Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği Çevre Mühendisleri Odası Serbest Çevre Mühendisliği Hizmetleri Uygulama, Tescil, Denetim ve Asgari Ücret Yönetmeliği

BİRİNCİ BÖLÜM

Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar

Amaç

(1) Bu Yönetmeliğin amacı; serbest çalışan ve çevre mühendisliği hizmetleri üreten kişi ve kuruluşların, mesleki etkinliklerinin, bilimsel teknik ve mesleki esaslar dahilinde ülke ve meslektaş yararları yönünde gelişmesini sağlamak, mesleki sorumlulukları tanımlamak, haksız rekabeti önlemek, mesleki değerlendirmeye esas sicilleri tutmak, asgari ücretleri belirlemek ve mesleki denetime ilişkin usul ve esasları düzenlemektir.

Kapsam

(1) Bu Yönetmelik, serbest çevre mühendisliği hizmetlerini veren, mesleki ürünleri üreten, bu hizmetleri yapan, uygulayan gerçek veya tüzel kişileri kapsar.

Dayanak

(1) Bu Yönetmelik, 27/1/1954 tarihli ve 6235 sayılı Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği Kanununun 39 uncu maddesine dayanılarak hazırlanmıştır.

Tanımlar

(1) Bu Yönetmelikte geçen;

a) Asgari ücret: Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği Çevre Mühendisleri Odası Yönetim Kurulu tarafından her yıl belirlenen, her türden serbest çevre mühendisliği hizmeti için uygulanacak taban ücreti,

b) Birlik (TMMOB): Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliğini,

c) Büro tescil belgesi (BTB): Odaya kayıt ve tescilini yaptırmış, serbest çevre mühendisliği hizmetlerini üretmek için kurulan veya faaliyet konuları arasında serbest çevre mühendisliği hizmetleri bulunan bürolara Oda tarafından verilen ve bu hizmetleri üretmeye, yapmaya ve uygulamaya yetkili olduğunu gösteren belgeyi,

ç) ÇM: Odaya karşı tüm yükümlülüklerini yerine getirerek üyelik sıfatını koruyan, TMMOB ve TMMOB Çevre Mühendisleri Odası mevzuatı uyarınca çalışması yasaklanmamış çevre mühendisleri ile çevre yüksek mühendislerini,

d) Çevre mühendisliği hizmetleri (ÇMH): ÇM’nin kabule, uygulamaya, yapmaya ve imzaya yetkili olduğu mühendislik hizmetlerini,

e) İşveren: Serbest çevre mühendisliği hizmeti almak üzere serbest çevre mühendisi veya tescilli serbest çevre mühendisliği bürosuyla sözleşme yapan gerçek ve tüzel kişileri,

f) Mesleki denetim: Serbest çalışan çevre mühendislerinin ve çevre mühendisliği hizmeti üreten büroların birbirleriyle ve işverenle olan ilişkilerinde, dürüstlük ve güvenin hakim kılınması, meslek disiplin ve ahlakının korunması, serbest çevre mühendisliği hizmetlerinin, kanun, yönetmelik, teknik şartname ve standartlara uygun olarak yürütülmesi için bu Yönetmelik kurallarına ve Oda tarafından belirlenmiş asgari ücrete, çizelgelerine uyulduğunun Oda merkezi, şubeleri, temsilcilikleri veya bunların görevlendirdiği kişilerce incelenmesini ve inceleme kayıtlarının Oda tarafından tutulmasını,

g) Oda: TMMOB Çevre Mühendisleri Odasını,

ğ) OYK: Oda Yönetim Kurulunu,

h) SÇMH: Sadece serbest müşavir mühendis belgesi sahibi çevre mühendislerinin yapmaya yetkili olduğu serbest çevre mühendisliği hizmetlerini,

ı) SMM: ÇMH’dan birini veya birkaçını kendi adına, ortak sıfatıyla veya ücretli çalışan olarak yürüten belge sahibi çevre mühendislerini,

i) Şube: TMMOB Çevre Mühendisleri Odası Şubesini,

j) Temsilcilik: TMMOB Çevre Mühendisleri Odası Bölge ve İl Temsilciliklerini,

k) Tescilli Büro: SÇMH yapmak üzere Odaya kayıt ve tescil yaptıran, bünyesinde tam gün çalışan en az bir SMM bulunduran vergiye tabi gerçek kişi ve kuruluşları,

ifade eder.

