Yargıtay İç Yönetmeliği

BİRİNCİ BÖLÜM

BAŞLANGIÇ

Amaç

Bu yönetmelik Yargıtay Birinci Başkanı, birinci başkanvekilleri, daire başkanları ve üyeleri, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı ve Yargıtay Cumhuriyet Başsavcıvekili, tetkik hâkimleri, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcı Başyardımcısı, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcı yardımcıları ile personelin Yargıtay Kanununda gösterilmeyen ve bu Kanuna aykırı düşmeyen görev ve yetkilerini, çalışma usullerini, seçimlerin yöntemini, tutulacak defterleri ve basılı kağıtların kullanılış şeklini düzenlemek ve Yargıtay'ın iç düzenini ve Yargıtay Kanununun uygulanmasını sağlamak amacıyla hazırlanmıştır.

İKİNCİ BÖLÜM

GENEL HÜKÜMLER

Kuruluş

Yargıtay; Birinci Başkanlık, karar organları, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı, bürolar ve idarî birimlerden oluşur.

Karar organları, bürolar ve idarî birimler

A) Yargıtay'ın karar organları şunlardır:

1- Daireler,

2- Hukuk Genel Kurulu,

3- Ceza Genel Kurulu,

4- Büyük Genel Kurul,

5- Başkanlar Kurulları,

6- Birinci Başkanlık Kurulu,

7- Yüksek Disiplin Kurulu,

8- Yönetim Kurulu.

B) Bürolar ve idarî Birimler:

1- Yayın Kurulu,

2- Tasnif Kurulu,

3- Yayın işleri Müdürlüğü,

4- Sağlık Müdürlüğü,

5- Eğitim ve Sosyal işler Müdürlüğü,

6- Yazı işleri Büroları,

7- Sivil Savunma Uzmanlığı,

8- Özlük İşleri Müdürlüğü,

9- Levazım Müdürlüğü,

10- Daire Müdürlüğü.

Yeni hizmet birimlerinin kurulması

Genel Kadro Kanunu, Devlet Memurları Kanunu ve diğer mevzuat ile kurumlar için getirilecek yeni hizmetlerin gerektirdiği birimler, Birinci Başkanlık Kurulunca kurulurlar.

Tanımlar

A) Görevin vekâleten yerine getirilmesi için; söz konusu görevin açık olması veya asıl görevlinin izinli, özürlü ya da çalışma saatleri içinde görevli olarak başka kurul yahut hizmetlerde bulunması gereklidir.

(B) Kıdem; Yargıtay Üyeliğine aynı tarihte seçilenler için hâkimlik, Cumhuriyet Savcılığı veya bu sınıftan sayılan hizmetlerdeki kıdem esas alınır. Bunda da eşitlik halinde kıdem yaşa göre belirlenir.

C) Özür; Kanunda gösterilen veya daireye gelmemeyi haklı kılan hallerdir.

D) Dosya takririnde görevliler deyimi; başkanlar, üyeler ve tetkik hâkimlerini kapsar.

Kurullara katılmada öncelik

Yargıtay Büyük Genel Kurulu ile Hukuk ve Ceza Genel Kurullarına ve Başkanlar Kurullarına katılmak, daire başkanları ve Yargıtay üyelerinin başta gelen görevlerindendir

Duruşmada bulunanların görüşmelere katılma zorunluluğu

Bir işin duruşmasında bulunmuş olan başkan ve üyelerin çoğunluğunun, kurul kadrolarında değişiklik, izin ve hastalık gibi nedenler dışında o işin görüşülmesinin yapıldığı kurullarda yer alması zorunludur

Kurullara başkanlık

Yargıtay Büyük Genel Kurulu ile Hukuk ve Ceza Genel Kurullarına Birinci Başkanın başkanlık etmesi asıldır.

Yargıtay Büyük Genel Kuruluna, Birinci Başkanın bulunmadığı hallerde başkanvekillerinden kıdemli olanı, onun da yokluğunda diğer başkanvekili,

Birinci Başkanın bulunmadığı ya da başkanlık etmediği zamanlarda Hukuk Genel Kuruluna hukuk dairelerinden, Ceza Genel Kuruluna ise ceza dairelerinden seçilmiş olan birinci başkanvekili,

Birinci Başkan ve birinci başkanvekillerinin de bulunmamaları hallerinde, o kurulda toplantıya katılmış olan en kıdemli daire başkanı başkanlık eder.

Başkanlar kurullarında başkanlık görevi

Başkanlar kurullarına Birinci Başkanın başkanlık süresi asıldır.

Birinci Başkanın bulunmadığı hallerde Başkanlar Kurulunda başkanlık görevi, birinci başkanvekillerinden kıdemlisi, bulunmaması halinde diğer başkavekili, onun da bulunmaması halinde ise kurula katılan daire başkanlarından kıdemli olanı tarafından yerine getirilir.

Hukuk ve Ceza Daireleri Başkanlar Kurullarında Birinci Başkanın bulunmadığı hallerde, Hukuk Daireleri Başkanlar Kuruluna hukuk dairelerinden seçilen Birinci Başkanvekili; Ceza Daireleri Başkanlar Kuruluna, ceza dairelerinden seçilen Birinci Başkanvekili başkanlık yapar, ilgili birinci başkanvekilin bulunmaması halinde diğer başkanvekili, onunda bulunmaması halinde en kıdemli daire başkanı başkanlık görevini yerine getirir.

Daire başkanlarına vekillik ve bu sıfatla genel kurullara katılma

Daire başkanlarına vekillik görevini yapmak koşullarından birinin gerçekleşmesi halinde kıdemli üye, genel kurullarda ve dairede başkana vekillik eder.

