Yükseköğretim Kurumlarının Yurt Dışı Yükseköğretim Kurumlarıyla Ortak Eğitim Öğretim Programlarına Dair Yönetmelik

BİRİNCİ BÖLÜM

Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar

Amaç

(1) Bu Yönetmeliğin amacı Türkiye’deki yükseköğretim kurumlarının, Yükseköğretim Kurulu tarafından tanınan yurt dışındaki yükseköğretim kurumlarıyla güçlü taraflarını bir araya getirmek suretiyle eğitim ve öğretimde işbirliği yaparak ve öğrencilere bu kurumların sahip olduğu akademik standartlar çerçevesinde en iyi eğitim ve öğretim imkânı sağlayarak ortak diploma vermeye yönelik program açmaları veya yükseköğretim kurumlarının mevcut programlarında kayıtlı öğrencilerin yurt dışındaki yükseköğretim kurumlarında eğitim görmek suretiyle ortak diploma almalarına ilişkin usul ve esasları düzenlemektir.

Kapsam

(1) Bu Yönetmelik, yurt içinde veya yurt dışındaki yükseköğretim kurumlarının ortak diploma vermeye yönelik ön lisans, lisans veya lisansüstü düzeyde ortak eğitim ve öğretim programları ile yükseköğretim kurumlarının mevcut programlarında kayıtlı öğrencilerin yurt dışındaki yükseköğretim kurumlarında eğitim görerek ortak diploma almalarına ilişkin öğrenci kabulü, müfredat, sınav, derslere devam, izin, azami öğrenim süreleri, mezuniyet şartları, eğitim ücretleri ve diğer hususlarla ilgili hükümleri kapsar.

Dayanak

(1) Bu Yönetmelik, 4/11/1981 tarihli ve 2547 sayılı Yükseköğretim Kanununun 43 üncü maddesinin birinci fıkrasının (d) bendi ile 50 nci ve 65 inci maddelerine dayanılarak hazırlanmıştır.

Tanımlar

(1) Bu Yönetmelikte yer alan;

a) Kredi: Yükseköğretim Kurulunca ilgili programın yer aldığı diploma düzeyi ve alan için yükseköğretim yeterlilikler çerçevesine göre belirlenen; öğrencinin kazanacağı bilgi, beceri ve yetkinliklere o dersin katkısını ifade eden öğrenim kazanımları ile açıkça belirlenmiş teorik veya uygulamalı ders saatleri ve öğrenciler için öngörülen diğer faaliyetler için gerekli çalışma saatlerini,

b) Ortak diploma: İki veya daha fazla yükseköğretim kurumunun birlikte verdikleri eğitim sonunda öğrenci adına düzenledikleri birbirine bağlı tek (joint), birbirine bağlı çoklu (dual) veya birbirinden bağımsız çoklu (double) diplomayı,

c) Ortak program: Bir yükseköğretim kurumunun Yükseköğretim Kurulu tarafından tanınan, yurt dışında bir ya da birden çok yükseköğretim kurumu ile müştereken açılan veya mevcut programlar kapsamında birlikte yürütülen eğitim ve öğretim programını,

ç) Öğrenci: Türkiye’deki yükseköğretim kurumlarının yurt dışındaki yükseköğretim kurumlarıyla işbirliği çerçevesinde yürütülen programlara kayıt yaptıran kişiyi,

d) Yabancı öğrenci:  Yükseköğretim kurumlarında her derece ve dalda öğrenim gören Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olmayan kişiyi,

e) Yükseköğretim kurumları: Yurt içinde 2547 sayılı Kanuna tabi yükseköğretim kurumları ile bu Yönetmelik çerçevesinde ortak program yürütülecek yurt dışındaki yükseköğretim kurumlarını,

f) Yükseköğretim kurumunu ve programını tanıma: Diplomayı veren yükseköğretim kurumunun ve programının, faaliyet gösterdiği ülkenin yetkili makamları veya bu makamlarca yetkilendirilmiş kalite güvencesi ve akreditasyon kuruluşları ile Yükseköğretim Kurulu tarafından akademik derece vermeye yetkili bir kurum ve program olarak kabul edilmesini,

ifade eder.

