Tütün Mamulleri ve Alkollü İçkilerin Satışına ve Sunumuna İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik

BİRİNCİ KISIM

Genel Hükümler

BİRİNCİ BÖLÜM

Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar

Amaç

(1) Bu Yönetmeliğin amacı; tütün mamulleri ve alkollü içkilerin, kamu sağlığının ve tüketici haklarının korunması ile rekabetin tesisi hususları gözetilerek tanıtımına, satışına, sunumuna ve nihai tüketicilere güvenli bir şekilde ulaşmasına ilişkin her türlü faaliyetin usul ve esaslarını düzenlemektir.

Kapsam

(1) Bu Yönetmelik; tütün mamulleri ve alkollü içkilerin, tanıtımına, satışına ve sunumuna ilişkin faaliyetlerde, kamu ve birey sağlığının gözetilmesi, rekabetin tesisi, tüketici seçeneklerinin korunması, reklam koşullarının belirlenmesi, tüketici bilincinin geliştirilmesi ve faaliyetlerin kayıt altına alınması suretiyle piyasa takip ve kontrolünün sağlanmasına yönelik uyulması gereken usul ve esasları kapsar.

Dayanak

(1) Bu Yönetmelik, 8/6/1942 tarihli ve 4250 sayılı İspirto ve İspirtolu İçkiler İnhisarı Kanunu, 7/11/1996 tarihli ve 4207 sayılı Tütün Ürünlerinin Zararlarının Önlenmesi ve Kontrolü Hakkında Kanun, 3/1/2002 tarihli ve 4733 sayılı Tütün, Tütün Mamulleri ve Alkol Piyasasının Düzenlenmesine Dair Kanun ile 8/12/2004 tarihli ve 2004/8235 sayılı Bakanlar Kurulu Kararıyla yürürlüğe konulan Dünya Sağlık Örgütü Tütün Kontrolü Çerçeve Sözleşmesine dayanılarak hazırlanmıştır.

Tanımlar

(1) Bu Yönetmelikte geçen;

a) Açık alkollü içki satıcısı: Alkollü içkilerin, piyasaya arz ambalajını açarak mevzuata uygun şekilde nihai tüketiciye satışını ve sunumunu yapan, açık alkollü içki satış belgesini haiz gerçek veya tüzel kişiyi,

b) Bağlı satış: Bir mal veya hizmet ile birlikte aynı ya da farklı ek bir mal veya hizmetin satın alınmasının zorunlu kılınmasını içeren satış sözleşmesini veya eylemini,

c) Bilgi toplumu hizmetleri: Elektronik ticaret, elektronik ortamda sunulan mesleki faaliyetler, elektronik haberleşme ve bilişim hizmetleri gibi talebe bağlı olarak elektronik araçlarla ve tarafların yüz yüze gelme mecburiyetleri olmaksızın sağlanan her türlü mal ve hizmetin tedarikini,

ç) Genç: Onbeş ile yirmidört yaş arası dönem içinde bulunan kişiyi,

d) İşyeri: Toptan satıcıların satışını/dağıtımını yaptıkları ürünlerin muhafaza edildiği depolar da dahil olmak üzere, Yönetmelik kapsamına giren ticari nitelikteki faaliyetlere tahsis edilen yerleri,

e) Kampanya: Ürünü veya markayı tanıtmak veya pazar payını artırmak ya da korumak amacıyla düzenlenen, tüketimi özendirici ve teşvik edici uygulama ve faaliyetleri,

f) Kurul: Tütün ve Alkol Piyasası Düzenleme Kurulunu,

g) Kurum: Tarım ve Orman Bakanlığını,

ğ) Münhasır satıcı: Sadece tütün mamulleri ve/veya alkollü içkilerin, nihai tüketiciye piyasaya arz ambalajında satışını yapan, münhasır tütün mamulü perakende satış belgesini ve/veya münhasır alkollü içki perakende satış belgesini haiz gerçek veya tüzel kişiyi,

h) Perakende satıcı: Tütün mamulleri ve/veya alkollü içkilerin, nihai tüketiciye piyasaya arz ambalajında satışını yapan, perakende satış belgesini haiz gerçek veya tüzel kişiyi,

ı) Promosyon: Ürünü, markayı ya da firmayı tanıtmak, ürünün alımını özendirmek, satışını artırmak veya firmanın ya da markanın imajının güçlendirilmesini sağlamak amacıyla yapılan; aynı fiyata daha fazla ürün, satışa konu ürünün yanında bedelsiz ya da indirimli fiyattan verilen aynı ya da farklı ek ürün, ek hizmet veya kazanımları,

i) Satış belgesi: İşyerlerinde tütün mamulleri satışı, nargilelik tütün mamulü sunumu ile alkollü içkilerin satışı ve/veya sunumunun yapılabilmesi için Kurum veya yetkilendirilmiş merci tarafından verilecek izin belgesini,

j) Sponsorluk: Ürünün tanıtımını amaç edinen ya da tanıtımı yönünde doğrudan veya dolaylı etkisi olan her türlü olaya, faaliyete ya da gerçek veya tüzel kişiye katkıda bulunmayı,

k) Toptan satıcı: Tütün mamulleri ve/veya alkollü içkilerin, bu Yönetmelik hükümleri kapsamında satış belgesi almış satıcılara satışını yapan, toptan satış belgesini haiz gerçek veya tüzel kişiyi,

l) Yetkilendirilmiş merci: Yapılan protokol çerçevesinde yetkilendirilen kamu kurum ve kuruluşları veya kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarını,

m) Nargilelik tütün mamulü sunumu yapan kişi: Nargilelik tütün mamulünün, piyasaya arz ambalajını açarak mevzuata uygun şekilde nihai tüketiciye sunumunu yapan, sunum uygunluk belgesini haiz gerçek veya tüzel kişiyi,

n) Turizm Belgesi: Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından düzenlenmiş turizm işletmesi belgesi ve kısmi turizm işletmesi belgesini,

ifade eder.

İKİNCİ BÖLÜM

Ortak Hükümler

Satış belgesi alma zorunluluğu

(1) Tütün mamulleri ve alkollü içkilerin toptan ve perakende satışı ile açık alkollü içki satışı faaliyetlerinde bulunacak kişilerin, faaliyet türlerine göre aşağıdaki belgeleri almaları zorunludur:

a) Tütün mamullerinin perakende satışını yapabilmek için, tütün mamulü perakende satış belgesi.

b) Alkollü içkilerin perakende satışını yapabilmek için, alkollü içki perakende satış belgesi.

c) Tütün mamulü ve alkollü içkilerin birlikte perakende satışını yapabilmek için, tütün mamulü ve alkollü içki perakende satış belgesi.

ç) Münhasıran tütün mamulü perakende satışını yapabilmek için, münhasır tütün mamulü perakende satış belgesi, münhasıran alkollü içkilerin perakende satışını yapabilmek için ise münhasır alkollü içki perakende satış belgesi.

d) Piyasaya arz ambalajı açılmak suretiyle açık alkollü içkilerin satışını ve sunumunu yapabilmek için, açık alkollü içki satış belgesi.

e) Tütün mamulü toptan satışını yapabilmek için tütün mamulü toptan satış belgesi, alkollü içkilerin toptan satışını yapabilmek için ise alkollü içki toptan satış belgesi.

f) Nargilelik tütün mamulünün sunumu suretiyle satış yapabilmek için, nargilelik tütün mamulü sunum uygunluk belgesi.

(2) İşyerlerine, diğer kamu kurum ve kuruluşları ile ilgili meslek kuruluşları tarafından özel mevzuatına göre verilen izinler, bu Yönetmelik hükümlerine göre satış belgesi alma mükellefiyetini ortadan kaldırmaz.

İşyerlerine ve ürünlere ilişkin ortak hükümler

(1) Aşağıda yer alan hükümler; tütün mamulleri ve alkollü içkilerin satışının ve sunumunun yapıldığı gerçek ve tüzel kişilere ait işyerlerinin tümünü kapsar:

a) Bu Yönetmelik kapsamındaki faaliyetler için sabit ve fiziki bir işyerinin mevcudiyeti aranır. Aynı gerçek veya tüzel kişinin birden fazla işyerinin bulunması halinde her biri için ayrı satış belgesi alınması zorunludur.

b) Yetkili satıcılar tarafından satış belgesinde belirtilen işyeri adresi dışında satış ve/veya sunum yapılamaz.

c) Alkollü içkilerin bilgi toplumu hizmetleri vasıtasıyla ya da posta ve benzeri dağıtım hizmetleri yoluyla satışı ancak satış belgesini haiz işyerlerinden yapılabilir. Kurumdan faaliyet konusuna ilişkin yetki belgesi almış alkollü içki satıcıları, bilgi toplumu hizmetleri veya posta ve benzeri dağıtım hizmetleri yoluyla satış ve dağıtım faaliyetlerini, bu Yönetmelikte belirtilen usul ve esaslara uygun şekilde yapmak zorundadır.

ç) İşyerlerinde; tütün mamulleri ve alkollü içkilerin satıldığı otomatik satış makineleri bulundurulamaz. Tütün mamulleri ve alkollü içkiler, her nevi oyun makineleri ile veya farklı yöntemlerle oyun ve bahse konu edilemez.

d) Bu Yönetmelik kapsamındaki ürünler dışında, farklı ürünlerin de satıldığı işyerlerinde; bu Yönetmelik kapsamındaki ürünler, diğer ürünlerden tefrik edilmiş olarak ve her türlü denetime imkân verecek şekilde depolanır ve/veya satışa arz edilir. Bu Yönetmelik kapsamındaki ürünlerin nakliyesi de diğer ürünlerden ayrı yapılır. Ancak bu Yönetmelik kapsamındaki ürünler ile kapsamı dışındaki ürünlerin birlikte nakliyesinin gerektiği hallerde; nakliyenin yapıldığı ticari araçlarda, bu ürünler ayrı bölümde taşınır.

e) Satış belgeleri, işyerlerinin içerisinde tüketicilerce rahatlıkla görülebilecek ve okunabilecek uygun yerlere asılır.

f) İşyerinde; tütün mamulleri ve alkollü içkiler tüketilmek veya beraberinde götürülmek üzere onsekiz yaşını doldurmamış kişilere satılamaz veya sunulamaz. Yaş konusunda tereddüde düşülmesi halinde satıcı, talepte bulunan tüketiciden kimlik belgesi talep eder.

g) İşyerinde, tütün mamulleri ve alkollü içkilerin onsekiz yaşını doldurmamış kişilere satış veya sunumunun yapılamayacağına ilişkin uyarı yazılarının bulunması ve bu yazıların görülebilen yerlere okunabilecek şekilde asılması zorunludur. Uyarı yazılarının içeriği, şekli ve konumlandırılmasına dair usul ve esaslar Kurum tarafından belirlenir.

ğ) Satıcılar, ambalajlarında mevzuat uyarınca kullanılması zorunlu olan bandrol, etiket, hologram, pul, damga veya benzeri işaretleri taşımayan ürünleri ya da taklit veya niteliğine uygun olmayan işaretleri taşıyan ürünleri, ticari amaçla işyerlerinde bulunduramazlar, nakledemezler, satışa arz edemezler. Birada uygulanacak kod bandrol hükmündedir.

h) 4207 sayılı Kanun kapsamında, tütün mamullerinin tüketilmesinin yasaklandığı alanlarda nargilelik tütün mamulü sunumu yapılamaz.

(2) Onsekiz yaşını doldurmamış kişiler, tütün ürünü işletmelerinde, pazarlanmasında ve satışında istihdam edilemez. Ayrıca bu kişiler, alkollü içkilerin üretiminde, pazarlanmasında, satışında ve açık sunumunda istihdam edilemez. Yasal düzenlemeler uyarınca gerçekleştirilen eğitim amaçlı çalışmalar bu hükmün dışındadır.

