Telsiz Ekipmanlarının Piyasa Gözetimi ve Denetimine Dair Yönetmelik

BİRİNCİ BÖLÜM

Başlangıç Hükümleri

Amaç

(1) Bu Yönetmeliğin amacı; Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumunun görev ve sorumluluğunda bulunan telsiz ekipmanlarının, güvenli ve ilgili teknik düzenlemelere uygun olmasını sağlamak üzere yürütülecek piyasa gözetimi ve denetimi faaliyetlerine ilişkin usul ve esasları belirlemektir.

Kapsam

(1) Bu Yönetmelik, Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumunun görev ve sorumluluğunda bulunan ve fiziksel ya da uzaktan iletişim araçları vasıtasıyla piyasaya arz edilen, piyasada bulundurulan veya hizmete sunulan telsiz ekipmanlarının piyasa gözetimi ve denetimi faaliyetlerini, alınacak önlemleri, denetçilerin görev ve yetkileri ile iktisadi işletmecilerin yükümlülüklerini kapsar.

(2) Bu Yönetmeliğin denetim ve yaptırım hükümleri; yasal olmayan yollarla piyasaya arz edilen, piyasada bulundurulan veya IMEI numarası da dâhil olmak üzere teknik özelliklerinde yasal olmayan değişiklikler yapılan cihazlara uygulanmaz.

Dayanak

(1) Bu Yönetmelik; 5/11/2008 tarihli ve 5809 sayılı Elektronik Haberleşme Kanunu, 5/3/2020 tarihli ve 7223 sayılı Ürün Güvenliği ve Teknik Düzenlemeler Kanunu ile 9/7/2021 tarihli ve 4269 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile yürürlüğe konulan Ürünlerin Piyasa Gözetimi ve Denetimine Dair Çerçeve Yönetmelik hükümlerine dayanılarak hazırlanmıştır.

Tanımlar ve kısaltmalar

(1) Bu Yönetmelikte geçen;

a) AB: Avrupa Birliğini,

b) Aracı hizmet sağlayıcı: Başkalarına ait iktisadi ve ticari faaliyetlerin yapılmasına elektronik ticaret ortamını sağlayan gerçek veya tüzel kişiyi,

c) Bakanlık: Ticaret Bakanlığını,

ç) Başkan: Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu Başkanını,

d) Bölge Müdürlüğü: Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu Bölge Müdürlüğünü,

e) Ciddi risk taşıyan cihaz: Risk değerlendirmesine dayanması ve cihazın normal ve öngörülebilir kullanımının dikkate alınması kaydıyla, zarara yol açabilecek bir tehlikenin gerçekleşme olasılığı ve zararın ciddiyetinin büyüklüğünün birlikte ele alınması neticesinde, riskin etkisi kısa vadede ortaya çıkmayan vakalar da dâhil olmak üzere, yetkili kuruluşların acil müdahalesini gerektiren risk taşıyan cihazı,

f) Cihaz: Telsiz ekipmanlarını içeren ürün grubunu,

g) Dağıtıcı: Cihazı tedarik zincirinde yer alarak piyasada bulunduran, imalatçı veya ithalatçı dışındaki gerçek veya tüzel kişiyi,

ğ) Daire Başkanlığı: Teknik Düzenlemeler Dairesi Başkanlığını,

h) Denetçi: Piyasa gözetimi ve denetimi yapmak üzere Kurum tarafından görevlendirilen personeli,

ı) Duyusal inceleme: Cihaz herhangi bir test veya muayene işlemine tabi tutulmadan önce, denetçinin duyuları veya basit ve yaygın olarak kullanımda olan ölçme veya kontrol araçlarını kullanarak yaptığı incelemeyi,

i) Düzeltici önlem: Bir uygunsuzluğu ortadan kaldırmak amacıyla, Kurumun talebi doğrultusunda veya kendiliğinden iktisadi işletmecinin gerçekleştirdiği faaliyeti,

j) Geri çağırma: Nihai kullanıcının elinde bulunan cihazın iktisadi işletmeciye geri getirilmesini amaçlayan her türlü önlemi,

k) Gönüllü önlem: Kurumun talebi olmadan gerçekleştirilen düzeltici önlemi,

l) Güvenli cihaz: Kullanım süresi, hizmete sunulması, kurulumu, kullanımı, bakımı ve gözetimine ilişkin talimatlara uygun ve normal kullanım koşullarında kullanıldığında risk taşımayan veya sadece cihazın kullanımına özgü asgari risk taşıyan ve insan sağlığı ve güvenliği için gerekli düzeyde koruma sağlayan cihazı,

m) Hizmete sunma: Telsiz ekipmanının nihai kullanıcısı tarafından ilk kez kullanımını,

n) IMEI numarası: Mobil cihazlara ait uluslararası elektronik kimlik bilgisini gösteren numarayı,

o) İktisadi işletmeci: İmalatçı, yetkili temsilci, ithalatçı, dağıtıcı veya ilgili teknik düzenleme kapsamında cihazların imalatına, piyasada bulundurulmasına veya hizmete sunulmasına ilişkin sorumluluğu olan diğer gerçek veya tüzel kişileri,

ö) İmalatçı: Cihazı imal ederek veya cihazın tasarımını veya imalatını yaptırarak kendi isim veya ticari markası ile piyasaya arz eden gerçek veya tüzel kişiyi,

p) İthalatçı: Cihazı ithal ederek piyasaya arz eden gerçek veya tüzel kişiyi,

r) Kanun: 5/3/2020 tarihli ve 7223 sayılı Ürün Güvenliği ve Teknik Düzenlemeler Kanununu,

s) Komisyon: Avrupa Komisyonunu,

ş) Kurul: Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurulunu,

t) Kurum: Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumunu,

u) Laboratuvar: Piyasa Gözetim Laboratuvarı Müdürlüğü bünyesinde faaliyet gösteren laboratuvarı,

ü) Nihai kullanıcı: Bir cihazı ticaret, iş, zanaat ve mesleki faaliyetler dışında tüketici olarak ya da sanayi veya mesleki faaliyeti için elinde bulunduran, Türkiye’de yerleşik veya ikamet eden gerçek ya da tüzel kişiyi,

v) Onaylanmış kuruluş: İlgili teknik düzenleme kapsamında uygunluk değerlendirme faaliyetinde bulunmak üzere Türkiye veya bir AB üyesi ülkenin yetkili kuruluşu tarafından 26/5/2021 tarihli ve 4022 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile yürürlüğe konulan Uygunluk Değerlendirme Kuruluşları ve Onaylanmış Kuruluşlar Yönetmeliği ve ilgili teknik mevzuatta belirlenen esaslar doğrultusunda görevlendirilen ve isimleri Komisyona bildirilen uygunluk değerlendirme kuruluşunu,

y) Piyasa gözetimi ve denetimi (PGD): Cihazların; ilgili teknik düzenlemesinde veya genel ürün güvenliği mevzuatında belirtilen gereklere uygun olmalarını sağlamak ve bu mevzuat kapsamında yer alan kamu yararını korumak amacıyla Kurum tarafından yürütülen faaliyetleri ve alınan tedbirleri,

z) Piyasada bulundurma: Cihazın ticari faaliyet yoluyla, bedelli veya bedelsiz olarak dağıtım, tüketim veya kullanım için piyasaya sağlanmasını,

aa) Piyasadan çekme: Tedarik zincirindeki cihazın piyasada bulundurulmasını önlemeyi amaçlayan her türlü tedbiri,

bb) Piyasaya arz: Cihazın piyasada ilk kez bulundurulmasını,

cc) Risk: Zarara yol açacak bir tehlikenin gerçekleşme olasılığı ile bu zararın ciddiyetinin büyüklüğünün birleşimini,