İKİNCİ BÖLÜM

Ortak Programlar

Ortak programın açılması

(1) Ortak programı birlikte yürütecek yükseköğretim kurumları arasında karşılıklı hak ve yükümlülükleri belirleyen protokol hazırlanarak imzalanmadan önce Yükseköğretim Kurulunun uygun görüşüne sunulur. Uygun bulunan protokol taraflarca imzalandıktan sonra onaylanmak üzere Yükseköğretim Kuruluna gönderilir.

(2) Ortak program, protokolün Yükseköğretim Kurulunca onaylanmasından sonra öğrenci alımı için yapılan başvurunun Yükseköğretim Kurulunca uygun bulunması halinde başlatılır.

(3) Protokolde yapılacak değişiklikler yukarıda belirtilen usule tabidir.

Ortak programlara öğrenci kabulü

(1) Ortak programlara öğrenci kabulü, ilgili yükseköğretim kurumlarının öğrenci kabulünde aradıkları şartlara uygun olarak yapılır.

(2) Ortak ön lisans ve lisans programları için Türk vatandaşı öğrencilerin, Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Sistemi sınavlarına girmek, tercihleri arasında yer vererek ortak programa yerleşecek kadar ilgili puan türünde başarılı olmak ve usulüne göre yerleştirilmiş olmak şartları aranır. Buna ek olarak, öğrencinin yurt dışı yükseköğretim kurumunun kabul şartlarını da sağlaması gerekir.

(3) Yabancı öğrencilerin ortak programa kabulünde aranacak şartlar ortak program için imzalanan protokolde belirtilir.

(4) Ortak ön lisans ve lisans programlarında Türkiye’deki yükseköğretim kurumlarına yabancı öğrenci kabulünde uygulanan uluslararası sınav puanı, ortaöğretim mezuniyet derecesi ve benzeri kriterler ortak programlara yabancı öğrenci kabulünde de uygulanır. Bu kriterlerin asgarî düzeyleri hususunda Yükseköğretim Kurulunun onayı alınır.

Eğitim-öğretim ücreti

(1) Müştereken açılan ortak programlarda eğitim ücrete tabidir. Bu ücretin yıllık artış oranları ile kapsadığı hizmetler taraflarca kılavuz, broşür ve internet yolu ile ilan edilir. Devlet üniversitelerinde öğrencilerden alınacak yurt içi öğrenim ücretleri, eşdeğeri ya da benzeri ikinci öğretim programları için her yıl Bakanlar Kurulunca belirlenen ikinci öğretim ücretlerinden az olmamak ve sekiz katını geçmemek kaydıyla, protokolle belirlenir. Vakıf üniversiteleri, öğrencilerden alınacak yurt içi eğitim ücretlerini, kendi usulleri ile belirler. İşbirliği yapılan yurt dışı kurumun öğrenim ücretleri ise ilgili kurum tarafından belirlenir. Belirlenen ücretler, öğrenci tarafından ilgili yükseköğretim kurumuna yatırılır ve yükseköğretim kurumunun ilgili hesabında toplanır. Öğrencinin, yurt dışındaki kurumda geçireceği sürelerde yapacağı eğitim ücreti dışındaki harcamalarının tahmini tutarı da önceden ilan edilir.

Öğrenim ücretini ödeme usulü

(1) Öğrenim ücreti iki eşit taksitte ödenir. İlk taksit eğitim öğretim yılı başında kayıt veya kayıt yenileme sırasında, ikinci taksit ise ikinci dönemin başında kayıt yenileme sırasında ödenir.

