımları muayene formlarındaki hükümler doğrultusunda yapılır. Bahse konu formlarda belirtilen teçhizatın tam ve standartlara uygun olması sorumluluğu dalış takımı bulunduran şirketlere aittir.
e) Muayene sonunda yeterlilik belgesi verilmeyen takım ve teçhizatın kullanılmasına müsaade olunmaz. Bu belgelerin mahalli liman başkanlıklarına ibrazı mecburidir.
1) Oksijen konsantrasyonu | : %20-22 arasında, |
2) Karbondioksit | : 1000 ppm (*) üst sınır, |
3) Karbonmonoksit | : 10 ppm üst sınır, |
4) Yağ durumu | : 5 mg/m3 üst sınır, |
5) Koku | : Yok, |
6) Tat | : Yok. |
(*) ppm: Hacim başına milyonda kısım. |
İkinci Bölüm
Yeterlik eğitim standartları
Profesyonel Yeterlik Belgeleri eğitim standartları;
1) "Birinci Sınıf Dalgıç” yeterlik belgesi alabilmek için, aşağıda belirtilen eğitim standartlarında 40 hafta (1250 ders saati) eğitim gördüğünü diploma ile belgelemek veya aşağıda belirtilen sınav müfredatından sınav geçirmek gerekir.
a. SCUBA Temel Eğitimi (Detayları Balıkadam yeterlik belgesi alabilme standartlarında belirtilmiştir)
b. Dalış Teorileri
c. Dalış Teçhizatının Kullanılması
d. Kurtarma Gemiciliği
e. Dalış Muhabere Sistemleri
f. Basit Sualtı İşleri
g. İleri Sualtı İşleri
h. Hava Dekompresyon Cetvelleri ve Kullanılması
i. Sualtı Hastalıkları ve İlk Yardım
j. Tazyik Odası Operasyonları
k. Dalış Sistemleri ve Kullanılması
l. Sualtı Patlayıcıları ve Kullanılması
m. Karışım Gaz Dalış Sistemleri ve Kullanılması
n. Karışım Gaz Dekompresyon Cetvelleri ve Kullanılması
o. Karışım Gaz Dalışı (91 metre)
p. Derinsu Hava Dalışı (57 metre)
r. Açık Çan Operasyonları
s. Dalış Takımlarının Bakım ve Tamiri
t. Sualtı Kesme ve Kaynağı
u. Dalış Emercensileri
v. Sualtı ve Suüstünde Kullanılan Makine ve Eçhizeler
y. Zararlı Sualtı Canlıları
2) "Balıkadam Gaz Karışım" yeterlik belgesi alabilmek için, aşağıda belirtilen eğitim standartlarında 40 hafta (1250 ders saati) eğitim gördüğünü diploma ile belgelemek veya aşağıda belirtilen sınav müfredatından sınav geçirmek gerekir.
a. Dalış Teorileri
b. Hava Dekompresyon Usulleri
c. Sualtı Hastalıkları ve İlk Yardım
d. Gemicilik
e. Muhabere Usulleri
f. Açık Devre Scuba Cihazı ve Aksesuarları
g. Dalış Emercensileri
h. Basit Sualtı İşleri
i. Tazyik Odası Operasyonları
j. Sualtı Navigasyonu (pusula kullanma)
k. Kapalı Devre SCUBA ve Aksesuarları ve/veya Yarı Kapalı SCUBA ve Aksesuarları
l. Dalış Takımlarının Bakım ve Tamiri
m. Sualtı Patlayıcıları (Kullanılması, Taşınması, Emniyete alınması)
n. Açık Devre SCUBA ile (42 metre) derinliğe dalış
o. Kapalı Devre Scuba ile (13 metre) derinliğe dalış ve/veya yarı kapalı devre Scuba ile (72 metre) derinliğe dalış.
3) "Balıkadam" yeterlik belgesi alabilmek için, aşağıda belirtilen eğitim standartlarında 8 hafta (240 ders saati) eğitim gördüğünü diploma ile belgelemek veya aşağıda belirtilen sınav müfredatından sınav geçirmek gerekir.
