BİRİNCİ BÖLÜM
Genel Hükümler
Amaç ve kapsam
(1) Bu Yönetmeliğin amacı; yurtdışındaki işlere işçi ve işçilere iş bulunması, işverenlerle işçiler arasında yapılacak olan hizmet akitlerine aracılık edilmesi ve yurtdışına gidecek işçilerin işlemlerinin yapılmasına ilişkin usul ve esasları belirlemektir.
Dayanak
(1) Bu Yönetmelik; 25/6/2003 tarihli ve 4904 sayılı Türkiye İş Kurumu Kanununun 3 üncü maddesinin (d) bendi, 17 nci, 19 uncu, 20 nci ve 21 inci maddelerine dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar
(1) Bu Yönetmelikte geçen;
a) Büro: 4904 sayılı Türkiye İş Kurumu Kanunu gereğince Kurum tarafından iş ve işçi bulmaya aracılık izni verilen özel istihdam bürosunu,
b) Dış temsilcilik: Türkiye’nin yurtdışında bulunan büyükelçilik, daimi temsilcilik, temsilcilik, elçilik, ortaelçilik, büyükelçilik ve elçilik büroları, daimi maslahatgüzarlıkları ile başkonsolosluk, konsolosluk, muavin konsolosluk, konsolosluk ajanlığı ve büyükelçilik konsolosluk şubeleri ile fahri başkonsolosluk ve fahri konsolosluklar, müşavirlik ve ataşelikleri,
c) Firma: Yurtdışındaki işleri için Türkiye’den işçi götürecek olan Türk veya yabancı uyruklu firmayı,
ç) Hizmet akdi: Örneği Kurumca hazırlanan Türk veya yabancı uyruklu firma ile işçi arasında veya vekilleri arasında imzalanan bireysel hizmet akdini,
d) İş alındı belgesi/yazısı: Taahhüt işi üstlenen firmalar için, işin üstlenildiği ülkedeki yetkili birim tarafından düzenlenen belgeyi/yazıyı,
e) İşçi: Bir hizmet akdine dayanarak işverenin yurtdışındaki işlerinde çalışan gerçek kişiyi,
f) Kurum: Türkiye İş Kurumunu,
g) Taşra teşkilatı birimi: Türkiye İş Kurumu Genel Müdürlüğünün ilgili il müdürlüğünü/hizmet merkezini,
ğ) Uygun görüş belgesi/yazısı: Taahhüt işleri dışındaki işler ve yatırımlar için işin üstlenildiği ülkedeki yetkili birim tarafından düzenlenen belgeyi/yazıyı,
h) Yetkili birim: İşin üstlenildiği ülkedeki ticaret müşavirliklerimiz ve ticaret ataşeliğimiz, bunların bulunmadığı yerlerdeki dış temsilciliklerde ise misyon veya konsolosluk şefinin uygun göreceği temsilcilik personelini,
ifade eder.
İKİNCİ BÖLÜM
Yurtdışı İstihdam Hizmetleri
İşçi temini
(1) Yabancı bir ülkede Türkiye’den işçi götürerek çalıştırmak isteyen firmaların işçi teminine veya yurtdışında işçi olarak çalışmak isteyenlerin yurtdışına gönderilmesine aracılık etme konusunda, Kurum ve Bürolar yetkilidir. Firmalar; yurt dışında kendi iş ve faaliyetlerinde çalıştıracağı işçileri Kurum kayıtlarından veya Bürolar aracılığı ile temin edebilecekleri gibi, kendileri tarafından temin edilen işçileri 5 inci maddede belirtilen belgelerle birlikte hizmet akdini Kuruma onaylatmak kaydıyla yurtdışına götürebilirler.
İbraz edilecek belgeler
(1) Yurtdışındaki işlerinde işçi çalıştıracak firmalarca;
a) Türk firmaları için ticaret sicil gazetesi örneği, yabancı uyruklu firmalar için kuruluşuna dair belgenin yetkili birim tarafından onaylı örneği veya yeminli tercüme bürolarınca yapılmış Türkçe çevirisi,
b) Taahhüt işleri için işin alındığı ülkedeki yetkili birimden ya da ülkemizdeki yetkili Kamu Kurumundan alınacak yazı veya İş Alındı Belgesi; taahhüt işleri dışındaki işler için işyerinde çalıştırılacak işçi sayısını belirten yetkili birimden alınacak yazı veya Uygun Görüş Belgesi,
c) Çevre ve Şehircilik Bakanlığından alınan Yurt Dışı Müteahhitlik Belgesi veya Yurt Dışı Geçici Müteahhitlik Belgesi,
ç) Türk firmaları için Türkiye’de yürürlükte bulunan sosyal güvenlik mevzuatı hükümleri gereğince işçilerin sosyal güvenliğini sağladığına ilişkin belge,
d) İşlemlerin vekil aracılığıyla yapılacağı hallerde vekaletname veya yetki belgesinin aslı ya da aslı görüldükten sonra Kurum tarafından onaylanacak örneği,
e) Türk firmaları tarafından asıl işveren-alt işveren ilişkisi kapsamında yurtdışına götürülecek işçiler için, işi alan asıl işverenin işi devrettiğine dair dilekçesi ve alt işverenlik sözleşmesi,
Kurumun taşra teşkilatı birimlerine ibraz edilir.
