BÖLÜM I
Genel Hükümler
Bu Yönetmelik, 2762 sayılı Vakıflar Kanunu, ek ve değişiklikleri hükümleri ile Vakıflar Tüzüğünün 34 üncü maddesine dayanılarak hazırlanmıştır.
2762 sayılı Vakıflar Kanunu, ek ve değişiklikleri hükümlerine göre idaresi ve kontrolü Vakıflar Genel Müdürlüğüne bırakılmış Vakıfların akar ve hayrat nev’inden taşınmaz mallar envanterinin yapılması, yeni kütükler ve sicil fişlerinin düzenlenmesinde bu Yönetmelik hükümleri uygulanır.
BÖLÜM II
Envanter
A) Envanter ve Aplikasyon:
Vakıf taşınmaz mallar enventeri; Vakıflar İdareleri, Mütevelliler, Yöneticiler veya Yönetim Kurullarındaki mevcut kayıtlar ile tapu kayıtlarının incelenmesi ve haricen yapılan araştırmalar sonucu vakfa aidiyetleri ve durumları kesin olarak tespit edilen tapulu veya tapusuz bilumum taşınmaz malların yeni kütükler ve sicil fişlerine intikal ettirilmesidir.
Genel Müdürlük lüzum görduğü takdirde, envanter tespiti sırasında veya sonunda; taşınmaz malların durumunu kesinleştirmek gayesi ile yeri bilinmeyen veya bulunamıyanlarının yerlerini, hudutlarını ve miktarlarını, yeri bilinenlerinin de hudutlarını ve miktarlarını tespit etmek üzere, Genel Müdürlüğün tapu fen personeli veya mahallî tapu fen elemanlarından yararlanmak sureti ile aplikasyonları yapılır.
Aplikasyon sonuçlarına göre, tapudaki tashihler ile dava yollarına gidilir. Tapusuz taşınmaz malların tapularının alınması için gerekli işlem yapılır.
B) Envanter tespiti sırasında gözönünde tutulacak esaslar:
Vakıflar İdareleri; mahallî elemanlar ve Merkezden gönderilecek tapu fen memurları veya lüzumu halinde ücretle çalıştıracakları kişiler vasıtası ile önce, mahallin bütün tapu kayıtlarını taratarak, mazbut vakıflar ile mülhak, cemaat ve esnafa mahsus vakıfların akar ve hayrat nev'inden bilumum taşınmaz mallarının tapu kayıtlarını ve sonra, Vakıflar İdareleri, Mütevelliler, Yöneticiler veya Yönetim Kurullarındaki mevcut kayıtlar ile haricen yapılacak araştırmalar sonucu tespit edilen tapusuz taşınmaz malları havi birer liste düzenleyerek envanter çalışmasına başlarlar. Ancak, Genel Müdürlükçe lüzum görülen mahaller için, ilgili tapu idarelerinden alınacak listelerle yetinilebilir.
Vakıflar İdareleri veya mahallî tapu idareleri tarafından yapılan tapu kayıtları taraması sırasında, taviz bedellerinin tahsili ile mahlul ve metruk yerlerin bulunabilmesini sağlamak üzere, icareteynli veya mukataalı taşınmaz malların ayrıca birer listesi çıkartılarak gereği yapılmak üzere bir örneği Genel Müdürlüğe gönderilir.
Listelerde yazılı taşınmaz mallar (İcareteynli veya mukataalı taşınmaz mallar listeleri hariç), halen kullanılmakta olan veya daha önce tasfiyeye tabi tutulmuş teşkilâta ait olup, mahallî Vakıflar İdarelerince devralınan eski kütüklerdeki (Varsa hayrat kütüğüde dahil) kayıtlar ve tespit fişleri ile karşılaştırılarak mutabakatlarının olup olmadığına bakılır.
Mutabakatı temin edilen taşınmaz malların listelerine eski kütük numaraları kaydedilir. Bu taşınmaz mallar için kütükler ve sicillerin ne suretle düzenleneceğine dair aşağıda gösterilen esaslar dahilinde müsvedde defterlere (Yeni bilinen ve bilinmeyen defterler şeklinde) yazılmak sureti ile işlem yapılır.
Mutabakatı temin edilemiyen (Yani listede olupta eski kütükte kaydı bulunmayan) taşınmaz mallar yeniden bulunmuş addedileceğinden, akar ve hayrat oluşuna göre mazbut, mülhak, cemaat ve esnafa mahsus grup ayırımları yapılarak, her gruba ait yeri bilinen ve bilinmeyen taşınmaz mallar listeleri düzenlenir. Bu listeler kendi grubundan müsvedde defterlerde (İstanbul Vakıflar Başmüdürlüğü yeni kütük ile) birlikte Genel Müdürlüğe gönderilir.
Yeni bulunan taşınmaz mallardan yeri bilinenlerin tesciline dair İdare Meclisince karar alınarak yeni kütüğe kaydı yapılır.