Ortak programların öğrenim ücretlerinin kullanımı

(1) Devlet üniversitelerinde, bu programlarda öğrenim gören öğrencilerden alınan yurt içi öğrenim ücretleri, tahsilatı takip eden ayın sonuna kadar özel bütçeye gelir kaydedilir. Ödenek kaydedilen bu tutarın, üniversite yönetim kurulunca en az %30 oranında belirlenecek tutarı, programın yürütülmesine ilişkin her türlü ihtiyaç ile üniversitenin mal ve hizmet alımlarında kullanılır. Bu programlarda fiilen ders veren öğretim elemanlarına kalan tutardan ödenecek ek ders ücreti, 11/10/1983 tarihli ve 2914 sayılı Yükseköğretim Personel Kanununun son fıkrasının ilk cümlesi hariç 11 inci maddesi  hükümleri dikkate alınarak, mezkur maddenin dördüncü fıkrasında profesör unvanlı öğretim üyeleri için belirlenen ek ders ücretinin on katını, sınav ücreti ise aynı maddede öngörülen sınav ücretinin beş katını geçmemek üzere unvanlar ve öğretim elemanlarının programdaki performansları göz önünde tutularak üniversite yönetim kurulu tarafından belirlenir.

(2) Vakıf üniversitelerinde, bu programlarda öğrenim gören öğrencilerden alınan yurt içi öğrenim ücretleri üniversite bütçesine gelir kaydedilir.

Burslar

(1) Ortak ön lisans ve lisans programlarına, her yıl Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezi (ÖSYM) tarafından düzenlenerek Yükseköğretim Genel Kurulu tarafından kabul edilen ÖSYS Yükseköğretim Programları ve Kontenjanları Kılavuzu ile öğrencilere duyurulan kriter ve toplam sayının %30’unu geçmemek kaydıyla belirlenen kontenjanlar çerçevesinde, öğrenci seçme sınavlarındaki başarıları esas alınarak öğrenim ücretlerinden kısmî ya da tam muaf tutulma şeklinde öğrencilere karşılıksız başarı bursu verilebilir. Burslu kontenjana yerleştirilen öğrencilere verilen burs, öğrencilik statüsünün devam etmesi şartıyla ön lisans ve lisans programının ve hazırlık sınıfının normal süresini kapsar.

(2) Birinci fıkrada belirtilen öğrencilerin dışında, toplam sayının %30’unu geçmemek kaydıyla, devam ettikleri ortak programda emsal öğrencilerden daha başarılı olan öğrencilere yönelik öğrenim ücretlerinden kısmî ya da tam muaf tutma şeklinde burs programı uygulanabilir.

Eğitim süreleri

(1) Ön lisans, lisans ve lisansüstü düzeydeki ortak programların süre ve toplam kredisi, Türkiye Yükseköğretim Yeterlilikler Çerçevesinde her bir düzey için belirlenen süre ve toplam krediden az olamaz.

(2) Ortak program kapsamında yürütülecek ön lisans ve lisans programlarının en az yarısı yurt içindeki ilgili yükseköğretim kurumunda tamamlatılır. Dersler ile uygulamaların hangi yükseköğretim kurumunda tamamlatılacağı protokolde belirtilir.

(3) Ortak program kapsamında öğrencinin ilgili yükseköğretim kurumlarında geçireceği asgarî ve toplam süreler protokolde belirtilir.

Öğretim dili

(1) Ortak programların hangi dil veya dillerde yürütüleceği protokolde belirlenir.

(2) Öğrencilerin ortak programda öğrenimlerine başlayabilmeleri için ortak programın verildiği dil veya dilleri yeterli düzeyde bildiklerini belgelemeleri gerekir. Eğitimin verileceği dilin yeterli düzeyde bilindiğini belirleyecek sınavlar ve bu sınavlardan alınması gereken asgari puanlar protokolde belirtilir.

(3) Yabancı dil bilgisi yetersiz olan öğrenciler, yabancı dil şartını sağlayıncaya kadar yabancı dil hazırlık eğitimi alırlar. Yabancı dil hazırlık eğitimi azami iki yıldır.

