Türk Silahlı Kuvvetleri, Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığı Besleme Kanunu Uygulama Yönetmeliği

BİRİNCİ BÖLÜM

Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar

Amaç

(1) Bu Yönetmeliğin amacı; 24/5/2007 tarihli ve 5668 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri, Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığı Besleme Kanununun uygulanmasına ilişkin usul ve esasları düzenlemektir.

Kapsam

(1) Bu Yönetmelik, Genelkurmay Başkanlığı, Kara, Deniz ve Hava Kuvvetleri Komutanlıkları, Jandarma Genel Komutanlığı ile Sahil Güvenlik Komutanlığını kapsar.

Dayanak

(1) Bu Yönetmelik, 5668 sayılı Kanunun 11 inci maddesine dayanılarak hazırlanmıştır.

Tanımlar

(1) Bu Yönetmelikte geçen;

a) Ara öğün: Günlük üç öğün yemeğin dışında; meyve, çerez, tatlı, ikramlık gibi gerektiğinde soğuk veya sıcak olarak verilen yiyecek ve içecekleri,

b) Askerî personel: Subay, astsubay, uzman jandarma, uzman erbaş, sözleşmeli erbaş ve er, askerî öğrenci, sivil memur, işçi, erbaş ve erleri,

c) Birleştirilmiş günlük besleme bildirim çizelgesi: Birlik ve kurumlar tarafından bildirilen günlük besleme bildirim çizelgelerinin personel birimince birleştirilerek, mal saymanlığına/beslenme hizmetini yürüten birime gönderilen günlük yemek çizelgesinin hazırlanmasına esas belgeyi,

ç) Birleştirilmiş günlük hayvan besleme bildirim çizelgesi: Birlik ve kurumlar tarafından bildirilen günlük hayvan besleme bildirim çizelgelerinin personel birimlerince birleştirilerek, mal saymanlığına/beslenme hizmetini yürüten birime gönderilen günlük hayvan besleme çizelgesinin hazırlanmasına esas belgeyi,

d) Günlük besleme bildirim çizelgesi: İnsan beslenebilmesi için düzenlenerek, personel birimine gönderilen belgeyi,

e) Günlük hayvan besleme bildirim çizelgesi: Hayvan beslenebilmesi için düzenlenerek, personel birimine gönderilen belgeyi,

f) Günlük hayvan besleme çizelgesi: Beslenecek hayvanlara verilecek yemlerin içeriği, parasal değeri ve miktarı gibi bilgileri içeren denetime bağlı tüketim belgesini,

g) Günlük yem bedeli: 5668 sayılı Kanun kapsamında hazırlanan Türk Silahlı Kuvvetlerinde Bulunan Hayvanların Beslenmesine Dair Yönetmelikte her tür hayvan için ölçüt olarak kullanılan harcamaya esas paranın üst miktarını,

ğ) Güçlendirilmiş yemek bedeli: Normal çalışma koşullarından daha yoğun beden hareketini içeren görev ve eğitimlerin yapılması için gerekli kaloriyi sağlamak amacıyla günlük yemek bedelinin %25 artırılmasıyla elde edilen paranın miktarını,

h) Günlük yemek bedeli: En az üç öğün ve gerektiğinde de ara öğünleri içeren, yemek çizelgesinin hazırlanmasında ölçüt olarak kullanılan harcamaya esas paranın üst miktarını,

ı) Günlük yemek çizelgesi: Beslenecek personele verilecek yemeklerin öğün bazında dağılımını, yemeklerin içeriklerini, kalorisini, parasal değerini ve kullanılacak yiyecek maddelerinin miktarı gibi bilgileri içeren denetime bağlı tüketim belgesini,

i) Günlük yemek çizelge özeti: Günlük yemek çizelgesi ile personele verilecek yemeklerin öğün bazında dağılımını, yemeklerin içeriklerini, kalorisini ve kullanılacak yiyecek maddelerinin miktarı gibi bilgileri içeren belgeyi,

j) Kazandan besleme: Yükümlülük ve zorunluluktan dolayı toplu olarak sıcak veya kumanya olarak bütün giderleri Devlet tarafından karşılanan beslemeyi,