BÖLÜM III
Kütükler
A) Kütüklerin Düzenlenmesi:
İdaresi Vakıflar Genel Müdürlüğüne ait mazbut vakıflar ile kontrolü Vakıflar Genel Müdürlüğüne bırakılmış mülhak, cemaat ve esnafa mahsus vakıfların akar ve hayrat nev'inden taşınmaz malları ayrı ayrı kütüklere kaydedilir.
Mülhak Vakıfların gerek emanet - niyabet yolu ile idare edilsin, gerek mütevelli elinde bulunsun, taşınmaz malları bir kütükde toplanır.
Eski kütüklerde kayıtlı bulunan akar veya hayrat taşınmaz mallardan, envanter sonucu vakfa aidiyetleri ve durumu kesin olarak tespit edilenler (Tapulu ve tapusuz) yeni kütüklere kaydedilir.
Eski kütüklerde, vakıf hayrat taşınmaz mallara fiilen katılan akar taşınmaz mallar varsa; yeni akar kütüğüne kayıtla şerh verilir. Eski kütüklerde, vakıf akar taşınmaz mallara fiilen katılan hayrat taşınmaz mallar varsa; yeni hayrat kütüğüne kayıtla şerh verilir.
Eski kütüklerde kayıtlı bulunan akar veya hayrat taşınmaz mallardan, istimlâk işleminden veya başka kişilerce mülkiyet iddiasından dolayı davalı olanlar ile fiilen Vakıflar tasarrufunda olup başka kişiler adına tapulu olanlar varsa; yeni kütüğe kayıtla şerh verilir.
Bir tapuya bağlı olan veya tapusuz olup fiilen vakfın tasarrufunda bulunan bir adet akar veya hayrat taşınmaz malın yeni kütüğe kaydında tek sıra numarası verilmesi esastır. Şöyleki, eski kütüğün aynı sıra numarasında birden ziyade taşınmaz mal kayıtlı ise; yeni kütükte ayrı ayrı sıra numarası verilir ve eski kütükte bir tapuya bağlı olan veya tapusuz olup fiilen vakfın tasarrufunda bulunan taşınmaz mal ayrı ayrı sıra numaralarında kayıtlı ise yeni kütükte tek bir sıra numarası altında birleştirilir.
Mazbut vakıfların akar veya hayrat nev’inden taşınmaz malları kütükleri iller teşkilâtı esas alınarak ilçelere göre düzenlenir. Taşınmaz malın bulunduğu ilin merkez ilçesinden başlamak üzere, o ilin diğer ilçelerinin kayıtlarında alfabetik sıraya uyulur. O ilin herhangi bir ilçesinde vakıf taşınmaz mal bulunmasa dahi, ilerde vakıf taşınmaz mal bulunabileceği veya iktisap edilebileceği düşünülerek o ilçeye ait boş bir kaç sahife bırakılır. Ayrıca, o ile ait kütükte; sıra numarası teselsülü yerine, ilçelere göre (Merkez ilçe dahil) yeniden sıra numarası vermek suretiyle kayıt yapılır ve ilçe kayıtları arasında yeteri miktarda hoş sahife bırakılır. Bir ilde birden fazla cilt kullanıldığı takdirde, cilt ve sahife numaraları teselsül ettirilir.
Mülhak vakıflar ile esnaf ve cemaatlara mahsus vakıfların akar veya hayrat nev'inden taşınmaz malları kütükleri, il esasına uygun olarak vakıfları adına düzenlenir. İl dahilinde her vakfa ait taşınmaz mallar sıra ile kaydedilir. Her vakfın kayıtları arasında yeteri miktarda boş sahife bırakılır. Bir ile ait birden fazla cilt kullanıldığı takdirde, kütük cilt ve sahife numaraları teselsül ettirilir.
Vakıflar Bölge Müdürlükleri ile Müdürlükler; önce, bağlı memurlukları varsa onlardan aldıkları ve kendilerindeki envanter listelerini birleştirerek, bağlı memurlukları yoksa doğrudan doğruya yaptıkları envanter listelerinden, eski kütüklerle mutabakatı temin edilen ve vakfa aidiyetleri ve durumu kesin olarak tespit edilen akar veya hayrat taşınmaz malların her grubu için ayrı ayrı olmak üzere, 8 ve 9 uncu maddeler esasları uyarınca, yenileme işlerinde kullanılmak üzere hazırlanıp gönderilen müsvedde vakıf taşınmaz mallar defterine kaydederler ve sonra, Müdürün imza ve mühürünü havi bir örneğini Genel Müdürlüğe gönderirler. Genel Müdürlükçe, müsvedde defterler incelenerek, iki adet kütük merkezde düzenlenir, faslı müşterekleri mühürlenip ve sonuna kaç sahıfeden ibaret olduğu şerhi verildikten sonra, bir adedi alıkonularak, diğeri Bölge Müdürlükleri veya Müdürlüklere gönderilir.