a- Dalış Teorileri
b- Hava Dekompresyon Usulleri
c- Sualtı Hastalıkları ve İlk Yardım
d- Gemicilik
e- Sualtı Muhabere Usulleri
f- Açık Devre Scuba Cihazı ve Aksesuarları
g- Dalış Emercensileri
h- Basit Sualtı İşleri
ı- Tazyik Odası Operasyonları
j- Sualtı Navigasyonu (pusula kullanma)
k- Dalış Takımlarının Bakım ve Tamiri
l- Açık Devre SCUBA ile (42 metre maksimum) dalış
4) "İkinci Sınıf Dalgıç" yeterlik belgesi alabilmek için, aşağıda belirtilen eğitim standartlarında 8 hafta (240 ders saati) eğitim gördüğünü diploma ile belgelemek veya aşağıda belirtilen sınav müfredatından sınav geçirmek gerekir.
a- Dalış Teorileri
b- Hava Dekompresyon Usulleri
c- Dekompresyon Cetvellerinin Kullanılması
d- Sualtı Hastalıkları ve İlk Yardım
e- Tazyik Odası Operasyonları
f- Satıhtan İkmalli Dalış Sistemleri ve Kullanılması (Hava)
g- Gemicilik
h- Basit Sualtı İşleri
ı- Hava Dalışları (42 metre) maksimum
j- Dalış Takımlarının Bakım ve Tamiri
k- Sualtı Emercensileri
5) Sualtı hekimi yeterlik belgesi alabilmek için, üniversitelerin deniz ve sualtı hekimliği veya sualtı hekimliği ve hiperbarik tıp anabilim dalı başkanlıklarında uzmanlık eğitimini tamamladığını ispat etmek gerekir.
6) "Dalış Sağlık Teknisyeni" yeterlik belgesi alabilmek için, Sağlık Bakanlığınca onaylanmış, Sağlık Meslek Okullarından mezun olan kişilerin Deniz ve Sualtı Hekimliği Ana Bilim Dalı Başkanlıklarında veya Kurtarma ve Sualtı Komutanlığında gördükleri eğitimleri resmi belge ile ispatlamaları gerekir.
7) "Tazyik Odası Operatörü" yeterlik belgesi alabilmek için, Birinci Sınıf Dalgıç veya Deniz ve Sualtı Hekimliği Ana Bilim Dalı Başkanlıklarında veya Kurtarma ve Sualtı Komutanlığı tazyik odası operatörü eğitimi gördüklerini resmi belge ile ispatlamaları gerekir. Ayırıcı Tazyik Odasında fiilen 25 saat dalış yaptıklarını tasdikli dalış kayıt defteri ile ispatmaları şartı aranır.
8) "Aday Dalgıç Belgesi", ilgili Liman Başkanlığına müracaat edenlere, İKİNCİ BÖLÜM 5.Madde' de yer alan niteliklere haiz olmaları halinde verilir. Bir yıllık Aday Dalgıçlık döneminde aşağıda belirtilen eğitim standartlarında eğitildiklerini ve bu süre içinde 50 saat dalış yaptıklarını; (30 saati 20 metre'de, 15 saati 30 metre'de ve 5 saati 40 metre'de olmak kaydıyla) ilgili Liman Başkanlıklarından tasdikli dalış defterleri ile ispatlamaları gerekir.
a- Dalış Teorileri
b- Hava Dekompresyonu Usulleri ve Dekompresyon Cetvellerinin Kullanılması
c- Sualtı Hastalıkları ve İlk Yardım
d- Dalış Takımlannın Kullanılması
e- Gemicilik
f- Sualtı Emercensileri (Serbest Çıkış, Maske Tahliyesi)
Üçüncü Bölüm
Sağlık Kuralları
Sağlık yoklaması
Her ne suretle olursa olsun, profesyonel sualtı adamlığı yeterlik belgesi almak isteyenlerle bu meslekte çalışanların bu bölümde yazılı niteliklere sahip olmaları şarttır. Sağlık yoklamaları, bu bölüm hükümleri dâhilinde bünyesinde tazyik odası ile sualtı hekimi bulunan sağlık kuruluşlarında yapılır. Sağlık durumları uygun olmayanlara profesyonel sualtıadamlığı yeterlik belgesi verilmeyeceği gibi bu meslekte çalışmalarına da izin verilmez.
Muayene
Profesyonel Sualtıadamları, ikişer yıllık aralarla Liman Başkanlıkları tarafından, bünyesinde Tazyik Odası ve Sualtı Hekimi bulunduran Deniz ve Sualtı Hekimliği Kliniklerine sevk olunarak muayene ettirilir. Muayene sürelerinin başlangıcı; yeterlik belgesi tarihi, müteakip muayeneler için ise bir önceki muayene tarihidir.