(4) Azami sürenin sonunda yabancı dil şartını sağlayamayan ön lisans ve lisans programındaki öğrenciler, kaydının bulunduğu yükseköğretim kurumunda öğretim dili Türkçe olan eşdeğer bir programa kayıt yaptırabilir ya da talebi üzerine, yükseköğretim kurumuna kayıt yaptırdığı yıl itibarıyla taban puan koşulunu sağlamak kaydıyla öğretim dili Türkçe olan herhangi bir programa bir defaya mahsus olmak üzere Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezi tarafından yerleştirilebilir.

Vize

(1) Ortak programlara kabul edilen öğrenciler eğitim görecekleri ülkenin vize uygulamalarına tabidir.

Akademik başarısızlık

(1) Yurt içindeki yükseköğretim kurumundan akademik başarısızlık nedeniyle ilişiği kesilen ortak program öğrencisinin, bu Yönetmelik hükümlerine göre ortak programla ilişiği kesilir.

(2) Bu Yönetmelik hükümlerine göre yurt dışında bir yükseköğretim kurumunda öğrenim görürken akademik başarısızlık nedeniyle bu kurumdan ilişiği kesilen;

a) Ön lisans ve lisans ortak programındaki öğrenci, gördüğü yükseköğrenimdeki başarı notu esas alınarak 24/4/2010 tarihli ve 27561 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Yükseköğretim Kurumlarında Önlisans ve Lisans Düzeyindeki Programlar Arasında Geçiş, Çift Anadal, Yan Dal ile Kurumlar Arası Kredi Transferi Yapılması Esaslarına İlişkin Yönetmelik hükümlerine göre öncelikle kendi yükseköğretim kurumundaki Türkçe programa; Türkçe program bulunmaması halinde ise Türkiye’de başka bir yükseköğretim kurumundaki eşdeğer bir programa yatay geçiş yapabilir.

b) Yüksek lisans ve doktora ortak programındaki öğrenci, yurt içindeki yükseköğretim kurumunda aynı alanda Türkçe program olması durumunda bu programa yatay geçiş yapabilir. Öğrencinin yurt içinde başka bir yükseköğretim kurumunun lisansüstü programına yatay geçişi 20/4/2016 tarihli ve 29690 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Lisansüstü Eğitim ve Öğretim Yönetmeliğinin ilgili hükümlerine tabidir.

(3) İkinci fıkra kapsamındaki yatay geçişler, ancak başarısız olunan eğitim öğretim dönemini izleyen yatay geçiş döneminde yapılabilir.

(4) Yukarıdaki fıkralarda belirtilen haller dışında kalan herhangi bir nedenle bir yükseköğretim kurumundan ilişiği kesilen öğrencinin diğer yükseköğretim kurumlarından da ilişiği kesilir.

Diploma

(1) Bu Yönetmelik kapsamında yürütülen ortak eğitim ve öğretim programlarında, yurt içindeki ve yurt dışındaki yükseköğretim kurumlarının mezuniyete ilişkin şartlarının tümünü yerine getiren öğrencilere, ilgili yükseköğretim kurumlarınca programın ortak program olduğu belirtilerek ortak diploma verilir.

(2) Ortak diplomalarda yer alacak ibareler taraflar arasında imzalanan protokollerde belirtilir.

(3) Öğrenciler, ortak programın taraflarınca mezuniyet için aranan koşulların tümünü yerine getirmeden ortak diplomalardan herhangi birini almaya hak kazanamazlar.

Mevcut programlar arası ortak diploma

(1) Yükseköğretim kurumlarının ön lisans, lisans ve lisansüstü programlarında kayıtlı öğrencilerin, yurt dışındaki yükseköğretim kurumlarının kazanımları aynı olan mevcut programlarında eğitim görerek ortak diploma almalarına yönelik programlar yürütülebilir. Bu programı birlikte yürütecek yükseköğretim kurumları arasında karşılıklı hak ve yükümlülükleri belirleyen protokol hazırlanarak imzalanmadan önce Yükseköğretim Kurulunun uygun görüşüne sunulur. Uygun bulunan protokol taraflarca imzalandıktan sonra onaylanmak üzere Yükseköğretim Kuruluna gönderilir. Aynı usulle protokolde değişiklik yapılabilir.