k) Özel günler için günlük yemek bedeli: Günlük yemek bedelinin yüzde elli fazlasına kadar belirlenebilen yemek bedelini,

l) Tayın bedeli: Kazandan beslemeye alınamayanlara, 22/6/1978 tarihli ve 2155 sayılı Bazı Kamu Personeline Tayın Bedeli Verilmesi Hakkında Kanun kapsamında ödenen aylık yemek parasını,

m) Türk Silahlı Kuvvetleri: Kara, Deniz ve Hava Kuvvetleri Komutanlıklarını,

n) Bedelen besleme: Tayın bedeli verilerek ve beslemenin oluşturulan heyet marifetiyle yapıldığı beslemeyi,

ifade eder.

İKİNCİ BÖLÜM

Beslemeye Dahil Edilecek Personele Ait Esaslar

Beslemeye dahil edilecekler

(1) Aşağıda belirtilen personel, günlük yemek bedeli kapsamında kazandan beslenirler:

a) Askerî öğrenciler.

b) Erbaş ve erler.

c) Askerî ceza ve tutukevleri ile disiplin ceza ve tutukevlerinde tutuklu, hükümlü ve askerî birliklerde gözaltında bulunan askerî personel ile sivil kişiler.

ç) Disiplin cezası nedeniyle birlikten ayrılamayan askerî personel.

d) Harp esirleri, gözaltına alınan veya iltica eden yabancı ordu personeli.

e) Yapılan uluslararası anlaşmalarda hüküm olması koşuluyla veya Millî Savunma Bakanlığının onayıyla, Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığı için İçişleri Bakanlığının onayıyla Türkiye’deki askerî okullarda eğitilen yabancı ordu personeli.

f) Kuvvet Komutanının, Jandarma Genel Komutanının, Sahil Güvenlik Komutanının veya yetkilendirecekleri makamın onayıyla, Türk Silahlı Kuvvetlerinin, Jandarma Genel Komutanlığının ve Sahil Güvenlik Komutanlığının kadrosunda olmayan ancak askerî birliklerle beraber görev yapan veya tatbikatlara katılan ve görev koşullarının kazandan besleme yapılmasını zorunlu kıldığı kişiler.

g) Hava Harp Okuluna geldikleri tarihten, deneme uçuşu ve paraşütle atlama eğitimlerinin tamamlanmasına kadar geçen süre içindeki aday öğrenciler ile günlük veya öğün bazında beslenme desteğinin verilmesinin zorunlu olduğu koşullarda, bütün askerî okulların sınavına girecek intibak eğitimi dâhil olmak üzere aday öğrenciler ile subay, astsubay, uzman erbaş ve sözleşmeli er sınavlarına girecek olan adaylar.

ğ) Birlik komutanlığı tarafından askerî personele görev yaptıkları yerlerde yemek yeme ortamının sağlanamaması ve birliğin konumu gereği yerleşim yerlerine uzaklığı veya görevin yapıldığı yer gereğince toplu beslenmesi uygun görülen birlik personeli.

h) Birlik veya kurumun nöbetçi personeli.

ı) Yurt dışında görev yapan ve besleme desteğini bünyesinde bulunduran askerî birlik personeli (Bu birliklerin yiyecek maddelerini bulundukları ülkeden karşılamaları durumunda, günlük yemek bedeli, satın alma fiyatlarına göre hesaplanır).

i) Eğitim ve öğrenimleri süresince askerî okullarda öğrenci olan ön sözleşmeli subay ve astsubaylar.

j) Sözleşmeli erbaş ve erler.

k) Doğal afet durumlarında görev alan personel.