İlan izni
(1) Kurum 5 inci maddede belirtilen belgelerle başvuran firmalara uygun görmesi halinde ilan yoluyla işçi temini için izin verir. İlanda iznin Kurumun hangi biriminden alındığı ile verilen iznin tarih ve sayısı belirtilir.
Bürolarının yurt dışı faaliyetleri
(1) Büroların, işçilere yurt dışındaki işler için iş bulmaları halinde, 5 inci maddede belirtilen belgeleri bulundurmaları ve Kurumun istemesi halinde ibraz etmesi gerekmektedir.
(2) Bürolar; taraflarca imzalanan ve Kurumca onaylanan hizmet akitlerinin bir nüshasını kendilerinde saklamak, birer nüshasını da işçiye ve Kuruma vermek zorundadır.
(3) Büroların yurtdışındaki işler için işçi teminine ilişkin ilanları izne tabi değildir.
Hizmet akitlerinin onaylatılması zorunluluğu
(1) Firmaların, Kurum ya da Bürolar kanalıyla veya kendilerinin doğrudan temin ettikleri işçilerle veya tayin ettikleri vekil arasında örneği Kurumca hazırlanan hizmet akdinin imzalanması ve Kuruma onaylattırılması zorunludur.
Birden fazla işçiyi kapsayan hizmet akitleri
(1) 1/11/2006 tarihli ve 26333 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Bakanlıklararası Hac Ve Umre Kurulu Kararı Doğrultusunda Hac Döneminde Suudi Arabistan’da Çalışacak Geçici İşçiler İle İlgili Tebliğ kapsamında yurt dışına gidecek geçici işçiler için, işverenle tüm işçileri temsilen bir işçi arasında tek hizmet akdi imzalanabilir.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Çeşitli ve Son Hükümler
İdari para cezası uygulaması
(1) Yurt dışına işçi götürülmesi ile ilgili olarak mevzuata aykırı davranılması halinde;
a) 4904 sayılı Türkiye İş Kurumu Kanununun hükümlerine aykırı hareket eden gerçek ve tüzel kişilerle bürolara bu Kanunun 18 inci ve 20 nci maddelerinde belirtilen idari para cezaları ve diğer yaptırımlar uygulanır.
b) 4904 sayılı Türkiye İş Kurumu Kanununun 21 inci maddesi gereğince; iş ve işgücü konularında Kuruma bilgi vermeyen özel kesim işyerlerine aynı Kanunun 20 nci maddesinin birinci fıkrasının (e) bendine istinaden idari para cezası uygulanır.
Hizmet akdinin uygulanmasından doğan ihtilafların çözümü
(1) İşçi ve işveren arasındaki hizmet akdinin uygulanmasından doğacak anlaşmazlıklar ile diğer ihtilafların giderilmesi hizmet akdinde gösterilen yetkili mercilerce çözüme kavuşturulur.
(2) Çalıştırılmak üzere yurtdışına götürülen işçilerin mağdur edildiğine dair resmi makamlardan gelen veya yurt dışına götürmek maksadıyla işçilerden menfaat temin edildiğine dair belgeler mevcut olması durumunda işveren böyle bir mağduriyetin veya menfaat temininin mevcut olmadığını ispat etmedikçe Kurumca hizmet akitleri onaylanmaz.
(3) Mahkeme kararlarıyla, işçi simsarlığı ve benzeri nedenlerle ceza alan gerçek veya tüzel kişilerin veya bunların vekillerinin yurt dışına işçi götürme talepleri kabul edilmez.
Masraf karşılıkları
(1) Firmalar tarafından yurt dışına götürülecek veya kendi imkanlarıyla yurt dışına gidecek işçiler için işverenlerden alınacak masraf karşılıkları, 24/1/2005 tarihli ve 25706 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Türkiye İş Kurumu Genel Müdürlüğü Masraf Karşılıklarının Tespiti Ve Uygulamasına İlişkin Yönetmelik esasları doğrultusunda belirlenir ve uygulanır.
Bilgi verme zorunluluğu
(1) Kurum, bu Yönetmelik çerçevesindeki görevlerini yerine getirirken firmalardan ve Bürolardan 4904 sayılı Türkiye İş Kurumu Kanununun 19 uncu, 21 inci maddelerinde belirtilen kapsamdaki bilgileri istediğinde, belirtilen süre içinde gerekli bilgilerin verilmesi zorunludur.
İşbirliği
(1) Kurum, bu Yönetmelik çerçevesindeki görevlerini yerine getirirken veya yetkilerini kullanırken, kamu kurum ve kuruluşları, dış temsilcilikler ve Türkiye'deki yabancı ülke temsilcilikleriyle doğrudan yazışabilir ve bunların yardımlarını talep edebilir.
Yürürlük
(1) Bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
(1) Bu Yönetmelik hükümlerini Türkiye İş Kurumu Genel Müdürü yürütür.