Ayrık hükümler saklıdır.

Başkanlar kurullarına katılma zorunluluğu

Yasal özürleri olmadıkça birinci başkanvekilleri ve daire başkanları, başkanlar kurullarına katılmak zorundadırlar.

Başkanların izinli olmaları veya yasal özürleri halinde, yerine o dairenin kıdemli üyesi kurula katılır.

Görüşmelerin gizliliği

Kurullarda görüşmeler gizlidir. Görüşmelerde başkan, üyeler ve görevli tetkik hâkimleri dışında kimse bulunamaz. Özel hükümler saklıdır.

Hâkim adayları bu görüşmelerde bulundurulabilirler.

Daireler kurullarının çalışamayacağı haller

Büyük Genel Kurul ve İçtihadı Birleştirme Büyük Genel Kurulunun toplantısı sırasında bütün daireler; Hukuk İçtihadı Birleştirme Genel Kurulunun toplantısı sırasında hukuk daireleri ve Ceza İçtihadı Birleştirme Genel Kurulunun toplantısı sırasında da ceza daireleri kurullarında da çalışma yapılamaz.

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

Çalışma Usulleri

Birinci Ayrım

Kurulların Çalışması

İçtihatların birleştirilmesini Birinci Başkan, doğrudan doğruya veya Yargıtay dairelerinin veya genel kurulların verdikleri karar sonucunda veya Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısının bizzat yazı ile başvurması halinde, Birinci Başkanlık Kurulu kararına gerek olmaksızın ilgili kuruldan ister.Bu isteklerin gerekçeli bulunması ve giderilmesi istenilen aykırılığın niteliğini açıkça belirten özet içermesi zorunludur.

Birinci Başkanlık Kurulu, Yargıtay Kanununun 45. maddesinin 2. fıkrası hükmü uyarınca yapılan başvurmalar halinde ilgili kurul ve daire başkanlarından bu konudaki daire görüşlerini yazılı olarak bildirmelerini ister.İlgili kurul ve daire başkanları en geç iki ay içinde daire görüşünü bildirirler.

Görüşler alındıktan sonra Birinci Başkanlık Kurulu, kendi üyelerinden birini içtihatların birleştirilmesine gerek bulunup bulunmadığını incelemek ve en çok 15 gün içinde raporunu vermek üzere görevlendirir.

Birinci Başkanlık Kurulu, yukarıdaki fıkrada sözü edilen rapor ve ilgili daire başkanlarının yazılı görüşlerini inceledikten sonra içtihatların birleştirilmesi yoluna gitmenin, gerekip gerekmediği hususunda kesin olarak karar verir

Kurul, içtihatların birleştirilmesi yoluna gidilmesini uygun gördüğü takdirde, daire başkan veya üyelerinden birini raportör olarak görevlendirir ve toplantı gününü belirler.

İçtihadı Birleştirme Genel Kurullarının toplanma yeter sayısı

Yargıtay Büyük Genel Kurulu ile Hukuk ve Ceza içtihadı Birleştirme Genel Kurulları, dairelerin herbirinin mevcudu beş itibar edilerek toplamının en az üçte ikisi ile toplanır.

Şu kadar ki Yargıtay Büyük Genel Kurulu içtihadı Birleştirme toplantılarında Ceza Genel Kuruluna katılması zorunlu üye sayısının üçte ikisi kadar ceza dairesi üyesi ile hukuk ve ceza daireleri başkanlarının en az yarısından fazlasının toplantıda bulunması zorunludur. Başkanların yeter sayısı diğer, başkanlarla doldurulmak mümkün oldukça, en kıdemli üye ile doldurulamaz.

Hukuk ve Ceza Genel Kurulları toplantılarında daire başkanlarının en az yarısından fazlasının bulunması zorunludur.

Yargıtay Büyük Genel Kurulu ile Ceza Genel Kurulunun İçtihadı Birleştirme toplantılarına, ayrıca Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı ve Yargıtay Cumhuriyet Başsavcıvekili de katılırlar.

İçtihadı Birleştirme Genel Kurullarının çalışması

İçtihadı birleştirme kurullarındaki görüşmeler, Yargıtay Kanununun 45/4 ve 17/1C maddeleri uyarınca Başkanlar Kurulu tarafından verilmiş olan ilke kararlarına ve İç Yönetmelik hükümlerine göre yapılır.

Kararların yazılmasında da aynı ilkeler ve Yönetmelik hükümleri uygulanır..

Alınmış olan ilke kararlarının uygulanma alanına geçirilebilmesi için gerekli araç ve gereçler Birinci Başkanlıkça sağlanır.

Dairelerin çalışması

Daireler bir başkan ve dört üyenin katılmasıyla toplanan işi görüşür ve çoğunluk ile karar verirler. Müzakereler gizli cereyan eder.

Görüşmeye katılan başkan ve üyelerin adlan mahallerine gönderilecek karar örneklerine de yazılır. Karar çoğunluk ie verilmişse karşı oy yazısı, kararların asıl ve örneklerinde gösterilir.

Dairelerde dosyaların ön İncelemesi

Yargıtay incelemesi için dairelere gelen dosyalar bekletilmeksizin görev ve iş bölümü, temyiz edilebilir nitelikte bulunup bulunmadığı, temyiz isteğinin süresi içinde olup olmadığı, temyiz şartı ve diğer usul eksikleri yönlerinden ön incelemeye tâbi tutulurlar.

Ön inceleme sırasında, temyiz incelemesinin başka daireye ait olduğu, temyiz edilebilir nitelikte bulunmadığı, temyiz isteğinin süresi içinde olmadığı, temyiz şartının yerine getirilmediği ve diğer usul eksiklikleri bulunduğu saptanan dosyalar dairede öncelikle incelenip karara bağlanır.