çç) Risk taşıyan cihaz: Cihazın kullanım amacı veya kullanım süresi ve uygulanabildiği durumlarda hizmete sunulması, kurulum ve bakım gereklilikleri de dâhil olmak üzere, cihazın normal ve öngörülebilir kullanım koşulları çerçevesinde, ilgili teknik düzenleme ya da genel ürün güvenliği mevzuatı kapsamında korunan insan sağlığı ve güvenliğini, iş yerinde sağlık ve güvenliği, tüketicilerin korunmasını, çevreyi, kamu güvenliğini ve diğer kamu yararlarını, makul ve kabul edilebilir değerlendirilen ölçünün ötesinde olumsuz etkileme olasılığı bulunan cihazı,

dd) Teknik belgeler: Teknik dosya içeriğinde yer alan uygunluk beyanı ve standartlara uygunluğu gösteren test raporları gibi cihaza ait ve iktisadi işletmecide bulunması zorunlu bilgi ve belgeleri,

ee) Teknik düzenleme: İdari hükümler de dâhil olmak üzere, cihazın niteliğini, işleme veya üretim yöntemlerini veya bunlarla ilgili terminoloji, sembol, ambalajlama, işaretleme, etiketleme veya uygunluk değerlendirme işlemlerini tek tek veya birkaçını ele alarak belirleyen uyulması zorunlu mevzuatı,

ff) Telsiz ekipmanı: Tek başına ya da anten gibi aksesuarlar ile tamamlanarak kullanıldığında telsiz iletişimi ve/veya telsiz tespiti amacıyla radyo dalgaları yayan ve/veya alan elektrikli veya elektronik ürünü,

gg) Temel gerekler: 5/11/2020 tarihli ve 31295 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Telsiz Ekipmanları Yönetmeliği (2014/53/AB)’nin 5 inci maddesinde yer alan hükümleri,

ğğ) Test: Bir veya daha çok karakteristiğin bir standarda uygunluğunun tespit edilmesi amacıyla belirli bir talimat uyarınca yapılan deneyleri,

hh) Uygunluk beyanı: Cihazın, Telsiz Ekipmanları Yönetmeliği (2014/53/AB)’nin temel gereklerine ve diğer ilgili hükümlerine uygun olduğunu gösteren belgeyi,

ıı) Uygunluk değerlendirme kuruluşu: Kalibrasyon, test, belgelendirme ve muayene dâhil olmak üzere uygunluk değerlendirme faaliyeti gerçekleştiren kuruluşu,

ii) Uygunluk değerlendirmesi: Cihaz, süreçler, hizmet, sistem, kişi veya kuruluşa ilişkin belirli şartların yerine getirilip getirilmediğini gösteren süreci,

jj) Uygunluk işareti: Cihazın ilgili teknik düzenlemeye uygun olduğunu gösteren işareti,

kk) Uygunsuzluk: Cihazın ilgili teknik düzenlemeye veya genel ürün güvenliği mevzuatına uygun olmama halini,

ll) Uzaktan iletişim aracı: Mektup, katalog, telefon, belgegeçer, radyo, televizyon, elektronik posta mesajı, kısa mesaj ve internet gibi fiziksel olarak karşı karşıya gelinmeksizin sözleşme kurulmasına imkân veren her türlü araç veya ortamı,

mm) Yetkili temsilci: İmalatçının Kanun ve ilgili diğer mevzuat kapsamındaki bazı yükümlülüklerini onun adına yerine getirmek üzere imalatçı tarafından yazılı şekilde görevlendirilen Türkiye’de yerleşik gerçek veya tüzel kişiyi,

ifade eder.

İKİNCİ BÖLÜM

Piyasa Gözetimi ve Denetimine İlişkin Usul ve Esaslar

Denetim süreçleri ve genel esaslar

(1) Bir cihazın fiziksel olarak veya uzaktan iletişim araçları vasıtasıyla piyasaya arz edilebilmesi, piyasada bulundurulabilmesi veya hizmete sunulabilmesi için ilgili teknik düzenlemelere uygun ve güvenli olması gerekir.

(2) Teknik düzenlemelerin insan sağlığı ve güvenliği, iş yerinde sağlık ve güvenlik, tüketicilerin korunması, çevre ve diğer kamu yararları ile ilgili hükümlerine ve Telsiz Ekipmanları Yönetmeliği (2014/53/AB)’nde yer alan temel gereklere uygun olan cihazların piyasaya arzı, piyasada bulundurulması ve hizmete sunulması esastır.

(3) Teknik düzenlemelerin insan sağlığı ve güvenliği, iş yerinde sağlık ve güvenlik, tüketicilerin korunması, çevre ve diğer kamu yararları ile ilgili hükümlerine ve Telsiz Ekipmanları Yönetmeliği (2014/53/AB)’nde yer alan temel gereklere uygun olan cihaz, aksi ispatlanana kadar güvenli kabul edilir.

(4) Cihaza ilişkin bir teknik düzenlemenin bulunmadığı veya insan sağlığı ve güvenliğine ilişkin hükümler içermediği veya belirli risklere yahut risk kategorilerine ilişkin hükümler içermediği durumlarda, referans numaraları Avrupa Birliği Resmî Gazetesi’nde yayımlanan cihazın güvenliğine ilişkin Avrupa standartlarına karşılık gelen ulusal standartlara uygun cihaz güvenli kabul edilir.

(5) Cihaza ilişkin bir teknik düzenlemenin bulunmadığı veya insan sağlığı ve güvenliğine ilişkin hükümler içermediği ya da belirli risklere yahut risk kategorilerine ilişkin hükümler içermediği ve dördüncü fıkrada atıfta bulunulan standartların olmadığı durumlarda, bir cihazın genel ürün güvenliği gereklerine uygunluğu, mevcut olması halinde aşağıda yer alan hususlar göz önüne alınarak değerlendirilir:

a) Dördüncü fıkrada atıfta bulunulan standartlar haricindeki Avrupa standartlarına karşılık gelen ulusal standartlar.

b) Ulusal ve uluslararası standartlar.

c) Yetkili kuruluşların veya Avrupa Komisyonunun ürün güvenliği değerlendirmesinde rehber niteliğindeki görüşleri.

ç) İlgili sektörde yürürlükte olan ürün güvenliğine ilişkin iyi uygulama kodları.

d) Teknik bilgi ve teknoloji düzeyi.

e) Tüketicinin güvenliğe ilişkin makul beklentileri.

(6) Kurum, sorumlu olduğu cihaz ve sistemlere ilişkin PGD faaliyetlerini, denetçiler vasıtasıyla yürütür.

(7) Kurum; sorumlu olduğu cihaz ve sistemlerin PGD’sini, planlı denetimlerin yanı sıra re’sen, ihbar veya şikâyet üzerine yapar.

(8) PGD sürecinde kullanılacak elektronik sistem ve tutanağın şekil ve içeriği, Kurum tarafından belirlenir. PGD sırasında düzenlenecek tutanaklar; elektronik veya fiziksel ortamda kayıt altına alınır, ıslak imza veya elektronik imza ile imzalanır.

(9) Yazılı ve görsel basın, radyo ve televizyon, internet ve benzeri her türlü uzaktan iletişim araçları vasıtasıyla veya fiziksel olarak pazarlama, reklam ve promosyon ile satış ve kiralaması yapılan cihaz, piyasaya arz edilmiş kabul edilir.

(10) Yetkili kuruluş; piyasaya arz edilmesi hedeflenen, piyasaya arz edilen, piyasada bulundurulan veya hizmete sunulan cihazları; depoda, nakil aracında, iş yeri ve üretim tesisi de dâhil olmak üzere gerekli görülen yerlerde denetleyebilir ve iktisadi işletmecilerden denetime ilişkin gerek duyduğu belge, bilgi ve kayıtları isteyebilir. Denetimin, cihazın piyasaya arzından nihai kullanıcıya ulaştığı aşamaya kadar yapılması esastır. Ancak, teknik düzenlemelerin gerektirdiği hallerde ve öngördüğü koşullarda denetim, piyasaya arz koşullarıyla sınırlı kalmak üzere ithalat, ihracat, montaj, hizmete sunum veya bir mal ya da hizmet sağlanması sürecinde veya kullanım aşamasında da yapılabilir.