İstanbul Vakıflar Başmüdürlüğü ise; önce, envanter listelerinden, eski kütüklerle mutabakatı temin edilen ve vakfa aidiyetleri ve durumu kesin olarak tespit edilen akar veya hayrat taşınmaz malların her grubu için ayrı ayrı olmak üzere, 8 ve 9 uncu maddeleri esasları uyarınca, yenileme işlerinde kullanılmak üzere hazırlanıp gönderilen müsvedde vakıf taşınmaz mallar defterine kaydeder ve Başmüdür tarafından doğruluğuna kanaat getirildikten sonra imza edilir ve mühürlenir. Bu işlemi müteakip iki nüsha kütüğü düzenleyerek, bir nüshasını Başmüdürlükte bırakır ve diğer nüshasını Genel Müdürlüğe gönderir.
İstanbul Vakıflar Başmüdürlüğü, Vakıflar Bölge Müdürlükleri ile Müdürlükler; eski kütüklerde kayıtlı bulunduğu halde vakfa aidiyetleri kesin olarak bilinemiyen veya yeri bulunamıyan akar veya hayrat taşınmaz malların her grubu için ayrı ayrı olmak üzere, 8 ve 9 uncu maddeler uyarınca, yenileme işlerinde kullanılan müsvedde taşınmaz mallar defterine kayıtla iki nüsha yardımcı defter düzenlerler ve yetkili amirce imza edilip mühürlenir. Yardımcı defterlerden bir nüshası mahallinde alıkonularak diğer nüshası Genel Müdürlüğe gönderilir. Genel Müdürlükçe, bu yardımcı defterlerden taşınmaz malların durumu takip edilir.
Yardımcı defterde kayıtlı olan taşınmaz mallardan, mahallî teşkilâtça vakfa aidiyetleri ve durumu kesin olarak tespit edildikçe bir listesi Genel Müdürlüğe gönderilir. Genel Müdürlükçe bu listedeki taşınmaz mallar kütüğüne kaydı yapıldıktan sonra, mahallindeki kütüğe kaydı için ilgili Müdürlüğe bildirilir.
Yeniden bulunan veya iktisap olunan taşınmaz mallar, mevcut mevzuat ve usullere göre muamelesi tekemmül ettirilerek; önce Genel Müdürlükteki kütüğe, sonra mahallindeki kütüğe işlenir.
Sonradan İdare şekli değişen (Mülhak iken mazbut olması gibi) veya bulunduğu mahal başka il veya ilçeye bağlanan taşınmaz mallar ait olduğu kütüğe nakledilir.
Durmu değişen taşınmaz malların (İfraz ve tevhit, cins tashihi işlemleri gibi) aynı kütüğün sonuna yeni durumlarına göre kaydı yapılır. Bu işlemler, önce Genel Müdürlükteki ve sonra mahallindeki kütüğe işlenmek suretiyle mevcut usule göre yapılır.
Akar iken kısmen veya tamamen hayrat olarak kullanılmakta olan taşınmaz malların eski eser olup olmadığı, mahallî İmar durumu gibi özellikleri incelendikten sonra bu fiilî durumun devamına kanunî bir engel bulunmadığı ve vakıf için faydalı olacağı anlaşıldığı takdirde dosyası mahallî teşkilâtça Genel Müdürlüğe gönderilir.
İdare Meclisince, hayrata kalbine karar verilmesi halinde, önce Genel Müdürlükteki akar taşınmaz mallar kütüğündeki kayıt düşülerek hayrat taşınmaz mallar kütüğüne geçirilir ve sonra mahallindeki hayrat ve akar kütüklerine aynı şekilde kayıtların işlenmesi için bildirilir.
Hayrat iken kısmen veya tamamen akar olarak kullanılmakta olan taşınmaz malların 14 üncü maddenin birinci fıkrası esasları dahilinde incelemeleri yapılmak dosyası mahallî teşkilâtça Genel Müdürlüğe gönderilir. Bakanlar Kurulunca akara kalbine dair karar verilmesi halinde, önce Genel Müdürlükteki hayrat taşınmaz mallar kütüğündeki kayıt düşülerek akar taşınmaz mallar kütüğüne geçirilir ve sonra, mahallindeki hayrat ve akar taşınmaz mallar kütüklerine aynı şekilde kayıtların işlenmesi için bildirilir.
İstanbul Vakıflar Başmüdürlüğü, Vakıflar Bölge Müdürlükleri ile Müdürlükler; bağlı memurluklara, mütevellilere, cemaat ve esnaf vakıfları yöneticileri veya Yönetim Kurullarına ait akar ve hayrat taşınmaz malların, kendilerindeki kütükten, yenileme işlerinde kullanılan defterlere kaydederek tasdikli bir suret verirler. kütük kayıtlarında sonradan vuku bulacak değişiklikler, yukarıda bahis konusu ilgililerdeki defterlerede işlenmesi temin ettirilir.
B) Kütüklerin kullanılması:
Vakıf taşınmaz mallar kütüğü, akar veya hayrat bilumum vakıflara ait taşınmaz mallar İçin kullanılır.