İKİNCİ KISIM

Satış Faaliyetlerine ve Satış Belgelerine İlişkin Esaslar

BİRİNCİ BÖLÜM

Satış Faaliyetlerine İlişkin Esaslar

Toptan satış faaliyetine ilişkin esaslar

(1) Toptan satışlarda aşağıdaki esaslara uyulur:

a) Tütün mamulü ve alkollü içki üreticileri ile ithalatçıları; Kurumdan üretim, ithalat ve dağıtım faaliyetleri için almış oldukları belgelere istinaden, toptan satıcılara ürünlerinin satışını ayrı bir toptan satış belgesi almalarına gerek bulunmaksızın yapabilirler. Bu kişilerin, doğrudan açık alkollü içki satıcılarına, nargilelik tütün mamulü sunumu yapan kişilere ve/veya perakende satıcılara satış yapmak istemeleri halinde toptan satış belgesi almaları zorunludur. Ayrıca; bu kişilerin ve toptan satıcıların, açık alkollü içki satışı ile perakende satış yapmak istemeleri halinde, faaliyet konusuna uygun açık alkollü içki satış belgesi ve/veya perakende satış belgesi almaları zorunludur.

b) Ürünlerin satışa sunulduğu her bir yer ile muhafaza edildiği her bir depo için ayrı satış belgesi alınması zorunludur. Toptan satış belgeleri, gerçek kişilerde; işletme sahibinin veya vekilinin başvurusu üzerine şahıs adına, tüzel kişilerde ise; tüzel kişiliği temsil ve ilzama yetkili kişi tarafından yapılacak başvuru üzerine, tüzel kişilik adına düzenlenir.

c) Toptan satıcılar, (a) bendi hükmü saklı kalmak üzere; toptan satış belgesi almamış kişilerden ürün alamazlar, geçerli satış belgesi olmayanlara ürün satamazlar. Faaliyetine kendi isteğiyle son veren, belgesi iptal edilen veya belgesi geçerliliğini kaybedenlerin, bu durumlarına ilişkin bilgileri Kurumun internet sitesinde yayımlanır. Ürünlerin ticaretine ilişkin satış faturaları ve sevk/taşıma irsaliyeleri üzerinde, toptan satıcının ve ürün sattığı satıcının Kurum sicil numarası ile ürünlerin niteliğini tanımlayan marka ve ambalaj hacmi veya birimi bilgilerine yer verilmesi zorunludur.

ç) 3/1/2002 tarihli ve 4733 sayılı Kanunun 8 inci maddesinin beşinci fıkrasının (c) bendinde sayılan ihlale konu ürünün piyasaya arzının bir yıla kadar durdurulmasına karar verilmesi ve bu karara konu ürünlerin Kurumun internet sitesinde ilan edilmesi halinde; toptan satıcılar, bu ürünlerin perakende satıcılara dağıtımını yapamazlar.

d) Toptan satıcılar, satışını yaptıkları ürünlerin ambalajlarında bulunması zorunlu olan bandrol ve kodlara ait güvenlik özelliklerinin perakende satıcılar tarafından kontrol edilmesini sağlamak amacıyla, Kurum tarafından belirlenecek doğrulama materyallerini yeterli sayıda bulundurmak, düzenli olarak ürünlerin kontrollerini yapmak, taklit ve niteliğine uygun olmayan bandrolleri taşıyan ürünleri işyerlerinde ve araçlarında bulundurmamak ve alım yapan satıcılara talepleri halinde doğrulama materyallerini sunmak zorundadır.

Perakende satış faaliyetine ilişkin esaslar

(1) Perakende satışlarda aşağıdaki esaslara uyulması zorunludur:

a) Perakende satıcılar, satış belgesi almamış kişilerden ürün alamazlar.

b) 8/6/1942 tarihli ve 4250 sayılı Kanun ile 7/11/1996 tarihli ve 4207 sayılı Kanunda satış yapılamayacağı belirtilen yerler hariç olmak üzere, işyeri açma ve çalışma ruhsatında belirtilen faaliyet konusu; bakkal, market, süpermarket, hipermarket, kuruyemişçi, büfe olanlar ile münhasıran tütün mamulü ve/veya alkollü içki satışı yapan kişiler, perakende satış belgesi talebinde bulunabilirler.

c) Perakende satıcıların faaliyet konusu; tütün mamulü ve alkollü içki olarak seçilen faaliyet konularının her ikisini ya da birini kapsayabilir. Ancak her bir faaliyet konusu için ayrı satış belgesi düzenlenir.

ç) Perakende satıcılar; tütün mamullerinin ve alkollü içkilerin, nihai tüketicilere yönelik arz ambalajlarını bozmak ya da bölmek suretiyle satış veya sunumunu yapamazlar.

d) Alkollü içkiler, 22:00 ila 06:00 saatleri arasında perakende olarak satılamaz.

Tütün mamulü satışının yapılamayacağı yerler ve yöntemler

(1) Sağlık, eğitim ve öğretim, kültür ve spor hizmeti verilen yerlerde ve bunların yerleşkelerinde tütün mamullerinin satışı yapılamaz. Bu hizmetlerin verildiği yerlerin açık alanları ile bu hizmetin verildiği yapılar, yapıların eklentileri ve bahçeleri yerleşke sınırları içinde kabul edilir.

(2) Bilgi toplumu hizmetleri vasıtasıyla ya da posta ve benzeri dağıtım hizmetleri yoluyla tütün mamulü satışı ve teslimi yapılamaz.

(3) İşyerlerinde bulunan otomatik satış makinelerinde tütün mamulü bulundurulamaz. Tütün mamulleri, her nevi oyun makineleri ile veya farklı yöntemlerle oyun ve bahse konu edilemez.

Perakende, açık alkollü içki satışı ve nargilelik tütün mamulü sunumu ile ilgili işyerlerine ilişkin esaslar

(1) Açık alkollü içki satış belgesi bulunmayan perakende satış yapılan işyerlerinde, açık alkollü içki tüketilemez ve sunumu yapılamaz.

(2) Meskûn mahaller ve konaklama yerleri hariç olmak üzere, otoyollardaki ve devlet karayollarındaki yapı ve tesislerde alkollü içki satışına ve tüketimine izin verilmez.

(3) Aşağıda sayılan yerlerde faaliyet gösteren işyerlerinde alkollü içki satışı veya sunumu yapılamaz:

a) Öğrenci yurtlarında; münhasıran bu hizmet için kullanılan yapılarda, yapıların eklentileri ve bahçelerinde, yurt yerleşke sınırları içinde.

b) Sağlık hizmeti verilen yerlerde; münhasıran bu hizmet için kullanılan yapılarda, yapıların eklentileri ve bahçelerinde, bu kapsamda yerleşke içinde faaliyet gösteriyorlar ise yerleşke sınırları içinde.

c) Spor müsabakası yapılan stadyum ve kapalı spor salonlarında.

ç) Her türlü eğitim ve öğretim kurumlarında; münhasıran bu hizmet için kullanılan yapılarda, yapıların eklentileri ve bahçelerinde, bu kapsamda yerleşke içinde faaliyet gösteriyorlar ise yerleşke sınırları içinde.

d) Kahvehane, kıraathane, pastane, bezik ve briç salonları ile akaryakıt istasyonlarında.

(4) Nargilelik tütün mamulü sunumu faaliyetine ve işyerlerine ilişkin usul ve esaslar, Kurum tarafından çıkarılacak tebliğ ile belirlenir.

(5) Alkollü içkilerin perakende veya açık olarak satışının yapıldığı yerler ile örgün eğitim kurumları ve dershaneler, öğrenci yurtları ve ibadethaneler arasında kapıdan kapıya en az yüz metre mesafenin bulunması zorunludur. Mesafe şartı, satış belgesinin verildiği tarih itibariyle aranır. Ancak 11/6/2013 tarihinden önce işyeri açma ve çalışma ruhsatı ve satış belgesi almış işletmeler için bu şart aranmaz. Bu işletme sahipleri işletmelerini birinci ve ikinci derece kan hısımlarına devredebilir. Mesafe şartı turizm belgeli işletmeler için uygulanmaz.

(6) Kurum tarafından düzenlenmiş alkollü içki satış belgesini haiz işletmeyi 8/6/1942 tarihli 4250 sayılı İspirto ve İspirtolu İçkiler İnhisarı Kanununun 9 uncu maddesinin ikinci fıkrası kapsamında devralmak isteyen kişiler, devre ilişkin belgeler ve devreden kişi ile birinci veya ikinci derece kan hısmı olduklarına dair resmi belgeleri ibraz etmek zorundadırlar. Devir alan kişinin satış belgesi almak için gerekli diğer şartları taşıdığının Kurum veya yetkili merci tarafından anlaşılması halinde, adına yeni satış belgesi düzenlenir.

(7) Alkollü içkiler, Kurum tarafından açık alkollü içki satış belgesi düzenlenmek suretiyle alkollü içki sunum izni verilen yerlerde açık olarak tüketime sunulabilir. Ancak bu yerlerde tesis sınırları dışında tüketilmek üzere alkollü içki satışı veya sunumu yapılamaz. Ruhsat veya diğer izin belgelerini düzenlemeye yetkili merci tarafından işyerinin faaliyetine izin verilen alanlar işyeri sınırları içi kabul edilir.

(8) Açık alkollü içki satışı yapılan yerlerin içinde veya bu yerlerin tamamen bağımsız olmayan bölümlerinde faaliyette bulunmak üzere perakende satış belgesi başvurusunda bulunanlara, perakende satış faaliyetine ilişkin farklı bir işyeri açma ve çalışma ruhsatı bulunsa dahi, tütün mamulü ve/veya alkollü içki perakende satış belgesi düzenlenmez. Açık alkollü içki satış belgesini haiz konaklama tesislerinde, mesire yerlerinde ve kamp alanlarında faaliyet gösteren perakende satış yerlerinde bu hüküm uygulanmaz.

Alkollü içkilerin, bilgi toplumu hizmetleri vasıtasıyla ya da posta ve benzeri dağıtım hizmetleri yoluyla yapılacak satışlarına ilişkin esaslar

(1) Alkollü içkilerin tüketicilere satışını; bilgi toplumu hizmetleri ya da posta ile sipariş yöntemi kullanarak yapmak üzere satış sistemi kurulamaz veya faaliyette bulunulamaz.

(2) Belgeli satıcılar tarafından tüketiciler dışındakilere bilgi toplumu hizmetleri ya da posta ile sipariş yöntemi kullanmak suretiyle yapılacak satışlarda fiziki işyerinin varlığı aranır. Ayrıca, bu tür satışlarda satışın gerçekleştirileceği ortam bilgileri Kuruma yazılı olarak bildirilir ve bu bilgiler satış belgesi üzerinde Kurumca belirtilir. Satış belgesi üzerinde yer alan bilgiler dışında başka ortamlardan satış yapılamaz.

(3) Alkollü içkilerin adını veya markasını içeren alan/alt alan adı kullanılmak suretiyle bu ürünlerin reklam ve tanıtımına yönelik olarak internet sitesi açılamaz. Ancak Türkiye’de faaliyette bulunan alkollü içki üreticisi firmalar ihracat amacıyla, ülke içinden erişimini engellemeleri koşuluyla, ürettikleri ürünlerin yurt dışına yönelik reklam ve tanıtımını internet siteleri vasıtasıyla yapabilirler.

