Türk Silâhlı Kuvvetleri Astsubay Sınıflandırma Yönetmeliği

BÖLÜM I

Genel hükümler

Amaç

Bu Yönetmeliğin amacı; 27/7/1967 tarihli ve 926 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanunundaki personel sınıflandırılması ve 25/6/2019 tarihli ve 7179 sayılı Askeralma Kanunundaki sınıflandırma ile ilgili hükümleri açıklamak, sınıflandırma faaliyetlerinin ne şekilde ve nasıl cereyan edeceğine dair esasları tespit etmek ve bu Yönetmelik dâhilinde yürütülmesini sağlamaktır.

Kapsam

Bu Yönetmelik; Türk Silahlı Kuvvetlerine mensup astsubayları, astsubay meslek yüksekokulu öğrencilerini, dış kaynaktan temin edilen muvazzaf/sözleşmeli astsubay adaylarını, yedek astsubay adaylarını ve bu Yönetmelikte öngörülen sınıflandırma faaliyetlerini yürütmek ve yapmakla görevli personeli kapsar.

Tarifler

Bu Yönetmelikte ismi geçen aşağıdaki tabirlerin tarifleri şunlardır:

a. Sınıflandırma: Hizmetin ifası bakımından şahsı, haiz olduğu vasıflarından en müessir bir şekilde istifade edilebileceği mevkiilere müterakki bir şekilde getirebilmek için, Silâhlı Kuvvetlerin ihtiyacı, onun, beden ve zihni kabiliyetleri, fizikî profili, mesleği, tahsili, tecrübe ve isteklerinin askerlik hayatı boyunca devamlı olarak değerlendirilmesi işlemidir.

b. İlk sınıflandırma: Şahsın vasıflarına, Silâhlı Kuvvetlerin ihtiyacına istinaden onun en fazla uyduğu sınıf ve ihtisasını bulmak ve tespit etmek işlemidir.

c. Yeniden sınıflandırma: İlk sınıflandırılması yaptırılmış bir şahsa, 926 sayılı Kanunda belirtilen sebeplerle tatbik edilecek olan müteakip sınıflandırma işlemidir.

d. Sınıf: Kuvvet komutanlıklarının teklifi üzerine Genelkurmay Başkanlığının görüşü alınarak Millî Savunma Bakanlığının onayı ile değiştirilen, kaldırılan veya ihdas edilen ve bu Yönetmelikte belirtilen gruplardan biridir.

(1) Kara Kuvvetlerinde:

(a) Muharip sınıflar: Piyade, süvari, tank, topçu, hava savunma, kara havacılık, uçak ve helikopter teknisyeni, istihkâm, muhabere, istihbarat, insansız hava aracı (İHA).

(b) Yardımcı sınıflar: Ulaştırma, ikmal, bakım, mühimmat, personel, veteriner, maliye, bando, harita teknisyeni, sağlık.

(2) Deniz Kuvvetlerinde:

(a) Muharip sınıflar: Topçu, güdümlü mermi, uçak bakım, torpidocu, mayın, seyir, porsun, sonar, harekât, bilgi teknolojileri, çarkçı, kazancı, motorcu, elektrikçi, yara savunma, elektronik, deniz piyade, deniz istihkâm, istihbarat, silah, İHA.

(b) Yardımcı sınıflar: İkmal, bando, teknisyen, sağlık, sıhhiye teknisyeni, idari.

(3) Hava Kuvvetlerinde:

(a) Muharip sınıflar: Piyade, istihkâm, muhabere, hava savunma, uçak bakım, mühimmat ve mühimmat tahrip, kontrol ihbar, hava harekât, hava trafik, istihbarat, İHA.

(b) Yardımcı sınıflar: Ulaştırma, ikmal, personel, maliye, bando, sağlık.