İKİNCİ BÖLÜM

Serbest Çevre Mühendisliği Hizmetleri ve Konuları

Serbest çevre mühendisliği hizmetleri

(1) Bu Yönetmelik kapsamına giren SÇMH ile ilgili hizmetler şunlardır;

a) Etüd, fizibilite, proje,

b) Araştırma, geliştirme ve planlama,

c) Danışmanlık ve eğitim,

ç) Kontrollük,

d) Deneme işletmesi, muayene ve kabul,

e) Uygulama ve işletme yönetimi,

f) Keşif-şartname-ihale dosyası hazırlama ve düzenleme,

g) Hakediş ve kesin hesap,

ğ) Numune alma, deney, ölçüm, analiz ve modelleme.

Serbest çevre mühendisliği hizmetleri konuları

(1) Serbest çevre mühendisliği hizmetleri şunlardır:

a) Çevre kirliliğinin önlenmesi kapsamındaki çevre mühendisliği hizmetleri,

b) Çevre yönetim sistemleri ve planları kapsamındaki çevre mühendisliği hizmetlerinin ilgili meslek disiplinleri ile birlikte yürütülmesi ve koordinasyonu,

c) Çevresel etki değerlendirme çalışmalarının ilgili meslek disiplinleri ile birlikte planlanması, koordinasyonu, ÇED raporlarının hazırlanması ve uygulanması,

ç) İçme ve kullanma suyu, evsel ve endüstriyel atık sular ile yağmur suları kapsamında, yapıların parsel içi tesisat projeleri hariç, çevre mühendisliği hizmetleri,

d) Katı atıklar,

e) Zararlı ve tehlikeli atıklar,

f) Evsel ve endüstriyel atıklar,

g) Hava kirliliği kontrolü,

ğ) Gürültü kirliliği kontrolü,

h) Toprak ve yeraltı su kaynaklarının kirliliği kapsamındaki çevre mühendisliği hizmetlerinin ilgili meslek disiplinleri ile birlikte planlanması, eşgüdümü ve yürütülmesi.

(2) Yukarıda sayılan hizmetlere ilişkin, TMMOB ve TMMOB’ye bağlı diğer Odaların kendi mevzuatlarında yer alan görev alanları ile ilgili yetki ve sorumlulukları saklıdır.

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

Belgelendirme ve Denetim

SMM belgesi verilmesi

(1) ÇMH’dan birini veya birkaçını kendi adına, ortak sıfatıyla veya ücretli çalışan olarak yürüten çevre mühendislerine ÇMH yapmaya yetkili olduklarını gösteren SMM belgesi verilir. Belge verilme şartları şunlardır;

a) Oda üyesi olmak ve aidat borcu bulunmamak,

b) TMMOB veya Oda tarafından herhangi bir mesleki kısıtlamaya uğramamış olmak,

c) OYK tarafından belirlenen SMM belgesi başvuru ücretini ve yıllık ödentisini ödemiş olmak.

(2) Yukarıdaki koşulları taşıyanların, çalışacağı il/ilçenin bağlı bulunduğu Oda şube/temsilciliğine aşağıdaki belgeler ile birlikte yazılı olarak başvurmaları gerekir.

a) Kendi adına serbest çalışıyorsa, serbest meslek sahiplerine ilişkin vergi mükellefi olduğuna dair belge, kira sözleşmesi veya tapu belgesi.

b) Ücretli çalışıyorsa, tam gün zamanlı ilgili sosyal güvenlik kuruluşu kaydı.

c) Noterden onaylı imza sirküsü.

ç) İki adet fotoğraf.

d) T.C. kimlik numarası.

e) Doğru ve eksiksiz doldurularak imzalanmış, Oda tarafından verilen SMM Belgesi başvuru formu.

