BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar
Amaç
Bu Yönetmeliğin amacı, radyoaktif madde kullanımından oluşan atıkların halka, çalışanlara ve çevreye zararı olmayacak şekilde çevreye verilebilme şartlarını belirlemektir.
Kapsam
Bu Yönetmelikte belirtilen hususlar, yarılanma süreleri 100 günden kısa olan radyoizotoplar ile C-14 ve H-3 içeren radyoaktif maddelerin tıp, endüstri ve araştırma gibi alanlarda kullanılmaları sonucu meydana gelen atıkların kullanıcı tarafından gerektiğinde biriktirilip, bekletilmesinden sonra çevreye verilmesi ile ilgili sınırları ve şartları kapsamaktadır.
Kapalı radyoaktif kaynaklar, yarılanma süreleri 100 günden uzun olan radyoizotoplar, nükleer yakıt çevrimi ile ilgili faaliyetler sonucu meydana gelen atıklar bu Yönetmelik kapsamı dışındadır. Radyoizotop uygulanmış hastaların taburcu edildikten sonraki atıkları bu Yönetmelik hükümlerinden muaftır.
Dayanak
Bu Yönetmelik, 2690 sayılı Türkiye Atom Enerjisi Kurumu Kanunu ile Radyasyon Güvenliği Tüzüğü hükümlerine dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar
Bu Yönetmelikte geçen;
Kurum: Türkiye Atom Enerjisi Kurumu'nu (TAEK),
Tüzük: 24/7/1985 tarihli ve 85/9727 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan Radyasyon Güvenliği Tüzüğü’nü,
Radyasyon Güvenliği Yönetmeliği: 24/3/2000 tarihli ve 23999 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Yönetmeliği,
Tıbbi Atıkların Kontrolü Yönetmeliği: 20/5/1993 tarihli ve 21586 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Yönetmeliği,
Radyoaktif Atık: Tekrar kullanılması düşünülmeyen her türlü radyoaktif maddeler veya radyoaktif maddelerle bulaşmış diğer malzemeleri,
Lisans Sahibi: Radyasyon Güvenliği Yönetmeliği hükümleri uyarınca radyoaktif maddeleri bulundurmak ve kullanmak üzere Kurumdan lisans almış resmi veya özel kişi ya da kuruluşları,
Kapalı Radyoaktif Kaynak: Katı halde bulunan, normal kullanım ve olası kaza koşullarında sızdırmazlığı sağlamak üzere bir kapsül içerisine kapatılmış ya da kaplama malzemesi ile kaplanmış radyoaktif maddeyi,
ALI: Radyoaktif maddelerin Becquerel (Bq) cinsinden yıllık olarak vücuda alınabilir sınır değerleri, (ALI kelimesi İngilizce "Annual Limits on Intake" olarak ifade edilen kelimelerin baş harflerinden oluşmaktadır.)
ALImin: Radyoaktif maddelerin vücuda sindirim ve/veya solunum sistemleri yolu ile alınabileceği kabul edilerek, iki farklı ALI değeri belirlenmiştir. Bu Yönetmelikte verilmiş olan ALImin değerleri söz konusu iki değerin düşük olanını,
Yarılanma Süresi: Bir radyoaktif maddenin başlangıçtaki aktivite değerinin yarıya düşmesi için geçen süreyi,
Çevreye Verilme: Bu Yönetmelikte açıklanan şekilde ve belirtilen sınırları aşmayan miktardaki; sıvı atıkların kanalizasyon sistemine, katı atıkların tıbbi atık bertaraf tesislerine, buhar, aerosol ve toz parçacıkları gibi gaz halindeki atıkların atmosfere bırakılmasını,
ifade eder.
İKİNCİ BÖLÜM
Yükümlülük, Yetkilendirme ve Sınırlamalar
Yükümlülük
Bu Yönetmelik kapsamındaki radyoaktif maddeleri bulunduran ve kullanan kuruluşun lisans sahibi ile aktivite seviyeleri Radyasyon Güvenliği Yönetmeliği’nde verilen muafiyet sınırlarının altında kalan uygulamalar sonucu atık oluşturan resmi veya özel kişi, kurum ve kuruluşlar bu Yönetmeliğin hükümlerine uymakla yükümlüdür.
Yetkilendirme
Bu Yönetmelik kapsamındaki radyoaktif maddeleri bulunduran ve kullanan kuruluşun lisans sahibi ile aktivite seviyeleri Radyasyon Güvenliği Yönetmeliği’nde verilen muafiyet sınırlarının altında kalan radyoaktif maddeler ile uygulama yapan kişiler, çıkan atıklarını bu Yönetmelikte belirlenen koşullar dahilinde çevreye verebilmek üzere yetkilidir.
Sınırlamalar
Bu Yönetmelik hükümleri kapsamına giren atıklara aşağıdaki sınırlamalar uygulanır.
a) Bu Yönetmeliğin Üçüncü Bölümünde belirtilen sınırların üzerinde radyoaktivite içeren katı, sıvı ve gaz atıklar hiçbir şekilde çevreye verilemez. Lisans sahibi, bu tür atıklara uygulanacak işlemler ile ilgili olarak Kuruma başvuru yapmak zorundadır.
b) Bu Yönetmelikte belirtilen atıklar tekrar kullanılamaz veya tekrar kullanılmak üzere işleme tabi tutulamaz.
c) Kullanılmış radyoizotop jeneratörleri, Kuruma veya jeneratörleri toplamak üzere Kurum tarafından yetkilendirilmiş kuruluşlara teslim edilir.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Radyoaktif Madde Kullanımından Oluşan Atıkların Çevreye Verilme Sınırları
Sıvı atıkların kanalizasyon sistemine verilme sınırları
Aşağıda verilen sınırlar dahilinde, sıvı atıklar lisans sahibinin sorumluluğunda Kurum mevzuatında belirtilen hükümlerin yerine getirilmesi koşuluyla ve kuruluş tarafından sağlanacak kuruluşa ait atık sistemlerine ilişkin bilgilerin Kurum tarafından değerlendirilerek konsantrasyon değerlerinin uygun görülmesini takiben yalnız kanalizasyon sistemine verilebilir.