Dosyanın görevlilere verilmesi

Dosyalar, görevlilere daire esas defterindeki sıra numaralarına göre verilir. Ancak başkan gerektiğinde bu sırayı değiştirmeye yetkilidir. Acele işler ve başkanın yaptığı değişiklik dışında bu sıra bozulamaz.

Dosyaların görevlilere dağıtılması, daire başkanının uygun görmesine göre yapılır.

Yasaların belirledikleri dışında acele işlerin neler olduğu işlerin niteliği gözetilerek her takvim yılı başında daire kurullarınca ilke kararıyla saptanır.

Görevlilerce işin takriri

Görevliler, kendilerine verilen işi haftanın daha önceden saptanan belli günlerinde daire kuruluna takrir ederler.

Görevliler, o hafta takrir edilecek dosyaların takrir çizelgesini hazırlarlar (Örnek: 37/a, 39/b). Bu çizelgeye dosyalar daire esas sayısına göre sıra ile yazılır. Daire kurulunca yapılacak görüşmeler soncunda verilen karar, başkan tarafından yazdırılır veya kararın niteliği (onama, bozma, ret, inceleme, iade gibi) ile kararda bulunacak hususlar saptanır ve bu kararı kimin yazacağı başkanca belli edilir ve her iki halde de bu kararın altı konularak başkan ve üyelerce imzalanır. Ayrıca, takrir çizelgesinin belli yerine kararın niteliği başkan tarafından yazılır ve altı kurula katılanlar ve görevli tarafından imza edilir. Maddi hatalar ve eksiklikler aynı kurulca görüşülerek düzeltilebilir. Bu çizelge, özel kartonunda saklanır.

Daire kurulunda görüşmelerin yöntemi

Daire kurulunda görüşmeler başkan tarafından yönetilir. Görevliler raporlarını okur ve gerekli açıklamaları yaptıktan sonra sonu hakkındaki düşüncesini gerekçesi ile kurula bildirirler. Eksik kalan yönler görevliye tamamlattırılır.

Görüşmelerin yeterliliğini başkan takdir eder. Ancak, konunun aydınlığa kavuşması için görüşmelere devam edilmesi üyeler tarafından istenildiği takdirde başkan bu isteğe katılmaz ise, bu sorun kurulda bulunanların çoğunluk oyları ile çözülür.

İşin daha derinlemesine incelenmesi ve bu konuda bir araştırma yapılması gerekiyor ve bu yön kurulca zorunlu görülüyorsa, başkan görüşmeyi bir başka güne bırakır. Bu durumda, inceleme ve araştırma başkan veya onun görevlendireceği bir üye tarafından yapılabilir. Kurulun sonraki toplantılarına engelleri bulunmadıkça aynı üyeler katılırlar. İşin ikinci görüşmesi başkanların saptayacağı en yakın bir tarihte yapılır.

Hukuk ve ceza genel kurullarının oluşumu

Hukuk Genel Kurulu, hukuk dairelerinin başkan ve üyelerinden; Ceza Genel Kurulu, ceza dairelerinin başkan ve üyelerinden oluşur.

Hukuk ve Ceza Genel Kurullarının, içtihadı birleştirme dışındaki toplantılarında, işi görüşme konusu olan dairelerden beşten fazla üyenin katılmaması koşulu ile bu kurullara bağlı daire sayısının en az iki katı üyenin bulunması zorunludur, işi görüşülen dairenin beşten fazla üye ile katılmış bulunması halinde, kararda karşı oyu bulunmamak koşulu ile en kıdemsiz üye kuruldan çıkar.

Toplantılarda daire başkanlarının en az yarısından fazlasının ve başkanlarının katıldığı dairelerden bir, katılmadığı dairelerden iki üyenin bulunması gereklidir. Yasal zorunluk olmadıkça üye eksikliği diğer daire üyeleriyle doldurulamaz.

Hukuk ve Ceza Genel Kurullarındaki başkanlar yeter sayısı, başkanların izinli veya özürlü olması halinde aynı dairenin kıdemli üyesi ile doldurulur.

İcra ve iflâs Kanunundaki ceza hükümlerinin uygulanmasına ilişkin daire kararlarının Ceza Genel Kurulunda incelenmesi sırasında ilgili dairenin başkan ve en az bir üyesi de Ceza Genel Kuruluna katılır.

Müzakere ve oylamada bulunmamak koşuluyla itiraz ettiği konularda görüşünü açıklamak üzere Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı veya Yargıtay Cumhuriyet Başsavcıvekili Ceza Genel Kuruluna bizzat katılabilirler, görüşlerini açıkladıktan sonra kuruldan çıkarlar.

Hukuk Genel Kurulunun ilk derece mahkemesi olarak görev yapması halinde kurul, asgarî toplanma nisabı ile toplanır ve kesin olarak karar verir. Yasal özürü olmadıkça aynı başkan ve üyelerin dava sonuçlanıncaya kadar kurula katılmaları zorunludur .

Ceza Genel Kurulunun ilk derece mahkemesi olarak görev yapması halinde kurul, asgarî toplanma nisabıyla toplanır ve karar verir. Yasal özürü olmadıkça aynı başkan ve üyelerin dava sonuçlanıncaya kadar kurula katılmaları zorunludur. Ceza Kurulunun bu suretle verdiği kararların yeniden incelenmesi halinde Kurul, hukukî engeli olmayan kurul başkanı ile Yargıtay ceza dairelerinin diğer başkanları ve her daireden en az ikişer üyenin katılmasıyla oluşur, evrak üzerinde inceleme yapar ve kesin olarak karar verir. Başkanların katılamadığı durumlarda başkanın yerine engeli olmayan en kıdemli üye kurula katılır.

