Sahte Banknotların İncelenmesi ve Değerlendirilmesinde Uyulacak Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik

BİRİNCİ BÖLÜM

Amaç, Kapsam, Dayanak, Tanımlar

Amaç

Bu Yönetmeliğin amacı, sahtecilik suçlarından dolayı el konulan banknotlar ve bunlara ilişkin bilgilerin oluşturulan sistemde izlenmesi ve değerlendirilmesinde uyulacak usul ve esasları düzenlemektir.

Kapsam

Bu Yönetmelik, mahkemelerin ve Cumhuriyet başsavcılıklarının, adlî kolluk görevini ifa eden bütün kolluk birimlerinin ve Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasının sahte banknot izleme sistemi ile ilgili yapacağı işlemleri kapsar.

Dayanak

Bu Yönetmelik, 4/12/2004 tarihli ve 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu, 23/3/2005 tarihli ve 5320 sayılı Ceza Muhakemesi Kanununun Yürürlük ve Uygulama Şekli Hakkında Kanuna dayanılarak hazırlanmıştır.

Tanımlar

Bu Yönetmelikte geçen;

Adlî kolluk: 4/6/1937 tarihli ve 3201 sayılı Emniyet Teşkilâtı Kanununun 8, 9, 10 ve 12 nci maddeleri, 2803 sayılı Jandarma Teşkilât, Görev ve Yetkileri Kanununun 7 nci maddesi, 485 sayılı Gümrük Müsteşarlığının Teşkilât ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin 8 inci maddesi ve 2692 sayılı Sahil Güvenlik Komutanlığı Kanununun 4 üncü maddesinde belirtilen soruşturma işlemini yapan güvenlik görevlilerini,

Banknot: Yeni Türk Lirası, Türk Lirası ve yabancı ülke banknotlarını,

Gecikmesinde sakınca bulunan hâl : Derhâl işlem yapılmadığı takdirde suçun, iz, eser, emare ve delillerinin kaybolması veya şüphelinin kaçması veya kimliğinin saptanamaması ihtimalinin ortaya çıkması hâlini,

Kovuşturma: İddianamenin kabulü ile başlayıp, hükmün kesinleşmesine kadar geçen evreyi,

Kod numarası: Sahte olduğundan şüphe edilen banknotların yakalandığı anda sisteme girişte kullanılan ve yargılama sürecinde bildirilmesine ihtiyaç duyulan, ilgili kolluk birimlerinin yetkilileri ve Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası tarafından geliştirilen, harf ve rakamlardan oluşan sahte banknot olay kimlik numarasını,

Sahte banknot: Sahteliği mahkeme kararı ile tespit edilen banknotu,

Sahte Banknot İzleme Sistemi: Türkiye’deki banknot sahteciliğinin gerçek boyutunun belirlenmesi, sahte banknota ait miktar, değer, bölge ve üretim yönteminin tespit edilmesi ve sahte banknot ile etkin mücadelenin sağlanması amacıyla oluşturulacak veri sistemini,

Sahteliğinden Şüphe Edilen Banknot: Gerçekliğinden şüphe edilen banknotu,

Sanık: Kovuşturmanın başlamasından itibaren hükmün kesinleşmesine kadar, suç şüphesi altında bulunan kişiyi,

Sistem: Sahte Banknot İzleme Sistemini,

Soruşturma: Kanuna göre yetkili mercilerce suç şüphesinin öğrenilmesinden iddianamenin kabulüne kadar geçen evreyi,

Şüpheli: Soruşturma evresinde, suç şüphesi altında bulunan kişiyi,

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası merkez birimi: Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Banknot Matbaası Genel Müdürlüğünü,

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası taşra birimleri: Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasının tüm şubelerini,

ifade eder.

İKİNCİ BÖLÜM

Sahteliğinden Şüphe Edilen Banknotların İncelettirilmesinde Uyulacak Usul ve Esaslar

Ön rapor aldırılması

Kolluk birimleri tarafından ele geçirilen ve sahteliğinden şüphe edilen banknotlar, sayımı ve dökümü yapıldıktan sonra derhâl Cumhuriyet başsavcılıklarına tevdi edilir.

Sahteliğinden şüphe edilen banknotlar hakkında gecikmesinde sakınca bulunan hâllerde, Cumhuriyet savcısının yazılı veya en kısa sürede yazılı hâle dönüştürülecek olan sözlü emri üzerine ya da doğrudan ilgili kolluk birimlerince, banknotların özellikleri hakkında bu konuda uzman kişilerden veya Emniyet Genel Müdürlüğü ya da Jandarma Genel Komutanlığı kriminal lâboratuvarlarından en seri şekilde inceleme yaptırılıp görüş alınabilir.

İnceleme ve değerlendirme yaptırmaya yetkili merci

Sahteliğinden şüphe edilen banknotların, Cumhuriyet başsavcılıkları veya mahkemelere en yakın olan veya en kolay ulaşılabilen Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası merkez veya taşra birimleri tarafından inceleme ve değerlendirme yapılmak üzere gönderilmesine Cumhuriyet başsavcılığı, hâkim veya mahkeme tarafından karar verilir.

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası merkez ve taşra birimlerince sahteliğinden şüphe edilen banknotlar hakkında birinci fıkra uyarınca karar alınmaksızın inceleme ve değerlendirme raporu düzenlenerek Cumhuriyet başsavcılığına ihbarda bulunulur.