Tayın bedelinin kesilmeyeceği haller

(1) Birlik ve kurum nöbetçileri ile savaş, iç güvenlik harekâtı, sınır ötesi harekât veya gemide çeşitli sebeplerle bulunan kişiler de dâhil yüzer birlik personelinden, 14/7/1964 tarihli ve 500 sayılı Kıbrıs’a Gönderilecek Türk Askerî Birliği Mensuplarının Aylık ve Ücretleriyle Çeşitli İstihkakları ve Birliğin Başka Giderleri Hakkında Kanuna tâbi birlik personelinden, birlik dışına görevlendirilen ve 10/2/1954 tarihli ve 6245 sayılı Harcırah Kanunu kapsamında harcırah ödemesi yapılmayan Özel Kuvvetler Komutanlığı personelinden, görevlerine yönelik eğitimlerinin devamı süresince komando birlikleri ve okulları ile benzeri eğitimleri uygulayan birliklerde (dağ ve paraşütçü kıtaları, sualtı taarruz ve savunma timleri, derin su dalgıçları) yürütülen eğitim ve kurs faaliyetlerine katılan eğiticiler ve kursiyerlerden, meskun mahal dışında konuşlanan ve coğrafi şartlar, iklim koşulları veya güvenlik tedbirleri gibi zorunlu nedenlerle yirmi dört saatten daha uzun sürede birliğinden ayrılamayan EK-1’de yer alan birlik personelinden kazandan beslendikleri sürelerde ödenen tayın bedeli veya yemek yardımına ilişkin olarak herhangi bir kesinti yapılmaz.

(2) Bu Yönetmeliğin EK-1 listesinde sayılan birliklere ilave yapmaya veya çıkarmaya ilgisine göre Millî Savunma Bakanı veya İçişleri Bakanı yetkilidir. Yapılan değişiklikler bir ay içerisinde Hazine ve Maliye Bakanlığına bildirilir.

Tayın bedeli veya yemek yardımı karşılığı olarak beslenme yapılacak personel

(1) Askerî ceza ve tutukevleri ile disiplin ceza ve tutukevlerinde tutuklu ve askerî birliklerde gözaltında bulunan askerî personel ile sivil kişiler.

(2)  Disiplin cezası nedeniyle birlikten ayrılamayan askerî personel.

(3)  Birlik komutanlığı tarafından askerî personele görev yaptıkları yerlerde yemek yeme ortamının sağlanamaması ve birliğin konumu gereği yerleşim yerlerine uzaklığı veya görevin yapıldığı yer gereğince toplu beslenmesi uygun görülen birlik personeli.

(4) Yurt dışında görev yapan ve besleme desteğini bünyesinde bulunduran askerî birlik personeli (Bu birliklerin yiyecek maddelerini bulundukları ülkeden karşılamaları durumunda, günlük yemek bedeli, satın alma fiyatlarına göre hesaplanır).

(5) Toplu beslenmesi uygun görülen personel, Kuvvet Komutanı, Jandarma Genel Komutanı ve Sahil Güvenlik Komutanı veya yetkilendirecekleri makamın onayı ile beslemeye dahil edilebilir.

Aylıklardan yapılacak kesintilerle ilgili düzenleme

(1) Tayın bedeli veya yemek yardımı aldığı halde kazandan beslenen askerî personelin tayın bedeli veya yemek yardımından yapılacak kesintiler ile ilgili hususlarda 1/3/2008 tarihli ve 26803 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Türk Silahlı Kuvvetlerinde Beslenme Bedellerinin Uygulanmasına Dair Yönetmelik hükümleri uygulanır.

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

Günlük Yemek/Yem Bedellerinin Hesaplanması ve Uygulama Esasları

Günlük yemek bedeli

(1) Günlük yemek bedeli; 5668 Sayılı Kanuna ekli ölçüt tablosunda gösterilen gıda maddelerinin fiyatlandırılmasıyla belirlenir. Belirlenen bu değere; salça, tuz, baharat, sarımsak, maydanoz, dereotu, limon, sirke gibi tatlandırıcılar için yüzde beş eklenerek, yapılacak yemek çizelgesinin günlük üst sınırı bulunur.

(2) İlgisine göre Millî Savunma Bakanlığı veya İçişleri Bakanlığı tarafından tespit edilecek olan görev koşullarına bağlı olarak, bir kişinin günlük beslenme gereksinimini karşılayacak şekilde, öğünlere göre özel olarak oluşturulmuş hazır yemek, kumanyalık yiyecekler veya yalnız kıt’a yükü demirbaş erzak yedirildiği günlerde bu yiyeceklerin parasal değerinin günlük yemek bedelinin altında veya üstünde olması durumu dikkate alınmaz.