Büro tescil belgesi verilmesi

(1) Odaya kayıt ve tescilini yaptırmış, serbest çevre mühendisliği hizmetlerini yürütmek için kurulan veya faaliyet konuları arasında serbest çevre mühendisliği hizmetleri bulunan bürolara ÇMH yapmaya yetkili olduklarını belirten büro tescil belgesi verilir. Belge verilme şartları şunlardır;

a) Büro adına çalışan en az bir SMM bulunması ve SMM’nin büro adına ne sıfatla tescil edileceğinin (ortak, ücretli, sözleşmeli çalışan ve benzeri) başvuruda belirtilmesi ve belgelenmesi,

b) Vergi levhası fotokopisi,

c) Tescili istenen büroda SMM ücretli çalışıyorsa, SMM’nin aldığı ücretin ve Sosyal Güvenlik Kurumu kaydının belgelenmesi,

ç) SMM’nin noter onaylı imza sirkülerinin verilmesi,

d) Tescili istenen büro eğer sermaye şirketi ise, şirketin Ticaret Sicili Gazetesinde yayınlanmış esas mukavelesinin bir örneğinin Odaya verilmesi,

e) Tescili istenen büro adi ortaklık ise, ortaklık sözleşmesinin bir örneğinin Odaya verilmesi,

f) Tescili istenen büronun kira sözleşmesinin veya büro başvuru sahibinin mülkü ise tapu belgesinin bir örneğinin Odaya verilmesi,

g) Oda tarafından verilen başvuru formunun doğru ve eksiksiz doldurularak imzalanması.

Başvuru ve yenileme işlemleri

(1) SMM ve büro tescil belgesi verilmesi veya yenilenmesi işlemleri aşağıdaki kurallara uygun olarak yürütülür.

a) Bu Yönetmeliğin 7 ve 8 inci maddelerinde belirtilen koşulları sağlayan kişi veya kuruluş, işyerinin bulunduğu ilin bağlı olduğu Oda şube/temsilciliğine, yazılı olarak başvuru yaparak gerekli belgeleri verir.

b) Başvurunun yapıldığı şube/temsilcilik tarafından başvurulara ilişkin işlemler tamamlanarak, olumlu/olumsuz birim görüşü ile birlikte belgelerin bir sureti, onbeş gün içersinde OYK’ya iletilir. OYK kendisine iletilen başvuruyu en geç onbeş gün içersinde inceleyip sonuçlandırmak zorundadır. Belge verilmesi uygun görülen kişi ve kuruluşlara belgeleri, ilgili birim veya Oda tarafından verilir.

c) SMM belgesi, her yıl Ocak ayının ikinci haftasına kadar SMM’nin yazılı başvurusu üzerine bu Yönetmeliğin 7 nci maddesindeki koşulların yerine getirilmesi şartı ile yılsonuna dek geçerli olmak üzere yenilenir.

ç) Büro tescil belgesi, her yıl Ocak ayının ikinci haftasına kadar büroların yazılı başvurusu ile o yıla ait ödentinin yatırılması, SMM'nin ortaklığının veya son dört aylık SSK bordrosunun ibraz edilmesi, SMM değişmiş ise yeni SMM'nin imza sirküleri ve SMM'nin o yıla ait ödentisinin yatırılmış olması koşulu ile yıl sonuna dek geçerli olmak üzere yenilenir.

d) SMM ve büro tescil belgeleri süresi içinde yenilenmediği takdirde, gecikmenin olduğu her ay için OYK kararı ile belirlenen gecikme cezası alınır. Belgelerin yenilenmesi süresi OYK kararı ile bir ayı geçmemek üzere uzatılabilir.

e) SMM ve büro tescil belgesinin kaybedilmesi, SMM'nin değişmesi gibi tescile esas koşullarda olan değişikliklerde, SMM’lerin ve büroların en geç bir ay içerisinde yapacağı yazılı başvuru sonucunda,  belgeler yenileri ile değiştirilir.

f) Her yeni SMM ve büro tescil belgesi talebinde, eski belgelerin Oda'ya geri verilmesi gereklidir. Eski belgeler verildiği tarihten itibaren Oda’da beş yıl boyunca saklanır.

g) SMM ve büro kayıt ve tescili için, tescil ve onay ücreti alınır. Bu ücretler her yıl Aralık ayı içerisinde OYK tarafından belirlenerek Oda yayınlarında duyurulur.

(2) SMM ve büro tescil belgesinin geçerlilik süresi bir yıldır. Belge sahiplerinin başvurusu üzerine geçerlilik süresi bir yıl daha uzatılır. İlk başvuruda belgenin geçerlilik süresi başvurunun yapıldığı yılın Aralık ayının sonuna kadardır.

(3) SMM veya büro tescil belgesini almayan veya yenileme işlemini yaptırmayan SMM ve tescilli bürolara hiç bir Oda belgesi verilmez.

(4) Belgelerin verilmesi ve yenilenmesi konusunda Oda Yönetim Kurulu yetkilidir.