(4) Alkollü içki üretici, ithalatçı veya toptan satıcıları, ürettikleri, ithal ettikleri veya pazarladıkları ürünlerin isimlerine/markalarına Kurumsal internet sitelerinin ürünler bölümünde, reklam ve ürün tanıtımı yapılmaksızın ve görsel unsurlar kullanmaksızın liste halinde yer verebilirler. İnternet aracılığıyla alkollü içkilerin tüketiciler dışındakilere satışını ve tanıtımını içeren ayrı bir internet sitesi oluşturulmak istenmesi veya diğer ürünlerden ayrı ulaşılabilen aynı internet adresi içerisinde ayrı bir sayfa tahsis edilmesi halinde erişimin arz zinciri içerisindeki satış belgesini haiz kullanıcılara verilecek kullanıcı adı ve parola ile sağlanması ve satışı gerçekleştirecek olan satıcının satış belgesinde belirtilen fiziki işyeri adresi ile satış belgesi üzerinde yer alan Kurum sicil numarasına yer verilmesi zorunludur. Arz zinciri içerisindeki satış belgesini haiz kullanıcılara yönelik internet sitesinde veya sayfasında, alkollü içki üretici, ithalatçı ve toptan satıcıları ürettikleri, ithal ettikleri veya pazarladıkları ürünlere ait teknik bilgilere, herhangi bir reklam unsuru içermemek kaydıyla ürün markaları ve görsellerini kullanmak suretiyle yer verebilirler.

(5) Alkollü içkiler, otomatik satış makineleri ile satılamaz, her nevi oyun makineleri veya farklı yöntemlerle oyun ve bahse konu edilemez. Bu ürünler tüketicilere basın ve yayın yoluyla satılamaz ve posta ile satış yöntemi kullanılarak gönderilemez.

İKİNCİ BÖLÜM

Satış Belgelerine İlişkin Esaslar

Satış belgesi başvurusu

(1) Bu Yönetmelik kapsamındaki faaliyetlere ilişkin satış belgesi almak isteyenler, Kurumun internet sitesinde yer alan ve faaliyetin niteliğine uygun olan başvuru formunu elektronik ortamda doldurduktan sonra ıslak imza veya elektronik imza ile imzalar.

(2) Perakende ve açık alkollü içki satış belgesi ile nargilelik tütün mamulü sunum uygunluk belgesi başvurularında başvuru formuna, başvurunun niteliğine göre aşağıda belirtilen belgeler eklenir:

a) Gerçek kişiler adına yapılacak başvurularda;

1) İşyeri açma ve çalışma ruhsatı örneği, açık alkollü içki satışı yapacaklar için ise ilgili mevzuatı gereğince yetkili makamlardan alınacak açık alkollü içki satışına ilişkin ruhsat, turizm belgesi veya izin belgesi örneği, nargilelik tütün mamulü sunumu yapacaklar için işyeri açma ve çalışma ruhsatı örneği ve/veya turizm belgesi ile yetkili makamlardan alınacak uygunluk yazısı.

2) Belediye teşkilatı bulunmayan yörelerde; perakende alkollü içki satışı yapılacak yere ilişkin, o yerin bağlı olduğu mülki amirliğin mevzuatına göre yapacağı değerlendirme sonucu olumlu görüşünü belirten yazı.

3) Kayıtlı olduğu vergi dairesi adı ve vergi kimlik numarasının yazılı beyanı.

4) Belge bedelinin ödendiğine ilişkin banka dekontu örneği.

5) Perakende veya açık olarak alkollü içki satışı yapmak üzere satış belgesi talep eden kişiler ile anılan faaliyetleri yürütmekte iken işyeri adresini değiştiren kişiler işyerlerinin örgün eğitim kurumları ve dershaneler ile öğrenci yurtları ve ibadethanelere en az yüz metre uzaklıkta bulunduğunu belgelemek zorundadır. Perakende alkollü içki satışı yapılacak işyerleri ile 11/6/2013 tarihinden önce açık alkollü içki satışı yapmak üzere ruhsatlandırılmış olan işyerlerinin mesafe şartına uygunluğu, ruhsat düzenlemeye yetkili merci tarafından ruhsat üzerine güncel tarih ile derç edilir ya da bu şartı karşılayan ek bir yazı düzenlenir. Mesafe şartına uygunluğun ruhsat üzerine derç edildiği tarihi veya ek yazının düzenlenme tarihini müteakip otuz gün içinde satış belgesi başvurusunda bulunulmaması halinde, derç işleminin veya ek yazının güncellenmesi zorunludur. 11/6/2013 tarihinden sonra açık alkollü içki satışı yapmak üzere ruhsatlandırılmış olan işyerleri için, ruhsat düzenleme tarihini müteakip otuz gün içinde açık alkollü içki satış belgesi başvurusunda bulunulması durumunda, mesafe şartına uygunluğun ruhsat üzerinde derç edilmesi veya bu şartı karşılayan ek yazının ibrazı aranmaz. Satış belgesi verildikten sonra işyerinin yüz metre yakınında örgün eğitim kurumu, dershane, öğrenci yurdu veya ibadethanenin faaliyete geçmesi, satış belgesinin geçerliliğini sona erdirmez.

b) Tüzel kişiler adına yapılacak başvurularda;

1) İşyeri açma ve çalışma ruhsatı örneği, açık alkollü içki satışı yapacaklar için ise ilgili mevzuatı gereğince yetkili makamlardan alınacak açık alkollü içki satışına ilişkin ruhsat turizm belgesi veya izin belgesi örneği, nargilelik tütün mamulü sunumu yapacaklar için işyeri açma ve çalışma ruhsatı örneği ve/veya turizm belgesi ile yetkili makamlardan alınacak uygunluk yazısı.

2) Ticaret unvanının yayımladığı Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi örneği ve yetkili kişilere ilişkin imza sirküleri veya vekâletname örneği.

3) Kayıtlı olduğu vergi dairesi adı ve vergi kimlik numarasının yazılı beyanı.

4) Belge bedelinin ödendiğine ilişkin banka dekontu örneği.

5) Belediye teşkilatı bulunmayan yörelerde; perakende alkollü içki satışı yapılacak yere ilişkin, o yerin bağlı olduğu mülki amirliğin ilgili mevzuatına göre yapacağı değerlendirme sonucu olumlu görüşünü belirten yazısı.

6) Perakende veya açık olarak alkollü içki satışı yapmak üzere satış belgesi talep eden kişiler ile anılan faaliyetleri yürütmekte iken işyeri adresini değiştiren kişiler işyerlerinin örgün eğitim kurumları ve dershaneler ile öğrenci yurtları ve ibadethanelere en az yüz metre uzaklıkta bulunduğunu belgelemek zorundadır. Perakende alkollü içki satışı yapılacak işyerleri ile 11/6/2013 tarihinden önce açık alkollü içki satışı yapmak üzere ruhsatlandırılmış olan işyerlerinin mesafe şartına uygunluğu, ruhsat düzenlemeye yetkili merci tarafından ruhsat üzerine güncel tarih ile derç edilir ya da bu şartı karşılayan ek bir yazı düzenlenir. Mesafe şartına uygunluğun ruhsat üzerine derç edildiği tarihi veya ek yazının düzenlenme tarihini müteakip otuz gün içinde satış belgesi başvurusunda bulunulmaması halinde, derç işleminin veya ek yazının güncellenmesi zorunludur. 11/6/2013 tarihinden sonra açık alkollü içki satışı yapmak üzere ruhsatlandırılmış olan işyerleri için, ruhsat düzenleme tarihini müteakip otuz gün içinde açık alkollü içki satış belgesi başvurusunda bulunulması durumunda, mesafe şartına uygunluğun ruhsat üzerinde derç edilmesi veya bu şartı karşılayan ek yazının ibrazı aranmaz. Satış belgesi verildikten sonra işyerinin yüz metre yakınında örgün eğitim kurumu, dershane, öğrenci yurdu veya ibadethanenin faaliyete geçmesi, satış belgesinin geçerliliğini sona erdirmez.

7) Elektronik tebligat adresinin yazılı beyanı.

(3) Toptan satış belgesi başvurularında başvuru formuna aşağıda belirtilen belgeler eklenir:

a) Türkiye Ticaret Sicili Gazetesinde yayımlanmış ana sözleşme, sözleşme değişikliği ve yetkili kişilere ilişkin imza sirküleri.

b) Satış belgesi düzenlenmesi talep edilen işletme merkezi için işyeri açma ve çalışma ruhsatı; şube için ise işyeri açma ve çalışma ruhsatı veya şubenin tescil edildiğine ilişkin ticaret sicili tasdiknamesi.

c) Toptan satışı yapılması istenilen ürünlerin, üreticisinden veya ithalatçısından alınmış yetki belgesinin aslı veya yetkilendirilmiş merci tarafından onaylı örneği, üretici ve ithalatçıların toptan satış belgesi başvurularında Kurum mevzuatı doğrultusunda almış oldukları üretim/ithalat veya dağıtım izin belgelerinin örneği.

ç) Kayıtlı olduğu vergi dairesi adı ve vergi kimlik numarasının yazılı beyanı.

d) Belge bedelinin ödendiğine ilişkin banka dekontu örneği.

e) Tüzel kişiler için elektronik tebligat adresinin yazılı beyanı.

Satış belgelerinin düzenlenmesi

(1) Bu Yönetmelikte belirtilen usullere uygun hazırlanmış olan başvuru formu ile eki belgeler, Kuruma veya yetkilendirilmiş merci bulunması durumunda bu mercie şahsen veya yetkili temsilci vasıtasıyla ya da posta ve benzeri dağıtım hizmetleri yoluyla iletilir. Şahsen veya yetkili temsilci vasıtasıyla yapılacak başvurular için belgelerin aslının getirilmesi halinde, aslına uygunluğu kontrol edildikten sonra ilgili görevli tarafından isim ve unvan yazılarak tasdik edilen belge fotokopisi başvuruda kabul edilir. Posta ve benzeri dağıtım hizmetleri ile yapılması durumunda, belge asılları veya onaylı suretleri ile başvuru yapılır. Posta ve benzeri dağıtım hizmetleri ile yapılan başvurunun ulaşmasındaki aksaklıklardan Kurum veya yetkilendirilmiş merci sorumlu tutulamaz.

(2) Kurum veya yetkilendirilmiş merci; başvuru formu ve eki belgelerde yer alan beyan, bilgi ve belgelerin uygunluğu ile 3/1/2002 tarihli ve 4733 sayılı Kanunun 8 inci maddesinde belirtilen hususlara aykırı bir durumun olmadığını belge ibrazıyla tespit etmesi halinde, başka bir inceleme yapmaksızın satış belgesini gerçek veya tüzel kişi adına düzenleyerek teslim eder veya belirtilen adrese, alma haberli olarak postayla gönderir. Belge ibrazı dışında 3/1/2002 tarihli ve 4733 sayılı Kanunun 8 inci maddesi hükümleri sadece Kurumca incelenip değerlendirilir. Başvurunun reddi veya kabulü en geç otuz gün içinde neticelendirilir.

(3) Adi şirketlerin başvurularında; temsile yetkili ortaklardan biri tarafından yapılan başvuru yeterli kabul edilir ve satış belgeleri adi şirket adına düzenlenir.

(4) Kamu kurum ve kuruluşları tarafından işletilen kantin ve sosyal tesis gibi yerler için yapılan belge başvurularında; başvuru sahibinin yetkili olduğunu gösterir belge ile başvurusu üzerine, başvuru formu ve satış belgesi bedelinin yatırıldığına dair dekont dışında başka belge aranmaz. Askeri kantinler ile jandarma, sahil güvenlik ve polis kantinleri hariç olmak üzere; bu yerlerin müstecirlerce işletilmesi halinde, satış belgesi başvurusunda gerçek ve tüzel kişiler için aranan belgelerin tamamı aranır. Askeri kantinler ile jandarma, sahil güvenlik ve polis kantinlerinin müstecirler tarafından işletilmesi halinde; işyeri açma ve çalışma ruhsatı yerine faaliyet gösterilecek askeri birliğin veya genel kolluk biriminin yetkili amiri tarafından düzenlenecek uygun görüş yazısının ve idare ile yapılan sözleşmenin ibraz edilmesi zorunludur.