(3) Kıt’a yükü demirbaş erzaka dahil konservelerden herhangi birinin veya bir kaçının yedirilmesi halinde, günlük yemek bedeli ölçüt tablosundaki istihkak tutarını aşmamak koşulu ile değişim hükümleri uygulanır.

Günlük yem bedeli

(1) Günlük yem bedeli; 5668 Sayılı Kanun kapsamında hazırlanan Türk Silahlı Kuvvetlerinde Bulunan Hayvanların Beslenmesine Dair Yönetmelik esaslarına göre her tür hayvan için bedel ölçüt tablosunda gösterilen yem maddelerinin fiyatlandırılmasıyla belirlenir.

Uygulama esasları

(1) 5668 sayılı Kanunu, bedel ölçüt tablosunda yer alan kuru baklagiller, yaş sebze, taze meyve ve diğer yiyecek maddeleri için günlük yemek çizelgesinde uygulanacak birim fiyatlarında, birliğe mal oluş fiyatları esas alınır.

a) Kuru baklagiller, yaş sebze ve taze meyvenin fiyatlarının hesaplanmasında kullanılacak çeşitler müşterek yönergede belirtilir.

b) Çeşitli nedenlerle ilgili aya ait fiyatların belirlenememesi durumunda, son bir yıl içindeki en son tedarik fiyatı esas alınır. Bu fiyatın da bulunmaması halinde Millî Savunma Bakanlığınca aylık olarak yayımlanan birim fiyatlar kullanılır.

c) Birlik veya kurumlar bu birim fiyatları esas alarak, günlük yemek çizelgesini hazırlar.

ç) Yurt dışında görev yapan ve besleme desteğini bünyesinde bulunduran birliklerin yiyecek maddelerini bulundukları ülkeden karşılamaları durumunda günlük yemek bedeli satın alma fiyatlarına göre hesaplanır. Herhangi bir nedenle fiyatların belirlenememesi durumunda, yapılacak piyasa araştırması sonucu hazırlanan tutanakla birim fiyat belirlenir.

(2) Günlük yemek bedeli tespitinde, sabah için bildirilen personel miktarının günlük tutarının çarpımı ile elde edilen toplam tutarın 1/5’i, öğle ve akşam için bildirilen personel miktarının günlük tutar ile çarpımı ile elde edilen toplam tutarın 2/5’i olmak üzere ayrı ayrı hesaplanarak esas alınır.

(3) Günlük yemek bedeli sabah, öğle ve akşam için hesaplanan miktarların toplamı ile belirlenir. Sarf edilirken, öğün bazında hesaplanan parasal tutar dikkate alınmaz, toplam tutarı aşmamak üzere harcama yapılır. Yemek çizelgesinin yeterli ve dengeli beslenmeyi sağlayacak düzeyde yapılmasından sonra, günlük yemek bedelinden artan parasal değerler sonraki günlere aktarılmaz.

(4) Günlük yem bedelinin belirlenmesinde birliğe mal oluş fiyatları esas alınır. Fiyatı belirlenemeyen yemler için Millî Savunma Bakanlığı tarafından her yıl yayımlanan bütçelemeye esas tahmini birim fiyatları esas alınır.

(5) Aynı tür hayvanın farklı beslenme sınıflarına ait istihkakları günlük hayvan besleme çizelgesinde gösterilir. Bulunacak günlük toplam parasal tutarın tamamı, hayvanların beslenme sınıflarına bakılmaksızın harcanabilir. Günlük yem bedelinden artan parasal tutarı sonraki günlere aktarılmaz.