Mazbut, mülhak, esnaf ve cemaata mahsus vakıfların taşınmaz malları kütüklerinde; o ilin adı, vakfın idare şekli ve taşınmaz malın akar veya hayrat oluşuna göre bu ibarelerden biri ve cilt numarası bir etikete yukarıdan aşağı ve diğer etikete yan olmak üzere yazılarak, kütüğün cilt kapağının sırtına ve ön kapağına yapıştırılır. (Meselâ, İstanbul mazbut akar taşınmaz mallar kütüğü cilt: 1, Istanbul mülhak hayrat taşınmaz mallar kütüğü cilt: 1, İstanbul cemaat akar taşınmaz mallar kütüğü cilt: 1 gibi) kütük kapaklarına yapıştırılacak etiket yazılarında kullanılacak mürekkep rengi; mazbuta kütüğünde mavi - siyah, mülhaka kütüğünde yeşil, cemaat ve esnaf kütüğünde kırmızıdır.
Ayrıca, kütüklerin on iç kapaklarına; o cilt içinde ne gibi ilçe veya mülhak, cemaat ve esnaf vakfı kaydı bulunduğunu ve hangi sahıfelerın tahsis edildiğini gösteren bir fihrist yazılarak yapıştırılır.
Kütükler içindeki kayıtlar mavi - siyah mürekkeple, sadece mülkiyet devri ve nakil işlemleri kırmızı mürekkeple yazılır.
Kütükler yazılırken sütun bölümlerinin üstünden başlanır ve yazının, alt kenara paralel olmasına bilhassa dikkat edilir.
Vakıf taşınmaz mallar kütüğü, ciltli olup, kapalı halde 50,- X 33,50 cm., açık halde 50,- x 70,- cm. dır. kütüğün sol ve sağ sahifeleri bir sahife olarak kabul edilmiş ve her sahife on sıraya ayrılmıştır. Her sıraya bir ve her sahifeye on taşınmaz mal kaydedilir. kütük esas itibariyle yuz sahifedir ve ihtiyaca göre yirmibeş ve ellişer sahıfelikte olabilir. (Örnek 1)
Örneğinden de anlaşılacağı üzere; kütüğün her sahifesi; solunda cilt numarası, ortada Vakıf Taşınmaz Mallar» başlığı ve sağında sahife numarası ile onbeş bolümü ihtiva etmektedir ve bazı bölümler kendi bünyesinde gerekli bilgileri gösterecek şekilde tali kısımlara ayrılmıştır. Önce, kütüğün cilt ve sahife numaraları (Birden fazla ciltle teselsül eder.) ile «........ Taşınmaz Mallar kütüğü ibare sinin sol tarafındaki kısma taşınmaz malın akar veya hayrat oluşu da gozonunde tutularak vakfın idare şekli (Meselâ, mazbut, akar, mülhak, hayrat, cemaat akar gibi) kaydedilir. Sonra kütük bölümlerinin yazılmasına başlanır.
a. Birinci Bolüm: Tescili yapılacak taşınmaz malın kütüğe kayıt sıra numarasını gösterir.
b. İkinci Bolüm: Taşınmaz malın yeni sicil fişi numarasının kaydına mahsustur.
c. Üçüncü Bolum: Taşınmaz malın eski kütükteki numarasının kaydına aittir.
Burada dikkat edilecek husus, eski kütüklerde mülhak vakıflar taşınmaz malları, emanet - niyabet ve mütevelli partileri halinde kütükleri bulunduğundan ve şimdi her iki kayıt mülhak vakıflar kütüğünde birleştirileceği cihetle, emanet - niyabet kütüğü eski numarası yazılırken «Ema», mütevelli kütüğü eski numarası yazılırken «Mut» rumuzlarının kullanılması gerekmektedir.
Ayrıca, o taşınmaz malın akar veya hayrat oluşuna göre, aksi kütüklerde kayıtlı ise; yeni kütüğüne eski kütük numarası yazılırken «Ak» veya «Hay» rumuzu kullanılmak suretile belirtilir.
ç. Dördüncü Bolüm: Taşınmaz malın vakfının adının kaydına mahsustur.
Taşınmaz malın vakfının tapudaki adı ne ise önce o yazılır, vakfiyedeki adı ayrı ise sonra kerre içinde aynen oda kayda geçirilir
O taşınmaz mal, birden fazla vakfa ait ise, en buyuk paya sahip vakıftan başlamak üzere sırası ile diğer vakıflarında adları yazılır.
Cemaat vakıflarında, vakfa hukukî mevcudiyet veren vakfiye, ferman, ilân veya 1936 yılında İdareye verilen beyannamedeki ad kayda geçer. Bunlar arasında mübayenet bulunması veya tereddüt uyanması halinde Genel Müdürlükten talimat alınır.
d. Beşinci Bolum; Taşınmaz malın cinsinin yazılmasına aittir.
Taşınmaz malın tapusu varsa tapudaki cinsi, yoksa fiilî durumu ne ise o kaydedilir.
e. Altıncı Bolum: Taşınmaz malın bulunduğu yeri gösterecek şekilde İl, İlçe, Bucak, Mahalle veya Köyü, Cadde, Sokak veya Mevkii kapı numarası (Eski, yeni, taj) kısımlarına ayrılmış olup, aynen doldurulması gerekir.