(5) Dernek ve birlik lokallerinde açık alkollü içki satışı yapmak isteyenlerden, mülki amirlikten alınmış izin belgesi aranır. Açık alkollü içki satış belgesi; dernek lokallerinin, dernek yönetim kurulu kararıyla dernek adına işletilmesi halinde derneği temsile yetkili sorumlu müdürden istenen belgelere istinaden dernek adına, müstecir tarafından işletilmesi halinde ise müstecirden istenen belgelere istinaden müstecir adına düzenlenir.

(6) Karayolu, demiryolu ve havayolunda kullanılan araçlarda perakende ve açık alkollü içki satışı ve sunumu yönünden, ürün tedarik eden gerçek veya tüzel kişilerin adına satış belgesi düzenlenmiş bulunması yeterlidir. Denizyolu araçlarının her birine verilecek açık alkollü içki satış belgeleri için, taşımacılık faaliyetini sürdüren gerçek ve tüzel kişinin merkez işyeri adresinin bulunduğu yerde başvuru yapılır.

(7) Bu Yönetmeliğin 20 nci maddesi kapsamında, münhasıran alkollü içkilerin uluslararası düzeyde tanıtımına yönelik ihtisas fuarları ile bilimsel yayın ve faaliyetler düzenlenebilir. Münhasıran alkollü içkilerin uluslararası düzeyde tanıtımına yönelik ihtisas fuarları, faaliyetler ve taşınmaz kültür varlığı olarak tescilli yapılarda düzenlenecek süreli etkinliklerde aşağıdaki hususlara uyulur:

a) Uluslararası nitelikte ve münhasıran alkollü içki tanıtımına yönelik ihtisas fuarları ve diğer faaliyetler süresince kurulacak standlarda tadım amaçlı alkollü içki sunumu yapılmak istenmesi halinde, fuarın veya faaliyetin gerçekleştirileceği mahalde yetkili bulunan belediye veya özel idare ya da mülki amirlikten alınmış alkollü içki sunumuna ilişkin izin belgeleri ile birlikte, en geç etkinliğin başlamasından otuz gün önce etkinliği düzenleyen tarafından izin için Kuruma başvurulur. Kurum bu tür başvuruları onbeş iş günü içinde değerlendirir ve sonuçlandırır. Bu tür etkinliklerde 4250 sayılı Kanunun 9 uncu maddesinin ikinci fıkrasında hüküm altına alınan mesafe şartları uygulanmaz ve yabancı katılımcılar ile belgeli satıcılar ve bu kişiler tarafından görevlendirilmiş çalışanlara yönelik tadım amaçlı sunum uygulaması mümkündür. Söz konusu faaliyetler, bu Yönetmelikte belirlenen usul ve esaslara uygun yürütülmek zorundadır.

b) Taşınmaz kültür varlığı olarak tescilli yapılarda düzenlenecek süreli etkinlikler için 4250 sayılı Kanunun 9 uncu maddesinin ikinci fıkrasında yer alan mesafe şartı aranmaz. Bu tür süreli etkinlikler için Kültür ve Turizm Bakanlığından alınacak etkinliğin gerçekleştirileceği yerin taşınmaz kültür varlığı olarak tescilli bulunduğuna dair bir yazı ve bu yerde süreli etkinlik düzenlenmesine yönelik mülki amirlik tarafından verilen izni gösterir yazı ile Kuruma yapılacak başvuru üzerine açık alkollü içki sunum izni verilebilir. İzin verilen süreli etkinlikler de Yönetmelikte belirlenen usul ve esaslara uygun yürütülmek zorundadır.

(8) Satış belgesini haiz tüzel kişinin bir başka tüzel kişi ile birleşmesi sonucunda yeniden bir tüzel kişilik oluşması veya belgesiz bir tüzel kişinin belgeli bir tüzel kişiliği devir almak suretiyle kendi tüzel kişiliği içerisine aktif ve pasifleriyle katması halinde satış belgesine konu edilen faaliyetin sürdürülebilmesi için, devralan tüzel kişilik adına mevzuat hükümleri çerçevesinde, yeniden satış belgesi alınması zorunludur.

(9) Tüzel kişiler için, tüzel kişiliğin en yüksek karar organının başkanı ve üyelerinin tamamının veya bir kısmının değişmesi halinde yeni başkan ve üyeler hakkında değişikliğin vuku bulduğu tarihi takip eden otuz gün içinde, değerlendirilmek üzere Kuruma veya yetkilendirilmiş mercie yazılı bildirimde bulunulur.

(10) Satış belgesi başvurusunda ibraz edilen bilgi ve belgelerde yer alan hususlardan herhangi birinde değişiklik olması halinde, değişikliğin vuku bulduğu tarihi takip eden otuz gün içinde, değerlendirilmek üzere Kuruma veya yetkilendirilmiş mercie yazılı başvuruda bulunulması zorunludur.

(11) 3/1/2002 tarihli ve 4733 sayılı Kanunun 8 inci maddesinin sekizinci fıkrası kapsamında belgesi iptal edilenlerin, iptale konu engellerin ortadan kalktığını tevsik eden belge ile birlikte yapacakları yeni belge başvuruları üzerine; iptal işleminin yapıldığı yıl içerisinde bedel alınmaksızın, izleyen yıllarda ise ilgili yıl için geçerli olan bedellerin tahsili suretiyle yeni belge düzenlenir.

(12) Toptan satıcılar, ürünlerinin satış ve dağıtımını yaptıkları üretici/ithalatçı firmadan aldıkları yetki belgesinin geçerliliğini yitirmesi halinde, geçerlilik süresinin bitimini takip eden otuz gün içinde, Kuruma veya yetkilendirilmiş merci bulunması durumunda bu mercie yazılı olarak bilgi vermek ve mevcut ürünlerin tasfiyesini müteakiben yetkilendirilmiş mercie başvurmak suretiyle satış belgesi üzerinde gerekli değişikliği yaptırmak zorundadır. Farklı bir üretici/ithalatçı firmadan alınmış yetki belgesi bulunmayan satıcıların tasfiyeyi müteakip satış belgesini Kuruma iade etmeleri şarttır.

(13) Açık alkollü içki satış belgesi başvurusunda ibraz edilen işyeri açma ve çalışma ruhsatı veya açık alkollü içki satışına izin veren resmî belgede, satış yapılacak döneme ve/veya zaman dilimine ilişkin belirtilen kısıtlamalar açık alkollü içki satış belgesi için de geçerlidir.

(14) Satış belgesi sahipleri;

a) Satış belgelerinin zayi olması halinde, önceden ibraz etmiş oldukları belgeleri eklemeksizin yazılı başvuruda bulunmak suretiyle,

b) Belge üzerinde yer alan bilgilerin herhangi birinde değişiklik olması halinde, değişikliğin niteliğine göre gerekli belgelerin, bildirimin ve önceki satış belgesinin aslının eklenmesi suretiyle,

yeniden satış belgesi başvurusunda bulunabilirler. Bu durumlarda; en geç otuz gün içerisinde başvurulması zorunludur. Bu hallerde, Kurum veya yetkilendirilmiş merci tarafından satış belgeleri, bedel alınmaksızın yeniden düzenlenir.

(15) Satış belgelerinin düzenlenmesine ilişkin belirlenen usul ve esaslar, nargilelik tütün mamulü sunum uygunluk belgesi için de geçerlidir.

Süre uzatım işlemi ve satış belgelerinin geçerliliği

(1) Satış belgelerinin alındığı veya süre uzatım işleminin yapıldığı tarihe bakılmaksızın, faaliyetine devam etmek isteyen satıcılar takip eden yılın Ocak ayı başından Mart ayı sonuna kadar süre uzatım işlemini yaptırmak zorundadır. Süre uzatım işlemi; işlemin yapıldığı tarihte geçerli olan süre uzatım işlem bedelinin, Kurumun ilan ettiği banka hesabına Kurum sicil numarası beyan edilerek yatırılması suretiyle yapılır.

(2) Bu Yönetmelik kapsamındaki faaliyetlerine kendi isteği ile son vermek isteyen satıcılar Kuruma bildirimde bulunur. Bu kapsamdaki satıcılar işyerlerinde bulunan ürünlerini bildirimde bulundukları tarihten itibaren otuz gün içerisinde tasfiye eder ve satış belgelerini Kuruma iade eder. Bu satıcılara ilişkin bilgiler, Kuruma ulaştığı tarihten itibaren Kurumun internet sitesinde yayımlanır.

(3) Süresi içerisinde süre uzatım işlemini yaptırmayan satıcıların satış belgeleri, süre uzatım işleminin son gününden itibaren otuz gün sonra geçerliliğini kaybeder ve Kurumun internet sitesinde yayımlanır. Bu kapsamdaki satıcılar, süre uzatım tarihinin bitimini müteakiben ürün satın alamaz ve belgelerinin geçerlilik süresi içerisinde, ellerinde bulunan ürünleri tasfiye etmeye mecburdur. Belirtilen süre zarfında süre uzatım işlemi yaptırmayan satıcıların faaliyetine devam etmek istemeleri durumunda, yeniden belge almaları zorunludur.

(4) Satış belgeleri devredilemez. Belge sahibinin ölümü ve mirasçıların faaliyete devam etmek istemeleri durumunda, ölüm tarihinden itibaren doksan gün içinde gerçek kişi adına düzenlenen satış belgesinin intibakının sağlanması için belgenin alındığı mercie başvurulması gerekir. Mirasçıların faaliyete devam etmek istememeleri durumunda, işyerinde bulunan ürünlerin intibak süresinin bitiminden itibaren üç ay içinde tasfiye edilmesi zorunludur. Miras yoluyla işyerini devralacak kişinin, miras bırakan kişi ile birinci veya ikinci derece kan hısmı olması halinde 4250 sayılı Kanunun 9 uncu maddesinde yer alan mesafe şartı aranmaz.

(5) Bu maddede yer alan şekilde satış belgesi geçerliliğini yitirmiş bulunan satıcıların ürünlerinin tasfiyesi; belgelerinin verdiği yetki çerçevesinde satış, ilgili üretici/ithalatçı veya toptan satıcısına ürünlerin iadesi ya da aynı nevideki belgeyi haiz bir satıcıya devir suretiyle otuz gün içerisinde tamamlanır.

(6) Süre uzatım işlemi ve satış belgelerinin geçerliliğine ilişkin usul ve esaslar, nargilelik tütün mamulü sunum uygunluk belgesi için de geçerlidir.

(7) Birinci fıkrada hüküm altına alınan süre uzatım işlemi süresinin mücbir sebep hallerinde ertelenmesine ve/veya ek süre verilmesine Tarım ve Orman Bakanlığı yetkilidir.

Satış belgesi bedelleri

(1) Bu Yönetmelik kapsamında düzenlenecek olan satış belgesi bedelleri ile süre uzatım işlem bedelleri; faaliyetin niteliğine göre her yıl bir önceki yılın bedelleri esas alınmak ve cari takvim yılı için geçerli olmak üzere Kurum tarafından belirlenir ve belirlenen tutarlar Resmi Gazete’de yayımlanır.

(2) Faaliyeti sona erenlerin satış belgesi bedelleri iade edilmez.