(6) Güçlendirilmiş yemek bedeli ile beslenecekler;

a) Savaş ve askerî harekâtta bulunan birlik personeli,

b) Deprem, sel, orman yangınları gibi doğal afetlerde arama, kurtarma ve söndürme görevi yapan birlik personeli,

c) Terörle yaygın ve yoğun bir şekilde mücadeleye yönelik iç güvenlik harekâtı ile görevli ve eğitimlerini yapan birlik personeli,

ç) Çalışma koşullarının gereği yoğun beden hareketini içeren görev ve eğitimleri yapan birlik personeli,

d) Türk Silahlı Kuvvetleri, Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığı spor takımlarından, yoğun beden hareketlerini yapan takımların toplu olarak çalışma kamplarında bulunan personeli kapsar.

Yukarıda belirtilen personelin güçlendirilmiş yemek bedeli ile beslenebilmesi için kuvvet komutanlıkları için Genelkurmay Başkanlığının önerisine göre Millî Savunma Bakanı, Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığı için İçişleri Bakanının onayı alınır.

(7)  Birlik ve kurumlarda hem günlük yemek bedeli, hem de güçlendirilmiş yemek bedeli ile beslenecek personel varsa, her bedel ölçüt tablosu için farklı günlük yemek çizelgesi hazırlanır ve uygulanır.

(8)  Resmî ve dinî bayramlarda, 17 Mart 1981 tarihli ve 2429 Sayılı Ulusal Bayram ve Genel Tatiller Hakkında Kanun kapsamında;

a) 23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı,

b) 19 Mayıs Atatürk’ü Anma, Gençlik ve Spor Bayramı,

c) 30 Ağustos Zafer Bayramı,

ç) 29 Ekim Cumhuriyet Bayramı,

d) Ramazan ve Kurban Bayramlarında her gün, özel günler için belirlenen günlük yemek bedeli esas alınarak günlük yemek çizelgesi hazırlanır ve uygulanır. Yılbaşında da bu fıkra hükmü uygulanır.

(9) Kazandan beslemenin sıcak yemek ile yemekhanelerde toplu olarak yapılamaması durumunda, günlük yemek bedelini aşmayacak şekilde, her türlü dayanıklı hazır gıda maddeleri ve/veya birlik tarafından önceden hazırlanan ambalajlanmış yiyecekler kumanya olarak verilir.

(10) Birden fazla mutfak olması durumunda günlük yemek çizelge özeti hazırlanır.

(11) Günlük yemek çizelgesi içeriğinin mutfaklarda uygulandığı sırada, birliğe gelen ve gidenlerin olması durumunda; gelenler için depo olanaklarına göre öğün bazında ek günlük besleme bildirim çizelgesi düzenlenerek, ek günlük yemek çizelgesi hazırlanır. Gidenler için mutfak ve yemekhanede henüz işlenmemiş olan gıda maddeleri, kiler fazlalığı olarak depoya geri alınır.

(12) Askerî birliğin konuşlandığı yerde içme suyunun bulunmaması, içme suyunun sağlığı tehdit eder nitelikte olması, iç güvenlik harekâtı, ulusal ve resmi bayram tören ve provaları, doğal afet durumlarında görevlendirmeler ile öngörülemeyen diğer ihtiyaç durumları gibi zorunlu nedenlerle içme suyu gereksinimi olduğunda; kuvvet komutanı, Jandarma Genel Komutanı, Sahil Güvenlik Komutanının veya yetkilendirecekleri makamın onayı ile zorunluluğun devamı süresince ve bedeli dikkate alınmadan, bir kişi için günlük üç litreye kadar ambalajlanmış içme suyu verilir.

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

Bedelen Besleme

Bedelen besleme heyetinin teşkili

(1) Bedelen beslenen birliklerde, erbaş ve erlerin dengeli ve yeterli beslenmelerini sağlamak amacıyla bedelen besleme heyeti kurulur. İşlemler bu heyet tarafından yürütülür.

(2) Heyet; başkan, muhasip, mutemet ve ihtiyaç duyulan diğer üyelerden oluşur.

Tayın bedelinin kullanılması

(1) Bedelen besleme faaliyetinde, tayın bedelinin kullanılmayan kısmı ay sonunda hak sahibi personele iade edilir.

