BİRİNCİ BÖLÜM
Genel Hükümler
Amaç
Bu Yönetmeliğin amacı, Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik stajı yapacak aday meslek mensuplarının yetiştirilmeleri ve mesleğe hazırlanmaları için tabi tutulacakları stajın usul ve esaslarını düzenlemektir.
Kapsam
Bu Yönetmelik Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik stajı yapacak aday meslek mensuplarını kapsar.
Hukuki Dayanak
Bu Yönetmelik, 3568 sayılı (…) Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanunu'nun 50/b maddesi gereğince düzenlenmiştir.
Tanımlar
Bu Yönetmelikte geçen,
Kanun | 3568 sayılı Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanununu, |
Birlik | Türkiye Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler ve Yeminli Mali Müşavirler Odaları Birliği’ni |
Odalar | Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler Odalarını |
Temel Eğitim ve Staj Merkezi(TESMER) | Eğitim ve staj programlarının hazırlanması ve denetlenmesi ile görevli BİRLİK bünyesinde oluşturulan merkezi, |
Yeminli Mali Müşavir | Kanunun 2/B maddesi ile 12. maddesinde belirtilen işleri yapan ve 4 üncü maddesindeki genel şartlar ile 9 uncu maddesindeki özel şartları taşıyan meslek mensuplarını, |
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir | Kanunun 2/A maddesinde belirtilen işleri yapan ve 4 üncü maddesindeki genel şartlar ile 5/A maddesindeki özel şartları taşıyan meslek mensuplarını, |
Serbest Muhasebeci | |
Meslek Mensubu | Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler ile Yeminli Mali Müşavirleri, |
Aday Meslek Mensubu | Kanunun öngördüğü şartları taşıyan ve Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik mesleğini ifa için mesleğe hazırlayıcı temel bilgileri edinmek üzere, bir meslek mensubu yanında veya denetim ve gözetiminde mesleki çalışmalar yapan kimseyi, |
Staja başlama değerlendirmesi | |
Staja giriş sınavı | Staj öncesinde, TÜRMOB tarafından yapılacak ya da Üniversite veya ÖSYM gibi kurumlara TÜRMOB tarafından yaptırılacak olan, mesleğe giriş için gerekli temel bilgi ve formasyonun mevcudiyetinin ölçüleceği, değerlendirme esasları TÜRMOB (TESMER) tarafından belirlenen sınavı, |
Staj Ara Dönem Değerlendirmeleri | |
Staj Bitirme Değerlendirmesi |
ifade eder.
İKİNCİ BÖLÜM
Staja İlişkin Esaslar
İlkeler
Aday meslek mensuplarının stajıyla ilgili ilkeler aşağıda belirtilmiştir :
a) Stajın amacı, mesleki disiplin, bilgi, deneyim ve yeterliliğe sahip meslek mensubu yetiştirmektir.
b) Aday meslek mensuplarının kendilerini yetiştirmelerine imkan sağlayacak ve yanında veya gözetim ve denetiminde staj yapılan meslek mensubunun mesleki faaliyetlerini aksatmayacak bir staj uygulaması esastır.
c) Staja giriş sınavını kazananların stajı tamamlayabilmesi için, TESMER tarafından düzenlenen eğitim programlarını tamamlayıp eğitim programı sonunda yapılacak sınavlarda başarılı olması ve staja ilişkin meslek mensubunca düzenlenecek tezkiyelerde olumlu değerlendirme almış olması şarttır.
d) Tezkiye olumlu değerlendirme ölçütü, 100 üzerinden yapılacak değerlendirmede 80 ve üzeri notu ifade eder.
e) Staj TESMER tarafından hazırlanan program çerçevesinde fiilen tamamlanır.
Stajın Hedefleri
Stajın hedefleri :
a) Meslek etiğini ve meslek bilincini yerleştirmek,
b) İlgili mevzuatı ve uygulamayı doğru ve etkili bir biçimde öğretmek ve mesleki bilgileri geliştirmek,
c) Yabancı dil ve bilgi teknolojileri eğitimine olanak sağlamak,
d) Mesleki uygulamalarda uluslararası ve ulusal standartları etkin kılmaktır.