İnceleme ve değerlendirme yapma yetkisi

Soruşturma veya kovuşturma evresinde, ele geçirilen sahteliğinden şüphe edilen banknotları inceleme ve değerlendirmeye Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası merkez ve taşra birimleri yetkilidir.

Yabancı devletlerin banknotları hakkında da birinci fıkra hükmü uygulanır.

Sahteliğinden şüphe edilen banknotları inceleme ve değerlendirmeye yetkili Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası taşra birimlerine ilişkin bilgiler, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası tarafından Adalet Bakanlığına yazılı olarak bildirilir.

Devlet tarafından çıkarılan tahvil ve Hazine bonosu gibi değerler üzerinde işlenen sahtecilik suçlarında, el konulan değerler üzerindeki inceleme ve değerlendirmeler, bunları tedavüle çıkaran kurumdan istenilir.

Sahteliğinden şüphe edilen banknotların gönderilme usulü

Soruşturma veya kovuşturma evresinde ele geçirilen ve sahteliğinden şüphe edilen banknotların hepsinin gönderilmesi suretiyle, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası merkez veya taşra birimlerinden inceleme ve değerlendirilme yapılması istenir.

Sahteliğinden şüphe edilen banknotların Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası merkez veya taşra birimlerine gönderilmesinde Yönetmeliğe ekli Ek-A’daki Sahte Banknotların İncelenme ve Değerlendirilme Yapılmak Üzere Gönderilmesinde Kullanılacak Form kullanılır.

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

Sistemin Oluşumu

Sistemin oluşturulması

Sistem, ilgili kolluk birimleri ile Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası yetkili birimleri arasında bilgisayar ortamında bilgi girişini, takibini ve paylaşımını sağlayacak şekilde oluşturulur.

Sistemden yararlanacak birimler

Sistemdeki bilgilerden, ilgili kolluk birimlerinin ve Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasının faydalanması sağlanır. Bu konuda soruşturmanın gizliliğine yetkililerce uyulur.

Sistem kullanıcı eğitimi

Sistemi kullanacak olan, ilgili kolluk birimleri ile Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası personelinin, kullanıcı eğitimi Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası tarafından verilir ve bu eğitim ihtiyaç duyulması hâlinde tekrarlanır.

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

Kod Numarası

Kod numarasının verilmesi

Sahteliğinden şüphe edilen banknotların yakalandığı veya ulaştığı yer olan ilgili kolluk birimleri ve Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası birimlerince her bir olay için kod numarası verirler.

Bu kod numarasının teknik ayrıntılarına ilişkin hususlar kurumlar arası işbirliği ile belirlenir.

Kod numarasının ilgili kolluk birimleri ve Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası tarafından kullanılması

Kolluk veya Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası birimlerinin adlî makamlara yapacağı olay bildirimine ait yazışmalarda, bu Yönetmeliğin 12 nci maddesine göre verilen kod numarası kullanılır.

Kod numarasının adlî makamlarca kullanılması

Cumhuriyet başsavcılıkları veya mahkemelerce Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası merkez veya taşra birimlerinden istenecek inceleme talep yazılarında, ilgili kolluk veya Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası birimlerinin olay bildirimi için kullandıkları kod numarası kullanılır.

Cumhuriyet savcıları tarafından sahteliğinden şüphe edilen banknotlarla ilgili bir suça doğrudan el konulması hâlinde, kod numarası Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası birimlerinden alınır.

Cumhuriyet başsavcılıklarının veya mahkemelerin bu Yönetmeliğin 16 ncı maddesine göre gönderecekleri sahte banknotların imhasına ilişkin yazılarda da olaya ait kod numarası kullanılır.

Müsaderesine karar verilen sahte banknotların, imha edilmek üzere Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasına gönderilmesinde bu Yönetmeliğe ekli Ek-B’deki Müsaderesine Karar Verilen Sahte Banknotların İmha Edilmek Üzere Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasına Gönderilmesinde Kullanılacak Form kullanılır.

Kod numarasının Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası tarafından kullanılması

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası merkez veya taşra birimleri tarafından hazırlanacak inceleme raporlarında ve Cumhuriyet başsavcılıkları veya mahkemelerle yapılan yazışmalarda da olaya ait kod numarası kullanılır.

BEŞİNCİ BÖLÜM

Çeşitli ve Son Hükümler

Sahte banknotların imhası

Sahteliği mahkeme kararı ile kesinleşen sahte banknotlar, kararın kesinleşmesinden itibaren imha edilmek üzere en kısa sürede Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası merkez birimine gönderilir.

Bu maddenin birinci fıkrasına göre gönderilen sahte banknotlar içerisinden Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası merkez birimi tarafından üretim özelliği bakımından önemli bulunan sahte banknotlar ayrılarak saklanabilir. Diğer sahte banknotlar ise imha edilir.

Saklanan sahte banknotlar eğitim, test, adaptasyon ve benzeri amaçlarla kullanılabileceği gibi, bu amaçlarla yurt içi ve yurt dışındaki kurum ve kuruluşlara da gönderilebilir.

Yürürlük

Bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

Yürütme

Bu Yönetmelik hükümlerini Adalet Bakanı yürütür.

EK-A

EK-B