BEŞİNCİ BÖLÜM

Çeşitli ve Son Hükümler

Yemek hizmetinin satın alınması

(1) Kazandan beslenecek personel için; yemek hazırlama, pişirme, dağıtım, servis ve temizlik gibi yemek öncesi ve sonrasına yönelik mal ve hizmetlerden bir kısmı veya tamamının satın alınması ile ilgili işlemlerde, 5668 sayılı Kanun gereği hazırlanan 1/3/2008 tarihli ve 26803 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Türk Silahlı Kuvvetlerinde Satın Alınacak Yemek Hizmeti Uygulamalarına Dair Yönetmelik hükümleri esas alınır.

Kişisel, çamaşır ve besleme hizmetleri temizlik maddelerinin dağıtımı

(1) Sözleşmeli erbaş ve erler ile erbaş, er, askerî öğrenciler ve kazana dahil olanlar için yemek hazırlama, pişirme ve sonrasında kullanılan araç ve gereçlerin temizliği; sözleşmeli erbaş ve erler ile erbaş, er ve askerî öğrencilerin kişisel temizlikleri ile kullandıkları giyecek ve eşyaların temizliği için gereken temizlik maddelerine ait hususlar için 5668 sayılı Kanun gereği hazırlanan, 1/3/2008 tarihli ve 26803 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Türk Silahlı Kuvvetleri Besleme Kanunu Temizlik Maddeleri Kullanım Esasları ve Usullerine Dair Yönetmelik hükümleri esas alınır.

Kıt’a yükü demirbaş erzak ile barış stok seviyesine ait hususlar

(1) Kıt’a yükü demirbaş erzak ile barış stok seviyesine ait hususlar, 5668 sayılı Kanun gereği hazırlanan, 1/3/2008 tarihli ve 26803 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Türk Silahlı Kuvvetleri Savaş Şartları ile Olağanüstü Durumlarda Besleme Desteği İhtiyaçlarının Karşılanmasına Dair Yönetmelik hükümleri kapsamında uygulanır.

Düzenleme yetkisi

(1) Bu Yönetmelik hükümlerine aykırı olmamak kaydıyla kuvvet komutanlıkları, Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığı tarafından, görev ve hizmet alanları dikkate alınarak diğer uygulama esasları ve yöntemlerini içeren yönergeler hazırlanır.

(2)  Askerlik şubeleri, jandarma karakolları ve bağlı birliklerinden ayrı bir bölgede geçici bir süre veya sürekli görev yapan birlik personeli, yemek hizmetlerine yönelik işlerde çalışan personel kadrosunun veya gereken olanakların yetersiz olması durumunda; bölgelerinde bulunan ve besleme desteği verebilecek en yakın askerî birlik tarafından beslenirler. Bedelen beslenen birliklerdeki zorunluluklar nedeniyle, besleme desteği veren birliğin güçlendirilmiş yemek ile beslenmesi durumunda,  besleme desteği alan birlik aynı esaslarla beslenir.

(3) Türk Silahlı Kuvvetleri, Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığı personelinin sağlıklı beslenmesi ve beslenme kalitesinin yükseltilmesi amacıyla, gıda maddelerinin kalite değerleri ile bunların hazırlandığı ortamların hijyenik durumlarının kontrolüne yönelik laboratuvar ve hijyen denetim hizmet desteği, ilgili yönerge esasları doğrultusunda Türk Silahlı Kuvvetleri, Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığı gıda kontrol teşkillerince verilir.

Yönetmeliğin uygulanmasında sorumluluk

(1) Bu Yönetmeliğin uygulanmasından doğan tereddütler derhal Millî Savunma Bakanlığının ve İçişleri Bakanlığının ilgili birimlerine bildirilir. Millî Savunma Bakanlığı ve İçişleri Bakanlığı bu tereddütleri gidermeye yetkilidir.

Yürürlük

(1) Bu Yönetmelik, 1/1/2008 tarihinden geçerli olmak üzere yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

Yürütme

(1) Bu Yönetmelik hükümlerini Millî Savunma Bakanı ile İçişleri Bakanı birlikte yürütür.

Ek 1