Hukuk ve ceza genel kurullarına katılacak ve üyelerin belirlenmesi

Hukuk ve Ceza Genel Kurullarına katılacak başkanlar, Birinci Başkan; üyeler ise, daire başkanı tarafından belirlenir ve ikişer aylık listeler halinde ilgili dairelere ve dairelerce de ilgili kurul başkanlıklarına sunulur. Daire başkanı, dairesine ait görüşülecek işin niteliğine göre belirlenenlerin dışında bir üyeyi kurula katılmak üzere görevlendirebilir.

Nöbetçi başkan ve üyeler, kurullara katılmak zorundadırlar.

Başkanların özürleri halinde onun yerine kıdemli üye, üyelerin özürleri halinde başkanın belirleyeceği üye kurula katılır.

Zorunlu haller dışında özrün önceden yazı ile bildirilmesi gerekirdi.

Kurullara katılmamak veya geç katılmak suretiyle kurul çalışmalarını aksatan başkan ve üyelerin adları, Yargıtay Kanununun 21. maddesinin 4. bendi gereğince işlem yapılmak üzere Birinci Başkanlığa bildirilir.

Genel kurulların gündemi

Genel Kurullarda görüşülecek işlerin gündemi bu kurullara başkanlık edecek başkan tarafından toplantı gününden en az bir hafta önce düzenlettirilerek dairelere üye adedine göre dağıtılır, itiraz ettiği işlerde Ceza Genel Kurulu gündemi ayrıca Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığına da verilir. Gündemlerde görüşülecek dosyalardaki maddî olay, bozma ve direnme ile temyiz nedenleri özet olarak anlaşılır biçimde belli edilir.

Başkan ve üyeler, dilerlerse görüşülecek işlerin dosyalarını inceleyebilirler.

Gündemin düzenlenmesinde, görüşülecek işlerin kurulların esas defterindeki sıra numarası esas alınır. Ancak, kurul başkanı bu sırayı değiştirmeye yetkilidir. Acele işler ve kurul başkanının yaptığı değişiklik dışında bu sıra bozulamaz. Kanunların belli ettiği acele işler dışında dairelerce acele görüşülmesi kabul edilen işler, genel kurullarda da aynı nitelikte sayılır.

Hukuk ve ceza genel kurullarında görüşmelerin yönetimi

Hukuk ve Ceza Genel Kurullarında görüşmeleri kurul başkanı açar, yönetir ve gerektiğinde toplantıya ara verir.

Toplantı açıldıktan sonra yok/ama yapılır, toplantı ve görüşme yeter sayısının bulunduğu saptanırsa gündeme geçilir.

Toplantıya katıldıktan sonra ayrılmak zorunda kalan başkan ve üyeler, kurul başkanına durumu ve özürlerini bildirirler.

Görüşülmekte olan işin kararına hukukî engeli nedeniyle katılamıyacak üyeler, görüşme başlamadan önce kuruldan çıkarlar.

Bir işin görüşülmesine başlanılmadan önce o işe ait dosyayı inceleyen görevli önceden hazırladığı raporu okuyup gerekli açıklamayı yapar.

Ceza Genel Kuruluna katılmış ise, itiraz ettiği konularda görüşünü açıklamak üzere Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı veya Yargıtay Cumhuriyet Başsavcıvekiline söz verilir. Adı geçenler yaptıktan sonra kuruldan çıkarlar.

Görüşme, görevlinin düşüncesini bildirmesiyle başlar.

Kurulda öncelikle usule ilişkin hususlar hakkında konuşmak isteyene söz verilir.

Daha sonra o işle ilgili bulunan dairenin başkanı veya daire başkanının uygun göreceği ve karşı oyu olmayan bir üye, dairenin kararındaki görüşü açıklar. Bundan sonra kurula katılmış ise sarardaki karşı oyu temsil eden üyeye söz verilir.

Konu hakkında eksik görülen yönlerin tamamlanması ve gerekli açıklamaların yapılması amacıyla üyelerin sormak istedikleri sorular kurul başkanına yöneltilir. Kurul başkanı, görevliye gerekli açıklamaları yaptırır. Üyeler tarafından doğrudan doğruya görevliye soru yöneltilemez.

Konu hakkında düşüncesini bildirmek isteyen üye, kurul başkanından söz alır. Başkandan söz alınmadıkça konuşulamaz. Konuşmalar, başkana karşı yapılır. Görüşmeler sırasında karşılıklı tartışma yapılamaz ve konuşmakta olan üyenin sözü bir başka üye tarafından kesilemez. Konu dışında veya tekrar niteliğinde konuşma yapılamaz. Uyarılmasına rağmen bu tutumunu sürdüren üyenin sözü başkan tarafından kesilir. Birden çok üyenin söz istemesi halinde istek sırasına göre söz verilir. Bir konu üzerinde aynı üyeye ancak iki kez söz verilebilir. Daha çok söz verilmesi kurul kararına bağlıdır.

Kendisine ileri sürmediği bir görüş yakıştırılan üye, görüşmelerin her aşamasında söz isteyebilir. Başkanın söz vermemesi halinde üye direnirse, kurulun oyuna başvurulur ve çoğunluk oylarıyla sorun çözülür.

Oylamadan önce son söz, işi görüşülen daire kararındaki çoğunluk görüşünü temsil eden başkan veya üyeye verilir.

Görüşmelerin yeterliğini kurul başkanı takdir eder. Ancak, konunun aydınlığa kavuşması için görüşmelerin sürdürülmesi üyeler tarafından istenildiği takdirde kurul başkanı bu isteğe katılmaz ise, bu yön kurulda bulunanların çoğunluk oyları ile çözülür.