Aday Meslek Mensubu Olma Şartları
Serbest muhasebeci mali müşavirlik stajına başlamak için Kanunun 4 üncü maddesindeki genel şartlar ile 5/A-a maddesindeki öğrenim şartlarını haiz, staja giriş sınavından en az 60 puan almış ve Birlik tarafından belirlenen staj giderlerini yatırmış olmak gerekir.
Staja giriş sınavında başarılı olanlar, sınav sonucunun açıklandığı tarihten sonraki staja başlama döneminden itibaren 3 yıl içerisinde staja başlayabilirler. Bu süre içerisinde staja başlamayanların sınav sonucu geçersiz sayılır ve dosyaları işlemden kaldırılır.
Staj Süresi
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir adayları için staj süresi 3 yıldır.
Staj, mücbir sebepler ve yurt dışı eğitim ile yurt dışı çalışma dışında kesintisiz olarak yapılır. Stajın yapıldığı işyerinin kapanması, askerlik sonrası staja başlama, nakil, işten çıkma ya da çıkarılma gibi durumlar nedeniyle staja toplamda en fazla bir yıl ara verilebilir.
Aday meslek mensupları, mücbir sebeplerin ortadan kalktığı andan itibaren 15 gün içerisinde kayıtlı olduğu TESMER Şubesi veya Odaya mücbir sebepleri gösteren belgelerle birlikte durumu yazılı olarak bildirir.
Yurt dışı eğitim ve yurt dışı çalışma öncesinde TESMER’e yazılı olarak başvuru yapılması ve izin alınması gerekir. TESMER, başvuru üzerine yapılacak değerlendirme sonrası yurt dışı eğitim ya da yurt dışı çalışma için izin verebilir.
Mücbir sebepler ve yurt dışı eğitim ile yurt dışı çalışmadan dolayı eksik kalan staj süresi TESMER Şubesi Yönetim Kurulu kararı ile tamamlatılır.
Mücbir sebepler, stajın fiilen yapılmasına engel olacak derecede ağır kaza, ağır hastalık ve tutukluluk hali ile yangın, yer sarsıntısı, su basması gibi afetler ve kişinin iradesi dışında meydana gelen durumlar veya askerlik gibi hallerdir.
Staj ve Staj Süresinden Sayılan Hizmetler
Kanunun 6. maddesinde belirtilen süreler staj süresinden sayılır ve süre bu kadar kısalır.
Buna göre;
a) Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik stajı, bağımsız çalışan serbest muhasebeci mali müşavir veya yeminli mali müşavir yanında veya şirketlerinde yapılır. Staja başlayabilmek için staja giriş sınavını kazanmak ve Birlik tarafından kurulan TESMER’in eğitim programını tamamlayıp başarılı olmak şarttır. TESMER’in kurs ve seminerlerinde geçen ve altı ayı aşmayan süreler, staj süresinden sayılır. Kurs ve seminerlerde geçen ve altı ayı aşmayan sürelerin stajdan sayılmasına ilişkin esaslar TESMER Yönetim Kurulunca belirlenir. Kanunun 6 ncı maddesinin ikinci fıkrasının (a), (b), (c), (d), (e), (f), (g), (h) ve (i) bentlerindeki stajdan sayılan hizmetlerde bulunanlar bu fıkra kapsamı dışındadır.
b) Kanunun 6 ncı maddesinin ikinci fıkrasında belirtilen hizmet süreleri staj süresinden sayılır. Kanunun 6 ncı maddesinin ikinci fıkrasının (a) bendinde belirtilen görevin vekaleten yerine getirilmesi durumunda, vekalet süreleri staj süresinden sayılmaz.
Süreler, hizmetin yerine getirildiği kurumlarca düzenlenen hizmet cetveli ile belgelendirilir. Hizmet sürelerini gösteren belgeler, TESMER tarafından belirlenir ve TESMER ve TÜRMOB’un internet sitelerinde duyurulur.
c)
d) Resmi tatil ve izinlerle, Birlik ve TESMER 'ce yapılan eğitim veya değerlendirmelerde geçen süreler stajdan sayılır. Ayrıca, bilgisayar, yabancı dil kursları ile lisansüstü ve doktora eğitiminde geçen süreler aşağıdaki şartlarla stajdan sayılır.