(2) Bu tür ortak programlara kabul edilmek için, ön lisans, lisans ve lisansüstü programlarında kayıtlı öğrencilerin hazırlık sınıfı hariç ön lisans ve lisans programlarında normal eğitim sürelerinin en az yarısını, lisansüstü programlarda ise en az bir dönemini kayıtlı oldukları yükseköğretim kurumunda tamamlamaları ve hem kayıtlı oldukları yükseköğretim kurumunun hem de yurt dışındaki yükseköğretim kurumunun aradığı şartları sağlamaları gerekir.

(3) Mevcut programlara kayıtlı öğrenciler yurt dışındaki yükseköğretim kurumunda eğitim öğretime başlayabilmek için protokolde yer alan diğer şartlarla beraber programın yabancı dil şartını sağlamak zorundadır. Protokolde yer alan diğer şartlar sağlansa bile yabancı dil yeterlilik şartının sağlanamaması durumunda ortak program kapsamında eğitim alınamaz.

(4) Yükseköğretim kurumlarının ön lisans, lisans ve lisansüstü programlarında kayıtlı olup birinci fıkra uyarınca tesis edilen ortak programlara devam eden öğrenciler, yurt içindeki yükseköğretim kurumunda ödenecek olan katkı payı/öğrenim ücreti yükümlülükleri bakımından 2547 sayılı Kanunun 46 ncı maddesine tabidir. Bu öğrenciler yurt dışındaki eğitim öğretim ücretleri bakımından ise protokolde öğrencilerden eğitim öğretim ücreti alınmamasına dair bir hüküm bulunması durumu hariç, yurt dışında eğitim aldıkları süre için sadece yurt dışındaki yükseköğretim kurumu tarafından belirlenen eğitim öğretim ücretini yurt dışındaki yükseköğretim kurumuna öderler. Ancak bu madde uyarınca yürütülen ortak programlarda, 7 nci, 8 inci ve 9 uncu madde hükümleri uygulanmaz.

(5) Yükseköğretim kurumlarındaki mevcut programlara kayıtlı öğrencilere verilebilecek burslara ilişkin bilgiler protokolde yer alır ve programa kabulden önce diğer şartlarla beraber öğrencilere duyurulur.

(6) Mevcut programlara kayıtlı olan ve şartları sağladıkları için yurt dışındaki yükseköğretim kurumunda eğitim alan öğrencilerin yurt dışındaki yükseköğretim kurumunda başarısız olmaları halinde ortak programdan ilişikleri kesilir ve bu öğrenciler kendi yükseköğretim kurumlarında kayıtlı oldukları mevcut programda programın azami süresi de dikkate alınarak eğitimlerine devam ederler.

(7) Bu tür ortak programlarda kayıtlı olan öğrencilere, yurt içindeki ve yurt dışındaki yükseköğretim kurumlarının mezuniyete ilişkin şartlarının tümünü yerine getirmeleri halinde, programın ilgili yükseköğretim kurumları tarafından müştereken yürütüldüğünü belirten ayrı ayrı veya ilgili kurumların yetkililerince ortak olarak imzalanan tek bir diploma verilir.

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

Müfredat, Not Sistemleri, Azami Süreler, İzinler, Yatay Geçiş ve Disiplin Hükümleri

Müfredat

(1) Ortak programın müfredatı; müfredatı oluşturan ders, laboratuvar, uygulama, staj ve tez gibi etkinliklerin tanımları ve kredileri ile müfredatın programı yürüten kuruluşlar arasındaki bölüşümü, iki kuruluş arasındaki protokolde belirtilir.