Hukuk ve ceza genel kurullarında oylama ve karar

Hukuk ve Ceza Genel Kurullarında görüşmeler tamamlandıktan sonra oylama, başkan tarafından en kıdemsiz üyeden başlanarak kıdem sırasına göre yapılır. Üyeler, oya sunulan her karar hakkında oy kullanmak zorundadırlar. Çekimser oy kullanılamaz. Oyların toplanmasında kurul başkanı kâtip bulundurabilir.

Kurullarda görüşmeler tutanakla saptanmaz. Ancak, görüşmeler sonunda oylama sonucu, kurulun vardığı karar ve çoğunluğu sağlayan gerekçe başkan tarafından kurula hemen açıklanır; bu gerekçe yazılacak kurul kararında belirtilir.

Üyelerce, yanlış anlama gibi nedenlere dayanan oy düzeltmeleri ancak sonucun açıklanmasından önce yapılır.

Başkan tarafından sonucun açıklanmasıyla o iş hakkında görüşme bitirilmiş olur.

Hukuk ve ceza genel kurullarında ön sorun

Genel kurullarda işin esasına girmeden önce, konu ile ilgili olarak çözülmesi gereken bir ön sorun ortaya çıkarsa ilkin o yönden görüşme ve oylama yapılır. Oylama sonucu ön sorun karara bağlandığı takdirde, gerekiyorsa işin esasına geçilerek görüşmesi yapılır ve oylanır.

Ön sorun oylaması sonucu, bir üyenin düşüncesine aykırı düşmüş olsa dahi o üye de işin esası hakkında oy vermek zorundadır. Oylar sorunu çözümleyici nitelikte kullanılır.

Bir toplantıda ön sorun kurulun oyları ile karara bağlanmış ve ancak işin esası üzerindeki görüşmelerde yeterli oy sağlanamaması nedeniyle ikinci kez görüşme gerekmiş ise, bu takdirde ön sorun oylaması ve kararı geçerli olup, bu konuda yeniden görüşme yapılamaz. Bu durumda önsorun oylamasına katılan üyeler belli edilerek tutanakla saptanır ve son kararda da bu yön açıklanır.

Hukuk ve Ceza Genel Kurullarında kararın çıkmış sayılması

Hukuk ve Ceza Genel Kurullarında toplantıda bulunanların üçte ikisinin oyu ile karar verilir. Birinci toplantıda üçte iki oy çoğunluğu sağlanamazsa ikinci toplantıda bulunanların çoğunluğu ile karar verilir. Bu ilke ön sorunun hallinde de aynen uygulanır. Ancak, içtihadı birleştirme toplantılarında, birinci ve ikinci toplantıda üçte iki çoğunluk sağlanamaz ise üçüncü toplantıdakilerin çoğunluğu ile karar verilir.

Oylama sırasında oylar ikiden çok görüş doğrultusunda dağılmış olursa, bir görüş üzerinde karar için yeterli oy sayısı gerçekleşmedikçe karar çıkmış sayılmaz. Aynı işin sonraki görüşmesinin oylamasında da konunun karara bağlanmış sayılabilmesi için kurula katılan üyelerin çoğunluk oylarının bir görüş üzerinde birleşmiş olması zorunludur. Oylama, işin hem sonucunu hem de sonucu meydana getiren gerekçeyi kapsar ve belli eder. Çoğunluk ve azınlık oy sayıları karara yazılır. Kararın da en geç bir ay içinde yazılarak mahalline gönderilmesi zorunludur.

Genel Kurullarda ikinci görüşme

Birinci görüşmede yeterli oy sağlanamaması nedeniyle sonuçlanmayan işlerin yeniden görüşülmesi için saptanacak süre bir haftadan az ve iki aydan fazla olamaz.

Genel Kurullarda karar

Hukuk ve Ceza Genel Kurulları kararlarında çoğunluk düşüncesi yanında azınlık düşüncesi de gösterilir.

Karşı oy yazısını yazmak isteyen üye, bu yazısını en geç bir hafta içinde kurul başkanlığına vermek zorundadır.

Çoğunluk ve azınlık görüşlerinde karşı düşünceyi küçültücü nitelikte üslup kullanılamaz.

Görüşmeye katılanların ad ve soyadları ile oylarının niteliği, mahalline gidecek karar örneklerinin altında da gösterilir.

Hukuk ve Ceza Genel Kurullarında ön inceleme

Yönetmeliğin 18. maddesi hükmü, Hukuk ve Ceza Genel Kurullarının ön incelemesinde de uygulanır.

Başkanlar Kurulunca, dairelerin iş durumlarında denge sağlayıcı karar alınması

Başkanlar Kurulunun Yargıtay Kanununun 17/1b maddesinde yer alan görevlerini yapmak üzere toplanmasından en az onbeş gün önce Birinci Başkanlıkça dairelerden gönderilen aylık iş nitelik cetvellerinden her daireye geçen yıl içinde gelen, çıkan ve kalan işleri sayı ve nitelikleriyle gösteren yıllık iş nitelik cetvelleri düzenletilir ve bilgi için ilgili daire başkanlarına gönderilir.

Başkanlar Kurulu bu konuda karar almak üzere yapacağı toplantıda, her dairenin yıllık iş nitelik cetvellerindeki gelen, çıkan ve kalan iş durumlarına göre daireler arasında iş miktar ve niteliği yönünden o dairece normal çalışma ile giderilemeyecek bir dengesizlik bulunduğu kanısına varırsa daire başkanlarının istemlerini de göz önünde tutarak dairelerin iş durumunda denge sağlayıcı karar alır.