1- Birlik tarafından uygun görülen programlara göre 6 ayı aşmamak üzere yabancı dil veya 3 ayı aşmamak üzere bilgisayar eğitiminde geçen süreler (Her iki programın stajdan sayılan süreleri toplamı 6 ayı geçemez.),
2- Lisansüstü diploma ve tezinin ibraz edilmesi şartıyla İktisat, Maliye, İşletme, Muhasebe, Finansman, Denetim ve Vergi ile ilgili alanlarda lisansüstü eğitim gö-renlerin bu eğitimde geçen sürelerinin 1 yılı (Bu bentteki haktan yararlananlar 1. bentteki haktan yararlanamazlar.),
3- Doktora diploması ve tezinin ibraz edilmesi şartı ile İktisat, Muhasebe, Denetim, Finansman, Maliye, Vergi ve İşletmecilik ile ilgili alanlarda doktora yapanların (18) ayı. (Bu bentteki haktan yararlananlar yukarıdaki 1 ve 2. bentteki haklardan yararlanamazlar.)
Staj Programı ve Zorunlu Eğitim
Staj konuları, çalışma programları ve staja ilişkin zorunlu eğitim programı TESMER tarafından hazırlanır. Adaylar, stajın başladığı tarihten itibaren, staj süresince zorunlu eğitime tabi tutulurlar. Bu eğitime katılmayan adayların stajı iptal edilir. Zorunlu eğitim programı; staj süresinin tamamı için bir bütün olarak uygulanır.
TESMER Şubeleri ve Odalar staj konuları, çalışma programları ve Zorunlu Eğitim Programlarını mensuplarına duyurur ve uygulanmasını denetler.
(...)
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Stajla İlgili İşlemler
Staj başvurusu
Staj başvuruları, her yılın Nisan, Ağustos ve Aralık aylarında yapılır.
Staj yapmak isteyenler, staj yapacakları il ya da ilçedeki Odaya bir dilekçe ile başvururlar. Başvuru dilekçesine aşağıdaki belgelerin eklenmesi gereklidir:
a) Kanunun aradığı şartların mevcudiyetini ispata yarayan ve Birlik tarafından belirlenen belgeler.
b) Cumhuriyet savcılığından veya e-devlet kapısı üzerinden Resmi Kuruma verilmek üzere alınacak adli sicil belgesi.
c) Yanında staj yapacağı meslek mensubundan alınacak staj onay belgesi.
ç) Staj giderlerinin ödendiğini gösteren belge.
Her başvuru için ilgili Oda’da bir dosya açılır ve aday meslek mensubunun tüm staj süresince yapılacak işlemlerine ait belge ve yazışmanın saklanması için kullanılmaya devam edilir.
Başvurunun yapıldığı Oda, staja başlayanlar için elektronik ortamda aday meslek mensubu kütüğünü tutar. Meslek mensubu olanların bu kayıtları kapatılır ve elektronik ortamda tutulan meslek kütüğüne kaydı yapılır.
Aday Meslek Mensuplarının İlanı
Staja başlama değerlendirmelerine katılacaklar, başvuru tarihlerinden itibaren iki ay içinde, staja başlama hakkını elde edenler ise staja başlama değerlendirmelerinden itibaren 1 ay Birlik ve TESMER’in internet sitelerinde ilan edilir.
İtiraz
Aday Meslek Mensubu; aleyhine verilmiş Oda kararının tebliğ tarihinden itibaren onbeş gün içinde Birliğe itiraz edebilir.
İtiraz üzerine altmış gün içinde Birliğin vereceği karar kesindir.