Tapusu olanlar için tapudaki, olmayanlar için fiilî durumu yazılır.
f. Yedinci Bölüm: Taşınmaz malın, tapu veya kadastro kaydına mahsustur. Tapusu olmayanlar için hiç bir husus yazılmaz.
Gerek eski tapulular ve gerekse tapusuzlar için yeni tapu alınınca kayda geçirilir.
g. Sekizinci Bölüm: Taşınmaz malın hektar, dekar ve metrekare olarak yuz ölçümü yazılır. Eski birimlerden evlek, arşın ve zürra gibi olanlar varsa ve sütunlardaki birime göre resmen bulunabilirse yem birimi, bulunamazsa işaretle aynen kaydedilir.
Taşınmaz malda, tapu değişikliği yapmayan, miktara müessir tapu kütükleri üzerindeki artma ve eksilmeler aynen işlenir ve 15 inci bolümde şerh verilir.
ğ. Dokuzuncu Bölüm: Ağaç olarak vakfın tasarrufunda olan akar malın adedinin yazılmasına mahsustur. Şayet; zeminin başkasına ait tapusu varsa, o tapunun 7 nci bolümde tarih ve numarası gösterilmeli ve 15 inci bölümde şerh verilmelidir. Zemin bir başka vakfa ait ise, aynı şekilde işaret edilmelidir.
h. Onuncu Bolum: Taşınmaz malın hududu bu sütuna kaydedilir. Taşınmaz malın çapı varsa «Haritasında» diye yazılmalı, tapusu varsa tapudaki hudut aynen dercedilmeli, bunlarda yoksa Özel İdare Vergi kaydındaki, oda yoksa fiilî hududu kaydedilmelidir.
ı. Onbirinci Bölüm: Taşınmaz mal hisseli ise, vakfa ait hisse miktarı yazılır. Tapu, çap ve hudutları da ilgili bölümlerine kaydedilir.
i. Onikinci Bölüm: Taşınmaz malın vergi hesap numarasının kaydına aitir.
j. Onüçüncü Bölüm: Taşınmaz malın mülkiyetinin Genel Müdürlük veya vakfının elinden çıkması halinde kullanılır. (Kırmızı mürekkeple yazılır.)
Taşınmaz mal satış, istimlâk veya mübadele gibi işlemlerle mülkiyeti devredildiği takdirde; akar ise İdare Meclisinin, hayrat ise Bakanlar Kurulunun kararlarının tarih ve numarası ile satış defteri numarası ve ayrıca satış bedeli yazılır.
Taşınmaz malın mahkeme kararı ile mülkiyeti devredildiği takdirde; hükmen sütununda, mahkemenin adı, kararın tarihi ve numarası kaydedilir.
k. Ondordüncü Bölüm: Taşınmaz malın kütükler arasında veya ayni kütük içindeki nakil işlemlerine aittir (Kırmızı mürekkeple yazılır).
Taşınmaz mal; ayrı bir kütükten gelmişse, geldiği kütüğün ve İlin adı, cilt, sahife ve sıra numarası, ayrı bir kütüğe gitmişse, gittiği kütüğün ve İlin adı, cilt, sahife ve sıra numarası kaydedilir ve bu kayıtlar aynen aksi kütüklerin geldi veya gitti sütunlarınada yazılır.
Taşınmaz mal; aynı kütükte yer değiştirmişse (Meselâ, ilçeler arası nakil), geldiği ve gittiği İlçelerin kayıtlarına cilt, sahife ve sıra numarası işlenir. İfraz ve tevhit gibi işlem görmüşse; o kayıtlar veya kayıt yerine kütüğün son numaralarında yeniden kayıt tesis edilir
Taşınmaz malda, tapu değişikliği yapmayan ve fakat miktara müessir tapu kütükleri üzerindeki değişikliklerde nakil işlemi yapılmaz.
Bütün bu işlemlerde, ayrıca kaydın müstenidatı olan İdare Meclisi kararının tarih ve numarasının da zikri zaruridir.
l. Onbeşinci Bolüm: Ayrıca bolüm açılmamış ve fakat, geçmesi zarurî kayıtlar bu sütuna yazılır. Yukarıda bölümlerde sozu geçen tamamlayıcı bilgiler kaydedileceği gibi, meselâ; vakıf mütevelli elinde ise (Mütevelli............in elindedir), emaneten veya niyabeten idare ediliyorsa (Emaneten - niyabeten idare edilmektedir), ( tarihinde mütevelli............devredildi) gibi şerhlerde verilir.
BÖLÜM IV
Sicil Fişleri
A) Sicil fişlerinin düzenlenmesi:
İdaresi Vakıflar Genel Müdürlüğüne ait mazbut vakıflar ile kontrolu Vakıflar Genel Müdürlüğüne bırakılmış mülhak, cemaat ve esnafa mahsus vakıfların akar ve hayrat taşınmaz inallarının ayrı ayrı sicil fişleri düzenlenir.