Başkanlar kurulu kararlarının yayımlanması

Başkanlar Kurulunun yukarıki madde gereğince aldığı kararların birer örneği tüm mahkemelere duyurulmak üzere Adalet Bakanlığına, bilgi için daire başkanlıklarına, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığına, Yargıtay Kararları Dergisinde yayımlanması için Yayın işleri Müdürlüğüne, barolara ve avukatlara duyurulmasını sağlamak üzere Türkiye Barolar Birliği Başkanlığına gönderilir ve Yargıtay Kanununun 58, maddesi gereğince Resmî Gazete'de yayımlanır.

Başkanlar Kurulunun görev ve iş uyuşmazlığına ilişkin emsal nitelikteki kararları ise Yargıtay Dergisi'nde yayımlanır ve ayrıca birer örneği ilgili daire başkanlıkları ile Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığına gönderilir.

İkinci Ayrım

Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının Çalışması

Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının bütünlüğü

Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı; Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcıvekili, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcı başyardımcısı ve Yargıtay Cumhuriyet Başsavcı yardımcıları ile bir bütündür. Çalışmaları bu temel ilkeye göre yürütülür

Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı ve Yargıtay Cumhuriyet Başsavcıvekilinin görevleri

Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısının görevleri

1- Cumhuriyet Başsavcılığını temsil etmek,

2- Anayasa Mahkemesinde Cumhuriyet Savcılığı görevi yapmak,

3- Ceza Genel Kurulunda görülen davaların duruşmalarına katılmak,

4- Bizzat veya Cumhuriyet Başsavcı Başyardımcısı, Cumhuriyet Başsavcı yardımcıları marifetiyle siyasî partilerin tüzük ve programlarını ve kurucularının hukukî durumlarının Anayasa ve kanun hükümlerine uygunluğunu, kuruluşlarını takiben ve öncelikle denetlemek, faaliyetlerini takip etmek, gerektiğinde siyasî parti, siyasî parti üyesi veya kuruluşu hakkında mahallinde, denetleme, inceleme ve soruşturma yapmak, yaptırmak,

5- Siyasi partilerin kapatılması hakkında dava açmak,

6- Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının verimli ve düzenli bir şekilde çalışmasını sağlamak ve bu yolda uygun göreceği her türlü tedbiri almak,

7- Yargıtay Cumhuriyet Başsavcı başyardımcısı ve yardımcılarının görevlere ve bu görevlerden başka görevlere atanmalarında yetkili mercie görüş bildirmek,

8- Yargıtay Cumhuriyet Başsavcı başyardımcısı ile Yargıtay Cumhuriyet Başsavcı yardımcılarının yükselme ve ilerleme fişlerini düzenlemek,

9- Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı bürolarını ve personelini denetim ve gözetim altında bulundurmak veya denetim ve gözetimi tensip edeceği yardımcılarından birine yaptırmak,

10- Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı bürolarına naklen atanacak personelin inhalarını yapmak,

11- Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığında görevli personel hakkında ilgili kanunla belirtilen uyarma, kınama ve aylıktan kesme disiplin cezalarını uygulamak,

12- Yargıtay Büyük Genel Kurulu ile Ceza Genel Kurullarındaki içtihatların birleştirilmesi müzakere ve kararlarına katılıp oyunu kullanmak,

13- Siyasî Partiler Kanunu ve diğer kanunlarla verilen görevleri yerine getirmek.

Yargıtay Cumhuriyet Başsavcıvekilinin görevleri şunlardır:

1- Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısının kanunî nedenlerle görevi başında bulunmaması halinde, kanunların bizzat Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı tarafından yapılmasını öngördüğü görevler dahil, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısının tüm görevlerini yerine getirmek,

2- Ayrıca Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı görevi başında bulunsa dahi kanunların bizzat Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı tarafından yapılmasını öngördüğü görevler dahil olmak üzere Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısının vereceği işleri ifa etmek,

3- Yargıtay Büyük Genel Kurulu ile Ceza Genel Kurulundaki içtihatların birleştirilmesi müzakere ve kararlarına katılıp oyunu kullanmak.

Yargıtay Cumhuriyet Başsavcı Yardımcısının görevleri

1) Yargıtay Cumhuriyet Başsavcı Başyardımcısı, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısının veya Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısının veya Yargıtay Cumhuriyet Başsavcıvekilinin vereceği görevleri yapar. Özel hükümler saklı kalmak kaydıyla Yargıtay Cumhuriyet Başsavcı ve Vekilinin yokluğunda Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısına vekillik eder. Başyardımcısının da bulunmadığı zamanlarda bu görevi en kıdemli Yargıtay Cumhuriyet Başsavcı yardımcısı yapar.

2- Gelen evrakın, belli edilecek ölçülerde Cumhuriyet başsavcı yardımcılarına dağıtılmasını sağlamak,

3- Dağıtılan işlerin zamanında ve eksiksiz incelenip sonuçlandırılmasını Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı adına izlemek,

4- Tebliğname, karar düzeltme ve itiraz yazılarının, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısının görüşüne ve saptanan sakka uygun olarak yazılmasını sağlamak,

5- Yazı İşleri Müdürü, büro ve diğer görevlileri sürekli denetimi altında bulundurmak,

6- Kanun ve Yönetmeliklerle kendisine verilen diğer işleri yapmak

Yargıtay Cumhuriyet Başsavcı Yardımcılarının görevleri

Yargıtay Cumhuriyet Başsavcı yardımcılarının görevleri:

1- Verilen işleri süresinde ve eksiksiz inceleyip Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı adına düzenleyecekleri ve imza edecekleri tebliğnamelere bağlıyarak sonuçlandırmak,

2- Dairelerden çıkan ilâmları uygulama, içtihat ve tebliğnamelere uygunluk açılarından inceleyerek Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısının görüşüne göre karar düzeltme veya itiraz yollarına gitmek,

3- Yargıtay Cumhuriyet Başsavcı başyardımcısı tarafından düzenlenecek sıraya göre Ceza Genel Kurulu ile dairelerin duruşmalarına katılarak düşüncesini bildirmek,

4- Yargıtay Cumhuriyet Başsavcı başyardımcısı tarafından düzenlenecek sıraya göre ceza dairelerinin günlük çalışmaları sona erinceye kadar çalışma saati dışında nöbet tutmak,

5- Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı tarafından verilecek ve ayrıca kanun ve yönetmelikle verilen diğer görevleri yapmaktır.

Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı bölümleri

Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı, Yargıtay ceza daireleri sayısı kadar bölümlere ayrılır. Her bölümdeki Yargıtay Cumhuriyet Başsavcı yardımcıları, bölümlerinin bakmakla görevlendirildiği konularla ilgili dosyaları inceleyip tebliğnameye bağlayarak dairesine verirler.

Yargıtay ceza daireleri görevi dışında kalan icra ceza ve kanun yararına temyiz işlerini inceleneceği bölüm ve bu işlere bakacak Yargıtay Cumhuriyet Başsavcı yardımcıları işlerin niteliği ve miktarı göz önünde tutularak Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı tarafından belli edilir.

Bölümlerde görevlendirme

Yargıtay Cumhuriyet Başsavcı yardımcılarının görev alacakları bölümler, işlerin niteliği, sayısı gözönünde tutularak Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı tarafından belli edilir ve gereğine göre de değiştirilir. Ancak, bölümlerin iş durumu, gelen iş sayısı ve yardımcıların eksilmesi gibi nedenlerle iş birikimine meydan vermemek amacıyla Yargıtay Cumhuriyet Başsavcı yardımcılarına bölümlerinin görevi dışında kalan işler de verilebilir.

Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı bölümlerde yardımcılarından biri veya bir kaçını belli konulu dosyaları incelemekle görevlendirilebilir.

İşlerin dağıtımı

Yargıtay Cumhuriyet Başsavcı yardımcılarına verilecek iş sayısı, bölümlerine gelen işlerin niteliği, sayısı ve özellikle birikimi önleyici hususlar gözönünde tutularak Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı tarafından belli edilir. Dosyalar haftanın belli günü veya günlerinde dosya numaralarını kapsayan zimmet karşılığı Yargıtay Cumhuriyet Başsavcı yardımcılarına verilir.

Görüş ayrılıklarının giderilmesi

Bölümler arasında çıkan görüş ayrılıkları Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı tarafından giderilir.

Meslekî toplantı ve inceleme için görevlendirme

Bilimsel ve yargısal içtihatlar konusunda karşılıklı fikir ve görüş teatisi için Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı, yardımcıları ile belli edilecek tarihlerde toplantılar düzenler. Bu toplantılarda incelenecek konular için Yargıtay Cumhuriyet Başsavcı yardımcılarından bir veya birkaçı görevlendirilebilir.

Adlî aravermede nöbet işleri

Adlî aravermede, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı hizmetleri, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı tarafından düzenlenir.

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

BİRİNCİ BAŞKANLIK KURULU VE GENEL SEKRETERLİK

Birinci Başkanlık Kurulunun oluşumu, karar yeter sayısı ve toplantıya katılamama

Birinci Başkanlık Kurulu; Birinci Başkanın başkanlığında dördü daire başkanı, dördü Yargıtay üyesi olmak üzere sekiz asıl ve ikisi daire başkanı ve ikisi Yargıtay üyesi olmak üzere dört yedek üyeden oluşur.

Birinci Başkanlık Kurulu üye tam sayısı ile toplanır ve kararlarını çoğunlukla alır. Başkan ve üyeler kendileriyle ilgili konulardaki toplantılara katılamazlar.

Yedek üyeler, ancak asıl üyelerin özürleri halinde kurul toplantısına katılırlar.

Genel Sekreter

Genel Sekreter, yönetim işlerinde Birinci Başkanın yardımcısıdır. Birinci Başkanın vereceği yönetim ve yazı işlerini yürütür.

Genel Sekretere, Birinci Başkanın onayı ile lüzumunda tetkik hakimlerinden yeteri kadar yardımcı ile genel sekreterlik hizmetleri için yeteri kadar memur verilir.

Birinci Başkan, Genel Sekreterin izinli veya özürlü olması hallerinde bir Yargıtay üyesini geçici olarak görevlendirebilir.

Genel Sekreter isteği ile görevinden ayrılabileceği gibi, Birinci başkan tarafından gerekli görüldüğünde neden gösterilmeksizin değiştirilebilir.

Birinci Başkan, Genel Sekreter, yazışmalarda kendi adına imza yetkisi verebilir.

BEŞİNCİ BÖLÜM

DİSİPLİN İŞLEMLERİ

Yüksek Disiplin Kurulunun görevleri

Yargıtay üyeliği vakar ve onuruna dokunan, kişisel haysiyet ve itibarını kıran veya görev icaplarına uymayan davranışlarından dolayı Yargıtay Birinci Başkanı, birinci başkanvekilleri, daire başkanları ve üyeler ile Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı ve Yargıtay Cumhuriyet Başsavcı vekili hakkında disiplin işlemleri uygulama yetkisi Yüksek Disiplin Kuruluna aittir.

Yüksek Disiplin Kurulunun oluşumu ve çalışması

Yüksek Disiplin Kurulu; Yargıtay Birinci Başkanı, birinci başkanvekillerinden kıdemli olanı, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı ile altı hukuk ve üç ceza dairesi başkanları ve başkanlarının katılmadığı dairelerin beş üyesinden oluşur.