Başvuruların İncelenmesi
İlgili Oda Yönetim Kurulu adayın gerekli nitelikleri taşıyıp taşımadığını ve meslekle bağdaşmayan işlerle uğraşıp uğraşmadığını araştırarak bir rapor düzenlemek üzere Yönetim Kurulu üyelerinden birini görevlendirir. Ancak, aday başvuru sayısı bir yılda bini aşan Oda'larda bu araştırma meslek mensuplarından oluşan 5 kişilik bir inceleme komisyonu tarafından yapılır. Bu komisyon üyelerine çalışmaları karşılığı, ödenecek ücret Yönetim Kurulunca belirlenir. İlgili Oda Yönetim Kurulu başvuruları üç ay içinde inceler ve varsa eksiklikleri tamamlatır.
Yanında Staj Yapılacak Meslek Mensupları
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir adayları stajlarını Yeminli Mali Müşavir veya Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlerin yanında ve/veya onların denetim ve gözetiminde yapabilirler. Kanunun geçici 11 inci maddesi saklıdır.
Stajın Yapılması ve Yöntemi
Staja her yılın Mayıs, Eylül ve Ocak aylarında başlanır. Staj kesintisiz yapılır. Yapılan denetlemelerde 1 yılda 3 defa mücbir sebep olmaksızın staj mahallinde bulunmayanların stajı iptal edilir.
Staj sırasında mesleğin icrasına ait tüm konuların staj mahallinde, aday meslek mensubuna gösterilmesi ve öğretilmesi esastır.
Staja Devam Zorunluluğu
Staja devam zorunludur. Staj süresi hiçbir şekilde kısaltılamaz. Aday meslek mensubu yanında veya gözetim ve denetiminde staj yaptığı meslek mensubunun gösterdiği işleri zamanında yapmaya mecburdur.
Staj programına uyulmadığı ya da yanında veya gözetim ve denetiminde staj yapılan meslek mensubunun uygun olmayan davranışlarda bulunduğu kanaatine varan aday meslek mensubu kendiliğinde stajı kesemez. Aday bu durumu, bir dilekçe ile Oda Yönetim Kuruluna bildirerek tedbir alınmasını isteyebilir.
Yanında veya gözetim ve denetiminde staj yapılan meslek mensubunun ölümü, işi terki, disiplin ya da ceza uygulaması dolayısıyla meslekten ayrılması durumunda; kalan staj süresinin yanında geçirileceği meslek mensubunu ilgili Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler Odası belirler.
Temel Eğitim ve Staj Merkezi
Türkiye Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler ve Yeminli Mali Müşavirler Odaları Birliği staj programlarının hazırlanması, uygulanması ve denetlenmesi ile görevli bir " Temel Eğitim ve Staj Merkezi" kurar. Bu merkez; staj programlarının her yıl yenilenmesine, stajların düzenli ve disiplinli yapılmasına ve stajların denetlenmesine yönelik tedbirleri hazırlar ve odalara bildirir.
Odalar, bu merkezin taleplerine uygun staj uygulamalarının yapılmasını sağlamakla yükümlüdürler.
Temel Eğitim ve Staj Merkezi aday meslek mensuplarının mesleki yayınlarda yararlanabilmesi için gerekli tedbirleri alır.
Temel Eğitim ve Staj Merkezi; Birlik Yönetim Kurulunca meslek mensupları arasından seçilen beş üye tarafından yönetilir. ÜyeIerin ücret veya huzur hakları Birlik Yönetim Kurulu tarafından belirlenir.
TESMER Yönetim Kurulunca gerekli görülen illerde Temel Eğitim ve Staj Merkezi Şubeleri açılır. Temel Eğitim ve Staj Merkezi Şubelerinin çalışma usul ve esaslarına ilişkin Yönerge TESMER Yönetim Kurulunca yürürlüğe konulur. TESMER, stajyerlerle ilgili staj kütüğünü oluşturur.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Aday Meslek Mensupları ile İlgili İşlemler
Staja Başlama
Staja başlama değerlendirmesini başaran aday meslek mensubunun, hangi meslek mensubunun yanında veya gözetim ve denetiminde staja başlayacağı Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler Odası'nca ilan edilir ve yanında staj yapılan meslek mensubuna bildirilir.