Bu sınıfların hangi branş ve ihtisaslardan teşekkül edeceği, bu Yönetmeliğin esaslarına göre hazırlanacak olan sınıflandırma ve astsubay ihtisasları yönergelerinde belirtilir.

e. Branş: Sınıfları meydana getiren temel hizmetlerden biridir.

f. İhtisas: Temel hizmetler içinde özel eğitim ve tecrübe ile kazanılan yeteneklerdir.

Türk Silahlı Kuvvetlerinde mevcut bütün ihtisaslar yönergede bir unvan ve kod numarasıyla gösterilir.

g. Fizikî profil (Özel nitelik): Şahsın test ve mülakatlarla tespit edilemiyen liderlik, atıcılık, tahammül, işbirliği yapma kabiliyeti çevikliği gibi temel eğitimi veya öğrenimi esnasında ortaya çıkarılan ve eğitim subayları tarafından tespit edilen vasıflarıdır.

BÖLÜM II

Esaslar

Personel sınıflandırmasının amacı

Şahsı, haiz olduğu vasıflarından, azamî ve en müessir bir şekilde istifadeyi temin için Silâhlı Kuvvetlerde en fazla ehliyetle hizmet edebileceği göreve yönetmek suretiyle muharebede başarıya ulaşmaktır.

Barış ve seferde muhtelif ve çok sayıdaki işlerin başarılabilmesi, her şahsın en fazla kıymet ifade eden taraflarının bilinmesi ve hizmet için en fazla kıymet ifade ettiği görevlere atanması, bu görevlerde yetiştirilmesi, kullanılması ve rapor edilmesiyle mümkündür. Bunun içinde fikrî ve bedenî kabiliyetlerine ve hünerlerine göre bidayetten itibaren sınıflandırılması ve meslek hayatı boyunca bunun devam ettirilmesi icabeder. Sınıflandırma işleminin günü gününe ve devamlı olarak yürütülmesinden komutan, amir, ilgili personel ile şahsın bizatihi kendisi de sorumludur.

Sınıflandırmanın personel yönetimi ile ilgisi

Personelin kabiliyet, eğitim ve tecrübesiyle ilgili uygun bir göreve atanmasına zemin hazırlıyacak ve şahsa kabiliyet, istidat ve halihazır kapasitesine göre imkânlar verecek olan doğru bir sınıflandırma işlemi, personelin istikbali, Silâhlı Kuvvetlerin ihtiyaçları bakımından hayatî önemi haizdir.

Sınıflandırma çeşitleri

926 sayılı Kanunda belirtildiği üzere sınıflandırma iki çeşittir:

(1) İlk sınıflandırma,

(2) Yeniden sınıflandırma.

Sınıflandırma vasıtaları

Sınıflandırmada test, mülakat, sağlık raporları, temel askerlik eğitimi ve öğrenimi, ihtisaslar ile sınıflandırma kayıtları kullanılır.

Sınıflandırma faktörleri

Personelin ilk ve yeniden sınıflandırılmasında genel olarak aşağıdaki faktörler dikkate alınır:

(1) Sınıfların kadro ihtiyacı,

(2) Personelin sağlık durumu,

(3) Zihni kabiliyetleri,

(4) Tahsili, sivil mesleği, tecrübesi, alâkaları,

(5) Fizikî profili,

(6) İsteği.

BÖLÜM III

Sınıflandırmanın yapılması ve sınıflandırma kurulları

İlk sınıflandırma

İlk sınıflandırma işlemine tabi tutulacak personel; astsubay meslek yüksekokulu öğrencileri, dış kaynaktan muvazzaf veya sözleşmeli astsubay nasbedilecek fakülte, yüksekokul veya meslek yüksekokulu mezunları ile yedek astsubay adaylarıdır.

a. Astsubay meslek yüksekokulu öğrencilerinin, dış kaynaktan muvazzaf veya sözleşmeli astsubay nasbedilecek fakülte, yüksekokul veya meslek yüksekokulu mezunlarının sınıflandırılması, personel temin ve yetiştirme planları ile sınıfların kadro mevcut durumları, yıl içindeki astsubay kayıp ve kazançları dikkate alınarak kuvvet komutanlıklarının teklifi üzerine Millî Savunma Bakanlığınca belirlenecek kontenjanlar dâhilinde yönergeye göre yapılır.

b. Yedek astsubay adaylarının; mensubu olacağı kuvvet komutanlıkları, Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığının belirlenmesi, sınıflandırılması, branşlarının tespit edilmesi, celp, seçim ve sınıflandırma ile ilgili diğer faaliyetleri, celp emirlerinin belirtilen zamanlarda Millî Savunma Bakanlığı tarafından yapılır.