(11) PGD faaliyetlerinde; cihaza ait teknik belgeler, kullanım kılavuzu, garanti belgesi, fatura ve gerekli diğer bilgi ve belgeler, ilgili mevzuat çerçevesinde incelenmek üzere istenebilir.

(12) PGD, cihaza ait bilgi ve belgelerin ilgili mevzuat çerçevesinde incelenmesine ilaveten, duyusal inceleme yapılması, gerektiğinde numune alınması, alınan numunenin muayene ve/veya teste tabi tutulması şeklinde gerçekleştirilebilir. Denetim sırasında iktisadi işletmeci ilgili mevzuat ve teknik düzenlemeler hakkında bilgilendirilir.

(13) Kurum, gerekli gördüğü hallerde teknik düzenlemeye uygunluğu belgelenmiş olsa dahi üretim hattından veya piyasadan cihaza ait numuneler alabilir ve cihazın teknik düzenlemeye uygun olup olmadığının belirlenmesi maksadıyla ilgili standartlarda yer alan her türlü testi numunelere uygulayabilir veya uygulatabilir. Kurum, insan ve hayvanların sağlık ve güvenliği ile mülkiyetin korunmasına ait test sonuçlarının duyurulmasına/yayınlanmasına karar verebilir.

(14) Denetim faaliyetleri sırasında, duyusal inceleme yapılması, gerektiğinde numune alınması, muayene veya test yapılması ya da yaptırılması süreçlerine ilişkin yetkiler saklı kalmak kaydıyla, iktisadi işletmeci tarafından Uygunluk Değerlendirme Kuruluşları ve Onaylanmış Kuruluşlar Yönetmeliği ile Telsiz Ekipmanları Yönetmeliği (2014/53/AB) çerçevesinde akredite edilmiş veya ilgili mevzuatın gerektirdiği hallerde, yetkili kuruluşlar tarafından yetki verilmiş bir uygunluk değerlendirme kuruluşundan alınmış uygunluğu gösteren belgeler ile test raporlarının sunulması ve Kurum tarafından uygun görülmesi halinde, bu belge ve raporlar da göz önünde bulundurulur. Türkiye'de veya karşılıklılık ilkesi saklı kalmak kaydıyla Avrupa Birliği üyesi bir ülkede yerleşik bir uygunluk değerlendirme kuruluşunca verilmiş belgeler ve test raporları, kuruluşun yeterliğine ilişkin gerekçelerle reddedilemez.

(15) Kurum, gerekli gördüğü hallerde, PGD’ye tâbi cihazın uygunluk değerlendirme işlemlerinde yer almayan diğer uygunluk değerlendirme kuruluşlarının ve onaylanmış kuruluşların imkânlarından da yararlanabilir.

(16) Dağıtıcının iş yerinde yapılan denetimde imalatçı, yetkili temsilci, ithalatçı veya tedarik zincirinde yer alan bir önceki iktisadi işletmecinin unvanı ve adresi tespit edilir.

(17) Denetim sürecinde ihtiyaç duyulması halinde, üçüncü taraflarca cihaza uygulanan test ve muayene sonucuna göre karar verme yetkisi Kurula aittir.

(18) Denetim sonucunda cihazda bir uygunsuzluk tespit edilmemesi, iktisadi işletmecinin cihaza ilişkin sorumluluğunu ortadan kaldırmaz. Kurum, daha önce denetlenmiş cihazları farklı zamanlarda yeniden denetleyebilir.

Piyasa gözetimi ve denetiminin yöntemi

(1) PGD’nin; idari ve teknik uygunluk denetimleri durumun gereklerine göre aşağıdaki hususlardan birini veya birkaçını kapsayacak şekilde yapılır:

a) İdari uygunluk denetimi; cihazın ambalajında, kullanım talimatında veya kutu içeriğinde ve cihaz üzerinde teknik düzenlemenin öngördüğü işaret, bilgi ve belgeler ile teknik düzenlemede belirtilen diğer şartlar çerçevesinde yapılacak incelemeleri kapsar.

b) Teknik uygunluk denetimi; cihaza ait teknik belgelerin incelenmesini, numunelerin test edilmesini, numunelere uygulanan testlerin sonuçlarının değerlendirilmesi suretiyle cihazın temel gereklere uygun olup olmadığının, varsa risk seviyesinin tespiti ile güvenli olup olmadığının belirlenmesini kapsar.

İktisadi işletmecilerin denetime ilişkin yükümlülükleri

(1) İktisadi işletmeci; denetçiye görevi süresince uygun bir çalışma ortamı sağlamak, Kurum ile iş birliği yapmak ve talep edilen bilgi ve belgeleri belirlenen süre içinde Kuruma sunmakla yükümlüdür.

(2) İktisadi işletmeci, denetçilerin görevini yapmasını engelleyemez. Aksi takdirde, 7223 sayılı Kanunun 20 nci maddesinin ikinci fıkrası uyarınca idari para cezası uygulanır ve bu kişiler hakkında ilgili makamlara suç duyurusunda bulunulur.

(3) Numunenin, imalatçı veya ithalatçı dışındaki gerçek veya tüzel kişiden alınması ve söz konusu gerçek veya tüzel kişinin numune alma tutanağı ile birlikte imalatçı veya ithalatçıya başvurması durumunda, numune bedeli imalatçı veya ithalatçı tarafından kendisine başvuran gerçek veya tüzel kişiye ödenir.

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

Numuneler, Teknik Belgeler ve Testlere İlişkin Düzenlemeler

Numunelerin alınması

(1) Denetçi, cihaza uygulanabilecek test ve muayene işlemlerini yaptırmak maksadıyla, denetim planına bağlı olarak veya re’sen numune tutanağı düzenlemek suretiyle ve kural olarak üç takımı geçmeyecek miktarda cihazı, denetim sürecinde iktisadi işletmeciden bedeli ödenmeden alabilir. Üç takım numune bulunmaması durumunda eksik numunelerin temini için ilgiliye on iş günü süre verilir. Eksik numunelerin verilen süre sonunda temin edilememesi durumunda mevcut numune üzerinden değerlendirme yapılır.

(2) Numune alındığı durumlarda, denetim esnasında tutanağın ilgili bölümü doldurulur. Denetçi, alınan numunelerin başka yere taşınması veya korunması güç yahut sakıncalı ise bu durumu tutanağa yazarak, numuneyi yediemin sıfatıyla iktisadi işletmeciye bırakabilir. Bırakılan numuneler, ilgili tarafından on iş günü içinde Kuruma gönderilir.

(3) Kurum, gerekli hallerde taşınması mümkün olmayan cihazları bulunduğu yerde iktisadi işletmecinin veya temsilcisinin katılımı ile test edebilir. İktisadi işletmeci, denetimin bu şekilde yapılması için uygun koşulları mümkün olduğu ölçüde hazırlamakla yükümlüdür. İktisadi işletmecinin veya temsilcisinin hazır bulunmaması test ve muayene işlemlerinin gerçekleştirilmesine engel teşkil etmez.

(4) Alınan numunenin teste elverişsiz olması halinde veya cihazın ya da cihazla birlikte teste tabi tutulan ekipmanın test aşamasında arızalanması durumunda Kurum tarafından ilgiliden ilave numune veya ekipman temin edilir. On iş günü içinde ilave numune temin edilemez ise test işlemi mevcut numunelere uygulanır ve değerlendirme, testi tamamlanan numuneler üzerinden yapılır.

(5) Uzaktan iletişim araçları yoluyla piyasaya arz edilen veya piyasada bulundurulan cihazların denetimi ve numune tedarik süreçleri, Kanun ve ilgili diğer mevzuat esas alınarak uygulanır.