Aday meslek mensubu, ilgili staj döneminin ilk on günü içinde stajına başlamak zorundadır. Yanında staja başlanan meslek mensubu; durumu bir yazıyla ilgili Odaya bildirir ve bu yazı aday meslek mensubunun dosyasında saklanır.
Aday meslek mensubunun herhangi bir nedenle başka bir Oda faaliyet alanına nakli halinde, kalan süre için staja başlama ile ilgili hükümler uygulanır.
İzin Durumu
Aday Meslek Mensubu'na 4857 sayılı İş Kanunu'na göre izin kullandırılır. Staj değerlendirmeleri ve Odalar arasında nakil için ayrıca yedişer gün izin verilir.
Disiplin
Kanunun ve ilgili yönetmeliğin meslek mensupları hakkında düzenlenmiş olduğu disiplin esasları aday meslek mensuplarına da uygulanır.
Ticari faaliyet yasağı kapsamında olup, staj sırasında miras yolu ile gelen edinimler bir yıl içerisinde devredilir.
Özlük Hakları
Aday meslek mensupları staja illerindeki TESMER Şubeleri bünyesinde başlarlar.
Aday meslek mensubuna staj süresince bu Yönetmeliğin 15 inci maddesinde belirtilen meslek mensubunca ücret ödenir.
(...)
Aday meslek mensuplarının sigorta primlerine ilişkin bildirgeler TESMER tarafından staj süresince takip edilir. Meslek mensubunca primi ödenmeyen aday meslek mensubunun staj yeri değiştirilir. Aday meslek mensubunun sigorta primini ödemeyen meslek mensubu hakkında disiplin hükümleri uygulanır.
Aday meslek mensuplarının TESMER tarafından düzenlenen eğitim programlarına katılmaları durumunda, giderleri kendileri tarafından karşılanır.
Bağdaşmayan İşler
Kanunda belirtilen meslek ve meslek onuru ile bağdaşmayacak işler; aday meslek mensupları için de geçerlidir. Ayrıca; aday meslek mensupları, yanında staj yaptıkları kişilerin dışındaki meslek mensupları nam ve hesabına çalışamazlar; kendi nam ve hesaplarına da, meslek mensuplarının yapabilecekleri işleri yapamazlar.
Staj iptali
Aşağıda belirtilen aday meslek mensuplarının stajı ilgili oda yönetim kurulu kararı ile iptal edilir:
a) Bu Yönetmeliğin 7 nci maddesindeki şartları taşımadıkları sonradan anlaşılanlar.
b) Bu Yönetmeliğin 8 inci maddesinde belirtilen süreyi aşacak şekilde stajına ara verenler.
c) Yönetmeliğin 10 uncu maddesindeki eğitim programlarına katılmayanlar, eğitim sonucunda yapılacak değerlendirmelerde başarılı olamayanlar.
ç) Yönetmeliğin 11 inci maddesine istinaden verdikleri belgeleri doğru olmayanlar veya bu belgelerinde tahrifat yapıldığı anlaşılanlar.
d) Yönetmeliğin 16 ncı maddesine göre yapılan denetimlerde 1 yılda 3 defa mücbir sebep olmaksızın staj mahallinde bulunamayanlar.
e) Yönetmeliğin 23 üncü maddesine aykırı davrandığı tespit edilenler.
Oda yönetim kurullarının bu konulardaki kararları 15 gün içinde aday meslek mensubuna ve yanında son olarak staj yaptıkları meslek mensubuna tebliğ edilir. Bu kararlara tebliğ tarihinden itibaren 15 gün içinde Birliğe itiraz edilebilir. Birliğin 60 gün içinde vereceği karar kesindir.
Stajın bitimi ve güncelleme eğitimi
Aday meslek mensuplarının Kanunun 5 inci maddesinin A fıkrasının (c) bendi uyarınca yapılacak sınavlara katılabilmeleri için sınav başvuruların son günü tarihi itibariyle stajlarını süre yönüyle tamamlanmış olmaları zorunludur.
Stajını tamamlayan adayların, staj bitim tarihinden itibaren en geç bir yıl içerisinde Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik sınavlarına katılmaları gereklidir.