Kütükler düzenlendikten sonra sicil fişlerinin tutulması esastır. Sonradan taşınmaz mal kütüğe geçirildikçe veya yeni sıra numarası aldıkça sicil fişi düzenlenir.
Mazbut akar veya hayrat nev’inden taşınmaz mallar sicil fişlerinin düzenlenmesinde; kütüklerde olduğu gibi o ile bağlı il çelerin (Merkez İlçe dahil) herbirinin sicil fişlerine yeniden başlatarak sıra numarası verilir.
Mülhak, esnaf ve cemaata mahsus vakıfların akar veya hayrat nev’inden taşınmaz mallar sicil fişlerinin düzenlenmesinde; kütüklerde olduğu gibi o İlin her vakfına ait sicil fişlerine yeniden başlatarak sıra numarası verilir.
İstanbul Vakıflar Başmüdürlüğü, Vakıflar Bölge Müdürlükleri ile Müdürlükler; sicil fişlerini iki adet hazırlayarak 30 uncu maddede zikredilen yetkililer tarafından imza, tarih atıldıktan ve mühürlendikten sonra bir adedini kendilerinde bırakırlar ve diğerini Genel Müdürlüğe gönderirler. Bağlı Memurluk ve ilgililer varsa müsvedde fişlerinden birer tasdikli suret çıkararak verirler
Taşınmaz malın, İdare şeklinde (Mülhak iken mazbut olması gibi) veya durumunda (İfraz ve tevhit, cins tashihi işlemlerı gibi) bir değişiklik olduğu veyahutta bulunduğu mahal başka İl veya İlçeye bağlandığı takdirde, yeni sicil fişi (Veya fişler) düzenlenir ve eski fişi yerinde bırakılır. Mülkiyet devri işlemlerinde de aynı şekilde fişi muhafaza edilir.
Sicil fişi üzerindeki değişiklik ve ilâveler için yapılacak yazışmalarda, müsvedde halinde gönderilen fişler kullanılır. Hangi bolümde değişiklik veya ilâve varsa; müsvedde fişin o bölümüne kayıt işlenir ve 16 ncı Bölüme Başmüdür, Bölge Müdürü veya Mudurlerce Genel Müdürlüğe hitaben kısa bir takdim yazısı yazılarak imza tarih atılıp mühürlendikten sonra iki nüsha olarak gönderilir. Genel, Müdürlük, bu bilgiyi sicil fişine işler ve diğer nüshasına işlendiğini bildiren bir damga basılarak imza, tarih atılıp mühürlenerek mahallî Müdürlüğe iadesi üzerine mahallince bu bilgi kendi fişine işlenir. Muhaberede kullanılan bu fişler, ayrıca dosyalarında saklanır.
Mahallî Müdürlüklerce, bu bilgilerin varsa bağlı memurluk veya ilgililerindeki fişlerede işlenmesi hususu temin edilir.
B) Sicil fişlerinin kullanılması:
Vakıf Taşınmaz mallar Sicil Fişi, akar veya hayrat bilumum vakıflara ait taşınmaz mallar için kullanılır.
Genel Müdürlük ile Vakıflar İdarelerinde, mazbut, mülhak, esnaf ve cemaata mahsus Vakıfların akar ve hayrat taşınmaz mallar sicil fişleri; her ile mahsus klâsörler içine yerleştirilecek mazbut ise ilçe, değilse vakfı dosyalarına konmak suretile dosyalanır. Klasörlerin sırtı ve ön kapakları üzerine, ilin adı, vakfın idare şekli ve nev'i kütüklerdeki renkleri ile yazılır. Ayrıca klâsörlerin dış kapağına, o klâsör içinde mazbut ise ilçeler, değilse vakıflarına ait dosya bulunduğunu gösterir bir fihrist yazılarak yapıştırılır.
Sicil fişinin düzenlenmesinde, müstenidatı olan bilgilerin kaydedilmesine bilhassa dikkat edilir.
Sicil fişleri, daktilo ile siyah renkte yazılır. (9 ve 10 uncu Bölümler hariç) ve yazıların, sonradan geçecek yeni bilgilere yer bırakacağı düşünülerek, sütunların üstünden başlaması ve fişin alt kenarına paralel olması gereklidir.
Vakıf taşınmaz mallar sicil fişi, 25,- x 35,- cm. ebadında ve önlü arkalı olarak düzenlenmiştir. Fiş, onaltı bolüme, bölümlerde kendi bünyesinde gerekli bilgileri gösterecek şekilde tali kısımlara ayrılmıştır ve bir taşınmaz malın kaydına mahsustur. (Örnek 2)
Örneğinden de anlaşılacağı üzere; önce, sicil fişinin ön sahife ortasında «...........Taşınmaz Mallar Sicil Fişi» ibaresi bulunduğu kısmın ortasına o taşınmaz malın idare şekli ve nev’ıne gore (Meselâ, Mazbut, Akar, Mülhak Akar, Cemaat Hayrat gibi) ibareler büyük harflerle yazılır. Sonra, bölümlerin yazılmasına geçilir.
a) Birinci Bölüm: Sicil fişi numarasını, kütük ve senetler defteri numaralarını ihtiva etmektedir.