(2) Yüksek lisans ve doktora programlarındaki derslerin ve/veya tezin ilgili yükseköğretim kurumlarının ortak sorumluluğu altında ve eş danışmanlar aracılığı ile hangi yükseköğretim kurumunda yürütüleceği protokolde belirtilir.

Not sistemleri

(1) Ortak programı yürüten tarafların kendi programlarında uyguladıkları not sistemleri ve başarı şartları ayrı ayrı tanımlanır. Taraf kurumlardan birinde başarısız olunan derslerin ve diğer etkinliklerin nasıl ve taraflardan hangisinde telafi edilebileceği ve programda genel not ortalamasının ne şekilde hesaplanacağı protokolde belirtilir. Öğrencinin ortak programdan mezun olabilmesi için her iki kurumun asgarî akademik şartlarını sağlaması ve ayrıca programın tümüne ait akademik gerekleri de yerine getirmesi şarttır.

Azami süreler

(1) Öğrenciler ön lisans ve lisans programları için 2547 sayılı Kanunun 44 üncü maddesinde yer alan sürelere; lisansüstü eğitim programları için Lisansüstü Eğitim ve Öğretim Yönetmeliğindeki sürelere tabidirler.

İzinler

(1) Zorunlu nedenlerle ve belgelenmek şartı ile öğrenciye her iki tarafın mutabakatı ile bir yarıyıl veya bir akademik yıl izin verilebilir. İzinde geçen süre azamî öğretim süresinden sayılmaz. Öğrenim süresi boyunca kullanılabilecek toplam izin süresi, normal öğretim süresinin yarısından fazla olamaz.

Disiplin hükümleri

(1) Öğrenciler eğitim için bulundukları yükseköğretim kurumunun disiplin hükümlerine tabi olur.

Yatay geçiş

(1) Öğrencinin öğrenim görmekte olduğu ortak ön lisans veya lisans programından aynı üniversite veya başka bir üniversite bünyesinde aynı alanda yürütülen diğer bir ortak ön lisans veya lisans programına yatay geçiş ilgili mevzuat hükümlerine uygun olarak yapılır.

(2) Ortak ön lisans veya lisans programından yurt içindeki diğer bir ön lisans veya lisans programına veya yurt içindeki bir ön lisans veya lisans programından ortak bir ön lisans veya lisans programına yatay geçiş ilgili Yönetmelik hükümlerine uygun olarak yapılır.

(3) Lisansüstü programlardan diğer yükseköğretim kurumlarındaki lisansüstü programlara yatay geçiş Lisansüstü Eğitim Öğretim Yönetmeliği hükümlerine göre yapılır.

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

Çeşitli ve Son Hükümler

Uygulanacak diğer hükümler

(1) Bu Yönetmelikte hüküm bulunmayan durumlarda ortak programı yürüten kurumların kendi mevzuat hükümleri uygulanır.

Yürürlükten kaldırılan yönetmelik

(1) 28/12/2006 tarihli ve 26390 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Yükseköğretim Kurumlarının Yurtdışındaki Kapsama Dahil Yükseköğretim Kurumlarıyla Ortak Eğitim ve Öğretim Programları Tesisi Hakkında Yönetmelik yürürlükten kaldırılmıştır.

Yabancı uyruklu öğrencilerin eğitim sürelerine ilişkin diğer hükümler

(1) 11 inci maddenin ikinci fıkrası ile 16 ncı maddenin ikinci fıkrasında yer alan yükseköğretim kurumlarında geçirilecek eğitim süresi; ülkemizin öncelikleri, protokolün yapıldığı ülke ile yapılan uluslararası anlaşmalar ve Yükseköğretim Kurulunun uluslararasılaşma stratejileri çerçevesinde, sadece yabancı öğrenciler için olmak üzere en az bir yılın ülkemizdeki yükseköğretim kurumunda geçirilmesi şartıyla Yükseköğretim Yürütme Kurulu tarafından belirlenir.

Yürürlük

(1) Bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

Yürütme

(1) Bu Yönetmelik hükümlerini Yükseköğretim Kurulu Başkanı yürütür.