1) Muayene sonunda sağlık durumları dalış yapmaya elverişli olmadığı anlaşılan profesyonel sualtıadamlarının yeterlik belgelerine ve sicil kütüklerine DALIŞ YAPAMAZ kaydı konulur. Bu durumlarda Dalış Amirliği veya Dalış Öğretmenliği (teorik) yapma hakları saklıdır.
2) Yeterlik Belgeleri ile sicil kütüklerine dalış yapamaz kaydı konulan Profesyonel Sualtıadamlarının, sağlık durumunun düzelmesi halinde, bünyesinde Tazyik Odası ve Sualtı Hekimi bulunduran Deniz ve Sualtı Hekimliği Kliniklerinden alacakları resmi rapor ile sabit olanların sicil kayıtları ile Yeterlik Belgelerindeki DALIŞ YAPAMAZ kaydı kaldırılır.
Profesyonel sualtıadamlarında sağlık yeterliliği bakımından aranılacak özellikler
Aşağıda yazılı hastalıkları olanların profesyonel sualtıadamı olmalarına izin verilmez.
1) Solunum Sistemi: Profesyonel sualtıadamlarının solunum sistemlerinde restriktif ve obstriktif bir kısıtlılık, hava hapsine yol açacak bir lezyon (kist, kavern, kavite v.b.) bulunmamalıdır. İlk ve kontrol muayenelerinde Akciğer grafisi ve solunum fonksiyon testleri yaptırılması zorunludur.
2) Dolaşım Sistemi: Kardiak kapasiteyi sınırlayan herhangi bir kalp hastalığı (doğumsal hipertansif, kapaksal, ileti, aterosklerotik) olanlar ile kanda oksijen ve karbondioksit taşınma kapasitesini bozan hastalıkları olanlar ve kronik anemisi, hemoglobinopatisi, koagulopatisi bulunanlar profesyonel sualtıadamı olamazlar. Kan basıncı üst sınırı 150/90 mm Hg'dir. Profesyonel sualtıadamlarının ilk ve kontrol muayenelerinde EKG, hemogram, biokimya ve kardovasküler performans testleri yapılması zorunludur.
3) Sinir Sistemi: Profesyonel sualtıadamlığı kusursuz bilinçlilik ile duyusal ve motor yeterlilik gerektirir. Aşağıda yer alan hastalıkları bulunanlar profesyonel sualtıadamı olamazlar.
İlaçlarla kontrol altına alınıp alınmadığına bakılmaksızın çocuk çağı febril konvülsiyonları hariç her türlü nöbet epizodları, norösifilis, beyin ve modülla spinalis tümörleri, demyelizan hastalıklar, geçirilmiş 24 saatten uzun bilinç kaybının eşlik ettiği kafa travmaları, çökme tarzı kafa kırıkları, intrakranyal hemoroji, ciddi beyin kontüzyonları ya da süregen nörolojik veya EEG anormallikleri, nankolepsi, katalepsi vb. durumlar, dalışa bağlı kalıcı MSS sekelleri, açıklanamayan geçici bilinç kayıpları, görme kaybı, bilinç kaybı, kusma ve hemipleji ile seyreden migren atakları.
4) Sindirim Sistemi: Kronik sindirim sistemi hastalıkları, crohn hastalığı, ülseratif kolit gibi enteropatiler ve aktif peptik ulkusu ve kardia disfonksiyonu bulunanlar profesyonel sualtıadamlığı yapamazlar.
5) Kas - İskelet Sistemi: Profesyonel sualtıadamlarının tüm ekstremiteleri tam ve ekstremite hareketleri normal sınırları içinde bulunmalıdır. İlk ve kontrol muayenelerinde disbarik osteonekroz yönünden radyolojik tetkiklerin yapılması zorunludur.
6) Vücut Ağırlığı: Vücut ağırlığı nomogramlara göre % 20'nin üzerinde olanlar aday olamazlar, meslekteki profesyonel sualtıadamları ise normal kilolarına dönene kadar dekompresyonlu dalışlarına izin verilmez.
7) Sağlık muayenelerinde Psikomotor testler sonucunda bir rahatsızlığı saptananlar profesyonel sualtıadamı olamazlar.
8) Sağlık durumları liman başkanlıklarından temin edilecek bir formla belgelenir. Sağlık durumları, sualtıadamlığına uygun olmayanlar sınava alınmaz.