Yüksek Disiplin Kurulunda ayrıca, kurula asıl üye olarak katılmayan daire başkanları ile bunların dışındaki dairelerin birer üyesi yedek üye olarak bulunur.

Birinci Başkanın yokluğunda kıdemli birinci başkanvekrli Yüksek Disiplin Kuruluna başkanlık eder

Yüksek Disiplin Kurulunun yedek üyeleri, kurula katılmayan 9 hukuk ve 6 ceza dairesinin başkanları ile ayrıca başkanları kurula asıl üye olarak katılan 6 hukuk ve 3 ceza dairesi üyeleri arasından ad çekme ile belirlenir.

Asıl üye olan hukuk daire başkanlarından birinin özrü halinde yerine en kıdemli yedek üye olan hukuk daire başkanı; asıl üye olan ceza daire başkanlarından birinin özrü halinde ise en kıdemli yedek üye olan ceza daire başkanı kurula katılır.

Yargıtay üyeleri arasından ad çekme suretiyle belirlenmiş yedek üyeler ise asıl üyelerin özrü halinde kıdem sırasına göre katılırlar.

Yüksek Disiplin Kurulunun asıl ve yedek üyelerinin belli edilmesi, toplantı ve karar yeter çoğunluğu, disiplin işleminin verilmesini gerektiren haller, uygulanacak disiplin işlemleri ve Birinci Başkanlık Kurulunca disiplin konusunda yapılacak işlemler Yargıtay Kanununun 19, 34 ve 43. maddelerinde gösterilen esaslara göre yapılır.

Soruşturma ve savunma

Birinci Başkanlık Kurulu, yapacağı veya yaptıracağı soruşturma sonunda toplanan delilleri yeterli gördüğü ve soruşturma dosyasının bir raporla Yüksek Disiplin Kuruluna gönderilmesine karar verdiği takdirde, Yüksek Disiplin Kurulu Başkanı, kurul üyeleri arasından, hakkında soruşturma yapılandan daha kıdemli olan bir başkan veya üyeyi gerekli soruşturmayı yapmak üzere görevlendirir.

Görevlendirilen başkan veya üye, gerekli ise konu ile ilgili bilgi ve delilleri toplar, lüzum gördüğü kimseleri yeminle dinler.

Bütün daire, kurum ve kuruluşlar ile gerçek ve tüzel kişiler sorulan hususlara cevap vermek zorundadırlar.

Soruşturmayı yapan görevli, hakkında soruşturma yapılan ilgiliye soruşturma maddelerini bildirerek dilerse dosyayı da inceleyip on gün içerisinde yazılı savunmasını yapması ve bu süre içerisinde savunmanın yapılmaması halinde soruşturmanın süreceği hususlarını tebliğ eder.

Soruşturmanın bitiminde, görevli başkan veya üye, sonucu, kanaatiyle birlikte bir rapor halinde Yüksek Disiplin Kuruluna sunar.

Bu rapor:

a) Hakkında soruşturma yapılanın kimliğini,

b) Soruşturma konusu eylemlerin nelerden ibaret bulunduğunu,

c) Maddi ve kişisel kanıtların neler olduğunu,

d) ihbarcı ve şikâyetçi ile tanıkların beyanlarının özetini,

e) Bilirkişi incelemesi yapılmış ise inceleme sonucunu,

f) Birinci Başkanlık Kurulunun kanısı ile kendi kanısını ve kendisini bu kanıya götüren, nedenlerin nelerden ibaret bulunduğunu,

g) Uygulanması istenilen disiplin işlemini kapsar.

Toplantı ve karar

Görevli tarafından düzenlenen raporun Yüksek Disiplin Kurulu Başkanlığına verilmesi üzerine, Kurul Başkanı toplantı gününü saptar ve raporla birlikte soruşturma evrakının birer örneğini üyelere dağıtır.

Dağıtımdan itibaren en az onbeş gün geçmedikçe toplantı yapılamaz.

Hakkında soruşturma yapılanın istemi ve Yüksek Disiplin Kurulunun uygun görmesi halinde, kendisinin kurulda dinlenmesine karar verilebilir, İlgili istediği takdirde vekili aracılığı ile de yazılır ve sözlü savunmasını yapabilir.

Delilleri serbestçe takdir eden Yüksek Disiplin Kurulu tarafından verilecek karar, "disiplin işlemi tayinine yer olmadığı", “uyarma” veya “görevden çekilmeye davet" şeklinde olur.

Yüksek Disiplin Kurulu üye tam sayısı ile toplanır ve üçte iki çoğunlukla karar karar verir. Üçüncü oylamada çoğunluk oyu yeterlidir. Soruşturmayı yapan görevli kurula katılamaz, noksan üye yedeği ile tamamlanır.

Toplantı, görüşme ve kararların gizliliği

Yüksek Disiplin Kurulu toplantı ve görüşmeleri gizlidir. Oylama gizli yapılır, karar gizli olarak tefhim edilir. Ancak karar ilgilinin veya vekilinin yokluğunda verilmiş ise, Tebligat Kanunu hükümleri çerçevesinde ilgiliye tebliğ olunur.

İtiraz

Bu kararlar aleyhine, tebliğ tarihinden itibaren onbeş gün içinde Başkanlar Kuruluna itiraz edilebilir, itirazın incelenmesinde, karara katılan Yüksek Disiplin Kurulu üyeleri kurula katılamaz; eksikler o dairelerin kıdemli üyeleriyle tamamlanır. İtiraz üzerine inceleme evrak üzerinde yapılır, itiraz yerinde görülürse ceza tümüyle kaldırılır veya değiştirilir.