Teknik belgelerin incelenmesi

(1) Kurum; gerekli görülen hallerde cihaza ait teknik belgeleri imalatçı, ithalatçı veya yetkili temsilciden talep edebilir. İmalatçı, ithalatçı veya yetkili temsilci, talep edilen belgeleri bir ay içinde Kuruma göndermekle yükümlüdür.

Testlerin amacı ve belirlenmesi

(1) Laboratuvar testleri, cihazın temel gereklere uygunluğunun belirlenmesi amacıyla yapılır.

(2) Kurum; uygulanacak testleri, testlerde ölçülecek parametreleri, ölçüm kriterlerini ve test edilecek numune sayısını, temel gerekler ve Kurum düzenlemeleri çerçevesinde, cihazın özelliklerini dikkate alarak belirleyebilir.

(3) Temel gerekler çerçevesinde uygulanacak testlerin belirlenmesinde temel gerekleri karşılayan uyumlaştırılmış Avrupa standartlarının veya bu standartlara dayalı olarak yayımlanan uyumlaştırılmış ulusal standartların ilgili bölümleri esas alınır.

Test sonuçları ve risk değerlendirilmesi

(1) Kurum, yapılan denetim sürecinde aldığı bilgi, belge, ihbar veya şikâyetler doğrultusunda ya da temin edilen numunelerin test sonuçlarına göre cihazın risk taşıdığına dair yeterli gerekçe bulunduğuna kanaat getirirse, risk değerlendirmesi yapar.

(2) Cihaza ilişkin uygunluk işareti veya teknik düzenlemenin gerektirdiği teknik dosya, etiket ve talimatların bulunmaması, eksik veya yetersiz olması veya yanlış kullanılması, risk değerlendirmesi yapmak için yeterli gerekçe olarak kabul edilebilir.

(3) Test sonuçları, Kurum tarafından teknik düzenlemelerde ve ilgili standartlarda belirtilen hüküm ve parametreler dikkate alınarak ilgili risk faktörleri bakımından değerlendirilir.

(4) Değerlendirme sonucuna göre cihazın temel gereklere uygun olup olmadığına, uygun değilse risk seviyesi belirlenmek kaydıyla cihazların güvenli olup olmadığına Kurul tarafından karar verilir. Yapılan risk değerlendirmesinin sonucunda teknik düzenlemelere uygun cihazların güvenli olduğu kabul edilir.

(5) Cihazın ciddi bir risk taşıyıp taşımadığına ilişkin nihai karar, riskin doğurabileceği tehlikenin niteliği ve gerçekleşme olasılığı göz önünde bulundurularak yapılan risk değerlendirmesine dayanır. Daha yüksek bir güvenlik seviyesinin imkân dâhilinde olması veya piyasada daha düşük riskli cihazların varlığı, bir cihazın güvenli olmadığı veya ciddi risk taşıdığı anlamına gelmez.

İnceleme, test veya muayene sonucunda yapılacak işlemler ve numunelerin iadesi

(1) Denetlenen cihazın teknik düzenlemelere ve ilgili standartlara uygun ve güvenli olduğunun tespit edilmesi ve idari yaptırım uygulanmaması halinde;

a) Test veya muayene giderleri ve bunlara ilişkin diğer giderler Kurum tarafından karşılanır.

b) Numunelerin özelliğini kaybetmemesi halinde, yapılan test veya muayene sonucu iktisadi işletmeciye yazılı olarak tebliğ edilir. İktisadi işletmeci, bu bildirimin kendisine tebliğ edildiği tarihten itibaren bir ay içinde numuneleri geri alabilir veya aldırabilir. Bu süre içerisinde alınmayan numuneler Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı İl Müdürlüklerine intikal ettirilir. Teslim alınmayan numune bedelleri talep edilemez.

c) Numunenin özelliğini kaybetmesi halinde, ilgili mevzuat hükümleri doğrultusunda “numune bertaraf tutanağı” düzenlenerek numune bertaraf edilir veya ettirilir ve numune ücreti Kurum tarafından imalatçı veya ithalatçıya ödenir.

(2) Denetlenen cihazın uygunsuz olduğu veya risk taşıdığı ortaya çıkarsa, alınan numune için imalatçıya veya ithalatçıya herhangi bir ödemede bulunulmaz. Numuneye ilişkin test veya muayene giderleri ve bunlara ilişkin diğer giderler imalatçı veya ithalatçı tarafından karşılanır. Test masrafları, iktisadi işletmeciye tebliğinden itibaren bir ay içinde Kurum hesaplarına ödenir. Tahakkuk etmesine karşın, süresi içinde ödenmeyen test masraflarının tahsili Kurum tarafından takip edilir. Numunenin, ürünün özelliğine göre uygun koşullarda ve uygun bir süreyle test kuruluşunda saklanması sağlanır. Bu süre sonunda “numune bertaraf tutanağı” düzenlenerek numune Kurum tarafından bertaraf edilir veya ettirilir.

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

Uygunsuzluk Tespitine İlişkin İdari Yaptırımlar ve Diğer Önlemler

İdari yaptırımların uygulanması

(1) Cihazın işaretlemeye uygun olmadığı haller, bilgi ve belge bazında teknik düzenlemelere uygun bulunmadığının tespit edildiği durumlar ile insan sağlığına ve güvenliğine, can ve mal güvenliğine, hayvan ve bitki sağlığına, tüketicilerin korunmasına, çevreye, kamu güvenliğine ve diğer kamu yararlarına, makul ve kabul edilebilir değerlendirilen ölçünün ötesinde bir risk oluşturduğuna dair yeterli neden bulunmayan cihazlar için savunma yapabilmesi amacıyla iktisadi işletmeciye on beş iş günü süre verilir. İletilen savunmanın uygun olmadığının değerlendirilmesi halinde;

a) Kurum imalatçıdan veya ithalatçıdan bu fıkra kapsamındaki uygunsuzluğun giderilmesini, bunun gerçekleşmemesi halinde Kanunda öngörülen önlemlerden uygun ve gerekli önlemleri almasını talep eder.

b) İmalatçı veya ithalatçı (a) bendinde düzenlenen talebin kendisine tebliğ edilmesinden itibaren on iş günü içerisinde düzeltici önlem planı ile birlikte Kuruma başvurur.

c) Düzeltici önlem planı, gerektiğinde değişiklik yapılarak, Kurum tarafından onaylanır ve tebliğ edildiği tarihten itibaren geçerli olmak üzere uygunsuzluğun niteliği, cihazın özelliği ve piyasa yaygınlığı durumu değerlendirilerek altı ayı geçmemek üzere iktisadi işletmeciye süre verilir. Uygunsuzluğun giderilmemesi durumunda tekrar süre verilmez. Ancak verilen süre sonunda uygunsuzluğun imalatçı veya ithalatçının kusuruna dayanmayan ve/veya mücbir sebeplerle giderilemediğinin tespiti halinde altı ayı geçmemek üzere ek süre verilebilir.

ç) İmalatçının veya ithalatçının (a) bendinde düzenlenen talebin kendisine tebliğ edilmesinden itibaren on iş günü içerisinde başvurmaması veya başvurunun uygun bulunmaması ya da önlemlerin uygulanmasının eksik veya yetersiz bulunması durumunda Kurul, Kanunun 16 ncı maddesinde düzenlenen önlemlerden uygun ve gerekli olanları orantılılık ilkesine riayet ederek alır.