İşitme gücü koşulları
Kulak - Burun - Boğaz Sistemi: Orta kulak basınç eşitlemesini engelleyen patolojiler ile orta kulak cerrahi operasyonu geçirmiş (stapedektomi, protez vb.) olanlar; işitme frekanslarında her iki kulakta ortalama 30 dB. tek kulakta 50 dB kaybı olanlar dalamazlar. İlk ve kontrol muayenelerinde odiolojik, vestibüler ve odiometrik muayene zorunludur.
Görme gücü koşulları
Gözler: Renk körlüğü, gece körlüğü ve glokomu olanlar ile görme keskinliği her iki gözde 8/10'un altında olanlar profesyonel sualtıadamı olamazlar.
Yaş sınırı
Profesyonel sualtı adamlığına aday olmak için on sekiz yaşını bitirmiş ve kırk yaşından gün almamış olmak gerekir. Kontrol muayenelerinde tıbbi bir engel olmadıkça çalışma yaşı üst sınırı yoktur.
Üçüncü Kısım
Çeşitli ve Son Hükümler
Bir yıllık sualtıadamlığı stajını başarı ile geçiren adaylar ile bir önceki sınavı kaybeden adaylar, sınava alınmazdan önce, tekrar bünyesinde tazyik odası ve sualtı hekimi bulunduran Deniz ve Sualtı Hekimliği Kliniklerine sevk edilerek muayene ettirilir. Sağlık durumları fotoğraflı bir raporla belgelenir. Sağlık durumları sualtıadamlığına uygun olmayanlar sınava alınmazlar.
Profesyonel sualtıadamlarının sağlık kontrolleri, normal olarak iki yıllık aralarla bünyesinde tazyik odası bulunan Deniz ve Sualtı Hekimliği Kliniklerinde yaptırılacaksa da şüphe halinde veya sualtıadamının isteği halinde her zaman tekrarlanabilir.
40 metre'den derine yapılan dekompresyonlu dalışlar ile karışım gaz dalışlarında, dalış yapılan bölgede, dalış süresince bir sualtı hekimi ve tazyik odası bulundurulması zorunludur.(Basınç odası satıhta bulundurulamıyorsa en çok 30 dakika içinde dalgıçın tazyik altına alınabileceği bir mesafe ve ulaşım imkanı dahilinde bulunmalıdır.)
Dalış yapılan platform veya teknelerde dalışa bağlı oluşabilecek hastalıklar için saf oksijen soluma düzeneği ve tankı (pulmanatör) ile dalış takım muayenelerinde onaylanmış ilk yardım seti bulundurulması zorunludur.
Dalış yapılan platform veya teknelerde dalışa bağlı oluşabilecek hastalık ve kazalarda olay, EK-7’de örneği bulunan Hastalık/Kaza Rapor Formu ile derhal ilgili liman başkanlığına bildirilir.
Yabancı Ülkelerden Alınmış Profesyonel Yeterlik Belgeleri
Yabancı ülkelerden alınmış profesyonel sualtıadamı yeterlik belgelerinin bu Yönetmelikte belirtilen yeterlik derecelerinden hangilerine denk olduğu, gerekli hâllerde sağlıkla ilgili uzmanlık dallarında Sağlık Bakanlığının görüşü alınarak İdare tarafından belirlenir.
Türkiye Cumhuriyeti karasuları dışında yabancı bir ülkede yapılan dalışlar, Türkiye Cumhuriyeti konsoloslukları tarafından onaylanması hâlinde geçerli sayılır.
Yürürlükten kaldırılan hükümler
17.6.1963 tarih ve 11430 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Dalgıç ve Balıkadam Yönetmeliği 31.12.1997 tarihi, itibariyle yürürlükten kaldırılmıştır.
Bu Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihten önce Türkiye Sualtı Sporları Federasyonu tarafından verilmiş iki yıldız ve üzeri bröveye sahip olup, daha önce bu belge ile en az altı ay balık üretme çiftliklerinde çalıştıklarını veya su ürünleri istihsali yaptıklarını belgeleyen kişilere, 6 ncı maddesinde belirtilen diğer şartları sağlamaları kaydıyla ve bir yıl içinde başvurmaları hâlinde yaş sınırı aranmaksızın sınavsız "Sadece su ürünleri dalgıcı olarak çalışabilir." ibareli balıkadam yeterlik belgesi düzenlenir. Bu belge sahipleri, su ürünleri dalgıçlığının dışında ticari amaçlı dalgıçlık yapamazlar.
Yürürlük
Bu Yönetmelik, 01.01.1998 tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
Bu Yönetmelik hükümlerini Ulaştırma ve Altyapı Bakanı yürütür.