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

Yetki, Sorumluluk ve Asgari Ücret

SMM ve tescilli büroların yetki ve sorumlulukları

(1) SMM ve tescilli büroların yetki ve sorumlulukları şunlardır:

a) SMM ve büro tescil belgesi almak için başvurmuş gerçek ve tüzel kişiler bu Yönetmelik hükümlerine uymak zorundadır.

b) SMM’ler ve tescilli bürolar, kendisi ve birinci derece akrabalarının gerçek kişi işveren konumunda olduğu fakat ticari amacı olmayan durumlarda SÇMH'ni, bir kereye özgün olmak koşuluyla, fatura düzenlemeden asgari ücretler üzerinden kayıt ve onay ücretini ödeyerek yapabilirler.

c) Tescilin yapılmış olması, bir SMM’i ya da büroyu, ilgili mevzuatın zorunlu kıldığı yükümlülüklere uymamasından doğacak sorumluluklardan kurtarmaz.

ç) SMM’ler ve tescilli bürolar, bu Yönetmelik kapsamına giren tüm SÇMH'nde ve yapacağı hizmet sözleşmesinde, ülke ve meslektaş yararı doğrultusunda, mesleki esaslara ve iyi niyet kurallarına, kanun, yönetmelik, standart, teknik şartnameler ve Oda tarafından yayımlanan proje onay usul ve esaslarına uygun davranarak her yıl OYK tarafından tespit edilecek asgari ücret çizelgelerine uymak zorundadırlar.

d) SMM’ler ve tescilli bürolar, bu Yönetmelik kapsamına giren tüm SÇMH'ni işveren, ilgili daire veya onay makamınca proje vizesi istensin veya istenmesin Oda denetiminden geçirecek ve vize ettirecektir.

e) SMM’ler ve tescilli bürolar, mesleki denetimden geçireceği SÇMH'ni bağlı bulundukları Oda birimlerine sunarken; içeriğinde tescilli büronun bağlı olduğu vergi dairesinin adı, vergi numarası, adresi ile işverenin adı, adresi, vergi numarasının yazılı olduğu, SMM ve tescilli büro’nun işveren ile arasında imzalanmış sözleşmeyi, yapılan SÇMH ürününe ait belgeleri, SÇMH için Oda tarafından belirlenmiş asgari ücretler üzerinden kesilmiş serbest meslek makbuzu ya da faturayı ve Oda tarafından istenilen diğer bilgi ve belgeleri vermekle yükümlüdür.

f) SMM ve tescilli bürolar, SÇMH tescil ve onayını içeren mesleki denetimde; OYK tarafından her yılın başında belirlenen ücreti ödemekle yükümlüdür.

g) Tescilli bürolar, dört ayda bir, maaş ve prim bordrolarının onaylanmış bir örneğini Oda’ya iletmekle yükümlüdürler.

ğ) Tescilli bürolar, bünyesinde çalışan SMM'lerin ayrılması durumunda 15 gün içerisinde durumu Oda’ya bildirmekle yükümlüdür.

Odanın yetki ve sorumlulukları

(1) Odanın yetki ve sorumlulukları şunlardır:

a) SÇMH'nin yürütülmesinde meslek mensupları arasında haksız rekabeti önlemek, üretilen hizmetlerin nitelik, şartname ve standartlara uygun, ülke ve meslek yararına olmasını sağlamak amacıyla gerekli gördüğü önlemleri alır.

b) Tescil süresi içinde, serbest çevre mühendislerinin hizmetlerini ve bürolarını, denetlemeye ve onaylamaya yetkili ve görevlidir. Ancak bu denetim ve onay mesleki verilerin dışına taşamaz.

c) Denetim ve onay işlemleri Oda veya şube/temsilcilik yönetim kurulunun görevlendirdiği Oda üyesi ÇM’ler tarafından yapılır.

ç) Oda proje müellifinin onayı olmadan kendisine sunulan bir projeyi denetimle görevli şahıslardan başka hiçbir kimseye gösteremez, veremez veya çoğaltamaz.

d) Yönetim Kurulu, bu Yönetmelik gereği verilen belge ve bildirimleri incelerken gereksinim duyması halinde ek bilgi ve belge isteyebilir.

e) Yıllık büro tescil belgesi ücretlerini, mesleki denetim ücretini ve ödeme biçimini belirler ve Oda yayınlarında duyurur.