ÜÇÜNCÜ KISIM

Ürünlerin Satış ve Sunumunda Rekabet ve Reklam

BİRİNCİ BÖLÜM

Tütün Mamullerinin Satış ve Sunumunda Rekabet ve Reklam

Ürün temini ve ürün bulundurma

(1) Perakende satıcılar, işyerlerinde bulunduracakları tütün mamulleri ile tüketici seçeneklerini azaltacak veya tüketici tercihlerini etkilemeye yönelik piyasa istikrarını bozucu nitelikte uygulamalarda bulunamaz.

(2) Üretici, ithalatçı ve toptan satıcılar;

a) Piyasa istikrarını bozacak, tüketici seçeneklerini azaltacak, perakende satıcının ürün bulundurma zorunluluğunu yerine getirmesini engelleyecek, diğer firmaların faaliyetlerini kısıtlayacak ya da zorlaştıracak şekilde uygulamalar yapamaz.

b) Perakende satıcılarla yapılacak her türlü anlaşmalarda; herhangi bir firmanın ürünleri lehine münhasır uygulama getiren veya üstünlük sağlayan ya da rekabeti diğer firmalar aleyhine kısıtlayıcı veya zorlaştırıcı koşullar yer alamaz. Bu tip anlaşmaların tarafı olanlar birlikte sorumlu kabul edilir.

c) Perakende satıcılara ürün temininde bağlı satış içeren pazarlama yöntemlerini uygulayamaz.

(3) Toptan satıcılar, belgeli satıcıların sipariş verdikleri ürünleri ticari teamüllere uygun olan makul sürelerde talep eden belgeli satıcının işyerine teslim etmek zorunda olup talep edilmesine rağmen belgeli satıcılara ürünün makul sürelerde temin edilmemesinden toptan satıcı sorumludur. Üretici ve ithalatçılar, toptan satıcıların bu yükümlülüklerini yerine getirmeleri hususunda gerekli tedbirleri alır. Bu gibi durumlarda Kurumca yazılı olarak bilgilendirilmesi şartıyla, üretici ve ithalatçılar da toptan satıcılar ile birlikte sorumlu kabul edilir.

Perakende satış yerlerinde tütün mamullerinin bulundurulma şekli

(1) Tütün mamulleri; işyerinin dışarıdan görünmeyen ayrı bir bölümünde, onsekiz yaşını doldurmamış kişilerin doğrudan ulaşamaması için tedbir alınmak suretiyle, çalışanların gözetim ve denetimi altında bulundurulur ve satışı yapılabilir. Ancak bu nevi işyerlerinde, belirtilen nitelikleri haiz ayrı bir satış bölümünün oluşturulmasının işyerinin fiziki koşulları sebebiyle mümkün olmaması durumunda, onsekiz yaşını doldurmamış kişilerin doğrudan ulaşamayacağı satış ünitelerinde satışa sunulur.

(2) Birinci fıkra kapsamında aşağıdaki hususlara uyulur:

a) Satış ünitelerinin veya satış alanının, tütün mamullerinin işyeri dışından görülmeyecek şekilde konumlandırılması zorunludur.

b) Satış üniteleri işyeri dışına konulamaz.

c) Belgeli satıcılar, tütün mamullerinin işyerinin dışından görünmesini ve onsekiz yaşını doldurmamış kişilerin ürünlere doğrudan ulaşabilmesini engellemek için, gerek işyerinin fiziki koşullarını gerekse satış ünitelerinin niteliğini ve konumunu uygun hale getirmek için her türlü tedbiri almak zorundadırlar.

ç) İşyerinin fiziki koşulları sebebiyle, satış ünitesinin içerisinde bulunan tütün mamullerinin dışarıdan görünmesinin engellenemediği durumlarda, işyerine yerleştirilen satış ünitesinin, içi görünmeyecek şekilde üretilmiş olması gerekir. Herhangi bir satış ünitesinin bulunmadığı ya da satış ünitesinin sığamayacağı kadar küçük alanlarda satış yapan perakende satıcılar, tütün mamullerini görünür yüzü şeffaf olmayan dolaplarda bulundururlar.

d) Tüketicilerin içeriye girmeksizin alışveriş yapabildiği büfeler hariç olmak üzere, tütün mamulleri; çocuklara yönelik olan materyaller, çocuk dergileri, kitap ve yayınları ile çocuk kıyafetleri, kırtasiye, oyuncaklar ile cips, çikolata, şekerleme benzeri çoğunlukla çocuklar tarafından tüketilen ürünlerle bitişik olan alanlarda satışa arz edilemez.

(3) Satış üniteleri; hiçbir yazılı veya görsel ve işitsel unsurları içermeyecek, reklam içerikli ibare ve işaretleri taşımayacak, birden fazla renk kombinasyonu ile dizayn edilmeyecek şekilde, sade olmak zorundadır. Birden fazla satış ünitesinin bulunması durumunda tüm satış üniteleri için aynı renkte olma şartı aranır.

(4) Perakende satış yapan işyerlerinde satış üniteleri ile ürünlerin bulundurulma şekli ve satışının yapıldığı yerler herhangi bir firmaya üstünlük sağlayacak şekilde düzenlenemez. Ürünler satış ünitelerinde, yatay ya da birleşik uyarıların resimli yüzeylerinin görünmesi engellenmeyecek şekilde, dik olarak bulundurulur. Satış ünitelerinde ürünler grupman olarak bulundurulamaz.

(5) Tütün mamullerinin markalarını çağrıştıracak şekilde sözcükler, şekiller, resim, renk kombinasyonları ve harfler ile her türlü alametler, iş yerlerinin içinde, dışında, vitrinlerinde, tabelalarında ve satış ünitelerinde bulundurulamaz.

(6) Perakende satıcılar, işyerlerindeki satış ünitelerini/alanlarını bu Yönetmelik hükümlerine uygun olarak düzenlemek zorundadırlar. Üreticiler, ithalatçılar, pazarlama şirketleri ve toptan satıcılar, perakende satıcıları bu Yönetmelik hükümlerine aykırı olarak satış üniteleri/alanları düzenlemeye zorlayamaz veya özendiremez.

(7) Perakende satıcılar; sigara haricindeki diğer tütün mamullerini işyerlerinde bulundurmak istemeleri halinde, bu maddede yer alan düzenlemelere uymak zorundadırlar.

(8) İşyerlerinde birden fazla alanda sigara satışa sunulamaz.

Fiyat bildirimleri

(1) Perakende satıcılarca işyerlerinde satışa arz edilen tütün mamullerine ait fiyat bildirimleri;

a) Her bir tütün mamulü markasının bulunduğu rafın altına gelecek şekilde, beyaz zemin üzerine en fazla yirmi punto büyüklüğünde siyah renkli harf ve rakamlarla markanın ve güncel fiyatın yazılması veya,

b) Satışa sunulan her bir tütün mamulünün birim fiyatının ve markasının yer aldığı, dikdörtgen beyaz zemin üzerine ve en fazla yirmi punto büyüklüğünde siyah renkli harfler ve rakamlar ile hazırlanan listelerin tütün mamullerinin satış ünitelerinde/alanlarında bulundurulması,

suretiyle uygulanır.

(2) Bu maddede belirtilen fiyat bildirimleri ve fiyat listeleri bir veya birkaç ürüne münhasır bilgiler içeremez.

(3) Üretici ve satıcılar arasında gerçekleştirilen ve tüketiciye yansımayan tamamen ticari bilgileri içeren bildirimler hariç olmak üzere, her ne amaçla olursa olsun, tütün ürünlerinin isim, amblem, logo, resim, fotoğraf, alamet ve benzeri unsurları kullanılarak bildirim yapılamaz, basın-yayın organları ve internet aracılığıyla ilan edilemez, fiyat duyuruları yapılamaz.

(4) Bu maddeye aykırı düzenlenen fiyat bildirimleri ve fiyat listeleri, teşvik edici içerikte ve reklam mahiyetinde kabul edilir.

Reklam, kampanya, sponsorluk ve promosyon uygulamaları

(1) Tütün ürünlerinin ve üretici firmaların isim, marka veya alametleri kullanılarak her ne suretle olursa olsun reklam ve tanıtımı yapılamaz. Tütün mamullerinin kullanımını ve satışını özendirici veya teşvik edici kampanya, promosyon, reklam ve tanıtım yapılamaz. Tütün ürünleri üreten ve pazarlamasını yapan firmalar, her ne surette olursa olsun hiçbir etkinliğe isimlerini, amblemlerini veya ürünlerinin marka ya da işaretlerini kullanarak destek olamazlar.

(2) Tütün ürünleri sektöründe faaliyet gösteren firmaların isimleri, amblemleri veya ürünlerinin marka ya da işaretleri veya bunları çağrıştıracak alâmetleri kıyafet, takı ve aksesuar olarak taşınamaz. Her türlü sakız, şeker, çerez, oyuncak, kıyafet, takı, aksesuar ve benzeri ürünler tütün ürünlerine benzeyecek veya markasını çağrıştıracak şekilde üretilemez, dağıtılamaz ve satılamaz.

(3) Tütün mamullerinin ödül, bahis, hediye ve benzeri adlarla dağıtımı yapılamaz.

(4) Firmalar her ne amaçla olursa olsun üretilen ve pazarlaması yapılan tütün ürünlerini bayilere veya tüketicilere, teşvik, hediye, eşantiyon, promosyon, anket, tanıtım gibi adlar altında bedelsiz veya yardım olarak dağıtamaz.

(5) Tütün mamulleri belirlenen liste fiyatlarının altında veya bedelsiz olarak, perakende satışa ve/veya her aşamada dağıtıma konu edilemez.

(6) Herhangi bir tütün mamulünün alınması koşuluna bağlı kampanya ve promosyon düzenlenemez, eşantiyon, hediye, yardım, piyango gibi uygulamalar yapılamaz.

(7) Perakende satıcılara ve tüketicilere yönelik olarak bağlı satış uygulanamaz.

(8) Tütün ürünlerinin, tüketiciyle yüz yüze aktif satış yöntemiyle elden satış ve dağıtımı yapılamaz. Bu nevi satış ve dağıtımlar tanıtım hükmünde kabul edilir.

(9) Tütün ürünleri sektöründe faaliyet gösteren firmalara ait araçlarda, bu ürünlere ilişkin markaların tanınmasını sağlayacak bir uygulamaya gidilemez. Söz konusu araçlar üzerinde, tütün mamulü markaları ile markaların tanınmasını sağlayacak her türlü ibare işaretler ile renk kombinasyonları kullanılamaz. Ticaret unvanlarıyla firma bilgilerine, hiçbir logo ve kısaltma kullanılmaksızın, beyaz zemin üzerine siyah renkte ve ancak bu araçların yan yüzeylerinde ve bir yan yüzey alanının yüzde onunu aşmayacak oranda yer verilebilir. Tütün ürünleri sektöründe faaliyet gösteren firmaların kullandıkları dağıtım araçları beyaz renkte olmak zorundadır.

İKİNCİ BÖLÜM

Alkollü İçkilerin Satış ve Sunumunda Rekabet ve Reklam

Reklam ve tanıtım uygulamaları

(1) Alkollü içkilerin her ne surette olursa olsun reklamı ve tüketicilere yönelik tanıtımı yapılamaz. Alkollü içkilerin, tamamen arz zinciri içinde yapılan ve tüketicilere yönelik olmayan tanıtımının alkollü içki tüketiminden kaynaklanan kamusal, toplumsal ve tıbbi herhangi bir zararlı etki oluşturmayacak içerikte, ürünün özelliklerini tanıtmaya ve doğru bilgilendirmeye yönelik olması, teşvik edici ve özendirici olmaksızın yapılması gerekmektedir.

(2) Alkollü içkilerin kullanılmasını ve satışını özendiren veya teşvik eden kampanya, promosyon ve etkinlik yapılamaz. Bu yükümlülük, arz zinciri içerisindeki tüm gerçek ve tüzel kişileri kapsar.