(2) Cihazın test, muayene veya inceleme sonucunda risk taşıdığı ve uygun olmadığının tespit edilmesi halinde savunma yapılabilmesi amacıyla iktisadi işletmeciye on beş iş günü süre verilir. İletilen savunmanın uygun olmadığının değerlendirilmesi halinde;

a) Kurum imalatçıdan veya ithalatçıdan bu fıkra kapsamındaki uygunsuzluğun giderilmesini, bunun gerçekleşmemesi halinde Kanunda öngörülen önlemlerden uygun ve gerekli önlemleri almasını talep eder.

b) İmalatçı veya ithalatçı (a) bendinde düzenlenen talebin kendisine tebliğ edilmesinden itibaren on iş günü içerisinde düzeltici önlem planı ile birlikte Kuruma başvurur.

c) Düzeltici önlem planı, gerektiğinde değişiklik yapılarak, Kurum tarafından onaylanır ve tebliğ edildiği tarihten itibaren geçerli olmak üzere uygunsuzluğun niteliği, cihazın özelliği ve piyasa yaygınlığı durumu değerlendirilerek altı ayı geçmemek üzere iktisadi işletmeciye süre verilir. Uygunsuzluğun giderilmemesi durumunda tekrar süre verilmez. Ancak verilen süre sonunda uygunsuzluğun imalatçı veya ithalatçının kusuruna dayanmayan ve/veya mücbir sebeplerle giderilemediğinin tespiti halinde altı ayı geçmemek üzere ek süre verilebilir.

ç) Düzeltici önlem planı sonucunda, Kurumun değerlendirmesine sunulmayan cihaz, piyasaya arz edilemez, piyasada bulundurulmaz ve hizmete sunulamaz.

d) İmalatçının veya ithalatçının (a) bendinde düzenlenen talebin kendisine tebliğ edilmesinden itibaren on iş günü içerisinde başvurmaması veya başvurunun uygun bulunmaması ya da önlemlerin uygulanmasının eksik veya yetersiz bulunması durumunda Kurul, cihazın piyasadan çekilmesini, geri çağrılmasını, piyasada bulunmasının yasaklanmasını veya kısıtlanmasını sağlar ve kamuoyunu bu kapsamda bilgilendirir.

e) Cihazdaki risklerin giderilemediği veya giderilmesinin mümkün olmadığı hallerde, riskli olduğu tespit edilen cihazlar, 21 inci madde uyarınca bertaraf edilir.

f) Önlemleri belirlenen şekil ve sürede yerine getirmeyen imalatçı veya ithalatçı, önlemlerin Kurum tarafından yerine getirilmesi amacıyla yapılacak masrafları karşılar. Masraflar genel hükümlere göre rücu edilir.

(3) Uygun olmadığı tespit edilen numune, test ve muayene, nakliye, bertaraf ücreti ve bunlara ilişkin diğer giderler, imalatçı veya ithalatçıya aittir. Yapılan masraflar, ilgili imalatçı veya ithalatçıya genel hükümlere göre rücu edilir.

(4) İktisadi işletmeci tarafından gerekli düzeltici önlemlerin alınmadığı veya uygunsuzluk veya riskin devam ettiği durumlarda Kurul, cihazın piyasadan çekilmesini, geri çağrılmasını, piyasada bulunmasının yasaklanmasını veya kısıtlanmasını sağlar ve kamuoyunu bu kapsamda bilgilendirir. Ayrıca Kurum, düzeltici önleme ilişkin bilgileri, Bakanlığa bildirir.

(5) Cihazın ciddi risk taşıdığının tespit edilmesi ve ciddi riski ortadan kaldıracak başka bir yöntemin bulunmaması halinde, Kurul Kanunun 16 ncı maddesinin altıncı fıkrasının (d) bendi ile Kanunun 17 nci maddesinin birinci fıkrası kapsamında ciddi risk taşıyan cihazların piyasadan çekilmesini, geri çağrılmasını veya piyasada bulunmasının yasaklanmasını sağlar.

(6) İnsan sağlığı veya güvenliğinin korunmasına ilişkin acil müdahale gereken ciddi riskin bulunduğu durumlarda Kurul tarafından iktisadi işletmecinin savunması talep edilmeksizin idari yaptırıma ilişkin karar alınır. Alınan karar, iktisadi işletmecinin sonradan sunacağı savunma ile diğer bilgi ve belgeler kapsamında tekrar değerlendirilir.

(7) Teknik düzenlemelerin veya genel ürün güvenliği mevzuatının ürün güvenliği dışındaki hükümlerine aykırı olduğu tespit edilen cihazlar için Kanunun 20 nci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi uygulanır.

(8) Teknik düzenlemelerin veya genel ürün güvenliği mevzuatının ürün güvenliğine ilişkin hükümlerine aykırı olduğu tespit edilen cihazlar için Kanunun 20 nci maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi uygulanır.

(9) Teknik dosya, uygunluk beyanı veya uygunluğu gösteren diğer belgeler ve uygunluk işareti gibi işaret, bilgi ve belgeler açısından aykırılıklar için Kanunun 20 nci maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi uygulanır.

(10) Yedinci, sekizinci ve dokuzuncu fıkralar dışındaki aykırılıklar için Kanunun 20 nci maddesinin ilgili fıkraları uygulanır.

İdari yaptırımların uygulanmasına ilişkin diğer hükümler

(1) İdari yaptırım ve gerekli önlemler, 13 üncü madde hükümleri saklı kalmak kaydıyla ilgili mevzuatta belirtilen yükümlülükler kapsamında Kurul tarafından uygulanır. Alınacak önlem ve uygulanacak idari yaptırımlar konusunda orantılılık ilkesine uygun hareket edilir; alınacak tedbirlerin, önlenmesi amaçlanan tehlikenin boyutu, niteliği ve gerçekleşme olasılığı ile orantılı olması sağlanır.

(2) İktisadi işletmecinin gerekli önlemleri zamanında veya hiç almaması veya aldığı önlemlerin eksik veya yetersiz olması veya iktisadi işletmecinin tespit edilememesi halinde;

a) Cihazın piyasaya arzının durdurulması, piyasada bulundurulmasının önlenmesi, piyasadan çekilmesi, geri çağrılması, reklam ve teşhirinin durdurulması,

b) Dağıtıcıların önlemlerden haberdar olmaları ve önlemlere uymalarını sağlamak amacı ile gerekli tedbirlerin alınması,

c) Cihazın taşıdığı riskler hakkında tüketicilerin uyarılması,

ç) Cihazın uygun koşullarda imhası veya kullanılamaz hale getirilmesi,

önlemlerinden uygun ve gerekli olanları, orantılılık ilkesine riayet edilerek alınır.

(3) Önlemleri belirlenen şekil ve sürede yerine getirmeyen iktisadi işletmeci, önlemlerin Kurum tarafından yerine getirilmesi amacıyla yapılacak masrafları karşılar. Masraflar genel hükümlere göre rücu edilir.

(4) İktisadi işletmeciye yönelik Kanunda yer alan idari para cezaları, Kurul tarafından etkili, orantılı ve caydırıcı olacak şekilde uygulanır.

Cihazların piyasaya arzının ve piyasada bulundurulmasının geçici olarak durdurulması

(1) Kurum; bir cihazın ciddi risk taşıdığına dair belirtilerin bulunması halinde, cihazın kontrolü yapılıncaya kadar piyasaya arzının ve piyasada bulundurulmasının geçici olarak durdurulması kararını alır ve bu kararı iktisadi işletmeciye derhal tebliğ eder. Bu karar, en kısa sürede Kurula sunulur. Cihazdan kaynaklanabilecek muhtemel risklerin önlenmesi amacıyla iktisadi işletmeci, dağıtıcıları durumdan haberdar eder ve risk altındaki grupları bilgilendirir.

(2) Kurum; iktisadi işletmeciye birinci fıkradaki önlemlerin alınmasını tebliğ eder ve müteakiben ivedi olarak kontrollere başlar.

(3) İktisadi işletmeci Kurumun talebi üzerine;

a) İlgili teknik düzenleme kapsamında, cihazın uygunluk değerlendirmesinin yapılması amacıyla bir uygunluk değerlendirme kuruluşuna başvurulduğu durumlarda, bu kuruluşlara sunulan belgelerin suretlerini,

b) Üretim yerlerinin ve depolarının adreslerini,

c) Tasarım, üretim ve dağıtıma ilişkin detaylı bilgileri,

ç) Gerekli görülecek diğer bilgi ve belgeleri,

Kuruma iletir.