Asgari ücret

(1) SÇMH ve ücretli çalışan SMM’lerin asgari ücretleri OYK tarafından her yıl Ocak ayında belirlenerek, Oda yayınlarında ilan edilir. Asgari ücretlere KDV dahil olmayıp, fatura veya makbuzda ayrıca gösterilip tahsil edilir. Bilirkişilik, hakemlik, ekspertizlik ve teknik müşavirlik hizmetleri ile ilgili asgari ücretler TMMOB tarafından belirlenen tarifeye uygun olarak yürütülür.

(2) SÇMH’nin tümünün yaptırılmasından vazgeçilip bir bölümünün yaptırılmasının istenmesi halinde buna ait SÇMH ücretleri bu bölümün asgari ücretine göre alınır. SÇMH ayrı yıllarda yaptırılsa da ücret sözleşme yılındaki asgari ücrete göre hesaplanır.

(3) Bir tasarıma ait ücretin hizmetin yapıldığı yıl içinde tahsil edilememesi halinde ücret tahsilatın yapıldığı yılın asgari ücret tarifesi ile hesaplanır.

(4) SÇMH'nin, SMM ve Tescilli Büro tarafından ayrı yıllarda yapılması durumunda uygulanacak asgari ücretin saptanmasında projenin Oda'dan onay tarihi geçerlidir.

BEŞİNCİ BÖLÜM

Yaptırımlar

Belge iptali

(1) Tescile esas bilgi ve belgelerin Odaya verilmesi aşamasında gerçeğe aykırı bildirimde bulundukları saptanan, SMM veya büro tescil belgesi üzerinde herhangi bir tahrifat yaptıkları tespit edilen, tescile esas koşullarda meydana gelen değişikliği veya yanlarında ücretli olarak çalışan SMM’in aylık maaş ve ilgili sosyal güvenlik kuruluşu prim bordrosunun onaylanmış nüshasını Oda’ya bildirmeyenlerin SMM ya da büro tescil belgeleri iptal edilir.

(2) SMM veya büro tescil belgesi Oda tarafından iptal edilen kişi ve kuruluşlar SÇMH hizmeti veremezler.

Belgenin askıya alınması

(1) Tesciller ait oldukları yıl için geçerli olup, her yıl Ocak ayının içinde yenilenmesi gerekir. Süresi içinde yenileme işlemi yaptırmayan SMM ve tescilli büroların kayıtları askıya alınır ve belgeler korunur.

İdari yaptırım

(1) SÇMH'ni yürütürken bu Yönetmelik kurallarında belirtilen asgari ücret ve mesleki denetim esaslarına uymadıkları belirlenen SMM’lere ve tescilli bürolara, OYK önce uyarıda bulunur.

(2) Uyarıya karşın, bu Yönetmelik hükümlerine aykırı davranmaya devam edenler hakkında OYK, belgelerin iptaline karar vermeye yetkilidir.

(3) SMM veya Büro tescil belgesi Oda tarafından iptal edilen kişi ve kuruluşlar SÇMH hizmeti veremezler.

Yaptırımların uygulanması

(1) Bu Yönetmelikle belirtilen idari yaptırımlara ilişkin karar vermeye ve uygulamaya OYK yetkilidir.

(2) Oda; hakkında idari yaptırım uygulanan SMM’i ve tescilli büro ile uygulanan yaptırımı ilgili kurum ve kuruluşlara bildirir, Oda yayınlarında duyurur.

ALTINCI BÖLÜM

Çeşitli ve Son Hükümler

Kayıt kapama

(1) Tescilli büroların bünyesinde çalışan SMM'lerin ayrılması ve büroda SMM kalmaması durumunda büronun büro tescil belgeleri geçersiz kılınarak, kaydı kapatılır. Kaydı kapatılan tescilli büroya, koşullarını sağlayarak yeniden başvurması halinde eski tescil numarası verilir.

Hüküm bulunmayan haller

(1) Bu Yönetmelikte hüküm bulunmayan hallerde 2/12/2002 tarihli ve 24954 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan TMMOB Ana Yönetmeliği ve 14/2/2005 tarihli ve 25727 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan TMMOB Çevre Mühendisleri Odası Ana Yönetmeliği hükümleri uygulanır.

Yürürlük

(1) Bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

Yürütme

(1) Bu Yönetmelik hükümlerini Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği Çevre Mühendisleri Odası Yönetim Kurulu yürütür.