(3) Münhasıran alkollü içkilerin uluslararası düzeyde tanıtımına yönelik ihtisas fuarları ile bilimsel yayın ve faaliyetler düzenlenebilir. Bilimsel yayınlar reklam amacıyla kullanılamaz.

(4) Alkollü içkileri üretenler, ithal edenler ve pazarlayanlar her ne amaçla olursa olsun, teşvik, hediye, eşantiyon, promosyon veya bedelsiz olarak alkollü içki dağıtamazlar.

(5) Herhangi bir alkollü içkinin alınması koşuluna bağlı kampanya ve promosyon düzenlenemez.

(6) Perakende satıcılara, açık alkollü içki satıcılarına ve tüketicilere yönelik bağlı satış uygulaması yapılamaz.

(7) Alkollü içkileri üreten, ithal eden ve pazarlayanlar, her ne surette olursa olsun hiçbir etkinliğe ürünlerinin marka, amblem ya da işaretlerini kullanarak destek olamazlar.

(8) Açık alkollü içki satış belgesini haiz işyerlerinde servis amaçlı materyallerde marka, amblem ve logo kullanılabilir.

(9) Alkollü içkilerin marka, logo, amblem ve işaretlerini içerecek şekilde sözcükler, şekiller, resim ve harfler, iş yerlerinin içinde, dışında, vitrinlerinde, tabelalarında, satış ünitelerinde, soğutucularında, taşınabilir veya sabit her türlü materyal üzerinde bulundurulamaz.

(10) Üzerinde alkollü içki marka, amblem, logo veya işareti bulunan kasa, kutu gibi taşıma veya dış ambalaj için kullanılan materyaller, lojistik amaçlı bulundurmalar hariç, kamuya özel teşhir edilmek maksadıyla kullanılamaz.

(11) Alkollü içkiler sektöründe faaliyet gösteren firmaların kullandıkları araçlarda, bu ürünlere ilişkin markaların tanınmasını sağlayacak bir uygulamaya gidilemez. Söz konusu araçlar üzerinde, alkollü içki markaları ile alkollü içki markalarının logo, amblem ve işaretleri kullanılamaz. Ticaret unvanlarıyla firma bilgilerine, ancak bu araçların yan yüzeylerinde ve bir yan yüzey alanının yüzde onunu aşmayacak oranda yer verilebilir. Araçlar üzerinde yer verilen ticaret unvanlarında herhangi bir markayı öne çıkaracak şekilde farklılaştırma yapılamaz.

(12) Açık alkollü içki satıcıları, marka ismi, servis veya ambalaj hacmi ve fiyat bilgisi ile sınırlı kalmak koşuluyla satışa sundukları tüm ürünlere liste halinde menülerinde yer verirler.

Fiyat bildirimleri

(1) İşyerlerinde; alkollü içkilerin fiyatlarının bildirimi, alkollü içkilerin satışına tahsis edilmiş bölümlerde yer alması ve rakam ile yazıların elli puntoyu aşmaması şartıyla yapılabilir. Fiyat baskılı ambalajlar ile fiyat bildirimi yapılması ve satışa sunulan her bir alkollü içkinin birim fiyatının ve markasının yer aldığı, dikdörtgen beyaz zemin üzerine ve en fazla yirmi punto büyüklüğünde siyah renkli harfler ve rakamlar ile hazırlanan listelerin alkollü içkilerin satış ünitelerinde/alanlarında bulundurulması mümkündür. Herhangi bir firma veya ürünü ön plana çıkaracak şekilde fiyat bildirimi yapılamaz.

(2) Üretici, ithalatçı ve satıcılar arasında gerçekleştirilen ve tüketiciye yansımayan tamamen ticari bilgileri içeren bildirimler hariç olmak üzere, her ne amaçla olursa olsun, alkollü içkilerin marka, amblem, logo ve işaretleri kullanılarak bildirim yapılamaz, basın-yayın organları aracılığıyla ilan edilemez, fiyat duyuruları yapılamaz.

(3) Bu maddeye aykırı düzenlendiği tespit edilen fiyat bildirimlerinin reklam mahiyetinde olduğu kabul edilir.

Ürün temini ve ürün bulundurma

(1) Alkollü içki satıcıları tüketici talebine konu alkollü içkileri, piyasa koşullarını ve tüketici taleplerini de dikkate alarak ve tüketicilerin seçeneklerini azaltmayacak şekilde; perakende satış yerlerinde aynı kategorideki birden fazla firmanın ürünleri, açık alkollü içki satış yerlerinde ise bira hariç aynı kategorideki birden fazla firmanın ürünleri arasından tercih imkânı sunabileceği çeşitlilikte işyerlerinde bulundurur. Alkollü içki kategorilerinin tamamının işyerinde bulundurulması zorunlu değildir.

(2) Toptan satıcılar, belgeli satıcıların sipariş verdikleri ürünleri ticari teamüllere uygun olan makul sürelerde talep eden belgeli satıcıya temin etmek zorunda olup talep edilmesine rağmen belgeli satıcılara ürünün makul sürelerde temin edilmemesinden toptan satıcı sorumludur. Üretici ve ithalatçılar, toptan satıcıların bu yükümlülüklerini yerine getirmeleri hususunda gerekli tedbirleri alır. Bu gibi durumlarda Kurumca yazılı olarak bilgilendirilmesi şartıyla, üretici ve ithalatçılar da toptan satıcılar ile birlikte sorumlu kabul edilir.

(3) Perakende satış belgesini haiz alkollü içki üretici ve ithalatçı firmalarının, kendi ticari unvanlarını kullanarak işlettikleri perakende satış yapılan işyerlerinde, münhasıran kendi ürünlerinin satışa sunulması halinde, bu maddede yer alan ürün teminine ve bulundurmaya yönelik yükümlülükler aranmaz.

(4) Vergisiz satış mağazaları, münhasır alkollü içki satış yerleri, liman, hava limanı, hava meydanlarında bulunan perakende satıcılar haricinde; hacmi 20 cl ve altında bulunan ambalajlardaki alkollü içkiler, işyeri açma ve çalışma ruhsatında belirtilen faaliyet konusu bakkal, market, süpermarket, hipermarket, kuruyemişçi, büfe olan işyerlerinde bulundurulamaz ve bu yerlerde satışa sunulamaz. Toptan satıcıların, perakende satıcılara dağıtım yükümlülüğünü yerine getirirken bu sınırlamaya uyması zorunludur.

(5) Üretici, ithalatçı ve toptan satıcılar;

a) Piyasa istikrarını bozacak, tüketici seçeneklerini azaltacak, perakende ve açık alkollü içki satıcılarının ürün bulundurma zorunluluğunu yerine getirmesini engelleyecek, diğer firmaların faaliyetlerini kısıtlayacak ya da zorlaştıracak şekilde uygulamalar yapamaz.

b) Perakende satıcılarla yapılacak her türlü anlaşmalarda; herhangi bir firmanın ürünleri açık alkollü içki satıcılarıyla yapılacak anlaşmalarda ise, bira hariç herhangi bir firmanın ürünleri lehine münhasır uygulama getiren veya üstünlük sağlayan ya da rekabeti diğer firmalar aleyhine kısıtlayıcı veya zorlaştırıcı koşullar yer alamaz. Bu tip anlaşmaların tarafı olanlar birlikte sorumlu kabul edilir.

c) Perakende ve açık alkollü içki satıcılarına ürün temininde bağlı satış içeren pazarlama yöntemlerini uygulayamaz.

(6) Üreticilere ait tesisler ile ithalatçı ve toptan satıcılara ait işyerlerinde, satış belgesini haiz kişilere ve bu kişiler tarafından görevlendirilmiş çalışanlarına yönelik olarak tadım amaçlı sunum uygulaması mümkündür.

Teşhir

(1) Alkollü içkiler, sadece bu ürünlerin satışına tahsis edilmiş alanda bulunan satış ünitelerinde sergilenir. Ürüne tahsis edilmiş muhafaza ve soğutma amaçlı üniteler de satış ünitesi kapsamındadır. Alkollü içkiler, birden fazla satış ünitesinde satışa sunulabilir ancak, satış üniteleri birden fazla alanda/reyonda konumlandırılarak alkollü içkilere tahsis edilmiş alan bütünlüğü bozulamaz. Reklam ve tanıtım unsurlarını taşımayan ve içi görünmeyecek şekilde dizayn edilmiş soğutucuların işyeri dışında konumlandırılması alan bütünlüğünü bozmaz.

(2) Perakende satış yapan işyerlerinde, tüketici seçeneklerini azaltacak şekilde herhangi bir firmanın ürünleri ve markaları teşhir edilemez.

(3) Tüketicilerin içeriye girmeksizin alışveriş yapabildiği büfeler hariç olmak üzere, alkollü içkiler; çocuklara yönelik olan materyaller, çocuk dergileri, kitap ve yayınları ile çocuk kıyafetleri, kırtasiye, oyuncaklar ile cips, çikolata, şekerleme benzeri çoğunlukla çocuklar tarafından tüketilen ürünlerle bitişik olan alanlarda satışa arz edilemez.

(4) Perakende satıcılar bu Yönetmelik hükümlerine uygun olarak teşhir düzenlemesi yapmaktan sorumludurlar. Üreticiler, ithalatçılar ve toptan satıcılar, perakende satıcıları bu Yönetmelik hükümlerine aykırı olarak teşhirde bulunmaya zorlayamaz veya özendiremez.

(5) Alkollü içkiler işletme dışından görülecek şekilde perakende olarak satışa arz edilemez. Perakende satış belgesini haiz satıcılar, alkollü içkilerin işyeri dışından görünmemesi için gerek işyerinin fiziki koşullarını gerekse satış ünitelerinin niteliğini ve konumunu uygun hale getirmek için tedbir almak zorundadırlar.

Reklam, sponsorluk ve promosyon uygulamaları

(1) Her çeşit alkollü içkinin televizyon, kablolu yayın, radyo ve kamu yayın araçlarıyla reklamının yapılması yasaktır. Bunlar haricinde yapılacak reklam ve tanıtımın, alkollü içki tüketiminden kaynaklanan kamusal, toplumsal ve tıbbi herhangi bir zararlı etki oluşturmayacak içerikte, ürünün özelliklerini tanıtmaya, tüketiciyi doğru bilgilendirmeye, istismar edici, teşvik edici ve özendirici olmaksızın marka seçimini kolaylaştırmaya yönelik olması gerekir. Çocukları ve gençleri hedef alarak ve sportif faaliyetler ile bağ kurulmak suretiyle reklam yapılamaz.

(2) Aşağıdaki ilkelere uygun yapılmayan sponsorluk, kampanya, promosyon, reklam ve reklam içerikli her türlü faaliyetlerin, istismar edici, teşvik edici ve özendirici nitelikte bulunduğu, kamu sağlığını bozucu ve çocuklar ile gençleri etkileyecek içerikte olduğu kabul edilir:

a) Alkollü içkiler bedelsiz, hediye, yardım, ödül, eşantiyon veya promosyon olarak dağıtılamaz. Üretici ve ithalatçılara ait tesisler ile toptan satıcılara ait işyerlerinde ve açık alkollü içki satış belgesini haiz işyerlerinde sunum uygulaması mümkündür.

b) Perakende satıcılara, açık alkollü içki satıcılarına ve tüketicilere yönelik bağlı satış uygulaması yapılamaz.

c) Alkollü içki satışı, ambalajı, sunumu ve tanıtımlarında; din, ırk, bayrak, siyasi parti, teşekkül, dernek ve vakıflar ile spor kulüpleri ve takımlarının amblem, flama, sembol ve diğer alametleri ile spor içerikli ifade, şekil ve semboller kullanılamaz.