Yeniden sınıflandırma

Astsubayların yeniden sınıflandırılmaları aşağıdaki hallerde yapılır:

a. Sıhhî sebepler: Sağlık durumları mensup olduğu sınıfın hizmetine elverişli olmadığı hakkında sağlık kurulu raporu alanlar,

b. Uçuştan ayrılanlar: Uçuculuk niteliğini kaybeden veya uçmak istemeyen uçucu astsubaylar, (sınıf değişikliğini gerektirecek nitelikteki sıhhî sebepler hariç olmak üzere, kara havacılık ve pilot sınıfındaki başçavuş ve daha üst rütbelerdeki uçuculuk niteliğini kaybeden veya uçmak istemeyen astsubaylar yeniden sınıflandırılmazlar. Bunların uçuculuk statüleri sona erer.)

c. Özel hizmet niteliğini kaybedenler: Denizaltı, dalgıç kurbağaadam, sualtı komando birliklerinde ve denizdeki patlayıcı maddeleri zararsız hale getiren astsubaylardan özel hizmet niteliğini kaybedenler,

d. Yeterlik düşüklüğü gösterenler: İlk sınıflandırma hatasından dolayı yeterlik düşüklüğü gösterdiği sınıflandırma kurullarının tetkik ve teklifiyle anlaşılan astsubay okulları öğrencileriyle astsubay çavuşlar,

e. Kuruluş ve kadro değişikliği sebebiyle sınıfları değişecek astsubaylar,

f. İdarece görülecek luzum üzerine sınıfları değişecek astsubaylar,

g. Yeni bir sınıf kurulmasında, luzumlu personel temini için idarece görülecek lüzum üzerine sınıfları değişecek astsubaylar,

h. Kuvvetler arasında birlikçe yapılan kuruluş değişikliklerinde:

Genelkurmay Başkanlığınca kuvvetler arasında birlikçe yapılan kuruluş değişikliğinde birliğin personeli aynen o kuvvete nakledilebilir. Bu nakil işleminde, kuvvetlerin sınıf ve rütbe ihtiyacına göre yapılacak protokol esas alınır. Bundan sonra personelin eski sınıfına geçme istemleri kabul edilmez,

i. Millî Savunma Bakanlığının onayı ile bir kuvvetten diğer bir kuvvete nakledilen astsubaylardan sınıflarının değişmesi icabedenler.

j. Eşleri farklı kuvvetlere mensup astsubayların kuvvetleri, aile bütünlüklerinin korunabilmesi amacıyla bu Yönetmelikte gösterilen usul, esas ve şartlara göre ilgili kuvvet komutanlıklarının da görüşleri alındıktan sonra Milli Savunma Bakanlığınca değiştirilebilir.

Kuvvet komutanlıkları her yıl 20 Kasım tarihine kadar hizmet fazlası veya ihtiyaç duyduğu personel miktarını Millî Savunma Bakanlığına bildirir. Milli Savunma Bakanlığınca ilgili kuvvet komutanlıklarının görüşleri alındıktan sonra, bu personelin kuvvetleri değiştirilebilir. Kuvveti değişen bu personel, sınıfı görevinde kullanılabileceği gibi ihtiyaç duyulan sınıflarda da kullanılmak üzere yeniden sınıflandırmaya tâbi tutulabilir.