(4) Cihazın piyasaya arzının ve piyasada bulundurulmasının geçici durdurulmasına ilişkin süre dört günden fazla olamaz. Ancak, cihazın test edilmesi, gerekli değerlendirme ve kontrollerinin yapılması veya üçüncü fıkrada belirtilen bilgilerin sunulması için teknik gerekçelerle daha fazla süreye ihtiyaç duyulması halinde bu süre uzatılabilir.

(5) Kontrol sonucunda güvenli olduğu anlaşılan cihazlar hakkındaki geçici durdurma kararı kendiliğinden kalkar. Güvenli olmayan cihazlar hakkında alınan cihazın piyasaya arzının ve piyasada bulundurulmasının geçici durdurulması kararı, idari yaptırım kararı alınıncaya kadar geçerlidir.

Risk taşıyan cihazlara ilişkin duyuru

(1) İktisadi işletmeci; risk taşıyan cihazla ilgili olarak Kurulun kararı üzerine veya kendiliğinden gerekli önlemleri alır, bu riskler ve önlemler hakkındaki bilgileri ikinci fıkrada belirtilen şekilde duyurur ve duyurunun kapsamına göre engellilerin erişebilirliğini dikkate alır. Duyuru, asgari aşağıdaki bilgileri içerir:

a) Cihazı tanıtacak marka, model, tür, seri numarası ve cihazı net şekilde tanıtan diğer ayırt edici özellikler.

b) Sorumlu iktisadi işletmecinin isim, adres ve diğer iletişim bilgileri.

c) Cihazın görseli.

ç) Uygunsuzluğun ve riskin açık ve anlaşılır tarifi.

d) Alınan önlem.

e) Riskten sakınılması veya riskin giderilmesi için önerilen yöntemler.

(2) Yapılan duyuru veya duyurunun şekli Kurum tarafından uygun bulunmaz veya yetersiz görülürse Kurum, iktisadi işletmecinin aldığı düzeltici önlemler ile kendisinin aldığı önlemleri kendi internet sitesi dâhil gerekli gördüğü tüm yöntemlerle ve bir gazete veya bir internet haber sitesinde ivedilikle ilan eder. Bu yöntemler aşağıda sıralananların biri veya birkaçını içerir:

a) Risk altındaki kişilerin doğrudan bilgilendirilmesi.

b) İktisadi işletmecinin internet sitesinin bulunması durumunda en az bir yıl süreyle internet sitesinin ana sayfasında kolaylıkla görülebilecek şekilde duyurulması.

c) Risk altındaki kişiler dikkate alınarak, ulusal veya yerel düzeyde yayın yapan bir televizyon kanalında 07.00-22.00 saatleri arasında 30 saniyeden az olmamak üzere yazılı ve sesli şekilde yayınlanması.

ç) Risk altındaki kişiler dikkate alınarak, ulusal veya yerel düzeyde dağıtımı yapılan bir gazetede, sayfanın dörtte birinde, Basın İlan Kurumu aracılığıyla bir gün ilan edilmesi.

(3) Kurum; cihazda tespit edilen riske göre duyurunun şeklini, zamanını, süresini ve yayımlanacağı televizyon ve gazetelere ilişkin ek hususları belirleyebilir ve duyurunun; gerekli şartları taşımadığını değerlendirirse daha uygun bir şekilde ve yöntemle tekrar edilmesini talep edebilir.

(4) Dağıtıcılar; cihaza ilişkin riskler ve önlemler hakkında kendilerine iletilen bilgileri, varsa tedarik zincirindeki bir sonraki dağıtıcıya iletmek ve duyuruyu kolaylıkla görülebilecek veya ulaşılabilecek yerlere koymak zorundadır.

Cihazların geri çağrılması

(1) Alınan diğer önlemlerin riskin ortadan kaldırılmasında yetersiz kalması durumunda iktisadi işletmeci, kendiliğinden veya Kurulun talebi üzerine cihazı geri çağırır.

(2) İktisadi işletmeci geri çağırma önlemini, duyurudaki asgari şartlara ek olarak cihazın teslim alınacağı veya onarılacağı adres ve irtibat noktaları ile sunulan teklif ve seçenekleri de içerecek şekilde duyurur.

(3) İktisadi işletmeci cihazı teslim edenlere aşağıdaki seçeneklerden en az birini sunar:

a) Cihazın geri çağrılmasına yol açan sorunun giderilmesi.

b) Cihazın teslim tarihindeki perakende satış değerinin ödenmesi.

c) Cihazın, teknik düzenlemesine uygun, güvenli ve eş değer bir cihazla değiştirilmesi.

(4) Cihazın geri çağrılmasıyla ilgili tüm masraflar cihazı geri çağıran iktisadi işletmeci tarafından üstlenilir. İktisadi işletmeci, cihazın zamanında, kolaylıkla ve ek bir maliyet oluşturmayacak şekilde teslim edilebilmesi için gerekli koşulları sağlamak zorundadır.

(5) Piyasadan çekilen cihazı teslim eden dağıtıcı, cihazın piyasadan çekilmesine yol açan sorunun giderilmesini ve güvenli hale getirilmesini imalatçı veya ithalatçıdan ister. İmalatçı veya ithalatçı; mümkün olması halinde cihazı uygun duruma getirir ve dağıtıcıya teslim eder. Cihazın işlevsiz hale getirilmesi veya imha edilmesinin gerektiği hallerde, imalatçı veya ithalatçı; piyasaya arz ettiği cihazların maddi değerinin ödenmesi veya cihazın teknik düzenlemesine uygun, güvenli ve eş değer bir cihazla değiştirilmesi seçeneklerinden birini dağıtıcıya sunar.

Gönüllü önlem

(1) İktisadi işletmeci piyasaya arz ettiği veya piyasada bulundurduğu cihazın güvenli veya uygun olmadığını Kurum denetiminden önce tespit ederse, cihaza yönelik gönüllü önlem faaliyetinde bulunabilir.

(2) Gönüllü önlem faaliyeti, uygunsuzluğun giderilmesi ve riskin ortadan kaldırılması için cihazın piyasaya arzının durdurulması, piyasada bulundurulmasının önlenmesi, piyasadan çekilmesi, geri çağrılması, dağıtıcıların bu önlemden haberdar olmaları, cihazın taşıdığı riskler hakkında nihai kullanıcıların uyarılması da dâhil olmak üzere gerekli tedbirlerin tamamını kapsar.

(3) Gönüllü önlem faaliyetinde bulunacak iktisadi işletmeci, bu faaliyete dair tüm bilgi ve belgelerle faaliyeti tamamlamak için ihtiyaç duyduğu süreyi de belirterek Kuruma başvurur.

(4) Kurum; gönüllü önlem faaliyetlerinin gerçekleştirilebilmesi için iktisadi işletmecinin talebi, cihazın taşıdığı risk ve piyasa yaygınlığı gibi hususları değerlendirerek altı ayı geçmemek üzere süre verir. Mücbir sebeplerin varlığının kanıtlandığı durumlarda altı ayı geçmemek üzere ek süre verilir.

(5) Gönüllü önlem faaliyeti kapsamında uygunsuzluğu giderilen cihazlar, Kurumun değerlendirmesine sunulmadan piyasaya arz edilemez veya piyasada bulundurulamaz. Kurum gerekli gördüğü takdirde, gönüllü önleme tabi tutulan cihazın test veya muayene işlemlerini kural olarak laboratuvarda yapabilir veya imkânların elvermediği durumlarda yeterliğe sahip tarafsız bir kuruluş tarafından test veya muayenesini isteyebilir.

(6) Gönüllü önlem faaliyeti kapsamında yükümlülüklerini yerine getirdiği ve uygunsuzluğu tamamen giderdiği değerlendirilen iktisadi işletmeci için Kanunda düzenlenen idari yaptırımlar uygulanmaz.