ç) Alkollü içki markaları ile sportif içerikli her türlü faaliyet, hizmet ve organizasyonlar ile şirket şeklindeki yapılanmalar da dahil olmak üzere, spor kulüpleri ve takımları arasında bağ kurulmasına neden olacak uygulamalar yapılamaz. Söz konusu spor kulüpleri ve takımlarının isim ve tanıtımlarında alkollü içki markalarını çağrıştıran isim, logo, amblem ve işaretler kullanılamaz.

d) Çocukları ve gençleri hedef alan veya bu kişilerin ilgi alanına giren etkinlikler ile bu nevi etkinliklerin tanıtımında ve etkinliğin gerçekleştirileceği mekânlarda, alkollü içki markaları veya alkollü içki markalarını çağrıştıracak nitelikteki unsurlar kullanılamaz ve bu etkinliklerde satış ve sunum yapılamaz.

e) Alkollü içki reklamlarında, bireysel ya da toplumsal nitelikli özel olaylara vurgu yapılarak, alkollü içki içmeyi özel olayların bir parçası olarak ilişkilendiren içerik kullanılamaz.

f) Alkollü içki reklamlarında hedef kitle olarak gençler ve çocuklar seçilemez; gençler, çocuklar ile genç veya çocuk olmadığı halde böyle bir imaj veren veya verdirilen kimseler alkollü içki reklamlarında kullanılamaz.

g) Alkollü içki reklamlarında, alkol tüketiminin sportif başarıları artırdığı vurgulanamaz.

ğ) Alkollü içkilerin reklamının sinema filmleri gösterimi vasıtasıyla yapılması halinde; bu tür reklamlar sadece Kültür ve Turizm Bakanlığının (18+) olarak sınıflandırdığı sinema filmleri gösterimlerinde yayımlanabilir.

h) Alkollü içkilerin tanıtımına münhasır neşriyat hariç olmak üzere; gazete, dergi, broşür, katalog, ilan ile diğer yazılı medya ve elektronik iletişim araçları vasıtasıyla reklam yapılması halinde; çocuklara ve gençlere yönelik hazırlanan sayfa, ek, program, bölümler ile spor sayfalarında ve bu yayınların ilk ve son kapak ve sayfalarında alkollü içki reklamları yer alamaz.

ı) Alkollü içki reklamlarında, ürün, önemli derecede yetenek, dikkat veya zihin açıklığı gerektiren faaliyetlerle birlikte tanıtılamaz.

i) Alkollü içki reklamlarında, alkollü içki tüketiminin araç kullanımı ile ilişkilendirilmesine dair içerik kullanılamaz.

j) Alkollü içki reklamlarında, alkollü içkilerin tedavi edici özelliklere sahip olduğu, uyarıcı, rahatlatıcı, güçlendirici, üstünlük sağlayıcı etkilerinin bulunduğuna dair içerik kullanılamaz.

k) Alkollü içki reklamlarında, alkollü içkilerin kişisel sorunları çözebileceği veya tıbbi koruyucu etkiye sahip olabileceği temaları işlenemez.

l) Alkollü içki tüketmemenin zihinsel ve sosyal bakımdan bir eksiklik olduğunu gösteren reklamlara yer verilemez.

m) Alkollü içki reklamlarında alkolün bırakılması, az içilmesi veya hiç içilmemesini olumsuz yönde etkileyebilecek bir içerik kullanılamaz.

n) Alkollü içki reklamlarında içki içmemek bir zafiyet olarak gösterilemez.

o) Alkollü içki reklamlarında, içkilerin alkol derecesi tüketiciyi yanıltmayacak şekilde ve doğru olarak gösterilir; alkollü içkinin kalitesi ile etkisini içerdiği alkol oranı ile ilişkilendirecek yönde mesaj verilemez.

ö) Alkollü içki reklamlarında doğru, açık ve anlaşılabilir bir Türkçe kullanılır, argo kelimelere yer verilemez; çeşitli anlamlara gelebilecek ifade veya kelimelerin aldatıcı nitelikteki anlam ya da anlamları kullanılamaz.

p) Alkollü içki reklamlarında, içki içmenin statü sembolü olduğu mesajı verilemez.

r) Alkollü içki reklamlarında, içki içmenin yetişkinlik işareti olduğu mesajı verilemez.

s) Alkollü içki reklamlarında, alkollü içkilerin susuzluğu giderici etkisi olduğu mesajı verilemez.

ş) Alkollü içki reklamlarında, herhangi bir alanda özel başarıya sahip veya kamuoyunun güvenini kazanmış veya yardım kuruluşları ile işbirliği içinde olan veya çocuk ve gençler yararına faaliyette bulunan veya medyada isim yapması gibi nedenlerle, çocuk ve gençler için açıkça veya zımnen örnek teşkil eden veya edebilecek herhangi bir kişi, karakter veya grup yer alamaz.

t) Alkollü içki reklamları cinselliğin istismarı ile pornografi içeren ifade ya da görüntüler içeremez.

u) Alkollü içki reklamlarında, alkollü içkinin, diğer gıda maddelerinin tüketiminin vazgeçilmez bir tamamlayıcısı olduğunu ima eden içerik kullanılamaz.

DÖRDÜNCÜ KISIM

Denetim, Yaptırımlar, Çeşitli ve Son Hükümler

BİRİNCİ BÖLÜM

Denetim ve Yaptırımlar

Denetim

(1) Tütün mamulleri ve alkollü içkiler piyasasında mal veya hizmet üreten, pazarlayan, satan gerçek ve tüzel kişiler, ürünlere ve ilgili faaliyetlerine ilişkin olarak, mevzuatla verilen yetki çerçevesinde Kurum, mülki amirlikler ile diğer kamu kurum ve kuruluşları tarafından lüzum görülen hallerde incelenebilir ve denetlenebilir. Kurum dışındaki ilgili merciler tarafından yapılan inceleme ve denetimler sırasında tespit edilen Kurum mevzuatına aykırı hususlar ve aykırılıklara ilişkin olarak yapılan işlemler Kuruma ve/veya yetkili mercilere bildirilir.

(2) Tütün mamulleri ve alkollü içkiler piyasasında mal veya hizmet üreten, pazarlayan, satan gerçek ve tüzel kişiler, yapılacak inceleme ve denetime mani olamaz. Bu kişiler; inceleme ve denetim yapmakla görevlendirilmiş ve/veya yetkilendirilmiş kişilerce gerekli görülen ve istenilen her türlü bilgiyi ve belgeyi ibraz etmek zorundadır. Söz konusu bilgi ve belgelerin yazılı istenmesi halinde tebliğ tarihinden itibaren belirtilen süre içerisinde vermek zorundadır.

(3) Belgesiz satışa ilişkin yapılan denetimlerde, satış belgesini haiz olduğunu beyan eden kişilerin, işyerinde mevcut olması gereken satış belgesi ile birlikte, her yıl süre uzatım işlemini yaptırmak suretiyle geçerlilik kazanan belgeyi ibraz etmeleri zorunludur. Söz konusu belgenin ibraz edilemediği hallerde Kurumun internet sitesinden sorgulaması yapılan kişinin, denetime konu işyerine dair alınmış satış belgesinin faal görünmemesi durumunda, kişinin belgesiz satış yapmakta olduğu tespit edilmiş olur.

Yaptırımlar ve yaptırım sonrası uygulanacak diğer hükümler

(1) Bu Yönetmelik veya diğer ilgili mevzuat ile belirlenen düzenlemelerin ihlal edildiğinin tespit edilmesi halinde, aykırılık içeren fiilin niteliğine göre; ilgili mevzuat hükümleri uyarınca adli mercilere suç duyurusunda bulunulur ve/veya idari müeyyideler uygulanır.

(2) 3/1/2002 tarihli ve 4733 sayılı Kanunun 8 inci maddesinin beşinci fıkrası ile 4250 sayılı Kanunun 6 ncı maddesinde sayılan kabahat fiilleri ile suç kapsamında olan fiiller dışında; 3/1/2002 tarihli ve 4733 sayılı Kanun ve 8/6/1942 tarihli ve 4250 sayılı Kanuna veya bu kanunlara göre yürürlüğe konulmuş yönetmeliklere ya da Kurumca verilen belgelerde yer alan şartlara uyulmadığının tespiti halinde;

a) İlgili gerçek ve tüzel kişiler yazılı olarak uyarılır ve aykırılığın giderilmesi için uygun bir süre verilir. Bu Yönetmelikte süresi belirlenmeyen işlemler için verilebilecek süre Kurumca belirlenir.

b) Verilen süre sonunda aykırılığın devam etmesi halinde veya aykırılığın giderilmesinin mümkün olmadığı hallerde süre verilmeksizin Kurumca, gerçek ve tüzel kişilerin aykırılığa konu işyerine verilmiş bulunan satış belgesi iptal edilir.

c) Bu fıkra uyarınca satış belgesi iptal edilen gerçek ve tüzel kişilerin, iptale konu işyerine ilişkin yeni belge başvuruları otuz günden önce değerlendirmeye alınmaz.

(3) 3/1/2002 tarihli ve 4733 sayılı Kanunun 8 inci maddesinin beşinci fıkrası uyarınca uygulanan idari yaptırımlarda;

a) 3/1/2002 tarihli ve 4733 sayılı Kanunun 8 inci maddesinin beşinci fıkrasının (a), (b), (d), (e), (f), (j), (k), (l), (m) ve (n) bentlerinde sayılan fiillerin, ilk fiilin işlenmesinden sonraki beş yıl içinde üçüncü defa işlenmesi halinde belgelerin iptaline karar verilir.

b) Adına birden fazla satış belgesi düzenlenmiş bulunan gerçek ve tüzel kişilerin bu fiilleri, belirli bir işyerine matuf olmayıp kişinin tüm işyerlerini kapsayan bir eylem ise Kurumdan alınmış satış belgelerinin tamamının, aksi halde aykırılığa konu işyerine verilmiş olan satış belgesinin iptaline karar verilir.

c) Bu fıkra uyarınca satış belgesi iptal edilmiş olan gerçek ve tüzel kişiler, iptal tarihini takip eden iki yıl süresince iptale konu işyerlerine ilişkin yeniden satış belgesi alamaz.

ç) Bu fıkrada belirtilen fiiller nedeniyle satış belgesi iptaline konu işyerinde, aynı adreste ve aynı işletme adı altında faaliyette bulunmak üzere başvuran gerçek ve tüzel üçüncü kişiler de, iptal işlemine konu işyerine ilişkin iptal tarihini takip eden iki yıl süresince satış belgesi alamaz.

d) Bu fıkrada belirtilen fiiller nedeniyle belge iptaline konu işyeri, farklı işletme adı altında gerçek ve tüzel üçüncü kişiler adına kayıtlı bulunsa dahi satış belgesi iptal edilen gerçek ve tüzel kişi satıcılar tarafından fiilen işletildiğinin tespiti halinde, anılan üçüncü kişiler söz konusu işyeri için iki yıl süresince satış belgesi alamaz.

e) 3/1/2002 tarihli ve 4733 sayılı Kanunun 8 inci maddesinin beşinci fıkrasının; (f), (g), (h), (ı), (j) ve (o) bentlerinde yazılı fiiller hakkında idari yaptırım uygulamaya ve bu fiillerin konusunu oluşturan her türlü eşyanın mülkiyetinin kamuya geçirilmesi kararını vermeye mahalli mülki amirler, diğer bentlerde yazılı fiiller hakkında idari para cezası vermeye Kurum yetkilidir.

(f) Tütün mamulleri veya alkollü içkilerin, internet ortamında tüketicilere satışının yapılması halinde, 4/5/2007 tarihli ve 5651 sayılı İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkında Kanunda öngörülen usullere göre erişimin engellenmesine karar verilmek üzere ilgili mercilere bildirilir ve bu karar hakkında da 5651 sayılı Kanun hükümleri uygulanır.

