BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar
Amaç
(1) Bu Yönetmeliğin amacı, gıdalarda bulunabilen belirli bulaşanların maksimum limitlerini belirlemektir.
Kapsam
(1) Bu Yönetmelik, gıdalarda bulunabilen nitratları, mikotoksinleri, ağır metalleri, 3-monokloropropan-1,2-diolü (3-MCPD), dioksinleri ve dioksin benzeri poliklorlubifenilleri (PCB), polisiklik aromatik hidrokarbonları (PAH) ve erusik asiti kapsar.
Dayanak
(1) Bu Yönetmelik,
a) 11/6/2010 tarihli ve 5996 sayılı Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanununun 23 ve 24 üncü maddelerine dayanılarak,
b) 1881/2006/EC sayılı Gıdalardaki Belirli Bulaşanların Maksimum Limitlerinin Belirlenmesi Hakkında Avrupa Birliği Komisyon Tüzüğüne paralel olarak,
hazırlanmıştır.
Tanımlar
(1) Bu Yönetmelikte geçen;
a) Bakanlık: Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığını,
b) Bulaşan: Gıdaya kasten ilave edilmeyen ancak gıdanın birincil üretim aşaması dahil üretimi, imalatı, işlenmesi, hazırlanması, işleme tabi tutulması, ambalajlanması, paketlenmesi, nakliyesi veya muhafazası ya da çevresel bulaşma sonucu gıdada bulunan hayvan tüyü, böcek parçası gibi yabancı maddeler hariç olmak üzere her tür maddeyi,
c) İşlenmemiş gıda: Bölme, parçalama, derisini yüzme, kemiğinden ayırma, soyma, temizleme, ayıklama, öğütme, ezme, kesme, kıyma, inceltme, dondurma, derin dondurma, soğutma, ambalajlama veya ambalajından çıkarma işlemlerinin, gıdanın doğal yapısında önemli bir değişikliğe neden olmayan işlemler olduğu kabul edilerek; gıdanın doğal yapısında önemli bir değişikliğe sebep olacak herhangi bir işlem uygulanmamış gıdayı,
ç) Metal ve metaloidler: Gıdaların doğal yapısında bulunabilen veya çevre, teknolojik işlemler ya da ambalaj materyalleri gibi değişik yollardan gıdaya bulaşabilen kimyasal inorganik maddeleri,
d) Mikotoksin: Belirli çevre koşullarında bazı küfler tarafından gıdalarda üretilen, toksik sekonder metabolitleri,
ifade eder.
İKİNCİ BÖLÜM
Genel Hükümler
Maksimum limitler
(1) Bulaşanların maksimum limitleri ile ilgili genel hükümler aşağıda verilmiştir. Buna göre;
a) EK-1’de yer alan ve maksimum limiti aşan miktarda bulaşan içeren gıdalar, piyasaya arz edilemez.
b) EK-1’de yer alan maksimum limitler, EK-1’de aksi bir durum belirtilmedikçe gıdaların yenilebilir kısımlarına uygulanır.
Kurutulmuş, seyreltilmiş, işlenmiş ve birden fazla bileşen içeren gıdalar
(1) Kurutulmuş, seyreltilmiş, işlenmiş veya birden fazla bileşen içeren gıdalara EK-1’de yer alan bulaşanların maksimum limitleri uygulanırken;
a) Kurutma veya seyreltme işlemine bağlı olarak bulaşan konsantrasyonunda ortaya çıkan değişiklikler,
b) Gıdanın üretiminde kullanılan işleme bağlı olarak bulaşan konsantrasyonunda ortaya çıkan değişiklikler,
c) Bileşenlerin üründeki nispi oranları,
ç) Analitik tayin limiti,
dikkate alınır.
(2) Bakanlığın resmi kontrolleri sırasında; kurutma, seyreltme, işleme ve/veya karıştırma işlemleri veya bu işlemler sonucunda elde edilen kurutulmuş, seyreltilmiş, işlenmiş ve/veya bileşik gıdalar için konsantrasyon veya seyreltme faktörü, gıda işletmecisi tarafından temin edilir ve doğrulanır.
(3) Gıda işletmecisinin gerekli konsantrasyon veya seyreltme faktörünü belirlemediği veya belirlenen faktörün sunulan gerekçeler ışığında Bakanlık tarafından doğru bulunmadığı durumlarda, insan sağlığının en üst düzeyde korunması amacıyla Bakanlık, eldeki bilgiler ışığında uygun bir faktör belirler.
Kullanım, karıştırma ve detoksifikasyon ile ilgili yasaklar
(1) EK-1’de yer alan maksimum limitlere uygun olmayan gıdalar, gıda bileşeni olarak kullanılamaz.
(2) EK-1’de yer alan maksimum limitlere uygun gıdalar, bu maksimum limitleri aşan gıdalar ile karıştırılamaz.
(3) Bulaşan limitini düşürmek amacıyla ayıklama veya diğer fiziksel işlemlere tabi tutulan gıdalar, doğrudan insan tüketimine sunulması veya gıda bileşeni olarak kullanılması amaçlanan gıdalar ile karıştırılamaz.
(4) EK-1’in ikinci bölümünde yer alan bulaşanları (mikotoksinleri) içeren gıdalara, kimyasal uygulamalar ile detoksifikasyon yapılamaz.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Özel Hükümler
Yerfıstığı, diğer yağlı tohumlar, sert kabuklu meyveler, kuru meyveler, pirinç ve mısır
(1) EK-1’in ikinci bölümünün 2.1.5, 2.1.6, 2.1.7, 2.1.8, 2.1.9 ve 2.1.10 satırlarında yer alan ve maksimum aflatoksin limitine uygun olmayan yerfıstığı, diğer yağlı tohumlar, sert kabuklu meyveler, kuru meyveler, pirinç ve mısır;
a) Doğrudan insan tüketimine sunulamaz ve/veya gıda bileşeni olarak kullanılamaz.
b) Birinci fıkranın (a) bendi saklı kalmak kaydıyla sevkiyat veya partinin; kullanım amacını açıkça gösterecek şekilde etiketlenmesi ve sevkiyat veya partideki her bir çuval veya kutunun etiketi ve bunlarla birlikte hareket eden orijinal dokümanın üzerinde; “insan tüketimine sunulmadan veya gıda bileşeni olarak kullanılmadan önce, aflatoksin miktarını azaltmak amacıyla ayıklama veya diğer fiziksel işlemlere tabi tutulması gereken ürün” şeklinde belirgin ve silinmez bir açıklamanın bulunması, sevkiyat veya parti tanımlama kodunun her bir çuval veya kutu ve bunlarla birlikte hareket eden orijinal doküman üzerinde silinmeyecek şekilde işaretlenmesi ve EK-1’in ikinci bölümünün 2.1.1, 2.1.2, 2.1.3, 2.1.4 ve 2.1.11 satırlarında yer alan maksimum aflatoksin limitlerine uygun olması halinde piyasaya arz edilir.