Uygunsuz cihazın internet, televizyon veya radyo üzerinden satışının yapılması

(1) Piyasaya arz edilen veya piyasada bulundurulan ve uygunsuz olan bir cihazın internet üzerinden tanıtımı ve satışının yapılması halinde, aracı hizmet sağlayıcıya içeriğin çıkarılması için internet sayfalarındaki iletişim araçları, alan adı, IP adresi ve benzeri kaynaklarla elde edilen bilgiler üzerinden elektronik posta veya diğer iletişim araçları ile bildirimde bulunulur. İçeriğin yirmi dört saat içerisinde aracı hizmet sağlayıcı tarafından çıkarılmaması halinde Kurum, uygunsuz olan cihaza ilişkin içeriğe erişimin engellenmesine karar verir ve bu kararı uygular. İnternet sitesinin doğrudan iktisadi işletmeciye ait olması durumunda aynı uygulama yapılır. Bu fıkra kapsamında verilen erişimin engellenmesi kararı, içeriğe erişimin engellenmesi (URL ve benzeri) yöntemiyle verilir.

(2) Uygun olmayan bir cihazın televizyon veya radyo üzerinden tanıtım ve satışının durdurulması medya hizmet sağlayıcı kuruluştan istenir. Medya hizmet sağlayıcı kuruluş, tanıtım ve satışın durdurulması için Kurum ile iş birliği yapar. Kurum, satışın durdurulması kararını Radyo ve Televizyon Üst Kuruluna bildirir.

İmalatçının yükümlülüklerinin diğer iktisadi işletmecilere uygulandığı durumlar

(1) İthalatçı veya dağıtıcı; cihazı kendi isim veya ticari markası altında piyasaya arz ederse, piyasada bulundurursa, cihazı teknik düzenlemesine, ilgili standartlara veya diğer mevzuata uygunluğunu etkileyecek şekilde değiştirir ise imalatçı olarak kabul edilir.

(2) Cihazın imalatçısı, yetkili temsilcisi veya ithalatçısının tespit edilemediği durumlarda, Kurum tarafından yapılan bildirimin kendisine tebliğ edildiği tarihten itibaren on iş günü içinde imalatçı, yetkili temsilci veya ithalatçısının isim ve irtibat bilgilerini, bu bilgilere sahip değil ise tedarik zincirinde yer alan bir önceki iktisadi işletmecinin isim ve irtibat bilgilerini bildirmeyen dağıtıcı, Kanun kapsamında imalatçı olarak kabul edilir.

Bertaraf

(1) Bertaraf, cihazın imalatçısı tarafından menşei ülkesine gönderilmesi veya Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından yetkilendirilen kuruluşlar eliyle imha edilmesi suretiyle yapılır. Cihaza ilişkin imha veya kullanılamaz hale getirme kararı alınması durumunda iktisadi işletmeci, uygun olmayan cihazları Kurumun gözetiminde bertaraf eder ve bu işlemin gerçekleştirildiğini gösteren tutanak ve belgeleri bertarafı müteakip en geç bir ay içinde Kuruma sunar.

(2) Bertaraf edilen cihazların IMEI numarasını haiz olması halinde, Kurum tarafından 12/7/2014 tarihli ve 29058 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Elektronik Kimlik Bilgisini Haiz Cihazların Kayıt Altına Alınmasına Dair Yönetmeliğin ilgili hükümleri uygulanır.

(3) Bertaraf işleminin özel bir uzmanlık gerektirmesi durumunda ilgili bertaraf işlemi, bu işlemi yapma niteliklerini haiz gerçek veya tüzel kişiye yaptırılabilir.

(4) Bertaraf işlemi için fatura edilen bedel, imalatçı veya ithalatçı tarafından doğrudan üçüncü fıkra uyarınca bertaraf işlemini gerçekleştiren kuruluşa ödenir.

(5) İktisadi işletmeci tarafından bertaraf edilmeyen cihazların bertarafına yönelik işlemler Kurum tarafından gerçekleştirilerek masraflar ilgili iktisadi işletmeciye rücu edilir.

Masrafların rücu edilmesi

(1) Kurum tarafından uygunsuzluğun ortadan kaldırılmasına ilişkin denetimler kapsamında depolama, nakliye ve bertaraf masrafları dahil olmak üzere yapılan masraflar, ilgili iktisadi işletmeciye Kanunun 22 nci maddesinin birinci fıkrası kapsamında rücu edilir.

Piyasada bulundurma yasağının ihlali

(1) Kurum tarafından piyasaya arzı ve bulundurulması yasaklanan cihazların piyasaya arz edildiği, piyasada bulundurulduğunun veya kullanıldığının tespiti halinde, Kurul tarafından sorumlular hakkında, 5809 sayılı Kanunun 63 üncü maddesinin yedinci fıkrası uygulanır ve suç duyurusunda bulunulur.

(2) İktisadi işletmeci, piyasaya arzı yasaklanan cihazların kendisi tarafından piyasaya arz edilmediğini, piyasada bulundurulmadığını ve piyasada bulundurma yasağı hakkında dağıtım zincirini bilgilendirdiğini ispatladığı takdirde birinci fıkrada belirtilen yaptırım uygulanmaz.

İdari para cezalarının belirlenmesi usulü

(1) Bu Yönetmelik hükümlerine aykırılık teşkil eden bir fiilin bir suç veya daha ağır idari para cezası ile cezalandırılmayı gerektiren bir kabahat oluşturmaması halinde, Kanunda öngörülen ve iktisadi işletmecilere uygulanacak idarî para cezaları, 5809 sayılı Kanunun 60 ıncı maddesinin altıncı fıkrası uyarınca bir katından dört katına kadar artırılarak uygulanır.

(2) Uygulanacak cezanın belirlenmesinde; ihlalin niteliği, tespit edilen uygunsuzluğun insan, çevre, iş yeri sağlığı ve güvenliği, tüketicilerin korunması ve kamu yararına etkisi ile ihlal sonucunda bir zarar doğup doğmadığı, ihlalin önlenmesi ve giderilmesinde gönüllü bildirimin varlığı, ihlalin tekerrür edip etmediği gibi hususlar dikkate alınır.

(3) Kanuna göre verilen idari para cezaları; cezaya konu uygunsuzluğun büyüklüğü ve tekerrürü dikkate alınarak etkili, orantılı ve caydırıcı olacak şekilde uygulanır.

(4) Kurum tarafından verilen idarî para cezaları; 21/7/1953 tarihli ve 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine tabi olup, tebliğ tarihinden itibaren bir ay içinde Kurum hesaplarına ödenir. Bu süre içinde ödenmeyen idarî para cezaları, Kurumun bildirimi üzerine ilgili vergi dairesince 6183 sayılı Kanun hükümlerine göre tahsil olunur. Tahsil olan idarî para cezalarının tamamı Kurum hesaplarına aktarılır.

(5) Kanunun 20 nci maddesinin birinci, ikinci, üçüncü ve beşinci fıkralarında belirtilen idari para cezaları, bu cezalara konu uygunsuzluğun iki yıl içinde tekrarı halinde, her tekrar için bir önceki idari para cezasının iki katı uygulanır.

(6) Kanuna göre verilen idari para cezaları, idari önlemlerin uygulanmasına engel teşkil etmez.

İzlenebilirlik

(1) İktisadi işletmeci; tedarik zincirinde yer alan bir önceki ve varsa bir sonraki iktisadi işletmecinin ismi, ticaret unvanı veya markası ve irtibat bilgileri ile cihazın takibini kolaylaştıracak diğer bilgilerin kaydını düzenli bir şekilde tutar, cihazı piyasaya arz ettiği veya piyasada bulundurmaya başladığı tarihten itibaren en az on yıl boyunca muhafaza eder ve talep edilmesi halinde Kuruma sunar.