(4) 4733 sayılı Kanuna, 4250 sayılı Kanuna veya 5607 sayılı Kanuna aykırı fiillerden dolayı haklarında kesinleşmiş mahkûmiyet kararı olanlara, Kurumun düzenlemekle yükümlü olduğu piyasalarda faaliyete ilişkin hiçbir belge verilmez, verilmiş olanlar Kurumca iptal edilir. Mahkemece verilecek mahkûmiyet kararında, kararın kesinleşmesine kadar faaliyete ilişkin tüm belgelerin askıya alınmasına da karar verilir. Yargılama sonuna kadar üretici ve ithalatçılara yetkili idarece uygun görülecek miktarda bandrol, etiket, hologram, pul, damga veya benzeri işaretler verilebilir. Söz konusu fiillerin kamu sağlığını veya tütün ve alkol piyasasının güvenliğini bozucu nitelikte olması halinde, yargılama sürecinde yetkili mahkemece mevcut delil durumuna göre belgelerin askıya alınmasına tedbiren karar verilir.

(5) Depolar dâhilinde gerçekleşen mevzuata aykırılıklar, işyerinde gerçekleşmiş kabul edilir.

(6) İşyeri açma ve çalışma ruhsatları ile yetkili idarelerce açık alkollü içki satıcılarına ve nargilelik tütün mamulü sunumu yapılan işyerlerine verilen ruhsatlar ve izinlerin iptal edildiğinin bildirilmesi veya tespiti halinde, Kurum tarafından verilen satış belgeleri de iptal edilir.

(7) 17 nci, 18 inci, 21 inci, 22 nci ve 23 üncü maddelerde düzenlenen hususlara aykırılığın tespiti ve söz konusu aykırılığın ilk kez işlenmiş olması halinde; satıcılar yazılı olarak uyarılır ve aykırılığın giderilmesi için onbeş gün süre verilir. Bu süre sonunda aykırılığın giderilmediğinin anlaşılması halinde, diğer idari yaptırımlar uygulanır.

(8) 4250 sayılı Kanunun 7 nci maddesinin birinci fıkrasının (a), (ç) ve (e) bentlerinde belirtilen idari para cezalarını vermeye ve (ç) bendinde tanımlanan kabahatin konusunu oluşturan ürünlerin mülkiyetinin kamuya geçirilmesi kararını vermeye Kurum yetkilidir. Televizyon ve radyolara uygulanacak idari para cezalarını vermeye Radyo ve Televizyon Üst Kurulu, diğer bentlerde yer alan idari para cezalarını vermeye mahalli mülki amir yetkilidir.

Yetki devri

(1) 3/1/2002 tarihli ve 4733 sayılı Kanunun ek 1 inci maddesi çerçevesinde; yetki devri suretiyle Kurum adına 3/1/2002 tarihli ve 4733 sayılı Kanunun uygulamasına ilişkin olarak bu Yönetmelik hükümlerinin konusunu içeren denetimlerin ve tespit edilen aykırılığın giderilmesi için süre verilmesi işlemleri ile uyarı ve idari para cezası uygulanmasının yapılması konularında ilgili kamu kurum ve kuruluşlarıyla protokoller yapılabilir. Protokol yapılan kamu kurum ve kuruluşu, protokol hükümlerini ve bu Yönetmelik hükümlerini esas alarak denetimleri yerine getirir, idari yaptırımları uygular ve işlemi takip eden otuz gün içerisinde Kuruma bilgi verir.

İKİNCİ BÖLÜM

Çeşitli ve Son Hükümler

Yönetmelikte hüküm bulunmayan haller

(1) Bu Yönetmelikte hüküm bulunmayan hallerde; ilgili diğer mevzuat hükümleri uygulanır.

Yürürlükten kaldırılan yönetmelik

(1) 31/12/2002 tarihli ve 24980 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Tütün Mamulleri, Alkol ve Alkollü İçkilerin Toptan ve Perakende Satışı ile Satış Belgelerine İlişkin Yönetmelik yürürlükten kaldırılmıştır.

Yürürlükten önce yapılmış olan belge başvuruları

(1) 12 nci maddenin yürürlüğe gireceği tarihe kadar yapılan satış belgesi başvuruları, 31/12/2002 tarihli ve 24980 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Tütün Mamulleri, Alkol ve Alkollü İçkilerin Toptan ve Perakende Satışı ile Satış Belgelerine İlişkin Yönetmeliğin 5 inci ve 6 ncı maddeleri hükümlerine göre sonuçlandırılır.

Yürürlükten önce verilmiş satış belgeleri

(1) Bu Yönetmeliğin yürürlüğe girmesinden önce verilmiş olan ve geçerliliği bulunan satış belgelerinin geçerlilik süreleri ile 2011 yılı süre uzatım işlemlerine ilişkin usul ve esaslar Yönetmeliğin yayımlandığı tarihten sonra Kurul kararı ile belirlenir.

Yürürlükten önce satış belgesi almış olan kişilerin, faaliyetine veya işyerine ilişkin aykırılık durumu

(1) İlgili kanunlarda yer alan hükümlere açık aykırılık hallerinde derhal adli/idari yaptırım uygulanmasını gerektiren haller ile bu Yönetmelikte ayrı süre öngörülen haller saklı kalmak kaydıyla; bu Yönetmeliğin yayımından önce satış belgesi almış olan kişilerin faaliyetine veya işyerine ilişkin mevcut durumlarının bu Yönetmelik hükümlerine aykırılık içermesi halinde, söz konusu hususların, bu Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 6 ay içerisinde Yönetmeliğe uygun hale getirilmesi zorunludur.

(2) 24 üncü maddenin ikinci fıkrasının (c) ve (ç) bentlerinde yer alan hususlara ilişkin aykırılıkların, bu Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren bir yıl içerisinde giderilmesi zorunludur.

Alkol satışı

(1) Nihai tüketicinin kullanımına yönelik ambalajlı genel amaçlı etil alkol ve evsel kullanım alkolü, bu ürünlerin satışına ilişkin müstakil bir düzenleme yapılana kadar, toptan alkollü içki satış belgesini ve perakende alkollü içki satış belgesini haiz kişilerce bu Yönetmelik hükümleri çerçevesinde satılabilir.

Elektronik imza

(1) 12 nci maddenin birinci fıkrasındaki elektronik imza uygulaması, gerekli alt yapının Kurumca tamamlanmasını müteakiben başlar.

Süre uzatımı

(1) 14 üncü maddenin birinci fıkrasında yer alan hususlar, 2013 yılı süre uzatım işlemlerinde de uygulanır.

Mevcut nargilelik tütün mamulü içim mekânlarının faaliyetlerine ilişkin aykırılık durumu

(1) Mevcut nargilelik tütün mamulü içim mekânları; faaliyetlerini, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren altı ay içerisinde bu madde ile aynı tarihte yürürlüğe giren düzenlemelere uygun hale getirmeleri zorunludur.

Alkollü içki satış yerlerindeki reklam ve tanıtım uygulamalarının süresi

(1) Perakende ya da açık alkollü içki satışı yapılan işletmelerde;

a) İşyerlerinin içinde veya dışında reklam ve tanıtım içeren her türlü tabela, 4250 sayılı Kanunun 6487 sayılı Kanunla değişik geçici 1 inci maddesinin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren bir yıl içinde,

b) İşyerlerindeki taşınabilir veya sabit her türlü reklam ve tanıtım içeren totem, branda, şemsiye, gölgelik ve tenteler bu maddenin yayımı tarihinden itibaren altı ay içinde,

c) İşyerlerinin içinde bulunan reklam ve tanıtım amaçlı her türlü materyal bu maddenin yayımı tarihinden itibaren altı ay içinde,

ç) İşyerlerindeki reklam içeren raf ve standlar, bu maddenin yayımı tarihinden itibaren bir yıl içinde,

bu Yönetmelik hükümlerine uygun hâle getirilir.

(2) 4250 sayılı Kanunun 6487 sayılı Kanunla değişik geçici 1 inci maddesinin yayımı tarihinde alkollü içkilerin üretiminde, pazarlanmasında, satışında ve açık sunumunda on sekiz yaşını doldurmamış kişileri çalıştıranlar bu tarihten itibaren bir yıl süreyle bu kişileri çalıştırmaya devam edebilirler.

(3) Perakende alkollü içki satışı yapılan iş yerlerindeki alkollü içkilerin konulduğu ve üzerlerinde alkollü içkilerin marka, amblem ve logosu bulunan mevcut soğutucular, iş yerlerinin kapalı bölümlerinde bulunması kaydıyla, 4250 sayılı Kanunun 6487 sayılı Kanunla değişik geçici 1 inci maddesinin yayımı tarihinden itibaren üç yıl süreyle kullanılabilir.

(4) Alkollü içki sektöründe faaliyet gösteren firmaların kullandıkları araçlar, bu maddenin yayımı tarihinden itibaren altı ay içinde bu Yönetmeliğin 20 nci maddesinin onbirinci fıkrası hükmüne uygun hale getirilir.

Tütün mamulü ve alkollü içki perakende ve toptan satış belgelerinin Yönetmeliğe uygun hale getirilmesi

(1) Tütün mamulleri ve alkollü içkilerin birlikte satışını yapan ve adlarına 1/1/2014 tarihinden önce tütün mamulü ve alkollü içki perakende satış belgesi veya tütün mamulü ve alkollü içki toptan satış belgesi düzenlenmiş olan satıcıların, 30/6/2014 tarihine kadar mevcut belgelerini yetkili mercie teslim etmeleri ve tütün mamulü ve alkollü içki satış faaliyet konuları için 5 inci maddenin birinci fıkrasına uygun olarak ayrı ayrı düzenlenecek satış belgelerini teslim almaları zorunludur. Bu zorunluluğa uymayan satıcıların satış belgeleri için 2015 yılı süre uzatım işlemleri gerçekleştirilmez.

Turizm yatırım belgelerine istinaden düzenlenen satış belgelerinin durumu

(1) Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından düzenlenmiş turizm yatırım belgesi ibraz edilerek Kurumdan alınmış satış belgeleri için 2019 yılı süre uzatım işlemleri esnasında turizm belgesi veya işyeri açma ve çalışma ruhsatı; alkollü içki satış belgeleri için ise, bu belgelerin yanı sıra işyerinin satış belgesinin düzenlendiği tarih itibariyle veya hali hazırda örgün eğitim kurumları ve dershaneler ile öğrenci yurtları ve ibadethanelere en az yüz metre uzaklıkta bulunduğunu gösterir belgenin ibrazı zorunludur.

Münhasırlık içeren mevcut anlaşmaların durumu

(1) Bu maddenin yayımı tarihinden önce üretici, ithalatçı veya toptan satıcılar ile perakende veya açık alkollü içki satıcıları arasında yapılmış sözleşmelerin münhasır satışa ilişkin hükümleri maddenin yayımı tarihinden itibaren bir yıl içinde bu Yönetmeliğe uygun hale getirilir.

Açık alkollü içki satış noktalarındaki perakende satış belgelerinin durumu

(1) 10 uncu maddenin sekizinci fıkrası, bu maddenin yayımı tarihinden önce faal bir tütün mamulü ve/veya alkollü içki perakende satış belgesi bulunan işletmeler için uygulanmaz.

Yürürlük

(1) Bu Yönetmeliğin;

a) 12 nci maddesi, yayım tarihinden doksan gün sonra,

b) Diğer hükümleri yayımı tarihinde,

yürürlüğe girer.

Yürütme

(1) Bu Yönetmelik hükümlerini Tarım ve Orman Bakanı yürütür.