Sicil fişi numarası, taşınmaz malların fişlerinin düzenlenme sırasına göre konur. Mazbut vakıfların akar veya hayrat nev’inden taşınmaz mallarında her ilçe için (Kütüklerde olduğu gibi) ayrı ayrı teselsül eden sıra numaralan verilir. Mülhak, esnaf ve cemaata mahsus vakıfların akar veya hayrat nev'inden taşınmaz mallarında da her vakıf için (Kütüklerinde olduğu gibi) ayrı ayrı teselsül eden sıra numarası alır.
Kütuk sıra numarası konurken, kütüğün hangi cildi, hangi sahifesinde ve sıra numarasında olduğu kaydedilir.
Senetler defteri numarası ise; İstanbul Vakıflar Başmüdürlüğüne ait olup, diğer Müdürlükler bu kısma numara koymıyarak sadece bir çizgi çeker.
b) İkinci Bölüm: Bu kısımda, vakfın veya Vakıfların yeni kütükteki adı ile o taşınmaz malın akar (Tarla, arsa, ev, apartman, ilhanı, otel v.s.) ve hayrat (Cami, mescit, medrese, türbe, kilise, hastahane, okul v.s.) oluşlarına göre cinsleri yazılır.
c) Üçüncü Bölüm: Taşınmaz malın bulunduğu yeri göstermekte dir. İli, İlçesi, Bucağı, Mahalle veya Köyü, Cadde, Sokak veya Mevki'i, kapı numarası (Eski, yeni, taj) kaydedilir.
ç) Dördüncü Bölüm: Taşınmaz malın; tapu veya kadastro kaydı varsa, (Tarih, cilt, sayfa, sıra, pafta, ada, parsel numaralan) ve bu kayda göre yüzölçümü (Hektar, dekar, m2) ağaç ise adedi, hisseli ise hisse miktarı ve hududu yazılır. Tapu veya kadastro kaydı yok ise, bu bölümün tapu ile ilgili kısımları boş bırakılır. Tapusu yoksa, diğer sütunlara ait bilgiler kaydedilir, sonradan tapusu alınınca buna göre İşlenir.
d) Beşinci Bolüm: Taşınmaz malın, başkasına ait taşınmaz mal veya mallar üzerinde tapuda şerh verilmesi gereken haklarının, aksine o taşınmaz mal üzerinde başkasına ait tapuda şerh verilen mükellefiyeti varsa kayıtlarına mahsustur.
e) Altıncı Bölüm: Taşınmaz malın iktisap şeklinin (Vakfiye gereğince, mübadele veya satın alma sureti ile gibi) kaydına mahsustur
f) Yedinci Bölüm: Taşınmaz malda, tapu değişikliği yapmayan (meselâ, miktarın artması veya eksilmesine müessir tapu kütükleri üzerindeki değişikliklerde olduğu gibi) değişikliklerin kaydına aittir
g) Sekizinci Bölüm: Vergi durumlarının kaydına mahsustur. Genel olarak, akar taşınmaz malların kaydında kullanılır. Fakat havrat taşınmaz mallardan gelir getireni ve bu sebeple vergisi tayin edileni varsa, bunlarda kaydedilir.
Bu bölüm irat ve kıymetin takdir yılı, vergi hesap numarası, gayri safi irat, kıymet, bina vergisi, arazi vergisi Belediye vergi ve resimleri sütunlarını kapsamaktadır. Bu sütunlara bilgiler yazılmakla, beraber, ilerde herhangi bir değişiklik olduğu takdirde eski bilgi silinmeden yenisi işlenir.
ğ) Dokuzuncu Bölüm: Taşınmaz malın mülkiyetinin elden çıkmasına ait bilgilerin yazılmasına mahsustur, (Bu bölüm kaydında kırmızı renk kullanılır)
Taşınmaz malın satış, istimlâk veya mübadele gibi işlemlerle mülkiyeti devredildiği takdirde; akar ise idare Meclisinin, hayrat ise Bakanlar Kurulu Kararının tarih ve numarası ile Satış Defteri numarası ve ayrıca satış bedeli, hangi tarihte kime satıldığı (Kimin tarafından istimlâk edildiği, kiminle mübadele edildiği) yazılır
Taşınmaz malın mahkeme kararı ile mülkiyeti devredildiği takdirde; mahkemenin adı, kararın tarihi ve numarası, kime intikal ettiği kaydedilir.
h) Onuncu Bölüm: Taşınmaz malın idare şeklinde (Mülhak iken mazbut olması gibi) veya durumunda (ifraz, tevhit ve cins tahsisler gibi) bir değişiklik olduğu takdirde, yeni sicil fişi veya fişleri düzenleme işlerinde bu sütun kullanılır. (Kırmızı renkte)
Kütüğe paralel olarak yeniden fiş düzenlendiğinde, yeni fişin vak finin idare şekli ile numarası gitti olarak eski fişe kaydedilir, ayrıca, bu işlem geldi olarak yeni fişte gösterilir.