Staj bitim tarihinden itibaren ilk bir yıl içerisinde sınavlara katılan adayların sınav süreleri, katıldıkları ilk sınavın sonuçlarının ilan edildiği tarihten itibaren başlar. Bu süre içerisinde sınava katılmayan adayların sınav süreleri, bir yıllık sürenin bitim tarihinden sonra açılacak ilk sınav tarihi itibari ile re’sen başlatılır.
Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik sınavına, stajın bitiminden itibaren ilk 3 yıllık süre içerisinde katılmayan adayların sınava katılabilmeleri için TESMER tarafından yürütülecek 3 ay süreli güncelleme eğitimine katılmaları, bu eğitimi başarı ile tamamlamaları ve 16/1/2005 tarihli ve 25702 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Yeminli Mali Müşavirlik ve Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik Sınav Yönetmeliğinde öngörülen bekleme süresini tamamlamış olmaları şarttır. Güncelleme eğitiminin geçerlilik süresi 2 yıldır. Bu süre içerisinde sınava katılmayanların yeniden güncelleme eğitimi alması gerekir.
Güncelleme eğitimi başvurusunun şekil ve şartları ile eğitimin usul ve esasları Birlik tarafından belirlenir.
BEŞİNCİ BÖLÜM
Çeşitli Hükümler
Başvuru ve bildirimler
Birlik Yönetim Kurulu, bu Yönetmelikte düzenlenen her türlü başvuru ve bildirimi elektronik ortamda almaya ve yapmaya yetkilidir. Elektronik ortamda alınacak başvurular ile yapılacak bildirimlerin usul ve esasları Birlik Yönetim Kurulu tarafından belirlenir.
Tezkiyeler
Yanında veya gözetim ve denetiminde staj yapılan meslek mensupları adaylar için 100 puan üzerinden not vermek suretiyle her yıl gizli tezkiye düzenlerler ve aday meslek mensubunun dosyasına konulmak üzere ilgili Odaya gönderirler yanında veya gözetim ve denetiminde 3 aydan az staj yapan adaylar için tezkiye düzenlenmez. Tezkiye formunun şekli ve içeriği TESMER tarafından belirlenir.
Stajdan sayılan hizmet süresi 3 yıldan az olan adaylar hakkında tezkiye düzenlenmesi ve bu tezkiyelerin yeterlilik sınavında ayrı bir ders gibi ortalamaya dâhil edilebilmesi için, meslek mensubu yanında ya da gözetim veya denetiminde tamamlanan staj süresinin 18 aydan fazla olması gereklidir.
Denetim
Birlik, Odalar ile TESMER staj işlemlerinin yürütülmesini mahallinde denetleyebilir.
TESMER Şubeleri, Oda Yönetim Kurulları; her yıl staj programları ile ilgili uygulamaları gösterir bir raporu TESMER'e gönderirler.
TESMER, staj programlarının uygulanmasında, üniversiteler, diğer meslek kuruluşları ve benzeri yabancı meslek kuruluşları ile işbirliği yapabilir.
Yürürlükten Kaldırma
01.08.1992 gün ve 21302 sayılı Resmi Gazete'de yayınlanan "Serbest Muhasebecilik, Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik Staj Yönetmeliği" yürürlükten kaldırılmıştır.
Bu yönetmeliğin yürürlük tarihinden önce staja başlayan meslek mensupları hakkında yürürlükten kaldırılan yönetmelik ile bu yönetmeliğin lehe olan hükümleri birlikte uygulanır.
5786 sayılı Kanunun yürürlüğe girdiği 26/7/2008 tarihinden önce Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik stajına başlamış olanlar hakkında bu tarihten önceki hükümler uygulanır.
Bu Yönetmeliğin yayımı tarihinden önce Serbest Muhasebecilik stajına başlayanlardan stajına devam etmekte olanlar, yönetmeliğin değişiklikten önceki hükümlerine tabidir.
Yürürlük
Bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
Bu Yönetmelik hükümlerini, Birlik Yönetim Kurulu Başkanı yürütür.