Sınıflandırma kurulları

Astsubayların sınıflandırılması, ilk ve yeniden sınıflandırma kurulları tarafından yapılır. Bu kurullar, sınıflandırma şekline ve ihtiyacına göre yedek astsubaylar için Millî Savunma Bakanlığı, diğer astsubaylar için ise kuvvet komutanlıklarının teklifi üzerine Millî Savunma Bakanlığı tarafından teşkil edilir.

Sınıflandırma kurullarının:

(1) Görevi: Sınıflandırılması yapılacak personelin bu Yönetmelik ve yönergeye göre sınıflandırma işlemlerini yapmaktır.

(2) Kuruluşu, üyelerinin nitelikleri, çalışma usulleri:

Genel olarak sınıflandırma kurulları sınıflandırma hizmetlerinde ihtisası bulunan üç üyeden teşekkül eder. Bu üyelerin iş bölümü şöyledir.

Kurul başkanı: Herhangi bir sınıftan oy hakkına sahip kurul içinde en kıdemli subaydır.

Üye: Herhangi bir sınıftan oy hakkına sahip bir subaydır.

Raportör: Kurulun toplanmasından önce ve toplantı halinde lüzumlu idarî işleri yapan, kayıtları tutan, oy hakkına sahip, sınıflandırma işlerinde ihtisası olan bir subaydır.

Teknik müşavir: Yeniden sınıflandırılması yapılacak astsubayın sınıfında olup oy hakkı olmayan bir subay veya astsubaydır. Kurula üye olarak önceden seçilmez ve hakkında işlem yapılacak astsubaylardan kıdemli olur.

Kurullar kararlarını oy çokluğuyla alırlar.

İlk sınıflandırma kurulları, sınıflandırma ile ilgili işlemleri yapmak üzere sınıflandırma merkezlerince yeteri kadar personelle takviye edilir.

Sınıflandırmanın kesinleşmesi

Sınıflandırma işlemleri;

a. İlk sınıflandırmada; astsubay meslek yüksekokulu öğrencileri, dış kaynaktan muvazzaf veya sözleşmeli astsubay nasbedilecek fakülte, yüksekokul veya meslek yüksekokul mezunları ve yedek astsubay adayları için ilk sınıflandırma sonuçlarını ihtiva eden tutanaklar,

b. Yeniden sınıflandırmada; astsubaylar için sınıf değişikliği sonuçlarını ihtiva eden tutanaklar,

Millî Savunma Bakanlığının onayı ile kesinleşir.

Sınıflandırmaların kesinleşmesini müteakip ilgili personele tebliğat yapılır.

Yönergeler

Sınıflandırma faaliyeti işlemleri, vasıtaları ve sınıflandırmanın ne şekilde yapılacağına dair teferruatlı hususlar, bu Yönetmelik esaslarına göre Millî Savunma Bakanlığınca hazırlanacak yönergelerde gösterilir.

Yönetmeliğin uygulanmasında sorumluluk

Bu Yönetmeliğin uygulanmasından doğacak tereddütleri gidermeye Millî Savunma Bakanlığı yetkilidir.

926 Sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanununun 21 nci maddesinde belirtilen sınıflardan yeni ihdas edilenler, Kuvvet Komutanlıklarının teklifi ve Genelkurmay Başkanlığının onayı ile kurulur.

Geçici maddeler

Bu Yönetmelikte belirtilen yönergeler yürürlüğe konuluncaya kadar astsubayların sınıflandırılması, bu Yönetmelik ve Kuvvet Komutanlıklarınca ve Jandarma Genel Komutanlığınca çıkarılacak emirlere göre yapılır.

Bu Yönetmeliğin 3/d maddesinde belirtilen sınıflardan yeni ihdas edilenlere, Kuvvetlerin kadro ve ihtiyaçlarına göre yeniden personel sınıflandırılması ile isim değişikliği yapılmış sınıflara astsubayların yeni sınıf isimleri üzerinden intibakları, 1 Eylül 1967 tarihinden geçerli olarak yapılır.

Yürürlük

Bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

Yürütme

Bu Yönetmelik hükümlerini Millî Savunma Bakanı yürütür.