Ürün İhtisas Borsasının Kuruluş, Faaliyet, İşleyiş ve Denetim Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik

Kapsam

(1) Bu Yönetmelik; Borsanın kuruluşuna, faaliyete geçmesine, organlarına, üyeliğe, işlem ve faaliyetlerine, Bakanlık ile Borsanın görev, yetki ve sorumluluklarına ve Borsaca yapılacak diğer faaliyetlere ilişkin hükümleri kapsar.

Dayanak

(1) Bu Yönetmelik, 18/5/2004 tarihli ve 5174 sayılı Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği ile Odalar ve Borsalar Kanununun 53 üncü maddesine dayanılarak hazırlanmıştır.

Tanımlar

(1) Bu Yönetmelikte geçen;

a) Bakanlık: Ticaret Bakanlığını,

b) Borsa: Elektronik ürün senetleri ile elektronik ürün senetlerine dayalı vadeli işlem sözleşmelerinin işlem gördüğü Ürün İhtisas Borsasını,

c) Borsa üyesi: Borsada aracılık yapmaya yetkili olanlardan borsa üyeliğine kabul edilenleri,

ç) Borsa yönergeleri: Borsanın işleyiş esaslarını düzenleyen ve bu Yönetmelik çerçevesinde Bakanlık ve Sermaye Piyasası Kurulunun uygun görüşü alınarak yönetim kurulunca hazırlanan ve yürürlüğe konulan yönergeleri,

d) Elektronik kayıt kuralları: Elektronik ürün senetlerinin oluşturulmasına, bu senetlere bağlı tüm hak ve yükümlülükler ile işlemlerin ilgili taraflar itibarıyla kayden izlenmesine ilişkin EKK'nın önerisi üzerine Bakanlıkça belirlenen usul ve esasları,

e) Elektronik Kayıt Kuruluşu (EKK): Elektronik ürün senetlerinin Sistem üzerinden oluşturulmasını sağlamak, bu senetlere bağlı tüm hak ve yükümlülükler ile işlemleri ilgili taraflar itibarıyla kayden izlemek amacıyla Bakanlıktan lisans almış anonim şirketi,

f) Kanun: Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği ile Odalar ve Borsalar Kanununu,

g) Lisanslı depo işletmesi: Tarım ürünlerinin depolanmasıyla iştigal eden ve 10/2/2005 tarihli ve 5300 sayılı Tarım Ürünleri Lisanslı Depoculuk Kanunu kapsamında geçerli bir lisans belgesine sahip anonim şirketi,

ğ) Sistem: Elektronik ürün senetlerine ilişkin işlemlerin elektronik ortamda yapılmasını sağlamak üzere EKK tarafından kurulan ve işletilen veri tabanını,

h) Ürün: Bakanlıkça çıkarılan tebliğlerle düzenlenen, depolanmaya uygun nitelikteki ve standardize edilebilen temel ve işlenmiş tarım ürünlerini,

ı) Elektronik ürün senedi: Lisanslı depo işletmesince, elektronik kayıt kurallarına uygun olarak Sistem üzerinden oluşturulan elektronik kaydı,

i) Vadeli işlem sözleşmesi: Satıcının satılan ürünü veya mevzuata uygun olarak ürünü temsilen çıkarılan senetleri belli bir vade sonunda devir ve teslim etmeyi, alıcının ise ürün bedelini belli bir vade sonunda ödemeyi taahhüt ettiği alım satıma ilişkin sözleşmeyi,

ifade eder.

İKİNCİ BÖLÜM

Kuruluş ve Faaliyet

Kuruluş

(1) Borsa, Bakanlık ve Sermaye Piyasası Kurulunun teklifi üzerine Bakanlar Kurulu Kararı ile verilen izinle anonim şirket statüsünde kurulur.

Kuruluş şartları

(1) Borsanın kurulabilmesi için;

a) Borsada işlem görecek elektronik ürün senedi ve vadeli işlem sözleşmelerine ilişkin piyasa yapısının, derinliğinin ve ekonomik ihtiyaç ile etkinlik şartlarının uygun olması,

b) 13/1/2011 tarihli ve 6102 sayılı Türk Ticaret Kanununa uygun olarak anonim şirket şeklinde esas sözleşmesinin hazırlanması,

c) Pay senetlerinin tamamının nama yazılı olması,

ç) Kurucu, pay sahibi, yönetim kurulu üyeleri ve genel müdürün 7 nci maddede belirtilen şartları haiz olması,

d) İlgili mevzuatla aranılan diğer şartlara sahip olunması,

gerekir.

Kurucu, pay sahibi, yönetim kurulu üyeleri ve genel müdürün sahip olması gereken genel şartlar

(1) Borsa kurucularının, pay sahiplerinin, yönetim kurulu üyelerinin ve genel müdürün;

a) Kendileri veya sınırsız sorumlu oldukları kuruluşlar hakkında iflas veya iflasın ertelenmesi kararı verilmemiş ve konkordato ilân edilmemiş olması,

b) Faaliyet izni iptal edilmiş borsada ve faaliyet izinlerinden biri Sermaye Piyasası Kurulunca iptal edilmiş kuruluşlarda bu müeyyideyi gerektiren olayda sorumluluğu bulunan kişilerden olmamaları,

c) Borsanın ve sermaye piyasası araçlarının, kambiyo ve kıymetli madenler ile kıymetli taşların işlem gördüğü borsaların üyeliğinden sürekli olarak çıkarılmış kuruluşlarda, bu müeyyideyi gerektiren olayda sorumluluğu bulunan kişilerden olmamaları,

ç) Tarım Ürünleri Lisanslı Depoculuk Kanunu, 19/10/2005 tarihli ve 5411 sayılı Bankacılık Kanunu, 13/11/1996 tarihli ve 4208 sayılı Kanun ve ödünç para verme işleri hakkında mevzuat ile 6/12/2012 tarihli ve 6362 sayılı Sermaye Piyasası Kanununa aykırılıktan dolayı hükümlülüklerinin bulunmaması,