ı) Onbirinci Bölüm: Taşınmaz mal bina veya arsa ise durumunun yazılmasına mahsustur ve sütunlarda kısa ifadeler kullanılmalı ve zamanla değişen bilgiler ve ilâveler yazılmalıdır.
Bina veya arsanın, sırası ile imar durumu tarihi, imar planındaki durumu (Meselâ, mesken sahası, yeşil saha, cadde v.s. gibi), inşaat sahası (5000 m2 gibi), inşaat yüksekliği (9 m. gibi), inşaat nizamı (Bitişik, ayrık gibi) yazılır. İlerde değişiklik olursa gene aynı sütunlara işlenir.
Taşınmaz mal bina ise;
Bir tapuya bağlı arsa üzerinde bir veya birkaç adet bina bulunduğuna göre adedi, kat, daire, oda, salon, garaj adetleri ve varsa avlu veya bahçesi yazılır. Su, elektrik, havagazı, kalorifer, asansör, telefon gibi tesisat bulunduğu takdirde «var» diye belirtilir. Yoksa birşey yazılmaz. Hayrat ise ayrıca kubbeli veya çatılımı olduğu, varsa minaresi ve adedi, çan kulesi ve hademe meşrutası kaydedilir.
Binanın inşa tarihi (Biliniyorsa) ve inşa tarzı (Ahşap, kâgir, betonarme kargas, tuğla yığma gibi), inşaatın maliyeti (Yeni olanlarda biliniyorsa), ne işte kullanıldığı (Kirada, İdare binası, lojman, başka bir kamu kuruluşuna tahsisli gibi) eski eser olup olmadığı (Kayda istinaden ve eski eser tescil fişi numarası) ve halihazır durumu (Sağlamdır, haraptır, tamire muhtaçtır gibi) dercedilir.
i) Onikinci Bölüm: Taşınmaz malın takdir olunan kıymeti ile kira durumunun kayıtları içindir. Eski eserlerin kıymetleri takdir olunamıyacağından yazılmaz, arsaları değerlendirilir. Zamanla kıymet ve kira durumlarında değişiklik olursa; eski bilgiler silinmeden, takdir yılına göre, kıymet veya kirası yazılır.
j) Onüçüncü Bölüm: Taşınmaz mal bina ise; kıymet artışına müessir onarım, tadil ve masraflar, arazi ise kıymet artışına tesir eden (Sulama veya kurutma kanalı, meyvelik veya kavaklık yapılması gibi) masraflar tarih sırası ile Genel Müdürlükçe verilen emrin tarih ve numarasıda dahil yazılır. Kıymete müessir olmayacak harcamaların (Binalarda badana, çatı aktarması, arazide basit ark birkaç meyva ve kavak dikilmesi gibi) yazılmasına lüzum yoktur.
k) Ondördüncü Bolüm: Taşınmaz malın (Mazbutlar hariç) sigorta durumlarını göstermeğe mahsustur. Yapılan sigortanın muammen meblâğ (Yani kaç liraya sigortalandığı), her yıl sigortaya ödenmesi gerekin prim, neye karşı sigortalandığı (Meselâ yangın gibi) ve hangi sigorta müessesesine sigortalandığı yazılır. Sigorta yaptırılmamışsa bir şey yazılmaz. İlerde yaptırılırsa veya değişiklik olursa kaydedilir.
l) Onbeşinci Bölüm: Diğer bölümlerde yazılmayan veya önceden düşünülemediği için ayrıca bir bölüm açılamayan ve fakat, yazılması lüzumlu bilgiler varsa, «Düşünceler» adı altında açılan bu bölüme yazılır.
m) Onaltıncı Bölüm: Sicil fişinin düzenlendiği tarihi, Başmüdür, Bölge Müdürü veya Müdürün adı, soyadı, imza ve mührünü gösterir, ilgili memurun parafıda konulur.
BÖLÜM V
Müşterek Hükümler
Vakıf taşınmaz malların envanterinin yaptırılması, yeni kütükler ve sicil fişlerinin düzenlenme çalışmaları, Genel Müdürlük Emlâk Müdürlüğünce takip edilerek sonuçlandırılır.
Kütükler mahallî teşkilâta gönderilirken Genel Müdürlük Emlâk Müdürlüğünce, faslı müşterekleri mühürlenir ve sonuna kaç sahifeden ibaret olduğuna dair şerh verilir.
Genel Müdürlükte yeni kütükler ve sicil fişleri klasörleri, İllerin alfabetik esasına göre sıraya konur.
Genel Müdürlük ve Teşkilâttaki yeni kütükler ve sicil fişleri, eski kütükler ve tespit fişleriyle birlikte ilgili Müdürler (Memurluklarda Memurlar) arasında devir ve teslim edilir.
Bu Yönetmelik hükümleri yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Bu Yönetmelik hükümlerini Vakıflar Genel Müdürü uygular.