(2) Birinci fıkrada belirtilen yükümlülükler; bir cihazı uzaktan iletişim araçları vasıtasıyla elektronik ortamda piyasaya arz eden veya bulunduran, başkasına ait iktisadi ve ticari faaliyetlerin yürütülmesi için elektronik ticaret ortamı sağlayan aracı hizmet sağlayıcıları ile radyo ve televizyon gibi medya hizmet sağlayıcıları için de geçerlidir.

(3) İmalatçı veya ithalatçı; izlenebilirliğinin sağlanabilmesi amacıyla cihazın üzerinde, cihazın boyut ve doğasının buna elverişli olmadığı durumlarda cihazın ambalajında, parselinde, kolisinde veya cihaza eşlik eden bir belgede seri, model, parti numarası, lot veya cihazın ayırt edilmesini sağlayacak bilgilere yer verir.

(4) İktisadi işletmeci düzeltici önlem alınması gereken durumlarda kullanılmak üzere; parti, seri veya lot bazında cihazın dağıtımını yaptığı diğer iktisadi işletmecilerin ve dağıtımı yapılan cihaz miktarına ilişkin bilgilerin kaydını tutar ve Kurumun talebi halinde bu kayıtları sunar.

İş birliği

(1) İktisadi işletmeci; piyasaya arz ettiği veya piyasada bulundurduğu cihazın taşıdığı risklerin azaltılması veya ortadan kaldırılması amacıyla yürüttüğü faaliyetlerde, Kurum ile iş birliği yapar.

(2) Aracı hizmet sağlayıcı; kendi hizmeti aracılığıyla elektronik ortamda piyasaya arz edilen veya piyasada bulundurulan bir cihazın taşıdığı risklerin ortadan kaldırılması, bu mümkün değil ise azaltılması amacıyla yürütülen bir işlemin kolaylaştırılması için Kurum ile iş birliği yapar.

BEŞİNCİ BÖLÜM

Piyasa Gözetimi ve Denetimine İlişkin Görev ve Yetkiler

Daire Başkanlığının piyasa gözetimi ve denetimine ilişkin sorumlulukları

(1) Daire Başkanlığı; denetim planlaması ve PGD ile ilgili şikâyet ve ihbarları değerlendirir, denetim kapsamında gerekli yazışmaları yapar, idari para cezası da dâhil denetim sonuçlarına ilişkin idari işlemleri takip eder ve denetçilere yönelik eğitim programlarını hazırlar.

Bölge müdürlüklerinin piyasa gözetimi ve denetimine ilişkin sorumlulukları

(1) Bölge müdürlükleri; denetçilerin görevlerini yerine getirmelerini sağlar, şikâyet ve ihbarları değerlendirir, yapılan denetimlere ilişkin dönemsel PGD raporlarını Daire Başkanlığına gönderir, Daire Başkanlığı tarafından talep edilen diğer bilgi ve belgeler ile numuneleri temin eder, gerekli hallerde denetim sonuçlarına ilişkin idari işlemleri takip eder ve Daire Başkanlığını bilgilendirir.

Denetçinin görev ve yetkileri

(1) PGD’den sorumlu denetçinin, 14/12/2011 tarihli ve 28142 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumunun Denetim Çalışmalarına İlişkin Yönetmelik hükümleri saklı kalmak kaydıyla görev ve yetkileri;

a) İlgili mevzuat hükümleri uyarınca, görev alanına giren konularda denetim yapmak, gerekli tutanak ve raporları hazırlamak ve gerekli yazışmaları yaparak ilgili mercilere sunmak,

b) Kanunda belirtilen ceza ve önlemlerin dışında kalan, ilgililerin cezai sorumluluğunu gerektirebilecek eylemleri tespit ettiğinde durumu ilgili makamlara yazılı olarak bildirmek,

c) Denetlenen cihazlardan gerekli hallerde numune almak,

ç) Denetimi yapılan cihaza ait teknik belgeler, kullanım kılavuzu, garanti belgesi, fatura ve benzeri belgeleri istemek,

d) Cihaz bulundurulan ve/veya satılan her türlü yer ile hizmet verilen ve kullanılan yerlerde denetim, inceleme ve araştırma yapmak,

e) Yasal olmayan yollarla piyasaya arz edilmiş veya üzerinde yasal olmayan değişiklikler yapılmış cihazlarla karşılaştığında denetim sürecini durdurarak konu hakkında ilgili mercileri bilgilendirmek,

f) İktisadi işletmecinin PGD faaliyetini engellemesi durumunda, güvenlik güçlerinden yardım istemek ve onların nezaretinde denetim yapmak,

hususlarından oluşur.

ALTINCI BÖLÜM

Çeşitli ve Son Hükümler

Şikâyet ve ihbarlarda bulunması gereken hususlar

(1) Bu Yönetmelik kapsamındaki cihazlara ilişkin PGD konulu şikâyet ve ihbarlar, elektronik ortamda Kurum internet sayfası üzerinden veya yazılı başvuru yoluyla Kurum merkezine veya bölge müdürlüklerine yapılır.

(2) Belli bir konuyu ihtiva etmeyen; kişi, kurum veya olaylarla doğrudan bağlantı kurulmaksızın genel nitelikli ifadeler taşıyan, şikâyet ve ihbar sahibinin kimlik bilgilerini taşımayan, inandırıcı mahiyette olmayan, olayla ilgili yeterli bilgi veya belge eklenmeyen/içermeyen şikâyet ve ihbarlar hakkında işlem yapılmaması sorumluluk doğurmaz.

Bilgilerin gizliliği

(1) Kurumun, Telsiz Ekipmanları Yönetmeliği (2014/53/AB) gereği yapacağı bildirim ve duyurular saklı kalmak üzere, PGD faaliyeti sırasında yapılan yazışmalar, ihbar ve şikâyetler, denetimlerde temin edilen kişisel veriler ile ticari sır niteliğindeki veya fikri ve sınai mülkiyet hakkına ilişkin bilgiler gizli tutulur. Ancak mevzuatın, insan sağlığı ve güvenliğinin gerektirdiği hallerde yapılan duyurular bu kapsamda sayılmaz. PGD sürecinde gerçek veya tüzel kişilerin uzmanlığından faydalanılması halinde, bu kişiler de bu maddede belirtilen gizlilik ilkesine riayet etmekle yükümlüdür.

Tebligat

(1) İdari para cezası ve/veya idari önlemleri içeren idari yaptırım kararlarının tebliğinde, 11/2/1959 tarihli ve 7201 sayılı Tebligat Kanunu hükümleri uygulanır.

(2) Bu Yönetmelik kapsamında alınan önlemler ile uygulanan idari yaptırımlar; kararın dayandığı gerekçe, yasal itiraz yolları ve süre sınırları da belirtilerek iktisadi işletmeciye tebliğ edilir.

Yürürlükten kaldırılan yönetmelik

(1) 6/2/2013 tarihli ve 28551 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Telsiz ve Telekomünikasyon Terminal Ekipmanlarının Piyasa Gözetimi ve Denetimine Dair Yönetmelik yürürlükten kaldırılmıştır.

(2) Birinci fıkra ile yürürlükten kaldırılan yönetmeliğe yapılan atıflar, bu Yönetmeliğe yapılmış kabul edilir.

Geçiş süreci

(1) Bu Yönetmelik hükümlerinin yürürlüğe girdiği tarihe kadar denetim süreci tamamlanmış olmakla birlikte hakkında herhangi bir idari yaptırım uygulanmasına gerek olmayan cihazlar, bu Yönetmelik hükümlerine tabidir.

(2) Denetim süreci Kanun yürürlüğe girdikten sonra ve bu Yönetmelik yürürlüğe girmeden önce başlamış olan cihazlar bu Yönetmelik hükümlerine tabidir. Denetim süreci bu Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihe kadar tamamlanmamış olan cihazlara uygulanan işlemlerde ise lehe hüküm uygulanır.

Yürürlük

(1) Bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

Yürütme

(1) Bu Yönetmelik hükümlerini Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurulu Başkanı yürütür.